1. Kolejne stadia rozwoju pieniądza, przyczyny.

1. Towar:

• ogólny ekwiwalent - powszechnie akceptowane dobro, które zawsze można było wymienić na towar, który się potrzebowało (np. zboże lub bydło - kraje pasterskie).

Pieniądz kruszcowy (trwałość, podzielność, łatwość przenoszenia):

• banknot - pieniądz ważony i monety (poręczniejszy bo nie trzeba było go odważać, bardziej bezpieczny, bo miał ząbki chroniące przed opiłowaniem)/

• Pieniądz papierowy.

• Pieniądz bezgotówkowy (karty płatnicze).

2. Pieniądz. Jakie funkcje spełnia pieniądz.

pieniądz - jest prawnie określonym i powszechnie akceptowanym środkiem płatniczym, mogącym wyrażać, przenosić i przechowywać wartość.

Funkcje pieniądza:

• środek wymiany (transakcja kupno - sprzedaż),

• środek płatniczy,

• miernik wartości,

• środek tezauryzacji (przechowywania wartości - skarpeta, poduszka),

• międzynarodowy środek płatniczy).

3. Co stanowi o przewadze pieniądza bezgotówkowego nad gotówkowym?

• bezpieczeństwo,

• wygoda (mniej miejsca w portfelu),

• oszczędność czasu (nie stoi się w kolejkach aby wymienić walutę).

4.Co to jest inflacja? Na czym polega inflacja popytowa i inflacja podażowa?

inflacja - powszechny wzrost poziomu cen; gdy rosną ceny wszystkich towarów na rynku.

inflacja popytowa - nadmierny popyt wynikający ze zbyt dużej ilości pieniądza w gospodarce wywołuje wzrost cen :

• budżetowa - rząd w celu pokrycia deficytu budżetowego dodrukowuje pieniądze,

• kredytowa - nadmierna ilość pieniędzy jest wynikiem tanich kredytów (niska stopa procentowa).

inflacja podażowa - rosnące ceny powodują wzrost cen:

• podatki,

• wzrost cen ropy naftowej,

• klęski w rolnictwie (powódź, susza).

5.Wymień i scharakteryzuj skutki inflacji.

• tracą grupy społeczne o względnie stałych dochodach np. emeryci, renciści, stypendyści, pracownicy sfery budżetowej,

• ucieczka od pieniądza (ponieważ rosną ceny) w wartościowe towary np. ziemia, nieruchomości, złoto,

• maleją oszczędności - nie opłaca się oszczędzać,

• maleją inwestycje, a w konsekwencji maleje produkcja, zatrudnienie i może to doprowadzić do kryzysu,

• podczas inflacji opłaca się pożyczać środki od kogoś albo czegoś na z góry ustalony procent stały,

• jeżeli podczas wysokiej inflacji system podatkowy nie będzie reformowany wówczas społeczeństwo na skutek nominalnego wzrostu wynagrodzeń (realne zarabiają tyle samo), będzie płaciło wyższe podatki.

6.Co to jest aprecjacja, deprecjacja, dewaluacja, rewaluacja?

aprecjacja - wzrost wartości danej waluty spowodowany czynnikami rynkowymi.

deprecjacja - obniżenie, spadek wartości pieniądza spowodowane działaniem czynników rynkowych np. polityka (niepewny kraj - niepewna waluta).

dewaluacja - spadek wartości pieniądza (obniżenie wartości waluty - kursu waluty) wywołane działaniem władz monetarnych.

rewaluacja - wzmocnienie (podwyższenie) kursu waluty.

7. Na czym polega różnica między deprecjacją a dewaluacją waluty?

deprecjacja - spadek/wzrost wartości pieniądza zależy od czynników rynkowych,

dewaluacja - spadek/wzrost wartości pieniądza zależy od władz monetarnych.

8. Na czym polega różnica między aprecjacją a rewaluacją?

9. Kurs walutowy, wpływ zmian ceny waluty na eksport/ import. (zadania - kartka)

10. Euro.

11. Korzyści, jakie mogą wynikać z wprowadzenia euro. Koszty/zagrożenia jakie mogą pojawić się po wprowadzeniu euro.

Korzyści:

• większą przejrzystość cen wyrażonych w tej samej walucie,

• wyeliminowanie niepewności co do kształtowania się kursów walutowych,

• przyspieszenie wzrostu gospodarczego,

• obniżenie stopy inflacji,

• zbieżność stóp procentowych,

• eliminacja ryzyka walutowego,

• większa efektywność i płynność rynków finansowych,

• ułatwienia w podróżowaniu,

• zmniejszenie kosztów transakcji (znikną prowizje banków przy wymianie walut),

• wzrośnie konkurencyjność naszych firm i wzrośnie PKB.

Koszty/zagrożenia:

• podporządkowanie polityki gospodarczej poszczególnych państw celom unii,

• koszty adaptacji do euro systemów informatycznych oraz procesów operacyjnych,

• koszty adaptacji urządzeń posługujących się gotówką (bankomaty),

• częściowa utrata suwerenności przez kraj członkowski,

• utrata kontroli narodowej nad polityką monetarną oraz polityką kursu walutowego,

• utrata możliwości emisji własnej waluty.

12. Jakie funkcje, spełnia Bank Centralny?

Głównym celem BC jest osiągnięcie bądź utrzymanie stabilności pieniądza przy zachowaniu warunków bezpieczeństwa finansowego sektora bankowego („walka z inflacją”).

13. Jakie zadania spełnia Narodowy Bank Polski?

Podstawowym celem NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Ponadto może on wspierać politykę gospodarczą rządu w takim stopniu by nie ograniczało to realizacji celu podstawowego.

14. Struktura NBP. Zadania najważniejszych organów NBP.

Organy NBP:

• Prezes - powoływany na wniosek prezydenta na okres 6 lat;

• przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP,

• reprezentuje interesy banku na zewnątrz,

• zapewnia wykonanie uchwał RRP.

