Przedstaw bezpieczeństwo jako jedną z najważniejszych potrzeb ludzkich wg A. Masłowa i C. Alderfera
Bezpieczeństwo:to stan niezagrożenia, spokoju, pewności.W znaczeniu ogólno społecznym bezpieczeństwo obejmuje zabezpieczenie potrzeb: istnienia, przetrwania , pewności, stabilności, niezależności, ochrony jakości i poziomu życia.
A.Masłow podstawowe potrzeby ludzi; fizjologiczne bezpieczenstwa przynależności szacunek, samorealizacji.
C.Alderfera podstawowe potrzeby ludzi; egzystencja , stosunki społeczne Rozwoju osobowego.
2 Przedstaw i scharakteryzuj klasyfikację bezpieczeństwa.
Bezpieczenstwo bedąc naczelna potrzebą człowieka i grup społecznych jest zarazem podstawową potrzebą państw systemów międzynarodowych jego brak wywołuje niepokój i poczucie zagrożenia. bezpieczeństwo jest stanem i jednoczesnie ciągłym procesem oraz ciągły działaniem na rzecz jego stworzenia i utrzymania. Bezpieczeństwo jest wytworem swego rodzaju produktem, wszystkich podmiotów bezpieczeństwa które muszą być do tego przygotowane i zdolne. podstawowe składniki bezpieczeństwa;swoboda rozwoju gwarancja przetrwania. Bezpieczenstwo charakteryzuje się następującymi wymiarami; podstawowym(jednostkowe, narodowe, miedzynarodowe) podmiotowym(wartość środki narzędzia)procesualnym(polityka strategie) Bezpieczenstwo dzielimy na Globalne,Narodowe(wewnętrzne i zewnętrzne) i b4ez. Regionalne.
3Przedstaw definicję oraz scharakteryzuj bezpieczeństwo narodowe.
Bezpieczeństwo narodowe to stan i proces uzyskany w wyniku odpowiednio zorganizowanej ochrony przed zagrożeniem wewnętrznym i zewnętrznym, określanym stosunkiem potencjału obronnego do skali zagrożeń.
Bezpieczeństwo wewnętrzne jest jednym z rodzajów bezpieczeństwa, odnoszącym się do zagrożen i przeciwdziałań wobec nich występujących wewnątrz państwa. Zapewnienie odpowiednio wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego jest istotnym elementem polityki wewnętrznej państwa.
Bezpieczeństwo zewnętrzne jest jednym z rodzajów bezpieczeństwa, odnoszącym się do zagrożeń i przeciwdziałań wobec nich występujących na zewnątrz państwa. Zapewnienie odpowiednio wysokiego poziomu bezpieczeństwa zewnętrznego jest istotnym elementem polityki zagranicznej państwa.
Bezpieczeństwo zewnętrzne jest jednym z dwóch, obok bezpieczeństwa wewnętrznego, rodzajów bezpieczeństwa wyróżnianych ze względu stosunek do obszaru państwa.
4 Przedstaw i scharakteryzuj współczesne składniki bezpieczeństwa narodowego
Współczesne składniki bezpieczeństwa to - obok aspektów wojskowych i politycznych - czynniki gospodarcze technologiczne, zasoby surowcowe oraz polityka w zakresie ekologii, demografii, spraw społecznych i humanitarnych. Bezpieczeństwo narodowe tworzy cały naród, chroniąc swe wartości oraz interesy narodowe, broniąc ich przed zagrożeniem militarnym i niemilitarnym, tworząc sprzyjające warunki w środowisku międzynarodowym.
. podstawowe składniki bezpieczeństwa; swoboda rozwoju gwarancja przetrwania
Warto podkreślić że nie SA to dwa równorzędne składnikiw tworzeniu bezpieczeństwa. Zapewnienie przetrwania jest podstawą bezpieczeństwa, ponieważ zapewnienie ciągłego nienaruszalnego przetrwania danego podmiotu stanowi warunek konieczny swobód rozwoju. Przez swobodę rozwoju można ogólnie rozumieć także warunki ochrony i obrony wartośći i interesów danego podmiotu, które umożliwiaja co najmniej dorównywanie danego podmiotu w szeroko rozumianym postepie cywilizacyjnym innym podmiotom.
5 Przedstaw klasyfikację zagrożeń bezpieczeństwa narodowego wg kryterium przedmiotowego i scharakteryzuj zagrożenia polityczne
Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa narodowego można określić jako potencjalne lub istniejące zjawiska, sytuacje bądź działania godzące w wartości i interesy narodowe, stwarzające niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia, warunków bytu, mienia i środowiska oraz destrukcji(destabilizacji)organizacji życia państwowego i społecznego, a także zniweczenia (osłabienia) możliwości rozwoju.
Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego; to splot zdarzeń wewnętrznych lub w stosunkach międzynarodowych, warunki niezakłóconego bytu lub rozwoju wewnętrznego bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych. W wyniku zastosowania przemocy politycznej: działania lub wydarzeń które; zagrażają drastycznie i w krótkim okresie obniżają jakość życia mieszkańców danego państwa, niosą ze sobą istotne zagrożenia ograniczenia możliwości dokonywania wyborów politycznych przez rząd, lub prywatne instytucje pozarządowe w ramach danego państwa. Typowe zagrożenia bezpieczeństwa: przedmiotowe, wg. Źródeł zagrożeń, środowiskowe, zasiegu zapoznania, skali zagrożeń.
TYPOWE ZAGROŻENIA POLITYCZNE; niepodporządkowanie się redukcjom ONZ, nieprzestrzeganie umów i prawa międzynarodowego, brak gotowości do wspólpracymiędzynarodowej, zmiany granic w otoczeniu państwa, istnienie w państwie socjonistycznych grup i ich dążenie do autonomi, konflikty wielkich mocarstw o strefy wpływów, zastraszanie państw, sprawowanie władzy w użyciu siły, fałszerstwa wyborcze,masowe migracje obywateli i czystki etniczne.
Przedstaw klasyfikację zagrożeń bezpieczeństwa narodowego wg kryterium przedmiotowego i scharakteryzuj zagrożenia militarne.
Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa narodowego można określić jako potencjalne lub istniejące zjawiska, sytuacje bądź działania godzące w wartości i interesy narodowe, stwarzające niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia, warunków bytu, mienia i środowiska oraz destrukcji(destabilizacji)organizacji życia państwowego i społecznego, a także zniweczenia (osłabienia) możliwości rozwoju.
Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego; to splot zdarzeń wewnętrznych lub w stosunkach międzynarodowych, warunki niezakłóconego bytu lub rozwoju wewnętrznego bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych. W wyniku zastosowania przemocy politycznej: działania lub wydarzeń które; zagrażają drastycznie i w krótkim okresie obniżają jakość życia mieszkańców danego państwa, niosą ze sobą istotne zagrożenia ograniczenia możliwości dokonywania wyborów politycznych przez rząd, lub prywatne instytucje pozarządowe w ramach danego państwa. Typowe zagrożenia bezpieczeństwa: przedmiotowe, wg. Źródeł zagrożeń, środowiskowe, zasiegu zapoznania, skali zagrożeń.
Typowe zagrożenia militarne; demonstracja siły, dywersje militarne, blokada militarna, szantaż militarny, prowokacja militarna, incydent graniczny, ograniczone użycie środków przemocy zbrojnej, zbrojne starcie graniczne, napaść zbrojna grup nieformalnych, konflikt lokalny, konflikt między państwami.
7 Przedstaw klasyfikację zagrożeń bezpieczeństwa narodowego wg kryterium przedmiotowego i scharakteryzuj zagrożenia gospodarcze (ekonomiczne)
Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa narodowego można określić jako potencjalne lub istniejące zjawiska, sytuacje bądź działania godzące w wartości i interesy narodowe, stwarzające niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia, warunków bytu, mienia i środowiska oraz destrukcji(destabilizacji)organizacji życia państwowego i społecznego, a także zniweczenia (osłabienia) możliwości rozwoju.
Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego; to splot zdarzeń wewnętrznych lub w stosunkach międzynarodowych, warunki niezakłóconego bytu lub rozwoju wewnętrznego bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych. W wyniku zastosowania przemocy politycznej: działania lub wydarzeń które; zagrażają drastycznie i w krótkim okresie obniżają jakość życia mieszkańców danego państwa, niosą ze sobą istotne zagrożenia ograniczenia możliwości dokonywania wyborów politycznych przez rząd, lub prywatne instytucje pozarządowe w ramach danego państwa. Typowe zagrożenia bezpieczeństwa: przedmiotowe, wg. Źródeł zagrożeń, środowiskowe, zasiegu zapoznania, skali zagrożeń.
