Makroekonomia-związki między zmiennymi makroekonomicznymi charakterystycznymi dla całej gospodarki.

PKB

PKB- miernik wartości produkcji finalnej dóbr i usług wytworzonych w danym roku przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju.

PKB per capita- PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca

PKB jako suma wydatków- wartość wydatków na wyprodukowane w ciągu roku dobra finalne zakupione przez konsumentów, przedsiębiorstwa, państwo i zagranicę.

Y=I+K+G+Exp-Imp

PKB nominalny- wyrażany w cenach bieżących, ozn. to, że uwzględnia inflacyjne zmiany cen

PKB realny- wyrażany w cenach stałych tj.cenach roku przyjętego za bazowy przez co wyklucza zmiany inflacyjne

PKB realny= PKB nom / deflator PKB

Deflator PKB- odzwierciedla poziom dóbr i usług zawartych w PKB w stosunku do okresu przyjętego za bazowy, in. Wskaźnik cen uwzględniający zmiany inflacyjne

Deflator PKB= DN nom / DN realny x 100

Wzrost PKB- zmiana w stosunku wybranego okresu bazowego wartości wytworzon- ludzie ych dóbr i usług finalnych przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terenie danego kraju

Stopa wzrostu PKB

PKB z danego roku - PKB z okresu bazowego / PKB z okresu bazowego x 100%

BEZROBOCIE

Bezrobocie- polega na tym, że część ludności zdolna do pracy i będąca w wieku produkcyjnym chcąca ją podjąć na typowych warunkach panujących w gospodarce pozostaje bez pracy mimo poszukiwań

Naturalna stopa bezrobocia- stan optymalny gospodarki funkcjonującej w warunkach konkurencji niedoskonałej;

• oznacza stan, w którym rynek pracy znajduje się w równowadze;

• odpowiada poziomowi bezrobocia dobrowolnego w sytuacji równowagi na rynku pracy; - jest zawsze większa od zera.

Stopa bezrobocia-= bezrobotni / zasoby siły roboczej x 100

Bezrobocie naturalne- bezrobocie równowagi na rynku pracy oraz rynku dóbr i usług

Przyczyny:

-niedopasowanie strukturalne na rynku pracy

-dodatkowe koszty pracy

-niska elastyczność rynku pracy

-poziom zasiłków, słabość pośrednictwa pracy

-,,swoi i obcy”- bariery stawiane przez dotychczas zatrudnionych pracowników

-skutki długotrwałego bezrobocia: zniechęcenie, spadek kwalifikacji

-praca efektywnościowa

Inflacja- wzrost ogólnego poziomu cen

Inflacja 0-3%- stabilność poziomu cen (w Polsce 2,5 +/- 1 pkt%)

Deflacja- spadek ogólnego poziomu cen

Deflator- stosunek wartości nominalnej do wartości realnej

Miernik CPI- wskaźnik cen konsumpcyjnych

Indeks cen detalicznych mierzący zmianę wartości wydatków na koszyk dóbr i usług między dwoma okresami czasowymi

Koszyk dóbr i usług- tworzony na podstawie badań ankietowych gospodarstw domowych, obejmuje produkty reprezentatywne dla przeciętnych gospodarstw domowych regularnie uaktualniany (zwykle rocznie)

BILANS PŁATNICZY

Bilans płatniczy- usystematyzowane zestawienie wszystkich transakcji dokonywanych przez podmioty danego kraju z zagranicą

Składa się z :

1. rachunek obrotów bieżących

-saldo obrotów towarowych

-saldo usług

-saldo dochodów majątkowych(dochody z tytułu majątku za granicą)

-saldo transferów(strumienie nie posiadające strumienia zwrotnego)

-saldo niefiskalnych obrotów bieżących

2. rachunek obrotów kapitałowych i finansowych

-saldo inwestycji bezpośrednich

• saldo inwestycji portfelowych

• pozostałych( w tym kredyty udzielone i otrzymane)

3. saldo błędów i opuszczeń

4. pozycje finansujące(rezerwy walutowe)