• Rada Polityki Pieniężnej - powołana w 1998r, w skład RPP wchodzą:

• 9 osób wyróżniających się wiedzą w zakresie finansów powoływanych na 6 lat, osoby w równej liczbie desygnowane są przez sejm, senat i prezydenta,

• Prezes NBP.

• ustala coroczne założenia polityki pieniężnej, przedkłada je do wiadomości sejmowi,

• wyznacza kierunek polityki pieniężnej poprzez ustalenie stóp procentowych, stopy rezerwy obowiązkowej, zasad przeprowadzania operacji otwartego rynku,

• zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP.

• Zarząd NBP - w jego skład wchodzą:

• Prezes

• 6-8 członków zarządu w tym 2 wiceprezesów banku

• kieruje działalnością NBP,

• ustala wysokość prowizji i opłat bankowych stosowanych w NBP,

• określa zasady gospodarowania funduszami NBP,

• sporządza roczne sprawozdanie NBP,

• realizuje uchwały RPP.

15. Polityka pieniężna. Co jest głównym celem polityki pieniężnej?

polityka pieniężna - ma na celu kształtowanie ilości pieniądza w gospodarce.

16. Instrumenty polityki pieniężnej.

• stopa procentowa (lombardowa, redyskontowa),

• operacje otwartego rynku (transakcje bezwarunkowe (repo, rewers repo), transakcje warunkowe),

• stopa referencyjna,

• rezerwa obowiązkowa.

17. Scharakteryzuj operacje otwartego rynku. Bezwarunkowe, warunkowe. Na czym polegają operacje repo i rewers repo ?

operacje otwartego rynku - kupno, sprzedaż papierów wartościowych (siedmiodniowych bonów pieniężnych) między BC a bankami komercyjnymi.

operacje repo - BC kupuje papiery wartościowe od banków komercyjnych a te zobowiązują się do ich odkupienia w określonym czasie i po określonej cenie.

operacje rewers repo - BC sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym i zobowiązuje się do ich odkupienia.

18. Scharakteryzuj stopę referencyjną, lombardową, redyskontową, rezerw obowiązkowych.

stopa lombardowa - stopa oprocentowania kredytu lombardowego udzielanego przez BC, bankom komercyjnym, najdroższy kredyt pod zastaw skarbowych papierów wartościowych; aktualnie 6.25%.

stopa redyskontowa - stopa oprocentowania kredytu redyskontowego, bank udziela go na krótki okres, a zabezpieczeniem jego spłaty są weksle; od udzielonego kredytu bank potrąca odsetki zwane redyskontem i są one uzależnione od kwoty widniejącej na wekslu, terminu pozostałego do jego wykupu i stopy redyskontowej.

stopa referencyjna - zwana stopą bazową stanowi podstawowe narzędzie operacji otwartego rynku; jest to stopa wyznaczająca oprocentowanie papierów wartościowych oferowanych przez BC (stanowi minimalne oprocentowanie kredytów na rynku międzybankowym).

rezerwa obowiązkowa - część środków zgromadzonych przez bank komercyjny, która musi zostać odprowadzona do BC; 3.5% od 2004r. nie zmienia się, żeby wiedzieć ile środków pieniężnych zostaje do dyspozycji.

19. Niezależność BC, co przemawia za i przeciw niezależności BC.

• niezależność personalna - Prezes i RPP wybierani przez kilka organów i kadencja ich jest dłuższa niż polityczna,

• niezależność finansowa - BC nam prowadzi gospodarkę swoimi funduszami, ważny jest zakaz zaciągania przez Skarb Państwa, zobowiązań BC w celu pokrycia deficytu budżetowego,

• niezależność funkcjonalna - BC samodzielnie wypełnia swoje funkcje.

20. EBC. W którym roku zaczął funkcjonować EBC? Funkcje, zadania EBC. Organy, ich zadania.

21. Kto jest prezesem NBP? Kto jest Ministrem Finansów? Kto jest Ministrem Skarbu?

NBP - Sławomir Skrzypek

Minister Finansów - Jan Vincent - Rostowski

Minister Skarbu Państwa - Aleksander Grad

22. Podaj definicje jakimi określa się współczesny bank.

bank - instytucja finansowa, której głównym zadaniem jest gromadzenie depozytów i udzielanie kredytów; instytucja zaufania publicznego

23. Rola banków w gospodarce.

• kreują pieniądz,

• są pośrednikami finansowymi,

• mają udział w społecznym udziale pracy,

• emisja pieniądza - poprzez akcje kredytowe.

24. Na czym polega rola banku - udział w społecznym udziale pracy, udział w kreacji pieniądza, pośrednik finansowy.

• udział w społecznym udziale pracy - jedni od węgla, drudzy od pieniędzy; bank przejął zajmowanie się gospodarką finansową od podmiotów gospodarczych,

• udział w kreacji pieniądza - poprzez kredyty,

• pośrednik finansowy -

25. Co oznacza transformacja informacji, ryzyka, wielkości sumy pieniędzy, terminu.

transformacja terminu - z różnych depozytów na różne terminy; bank udziela kredyty o różnej długości

transformacja informacji - zgłaszanie informacji dotyczących wolnych środków, zakupów , depozytów

transformacja ryzyka - polega na tym, że bank ma rozłożone ryzyko na wiele podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych i bank może zaciągnąć kredyty w Banku Centralnym.

transformacja środków - 1 osoba ma środki, a 2 ich potrzebuje - stykają się poprzez bank, 1 - ma 1000zł, 2 - 40 000zł - bank transformuje środki na depozyty, transformuje drobne depozyty na kredyty o dużej wysokości.

26. Co to jest system bankowy?

27. Scharakteryzuj anglosaski model systemu finansowego.

28. Scharakteryzuj niemiecko - japoński model systemu finansowego.

29. Zalety/wady modelu anglosaskiego i niemiecko - japońskiego.

30. Jakie są główne rodzaje banków.

31.Struktura systemu bankowego w Polsce.