TYPOWE ZAGROŻENIA EKONOMICZNE; niskie tempo rozwoju gospodarczego pogłębiające dysproporcje w rozwoju ekonomicznym w stosunku do innych państw, ograniczenie dostępu do rynku wewnętrznego innych państw, niszczenie i zakłócanie pracy w sieciach informacyjnych, powstanie stref głodu i ubóstwa, blokady gospodarcze i dyskryminacja gospodarcza, obecnośc w gospodarce międzynarodowych grup przestępczych, tworzenie warunków do prania brudnych pieniędzy, niestabilność finansowa państwa i kryzys wydatków publicznych, brak lub niski poziom nakładow na inwestycje, przestępczośc gospodarcza i powstawanie szarej strefy gospodarki, nadmierny import towarów prowadzący do nieopłacalności własnej produkcji zmniejszenia zatrudnienia w kraju, brak mechanizmów konkurencji gospodarczej.
8Przedstaw klasyfikację zagrożeń bezpieczeństwa narodowego wg kryterium przedmiotowego i scharakteryzuj zagrożenia społeczne
Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa narodowego można określić jako potencjalne lub istniejące zjawiska, sytuacje bądź działania godzące w wartości i interesy narodowe, stwarzające niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia, warunków bytu, mienia i środowiska oraz destrukcji(destabilizacji)organizacji życia państwowego i społecznego, a także zniweczenia (osłabienia) możliwości rozwoju.
Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego; to splot zdarzeń wewnętrznych lub w stosunkach międzynarodowych, warunki niezakłóconego bytu lub rozwoju wewnętrznego bądź naruszenie lub utrata suwerenności państwa oraz jego partnerskiego traktowania w stosunkach międzynarodowych. W wyniku zastosowania przemocy politycznej: działania lub wydarzeń które; zagrażają drastycznie i w krótkim okresie obniżają jakość życia mieszkańców danego państwa, niosą ze sobą istotne zagrożenia ograniczenia możliwości dokonywania wyborów politycznych przez rząd, lub prywatne instytucje pozarządowe w ramach danego państwa. Typowe zagrożenia bezpieczeństwa: przedmiotowe, wg. Źródeł zagrożeń, środowiskowe, zasiegu zapoznania, skali zagrożeń.
TYPOWE ZAGROŻENIA SPOŁECZNE; naruszenie praw człowieka i podstawowych wolności, uprzedzenia kulturowe i religijne oraz dyskryminacja mniejszości narodowych, etnicznych kulturowych religijnych i językowych, dyskryminacja płci, manipulowanie świadomościa i psychiką za pośrednictwem środków masowego przekazu, ograniczenie wolności mediów, nacionalizma szowinizm ksenofobia fundamentalizm, patologie społeczne.
11. Realizm to działanie w rzeczywistych warunkach. Wszelkie zagrożenie pochodzą od innych państw. System bezpieczeństwa polega na przetrwaniu. Polegać na sobie aby zabezpieczyć. Nurt ofensywny polega na dążeniu do rozbudowy siły państwa.
12. Realizm to działanie w rzeczywistych warunkach. Wszelkie zagrożenie pochodzą od innych państw. System bezpieczeństwa polega na przetrwaniu. Polegać na sobie aby zabezpieczyć. Według nurtu defensywnego celem państwa jest przetrwanie.
13. Realizm to działanie w rzeczywistych warunkach. Wszelkie zagrożenie pochodzą od innych państw. System bezpieczeństwa polega na przetrwaniu. Polegać na sobie aby zabezpieczyć. Według nurtu zależnego w pojedynkę nic się nie zdziała.
14. Liberalna teoria bezpieczeństwa polega na stworzeniu dobrobytu, pomyślności w społeczeństwie, wolnym handlu, działalności gospodarczej poza granicami państwa. Teoria demokratycznego pokoju utrzymuje, że państwa demokratyczne nie prowadzą ze sobą wojen. W słabszym wariancie zakłada, ze państwa demokratyczne są mniej skłonne do inicjowania wojen, natomiast w wariancie silniejszym, że im większa liczba państw demokratycznych, tym rzadsze występowanie wojen.
15. teoria bezpieczeństwa polega na stworzeniu dobrobytu, pomyślności w społeczeństwie, wolnym handlu, działalności gospodarczej poza granicami państwa. Teoria bezpieczeństwa zbiorowego: aby system zbiorowego bezpieczeństwa był skuteczny muszą być spełnione warunki: Zobowiązanie uczestników do przeciwstawienia się atakowi na któregokolwiek z członków systemu. Koszty zmiany istniejącego stanu rzeczy przez państwo rewizjonistyczne muszą być na tyle wysokie, aby przewyższyć ewentualne korzyści. Państwa muszą mieć poczucie międzynarodowej solidarności, wyznawać te same wartości dotyczące wzajemnego bezpieczeństwa. W systemie zbiorowej obrony (realizm) zagrożenie pochodzi z zewnątrz systemu, w przypadku bezpieczeństwa zbiorowego ( liberalizm) pochodzi z wewnątrz, ze strony państw należących do systemu.
