Astma inaczej dychawica oskrzelowa, Fizjoterapia, . fizjoterapia


Astma inaczej dychawica oskrzelowa

(łac. Asthma bronchiale), jest chorobą, której istotą jest stan zapalny prowadzący do ograniczenia przepływu w drogach oddechowych, objawiający się napadem duszności, spowodowanym nagromadzeniem się we krwi i tkankach związków biologicznie czynnych (przekaźników reakcji alergicznych) : histaminy i kininy. Związki te wywołują skurcz oskrzeli, zwiększenie wydzielania śluzu oskrzelowego. Towarzyszy temu obrzęk i przekrwienie błony śluzowej oskrzeli. Zwężenie światła oskrzeli w napadzie dychawicy zwiększa opór dla powietrza, co odruchowo zwiększa pracę mięśni oddechowych, szczególnie w czasie wydechu. Angażowane są wówczas pomocnicze mięśnie oddechowe.

Def. ekspertów amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH).

Według tego określenia astma jest chorobą zapalną, w której uczestniczy wiele komórek, głównie komórki tuczne (mastocyty), granulocyty kwasochłonne (eozynofile) i limfocyty T. U osób podatnych zapalenie to powoduje nawroty świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściśnięcia klatki piersiowej i kaszlu, głównie w nocy i nad ranem. Objawy te są przede wszystkim związane z rozlanym, lecz zmiennym ograniczeniem przepływu w drogach oddechowych, które jest częściowo odwracalne, samoistnie lub pod wpływem leczenia. Stanowi zapalnemu towarzyszy też nadwrażliwość na różne bodźce.

Epidemiologia

Astma oskrzelowa to najczęstsze dla wieku dziecięcego schorzenie obejmujące układ oddechowy. W Polsce choruje na nią co dziesiąte dziecko i co dwudziesty dorosły. Gwałtowny wzrost zapadalności na astmę odnotowano w ostatnich 20 latach. Przyczyną tego zjawiska są czynniki genetyczne (wrodzona skłonność) oraz zmiany w środowisku naturalnym (urbanizacja, industrializacja, zmiana warunków i stylu życia).

Astma oskrzelowa często występuje rodzinnie. Fakt ten sugeruje duży udział czynników genetycznych w rozwoju tej choroby. Spośród nich największe znaczenie ma atopia, czyli dziedziczna skłonność do nadmiernego wytwarzania swoistych przeciwciał typu IgE w kontakcie z niskimi stężeniami powszechnie występujących alergenów środowiskowych.

Astma występuje częściej u dzieci niż u dorosłych, a liczba zachorowań jest zdecydowanie większa w krajach wysoko rozwiniętych. Szacuje się, że w Polsce na astmę oskrzelową choruje 5,4% populacji.

Marsz alergiczny

Na podstawie danych epidemiologicznych wysunięto hipotezę higienicznego rozwoju alergii, która zakłada, że zbyt sterylne warunki w pierwszych miesiącach życia oraz brak narażenia na zakażenia mikrobiologiczne należą, obok skłonności genetycznej, do głównych czynników ryzyka rozwoju astmy oskrzelowej i innych chorób atopowych. U pewnej grupy chorych rozwój astmy jest poprzedzony wcześniejszym występowaniem atopowego zapalenia skóry, alergii pokarmowej czy alergicznym nieżytem nosa. Jest to tzw. marsz alergiczny.

Jeśli choć jedno z rodziców ma astmę, prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby u dziecka wynosi 30%; jeśli oboje rodzice mają astmę, to prawdopodobieństwo astmy u dziecka wynosi aż 50%.