W skład polskiego systemu bankowego wchodzą obecnie banki trzech podstawowych typów:

1) banki komercyjne,

- banki o kapitale państwowym,
- polskie banki prywatne,
- banki o kapitale zagranicznym


2) banki spółdzielcze,
3) kasy oszczędnościowo-budowlane.

Struktura systemu bankowego w Polsce:
a) Bank Centralny - działa na podstawie ustawy z dnia 29.08.97r jest nim Narodowy Bank Polski, który wypełnia następujące funkcje:
- emituje pieniądze,
- organizuje rozliczenia pieniężne,
- prowadzi gospodarkę rezerwami dewizowymi,
- prowadzi działalność rewizową,
- prowadzi bankową obsługę budżetu państwa,
- reguluje płynność banków,
- opracowuje sprawozdawczy bilans płatniczy oraz bilanse należności i zobowiązań zagranicznych państwa.
b) banki komercyjne (zwane kredytowymi) - zajmują się obsługą finansową podmiotów rynkowych.


32. Ile jest banków komercyjnych a ile spółdzielczych w Polsce.

komercyjnych - 64,

spółdzielczych - około 600.

33. Bankowość komercyjna i bankowość spółdzielcza.

34. Kapitał zagraniczny w sektorze bankowym w Polsce. Jaka część sektora bankowego w Polsce jest kontrolowana przez kapitał zagraniczny (w przybliżeniu)?

35. Jaki jest udział (w przybliżeniu) sektora bankowego w finansowaniu PKB w Polsce, a jak to wygląda w krajach strefy euro?

Polski sektor bankowy ma jeden z najniższych wskaźników penetracji w Europie. Jest on u nas prawie pięć razy mniejszy od średniej dla dawnych krajów Unii Europejskiej. W przypadku wskaźnika koncentracji sektora bankowego (udział pięciu największych banków w łącznych aktywach banków komercyjnych) jest on w Polsce niższy o 30 pkt proc. w porównaniu z nowymi państwami unijnymi. Mimo tak dużego rozdrobnienia, ceny u nas są wysokie. Ceny lokalne (są to ceny najpopularniejszych usług bankowych w danym kraju), wynoszą w Polsce 91 euro. Średnia dla krajów rozwiniętych sięga zaledwie 78 euro. Taniej jest w Czechach (68 euro) i na Słowacji (48 euro).

36. Dokonaj klasyfikacji banków w Polsce ze względu na formę własności, rodzaj usług, typ klienta, zasięg działalności.

37. Jakie są główne zasady działania współczesnych banków komercyjnych?

Działalność banków komercyjnych:
- działalność depozytowa (przyjmowanie i przechowywanie na określonych warunkach środków pieniężnych klientów banku),
- działalność kredytowa (udzielanie kredytów pożyczek i poręczeń),
- usługi operacyjne (prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie na nich operacji finansowych).

38. Jakie mogą być źródła przewag konkurencyjnych banku komercyjnego?

39. Wymień główne aktywa „pracujące” banku komercyjnego. Wymień główne pozycje pasywów banku komercyjnego.

Aktywa:
1. Gotówka (potrzebna dla zachowania płynności) i operacje z BC:

- gotówka,

- rachunek bieżący banku komercyjnego (rezerwa obowiązkowa, lokaty w NBP, środki do rozliczeń międzybankowych).
2. Krótkoterminowe papiery wartościowe - dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w BC - (krótkoterminowe) weksle handlowe, bony skarbowe
3. Portfel inwestycyjny:

- akcje i udziały:

• w jednostkach zależnych od banku - akcje instytucji finansowych - pakiet kontrolny (np. w wyniku fuzji).

• w jednostkach stowarzyszonych - bank musi realizować z tych akcji od 20 do 50 % głosów na WZA.


- obligacje - dłużne papiery wartościowe (inwestycje dochodowe, obligacje przedsiębiorstw, obligacje skarbowe).

3. Wartości niematerialne i prawne - licencje, oprogramowanie, budynki, grunty, środki transport.

4. Należności od sektora finansowego (instytucje finansowe - banki, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, biura maklerskie).

5. Należności od sektora niefinansowego (ludność, przedsiębiorstwa).

6. Należności o sektora budżetowego.
7. Portfel kredytowy - około 60%.
8. Rzeczowe składniki majątku trwałego - około 7%.

Pasywa:
1. Zobowiązania wobec BC - kredyty zaciągnięte w BC

2. Zobowiązania wobec sektora finansowego - zobowiązania wobec innych banków - zaciągnięte w innych bankach kredyty i pożyczki, rachunki loro prowadzone innym bankom, lokaty założone w banku przez inne banki.
3. Zobowiązania wobec sektora niefinansowego - depozyty, różnego rodzaju rachunku bankowe, które bank prowadzi swoim klientom.
4. Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych z tytułu wyemitowanych przez bank dłużnych papierów wartościowych - obligacje (co najmniej 1 rok), bony lokacyjne, certyfikaty depozytowe (krótkoterminowe), zobowiązania banku z tytułu weksli.
5. Zobowiązania podporządkowane (kapitałowi własnemu) - jeżeli właściciel środków ulokował je w banku na okres dłuższy niż 5 lat to w przypadku upadłości lub likwidacji środki zostaną mu zwrócone w ostatniej kolejności. Właściciel nie może ich wycofać wcześniej bez zgody Komisji Nadzoru Bankowego. Mają one postać obligacji zamiennych, które mogą być wymienione na akcje banku.
Kapitał własny:
6. Kapitał założycielski (podstawowy) - kapitał akcyjny (S.A.), fundusz udziałowy (banki spółdzielcze), fundusz statutowy (bank państwowy - Bank Gospodarstwa Krajowego).
7. Kapitał rezerwowy.
8. Kapitał zapasowy - premia (cena emisyjna - wartość nominalna) zasila kapitał zapasowy, zysk - aż osiągnie 1/3 kapitału podstawowego.
9. Kapitał z aktualizacji wyceny majątku trwałego.
10. Zysk/strata netto z lat ubiegłych - stratę pokrywa się kapitałem własnym, zysk finansuje dalszy rozwój banku.
11. Zysk/strata roku obrachunkowego - ostatni wynik finansowy wypracowany przez bank .
Największą część aktywów stanowią należności od sektora niefinansowego ok. 40 %. należności od sektora finansowego to ok. 15-20 %, dłużne papiery wartościowe to ok. 30 %. W pasywach natomiast zobowiązania sektora niefinansowego ok. 60 %, zobowiązania sektora finansowego to ok. 15-20 %, kapitał własny 10 %.


