BAŁTYCKI KLUCZ LODOWY - THE BALTIC SEA ICE CODE

obowiązuje od października 1981

Bałtycki Klucz Lodowy (BKL) służy do przekazywania informacji o zlodzeniu portów, torów wodnych oraz wybranych obszarów przybrzeżnych i odcinków tras morskich na Bałtyku i najbliższych wodach Morza Północnego. Stosowany jest do opisania warunków lodowych występujących w strefie przybrzeżnej takich państw jak: Szwecja, Finlandia, Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Niemcy, Dania, Norwegia i Holandia.
W celu łatwej identyfikacji charakteryzowanych akwenów, wybrzeża poszczególnych państw podzielone zostały na odcinki - nazywane "rejonami obserwacyjnymi" - poczynając od fragmentu wybrzeża położonego najbardziej na północy (Finlandia, Szwecja) lub wschodzie (Dania, Estonia, Holandia, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Rosja) danego państwa i dalej przesuwając się wzdłuż wybrzeża na południe lub zachód. Wyróżnione w ten sposób rejony obserwacyjne oznaczone zostały kolejnymi podwójnymi literami alfabetu (AA, BB, CC, ... itd.).
W obrębie każdego z rejonów wydzielone zostały mniejsze akweny - nazywane "obszarami obserwacyjnymi" - obejmujące port, prowadzący do niego tor wodny, obszar morza przed portem lub obszar morza przyległy do wybrzeża pomiędzy podanymi punktami. Poszczególnym obszarom wydzielonym w obrębie każdego rejonu obserwacyjnego przypisane zostały identyfikatory liczbowe (1, 2, 3, ... 9). Przyjęto zasadę, że w każdym rejonie obserwacyjnym można wyróżnić co najwyżej 9 obszarów obserwacyjnych.

Warunki lodowe występujące na danym obszarze obserwacyjnym opisane są za pomocą specjalnego klucza grupą czterech cyfr obejmujących: stopień zlodzenia i sposób rozmieszczenia lodu (A_B), stadium rozwoju lodu (S_B), topografię i rodzaj lodu (T_B) oraz warunki żeglugi w lodzie (K_B). Każda z cech charakteryzujących warunki lodowe może być opisana za pomocą jednej z 10 liczb klucza (od 0 do 9). Jeżeli któraś z cech jest nieznana należy postawić w odpowiednim miejscu w grupie ukośną kreskę (" / ").

Każda czterocyfrowa grupa opisująca warunki lodowe poprzedzona jest identyfikatorem liczbowym obszaru obserwacyjnego, który charakteryzuje. Poszczególne grupy (obszary obserwacyjne), należące do jednego rejonu, zapisane są w depeszy lodowej w jednym wierszu. W rezultacie depesza lodowa omawiająca zlodzenie występujące na wodach przybrzeżnych danego państwa składać się będzie z szeregu wierszy (gdzie każdy wiersz określa jeden rejon obserwacyjny), w których zapisane będą za pomocą pięciocyfrowych grup warunki lodowe panujące na poszczególnych obszarach obserwacyjnych danego rejonu. To, które z obszarów obserwacyjnych zostały w depeszy opisane wskazywać będą ich identyfikatory liczbowe.

Ogólna postać depeszy lodowej (raportu lodowego) jest następująca:

             ....... ICE REPORT
AA   1A_BS_BT_BK_B 2A_BS_BT_BK_B 3A_BS_BT_BK_B  .....   nA_BS_BT_BK_B
BB   1A_BS_BT_BK_B 2A_BS_BT_BK_B 3A_BS_BT_BK_B  .....   nA_BS_BT_BK_B
CC   1A_BS_BT_BK_B 2A_BS_BT_BK_B 3A_BS_BT_BK_B  .....   nA_BS_BT_BK_B
DD    etc.

gdzie:
......... ICE REPORT - nazwa państwa, którego zlodzenie wybrzeży omawia raport lodowy,
AA, BB, CC, DD, etc. - identyfikator rejonu obserwacyjnego w obrębie danego państwa,
1, 2, 3, ... n - identyfikator obszaru obserwacyjnego w obrębie danego rejonu obserwacyjnego,
A_B - stopień zlodzenia i sposób rozmieszczenia lodu,
S_B- stadium rozwoju lodu,
T_B - topografia i rodzaj lodu,
K_B - warunki żeglugi w lodzie.

