Podst.zasady nawożenia:1)wielkość dawki nawozów powinna byś określana wymaganiami pokarmowymi i potrzebami nawozowymi gleby.2)Nawożenie mineralne,organiczne i naturalne powinno być traktowane jako całość,z uwzględnieniem pierwszeństwa nawożenia naturalnego i organicznego na gleby lekkie i ubogie w KS i próchnicę.3)Dla określonej dawki skład.pokarm. okraśla się formę,termin i sposób stosowania.$)W nawożeniu mineralnym należy zachować odpowiedni stosunek N;P;K dostosowany do wymagań pokarmowych roślin.5)Systematyczne mapowanie gleby.6)Zasilanie gleby mg i mikroelem. Na glebach ubogich w te skł.jest obowiązkowe.7)Ze wzgl.. na ochronę środ. Nawozy N i P powinno się stosować zgodnie z zaleceniami.Azot ogółem w glebach mineralnych:1)azot organiczny(90%-97%)aminy,aminocukry,amidy,kw.nukleinowe,subst.huminowe.2)azoy mineralny(3-10%)-N-NH4+(w rozt.glebowym,wymiennie związany z KS,niewymiennie związany z KS),-N-NO3-(w rozt.glebowym).Ujemne skutki nagromadzenia azotu w rośl:zaburzenia w układzie krążenia,traci swoje właściwości utleniające i przechodzi w methemoglobinę,podczas zakiszania pasz może powstać trujący NO,w przewodzie pokarmowyn ludzi i zwierząt nagromadzenie może powodować raka.Nitrogenaza-skład.się z 2 komp.białkowych.Białko zawierające Mo-Fe jest enzymem redukującym N2,natomiast białko zawierająco tylko Fe dostarcza elektronów potrzebnych do redukcji.Pośrednikiem transportu elektronów jest ferreodoksyna lub FAD. Głównymi połączeniami mineralnymi są fosforany Ca,Al.,Fe które obejmują:1)trusno rozp. Minerały z grupy apatytu2)Świerzo strącone fosforany3)Fosforany zaadsorbowane na pow.uwodnionych tlenków i koloidów próchniczych4)Fosforany zredukowane podczas wytrącania tlenków glinu i żelaza5)Jony ortofosforanowe wyst. W rozt,glebowym poch. dys. rzop. W wodzie soli fosforanowych6)Rozpuszczone w wodzie fosforany,amony,potawu i sodu.P-zapasowy stabilny-to frakcja obejmująca połączenia fosforanowe trudno rozpuszczalne.P-zapasowy labilny-to frakcja obejmująca strącone fosforany Ca.Al,Fe.W postaci niekrystalicznej .Procesy przemiany związków fosforu w glebie:1)Biologiczne-mineralizacja organicznych związków fosforu,-pobieranie fosforu przez mikroorganizmy glebowe i rośl wyższe.2)chemiczne-strącanie i rozpuszczanie związków fosforu,-adsorpcja i desorpcja jonów fosforanowych.Dawki fosforu-ustala się w oparciu o potrzeby nawozowe powiększone o współczynnik wykorzystania fosforu. Podział nawozów wieloskładnikowych ze względu na technikę produkcji:1)Nawozy wieloskładnikowe mieszane-pow.przez zmieszanie 2 lub więcej nawozów jednoskł.2)Nawozy wieloskład. Złożone-powst.w procesie chemicznym,zawierają 2 lub więcej z 4 podst.skł pokarmowych.3)Nawozy wieloskład. Kompleksowe-powstają,gdy do nawozu złożonego doda się dowolnych ilości nawozów jednoskładnikowych.Produkuje się na drodze chemicznej i fizycznej.Zalety nawożenia wieloskładnikowego:równomierne rozmieszczenie nawozu w glebie,możliwość doboru stosunku N;P;K dost.do wymagań pokarmowych rośl.,zmniejszenie ilości składników balastowych wprowadzonych do gleby(np.Na,Cl)które wpływają negatywnie na glebę,oszczędność pow.magazynowej,oszczędność na robociźnie i transporcie,wnosi się mniejszą ilość masy towarowej do gleby.Wady nawożenia wieloskładnikowego:ścisły stosunek skł.pok. umożliwia dostosowanie ilości wysiewu do zawartości poszczególnych skł. Pok. W glebie,*konieczność produkcji wielu asortymentów nawozów o różnym stosunku N;P;K,dostoi. Do wymagań pokarmowych roślin*nawozy wieloskładnikowe pozbawione są zwykle cennych domieszek istotnych w żywieniu roślin.
Nawóz- produkt celowy lub odpadkowy zawierający w swoim składzie niezbędne dla roślin składniki pokarmowe.
Nawożenie - zabieg agrotechniczny mający na celu dostarczenie roślinom niezbędnych składników pokarmowych w formie największego na nie zapotrzebowania.
Wymagania pokarmowe - określają ilość składników pokarmowych jaka jest niezbedna roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju.
Potrzeby pokarmowe - określają tą ilość składników pokarmowych, którą po uwzglęnieniu naturalnej zasobności gleby należy roślinom dostarczyć w formie nawozów mineralnych lub organicznych aby zaspokoić wymagania pokarmowe rośliny.
Efektywność nawożenia - jest to zwyżka plonu pod względem zastosowania określonego składnika pokarmowego w formie nawozów mineralnych lub organicznych. W praktyce aby obliczyć Ef należy do plonu maksymalnego odjąć poln na obiekcie, gdzie nie zastosowano tego składnika pokarmowego, którego efektywnośc się liczy.
Efektywność jednostkowa - jest to różnica w plonie pomiędzy kolejnymi wzrastającymi dawkami składnika pokarmowego, przy czym zawsze od plonu na dawce wyższej odejmuje się plon na dawce niższej.
Wartość produkcyjna nawożenia - to efektywnośc w przeliczeniu na tzw. jednostkę nawozową. W przypadku nawożenia mineralnego jednostką nawozową jest 1kg zastosowanego azotu, fosforu czy potasu. Praktycznie aby wyliczyć Wp należy efektywność na danej dawce składnika podzielić przez ilość tego składnika.
Antropogeniczne składniki wpływające na efektywnośc nawożenia:
- prawidłowa agrotechnika
- prawidłowa obsada roślin
- prawidłowe zmianowanie
- terminowy siew
- właściwy dobór odmian
- zwalczanie chwastów, chorób, szkodników
- właściwy poziom nawożenia
- zabiegi melioracyjne
- regulacje odczynu gleby przez wapnowanie
Mechanizmy pobierania składników pokarmowych przez rośliny:
1) mechanizm bierny wstepny)
2) mech. czynny (aktywny)
Mechanizm bierny - jest mechanizmem prostym, podlegający tylko prawom fizyki i chemi i nie związany jest z metabolizmem komórki. W mechanizmie występują dwa podstawowe procesy:
a) proces wymiany jonowej - polega na wymianie jonów pomiędzy włośnikiem korzeniowym rośliny a roztworem glebowym czy kompleksem sorbcyjnym. Jeżeli roślina pobiera jakikolwiek kation to zawsze do roztworu glebowego oddaje kation wodoru np. K+, Ca2+, NH4+, Mg2+ -----> oddaje H+. Jeżeli roślina pobiera jakikolwiek anion to do roztworu glebowego zwraca anion wodoroweglowy np. Cl-, SO42- -------> oddaje HCO3-
b) proces dyfuzji - ma wiele mniejsze znaczenie niż proces wymiany i polega on na przenikaniu jonów z roztworów o stężeniu wyższym do roztworów o stężeniu niższym aż do wyrównania stężeń.
