Przeciwdziałanie skutkom zanieczyszczenia wód jako działanie ekologiczne
Woda - niszczona przez człowieka
Woda to życie. Jej wpływ na ludzi i otoczenie jest ogromne, a bez niej nie byłoby na ziemi życia. Jest ona wykorzystywana do różnych celów m.in. do mycia, prania, czyszczenia, bezpośredniego spożycia, itp. Wszechstronne możliwości wód są wykorzystywane w przemyśle (do produkcji energii elektrycznej, poruszania młynów wodnych, do chłodzenia maszyn i urządzeń, rozcieńczania i rozpuszczania barwników, oraz produkcji wielu produktów), a także w rolnictwie (do nawadniania pól, podlewania roślin, pojenia zwierząt itp.). Choć jest ona jednym z najważniejszych substancji na ziemi to stoi w obliczu zagrożenia tzw. zanieczyszczenia. Problem zanieczyszczeń dotyczy nie tylko mórz i oceanów, ale przede wszystkim wód śródlądowych. Zanieczyszczone są m.in. rzeki, strumienie, kanały, jeziora, a nawet stworzone przez człowieka sztuczne zbiorniki.
Ludzie głównie zaopatrują się w wody powierzchniowe. Prawie cała woda która zostaje pobierana przez ludzi zostaje oddana w postaci wód zużytych posiadających różne substancje mineralne, chemiczne i organiczne. Ładunki zanieczyszczeń które są również zawarte w wodach zużytych uniemożliwiają dalsze korzystanie z wód powierzchniowych.
Zanieczyszczenia wód można podzielić na zanieczyszczenia:
· Komunalne
· Przemysłowe - dostarczające do wód metale ciężkie głównie ołów, miedź, chrom, kadm, rtęć i cynk, oraz inne szkodliwe substancje;
· Rolnicze - stwarzające największe zanieczyszczenia zbiorników wodnych; większość działalności prowadzi do zanieczyszczeń np.: nieprzetworzony nawóz zwierzęcy jest rozrzucany po polach (pewna jego część zawsze dostaje się do zbiorników wodnych), używanie środków owadobójczych, roztoczobójczych, chwastobójczych, grzybobójczych oraz pielęgnacyjnych dla zwierząt (zawierają one ponad 450 aktywnie chemicznie składników niszczących mikrofaunę i mikroflorę, a te po pewnym czasie trafiają do wodnych zbiorników podobnie jak nawóz);
· Kwaśne deszcze - powstające w procesie spalania węgla i ropy (w wyniku którego powstają spaliny) również zanieczyszczają środowisko wodne;
· Zanieczyszczenia fizyczne - są to zawiesiny o różnym stopniu rozdrobnienia nierozpuszczalnych substancji stałych, takich jak kurz, pył, cząstki obumarłych roślin i zwierząt, cząstki mineralne gleby, a także wytrącone koloidalne związki, np. żelaza;
· Związki chemiczne - różne substancje organiczne i mineralne, rozpuszczalne w wodzie dostające się do wód powierzchniowych wraz z wodami opadowymi lub ściekami;
· Zanieczyszczenia bakteriologiczne - są to drobnoustroje, z których większość nie stanowi zagrożenia dla zdrowia zwierząt i ludzi, a odgrywa bardzo ważną rolę w procesie samooczyszczania się wody;
· Zanieczyszczenia radioaktywne - występujące w małych ilościach i przeważnie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia (są to odpady z elektrowni jądrowych, zakładów wzbogacania uranu itp.). Jedynie zagrożeniem z ich strony może być chwila, w której dostają się one do ścieków lub gdy substancje radioaktywne są wymywane przez wody opadowe z atmosfery lub ze składowisk odpadów promieniotwórczych.
· Trucizny - do wody dostają się różnymi drogami, lecz najczęściej w wyniku działań człowieka. Czasem jest to rola przypadku, wskutek przecieków kanałów odprowadzających toksyczne ścieki lecz niekiedy celowa w celu pozbycia się uciążliwej substancji;
Zachowania ludzi i nieumiejętność myślenia nie tylko o sobie powoduje tworzenie innych bardzo niebezpiecznych zagrożeń dla przyrody np.: tzw. dzikie myjnie tworzone na uboczach, najczęściej przy rzekach powodują dostanie się szkodliwych substancji chemicznych do rzek oraz inne tym podobne czyny. Najgorsze jest to, że zdają sobie sprawę z tego co robią, ale nim ktoś im próbował przeszkodzić było już za późno.