16. Teoria bezpieczeństwa zbiorowego: aby system zbiorowego bezpieczeństwa był skuteczny muszą być spełnione warunki: Zobowiązanie uczestników do przeciwstawienia się atakowi na któregokolwiek z członków systemu. Koszty zmiany istniejącego stanu rzeczy przez państwo rewizjonistyczne muszą być na tyle wysokie, aby przewyższyć ewentualne korzyści. Państwa muszą mieć poczucie międzynarodowej solidarności, wyznawać te same wartości dotyczące wzajemnego bezpieczeństwa. W systemie zbiorowej obrony (realizm) zagrożenie pochodzi z zewnątrz systemu, w przypadku bezpieczeństwa zbiorowego ( liberalizm) pochodzi z wewnątrz, ze strony państw należących do systemu. Bezpieczeństwo defensywne polega na obronie stanu bezpieczeństwa.
17. Teoria bezpieczeństwa zbiorowego: aby system zbiorowego bezpieczeństwa był skuteczny muszą być spełnione warunki: Zobowiązanie uczestników do przeciwstawienia się atakowi na któregokolwiek z członków systemu. Koszty zmiany istniejącego stanu rzeczy przez państwo rewizjonistyczne muszą być na tyle wysokie, aby przewyższyć ewentualne korzyści. Państwa muszą mieć poczucie międzynarodowej solidarności, wyznawać te same wartości dotyczące wzajemnego bezpieczeństwa. W systemie zbiorowej obrony (realizm) zagrożenie pochodzi z zewnątrz systemu, w przypadku bezpieczeństwa zbiorowego ( liberalizm) pochodzi z wewnątrz, ze strony państw należących do systemu. Bezpieczeństwo wszechstronne polega na utrzymaniu bezpieczeństwa pod każdym względem podmiotowy.
18. Teoria bezpieczeństwa zbiorowego: aby system zbiorowego bezpieczeństwa był skuteczny muszą być spełnione warunki: Zobowiązanie uczestników do przeciwstawienia się atakowi na któregokolwiek z członków systemu. Koszty zmiany istniejącego stanu rzeczy przez państwo rewizjonistyczne muszą być na tyle wysokie, aby przewyższyć ewentualne korzyści. Państwa muszą mieć poczucie międzynarodowej solidarności, wyznawać te same wartości dotyczące wzajemnego
bezpieczeństwa. W systemie zbiorowej obrony (realizm) zagrożenie pochodzi z zewnątrz systemu, w przypadku bezpieczeństwa zbiorowego ( liberalizm) pochodzi z wewnątrz, ze strony państw należących do systemu. Bezpieczeństwo kooperacyjne polega na współpracy z innymi państwami pod względem bezpieczeństwa.
20. Teoria gier w polityce polega na zastosowaniu wywodu matematycznego do rozwiązywania problemu konfliktu i współpracy pomiędzy jednostkami reprezentującymi odmienne interesy.
30.co to jest bezpieczeństwo polityczne? scharakteryzuj jego elementy składowe
-Stan w którym organizacje mogą realizować interes narodowy. jest składowa bezpieczeństwa narodowego.
-wymiar międzynarodowy- obejmuje kompleks problemów związanych z funkcjonowaniem systemu międzynarodowego w którym umieszcza się: stan stabilności tego systemu, liczba i efektywność działania organizacji międzynarodowych, sposoby rozstrzygania sporów zagrożenia lądu międzynarodowego .dotyczy wiec bezpieczeństwa międzynarodowego.
-wymiar narodowy- obejmuje kompleks problemów związanych ze stabilnością państwa i jego ustroju w którym mieszczą się: efektywność struktur państwa, jakość systemu politycznego.
31. scharakteryzuj środki walki politycznej
- bezp. Polityczne powiązane jest z zagrożeniami, kategorię zagrożenia politycznego należy rozumieć jako nasilenie działań politycznych wewnętrznych i zewnętrznych uniemożliwiających wypełniania przez państwo jego głównych funkcji, a przez to uniemożliwiających istnienie mechanizmów realizujących jego interes państwowy.