W trakcie zapisywania obserwacji i układania depeszy w miejsce symboli literowych (A_BS_BT_BK_B) podstawia się, zgodnie z tabelami kodowymi, cyfry (nazywane liczbami klucza) odpowiadające poszczególnym cechom warunków lodowych (od 0 do 9). Tabele kodowe przedstawiają się następująco:
 

A_B - STOPIEŃ ZLODZENIA I SPOSÓB ROZMIESZCZENIA LODU - AMOUNT AND ARRANGEMENT OF SEA ICE
 

0	Obszar wolny od lodu	Ice free
1	Pojedyncze kry, zwartość lodu poniżej 1/10	Open water - concentration less than 1/10
2	Bardzo luźna kra (lód dryfujący), zwartość od 1/10 do mniej niż 4/10	Very open pack ice - concentration 1/10 to less than 4/10
3	Luźna kra (lód dryfujący), zwartość od 4/10 do 6/10	Open pack ice - concentration 4/10 to 6/10
4	Zwarta kra (lód dryfujący), zwartość od 7/10 do 8/10	Close pack ice - concentration 7/10 to 8/10
5	Bardzo zwarta kra (lód dryfujący), zwartość od 9/10 do 9+/10	Very close pack ice - concentration 9/10 to 9+/10
6	Całkowicie zwarta kra (lód dryfujący), łącznie z krą zespojoną, zwartość 10/10	Compact pack ice, including consolidated pack ice - concentration 10/10
7	Lód stały z krą na zewnątrz	Fast ice with pack ice outside
8	Lód stały	Fast ice
9	Kanał w bardzo zwartej lub całkowicie zwartej krze, albo wzdłuż skraju lodu	Lead in very close or compact pack ice or along the fast ice edge
/	Brak danych lub wykonanie obserwacji niemożliwe	Unable to report

Uwaga:   Gdy dla opisu panujących warunków można wybrać kilka liczb klucza A_B, należy użyć liczby najwyższej.
 

S_B - STADIUM ROZWOJOWE LODU - STAGE OF ICE DEVELOPMENT
 

0	Początkowe postacie lodu lub lód świeży ciemny (grubość poniżej 5 cm)	New ice or dark nilas (less than 5 cm thick)
1	Lód świeży jasny (5-10 cm grubości) lub szkło lodowe	Light nilas (5-10 cm thick) or ice rind
2	Lód szary (10-15 cm grubości)	Grey ice (10-15 cm thick)
3	Lód szaro-biały (15-30 cm grubości)	Grey-white ice (15-30 cm thick)
4	Lód biały (cienki lód pierwszoroczny) - 1 stadium (30-50 cm grubości)	White ice (thin first year ice) first stage (30-50 cm thick)
5	Lód biały (cienki lód pierwszoroczny) - 2 stadium (50-70 cm grubości)	White ice (thin first year ice) second stage (50-70 cm thick)
6	Pierwszoroczny lód średni (70-120 cm grubości)	Medium first year ice (70-120 cm thick)
7	Przewaga lodu cieńszego niż 15 cm z pewną ilością lodu grubszego	Ice predominantly thinner than 15 cm with some thicker ice
8	Przewaga lodu szaro-białego (15-30 cm grubości) z pewną ilością lodu grubszego niż 30 cm	Ice predominantly 15-30 cm with some ice thicker than 30 cm
9	Przewaga lodu grubszego niż 30 cm z pewną ilością lodu cieńszego	Ice predominantly thicker than 30 cm with some thinner ice
/	Brak danych lub wykonanie obserwacji niemożliwe (lub lód zanikł)	No information or unable to report

Uwaga:   Jeżeli jako A_B zakodowano " 0 ", to jako S_B należy podać " / ".
 

T_B - TOPOGRAFIA I RODZAJ LODU - TOPOGRAPHY OR FORM OF ICE
 

0	Krążki lodowe, drobna kra, gruz lodowy - o średnicy mniejszej niż 20 m	Pancake ice, ice cakes, brash ice - less than 20 m across
1	Małe kry lodowe, o średnicy od 20 do 100 m	Small ice floes - 20-100 m across
2	Średnie kry lodowe, o średnicy od 100 do 500 m	Medium ice floes - 100-500 m across
3	Duże kry lodowe, o średnicy od 500 do 2000 m	Big ice floes - 500-2000 m across
4	Bardzo duże i olbrzymie kry lodowe, o średnicy większej niż 2000 m lub lód płaski	Vast or giant ice floes - more than 2000 m across - or level ice
5	Lód nawarstwiony	Rafted ice
6	Zwarta lepa śnieżna, śryż albo zwarty gruz lodowy	Compacted slush or shuga, or compacted brash ice
7	Zwały lub wały lodowe	Hummocked or ridged ice
8	Przetainy lub liczne kałuże na lodzie	Thaw holes or many puddles on the ice
9	Lód zmurszały	Rotten ice
/	Brak danych lub wykonanie obserwacji niemożliwe (lub lód zanikł)	No information ot unable to report

Uwagi:
1. Liczby klucza od "0" do "4" należy stosować tylko w przypadkach gdy zwartość lodu jest mniejsza niż 7/10 (za wyjątkiem kiedy występuje lód płaski) i nie obserwuje się zwierania lodu.
2. Liczby klucza od "4" do "9" należy stosować gdy zwartość lodu osiąga lub przekracza 7/10 (za wyjątkiem kiedy występuje lód płaski).
3. Jeżeli jako AB zakodowano " 0 ", to jako T_B należy podać " / ".
 