Pozycje pozabilansowe czyli zobowiązania warunkowe - akredytywa dokumentowa, gwarancje, poręczenia.
Rachunek wyników:
1. Wynik na działalności bankowej - jak tanio bank pozyskał fundusze na inwestycje i jak drogo zdołał je sprzedać.
Przychody odsetkowe - od kredytów i pożyczek, z nabytych papierów odsetkowych:
- przychody z tytułu prowizji,
- dodatnie różnice kursowe,
- dywidendy otrzymane.
Koszty działalności bankowej:
- odsetki z tytułu rachunków prowadzonym klientom,
- kredyty, pożyczki zaciągnięte na zewnątrz,
- koszty prowizji dla innych banków,
- ujemne różnice kursowe.
2. Wynik z działalności operacyjnej - Od 1 odjąć koszty działania banku (rzeczowe, osobowe), amortyzację, wartość tworzonych rezerw celowych, dodać wartość rozwiązanych rezerw celowych.
3. Wynik finansowy brutto - Od 2 odjąć stratę nadzwyczajną, dodać zysk nadzwyczajny
4. Wynik finansowy netto - Od 3 odjąć podatek dochodowy od osób prawnych i inne obowiązkowe obciążenia.
Funkcje kapitału własnego:
1. Funkcja założycielska (5 mln €) - wprowadzono okres przejściowy do kiedy banki mają zgromadzić kapitał założycielski. Dotyczy to banków spółdzielczych zrzeszonych w banku zrzeszającym (1 mln €). Środki muszą pochodzić z udokumentowanych źródeł i muszą być własnością założyciela. Do 1/3 kapitału założycielskiego mogą być wnoszone aporty. Jeden ze współzałożycieli nie może wnieść więcej niż połowa kapitału założycielskiego.
2. Funkcja źródła finansowania majątku (aktywów trwałych niedochodowych).
3. Służy do pokrywania strat.
4. Funkcja tworzenia zaufania (lub funkcja zabezpieczenia wierzyciela)- ułatwia bankowi pozyskanie funduszy obcych.
Fundusze własne - pochodna kapitału własnego. Jest to skorygowany kapitał własny:
1. Fundusze podstawowe:
• fundusze zasadnicze banku,
• pozycje dodatkowe:
- fundusze ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej,
- niepodzielny zysk z lat ubiegłych,
- zysk na koniec okresu sprawozdawczego.
• pozycje pomniejszające:
- akcje własne (umorzone),
- wartości niematerialne i prawne,
- niepokryta strata z lat ubiegłych,
- strata na koniec okresu sprawozdawczego.
2. Fundusze uzupełniające - mogą stanowić co najwyżej połowę funduszy podstawowych:
• kapitał z aktualizacji wyceny majątku trwałego,
• za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego:
- dodatkową kwotę odpowiedzialności członków banku spółdzielczego
- zobowiązania podporządkowane
- inne pozycje bilansu jeżeli służą do pokrywania strat bilansowych
3. Pozycje pomniejszające fundusze własne:
• brakująca kwota rezerw celowych,
• zaangażowanie kapitałowe w instytucje finansowe i banki.

40. Główne tendencje rozwojowe we współczesnej bankowości komercyjnej.

41. Jakie są główne motywy fuzji i przejęć we współczesnej bankowości?

42. Wymień kilka przykładów fuzji banków w Polsce.

• Pekao S.A. i BPH,

• Polski Bank Inwestycyjny S.A. i Kredyt Bank S.A., (przyłączany i przyłączający)

• Powszechny Bank Gospodarczy S.A i Bank Polska Kasa Opieki S.A.,

• Bank Depozytowo-Kredytowy S.A. i Bank Polska Kasa Opieki S.A.,

• Big Bank S.A. i Big Bank Gdański S.A,

• Citibank (Poland) S.A. i Bank Handlowy w Warszawie S.A.,

• Wielkopolski Bank Kredytowy S.A. i Bank Zachodni S.A.,

• Bałtycki Bank Regionalny S.A. i Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A.

43. Wymień kilka przykładów przejęć w systemie bankowym w Polsce.

• Polski Bank Rozwoju S.A. i BRE Bank,

• Bank Energetyki S.A, i BISE S.A.

44. Zady i walety banków uniwersalnych i specjalistycznych.

Zalety banków uniwersalnych /wady banków specjalistycznych.

• szeroki asortyment (kredyty, ubezpieczenia, fundusze emerytalne

• duża liczba klientów (nie tylko klienci indywidualni), /koncentracja na obsłudze określonej działalności podmiotów godpodarczych

45. SKOKi. SKOKi a BS.

46. Co oznacza skrót BFG? Jaki jest cel działania BFG?

BFG - Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Misją BFG jest działanie na rzecz bezpieczeństwa i stabilności banków oraz wzrostu zaufania do systemu bankowego.

Podstawowe zadania:

• ochrona wkładów pieniężnych na rachunkach bankowych osób fizycznych i innych podmiotów, które powierzają pieniądze bankom jako instytucjom zaufania publicznego,

• udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności i podejmują samodzielną sanację,

• wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi,

• gromadzenie informacji oraz bieżąca i okresowa analiza rozwoju sytuacji finansowej banków ukierunkowana na podejmowanie inicjatywy oraz działań zapobiegających pogłębianiu się występujących zagrożeń.