Typowe objawy to:

Kaszel

Duszność

świst wydechowy (wheezing)

Przyczyny świstu wydechowego

Podejrzenie astmy oskrzelowej wczesnodziecięcej
· zapalenie oskrzelików w wywiadzie,
· kaszel nocny, powysiłkowy,
· napadowy skurcz oskrzeli bez cech infekcji,
· napadowy skurcz oskrzeli po wysiłku, przy zmianie pogody,
· ustąpienie kaszlu lub skurczu oskrzeli po lekach rozszerzających oskrzela,
· sezonowy charakter zaostrzeń,
· obciążający wywiad rodzinny (astma oskrzelowa u matki dziecka),
· atopowe zapalenie skóry w wywiadzie
· obecność sIgE, dodatnie testy skórne,
· wzrost IgE w przebiegu infekcji wirusowej

Wg innych autorów za astmą wczesnodziecięcą przemawiają co najmniej 4 epizody wheezing`u w ciągu 12-mcy, niezależnie od czynnika wyzwalającego i od obecności atopii. Inni zalecają rozpoznanie astmy, bez względu na wiek, nawet przy pierwszym incydencie wheezing`u, gdy wystąpi on przy ewidentnej ekspozycji na alergen.

W 1947 roku Rackeman opracował klasyfikację astmy, dzieląc ją na zewnątrzpochodną (atopową) i wewnątrzpochodną (nieatopową). Współcześnie są one określane jako astma alergiczna i niealergiczna.

Przyczyny

Najczęstszą przyczyną astmy jest alergia; tak jest w 90% przypadków astmy u dzieci i w 50% przypadków u osób dorosłych.

Czynniki zewnętrzne:

Najczęstszymi alergenami są pyłki leszczyny, olchy i brzozy; występują one od lutego do maja.

Pyłki traw łąkowych i zbóż spotyka się latem - od ma­ja do końca sierpnia.

Pyłki ziół, szczególnie piołunu - w sierpniu, zaś babki lancetowej od czerwca do sierpnia.
Bardzo duża liczba astmatyków wykazuje uczulenie na pytek brzoz

Oskrzela, tworzące rozwidlającą się sieć dróg oddechowych doprowadzającą powietrze do pęcherzyków płucnych - właściwego miejsca wymiany gazowej, są zdolne do regulowania swego przekroju. Mogą się zwężać, bądź rozszerzać za sprawą okrężnych mięśni gładkich wchodzących w skład swej ściany. To jak zachowają się oskrzela zależy od tego, jaka substancja zadziała na komórki mięśni gładkich.

Oskrzela astmatyka są bardzo wrażliwe. Lekarze określają ten stan jako „nadreaktywność oskrzeli". Polega ona na tym, że już niewielkie nieszkodliwe czynniki drażniące, jak np. zimne powietrze, mogą spowodować nagłe zwężenie oskrzeli i uczucie duszności. Błona śluzowa pokrywająca oskrzela od wewnątrz jest u astmatyków w stanie ciągłego zapalenia i obrzęku. Śluz powstający w oskrzelach jest wyjątkowo gęsty i lepki, a ruchy rzęsek są zbyt słabe, aby skutecznie transportować go na zewnątrz.

- w napadzie astmy (po prawej) przez oskrzela przedostaje się znacznie mniej powietrza niż u osoby zdrowej (po lewej). Światło oskrzeli jest zwężone, mięśnie kurczą się, błona śluzowa jest obrzęknięta, lepki śluz dodatkowo zaczopowuje drogi oddechowe.

Zwężenie światła oskrzeli odczuwane jest jako brak powietrza. Uczucie to może w ciągu kilku minut narastać, aż do wrażenia duszenia się. Uczuciu całkowitego braku powietrza nie towarzyszy utrudnienie w zaczerpnięciu wdechu, lecz wysiłek przy wydychaniu powietrza z płuc. Zbyt duża ilość powietrza pozostaje w płucach i nie udaje się jej usunąć. To jest przyczyną odczucia, że nie można nabrać tak głębokiego wdechu, jak ma się ochotę: płuca są już częściowo wypełnione powietrzem.

Po wielu latach trwania choroby dochodzi do zmian degeneracyjnych w błonie śluzowej oskrzeli. Stwierdza się dużą ilość płynu gromadzącą się w błonie śluzowej, co zwiększa jeszcze jej obrzęk. Rzęski, które u osób zdrowych wyściełają powierzchnię błony śluzowej, są nieruchome lub w ogóle ulegają zanikowi. W ciężkiej astmie, powiększony obraz powierzchni oskrzela przypomina pusty krajobraz księżycowy z licznymi kraterami.