Według zestawu zagrożeń politycznych przyjętego w 1996 r. przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy jest ich 13 są to:
Naruszenie zobowiązań wynikających z Karty Narodów Zjednoczonych i traktatów międzynarodowych.
Niemożliwość rozwiązywania sporów wewnętrznych i zewnętrznych, powstałych na tle etnicznych terytorialnych konfliktów oraz dążeń do suwerenności.
Agresywne ruchy secesjonistyczne kwestionujące terytorialną integralność państw.
Akty i praktyki terrorystyczne.
Zewnętrzne poparcie dla ruchów secesjonistycznych, których celem jest podważanie suwerenności i terytorialnej integralności państw.
Próby stworzenia stref wpływów lub regionalnej dominacji.
Próby zastraszania państw w celu wpływania na ich wolną wole do wstępowania lub pozostawania poza regionalnymi organizacjami bezpieczeństwa.
Tworzenie nowych linii podziału na miejsce starych.
Nastawianie konfrontacyjne jako wyniki pozostania mentalności zimnowojennej.
Brak wzajemnego zaufania i współpracy w sytuacjach kryzysowych.
Niezdolność nowych struktur demokratycznych do wprowadzenia porządku konstytucyjnego i ochrony obywateli przez dyskryminacją i zastraszaniem ze strony uzbrojonych grup i organizacji kryminalnych.
Brak kultury politycznej.
Nie umiejętność pokojowego rozwiązywania napięć i konfliktów,
Czeputowicz ograniczy zagrożenia do 5 głównych
Podważanie suwerenności i terytorialnej integralności państw przez państwa trzecie.
Słabość rządów prawa i struktur społeczeństwa obywatelskiego, sprawy na tle etnicznym dotyczące dążeń do suwerenności.
Dążenie do hegemonii, tworzenie stref wpływów lub regionalnej dominacji.
Korupcja, powiązania elementów przestępczych ze strukturami państwowymi.
Akty terrorystyczne przeciwko instytucjom państwa.
32.wartosci konstytuujące bezpieczeństwo polityczne państwa w wymiarze wewnętrznym, przedstaw determinanty bezp. RP w tym wymiarze
-bezpieczeństwo polityczne w wymiarze wewnętrznym konstytuują 3 grupy wartości. Są to czynniki: materialno- energetyczne, społeczne i kulturowe.
- wartości materialno- energetyczne to przedmioty materialne które człowiek czerpie z bogactwa przyrody przekształca je oraz przeznacza do użytku , z punktu widzenia bezp. politycznego państwa wśród wartości materialno- energetycznych najistotniejsze znaczenie maja: wyzwania i zagrożenia, położenie geopolityczne, zdolności ekonomiczne państwa oraz zdolność użycia sil.
- wartości społeczne- wynikają z natury publicznej człowieka postrzeganego jako jednostka, a także jako członek rożnych grup społecznych. Oddziaływanie społeczeństwa na losy państwa widoczne jest w państwach liberalno- demokratycznych. ma miejsce kompromis godzenia interesów. W przypadku konfliktów interesów mediatorem jest prawo.
Do najważniejszych wartości konstytuujących bezp. polityczne państwa są: suwerenność polityczna i zdolność prawno międzynarodową państwa , jakość władzy i dyplomacji, tożsamość narodowa, samorządność społeczeństwa.
33.wartosci konstytuujące bezp. Polityczne państwa w wymiarze zewnętrznym, przedstaw determinanty bezp. RP w tym wymiarze
- bezpieczeństwo w bezpośrednim otoczeniu polski
- członkostwo w NATO i UE
-związki ze stanami zjednoczonymi
- pozycje Polski na arenie międzynarodowej
34. wymień i scharakteryzuj kluczowe wartości konstytuujące bezpieczeństwo polityczne państwa które należy chronić
35.co to jest bezp. Militarne? scharakteryzuj jego podstawowe elementy składowe
- warunkiem istnienia bezp. Militarnego jest istnienie sil zbrojnych. To relacja jaka zachodzi jaka zachodzi miedzy państwem a środowiskiem międzynarodowym w której uczestniczy czynnik militarny ze strony którego może dojść do zagrożenia. system bezpieczeństwa militarnego państwa to organizacja której elementami są siły zbrojne z pozostałymi elementami potencjału obronnego państwa oraz relacjami zewnętrznymi z innymi państwami.