47. Czynności bankowe sensu stricto, sensu largo.

Czynności bankowe sensu stricto - czynności zastrzeżone wyłącznie dla banków:

• tworzenie i prowadzenie rachunków bankowych,

• udzielanie kredytów,

• udzielanie gwarancji i potwierdzanie akredytyw,

• emisja bankowych papierów wartościowych,

• organizowanie rozliczeń pieniężnych,

• emitowanie instrumentów pieniądza elektronicznego,

Czynności bankowe sensu largo - czynności dozwolone także niektórym podmiotom niebankowym:

• udzielanie pożyczek pieniężnych,

• udzielanie poręczeń,

• operacje wekslowe i czekowe, których przedmiotem są warranty,

• terminowe operacje finansowe,

• nabywanie i zbywanie wierzytelności,

• czynności zlecone w związku z emisją papierów wartościowych,

• przechowywanie przedmiotów, papierów wartościowych, usługi polegające na udostępnianiu skrytek finansowych.

48. Dokonaj podziału operacji bankowych.

49. Wymień źródła środków gromadzonych w ramach operacji biernych.

50. Scharakteryzuj operacje aktywne.

51. Kredyt, zdolność kredytowa, ocen zdolności kredytowej.

52. Dokonaj podziału kredytów wg różnych kryteriów.

53. Opisz kredyt konsumencki w rachunku bieżącym, hipoteczny, dyskontowy, konsorcjalny, akceptacyjny.

54. Różnice między pożyczką i kredytem.

55. CAMPARI + ICE.

56. Na czym polega credit scoring?

credit scoring - metoda określania zdolności kredytowej osób ubiegających się o kredyt; pozwala przyznawać kredyty szybko, według kryteriów obiektywnych i zapewnia bankom wyższe bezpieczeństwo finansowe.

57. Scharakteryzuj osobiste formy zabezpieczenia kredytu: weksel in blanco, poręczenie wekslowe, poręczenie wg prawa cywilnego, gwarancja bankowa, przystąpienie do długu kredytowego, ubezpieczenie kredytu, przejęcie długu.

weksel in blanco - weksel celowo niezupełny w chwili wystawienia, a więc taki, który nie został wypełniony całkowicie lub nie posiada niektórych cech, jakie prawo wekslowe wymaga dla ważności weksla. Tym brakującym elementem, najczęściej jest suma wekslowa. Zobowiązanie z weksla in blanco jest związane z dodatkową umową między wystawcą weksla a remitentem. Wystawca weksla in blanco i każdoczesny jego posiadacz ponoszą ryzyko, że remitent uzupełni ten weksel niezgodnie z zawartą umową i puści go w obieg.

poręczenie wekslowe - czynność prawna polegająca na poręczeniu za cudzy dług wekslowy; poręczyciel wekslowy (avalista) odpowiada za zapłatę weksla tak samo, jako osoba, za której dług wekslowy poręczył; dla ważności avalu konieczne jest złożenie przez poręczyciela podpisu na przedniej stronie weksla, na jego grzbiecie (odwrotnej stronie) bądź przedłużku.

umowa poręczenia - umowa cywilnoprawna, przez którą jedna strona - poręczyciel - zobowiązuje się wobec wierzyciela, że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten ostatni sam go nie wykonał.

gwarancja bankowa - umowa gwarancji bankowej jest pisemnym zobowiązaniem banku do zapłaty kwoty maksymalnej wskazanej w gwarancji (sumy gwarancyjnej), w przypadku gdy zleceniodawca gwarancji, na którego została wystawiona, nie wywiąże się ze swojego zobowiązania; znajduje ona zastosowanie zarówno w obrotach krajowych, jak i zagranicznych.

przystąpienie do długu kredytowego - rodzaj zabezpieczenia wierzytelności banku; do długu kredytowego wobec banku może przystąpić osoba trzecia, nie występująca do tej pory w charakterze strony; odpowiada ona za dług solidarnie z kredytobiorcą.; przystąpienie do długu następuje w drodze umowy między bankiem a przystępującym do długu albo między kredytobiorcą a przystępującym do długu.

ubezpieczenie kredytu - forma zabezpieczenia bankowi terminowej spłaty kredytu; bank udziela kredytu pod warunkiem objęcia go umową ubezpieczeniową, w której ubezpieczonym jest bank.

przejęcie długu - czynność prawna, wskutek której osoba trzecia wstępuje w miejsce dłużnika, przez co zostaje on zwolniony z długu przejęcie długu następuje najczęściej poprzez umowę zawartą między wierzycielem a osobą trzecią (firmą zewnętrzną) za zgodą dłużnika lub przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela umowa o przejęcie długu powinna być pod rygorem nieważności sporządzona w postaci pisemnej

58. Scharakteryzuj rzeczowe formy zabezpieczenia kredytu: zastaw, hipoteka, przewłaszczenie na zabezpieczenie, blokada środków na rachunku bankowym, kaucja.

zastaw - umowa między bankiem a właścicielem dokumentu stwierdzającego prawo, na którym ma być dokonany zastaw oraz wydanie tego dokumentu bankowi. Umowa powinna być poświadczona notarialnie. Rodzaje zastawu: Zastaw na wkładach, na wierzytelnościach, na prawach w zakresie wynalazczości, na udziałach w spółce zo.o., na akcjach w SA., na akcjach spółki giełdowej. Zastaw rejestrowy i zastaw na prawach.