Determinanty zmiennych makro

1.popytowe

• konsumpcja

• inwestycje

• państwo(wydatki, podatki)

• eksport netto

2.podażowe

• technologie

• kapitał rzeczowy i finansowy

• praca, kapitał ludzki

• ład instytucjonalny(prawo, kapitał społeczny)

• czynniki naturalne(dobra naturalne, klimat, katastrofy)

TEORIA HANDLU WEWNĄTRZGAŁĘZIOWEGO

Handel wewnętrzny- jednoczesny eksport i import podobnych typów wyrobów realizowany przez dany kraj

Przyczyny:

• koszty transportu

• polityka różnicowania produktu (różnicowanie cen i cech użytkowych ze względu na grupy nabywców)

• dynamiczne korzyści skali( długotrwałe wytwarzanie dobra powoduje obniżenie średniego kosztu produkcji)

• handel wewnętrzny nie jest przedmiotem kontrowersji w dziedzinie polityki handlowej ( obecność produktu zagranicznego na rynku nie jest zagrożeniem dla rodzimej produkcji)

PODAŻ GLOBALNA

Podaż zagregowana (agregatowa) - suma podaży dóbr i usług w gospodarce narodowej.

Pokazuje zależność między ilością produktów, czyli wielkością realnego produktu narodowego brutto, jaką wszyscy producenci w gospodarce chcą zaoferować na sprzedaż, a poziomem cen mierzonych deflatorem produktu narodowego brutto w danym okresie

Podaż globalna (zagregowana) „AS” jest to ta wielkość produkcji, którą wytworzą i sprzedadzą podmioty gospodarcze przy danych istniejących cenach, mocy wytwórczej i kosztach. Jednostki gospodarujące będą dążyć do tego, aby wielkość ich produkcji odpowiadała wielkości ich potencjalnego produktu. (Produktem potencjalnym danej gospodarki jest maksymalna ilość, którą może ona wytworzyć bez uruchomienia inflacji). Jeśli jednak ceny są niskie, przedsiębiorstwa mogą wytwarzać mniej, niż wynosi ich potencjalny produkt. Natomiast, gdy ceny i popyt są wysokie, to przedsiębiorstwa mogą przez pewien czas wytwarzać ilości większe od swojego potencjalnego produktu.
Globalna podaż jest ściśle związana z poziomem potencjalnego produktu. Jest ona wyznaczana przez wielkość nakładów produkcyjnych (najważniejsze z nich to praca i kapitał) oraz przez efektywność stosowanych kombinacji owych nakładów.

Podaż

Podaż- ilość dóbr oferowanych na rynku przez producentów do sprzedaży po danej cenie w określonym czasie.

Pomiędzy ilością dostarczonych na rynek produktów i usług a ich cenami istnieje następująca zależność, określana jako prawo podaży:

• Wzrost ceny rynkowej produktu prowadzi, ceteris paribus, do wzrostu oferowanych ilości tego produktu. Przy wyższej cenie produkcja staje się bardziej korzystna, co skłania producentów do zwiększenia ilości swoich produktów oferowanych na rynku;

• Spadek ceny produktu wywołuje, ceteris paribus, zmniejszenie oferowanych ilości produktu (produkcja staje się mniej opłacalna ze względu na niższą cenę produktu).

Czynniki określające wielkość podaży:

• Cena danego produktu

• Ceny czynników produkcji

• Technologia

• Podatki i subsydia

• Przewidywania cen

• Ilość przedsiębiorstw w gałęzi.

Popyt globalny i podaż globalna

Model makroekonomiczny

AD - popyt globalny (całkowita ilość dóbr i usług, które konsumenci i przedsiębiorstwa są w stanie nabyć w gospodarce w pewnym okresie czasu)
AS - podaż globalna (całkowita ilość dóbr i usług, wytworzona w gospodarce w pewnym okresie czasu)
Krzywa AD przesuwa się w prawo lub w lewo gdy zachodzą zmiany w dochodzie realnym, w stopach %, przewidywanej stopie inflacji lub w przyszłej aktywności gospodarczej. wszystkie te czynniki wpływają na ogólną zamożność oraz na możliwości nabywcze dóbr i usług.
Krzywa AS przesuwa się w prawo lub w lewo jeśli zachodzą zmiany w podaży zasobów produkcyjnych, technologii, wydajności pracy, zmiany stopy inflacji, polityki gospodarczej itp.