Jak zwężają się oskrzela i jakie są tego przyczyny?

Zwężenie światła oskrzeli i hamowanie przepływu powietrza jest wywołane czterema mechanizmami:

Główną przyczyną skurczu oskrzeli jest reakcja alergiczna na czynnik uczulający, tj. alergen. Organizm chce pozbyć się substancji, którą rozpoznaje jako szkodliwą, za wszelką cenę więc stara się wyrzucić ją z organizmu. Zwężenie oskrzeli, a także wydzielanie śluzu, ma na celu "wypłukanie" substancji szkodliwej i niedopuszczenie jej do płuc.
zatykające całkowicie drobne rurkowate kanaliki oskrzelików .

Napad duszności

Napad duszności w astmie oskrzelowej może pojawić się nagle (atak ostry), bądź narastać stopniowo (atak podostry).

Atak ostry:
-poprzedzony bezpośrednio działaniem czynników drażniących (takich jak wymienione w opracowaniu)
-podstawowym objawem jest duszność, która pojawia się nagle, niedrożność dróg oddechowych spowodowana jest głównie skurczem mięśniówki gładkiej;

Atak podostry:
-objawy duszności narastają stopniowo, w ciągu paru dni,
-występuje kaszel;

Napad duszności w astmie alergicznej związany jest z uruchomieniem kaskady wydarzeń immunologicznych w następstwie kontaktu z alergenem. Wspomniane wydarzenia reprezentują reakcję alergiczną typu I z udziałem swoistych przeciwciał typu IgE

Podział astmy

Obecnie, biorąc pod uwagę nasilenie objawów i przebieg choroby, astmę oskrzelową dzieli się na:

-objawy rzadziej niż 1 raz w tygodniu

-objawy nocne nie częściej niż 2 razy w miesiącu

-zaostrzenia są krótkotrwałe

-objawy częściej niż 1 raz w tygodniu, ale rzadziej niż 1x dziennie

-objawy nocne częściej niż 2 razy w miesiącu

-zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność

-objawy codziennie

-objawy nocne częściej niż raz w tygodniu

-zaostrzenia mogą zaburzać sen i utrudniać dzienną aktywność

-objawy codziennie

-częste zaostrzenia

-częste objawy nocne

-ograniczenie aktywności fizycznej.

Wyróżnia się trzy poziomy kontroli astmy:


Poziom 1: Astma jest dobrze kontrolowana - objawy są minimalne i nie zakłócają codziennej aktywności życiowej. Pacjent przyjmuje na stałe leki kontrolujące, a dodatkowy lek rozkurczający oskrzela stosowany jest nie częściej niż 3 razy w tygodniu,

Poziom 2: Objawy astmy zakłócają sen i utrudniają normalną aktywność pacjenta. W tej sytuacji zachodzi konieczność zwiększenia ilości dawek leku przeciwzapalnego -glokokortykosteroidu lub wziewnego leku zawierającego w jednym inhalatorze glikokortykosteroid i lek rozszerzający oskrzela,

Poziom 3: Ciągła duszność, uporczywy kaszel, głośne świsty. Może zachodzić konieczność rozpoczęcia podawania leków doustnych lub dożylnych. Tutaj konieczna jest pilna konsultacja lekarska.

Objawy występują lub nasilają się pod wpływem:

- kontaktu ze zwierzętami futerkowymi (świnka morska, kot, pies chomik)
- kontaktu z roztoczami kurzu domowego (powszechnie obecnymi w domu- materacach, poduszkach, dywanach)
- kontaktu z pyłkami roślin
- zakażenia wirusowego
- silnych emocji (śmiech, płacz)
- wysiłku fizycznego
- ekspozycji na silne zapachy
- drażniących oparów
- dymu tytoniowego
- dymu ze spalanego drewna
- zimnego powietrza
- niektórych lekarstw (aspiryna)

atak!