hipoteka - forma prawna zabezpieczenia roszczeń wierzyciela w stosunku do dłużnika poprzez dokonanie odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej danej nieruchomości; hipoteką określa się ograniczone prawo rzeczowe, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

przewłaszczenie na zabezpieczenie - forma zabezpieczenia wierzytelności polegająca na przeniesieniu przez dłużnika prawa własności swojej rzeczy na wierzyciela; w prawie cywilnym forma zabezpieczenia rzeczowego, polegająca na tym, iż dłużnik przenosi na wierzyciela własność swej rzeczy z równoczesnym zobowiązaniem wierzyciela do przeniesienia własności tej rzeczy z powrotem na dłużnika po zaspokojeniu wierzytelności.

blokada środków na rachunku bankowym - rodzaj zabezpieczenia wierzytelności banku, najczęściej z tytułu udzielonego kredytu; wierzyciel upoważnia bank do zablokowania na jego rachunku bankowym podanej kwoty oraz pobrania po upływie określonego terminu środków niezbędnych do pokrycia powstałej wierzytelności.

kaucja - pewna suma pieniędzy (może też być hipoteka, weksel lub zastaw), której zadaniem jest zabezpieczenie roszczeń w wypadku niewywiązania się lub niedbałego wykonania umowy; kaucja może być wykorzystania na pokrycie strat wynikłych z realizacji umowy.

59. Na czym polega faktoring? Scharakteryzuj faktoring pełny, niepełny, jawny, cichy.

faktoring - rodzaj transakcji handlowych wykształconych w praktyce anglosaskich instytucji finansowych i w rozwiniętej już postaci przeniesionych na grunt europejski w latach pięćdziesiątych XX wieku; faktoring jest konkurencyjnym wobec kredytu bankowego sposobem zapewnienia przedsiębiorstwu środków finansowych o charakterze obrotowym, a czasem również sposobem zabezpieczenia przed nieściągalnością należności.

faktoring pełny - wraz z cesją wierzytelności na faktora przechodzi ryzyko niewypłacalności dłużnika i w przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności. Ta forma faktoringu jest korzystna dla zbywcy wierzytelności, bowiem po dokonaniu transakcji sprzedaży towaru lub usługi na rzecz dłużnika faktorant od razu dysponuje środkami finansowymi i wyzbywa się odpowiedzialności za ewentualną niewypłacalność dłużnika. Ciężar odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który przy tej formie faktoringu analizuje głównie sytuacją finansową dłużnika, jako zobowiązanego do zapłaty; faktor nie przejmuje na siebie ryzyka braku zapłaty; faktor przejmuje na siebie ryzyko braku zapłaty.

faktoring niepełny - dokonanie cesji wierzytelności nie obejmuje przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika wobec faktora. Jest to de facto zaciągnięcie kredytu krótkoterminowego przez faktoranta, bowiem w przypadku nie dokonania zapłaty przez dłużnika, on musi to uczynić na rzecz faktora. Ta forma faktoringu powinna w pierwszej kolejności znaleźć zastosowanie przy finansowaniu kredytów kupieckich udzielanych przez dostawcę dla godnych zaufania odbiorców, kiedy wydłużone terminy płatności wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności. Faktorant ponosi odpowiedzialność wobec faktora i musi o tym pamiętać, wnioskując o udzielenie faktoringu niepełnego, bowiem obciążają go skutki niespłacenia kwoty wierzytelności w terminie; faktor nie przejmuje na siebie ryzyka braku zapłaty.

faktoring cichy — odbiorca nie zostaje powiadomiony o objęciu obrotu handlowego. Ta forma poszukiwana jest przez przedsiębiorców, którzy boją się o jakiekolwiek naruszenie relacji z odbiorcami.

faktoring jawny — dłużnik jest informowany o sprzedaży wierzytelności faktorowi.

60. Funkcje faktora.

• funkcja finansowania działalności,

• funkcja administracyjna (usługowa),

• funkcja gwarancyjna.

61. Porównaj faktoring z kredytem.

62. Co to jest leasing? Scharakteryzuj leasing finansowy, operacyjny, bezpośredni, pośredni.

leasing - jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym; w ramach leasingu jedna ze stron umowy (finansujący, leasingodawca) przekazuje drugiej stronie (korzystającemu, leasingobiorcy) prawo do korzystania z określonego dobra materialnego na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty (raty leasingowe); nazwa leasing pochodzi od angielskiego słowa to lease oznaczającego tyle, co nająć, wydzierżawić.

leasing operacyjny - polega na czasowym przekazaniu w użytkowanie dobra inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres normatywnego zużycia leasingowanej rzeczy. W praktyce umowy leasingu operacyjnego zawierają zapis o wykupie przez Korzystającego po jej zakończeniu, za określoną z góry wartość końcową powiększoną o podatek VAT. Korzystający może mieć zagwarantowane w Umowie Leasingu prawo sprzedaży na jego rzecz przedmiotu leasingu po zakończeniu Umowy. Efektywny koszt finansowania poprzez ten rodzaj leasingu jest niższy niż finansowanie ze środków własnych czy kredytu bankowego, między innymi ze względu na korzyści podatkowe. W odróżnieniu od kredytu bankowego, przy uwzględnieniu korzyści podatkowych koszt pozyskania kapitału przy leasingu jest niższy, płatności leasingowe dopasowywane są do założeń budżetowych Korzystającego.

leasing finansowy - polega na oddaniu rzeczy w użytkowanie, w zamian za raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością Finansującego, amortyzuje go Korzystający, natomiast przeniesienie tytułu własności może być zagwarantowane w umowie. Firma zwiększa więc wartość swojego majątku nie ponosząc dodatkowych kosztów po zakończeniu umowy, a zwiększona forma amortyzacji pozwala regulować jej koszty i dochody.

leasing bezpośredni - forma leasingu, w której właściciel lub producent przedmiotu leasingu jest jednocześnie leasingodawcą - stroną umowy leasingowej obok leasingobiorcy.

leasing pośredni - forma leasingu, w której między producentem lub pierwotnym właścicielem przedmiotu leasingu występuje pośrednik finansujący i organizujący transakcję - leasingodawca, który kupuje przedmiot leasingu i oddaje go w leasing leasingobiorcy.