Mechanizm czynny - jest procesem skomplikowanym, nie do końca jeszcze poznanym, polega on nie tylko prawom fizyki czy chemi, ale jest ściśle związany z metabolizmem komórki. Najczęściej tłumaczy się go teorią nośników lub przenośników jonów. W mechaniżmie czyynym występują:
a) antagonizm jonowy - to negatywny, hamujący wpływ jednego lub kilku jonów na pobieranie innego lub innych jonów przez rośliny np. K+ jest antagonistą do Ca2+, Mg2+,. Jeżeli więc stężenie jonu potasu w roztworze glebowym jest duże roślina będzie pobierać ten jon w nadmiarze i jednocześnie zahamowane będzie pobieranie przez tę roślinę Ca i Mg. Z punktu widzenia odżywiania się roślin jest to zjawisko niekorzystne,
b) synergizm jonowy - jest zjawiskiem odwrotnym do antagonizmu i jest to stymulujący wpływ jednego jonu na pobieranie innych jonów przez rośliny np. H2PO4- jest synergistą Mg2+. Z punktu widzenia odżywiania się roślin jest to zjawisko korzystne.
Do nawożenia roślin zbożowych i rzepaku przed ruszeniem wegetacji zalecana jest saletra amonowa. Mocznik nie może być stosowany przed ruszeniem wegetacji ponieważ potrzebuje on co najmniej 8 stopni C aby mógł działać. W tym okresie temp. są zbyt niskie.
Mocznik - jest nawozem uniwersalnym i w związku z tym może być stosowany pod wszystkie rośliny uprawne. Można go stosować przedsiewnie i pogłównie oraz dolistnie w roztworze wodnym o stężeniu dostosowanym do wymagań dokarmianego gatunku i fazy rozwojowej rośliny. Na glebach bardzo kwaśnych, silnie zasadowych lub świerzo zwapnowanych daje mniejsze efekty i nie powinien być tam stosowany. Małą efektywność wykazuje także na podmokłych, zimnych glebach, gdy stosowany jest zbyt wczesną wiosną. Mocznika nie wolno mieszać z innymi nowozami azotowymi. Ze względu na higroskopijność można go mieszać na krótko przed rozsiewem z Polidapem, Polimapem, Polifoskami, solą potasową i 1 nawozem azotowym - siarczanem amonowym. Jednorazowa dawka mocznika nie powinna przekraczać 250kg/ha.
Mocznik jako jedyny nawóz miner. azotowy może być stosowany w formie oprysków dolistnych. Związane jest to z faktem, że:
1) rosliny mogą za pośrednictwem blaszki liściowej pobrać całą cząsteczkę mocznika.
2) mocznik w roztworach wodnych nie dysocjuje a jedynie się rozpuszcza, nie ma więc obawy poparzenia roślin. W takich wypadkach nie patrzy się na odczyn gleby, jej gatunek a jedynie na wymagania pokarmowe.
Oprysk drobnokroplisty wykonuje sie podczas małego nasłonecznienia, niższych temperatur i w miarę dobrej wilgotności gleby.
Biologiczna redukcja azotu cząsteczkowego
Włączenie N2 do systemu biologicznego jakim jest roślina - wiązanie azotu, polegające na przekształcaniu azotu cząsteczkowego N2 w amoniak przez pewne rodzaje bakterii i glonów.
Biologiczna redukcja N cząsteczkowego
To proces właczenia N molekularnego do systemu biologicznego jakim jest np. roslina. Zdolność tą posiadają bakterie z typu Rhizobium współżyjące z roślinami motylkowymi oraz bakterie wolnożyjące w glebie Azotobacter. Bakterie współżyjące z roślinami motylkowymi posiadają zdolność biologicznej redukcji N cząsteczkowego ponieważ zawierają w komórkach aktywny enzym - nitrogenazę - dzięki któremu następuje rozerwanie potrójnego wiazania w cząsteczce azotu. Po rozerwaniu tego wiązania i przyłaczeniu jonów wodorowych powstaje zwiazek pośredni dwuimid, następnie dwuamid, a w końcowym efekcie amoniak pobierany przez roslinę.
Metoda Egneva- Riehma:Pozwala określić całkowitą zawartość P i K w glebie,możemy również określić tę ilość,która może być dost.dla roś.Zasada tej metody polega na ekstrachowaniu z gleby związków fosforu i potasu za pomocą rozt.mleczanu wapnia w HCl.Użyty do ekstrakcji roztwór jest 0,04N wobec mleczanu wapnia i 0,02N względem kwasu solnego,a pH tego rozt. Wynosi 3,6.Jest On dobrze zbuforowany zarówno w stosunku do jonów H+ jak i jonów OH-.Zasadnicza właściwość rozt.ekstracyjnego polega na tym,że do rozt.przechodzą takie ilości P i K jakie mogą być pobierane przez rośl.
Mineralizacja - zespół procesów rozkładu związków organicznych zwiazanych z usuwaniem węglowodoru i tlenu w postaci CO2 i H2O i przekształcenie tych związków w zwiazki mineralne dostępne dla roślin. W tym procesie biorą udział mikroorganizmy glebowe. Mineralizacja w warunkach tlenowych nazywa się butwieniem, natomiast w beztlenowych gniciem.
Immobilizacja - proces fizykochemiczny, chemiczny lub mikrobiologiczny w wyniku którego składniki pokarmowe z form dostępnych dla roślin przechodzą w związki mineralne lub organiczne o zmniejszonej dostępności.
Denitryfikacja - biochemiczna redukcja zachodząca na glebach ciężkich, zbitych, w warunkach niedoboru tlenu przy wspóludziale bakterii denitryfikatorów
Adsorcja amoniaku - mienerały pierwotne i wtórne o budowie warstwowej mogą absorbować niewymiennie jony NH4+ które wchodzą w puste miejsca w warstwach krzemowych (między atomy tlenu). W ten sposób zaadsorbowane są jony K+.
Saletra amonowa po wprowadzeniu do gleby rozkurcza się a nastepnie dysocjuje na jony:
Gdy nawóz zastosujemy na gleby lekkie przewiewne, gdzie będzie duzo tlenu wtedy w glebie przeważać będzie proces nitryfikacji jonu NH4+.
Nitryfikacja - czyli biochemiczne utlenianie jonu NH4+, zachodzi na glebach o odczynie zblizonym do obojetnego i przy wyzszych temperaturach. Aktywny udział w tym procesie biorą mikroorganizmy glebowe. Z punktu widzenia odżywiania się roslin nitryfikacja jest reakcją niekorzystną ponieważ powstaja w jej wyniku jon NO3-:
- jest resztą mocnego kwasu azotowego HNO3 a więc zakwasza glebę - w polskich warunkach nie ulega sorpcji wymiennej, a więc tracony jest na skutek wymywania.
Gdy nawóz zastosujemy na gleby ciężkie, zwięzłe przy niedoborze tlenu a nadmiarze wody, wtedy w glebie dominować będzie proces denitryfikacji jonu NO3-.
Denitryfikacja - czyli biochemiczna redukcja, zachodzi na glebach ciężkich, zbitych w warunkach niedoboru tlenu przy współudziale bakterii denitryfikatorów.