 

Stan astmatyczny może być groźny dla życia chorego. Jest to sytuacja, kiedy mamy do czynienia z ciężkim atakiem duszności, podczas którego chory nie reaguje na zażywane leki rozkurczowe. Stan taki może być wywołany przez nadmierną ekspozycję na czynniki uczulające bądź drażniące.

Ze względu na niebezpieczeństwo grożące choremu, trzeba niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. W domowym postępowaniu należy uspokoić chorego, zapewnić mu dostęp dużej ilości świeżego powietrza, rozpiąć koszulę uciskającą szyję, ułożyć go w najwygodniejszej pozycji.

Zapamiętaj:
Przy pierwszych sygnałach ostrzegawczych należy niezwłocznie zainhalować lek rozszerzający oskrzela, który akurat mamy przy sobie! W większości wypadków powoduje on poprawę samopoczucia i daje czas na podjęcie dalszych czynności.

 

Na pierwszy plan wysuwa się szereg objawów typowo płucnych - są to:

- wzrost częstości oddechów;

- oddech świszczący;

- zmiana głębokości i rytmu oddychania;

- oddech wymagający wysiłku;

- duszność, niedotlenienie (sine zabarwienie warg).

Kaszlu nie wolno powstrzymywać, ponieważ oskrzela muszą być systematycznie oczyszczane z wydzieliny!!!

Ponadto występują też objawy ze strony układu krążenia:

oraz objawy neurologiczne:

w czasie napadu astmy:

po ataku:

!!!

w czasie międzynapadowym:

Diagnostyka

Bardzo trudno jest badać małe dzieci, szczególnie w wieku poniżej 5 lat, które łatwo zapadają na infekcje wirusowe z kaszlem jako objawem dominującym. Napady świstów u niemowląt i małych dzieci także są często wynikiem zakażenia wirusowego, a nie astmy. Jednak, jeśli po ustąpieniu jednej z takich wirusowych infekcji dziecko jeszcze przez jakiś czas kaszle i jeśli w jego rodzinie ktoś choruje na astmę, to ten przedłużający się kaszel może być pierwszym sygnałem rozwijającej się choroby.

Czasem jedynym sposobem na rozpoznanie astmy jest skuteczne próbne leczenie przeciwastmatyczne.

W przypadku astmy z alergicznym tłem (z udziałem immunoglobulin IgE) pożyteczne bywają czasem testy skórne oraz testy prowokacyjne wziewne z zastosowaniem środków kurczących oskrzela. Te ostatnie służą także do oceny tzw. nadreaktywności oskrzeli w przebiegu astmy. Wykonuje się wziewny test z histaminą lub metacholiną i ocenia się tzw. próg histaminowy lub metacholinowy, który wyraża najmniejsze stężenie substancji powodujące zwężenie oskrzeli o ponad 20% stwierdzane badaniem spirometrycznym

Rozpoznanie astmy nie jest trudne, gdy chory ma typowe objawy, szczególnie jeśli ataki duszności wydechowej, kaszlu i świstów występują u niego w nocy lub nad ranem. W takich przypadkach badania dodatkowe jedynie potwierdzają wstępne rozpoznanie.

W przypadku osob, które doświadczają jedynie kaszlu astmatycznego, potrzebne jest często wykonanie badań spirometrycznych oceniających funkcje układu oddechowego oraz, jeśli te badania wypadną prawidłowo, wskazany jest test prowokacyjny z podawaną wziewnie substancją wywołującą skurcz oskrzeli.

Istotne są badania czynnościowe płuc, obiektywnie oceniające sprawność układu oddechowego. Mogą one wykazać istnienie zwężenia światła oskrzeli. To, czy oskrzela są, czy nie są zwężone, można wykryć za pomocą przyrządu zwanego aparatem Wrighta, mierzącego szczytowy przepływ powietrza w czasie wydechu wyrażony w litrach/min (ang. peak expiratory flow rate - PEFR); warto wiedzieć, że np. dorosły młody mężczyzna średniego wzrostu wydycha powietrze z szybkością 650 l/min, kobieta - z szybkością 350 l/min. Aparat Wrighta jest bardzo prosty w obsłudze i - co ważne - tani. Każda osoba chora na astmę powinna go posiadać. Aparat do pomiaru szczytowego przepływu jest także użyteczny do kontroli efektów leczenia.