63. Porównaj leasing z kredytem, zalety i wady leasingu.

Leasing a kredyt:

• W krajach o rozwiniętych rynkach kapitałowych kredyt jako źródło finansowania inwestycji staje się coraz mniej popularny. Kredyt bankowy jest jedną z możliwości finansowania projektów inwestycyjnych. Jednak jest on bardzo narażony na wpływ polityki monetarnej. Dlatego wielkie firmy lub korporacje nie wybierają tej drogi finansowania projektów inwestycyjnych (emitują obligacje lub akcje). Celem każdego przedsiębiorstwa jest maksymalizacja wartości własnego majątku. W związku z tym najważniejszym elementem w działalności przedsiębiorstwa będą inwestycje. Jeśli chodzi o małe przedsiębiorstwa mogą one finansować nakłady inwestycyjne kredytem długoterminowym lub leasingiem. Coraz bardziej popularnym sposobem finansowania staje się leasing. Wzrost - w segmencie maszyn i urządzeń, spadek - w segmencie umów o leasing pojazdów. W przypadku leasingu, występuje krótszy okres decyzyjny i czas uruchamiania finansowania. W przeciwieństwie do kredytu, leasing nie wymaga dodatkowych opłat czy prowizji, a w razie pojawienia się problemów finansowych, istnieje możliwość przeniesienia praw i obowiązków korzystającego na osobę trzecią.

Zalety leasingu:

• inwestycje realizowane za pomocą leasingu są w całości finansowane z obcych środków (część kapitału obrotowego może być więc wykorzystana na inne cele),

• leasing księgowany jest na kontach pozabilansowych, przez co nie zakłóca docelowej struktury kapitału,

• umowy leasingowe wykazują szczególną elastyczność (są dopasowywane do indywidualnych potrzeb leasingobiorcy),

• poprzez współpracę z firmami ubezpieczeniowymi, firmy leasingowe wzbogacają swoje oferty o pakiety ubezpieczeniowe,

• szybkość wdrażania nowoczesnej technologii, która może być natychmiastowo włączona do procesów produkcyjnych w chwili podpisania kontraktu,

• leasing nie ogranicza możliwości korzystania przez leasingobiorcę z kredytu bankowego.

Wady leasingu:

• suma opłat ponoszonych w ramach leasingu przez leasingobiorcę przewyższa często wartość początkową dobra inwestycyjnego, wyrażoną w cenie jego zakupu przez leasingodawcę (sięga ona nawet 150% tej ceny),

• w przypadku zwłoki w wykonaniu zobowiązań zakres uprawnień przysługujących leasingobiorcy jest z reguły dosyć wąski,

• z reguły leasingodawca ma obowiązek uiszczania opłat nawet wówczas, gdy nie jest możliwe korzystanie z dobra inwestycyjnego z powodu jego przypadkowego uszkodzenia lub utraty, uzależnione jest to od treści samej umowy leasingu oraz umowy ubezpieczenia przedmiotu transakcji,

• istotną wadą jest ryzyko leasingobiorcy z powodu ewentualnego zadłużenia, niespłaconych zobowiązań wobec budżetu bądź bankructwa firmy leasingowej.

64. Wymień/scharakteryzuj nieuwarunkowane formy rozliczeń.

• polecenie zapłaty - polega na wykonywaniu przez bank zlecenia klienta wypłacenia na rachunek wskazanej osoby fizycznej czy prawnej określonej kwoty pieniężnej ze środków w ciężar rachunku zleceniodawcy w jego banku. Polecenie wypłaty ma charakter bezwarunkowego zlecenia. Jest to najprostsza i najmniej ryzykowna forma zapłaty dla eksportera / odbiorcy (beneficjenta) lecz najbardziej ryzykowna dla importera,

• czek rozliczeniowy

• weksel - dokument sporządzony w postaci określonej przez prawo, który zawiera bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty określonej osobie w podanym terminie i miejscu wskazanym przez wystawcę (lub osobę przez niego wskazaną) określonej sumy pieniężnej. Fakt złożenia podpisu na wekslu powoduje powstanie samoistnego zobowiązania.

• operacje forfaitingowe - zakup należności terminowych, jakie powstają w wyniku eksportu towarów i usług z wyłączeniem prawa regresu wobec eksportera odstępującego wierzytelność. Przedmiotem skupu są należności krótko- i średnioterminowe, występujące np. w postaci weksla własnego importera lub akceptowanej przez niego traty ciągnionej przez eksportera.

65. Wymień/scharakteryzuj uwarunkowane formy rozliczeń.

• akredytywa dokumentowa - stanowi samodzielne, pisemne zobowiązanie banku importera, wobec eksportera, do zapłaty określonej kwoty za dokumenty złożone w ramach akredytywy, ściśle zgodne z jej warunkami.

• inkaso dokumentowe - jest usługą bankową i uwarunkowaną formą rozliczeń, a należy do powszechnie stosowanych sposobów rozliczeń w obrotach zagranicznych.

66. Co to jest weksel (własny, trasowany) ? Co oznaczają pojęcia trasant, trasat, remitent, akcept, awal, indos, indosariusz?

weksel - dokument sporządzony w postaci określonej przez prawo, który zawiera bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty określonej osobie w podanym terminie i miejscu wskazanym przez wystawcę (lub osobę przez niego wskazaną) określonej sumy pieniężnej. Fakt złożenia podpisu na wekslu powoduje powstanie samoistnego zobowiązania.

• weksle własne - zawierające bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie i stwarzający bezwarunkową odpowiedzialność osób na nim podpisanych.