Z punktu widzenia odżywiania się roslin denitryfikacja jest redukcją niekorzystną, ponieważ w jej wyniku powstają gazowe formy azotu, które mogą ulatniać się z gleby.
Zasady stosowania superfosfatów z uwzględnieniem procesu retrogradacji
* Są to nawozy przedsiewne wymagające wymieszania z glebą. Pogłównie stosuje się tylko na uprawy wieloletnie oraz użytki zielone.
* Ze względu na to, że zawierają fosfor w formie H2PO4-, bezpośrednio dostępnej dla roślin, należy je stosować w pierwszej kolejności pod rośliny o krótkim okresie wegetacji; mogą również być stosowane pod rośliny o długim okresie wegetacji.
* Ze względu na reakcję retrogradacji nie powinno się ich stosować na gleby o odczynie kwaśnym i zasadowym, a jedynie na gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego. Przy pH od 6,8 do 7,2 można stosować wszystkie superfosfaty, przy pH od 6,0 do 6,8 superfosfaty granulowane, poniżej pH 6,0 raczej nie stosujemy superfosfatów
* Na gleby lżejsze, mniej zasobne w składniki pokarmowe stosujemy superfosfaty pojedyncze, ponieważ posiadają cenne domieszki. Na gleby cięższe stosujemy superfosfaty potrójne.
Retrogradacja- zwana sorpcją chemiczna lub uwstecznianiem fosforu polega na przechodzeniu fosforu z form rozpuszczalnych w wodzie bezpośrednio dostępnych dla roślin w formy nierozpuszczalne niedostępne dla roślin. Szybkość i charakter tego procesu uzależnione są od wielu warunków glebowych, wśród których najważniejszą rolę odgrywa odczyn gleby. Na glebach kwaśnych w obecności kationów Al3+, Fe3+ retrogradacja ma następujący przebieg:
Ca(H2PO4)2 + 2Fe(OH)3 → 2FePO4 + Ca(OH)2 + 4H2O
Jeżeli na glebach kwaśnych fosfor znajduje się w formach nierozpuszczalnych w wodzie i niedostępnych dla roślin AlPO4, FePO4 to, aby przeszedł on w formę rozpuszczalną w wodzie dostępną dla roślin, czyli H2PO4-, należy gleby kwaśne zwapnować nawozami wapniowymi lub wapniowo-magnezowymi. Mówimy wtedy o uruchomieniu fosforu z gleb kwaśnych. Retrogradacja przebiega również na glebach o odczynie zasadowym w obecności jonów Ca2+ i Mg2+.
Ca(H2PO4)2 + 2Ca(HCO3)2 → Ca3(PO4)2 + 2CO2 + 4H2O
Aby fosfor z formy Ca3(PO4)2, obecnej na glebach zasadowych nierozpuszczalnej w wodzie i niedostępnej dla roślin przeszedł z powrotem w formę rozpuszczalną w wodzie i dostępną dla roślin należy gleby zasadowe zakwasić poprzez:
- zastosowanie nawozu fizjologicznie kwaśnego np. (NH4)2SO4,
- zastosowanie nawozów organicznych o szerokim stosunku C/N np. słom
Podczas mineralizacji takiego nawozu w glebie wydziela się duża ilość CO2, który zakwasza glebę.
Retrogradacja jest procesem niekorzystnym z punktu widzenia odżywiania się roślin, ponieważ prowadzi do spadku w glebie przyswajalnych form fosforu. Aby jej zapobiec nie należy stosować superfosfatów na gleby kwaśne i zasadowe, a stosować tylko na gleby obojętne lub o odczynie zbliżonym do obojętnego. Dodatkowo należy superfosfaty poddawać granulacji, która ma na celu zmniejszenie powierzchni zetknięcia nawozu z glebą.
3) Znaczenie równoważnika azotu w nawożeniu
Określa działanie nawozowe składników pokarmowych zawartych w nawozie organicznym w porównaniu do działania tych samych skł. pokarmowych zastosowanych w formie nawozów mineralnych w optymalnych dawkach i czasie. Jeżeli np. równoważnik nawozowy dla N zawartego w oborniku wynosi 30 oznacza to, że 100kg N wprowadzonego do gleby wraz z obornikiem daje taki sam efekt nawozowy jak 30 kg azotu wprowadzonego do gleby wraz z nawozami mineralnymi. Służy do porównania wartości nawozowej naw org i mineralnych oraz do ustalenia dawek
Obornik N-30kg,P-100kg,K-90kg
Gnojowica (stosowana)
VIII-IX N30-60, P100, K60-100
X-XI N40-70, P100, K80-100
XII-II N60-70, P100, K100
Wiosną N70, P100, K100
Współczynnik azotowy- to ilość gramów azotu, jaka jest potrzebna do przyspieszenia rozkładu słomy przez mikroorganizmy glebowe. Wynosi ona zazwyczaj 0,7-1%. Tzn. do przyspieszenia rozkładu 1t słomy potrzeba od 7 do 10 kg azotu mineralnego (najczęściej stosowana jest saletra amonowa). Współczynnik ten stosujemy: *razem ze słomą wprowadzoną do gleby (przy rośl ozimych) *wiosną łącznie z dawką startową azotu (przy rośl jarych). Mineralizację słomy i innych nawozów organicznych w glebie można również przyspieszyć stosując nawozy wapniowe (CaCO3) Wartość nawozowa wszystkich nawozów naturalnych i organicznych uzależniona jest od zsynchronizowania się ze sobą 3 czynników: *przewaga procesu mineralizacji nad procesem sorpcji biologicznej *max zapotrzebowanie rośl na skł pokarmowe *optymalne warunki powietrzno- glebowe
4)Zasady wapnowania gleb:
Dobór nawozów wapniowych jest ściśle związany z rodzajem gleby i odczynem gleby. Dawkę ustala się w oparciu o kwasowość hydrolityczna gleby. Wybór nawozów uzależniony jest od składu granulometrycznego gleby. Nawozy te należy stosować latem po sprzątnięciu zbóż z pola lub jesienią . Największa efektywność wapnowania osiągana jest w 2-3 roku po wykonaniu zabiegu. Na ogół wapnuje się gleby co 3-4 lata w dawkach 1-2 tony/ha CaO lub co 2-3 lata w mniejszych dawkach. Pogłównie nawozy wapniowe stosuje się na trwałe uzytki zielone i na uprawy wieloletnie. Dawkę nawozów wapniowych ustala się na podstawie kwasowości hydrolitycznej gleb. Na gleby lekkie-o małej poj sorpcyjnej i słabych właściwościach buforujących należy stosować nawozy wapniowe i wapniowo magnezowe wolnodziałające czyli takie które zawierają wapń lub magnez w formach węglanowych lub krzemianowych i których przemiany w glebie przebiegają powoli (w okresie kilku lat)Stosuje się co 2-3 lata w dawkach 1-2t/ha. Na gleby ciężkie- o dużej poj sorpcyjnej i większych wł buforujących należy stosować nawozy wapniowe i wapniowo magnezowe szybkodziałające czyli takie które zawierają Ca i Mg w formach tlenkowych i wodorotlenkowych i których przemiany w glebie zachodzą relatywnie szybko. Nawozy szybkodziałające przyczyniają się w stosunkowo szybkim czasie do wzrostu pH. Należy stosować je na gleby o dużej poj sorpcyjnej i większych wł buforujących gdyż rośliny reagują zniżką plonu na szybkie zmiany pH co 3-4 lata średnio 2-4t/ha. Terminy wapnowania: 1.Letni-nawóz stosowany bezpośrednio po zbiorze zbóż na ściernisko. Bardzo korzystny termin. Zalety: - dużo czasu na kilkukrotne wymieszanie nawozów z gleba, -nawóz ma dużo czasu aby ulec przemianom, -nieograniczona możliwość wyjazdu ciężkim sprzętem Wady: -spiętrzenie prac polowych po zakończonym zbiorze. 2.Jesienny-nawóz stosowany po zmianie okopowych, strączkowych, kukurydzy. Zalety: -dokładne wymieszanie nawozów z glebą -dostatecznie dużo czasu aby nawóz uległ przemianom. Wady: -ograniczona możliwość wyjazdu ciężkim sprzętem, -spiętrzenie prac polowych, -mało czasu na wymieszanie nawozów z glebą. 3.Zimowy-stosowany wyłącznie na terenach równinnych ponieważ wiosną w czasie roztopów może nastąpić spływ nawozów na tereny niżej położone. Zalety: -możliwość wjazdu ciężkim sprzętem, -brak prac polowych Wady: -brak możliwości wymieszania nawozów z glebą, -brak jego przemian. 4.Wiosenny-stosowany przed wykonywaniem prac polowych. Zalety:-m0ożliwośc wymieszania nawozów z gleba. Wady: -spiętrzenie wiosennych prac polowych, -zbyt mało czasu aby nawóz uległ przemianom do momentu rozpoczęcia wegetacji przez roślinę.