36. wymień i scharakteryzuj organy bezp. Militarnego
- prezydent- organem doradczym prezydenta w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego
- rada ministrów (kieruje premier) odpowiada za opracowanie projektów strategii bezp. Narodowego, planowanie realizacje przygotowaną obronnych państwa, przystosowanie systemu kierowania bezp. Narodowym w tym obronne państwa
- organy dowodzenia sil zbrojnych
37. właściwości odstraszania militarnego
Wartości odstraszania militarnego *istnienie stabilności wewnętrznej. w państwach otoczenia *istnieją współzależności interesów danego państwa i państw otoczenia *zewnętrzna gwarancja bezpieczeństwa danego państwa wynikająca z jego członkostwa w sojuszu międzynarodowym *międzynarodowy układ sił.
38. wymień i scharakteryzuj wartości konstytuujące bezpieczeństwo militarne państwa
Elementy składowe:
- stan sił zbrojnych państwa
- członkostwo w sojuszach politycznych i wojskowych
- dostęp do nowoczesnych technologii wojskowych
- zdolność do unikania uderzeń terrorystycznych
- istnienie porządku międzynarodowego opartego na zobowiązaniach państw do przestrzegania norm
39.co to jest bezpieczeństwo ekonomiczne? scharakteryzuj jego główne elementy składowe
bezpieczeństwo ekonomiczne stan rozwoju krajowego systemu gospodarczego, który zapewnia wysoką sprawność jego funkcjonowania oraz zdolność do skutecznego przeciwdziałania się zewn. Naciskom mogącym doprowadzić do zaburzeń rozwojowych. Podstawowe wartości *ochrona poziomu życia *rozwój gospodarczy *dostarczenie środków do zapewnienia bezpieczeństwa polityczno-militarnego. Wrażliwość zdolność reagowania na bodźce zew. W sferze ekonomicznej rozumiana jako odporność państwowa stosowną zagraniczną politykę państw.
40. wymień i scharakteryzuj wartości konstytuujące bezpieczeństwo ekonomiczne państwa
w wymiarze wewnętrznym:
- bilans surowców energetycznych
- zasoby wody
- stan bilansu płatniczego
- możliwość eksportu i importu
- stabilność stóp procentowych
- inwestycje bezpośrednie
- ściąganie podatków
W wymiarze zewnętrznym:
- możliwość pozyskiwania z importu surowców energetycznych, metali i podstawowych środków spożywczych
- możliwość kupowania za granicą
- rozwój procesów globalizacji
41 Co to jest bezpieczeństwo energetyczne?; scharakteryzuj jego podstawowe elementy składowe
Bezpieczeństwo energetyczne państwa oznacza taki stan gospodarki, który pozwala na niezakłócone pokrycie bieżącego i przyszłego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię. Jest ono uwarunkowane licznymi czynnikami: dostępnością źródeł energii, stanem technicznym infrastruktury przesyłowej, zlokalizowaniem i stopniem zróżnicowania oraz wykorzystania krajowych i zagranicznych źródeł zaopatrzenia (szczególnie złóż gazu ziemnego i ropy naftowej), urozmaiceniem bazy paliwowej dla elektroenergetyki i ciepłownictwa. Bezpieczeństwo zależy też od: możliwości magazynowania paliw, stopnia rozwoju i przepustowości krajowych i międzynarodowych połączeń systemów energetycznych (elektroenergetycznego i gazowniczego) oraz warunków działania na rynku krajowym i międzynarodowym. Poprawę bezpieczeństwa energetycznego można osiągnąć poprzez stymulowanie konkurencyjności, racjonalizację zużycia energii, wzrost efektywności jej wytwarzania, przesyłania i zużycia źródeł energii.
42. Scharakteryzuj środki walki ekonomicznej
44. Co to jest bezpieczeństwo społeczne?; scharakteryzuj jego podstawowe elementy składowe
Bezpieczeństwo społeczne jest zwykle definiowane jako całość instytucji, które są lub być powinny ustanowione w celu dostarczenia bezpieczeństwa przy jednoczesnym braniu pod uwagę określonych potrzeb ludzi. Najbardziej znaną definicją social security jest definicja Ilo z 1984: jest to ochrona, którą dostarcza społeczeństwo swoim członkom poprzez zapobieganie ekonomicznej i społecznej nędzy, która może być powodowana redukcją zarobków, chorobą, macierzyństwem, dyskryminacją w sektorze zatrudnienia, bezrobociem, niepełnosprawnością, podeszłym wiekiem i śmiercią. Dostarcza opiekę zdrowotną i ochronę dla rodzin z dziećmi, elementami składowymi bezpieczeństwa społecznego jest panstwo i rodzina. Tak jak państwo, rodzina zapewnia opiekę, edukację, wsparcie finansowe, pomoc w znalezieniu zatrudnienia. Ma wpływ na wybory podejmowane w kontekście kariery zawodowej, małżeństwa
45.Scharakteryzuj bezrobocie i ubóstwo jako potencjalne źródła zagrożenia bezpieczeństwa państwa
Bezrobocie to zjawisko społeczne, polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy nie znajduje zatrudnienia z różnych powodów. W Polsce, w sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów,kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej,nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni pow. 2 ha przeliczeniowych,nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy,nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności,nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia,nie pobiera zasiłku stałego, lub renty socjalnej.