• weksle trasowane - zawierający skierowane do oznaczonej osoby bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy pieniężnej w oznaczonym miejscu i czasie i stwarzający bezwarunkową odpowiedzialność osób na nim podpisanych.

trasant (ang. drawer) - wystawca weksla trasowanego. W wekslu własnym wystawca weksla sam przyrzeka zapłatę sumy wekslowej w podanym terminie, natomiast w wekslu własnym poleca on trasatowi.

trasat (ang. drawee) - osoba, której wystawca weksla trasowanego poleca zapłatę wymienionej w wekslu sumy pieniężnej. Trasat przez akcept weksla, tj. przez złożenie na wekslu trasowanym podpisu, oznaczającego przyjęcie weksla, zobowiązuje się do zapłaty sumy wekslowej. Do chwili przyjęcia czyli akceptu weksla trasat nie odpowiada wekslowo. W momencie przyjęcia weksla trasat staje się akceptantem weksla.

remitent (ang. payee) - zwany inaczej wekslobiorcą, jest osobą uprawnioną, wskazaną w wekslu, na której rzecz lub na której zlecenie ma być wykonana zapłata sumy wekslowej. Remitentem może być zarówno wystawca weksla trasowanego, jak i osoba trzecia (w praktyce handlu zagranicznego jest nim eksporter).

akcept - który jest zobowiązaniem dłużnika (trasata), na którego został wystawiony weksel trasowany, do zapłaty podanej sumy wekslowej w oznaczonym terminie i miejscu.

awal - będący poręczeniem za osobę zobowiązaną wekslowo oraz

indos - jako sposób przenoszenia wierzytelności za pisanych na wekslu na inną osobę.

indosariusz (ang. endorsee) - to osoba, która przez indos nabywa prawa z weksla. Po otrzymaniu weksla może go dalej indosować, stając się drugim z kolei indosantem. W ten sposób weksel może przechodzić "z rąk do rąk".

67. Scharakteryzuj inkaso dokumentowe.

68. Scharakteryzuj akredytywę dokumentową.

69. Omów rozliczenie za pomocą przelewu.

polecenie przelewu - jedna z form pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych. Polega na wydaniu bankowi dyspozycji przekazania określonej kwoty z rachunku bankowego płatnika na wskazany przez niego inny rachunek bankowy. Bank powinien zaksięgować otrzymane polecenie przelewu najpóźniej w następnym dniu roboczym po jego przyjęciu. Warunkiem wykonania polecenia przelewu jest posiadanie przez zleceniodawcę odpowiedniego pokrycia na rachunku bankowym.

70. Omów rozliczenie za pomocą zapłaty.

polecenie zapłaty - stanowi udzieloną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela (inicjatorem jest wierzyciel). Polecenie zapłaty jest wygodną formą rozliczenia bezgotówkowego dla wierzyciela, ale może dotyczyć tylko wybranych wierzytelności. Przede wszystkim dłużnik musi wyrazić zgodę na stosowanie przez wierzyciela polecenia zapłaty w rozliczeniu jego określonych wierzytelności. Formę tą stosuje się do rozliczeń należności bezspornych (np. umownych odsetek zwłoki).

71. Co stanowi o przewadze rozliczeń bezgotówkowych nad gotówkowymi?

72. Depozyty - rodzaje, krótka charakterystyka.

depozyt bankowy - pewna suma pieniędzy lub innych wartości powierzona na przechowanie bankowi; banki gromadzą powierzone im środki, aby lokować je w udzielanych kredytach.

• depozyty a'vista - jest to głównie pieniądz transakcyjny gromadzony na rachunkach bieżących i pomocniczych. Ich właściciele mogą dysponować pieniędzmi w każdej chwili. Za depozyty a'vista banki oferują stosunkowo niską lub zerową stopę procentową.

• depozyty terminowe (zwane też lokatami terminowymi) - środki pieniężne, które nie są potrzebne do finansowania bieżącej działalności, a mogą przynieść dochód w postaci wyższego oprocentowania. Ponieważ powierzone bankom środki pozostają do ich dyspozycji przez dłuższy czas, płacą one za depozyty terminowe wyższe odsetki.

73. Pojęcia: odsetki, marża odsetkowa, prowizja, opłaty.

odsetki - cena, która jest wypłacana wierzycielowi (klientowi banku) przez dłużnika (bank) w zamian za udostępnienie na uzgodniony okres czasu określonej ilości pieniędzy. Odsetki są dla banku kosztem pozyskania obcych kapitałów (np. depozytów bankowych) przez zaciągnięcie zobowiązań, bądź też przychodem wynikającym z udostępnienia przez bank kapitałów (np. kredytów), powodującym powstanie należności.

marża odsetkowa - to różnica między ceną po jakiej bank kupuje pieniądz, a ceną po jakiej sprzedaje; jest źródłem pokrycia kosztów działania banku i osiągnięcia zysku.

prowizja - wynagrodzenie za usługi i czynności bankowe, ustalone procentowo w stosunku do wartości usług wykonywanych przez bank na rzecz klienta.

opłaty - prowizje i opłaty bankowe są pobierane w granicach określonych bankowymi taryfami prowizji i opłat, które banki obowiązkowo ogłaszają w miejscu ogólnie dostępnym; są pobierane przez bank przy indywidualnej operacji lub okresowo, mogą obciążać rachunek klienta lub być opłacane w gotówce; stanowią zwrot bezpośrednich kosztów banku (za druki, wydanie kart itp.).

Co to jest system finansowy?

Z jakich ogniw składa się system finansowy?

Co to jest instrument finansowy?

Wymień najważniejsze rodzaje instrumentów finansowych (klasyfikacja i podział).

Wymień instrumenty finansowe o stałym dochodzie.

Wymień instrumenty o zmiennym dochodzie.

Jakie funkcje spełnia system finansowy wobec podmiotów sfery realnej?

Scharakteryzuj funkcję kapitałową, monetarną, ograniczenia ryzyka, kontrolną systemu finansowego.

Co to jest instytucja finansowa? Dokonaj klasyfikacji instytucji finansowych.

Jakie są główne bariery funkcjonowania systemu finansowego?

Jakie są przykłady zaburzeń w funkcjonowaniu systemu finansowego?

Co to jest venture capital?

---