5).Rola Boru, Molibdenu, Cynku, Miedzi, Manganu
Bor-jest regulatorem w przemianach węglowodanów, główna drogą rozpadu heksozy jest glikoza. Tworzy kompleksy ze wstępnym metabolitem cyklu pentozowego i wskutek tego powoduje zahamowanie cyklu. Związki boru biorą udział w budowie ściany komórkowej. Od obecności boru jest uzależniona synteza ligniny i pektyn, a także prawidłowe umieszczenie łańcuchów celulozowych w ścianie komórkowej. Wpływa na pobieranie innych skł. mineralnych zwłaszcza wapna. Niedobór: -zahamowanie wzrostu i obumieranie stożków wzrostu zarówno pędów jak i korzeni, -liście są kruche i łamliwe.
Molibden-rola molibdenu jest związana z właściwościami oksyredukcyjnymi. Bierze udział w metabolizmie azotowym. Niedobór: -liście bledną, brzegi zwijają się a przy ostry deficycie następuje chlorotyczna nekroza.
Cynk-aktywuje niektóre enzymy, tworząc wiązania chylatowe pomiędzy enzymem a substratem. Bierze udział w przemianach białkowych. Niedobór: -obniża syntezę auksyn, -cętkowana chloroza młodych liści zauważana u drzew owocowych, -liście karleją, staja się sztywne, kruche, często brunatnieją, -mały plon owoców, małe owoce i zniekształcone, -zboża są mało wrażliwe na brak cynku.
Miedź-wchodzi w skład plastocyjaniny biorącą udział w transporcie elektronu podczas fotosyntezy. Niedobór: -choroba nowin u zbóż, -wierzchołki młodych liści bieleją i obumierają, -liście staja się wąskie i skręcone, -przy dużym braku rośliny nie kłoszą się i nie wytwarzają ziarna.
Mangan-aktywuje liczne enzymy w sposób podobny do magnezu tzn. tworzy chylatowe wiązania pomiędzy enzymem a cząsteczka substratu. Niedobór: -chloroza ,-szara plamistość występująca w owsie, -nasady liści żółkną wiosną i pokrywa szarymi cętkami.
6)Nawożenie azotowe i zastosowanie mocznika
Nawozy amonowe:
Woda amoniakalna(20% N) i skroplony amoniak(83%N) - ciecze
posiadają silne właściwości żrące i drażniące układ oddechowy, stosować je należy za pomocą specjalnych urządzeń wprowadzających nawóz na specjalną głębokość (kilka, kilkanaście cm w głąb gleby) zapobiega to stratom azotu (w postaci ulatniającego się amoniaku). Najeży stosować je na gleby ciężkie i średnie pod wszystkie rośliny W Polsce z powodu braku sprzętu nie stosuje się tych nawozów.
Siarczan amonu (21%N)- nawóz stały
Powinno się stosować przedsiewnie i należy przykryć glebą. Na gleby o odczynie obojętnym, bądź zasadowym bo jest to nawóz fizjologicznie kwaśny i zastosowanie go na glebach kwaśnych, i kwaśnych powodowało by większe zakwaszenie tz. obniżenie pH. Możemy go stosować pod wszystkie rośliny, a w szczególności pod rośliny siarkolubne (rzepak, kapusta).
Saletra amonowa- fizjologicznie kwaśny. Przedsiewnie - wszystkie gleby z wyjątkiem kwaśnych i pod wszystkie rośliny, nie należy stosować jesienią z przeznaczeniem pod rośliny jare ze względu na duże straty azotu).
Pogłównie - wszystkie gleby z wyjątkiem kwaśnych i zasadowych, gdzie nie przykryty glebą ma duże straty amoniaku; na wszystkie rośliny, które powinny być suche, na mokrych liściach dysocjuje.
Mocznik-jest nawozem uniwersalnym i może być stosowany pod wszystkie rośliny uprawne. Można go stosować przedsiewnie, pogłównie, doglebowo i dolistnie. Przedsiewnie i pogłównie doglebowo mocznik należy stosować na gleby o odczynie obojętnym lub zbliżonym do obojętnego. Nie powinno się go stosować na gleby lekko kwaśne lub na gleby świeżo zwapnowane ponieważ daje gorsze efekty nawozowe niż inne nawozy azotowe. Nie powinno się go stosować na glebach własnych i alkalicznych oraz na glebach bardzo lekkich ponieważ w takich warunkach nie zachodzi jego przemiana. Przemiany nie zachodzą gdy zastosujemy na go na glebach podmokłych, zimnych, zbyt wcześnie wiosna ponieważ w temp poniżej 8*C przemiany mocznika nie zachodzą. Do dolistnego dokarmiania roślin azotem stosowane SA wodne roztwory tego nawozu o stężeniu dobranym do gatunku i fazy rozwojowej uprawianych roślin. Mocznika nie wolno mieszać z innymi nawozami azotowymi(oprócz siarczanu amonowego). Na krótko przed wysiewem można go mieszać z nawozami wieloskładnikowymi np. Polidapem, Polinapem, Polifoskami oraz sola potasowa -ze względu na higroskopijność. Jednorazowa dawka mocznika nie powinna przekraczać 250 kg/ha.