Krzywa dłgookresowej podaży globalnej

-nie zależy od poziomu cen

Krzywa krótkookresowej podaży globalnej ma nachylenie dodatnie

Odzwierciedla okres, który musi upłynąć aby gospodarka wróciła do stanu równowagi.

Krzywe globalnej podaży (AS) i globalnego popytu (AD).

Globalny popyt jest wyznaczany przez łączne wydatki gospodarcze dokonywane przez gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd. Wyraża on całkowity produkt realny, który może zostać zakupiony przy różnych poziomach cen. Funkcja globalnej podaży mówi, jak wielkie rozmiary realnego PNB przedsiębiorstwa wytworzą i sprzedadzą przy danych cenach, kosztach i warunkach rynkowych.
Globalny popyt jest malejący, częściowo dlatego, że w miarę obniżenia się poziomu cen konsumenci są w stanie zwiększyć realną wartość swoich dochodów pieniężnych i pieniężnego bogactwa. Podobnie krzywa globalnej podaży w krótkim okresie jest rosnąca, ponieważ przedsiębiorstwa mają do czynienia ze stałością - w wyrażeniu pieniężnym -niektórych elementów kosztów; w takich okolicznościach przy wzroście popytu przedsiębiorstwa będą zarówno zwiększać produkcję dóbr, jak i podwyższać w pewnym stopniu ceny. Przy wyższych cenach dóbr mogą osiągnąć wyższy zysk i dlatego są skłonne zwiększać produkcję.

POPYT GLOBALNY

Popyt zagregowany (inaczej popyt globalny) jest to suma popytów na danym obszarze. Popyt globalny jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe planują wydać na dobra i usługi przy różnej wielkości dochodu.

Funkcja ta, podobnie jak funkcja popytu, pokazuje skłonność do zakupu (jednakże tu bez rozgraniczania na dobra) w zależności od wielkości dochodu grup konsumenckich np. gospodarstw, przedsiębiorstw etc. Obliczanie popytu zagregowanego jest jedną z metod obliczania produktu krajowego.

Na popyt zagregowany mają wpływ:

• Realne bogactwo społeczeństwa,

• Realne stopy procentowe,

• Oczekiwania ekonomiczne,

• Oczekiwania inflacyjne,

• Zmiany w kursach wymiany walut,

• Dochód państw importujących towary danego państwa.

Od strony popytowej zależnosc miedzy poziomem cen a realnym dochodem narodowym jest odwrotnie proporcjonalna, czyli obniżka poziomu cen powoduje wzrost sily nabywczej pieniadza i chec zakupienia dobr jak i jej możliwosc wzrasta, wzrasta tez popyt inwestycyjny, bo przy spadku cen spada też stopa procentowa i popyt na kredyty zwieksza się. Gdy ceny wzrastaja, mamy do czynienia z sytuacja odwrotna, spada sila nabywcza pieniadza, rosnie stopa procentowa od kredytow, spada popyt i dochod narodowy. Od strony podazowej relacje miedzy cenami a dochodem narodowym S.A. wprost proporcjonalne, czyli wzrost cen powoduje dostarczenie bodzcow do wiekszej produkcji, tym samy podaz zwieksza się zwiekszajac dochod narodowy.

Popyt

Popyt to takie zapotrzebowanie na dane dobro, za które nabywca gotowy jest zapłacić ustaloną na rynku cenę, dysponując do tego celu odpowiednią sumą dochodu pieniężnego.

Czynniki warunkujące kształtowanie się popytu:

• Dochody,

• Gusty i preferencje,

• Ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych,

• Przewidywania cen relatywnych,

• Liczba ludności,

• Efekty naśladownictwa i demonstracji.

