CYKLOHEKSAN, BHP KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ


1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Cykloheksan [heksawodorobenzen, sześciowodorobenzen]

Wzór chemiczny: C6H12

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna

% wag.

Nr CAS

Nr EINECS

Symbole ostrzegawcze

Symbole zagrożenia (R)

cykloheksan

100

110-82-7

203-806-2

F

11

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Ciecz wysoce łatwo palna. Pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza - gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń.

Zagrożenie toksykologiczne: Cykloheksan działa narkotycznie. Drażni błony śluzowe i skórę. W przypadku spożycia silnie podrażnia błony śluzowe przewodu pokarmowego, a po wchłonięciu zakłóca pracę serca, wątroby i nerek.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Cykloheksan działa niekorzystnie na organizmy żywe, w szczególności organizmy wodne. W środowisku ulega biologicznej degradacji.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego cykloheksanem środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.

Zatrucie inhalacyjne:

1.

W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen - najlepiej, jeśli tego dokona osoba przeszkolona.

2.

Zapewnić pomoc lekarską.

Zatrucie doustne:

1.

W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Nie wywoływać wymiotów. Groźba zachłyśnięcia się.

2.

Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.

Skażenie oczu:

1.

Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.

2.

Zapewnić pomoc okulisty.

Skażenie skóry:

1.

Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.

2.

W przypadku gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:

Substancja wysoce łatwo palna. Pary z powietrzem tworzą mieszany wybuchowe. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.

Środki gaśnicze:

  • gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,

  • gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,

  • woda rozproszona.

Zalecenia szczegółowe:

Ewakuować osoby postronne zgodnie z kierunkiem wiatru. Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.

Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to rozrzucanie palącego się cykloheksanu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:

W przypadku wydostania się większej ilości cykloheksanu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze.

Środki ochrony osobistej:

Unikać kontaktu z uwalniającym się cykloheksanem. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu cykloheksanu - ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A).

Zalecenia szczegółowe:

Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości cykloheksanu odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia.

Zabezpieczenie środowiska:

Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:

Podczas stosowania heksanu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cykloheksanem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.

Zapobieganie pożarom/wybuchom:

Wyeliminować źródła zapłonu - nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin podatnych na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Magazynowanie:

W oryginalnych, właściwie oznakowanych i zamkniętych opakowaniach, w magazynie cieczy łatwo palnych i szkodliwych, wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym, nieprzepuszczalnym podłożu, wykonanym z materiału odpornego na działanie węglowodorów, w możliwie niskiej temperaturze. Opakowania napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania cykloheksanu. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:

Rękawice z tworzywa odpornego na działanie węglowodorów.

Oczy:

Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie węglowodorów).

Drogi oddechowe:

Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami cykloheksanu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A).

Skóra i ciało:

Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.

Ochrony zbiorowe:

Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.

Inne informacje:

Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy.

Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z cykloheksanu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

NDS - 300 mg/m3,

NDSCh - 1000 mg/m3.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

PN-86/Z-04151.01 - Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości cykloheksanu. Postanowienia ogólne i zakres normy.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi cykloheksanu.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1

Masa cząsteczkowa: 84,16 g/mol

9.2

Postać fizyczna, barwa, zapach: Cykloheksan w warunkach normalnych jest bezbarwną, ruchliwą cieczą, o charakterystycznym ostrym zapachu.

9.3

Temperatura topnienia: 6oC

9.4

Temperatura wrzenia: 80oC

9.5

Gęstość: 0,7785 g/cm3 (20oC)

9.6

Gęstość par względem powietrza: 2,9

9.7

Prężność par w 20oC: 104 mbar

9.8

Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Cykloheksan nie rozpuszcza się w wodzie, dobrze zaś w alkoholach, szczególnie etylowym, eterze etylowym, benzenie. Cykloheksan rozpuszcza estry, celulozy, tłuszcze, oleje woski, bitumy, farby, lakiery, żywice.

9.9

Temperatura zapłonu: -18oC

9.10

Temperatura samozapalenia: 260oC

9.11

Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 1,3-8,35 % obj.