7)Zasady stosowania gnojówki i osadów ściekowych
Gnojówka- przefermentowany mocz zwierząt
Gnojówka- zarówno przedsiewnie jak i pogłównie na UZ, w międzyrzędzia kukurydzy, buraków, ziemniaków w terminach przyjętych do pogłównego nawożenia azotem. Jednorazowe dawki powinny wynosić 10-20 m3/ha. Terminy: Koniec III- początek IV UZ, rośliny jare, Koniec IV- początek V przed siewem buraków, sadzeniem ziemniaków oraz uprawą innych roślin późnego siewu , Koniec V- początek VI pogłównie w międzyrzędzia okopowych i kukurydzy , VII- przed siewem poplonów niemotylkowych , VIII- przed siewem rzepaku ozimego, na łąkach IX przed siewem zbóż ozimych, X-XI na UZ, pola upr pod upr roślin jarych, Zimą na UZ. Stosowana przed siewem lub sadzeniem roślin i pogłównie na użytki zielone w międzyrzędzia buraków, ziemniaków, kukurydzy, w terminach pogłównego stosowania N. Średnie dawki 20-30 m sześciennych/ha.
Gnojowica-W zależności od przechowywania można stosować w dwojaki sposób: 1.Jeżeli przechowujemy ja w głębokik zbiorniku wtedy przed wypompowaniem cała zawartość zbiornika musi być dokładnie wymieszana. Nastepnie za pomocą nawozów asenizacyjnych jest rozlewana na pole. 2.Jeżeli gospodarstwo posiada 2 zbiorniki na gnojowicę z których pierwszy(głębszy) zbiera frakcje płynną, wtedy osad z pierwszego zbiornika wywozi się i stosuje się jak obornik, a frakcje płynna stosuje się podobnie jak gnojówkę.
Osady ściekowe-są to odpady powstające w wyniku mechanicznego, biologicznego i chemicznego oczyszczania ścieków komunalnych. Najlepsze do stosowania w rolnictwie SA osady pochodzące z oczyszczalni ścieków przemysłu rolno-spożywczego gdyż zawierają dużo składników pokarmowych: N,P,Cu,Mg. I jednocześnie małą ilość metali ciężkich, które mogą być toksyczne dla roślin. Osady ściekowe mogą być stosowane dwoma sposobami:
1.Sposób bezpośredni-czyli bezpośrednio stosuje się je na glebę w dawkach i terminach podobnych jak obornik czyli dawka 20-60t/ha, stosowane jesienią lub wiosna, należy je przykryć glebą gdyż są to nawozy o wąskim stosunku C:N wynoszące 12:1 lub 10:1. Bezpośrednie wykorzystanie osadów ściekowych może stwarzać pewne ograniczenia ze względu na duża zawartość w niektórych osadach ściekowych metali ciężkich głównie Zn, Nikiel, Ołów, Kadm. Dlatego przed ich zastosowaniem należy zbadać w nich zawartość metali ciężkich i następnie porównać z dopuszczalnymi normami. Stosując osady ściekowe bezpośrednio należy pamiętać o stosowaniu nawozów wapniowych. Po zwapnowaniu gleby metale ciężki przejdą w formy niedostępne i nie będą przez nie pobierane.
2.Sposób pośredni-czyli osady ściekowe używane są do produkcji nawozów mineralno-organicznych i przetwarzane przez dżdżownice kalifornijskie i powstaje wermikompost.
8)Rolnictwo zrównoważone
Polega na stosowaniu metod przyjaznych środowisku które umożliwiają ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko przez wprowadzenie integrowanej ochrony roślin oraz planu nawożenia opartego na bilansie azotowym. Wymogi: 3 gatunki roślin w zmianowaniu, udział zbóz w strukturze zasiewów nie więcej niż 66% GO, opracowanie dokładnego planu nawozowego opartego na analizie gleby oraz bilansie azotu wykorzystywanym dla każdego roku. Maksymalne nawożenie azotem gruntów ornych do 150kg N/ha/rok, a TUZ do 120kg N/ha/rok. Maksymalna obsada zwierząt do 1,5DJP/ha głównej powierzchni paszowej.
Rolnictwo ekologiczne-system gospodarowania zmierzający do poprawy jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych i innych produktów rolnych. Chartka. Się większą pracochłonnością, ponadto rozróżnia gałęzie produkcji rolnej, znaczne ograniczenie lub całkowitą eliminacje stosowania nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin jednocześnie zwiększając nawozów organicznych.
9)Nawożenie zbóż i ziemniaków:
Pszenica ozima i jara(90-150 kg/ha N, 70kg P2O5, 110kg K2O.
Pszenżyto(100kg N, 40kg P2O5, 110kg K2O.
Zyto(80-110kg N, 50kg P2O5, 120kg K2O)
Jęczmień ozimy(60 kg N, 70kg P2O5, 70kg K2O)
Jęczmień jary(100kg N, 50kg P2O5, 110kg K2O)
Owies(100-110kg N, 50kg P2O5, 170kg K2O)
Kukurydza na ziarno(190-200N, 80kg P2O5, 220Kg K2O)
Ziemniaki wczesne i średni wczesne(40-60 N, 50-80P2O5, 80-150K2O)
Ziemniaki średnio-późne(80-110 N, 50-80P2O5, 80-150 K2O), bez obornika zwiększyć o 20-40 kg N, P2O5, K2O.
Obornik= sucha masa 25% |
W świeżej masie (g*kg-1) |
W suchej masie (g*kg-1) |
N % |
5 |
20 |
P2O5 |
2,5 |
10 |
K2O |
6 |
24 |
CaO |
5 |
20 |
MgO |
1,5 |
6 |
S |
0,6 |
2,4 |
Gnojowica |
Bydlęca 10% |
Trzody chlewnej |
||
|
W świeżej masie (g*kg-1) |
W suchej masie (g*kg-1) |
W świeżej masie (g*kg-1) |
W suchej masie (g*kg-1) |
N % |
5 |
50 |
6-7 |
120-140 |
P2O5 |
3 |
30 |
4-5 |
80-100 |
K2O |
4-6 |
40-60 |
4-6 |
80-120 |
CaO |
4 |
40 |
4 |
80 |
Gnojówka= sucha masa 1-1,5% |
W świeżej masie (g*kg-1) |
W suchej masie (g*kg-1) |
N |
3-6 |
300-400 |
P2O5 |
0,1-1 |
100-700 |
K2O |
4-10 |
400-700 |
Równoważnik nawozowy-jest to ustalona ekstremalnie wartość wyrażająca działanie danego skł gnojowicy w porównaniu do działania tego skł w nawozach mineralnych. Porównuje działanie nawozowe danego skł pokarmowego (np. N,P,K) wprowadzonego do gleby wraz z nawozem organicznym w porównaniu do tego samego skł pokarmowego wprowadzonego do gleby wraz z nawozem mineralnym zastosowanym w optymalnym czasie i optymalnych warunkach- jednym zdaniem służy do porównania wartości gnojowicy z minerałami. Zależy od kategorii agronomicznej gleby i terminu stosowania. Warunki glebowe: O: dodatek do obornika nawozu o szerokim stosunku C:N, np. słomy, stosowanie obornika w bruzdy, głębokie i szybkie przyoranie obornika, duże dawki P: dodatek do obornika nawozu organicznego o wąskim stosunku C:Nn np. gnojowicy lub naw. Azotowego, stosowanie w rozściele i pozostawienie obornika na kilka dni bez przyorania a następnie przyorać Warunki bezglebowe: O: dodatek do obornika subst o szerokim stosunku C:N, np. torf lub słoma, zalanie wodą, ubicie/ ugniatanie, dodatek minerałów ilastych i glin tworzą połączenia chelatowe P: luźno ułożone na gnojowicy, dodatek CaCO3 w ilości 5% masy pryzmy, dodatek mineralnych form azotu Dawki: *obornika: buraki kapusta 30-40 t/ha (jes/wios) ziemniaki kukurydza 20-30 t/ha (j/w) rzepak użytki zielone 15-20 t/ha (jes) Po zastosowaniu obornika na UZ należy wiosną usunąć pozostające resztki z powierzchni darni łąkowej *gnojowica: dawki ustala się na GO w oprciu o azot w niej zawarty i wymagania rośl co do tego pierwiastka. Dawka azotu na 1ha UZ w ciągu 1 okresu wegetacji nie może przekroczyć 170kg. Na UZ dodatkowo należy uwzględnić: zboża ozime 25m3/ha, zboża jare 35, ziemniaki 40-45, kukurydza 30-40, buraki cukrowe 45, pastwiska 30-45, łąki 45 *gnojówka: jednorazowe dawki wynoszą 10-20 m3 co odpowiada wprowadzeniu do gleby przy dawce 10m3ha-1: N 30-60 kg K2O 40-80kg, a przy 200m3ha-1: N 60-120kg K2O 80-160kg
Mikroelementy
Rośliny:Fe, Mn, Zn, Cu, B, Mo, Cl, Ni
Zwierząt:Fe, Mn, Zn, Cu, Mo,Co, Cr, Ni, J, Fe, Sr
Fe(Fe+2,Fe+3, chylaty) składnik wielu enzymów, uczestniczy w wiązaniu azotu i fotosyntezie. Źródła:minerały, n organiczne i mineralne
Mn(Mn+2, chylaty)składnik enzymów które uczestniczą w reakcji dekarboksylacji, hydrolizy, utleniania, redukcji, bierze udział w fotolizie wody
Zn(Zn+2, chylaty)bierze udział w syntezie białek, tryptofanu i kw. Indoliliooctowego, składnik dehydrogenaz.