Rodzaje popytu:

• Potencjalny

• Efektywny.

SZOKI PODAŻOWE I POPYTOWE
1. Szok - to stan wybijający gospodarkę z równowagi.
SZOKI PODAZOWE - to wszystkie nieoczekiwane zdarzenia które dot. strony kosztowej firmy, np.
(1) wzrost cen surowców (np. ropa, węgiel);
(2) nowe technologie, wynalazki, innowacje (zwykle obniżają koszty);
(3) wzrost kursów walut - jeśli wartość złotówki spada, to wzrastają ceny surowców importowanych ,
(4) zdarzenia o charakterze klęsk żywiołowych, wojen. etc.
SZOKI POPYTOWE - pojawia się skok popytowy, dodatni lub ujemny Jeśli zdolności produkcyjne są za niskie, lub pojawiają się „wąskie gardła” wówczas ceny mogą wzrastać. Ich źródła należy szukać w rynku pracy. Rośnie produkcja - rośnie zatrudnienie - spada bezrobocie. Im bardziej maleje bezrobocie, tym wówczas mocniejsza jest pozycja pracobiorców i odwrotnie. Ma to znaczenie z punktu widzenia przetargu o płacę. Jeśli jest małe bezrobocie to płace rosną, zwiększa to koszty a zarazem odzwierciedla się to w cenie, a więc rośnie inflacja. Przy wzroście produkcji zmienia się układ sił w zatrudnieniu. (Zależność między bezrobociem, a inflacją pokazuje krzywa Philipsa).
Inflacja są to oczekiwania + szoki.

2. Przyczyny szoków działających na gospodarkę są różnorodne - mogą być związane z sytuacją polityczną (np. politycznie motywowane zaburzenia społeczne, zmiany demograficzne), sytuację ekonomiczną ( np. załamania gospodarki poważniejszego partnera wymiany międzynarodowej

,nieregularne pojawianie się wynalazków, bądź innymi sprawami (międzynarodowa sytuacja polityczna). Najważniejsze znaczenie mają jednak bezpośrednio oddziaływujące na gospodarkę zmiany w inwestycjach, przy czym prywatni inwestorzy, kształtują swój popyt inwestycyjny także pod wpływem fal irracjonalnego optymizmu czy też pesymizmu. Reakcje gospodarki na powyższe bodźce są wolne, przed ponownym osiągnięciem stabilizacji mamy do czynienia z długim okresem wahań, zakłóceń, przechodzenia do stanów nierównowagi o odmiennej charakterystyce. Czas, kiedy gospodarka wróci do równowag zależy od polityki ekonom. państwa. Odpowiedź gospodarki na przypadkowe bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne ma charakter zmian przede wszystkim w wielkości zatrudnienia i produkcji

Szybkość reakcji płac na zmianę warunków gospodarczych

• ekonomia neoklasyczna- szybko (są elastyczne)- pionowa AS

• ekonomia keynesowska- wolno(są lepkie lub sztywne)- dodatnio nachylona AS

Skutki spadku popytu globalnego

• spadek produkcji w krótkim okresie

• przesunięcie krzywej popytu po upływie czasu

• produkcja powraca do poziomu naturalnego

Elastyczność cen i płac

• ekonomia neoklasyczna- są elastyczne- pionowa krzywa AS typowym przypadkiem ⇒wzrost popytu wywołuje wzrost cen

• ekonomia keynesowska- nie są elastyczne- pozytywnie nachylona AS typowym przypadkiem⇒wzrost popytu może spowodować wzrost produkcji

Skutki wzrostu popytu globalnego

• ekonomia neoklasyczna- inflacja

• ekonomia keynesowska- inflacja + większe PKB(wzrost produkcji)

Szybkość powrotu rynku do równowagi

• ekonomia klasyczna- szybko- dzięki elastycznym cenom

• ekonomia keynesowska- wolno-ceny lepkie

Równowaga może być przywrócona przy niepełnym wykorzystaniu możliwości produkcyjnych