Bezrobocie pociąga za sobą drenaż finansów publicznych na zasiłki i inne świadczenia socjalne oraz na programy przeciwdziałania bezrobociu, powoduje zmniejszenie dochodów budżetowych państwa, ponieważ bezrobotni nie płacą podatków dochodowych, nie płacą składek na ubezpieczenie społeczne, nie kupują towarów (ukryty podatek pośredni),praca jest ważnym czynnikiem produkcji. Masowe bezrobocie oznacza niepełne wykorzystanie tego czynnika,niemożność znalezienia pracy skłania młodych, wykształconych ludzi do emigracji zarobkowej.
Ubóstwo jest jednym z najbardziej znaczących składników warunkujących pato-logię życia społecznego w sensie najbardziej dramatycznym: egzystencjalnym, instytucjonalnym i politycznym. Jest składnikiem o tyle niebezpiecznym, że zwiększa dystans pomiędzy poszczególnymi warstwami społecznymi, powoduje niemożność zaspokojenia potrzeb. zjawisko to niesie za sobą falę przestępczości oraz innych zachowań nieakceptowanych społecznie np. prostytucja wśród nieletnich
46. Scharakteryzuj korupcję i problemy demograficzne jako potencjalne źródła zagrożenia bezpieczeństwa państwa
Korupcjanadużycie stanowiska publicznego w celu uzyskania prywatnych korzyści. Korupcja może w praktyce powstawać niezależnie od formy rządów. Poziom korupcji może być bardzo różny, od drobnych przypadków wykorzystania wpływu lub faworyzowania w celu wyświadczenia lub oddania przysługi, przez zinstytucjonalizowane łapówkarstwo aż do skrajnej postaci - kleptokracji (rządów złodziei), gdzie porzucone zostają nawet zewnętrzne pozory uczciwości
Skutki:
zakłóca funkcjonowanie mechanizmów rynkowych
ogranicza potencjał inwestycyjny firmy
szkodzi finansom publicznym
deformuje strukturę wydatków publicznych
zmniejsza rentowność inwestycji publicznych
nieewidencjonowany przepływ pieniędzy, obniża dochody państwa
odstrasza zagranicznych inwestorów
ogranicza poziom zaufania społeczeństwa do organów władzy państwowej, a nawet podmiotów prywatnych (np. spadek kursu spółki na giełdzie papierów wartościowych)
ogranicza wzrost gospodarczy
ogranicza realizacje celów społecznych
sprzyja naruszaniu praw człowieka
zagrożenie dla demokracji
korzyści wynikające z korumpowania ułatwiają funkcjonowanie zorganizowanej przestępczośc
Demografia (od gr. demos - "lud" i γράφω grapho - "piszę") jest dziedziną nauki, która zajmuje się: życiem, powstawaniem i przemijaniem społeczności ludzkiej, w równej mierze jej opisem liczbowym (przyrostem naturalnym, migracjami), strukturą (wieku, płci, zawodową, narodowościową, wyznaniową), jak również jej rozmieszczeniem przestrzennym i dalszymi czynnikami, w szczególności społecznymi i socjologicznymi, które wpływają na jej zmiany. W śledzeniu i odkrywaniu praw rządzących tymi zmianami, jak również w ich prognozowaniu, demografia stosuje metody statystyczne.