W astmie charakterystyczna jest dobowa zmienność stopnia zwężenia oskrzeli. Wyniki pomiarów PEFR wykazujące różnice między pomiarem rano i wieczorem wynoszące 20% i więcej potwierdzają rozpoznanie astmy. Typowa także jest znacząca poprawa PEFR wkrótce po wziewnym zażyciu leku rozszerzającego oskrzela.

Oznaczanie PEFR jest prostym badaniem spirometrycznym. Bardziej skomplikowane badania można przeprowadzić w specjalistcznych pracowniach szpitalnych. W astmie zmniejszona jest pojemność życiowa płuc (ang. forced vital capacity - FVC) oraz nasilona tzw. objętość wydechowa pierwszosekundowa (ang. forced expiratory volume in 1 second - FEV1), tzn. ilość powietrza, którą pacjent w sposób natężony wydycha z płuc w czasie jednej sekundy. Jest to bardzo dobry test wykrywający zwężenie oskrzeli typowe dla astmy. Ważna dla ostatecznego rozpoznania astmy jest 15% i większa poprawa FEV1, która zachodzi po inhalacji leku rozszerzającego oskrzela.

Najistotniejszymi badaniami dodatkowymi, wykorzystywanymi w diagnostyce astmy, są spirometria z próbą rozkurczową i gazometria. Obniżenie spirometrycznego wskaźnika Tiffeneau (FEV1/FVC) poniżej 80%

świadczy o obturacji (niedrożności) dróg oddechowych. Jej nasilenie jest określane na podstawie pomiaru FEV1 (natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej). To ostatnie badanie zwykle jest niemożliwe do wykonania w trakcie napadu astmy. Wykorzystywanym wówczas wskaźnikiem zaburzeń oddechowych jest gazometria z krwi włośniczkowej i tętniczej. W lekkich zaostrzeniach gazometria wykazuje wyłącznie cechy hiperwentylacji. W cięższych przypadkach pojawia się hipoksemia (obniżenie prężności tlenu), będąca wyrazem częściowej niewydolności oddechowej. Gdy dołączy do niej hiperkapnia (wzrost stężenia dwutlenku węgla), mówimy o niewydolności oddechowej całkowitej.

Do pełnego rozpoznania astmy konieczne jest wykonanie próby rozkurczowej, która ma na celu wykazanie odwracalności obturacji oskrzeli. Badanie polega na powtórzeniu spirometrii po 20 minutach od inhalacji leku rozkurczowego. Dodatni wynik (przywrócenie drożności dróg oddechowych) wskazuje z dużym prawdopodobieństwem na astmę i różnicuje ją z inną pokrewną jednostką chorobową - przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP). Jednak obecnie wiadomo, że u pewnej grupy osób chorujących od wielu lat na astmę oskrzelową nie dochodzi do pełnej odwracalności bronchoobturacji. Zjawisko to jest spowodowane zmianami strukturalnymi w świetle oskrzeli, skutkującymi zmniejszeniem ich światła i trwałym upośledzeniem wentylacji płuc. Proces ten nazywamy remodelingiem. Jest on następstwem przewlekłego, alergicznego zapalenia toczącego się w drogach oddechowych.

W okresie między napadami u wielu chorych nie stwierdza się odchyleń od normy, a parametry spirometryczne i gazometryczne są prawidłowe.

W takich przypadkach wykonuje się wziewną próbę prowokacyjną z histaminą lub metacholiną. Wystąpienie duszności lub obniżenie FEV1 o co najmniej 20% w stosunku do wartości wyjściowej wskazuje na nadreaktywność oskrzeli, cechę typową dla astmy.

Nie jest to jednak jednoznaczne z rozpoznaniem tej choroby.