K_B- WARUNKI ŻEGLUGI W LODZIE - NAVIGATION CONDITIONS IN ICE
 

0	Żegluga bez przeszkód	Navigation unobstructed
1	Żegluga utrudniona lub niebezpieczna dla statków drewnianych bez wzmocnień przeciwlodowych	Navigation difficult or dangerous for wooden vessels without ice sheathing
2	Żegluga utrudniona dla statków o konstrukcji żelaznej i stalowej bez odpowiednich wzmocnień lub o słabej mocy. Dla statków drewnianych, nawet z wzmocnieniami przeciwlodowymi żegluga niewskazana	Navigation difficult for unstrengthened or low-powered vessels built of iron or steel. Navigation for wooden vessels even with ice sheathing not advisable
3	Żegluga możliwa bez pomocy lodołamacza tylko dla statków o dużej mocy i silnej konstrukcji, nadających się do pływania w lodach	Navigation without icebreaker assistance possible only for high-powered vessels of strong construction and suitable for navigation in ice
4	Żegluga bez pomocy lodołamacza w kanale w lodzie lub kanale wyłamanego lodu	Navigation proceeds in lead or a broken ice-channel without the assistance of an icebreaker
5	Pomoc lodołamacza może być udzielona jedynie statkom odpowiedniej wielkości i przystosowanym do pływania w lodach	Icebreaker assistance can only be given to vessels siutable for navigation in ice and of special size
6	Pomoc lodołamacza może być udzielona jedynie statkom odpowiedniej wielkości i posiadającym specjalną klasę lodową	Icebreaker assistance can only be given to vessels of special ice class and of special size
7	Pomoc lodołamacza może być udzielona jedynie po uzyskaniu specjalnego zezwolenia	Icebreaker assistance can only be given to vessels after special permission
8	Żegluga czasowo zamknięta	Navigation temporarily closed
9	Żegluga przerwana	Navigation has ceased
/	Warunki żeglugi nieznane	Unknown

Omówienie Bałtyckiego Klucza Lodowego wraz z podaniem liczb klucza opisującego poszczególne cechy charakteryzujące warunki lodowe oraz nazwy własne rejonów i obszarów obserwacyjnych poszczególnych państw znajdują się w 3 tomie ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS - część 1 (rozdział: Ice Reports - Baltic Sea Ice). Położenie poszczególnych rejonów i obszarów obserwacyjnych pokazane jest na diagramach znajdujących się w części ALRS opisującej serwis danego państwa.
 

 Na polskim wybrzeżu wydziela się 3 rejony obserwacyjne: AA - rejon Zatoki Gdańskiej, BB - odcinek wybrzeża nad otwartym morzem, CC - Zalew Szczeciński i Zatoka Pomorska. W każdym z rejonów określono od 5 do 9 obszarów obserwacyjnych. Nazwy własne tych obszarów przedstawiono poniżej, a ich lokalizację na rysunku 1.

AA:
( 1 )   morze przed Krynicą Morską - Sea area off Krynica Morska
( 2 )   port w Gdańsku - Gdańsk harbour
( 3 )   Gdańsk - Port Północny - Gdańsk, Port Północny harbour
( 4 )   morze przed Gdańskiem - Sea area off Gdańsk
( 5 )   port w Gdyni - Gdynia, harbour
( 6 )   morze przed Gdynią - Sea area off Gdynia
( 7 )   morze na S od Helu - Sea area S of Hel
( 8 )   morze na E od Helu - Sea area E of Hel
( 9 )   morze na N od Helu - Sea area N of Hel

BB:
( 1 )   morze przed Rozewiem - Sea area of Rozewie
( 2 )   port w Ustce - Ustka, harbour
( 3 )   morze przed Ustką - Sea area off Ustka
( 4 )   port w Darłowie - Darłowo harbour
( 5 )   morze przed Darłowem - Sea area of Darłowo 
( 6 )   port w Kołobrzegu - Kołobrzeg harbour
( 7 )   morze przed Kołobrzegiem - Sea area off Kołobrzeg

CC:
( 1 )   Zalew Szczeciński - Zalew Szczeciński 
( 2 )   port w Szczecinie - Szczecin, harbour
( 3 )   tor wodny Szczecin - Świnoujście  -  Świnoujście - Szczecin, fairway
( 4 )   port w Świnoujściu - Świnoujście, harbour
( 5 )   morze przed Świnoujściem - Sea area off Świnoujście