Cu(Cu+2,chylaty)wchodzi w skład oksydazy cytochromowej, askorbinowej, katecholowej, plastocyjanin
B ( H3BO3, B(OH)3 ) niezdysocjowany kwas metaborowy pobierany na glebach o Ph<7, B(OH)4 pobierany na gl. Wapiennych, ciężkich o wysokip ph, uczestniczy w metabolizmie węglowodanów i syntezie składników ścian kom.
Mo( MoO4) składnik reduktazy
Cl(Cl-),
Ni(Ni2+,chylaty).
Mangan: źródła: skała macierzysta, n. min. i org.
Chlor -rola fizjologiczna: podnosi hydratację koloidów, wpływa korzystnie na bilans wody w roślinie, wpływa na pęcznienie koloidów plazmy komórkowej, działa pobudzająco na enzymy
Zagrożenia wynikające z nieprawidłowego stosowania gnojowicy
-duże dawki obmniżaja plon,przydatność technologiczna i żywieniową
-nieprzestrzegani wielkości dawek oraz terminów stosowania narusza równowage biologiczną w glebie
-eutrofizacja zbiorników wodnych
woda przeznaczana do picia może zawierać więcej N-NO3
Ujemne skótki stosowania zbyt wysokich dawek płynnych nawozów naturalnych
-obniżanie zdolności kiełkowania nasion
-opóżnione dojżewanie roślin
-wyleganie zbóż
-zwiększenie niedojadów na pastwiskach
-powstawanie na łąkach kożucha
-zaskorupianie gleby przy stosowaniu gnojowicy
optymalne warunki kompostowania:
2, 3 miesiące kompostowanie
temp 20, 30
wilgotność opt. 60 % pełnej poj. Wodnej
ph od 4,5 do9,5
natlenianie
dodatek wody- przerzucanie pryzmy
opt. Stosunek C:N w dojrzałym kompoście20:1
opt. warunki wermikompostowania:
-opt. temp.22-25
-ph=6,8-7,2
-wilgotność podłoża70-75%
-natlenianie podłoża
-żdżownice są biotestem na zawartość metali ciężkich
-asolenie-zawartość soli zawartych w podłożu pow. 0,5% powoduje śmierć dżdżownicy
-ony NH4 niszczą dżdżownicę
-l i Si w glebie niszczą przewó pokarmowy dżdż
AZOT
Psz o |
100-120 |
Ziem. Jad |
80-90 |
Rzepak o |
160-180 |
kukurydza |
120-140 |
Psz j |
70-90 |
Ziem pas |
90-100 |
Rzepak j |
140-160 |
Kończ cz |
- |
Żyto |
80-100 |
Burak c |
100-120 |
Len wł |
25-45 |
lucerna |
0-20 |
Pszenżyto |
90-110 |
Burak p |
155-175 |
konopie |
100-120 |
|
|
Owies |
60-70 |
March p |
120-160 |
|
|
|
|
kukurydza |
110-150 |
|
|
|
|
|
|
FOSFOR
Psz o |
45-85-105 |
Zie j |
80-100-120 |
Rzep o |
100-85-50 |
Kuk |
80-55-40 |
Psz j |
35-65-90 |
Z pas |
60-70-90 |
Rzep j |
90-70-50 |
Koń |
90-70-50 |
Żyto |
60-80-100 |
Bur c |
80-100-130 |
Len w |
70-50-35 |
luc |
110-90-80 |
Pszenżyto |
60-80-100 |
Bur p |
80-90-130 |
konopie |
120-90-50 |
|
|
Owies |
10-90-110 |
March |
60-80-100 |
|
|
|
|
Jęczm Br |
50-65-90 |
|
|
|
|
|
|
Jęczm pas |
55-70-90 |
|
|
|
|
|
|
kukurydza |
80-100-120 |
|
|
|
|
|
|
równoważnik nawozowy-określa działanie
nawozowe składników pokarmowych zawartych
w nawozie organicznym w porównaniu do
działania nawozowego tych skład pokarm
zastosowanych w formie naw mineralnych w
optymdawkach i optym czasie. 30 tzn że 100 kg
N wprowadzonego do gleby wraz z obornikiem
daje taki sam efekt nawozowy jak 30 kg N
wprowadzonego do gleby z naw. mineralnymi
obornik: N-30 P-100 K-90
gnojowica: VIII-IX N-30,40,60; P-100,
K-60,80,100 X-XI N 40,55,70, P100,
K 80,100,100 XII-II N 60,65,70 P100,
K100 wiosną N-70
czynniki przyspieszające rozkład: *dodatek do obor naw org o
wąskim stos C:N * stos obor w rozściele* pozostawienie
oborn na kilka dni bez przyorania*małe dawki* cz.opóźniające
rozkład: dodatek do obornika subst o szerokim stosunku C:N*
stos oborn w bruzdy* szybkie przyoranie obornika *
duże dawki * głębokie przyoranie.