9.12

Inne: Cykloheksan służy do odtłuszczania skór, syntezy celuloidu. Cyklohekan stosowany jest jako bardzo dobry rozpuszczalnik organiczny oraz do syntez organicznych tworzyw sztucznych, farmaceutyków, środków piorących.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:

W warunkach normalnych cykloheksan jest chemicznie stabilną substancją. Unikać kontaktów z silnymi substancjami utleniającymi.

Właściwości korozyjne:

Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami.

Informacja ogólna: Cykloheksan na organizm ludzki działa narkotycznie. Wchłaniany jest łatwo poprzez drogi oddechowe. Działa na ośrodkowy układ nerwowy. Cykloheksan osłabia serce, uszkadza wątrobę i nerki. Przybliżona dawka śmiertelna wynosi 800 mg/kg wagi ciała.

Dane toksykologiczne:

LD50(domięśniowo, szczur) = 12 705 mg/kg,

LC50 = 10 mg/l96 godz.

Działanie miejscowe:

Wdychanie par i aerozoli: W niskich stężeniach cykloheksan wywołuje kaszel, pobolewanie, kichanie i umiarkowane skrócenie oddechu. W poważniejszych przypadkach, po 24 godzinach pojawia się zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc. Po bardzo groźnym narażeniu - skrócenie oddechu i pieniąca się ślina (obrzęk płuc). Jeżeli cykloheksan zostanie wchłonięty przez płuca, to wówczas wywołuje senność, pobudzenie psychiczne a nawet utratę przytomności. Rzadkimi powikłaniami są drgawki.

Spożycie: Spożycie cykloheksanu jest mało prawdopodobne, lecz jeśli się zdarzy, może nastąpić utrata przytomności. Wydzielają się toksyczne gazy i pary. Występują takie same niekorzystne następstwa dla organizmu, jak w przypadku wdychania.

Kontakt ze skórą: Może wystąpić zaczerwienienie i podrażnienie. Następuje odtłuszczenie skóry.

Kontakt z oczami: Może pojawić się podrażnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego wskutek spożycia: W jego wyniku może nastąpić uszkodzenie funkcji wątroby oraz nerek.

Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego: W zatruciach przewlekłych dominują objawy nieżytu górnych dróg oddechowych oraz niedokrwistość. Obserwowane jest zmniejszenie łaknienia, ogólne osłabienie oraz zapalenie spojówek.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Działanie na organizmy wskaźnikowe:

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności: wobec ssaków: 1,0,

wobec ryb: -

wobec bakterii: -

Stopień zagrożenia wód: Minimalny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania, wg:

rodzaju 07 01 04 - inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowanie:

rodzaj 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaj 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaj 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1

Numer ONZ:

1145

14.2

Klasa RID/ADR/IMO:

3

14.3

Grupa pakowania

II

14.4

Numer rozpoznawczy zagrożenia:

30

14.5

Numer indeksowy (EC):

601-017-00-1

14.6

Symbole niebezpieczeństwa (R):

11

14.7

Symbole bezpieczeństwa (S):

2-9-16-33

14.8

Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 3:

0x01 graphic

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

0x08 graphic

Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych:

Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych:

„Substancja wysoce łatwo palna.”

Symbole zagrożenia

R 11

Substancja wysoce łatwo palna.

Symbole bezpieczeństwa

S 2

Chronić przed dziećmi.

S 9

Przechowywać pojemnik w pomieszczeniu dobrze wentylowanym.

S 16

Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu.

S 33

Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym.

16. INNE INFORMACJE

  1. Chemiczne określenie produktu:

Cykloheksan

16.2 Znaczenie symboli:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych

F

Substancja wysoce łatwo palna.

Numer rozpoznawczy zagrożenia

30

Materiał ciekły, zapalny.

Znaczenie oznaczeń transportowych

Klasa RID/ADR: 3-II

Materiał ciekły zapalny - niebezpieczny.

Numer ONZ: 1145

Cykloheksan.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI

NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI

Wydanie: I

Data wydania: 15.12.02

Strona/stron 8/8

Nazwa:

CYKLOHEKSAN

Cykloheksan


Wyszukiwarka