Wody zanieczyszczona nie różnią się niczym od wód nie zanieczyszczonych (poza detergentami, które tworzą pianę i olejami pozostającymi na powierzchni wody) więc nigdy nie mamy pewności jaka jest wartość wody.
Jedyny sposób na dzisiejszą wodę to sprawdzenie jej jakości. Wskaźniki jakości wód służą do określenia przydatności wody do określonych celów.
O możliwości użycia wody do zaspokojenia różnorodnych potrzeb decydują rodzaj i ilość zawartych w nich substancji. Podstawowymi grupami wskaźników, stanowiącymi o przydatności wody są:
a) wskaźniki fizyczne - temperatura, barwa, zapach, mętność, smak;
b) wskaźniki chemiczne - odczyn pH, utlenialność, BZT5 - biochemiczne pięcio dobowe zużycie tlenu, chemiczne zużycie tlenu, twardość, zasadowość oraz zawartości: związków azotu, chlorków, siarczanów, żelaza, manganu, fluoru, gazów rozpuszczonych w wodzie, pierwiastków śladowych, substancji trujących oraz sucha pozostałość i strata po prażeniu;
c) wskaźniki biologiczne - zawartość bakterii w objętości próbki wody;
Wszystkie te wskaźniki pomagają nam w wyborze miejsc nie zanieczyszczonych przez człowieka. Ale czy takie jeszcze są? Podstawowymi przyczynami bardzo niskiej jakości wód powierzchniowych są: zrzuty ładunków zanieczyszczeń nie poddawanych redukcji, stale rosnąca ilość ścieków pochodzenia komunalnego, niska efektywność urządzeń oczyszczających i ich brak, więc nie należy się spodziewać wielu takich miejsc.
Jak jest w Polsce?
Polska jest jednym z najuboższych w wodę krajów europejskich. Wielkość zasobów wodnych stawia nas na 26 miejscu w Europie. Do tego wlicza się także sumę opadów rocznych na danym obszarze. Zużycie wody w Polsce z roku na rok rośnie. Woda wykorzystywana jest głównie przez przemysł (ok.67%), gospodarkę komunalną (ok.21%) oraz rolnictwo i leśnictwo (ok.12%). Rozwój gospodarczy oraz wzrost ludności powoduje ciągły wzrost ilości ścieków przemysłowych i komunalnych, odprowadzanych bezpośrednio do wód. Ścieki te stanowią podstawowe zagrożenie dla wód powierzchniowych. Wśród najważniejszych źródeł zanieczyszczenia należy wymienić: przemysł włókienniczy, paliwowo - energetyczny, metalurgiczny, górniczy, chemiczny, papierniczy i spożywczy.
Wody powierzchniowe zanieczyszczone są głównie przez substancje:
- lotne, jak CO2, CO, SO2, H2S, NO2, HCl, Cl, CS2
- stałe, jak związki P, Na, K oraz sole metali ciężkich Cu, Zn, Pb
- ciekłe, jak oleje, smary, rozpuszczone detergenty, wypłukiwane z gleby związki z nawozów sztucznych, H2SO4, H2SO3, sól, fenol, ropa naftowa i substancje naftopochodne.
Mówiąc o zanieczyszczeniach wód powierzchniowych uwzględniamy rzeki, jeziora oraz Morze Bałtyckie. W Polsce obowiązują cztery klasy czystości wód (I,II,III oraz IV - nie odpowiadająca normom).
Na terenie województwa podlaskiego znajduje się 54 większych rzek i cieków, które są objęte badaniami (całkowita długość rzek objętych systematyczną kontrolą wynosi łącznie 1819,9 km. Sieć wodną uzupełniają jeziora, stawy i kanały.
Głównym źródłem zaopatrzenia w wodę ludności województwa podlaskiego są wody podziemne. Wszystkie miasta naszego województwa posiadają komunalne ujęcia wody ze stosunkowo dobrze rozwiniętą siecią wodociągową.
Na wsi blisko 55% gospodarstw podłączonych zostało do sieci wodociągowej. Łącznie na terenie województwa funkcjonuje 281 stacji uzdatniania wody.