OBORNIK
stosowanie: * pod rośl o relatywnie długim okresie wegetacji (buraki,
ziemniaki, kukurydza, rzepak, użytki zielone)
*przedsiewnie i należy go przykryć glebą, pogłównie tylko na UZ
*co 3-4 lata na GO, co 2 na UZ
* gdy stosujemy obornik rozłożony (o wąskim stosunku C/N)
to należy niezwłocznie taki obornik przykryć glebą z wyjątkiem UZ
*gdy obornik świeży to pozostawienie go na kilka dni na polu
w rozściele przyspiesza jego rozkład
*na glebach ciężkich przyorujemy 10-15cm, na lekkich 15-20cm
terminy stosowania: * jesień (obornik o szerszym stos C/N)
*zimą (gleba musi być całkowicie zamarznięta)
* wiosna (ze względu na żywienie rośl termin mało przydatny,
w tym terminie powinno się stosować obornik o wąskim stos C/N)
*pożniwnie (nie zależy od C/N, jeśli stosujemy pod zboża ozime to stos
C/N powinien być wąski. obornik stosujemy wtedy gdy jest jego nadmiar)
dawki: *buraki,kapusta: 30-40 t/ha jesienią lub wiosną
*ziemniaki, kukurydza 20-30 t/ha jesienią lub wiosną
* rzepak, UZ 15-20 t/ha jesienią
GNOJÓWKA:
stosowanie: * zarówno przedsiewnie jak i pogłównie na UZ, w międzyrzędzia
kukurydzy, buraków, ziemniaków
*w terminach przyjętych do pogłównego nawożenia azotem
*jednorazowe dawki 10-20 m3/ha
Terminy: Koniec III- początek IV UZ, rośliny jare, Koniec IV- początek
V przed siewem buraków, sadzeniem ziemniaków oraz uprawą innych
roślin późnego siewu , Koniec V- początek VI pogłównie w międzyrzędzia
okopowych i kukurydzy , VII- przed siewem poplonów niemotylkowych ,
VIII- przed siewem rzepaku ozimego, na łąkach IX przed siewem z ozimych,
X-XI na UZ, pola upr pod upr roślin jarych, Zimą na UZ. Stosowana przed
siewem lub sadzeniem roślin i pogłównie na użytki zielone w międzyrzędzia
buraków, ziemniaków, kukurydzy, w terminach pogłównego stosowania N.
dawki:
*średnio 20-30 m sześciennych/ha.
GNOJOWICA:
stosowanie: *przedsiewnie przykrywamy glebą aby zapobiec starom N,
stos się pod wszystkie rośl
*pogłównie stos się pod ziemniaki w czasie od sadzenia do
początków wschodów i pod kukurydzę od wschodów do
wysokości ok. 15 cm; na UZ, na łaki przed okresem wegetacji
lub po zbiorze siana, na pastwiska tylko poza okresem wegetacji
terminy:
*po żniwach, na ściernisku, jesień, zima, wiosna
dawki: na GO ustala się w oparciu o N w niej zawarty i
wymagania rośl co do tego pierwiastka;
* zboża ozime ok. 25m3/ha, z jare 35, ziemniaki 40-60
jesień wiosna, kukurydza 30-40-60-80 jesień zima, buraki
cukrowe 45, pastwiska 30-45 zima, łąki 45.
KOMPOST:
terminypodobnie jak obornik
dawki: 30-60 t/ha *kompost dojrzały natychmiast po rozrzuceniu należy
lekko przykryć glebą *na gl gliniastych 10 t/ha/rok, na lekkich co najmniej 40t/ha
NAWOZY ZIELONE: *po uzyskaniu przez uprawiane rośl max biomasy
przyoruje się je, na gl ciężkich płycej a na lekkich głębiej i w nieco
późniejszej fazie wzrostu rośl
Współdzialanienawozow min z nawozami Nat, org i orgmaterialami odpadowymi. I.dotyczy wzajemnego uzupełniania skl pok roslin do optymalnego stosunku. Stos N:P:K w ros wynosi 1:0,8:1,2. Gdy stosujemy nawoz Nat np.. gnojowke w ktorej NPK 1:0,2:2,0. Wtedy należy uzupełnić nawozenie fosforem.gdt nawozimy osadem sciekowym w którym NPK 1:1,4:0,2.to należy uzupełnić nawozenie potasowe. II. Ilość skl pok dostarczona w nawozach Nat i org jest za mala dla odmian intensywnych i należy uzupełnić naw mineralnymi. Aby ustalic optymalne dawki nawozowe min przy stosowaniu nawozow Nat i org należy znac: - zaw skl pok w naw Nat o org,- stopien wykorzystania przez ros skl pok z nawozow,- stopien pkrycia potrzeb nawozowych roslin przez skl pok nawozow Nat i org,- równoważniki nawozow Nat w stosunku do min. Efektywność wykorzystanie skl poka z nawozow w gosp zrownowazoneg nawozenia: 1. Wysokość dawek wszystkich nawozow powinna być okreslona w oparciu o wymagania po kros i potrzeby naw ros. 2.nawozenie min , Nat, org powinno być traktowane jako jedność z uwzględnieniem pierwszeństwa nawozenia Nat i org gleby lekkiej, ubogiej w prochnice i kompleksu sorpcyjnego.3.dla określonej dawki skl pok należy okreslic najlepsza forme sposób i termin stosowania. 4.w nawozeniu min trzeba zachowac odp stosunek NPK dostosowany do wymagan pok roslin.5. zasilenie magnezem siarka mikroelementami jest obowiązkowe ze wzg na wielkość jak i jakość uzyskanego plonu.6. należy pamiętać o systematycznym wapnowaniu jako podstawowym zabiegu agrotech ponieważ dzialanie nawozow zalezy od odczynu środowiska glebowego.7. ze wzg. Na ochrone środowiska stosowanie naw azotowych fosforowych gnojowicy gnojowki powinno być szczególnie wyrazone. Rolnictwo konwencjonalne-pods celem jestuzywanie maksymalego zysku poprzez stosowanie przemysłowych srodkow produkcji. W systemie rolnictwa konwencjonalnego konieczność stosowania coraz to wiekszych dawek nawozow min doprowadzilo do skazenia środowiska przyrodniczego (zanieczyszczenie wod gruntowych i powierzchniowych N:P oraz pogorszenia jakości biomasy roslin uprawnych.)System rolnictwa integrowanego:w tym systemie wykorzystuje się postep technologiczny i biologiczny w uprawie roslin. W tym systemie nawozy min Nat org stosuje się w dawkach odpowiadającym potrzebom pok roslin. Prawidlowa gosp skl pokarmowymi w ukl gleba-roslina pozwala uzyskac duze i stabilne plony o porzanych cechach.system rolnictwa ekologicznego: wyklucza stosowania nawozow sztycznych i innych chemikaliow można stosowac nawozy Nat, org, mineraly Nat. W tym systemie uzyskuje się nizzsze plony. Zwolennicy tego systemu twierdza ze jakość plonu wyprodukowanego bez uzycia nawozow sztucznych posiada wyższe wartości biologiczne. Plaan nawozenia w płodozmianie.1. okreslenie zapotrzebowania na skl pok przez uprawiane rosliny w zależności od rodzaju i wyskosci oczekiwanych plonow.2. uwzględnieni rezerw danegoskl w glebie(analiza chem w gleby).3. uwzględnienie dopływu skl pok z nawozow gspodarwskich, resztek pożniwnych. 