Rys. 1.  Położenie rejonów i obszarów obserwacyjnych na wybrzeżu Polski (Admiralty List of Radio Signals, t.3, cz.1) 

Na statku informacje o warunkach lodowych przekazane za pomocą Bałtyckiego Klucza Lodowego uzyskać można odbierając raporty lodowe nadawane przez radiostacje brzegowe bądź - będąc w porcie - biuletyny lodowe opracowywane przez służby poszczególnych państw (np. w Polsce - Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, w Danii - Danemark Ice Service, w Finlandii - Finish Institute of Marine Research, w Niemczech - Bundesamt für Seeschiffart und Hydrographie, w Szwecji - Swedish Meteorological and Hydrological Institute). Biuletyny takie uzyskać można w Portowym Biurze Meteorologicznym lub w Kapitanacie Portu.

Biuletyn lodowy składa się z kilku części. W pierwszej części biuletynu zazwyczaj omówiona jest struktura BKL i opis liczb klucza. Na drugą część składa się ogólna charakterystyka warunków lodowych panujących na wodach danego państwa, wraz z określeniem dominujących rodzajów i form lodu i ich koncentracji oraz prognoza rozwoju sytuacji lodowej na najbliższe 48 godzin. W tej części biuletynu na ogół podaje się również jakie restrykcje zostały wprowadzone w zlodzonych portach Morza Bałtyckiego, to znaczy jaką co najmniej nośność i klasę lodową muszą posiadać statki chcące zawinąć do tych portów oraz jak nazywają się lodołamacze pracujące na podejściu do tych portów. Trzecią część biuletynu stanowi szczegółowy opis warunków lodowych (w kluczu) panujących we wszystkich rejonach i obszarach obserwacyjnych poszczególnych państw.

Przykładowy raport lodowy

POLISH ICE REPORT
AA  15221  23000  30110
BB   12200  20//0   35202   41000
CC   13212  32111  40110

Przykładowa treść drugiej części biuletynu lodowego wydawanego przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przedstawia się następująco:

WYBRZEŻE POLSKIE: Zalew Wiśany - lód stały, 54 cm gr.; Świbno - Przekop Wisły - zlodz. 5/10, wolno spływa kra; Zatoka Pucka - lód stały, 30 cm gr.; Zalew Szczeciński - lód stały z nawarstwieniami, 50 cm gr.; Tor wodny - zlodz. ok. 80%, zwarta kra i gruz lodowy do 30 cm gr.; Morze przed Dziwnowem - zlodz. 100%, bardzo zwarta kra ze spiętrzeniami do 0.5 - 1 m; Morze przed Świnoujściem - zlodz. 100% do 8 Mm nawarstwiona kra do 1 m gr.; w pogotowiu holowniki AMON i ARION. Prognoza na 48 godzin: sytuacja lodowa bez większych zmian.

RESTRYKCJE: fińskie: Tornio, Kemi, Oulu, Raahe, Kokkola, i Pietarsaari - klasa 1A powyżej 4000 DWT; Vaasa - klasa 1A powyżej 2000 DWT; Kaskinen, Pori, Rauma, Inkoo, Kantvik, Helsinki, Porvoo, Loviisa, Kotka i Hamina - klasa 1A i 1B powyżej 2000 DWT; Uusikaupunki, Naantali, Turku, Hanko i Koverhar - klasa 1A i 1B powyżej 3000 DWT.
szwedzkie: Zat. Botnicka - 3000 DWT, klasa 1A; Umea - Hallstavik - 2000 DWT, klasa 1B; Morze Alandzkie i płd Bałtyk do Oskarshamn - 1300 DWT, klasa 1C lub 2000 DWT, klasa 2.
LODOŁAMACZE:
fińskie: SISU i KONTIO - północna część Zat. Botnickiej, OTSO - południowa część Zat. Botnickiej, NORDICA - południowa Zat. Botnicka i Quark, FENNICA - Morze Botnickie, VOIMA - zachodnia część Zat. Fińskiej, URHO - centralna część Zat. Fińskiej, APU - wschodnia część Zat. Fińskiej.

szwedzkie: ATLE - w północnej części Zat. Botnickiej, ODEN - w południowej części Zat. Botnickiej i Northern Quark, FREJ - północna część Morza Botnickiego, YMER - południowa część Morza Botnickiego, BALTICA - północny Bałtyk, SCANDICA - południowa część Morza Bałtyckiego, NJORD - w cieśninach Kattegat i Skagerrak. Przed przejściem Swenska Bjoern lighthouse skontaktować się z Stockholm Pilot Station na kanale VHF 84.

Uwaga:  przy określaniu obszarów operowania poszczególnych lodołamaczy używa się nazw akwenów prognostycznych WMO dla Bałtyku - patrz odpowiedni diagram (W5) w Admiralty List of Radio Signals tom 3 część 1.

---