W trudnych diagnostycznie przypadkach wykonuje się testy prowokacyjne z inhalacją środka zwężającego oskrzela (metacholina lub histamina). Także próba wysiłkowa może dostarczyć ważnych informacji o stopniu zwężenia oskrzeli i odwracalności po zaprzestaniu wysiłku.

W ciężkim napadzie astmy nierzadko dochodzi do zaburzeń wydolności oddechowej. Badanie składu gazów krwi (gazometria) czy wysycenia krwi tlenem (pulsoksymetria) pozwala na podejmownie ważnych decyzji terapeutycznych.

Cele leczenia:

Leczenie farmakologiczne:

Z uwagi na utrudnienia w leczeniu przyczynowym, stosuje się zazwyczaj leczenie objawowe. W leczeniu napadów astmy stosuje się leki rozkurczające oskrzela, a w długotrwałej, profilaktycznej terapii, leki przeciwzapalne.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje leków przeciwastmatycznych:
- leki zapobiegawcze,
- leki rozszerzające oskrzela (likwidujące duszność).

 

Leki zapobiegawcze zmniejszają stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, będący podstawowym problemem w leczeniu nawrotów astmy. Leki te należy przyjmować regularnie i przez długi czas, inaczej bowiem nie mogą w pełni rozwinąć swego działania ochronnego.
Leki likwidujące duszność rozszerzają oskrzela. Stosuje się je tylko w razie potrzeby.

Oba rodzaje leków produkowane są w postaci preparatów do wdychania, aby lek docierał w pierwszej kolejności tam, gdzie potrzebne jest jego działanie. Najczęściej otrzymują Państwo lek w aerozolu, w dozowniku pod ciśnieniem (spray). Innymi postaciami leków są proszki i płyny do inhalacji. Niektóre preparaty dostępne są jako tabletki lub iniekcje.

Główne grupy leków o działaniu rozszerzającym oskrzela, stosowane w astmie oskrzelowej, to:

Pobudzenie receptorów β-adrenergicznych w oskrzelach powoduje bezpośrednio rozkurcz mięśni gładkich oskrzeli. Przykłady leków: salbutamol, fenoterol, salmeterol, formeterol, połączenie fenoterolu z bromkiem ipratropium

Są inhibitorami fosfodiesterazy - enzymu odpowiedzialnego za rozkładanie cyklicznych nukleotydów. Wzrost stężenia cAMP i cGMP w komórkach mięśni oskrzeli powoduje spadek stężenia jonów wapnia i zahamowanie skurczu. Przykłady leków: teofilina, aminofilina

Leki cholinolityczne. Blokują receptory muskarynowe w oskrzelach powodując rozkurcz mięśni oskrzelowych, jeśli skurcz był wywołany pobudzeniem nerwu błędnego, co jest przyczyną napadów astmy u ok. 50% chorych. Nie hamują skurczów innego pochodzenia. Przykłady leków: bromek ipratropium, bromek tiotropium

Leki o działaniu przeciwzapalnym:

Zalecenia w astmie atopowej i nieatopowej

Nie wolno również używać w obecności chorego mocnych perfum i dezodorantów.

Specyficzne postaci astmy oskrzelowej

Astma wysiłkowa: napady duszności występują przede wszystkim lub wyłącznie po wysiłku lub po kilku minutach jego trwania i ustępują wkrótce po jego zaprzestaniu. Do dłuższych wysiłków można zaliczyć także zbyt długie przesiadywanie przed komputerem, uprawianie sportu np. biegi długodystansowe.

Astma aspirynowa: postać astmy, w której ciężkie napady duszności rozwijają się po zażyciu kwasu acetylosalicylowego (aspiryna, polopiryna) lub innego niesterydowego leku przeciwzapalnego.

Astma zawodowa: postać astmy ujawniająca się w wyniku zadziałania szkodliwego czynnika zawodowego u pracownika, który do tej pory był zdrowy. U tych chorych objawy choroby mogą ustępować w dni wolne od pracy, w trakcie urlopu. np. Niekiedy osoby pracujące w piekarni nie mogą już "patrzeć" na pieczywo itp. objawy mogą ustąpić po dłuższej nieobecności w pracy.