4. Uwzględnienie przedplonu rosliny bobowatej i okopowej na oborniku, zminejszaja potrzeby nawwozowe. 5. Poziom agrotechniki w gosp- im wyższy poziom tym wyższy plon.6. war klimatyczne-dlugosc okresu wegetacyjnego, ilość opadow, temp.7.wybor właściwego systemu nawozenia z punktu widzenia kosztow zakupu nawozow i poniesionych kosztow robocizny. Podst skl pok w nawozeniu płodozmianowym. AZOT- nawozenie azotem w płodozmianie na przykładzie zboz.- nawozenie N jesienia w dawce 30-40kg ha-1 przy uprawie jęczmienia i Zyta ozimego po przeplonie ros zbozowych na glebach lekkich i ubogich w prochnice, w gosp bez chowu zwierzat, przy zlej strukturze gleby, przy opóźnionym siewie i niskiej obsadzie roslin po wschodach jesienia, po nawozeniu sloma.- nawozenie N wczesna wiosna zwieksza krzewienia i sprzyja formowaniu zalazkow klosow.-uzupelniejace nawozenie w fazie strzelania w źdźbło - pozne nawozenie azotem-wpluwa na woelkosc i jaosc plonu.FosFOR- naw zenie P ustala się na pods bilansu tego skl w czasie calego zmainowania celem nawozenia jest utrzymanie. POTAS podobna zasada jak przy nawożeniu fosforem (utrzymanie lub osiągnięcie III klasy zasobności gleby w przyswajalny potas) Dostarczenie potasu roślinom z roztworu glebowego zależy od siły sorpcyjnej gleby. Gleby ciężkie o wysokiej zawartości cząstek ilastych muszą wykazywać znacznie większą zawartość przyswajalnego potasu niż gleby lekkie, aby rośliny mogły osiągnąć podobną dostępność tego składnika. MAGNEZ- nawożenie Mg jest stosowane i obliczane na podstawie pobrania tego składnika przez rośliny (na podstawie zawartości przyswajalnego Mg w glebie) WAPŃ-wapno jako nawóz służący od regulacji i odczynu gleby, do poprawienia właściwości gleby, jako składnik pokarmowy dla roślin, przeciętnie z plonem odprowadzana jest z gleby 50 kg*ha -1. Optymalne pH gleby określa się w zależności od rodzaju gleby, a nie uprawianej rośliny.ocena zasobności gleby w przyswajalne skl pokarmowe: I. zasobność i przyswajalność.II. sposoby badania zaw przyswajalnych skl pok w glebie. 1, metody biologiczne dziela się na- mikrobiologiczne(bakterie z wykorzystaniem Azotobacter)- mikrobiologiczne z wykorzystaniem roslin testowych.2. met chemiczna badania gleby-polegaja na ekstrachowaniu przyswajalnych form skl z gleby za pomoca specyficznych rozp chem. III. Diagnoza wizualna zaburzan w odzywianiu rozlin. Wyst chlorozy, nekrozy na lisciach.IV. sykl chem roslin jako wsk zasobności gleby w skl pok. Testy glebowe oznaczona przyswajalnego azotu: 1. Oznaczane N-mineralnego obejmuja się NH4+ i NO3- Lu tylko NO3- w warstwie gleby w zasiegu calej strefy nawozowej roslin, która przelicza się na ilość N w kg ha -1.2. metoda inhubacyjno-ekstrakcyjna. Przeprowadza się inhubacje probek gleby około 7-25 dm i warstwach tlenowych lub bez tlenowych. W tym czasie czesci azotu org przechodza w N-mineralny, który nastepnie się oznacza po ekstrahowaniu np. K2So4.3.oznacenie azotu hydrolizującego. Przeprowadza się za pomoca kwasow, zasad lub obojętnych soli z dodatkiem lub bez srodka utleniającego- met org.analiza lisciowa-roslina najlepszy wskaźnik zapotrzebowania w azot - oznacza się ogolna zaw azotu,- oznacza się zaw azotanow.
Nawożenie:
Pszenica ozima (110-120 kg/ha N, 45-80-105kg P2O5, 80-100-120kg K2O.
Pszenica jara(70-90 N, 35-65-90 P2O5, 60-80-110 K2O
Pszenżyto(90-110 N, 60-80-100P2O5, 60-80-100K2O.
Zyto(80-100N, 60-80-100P2O5, 70-90-110K2O)
Jęczmień ozimy(60 N, 70P2O5, 70 K2O)
Jęczmień jary(100 N, 50 P2O5, 110 K2O)
Owies(60-70 N, 40-70-90P2O5, 80-110-130 K2O)
Kukurydza na ziarno(110-150N, 80-100-120P2O5, 80-100-140 K2O)
Ziemniaki jadalne(80-90 N, 80-100-120P2O5, 100-120-140K2O)
Ziemniaki pastewne, przemysłowe(90-100 N, 60-70-90P2O5, 140-160-180K2O)
Buraki cukrowe(100-120 N, 80-100-130P2O5, 130-160-190K2O)
Buraki pastewne(155-175 N, 80-90-130P2O5, 190-210-230K2O)
Rzepak ozimy (160-180 N, 100-85-50P2O5, 130-110-85K2O)
Rzepak jary (140-160 N, 90-70-50P2O5, 120-100-80K2O)
Len włóknisty (25-45 N, 70-50-35P2O5, 80-70-55K2O)
Bobik (20-30 N, 120-100-80P2O5, 220-200-160K2O)
Groch (20-30 N, 70-50-40P2O5, 80-70-60K2O)
Łubiny (20-30 N, 85-50-35P2O5, 70-50-40K2O)
Kukurydza na ziel masę(120-140 N, 150-130-110P2O5)
koniczyna czerw (N, 200-180-160P2O5)
Lucerna (0-20N, 250-230-200P2O5)
Łąki trójkośne (150-180 N, 50-90P2O5, 160-200K2O)
Pastwiska (120-180 N, 70-110P2O5, 100-140K2O)
Nawożenie:
Pszenica ozima (110-120 kg/ha N, 45-80-105kg P2O5, 80-100-120kg K2O.
Pszenica jara(70-90 N, 35-65-90 P2O5, 60-80-110 K2O
Pszenżyto(90-110 N, 60-80-100P2O5, 60-80-100K2O.
Zyto(80-100N, 60-80-100P2O5, 70-90-110K2O)
Jęczmień ozimy(60 N, 70P2O5, 70 K2O)
Jęczmień jary(100 N, 50 P2O5, 110 K2O)
Owies(60-70 N, 40-70-90P2O5, 80-110-130 K2O)
Kukurydza na ziarno(110-150N, 80-100-120P2O5, 80-100-140 K2O)
Ziemniaki jadalne(80-90 N, 80-100-120P2O5, 100-120-140K2O)
Ziemniaki pastewne, przemysłowe(90-100 N, 60-70-90P2O5, 140-160-180K2O)
Buraki cukrowe(100-120 N, 80-100-130P2O5, 130-160-190K2O)
Buraki pastewne(155-175 N, 80-90-130P2O5, 190-210-230K2O)
Rzepak ozimy (160-180 N, 100-85-50P2O5, 130-110-85K2O)
Rzepak jary (140-160 N, 90-70-50P2O5, 120-100-80K2O)
Len włóknisty (25-45 N, 70-50-35P2O5, 80-70-55K2O)
Bobik (20-30 N, 120-100-80P2O5, 220-200-160K2O)
Groch (20-30 N, 70-50-40P2O5, 80-70-60K2O)
Łubiny (20-30 N, 85-50-35P2O5, 70-50-40K2O)
Kukurydza na ziel masę(120-140 N, 150-130-110P2O5)
koniczyna czerw (N, 200-180-160P2O5)
Lucerna (0-20N, 250-230-200P2O5)
Łąki trójkośne (150-180 N, 50-90P2O5, 160-200K2O)
Pastwiska (120-180 N, 70-110P2O5, 100-140K2O)
Wyszukiwarka