Wykorzystanie możliwości produkcyjnych

• ekonomia klasyczna- zwykle optymalne- produkcja w pobliżu produkcji naturalnej

• ekonomia keynesowska- często niepełne- produkcja mniejsza od naturalnej

PODSUMOWANIE

1. ekonomia neoklasyczna

• elastyczne rynki(płace, ceny)

• produkcja zbliżona do produkcji naturalnej

• rynek szybko powraca do równowagi

Polityka zarządzania popytem jest nieefektywna(wywołuje jedynie inflację), rząd powinien skoncentrować się na polityce podażowej(technologia, kapitał ludzki)

2. ekonomia keynesowska

• sztywność na rynkach(lepkość płac i cen)

• produkcja może odbiegać od produkcji naturalnej

• wolne dostosowania, pojawia się problem krótkiego okresu

Polityka popytowa może wywołać w niektórych warunkach realne efekty(wzrost PKB), może pojawiać się wybór PKB czy inflacja(w krótkim terminie)

Inne nurty makroekonomii:

• monetaryzm- rozróznienie krótki i długi okres, znana rola impulsów pieniężnych

• realny cykl koniunkturalny

• radykalny keynesizm

UWAGA! Nie należy utożsamiać współczesnej ekonomii keynesowskiej z poglądami samego

Ke ynesa a zwłaszcza z uproszczonymi interpretacjami oferowanymi przez niektórych polityków.

KRZYWA PHILIPSA

Krzywa Philipsa dowodzi, że wyższej stopie inflacji towarzyszy niższa stopa bezrobocia i odwrotnie.(obecnie odnosi się do krótkiego okresu czasu)

Konsekwencje tradycyjnej krzywej Philipsa

• wzrost popytu globalnego pozwala na zmniejszenie bezrobocia jeśli dopuści się wyższą inflację

• skutki wzrostu AD uzależnione od nachylenia krzywej Philipsa oraz AS

Wpływ wzrostu popytu globalnego

Wzrost produkcji→spadek bezrobocia→wzrost cen

Wczesna krzywa Philipsa

Karta dań:

1. rolą władz publicznych jest wybór odpowiedniej kombinacji bezrobocia i inflacji

2. można zmniejszyć bezrobocie za cenę wyższej inflacji lub zmniejszyć inflację za cenę wyższego bezrobocia

Stagflacja- to taki stan koniunktury, w którym równocześnie ma miejsce stagnacja i inflacja

Długookresowa krzywa Philipsa

DKP jest równa naturalnej stopie bezrobocia , niezależna od inflacji

Produkcja naturalna-

• charakterystyczna dla danej gospodarki w długim okresie czasu,

• bezrobocie i produkcja pozostają na poziomie naturalnym

Oczekiwania inflacyjne

• oczekiwania co do kształtowania się inflacji w przyszłości są uwzględniane w bieżących decyzjach podmiotów gospodarujących

• tym samym oczekiwania wpływają na przyszłą inflację (presję inflacyjną)

Oczekiwania decydują o położeniu krótkookresowej krzywej Philipsa oraz krzywej AS a tym samym przy innych warunkach niezmiennych Y i π.

Rodzaje oczekiwań :

1. adaptacyjne

podmioty patrzą w przeszłość: porównują swoje przeszłe oczekiwania z faktyczną inflacją ⇒stopniowo korygują swoje błędy ⇒zawsze występują błędy systemowe

Krzywa Philipsa w warunkach oczekiwań adaptacyjnych:

• wymienność między inflacją a bezrobociem występuje jedynie w krótkim okresie

• po ustaniu wszystkich dostosowań bezrobocie jest równe bezrobociu naturalnemu niezależnie od wysokości inflacji

Wysokość inflacji w długim okresie nie ma znaczenia dla wysokości bezrobocia oraz wzrostu PKB

2. racjonalne

podmioty zachowują się racjonalnie i wykorzystują całą dostępną wiedzę do oszacowania przyszłej inflacji⇒myśląc o przyszłości nie popełniają stale tych samych błędów (błędów systemowych);popełniają co najwyżej błędy losowe.