Stan astmatyczny: ciężki, przedłużający się napad astmy oskrzelowej, który w części przypadków może stać się bezpośrednim zagrożeniem życia. Zwykle wymaga leczenia w szpitalu, na OIOM-ie.

Fizjoterapia w astmie oskrzelowej ma na celu:

· zapobiec utracie prawidłowej czynności oddychania i deformacjom w układzie oddechowym oraz w układzie mięśniowo-podporowym mającym pośredni wpływ na mechanikę oddychania,

· przywrócić w miarę możliwości funkcję prawidłowego oddychania,

· nauczyć pacjenta żyć z powstałą niewydolnością oddechową i skompensować ją w możliwie największym stopniu.

U dziecka chorującego na astmę oskrzelową klatka piersiowa ma tendencje do ustawienia wdechowego. Słabe mięśnie oddechowe nie potrafią utrzymać prawidłowego ustawienia klatki piersiowej, ruchomości dolnych żeber, amplitudy ruchu przepony, a tym samym właściwej techniki oddychania.

Korzyści jakie otrzymujemy ze stosowania wysiłku fizycznego u chorych na astmę oskrzelową to zwiększenie siły mięśni wdechowych, zmniejszenie odczucia duszności, podwyższenie progu metabolizmu beztlenowego oraz zdecydowana poprawa jakości życia.

Ruch i aktywność fizyczna są konieczne do prawidłowego rozwoju dziecka.

Zasady prowadzenia ćwiczeń fizycznych u chorych na astmę oskrzelową to:

· prowadzenie ćwiczeń interwałowych (1-3 minuty) z możliwością odpoczynku - ćwiczenia powinny być tak planowane, aby okresy intensywnego wysiłku przeplatane były wysiłkiem o niewielkim natężeniu;

np. pływanie;

· ćwiczenia fizyczne mogą być prowadzone z obciążeniem submaksymalnym, tzn. takim, w którym tętno osiąga wartość 160-170 uderzeń na minutę, pod warunkiem stopniowego przygotowania do tak intensywnego wysiłku. O poziomie intensywności wysiłku decyduje reakcja bronchospatyczna na wysiłek i z tego też powodu należy go dobierać indywidualnie dla każdego chorego;

· każdy wysiłek powinien być poprzedzony 10-15-minutową rozgrzewką i zakończony stopniowo;

· przy wystąpieniu obturacji oskrzeli przed planowanym wysiłkiem lub wystąpienia skurczu oskrzeli po wysiłku należy podać beta-mimetyki.

Drenaż oskrzeli popularnie nazywany toaletą drzewa oskrzelowego

Drenaż ten powinien być prowadzony 2 razy w ciągu dnia - rano i wieczorem w czasie 15-20 minut w zależności od wieku dziecka.

U małych dzieci drenaż ten prowadzony jest z udziałem terapeuty i nazywany jest drenażem wspomaganym.

W przebiegu ciężkiej lub powikłanej astmie oskrzelowej wskazane jest stosowanie technik skórnych i mięśniowych ułatwiających oddychanie. Techniki skórne i mięśniowe zmniejszają napięcie mięśni oddechowych. Obniżają opór oddychania i w konsekwencji zmniejszają wysiłek oddechowy. Stosować je można u niemowląt i dzieci starszych, a także u pacjentów dorosłych.

W przypadkach napięcia klatki piersiowej

(tzw. sztywności) występującego często u chorych z ciężką postacią astmy wskazane jest prowadzenie masażu mięśni klatki piersiowej, a także ćwiczeń rozciągających mięśnie międzyżebrowe, piersiowe duże, pochyłe szyi oraz mięsień czworoboczny grzbietu i dźwigacz łopatki.

Podczas napadu duszności pacjenci przyjmują odpowiednie pozycje, w których obserwuje się możliwie najmniejszą pracę oddechową


Wyszukiwarka