W minionym dziesięcioleciu obserwuje się systematyczne ograniczenie zanieczyszczeń odprowadzanych do wód oraz zahamowanie postępującej ich degradacji. Spowodowane jest to: upadkiem dużych zakładów, zmianą profilu produkcji, modernizacją procesów produkcyjnych. Systematycznie rośnie ilość ścieków oczyszczanych biologicznie.
Większość źródeł zanieczyszczeń wód stanowią miejskie mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie komunalne. Z danych statystycznych wynika, iż wyraźnie rośnie ilość miast województwa wyposażona w mechaniczno-biologiczne oczyszczalnie ścieków i systemy kanalizacji. Realizowane proekologicznie działania inwestycyjne w zakresie ochrony wód utrzymuje od kilku lat dobrą jakość rzek w skali województwa.
Władze województwa wspólnie z samorządami gmin realizują szeroki program budowy oczyszczalni ścieków, ich modernizacji i rozbudowy systemów kanalizacji.
Sposoby ochrony wód:
Najskuteczniejszym sposobem ochrony czystości wód jest niedopuszczenie do ich zanieczyszczenia, a najlepszym sposobem zachowania równowagi wodnej jest oszczędne gospodarowanie zasobami wód. Prawie każde wykorzystanie wody powoduje jej zanieczyszczenie, co w konsekwencji prowadzi do powstania problemu ścieków. Poprawie oszczędności zużycia wody służy mierzenie jej zużycia, co przy regulacjach ekonomicznych w zakresie opłat za wodę, przyczynia się do zmniejszenia zużycia. Celowi temu służy również stosowanie zamkniętych obiegów technologicznych z użyciem wody. Nie zawsze można jednak nie dopuszczać zanieczyszczenia, a gdy jest to niemożliwe należy starać się je zmniejszyć poprzez np.:
a) budowanie oczyszczalni ścieków - w gminie Miedźno w 2002r ruszyła pierwsza nowoczesna oczyszczalnia ścieków i kolejna w kraju; dzięki niej możliwe jest oczyszczanie wody i wprowadzanie jej do wtórnego użycia;
b) składowanie odpadów w legalnych miejscach specjalnie do tego przystosowanych;
c) stosowanie filtrów czyszczących wodę;
d) mini oczyszczalnie domowe dzięki którym można czyścić wodę we własnym zakresie;
e) zachęcenie ludzi do korzystania z myjni samochodowych;
f) unikać nieznanych środków czyszczących;
g) rozdawanie ulotek informacyjnych na temat przyrody i skutków jej zanieczyszczania;
h) sadzenie drzew przy zbiornikach wodnych
i) ułatwianie wywożenie ścieków
Choć wiele z tych czynności wymaga czasu, lub dodatkowych kosztów to warto ich dokonać ze względu na korzyści dla przyrody jakie z nich płyną. Jesteśmy to winni Ziemi by jako jej mieszkańcy dbać o to co zniszczyliśmy. Na naszych zachowaniach ucierpiała przede wszystkim woda, przyroda która nie jest nam niczego winna. Więc czy nie powinniśmy czuć dla niej wdzięczności i szacunku? Nikt nie jest idealny ale powinniśmy zmienić nasze dotychczasowe przyzwyczajenia. Nie jesteśmy sami na Ziemi
Oczyszczalnie ścieków:
Cel oczyszczania ścieków:
Podstawowym celem oczyszczania ścieków jest ochrona środowiska naturalnego człowieka, a przede wszystkim ochrona czystości wód powierzchniowych. Na początku jednak trzeba wyjaśnić czym są ścieki i 
jak się dzielą.
Co to są ścieki ?
Ściekami nazywamy wody zużyte przez gos-
podarstwa domowe i zakłady przemysłowe, oraz wody spłukujące z powierzchni terenów miejskich i rolniczych, różnego rodzaju nie-
czystości. Występują w nich ponadto wiru-
sy, bakterie, promieniowce i grzyby oraz jaja robaków pasożytniczych.