Krzywa Philipsa w warunkach oczekiwań racjonalnych:

• wymienność między inflacją a bezrobociem może występować jedynie w warunkach niespodzianki inflacyjnej

• w pozostałych przypadkach wymienność nie występuje.

Krzywa Philipsa a PKB

Odchylenie rzeczywistego bezrobocia od poziomu bezrobocia naturalnego powiązane są z odchyleniami rzeczywistego wzrostu PKB od wzrostu naturalnego PKB

Metody zwalczania bezrobocia a krzywa Philipsa

• wybór metod zależy od przyczyn

• ze współczesnej krzywej wynika, że nie można ograniczyć naturalnej stopy bezrobocia stosując metody popytowe, lecz stosują c metody podażowe

POLITYKA PIENIĘŻNA A KRZYWA PHILIPSA

Krzywa Philipsa: Bank Centralny ma wpływ na inflację, a nie ma na długookresowe bezrobocie i PKB.

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest utrzymanie inflacji na poziomie 0-3%.

Nie 0%, bo:

• występuje niepewność, błędy w liczeniu CPI

• umożliwienie dostosowań realnych w warunkach sztywności nominalnych

Płaca realna= płaca nominalna / poziom cen

Niezależność Banku Centralnego oparto na stwierdzeniach:

1. podaż pieniądza nie ma długookresowego wpływu na wzrost PKB i bezrobocie

2. stabilność poziomu cen jest warunkiem długookresowego wzrostu gospodarczego

3. podaż pieniądza wpływa na wielkość inflacji

4. rząd i inne władze publiczne mogą mieć w niektórych warunkach tendencję do nadmiernego zwiększania podaży pieniądza i wywoływania inflacji ze względu na :

• krótki horyzont czasowy-dominacja analizy krótkoterminowej

• oportunizm-wykorzystanie polityki do osiągania celów politycznych

Metody zwalczania inflacji a krzywa Philipsa

1. wpływanie na oczekiwania inflacyjne

2. zmniejszenie oczekiwanej inflacji przyspiesza dezinflację oraz przyczynia się do ograniczenia jej kosztów

3. wpływ na oczekiwania ma wyłącznie wiarygodny Bank Centralny

4. wiarygodność banku centralnego: przekonania podmiotów obecnym i przyszłym kierunku politykisa zgodne z programem wcześniej ogłoszonych przez bank

Źródła wiarygodności:

• reputacja :dotychczasowe działania banku

• przyjęte normy prawne(niezależność, cel polityki)

CYKLE KONIUNKTURALNE

Cykl koniunkturalny- okresowe wahania aktywności gospodarczej występujące w stosunkowo równych odstępach czasu i powtarzającą się regularnością.

Mogą dotyczyć: PKB, cen, stóp procentowych, kursu papierów wartościowych, DN, wielkości eksportu i importu, konsumpcji, oszczędności.

Cykle:

1. Kitchina- krótkookresowe-3-5 lat

2. Juglara- średniookresowe- 8-10 lat

3. Kondratiewa - długookresowe- 50- 55 lat

Okresy spadku PKB są rzadkie, wahaniom ulega wzrost PK B.

Tradycyjny podział cyklu na 4 fazy:

1. kryzys

2. depresja

3. ożywienie

4. rozkwit

Podział współczesny:

1. spowolnienie gospodarcze(osłabienie koniunktury)- spadek stopy wzrostu PKB poniżej długookresowego trendu; nie musi oznaczać recesji

recesja- 2 kolejne kwartały spadku PKB

2. ekspansja( dobra koniunktura)- stopa wzrostu PKB przewyższa długookresowy trend

Inne zmienne ekonomiczne mogą zachowywać się :

1. procyklicznie- tak samo jak PKB np. konsumpcja prywatna, import, inwestycje prywatne

2. antycyklicznie- odwrotnie np. bezrobocie, wydatki publiczne

3. acyklicznie- np. konsumpcja rządowa

Wskaźniki

1. wyprzedzające koniunkturę- zmienne, które wcześniej osiągają swoje ekstremum(wydatki inwestycyjne, ceny akcji, realna podaż pieniadza)

2. równoczesne np.. stopy %

3. opóźnione( zatrudnienie, konsumpcja, inflacja)

KRYZYSY FINANSOWE

1. Kryzys giełdowy

• zmiana czynników fundamentalnych

• bieżąca wycena akcji może odbiegać od wyceny wynikającej z czynników fundamentalnych

Mechanizm banki spekulacyjnej

• pozytywna ocena czynników fundamentalnych

• wzrost cen aktywów(np. akcji)

• samopodtrzymujący się trend wzrostowy ze względu na :zagrożenia związane ze spekulacją przeciw trendowi, rolę niedoświadczonych inwestorów

• zmiana nastrojów na rynku, gwałtowna przecena aktywów

2.Kryzys bankowy

Błędy w ocenie ryzyka kredytowego i ryzyka płynności:

• błędna ocena zdolności kredytowej

• przeszacowanie wartości zabezpieczeń

powoduje:

• złe długi

• utratę płynności

Sekurytyzacja- zamiana niepłynnych aktywów na zbywalne papiery wartościowe

Aranżer- firma decydująca się na wydzielenie posiadanych aktywów do spółek specjalnego przeznaczenia

SPV- spółka specjalnego przeznaczenia, utworzona w celu emisji papierów dłużnych

ABS- papiery zabezpieczone aktywami

Błędy w szacunkach ryzyka kredytowego prowadzą do kryzysu na rynku papierów dłużnych a to prowadzi do straty nabywców

3. Kryzys walutowy

Gwałtowny odpływ kapitałów zagranicznych powiązany ze spadkiem wartości waluty krajowej

Przyczyna: spadek zaufania do waluty krajowej, atak spekulacyjny

Spadek zaufania do waluty danego kraju→ucieczka kapitałów portfelowych→deprecjacja waluty

Zwrot z zagranicznej inwestycji portfelowej:

• zwrot aktywów nominowanych w lokalnej walucie+ zmiana kursu walutowego

• spadek wartości waluty danego kraju- straty dla inwestorów zagranicznych

Mechanizm ataku spekulacyjnego

1. stały kurs walutowy-rząd zobowiązuje się do obrony określonego poziomu kursu walutowego przez interwencje walutowe

2. uczestnicy rynku oceniają wiarygodność kursu- zdolność rządu do jego obrony

3. podmiot spekulujący zaciąga kredyt w walucie danego kraju

4. uzyskaną walutę wyprzedaje na rynku walutowym, zakupuje walutę zagraniczną; ewentualnie rząd podejmuje obronę kursu wyprzedając walutę zagraniczną

5. rząd zaprzestaje obrony kursu ze względu na brak rezerw walutowych lub wysokie koszty

6. dewaluacja waluty danego kraju

7. podmiot spekulujący sprzedaje walutę zagraniczną i kupuje danego kraju, spłaca kredyt

W wyniku kryzysu finansowego następuje:

• spadek cen aktywów →strata posiadaczy, spadek wartości zabezpieczeń

• deprecjacja waluty→wzrost obciążeń kredytowych

• spadek popytu globalnego

• złe długi, upadłość instytucji finansowych→panika finansowa

• upadłość przedsiębiorstw

• wzrost niepewności i negatywny nastrój na rynku→spadek inwestycji i konsumpcji

Mechanizm kryzysu

1. zatrzymanie mechanizmu bańki spekulacyjnej(m.in. wzrost stóp %)

2. zatrzymanie wzrostu cen na rynku nieruchomości→problemy z obsługą kredytów

3. krach na rynku obligacji zabezpieczonych kredytami hipotecznymi

4. straty instytucji posiadających obligacje; straty trudne do oszacowania ze względu na niska przejrzystość rynku

5. kryzys zaufania→kryzys płynności

6. inwestorzy próbują zdyskontować straty→kryzys na giełdzie.

---