Podział ścieków
Ścieki możemy podzielić na:
- miejskie i bytowo-gospodarcze: po-
chodzą one z zakładów pralniczych, gas-
tronomicznych, szpitali, domów mieszkal-
nych, itp. Ścieki miejskie, oprócz zagroże-
nia biologicznego organizmów wodnych,
stanowią poważne zagrożenie higieniczne,
a nawet epidemiologiczne. Wraz z obiegiem
wody rozprzestrzeniać się może dur brzuszny, czerwonka, wąglik, wi-
rus Heinego Medina i żółtaczki zakaźnej;
- rolnicze: pochodzą ze spływu z podwórzy, gnojowisk, większych
zakładów hodowli drobiu, tuczu świń. Ich działanie jest podobne do
ścieków bytowo-gospodarczych;
- radioaktywne: pochodzące z zakładów naukowych, leczniczych,
reaktorów atomowych itp. Są szczególnie groźne. Zatapia się je w
tak zwanych mogielnikach lub betonowych skrzyniach.
- przemysłowe: pochodzące z procesów produkcyjnych i przetwór-
czych prawie wszystkich dziedzin przemysłu. Składają się głównie z
kwasów mineralnych, zasad, soli metali ciężkich, cyjanków, substan-
cji organicznych, olei mineralnych i tłuszczy.
Jak oczyszcza się ścieki ?
Analiza ścieków umożliwia dobór odpowied-
nich metod ich oczyszczania. Metody oczyszczania ścieków można podzielić na:
- mechaniczne: oparte na wykorzystaniu
technologii rozdrabniania, cedzenia, sedy-
mentacji, filtracji, wypieniania i odwirowa-
nia oraz flotacji;
- fizyczno - chemiczne: związane ze zjawiskami odparowania, odgazowania, wymrażania i wymiany jonowej;
- chemiczne: oparte a procesach utleniania, redukcji, wytrącania i
zobojętnienia;
- bilogiczne: wykorzystujące odpowiednie metaboliczne przemiany
bakterii. Metody biologiczne można zkolei podzielić na:
- naturalne: prowadzone w warunkach wytwarzanych przez samą
przyrodę lub nieznacznie korygowanych celową działalnością człowieka;
- sztuczne: w urządzeniach zaprojektowanych i wybudowanych
specjalnie do tego celu.
Działanie oczyszczalni
Ze względu na różne wymagania w stosunku do stopnia oczyszczania ścieków w poszczególnych oczyszczalniach można wykorzystywać me-
tody oczyszczania w bardzo różnym zakresie.
Wstępne mechaniczne oczyszczanie ścieków polega przede wszystkim na przeprowadzeniu ich przez kraty, piaskowniki i odtłuszczacze, a czasami także przez komory wstępnego napowietrzania. Produktami pozostałymi po pierwszej fazie oczyszczania są zanieczyszczenia duże, zatrzymywane przez kraty, np. puszki, butelki. Następnymi pozostałoś-
ciami są substancje ciężkie, np. piasek, natomiast po fazie odolejania pozostają substancje lekkie, pływające po powierzchni wody. Nastę-
pnym etapem oczyszczania ścieków jest sedymentacja, czyli proces polegający na opadaniu cząsteczek pod wpływem siły cięzkości. Trzeci stopień, to klarowanie, czyli oddzielanie zawiesin od cieczy poprzez fil-
trowanie, odwirowanie lub dodanie środków przyspieszających proces osadzania się cząstek zawiesiny. Tak oczyszczone ścieki można z powrotem wlewać do rzek, jezior, itp, chyba, że wymagają one jeszcze chlorowania lub oczyszczania biologicznego.
Początek strony
Podsumowanie
W całej Polsce nie ma wysypiska, które spełniałoby wymogi bezpie-
czeństwa i ochrony środowiska. Pełno jest dzikich i niezorganizowa-
nych wysypisk, które są bardzo niebezpieczne również dla człowieka. W rozkładających się odpadach powstają gazy gnilne, które zaczynają się palić (tlić) i zanieczyszczają powietrze. Zarzewia ognia w stertach śmieci powodują pożary lasów. Deszcze wypłukują ze śmieci szkodliwe a często i trujące substancje, które dokonują zanieczyszczenia gleby i wody. Szczury, komary i muchy znajdują na śmietniskach szczególnie sprzyjające warunki życiowe i rozmnażają się tam intensywnie. Dzikie wysypiska są też uciążliwe z powodu towarzyszących im pyłów, odoru i dymu
Wyszukiwarka