Problemy demograficzne
- zwiększenie przyrostu (młodzieży )naturalnego ludności
- przypływ ludności wykwalifikowanej
- odbieranie pracy ludności rodzimej
- konkurencja rynku pracy
zmniejszenie wzrostu naturalnego
- zmniejszenie wykwalifikowanej kadry
- spadek bezrobocia
- zwiększenie możliwości wyżywienia
47. Co to jest globalizacja?; wymień jej podstawowe czynniki oraz scharakteryzuj ich wpływ na bezpieczeństwo państwa
Globalizacja jest pojęciem używanym do opisywania zmian w społeczeństwach i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej wymiany handlowej i kulturowej. Opisuje zwiększenie wymiany informacyjnej, przyśpieszenie i spadek cen transportu, a także wzrost handlu międzynarodowego oraz inwestycji zagranicznych spowodowanych znoszeniem barier oraz rosnących współzależności między państwami. W ekonomii termin ten oznacza głównie zjawiska związane z liberalizacją wymiany handlowej lub “wolnym handlem”. W szerszym znaczeniu odnosi się do rosnącej integracji i współzależności między jednostkami działającymi globalnie na platformie społecznej, politycznej czy ekonomicznej. W skrócie : jest łączeniem się i przenikaniem systemów gospodarczych.
Lista problematycznych kwestii związanych z procesem globalizacji jest długa. Do najczęściej wymienianych należą:
rozpad państw narodowych;
przyznawanie kart stałego pobytu, obywatelstwa osobom niezasymilowanym;
powstanie i rozrastanie się globalnych dysproporcji, w wyniku czego znaczna część kapitału należy do niewielkiej liczby państw, stanowiących globalne centrum, a niewielka część kapitału do krajów peryferyjnych;
migracje spowodowane pojawianiem się gett etnicznych;
konflikty międzyrasowe i międzyetniczne;
napięcie pomiędzy prawami człowieka i obywatela;
zanik tożsamości narodowej;
zanikanie tradycji i zwyczajów lokalnych;
Często podkreśla się, że globalizacja zagraża ciągłości i autentyczności państw narodowych, ich niezależności, jak również niszczy lokalną kulturę i tradycję. Prowadzi to do powstawania i rozwoju ruchów antyglobalistycznych.
48. Co to jest terroryzm?; wymień i scharakteryzuj współczesne organizacje terrorystyczne w Europie i na świecie
Terroryzm, metoda działania polegająca na przemocy wobec pojedynczych osób aparatu władzy (terroryzm indywidualny) lub wobec przypadkowych członków społeczeństwa, przez zamachy na urzędy, lokale publiczne, koszary (terroryzm zbiorowy). Celem tych aktów przemocy jest wymuszenie ustępstw legalnych władz (np. religijnych, politycznych, społecznych). Celem działania terrorystów jest również destabilizacja władzy przez zastraszenie ludzi biorących udział w jej sprawowaniu. Podstawowymi środkami terrorystów są zabójstwa, zamachy bombowe, porwania.
RAF prowadziła działania przeciwko strukturze kapitalistycznego społeczeństwa (banki, urzędy państwowe, prawicowe wydawnictwa) oraz amerykańskiej obecności wojskowej na terenie Niemiec. W 1972 aresztowano przywódców. Aktywny terror RAF prowadziła do 1977. Po zjednoczeniu Niemiec działała nadal. Ostatnim zamachem organizacji było zastrzelenie 1991 dyrektora berlińskiego Urzędu Powierniczego D. Rohweddera. W 1998 uległa samorozwiązaniu
ETA, Euskadi Ta Askatasuna, Kraj Basków i Wolność, tajna, separatystyczna organizacja działająca w Hiszpanii, walcząca przy pomocy metod terrorystycznych (głównie terroru indywidualnego, wymierzonego przeciwko funkcjonariuszom państwa hiszpańskiego) o niepodległość kraju Basków.
Al-Kaida (albo Al-Qaeda, po arabsku القاعدة dosłownie baza) - sunnicka organizacja posługująca się metodami terrorystycznymi, stworzona w 1988 roku przez Abdallaha Azzama. Początkowo Al-Kaida miała na celu przeciwstawiać się radzieckiej napaści na Afganistan, przekształciła się w pansunnickie ugrupowanie, którego głównym celem stało się zwalczanie wpływów Izraela, USA i szeroko pojętego Zachodu w krajach muzułmańskich.
Mówi się, że obecnie Al-Kaida liczy kilka tysięcy członków zakonspirowanych na całym świecie, głównie w krajach arabskich i muzułmańskich. Organizacja współpracuje z wieloma organizacjami fundamentalistów islamskich, bądź sama jest tylko siecią luźno powiązanych organizacji lub tylko zbiorem niezwiązanych ze sobą organizacji uznawanych za Al-Kaidę. Charakterystyczną cechą Al-Kaidy jest jej luźna, zdecentralizowana struktura, zabezpieczająca przed zniszczeniem organizacji z chwilą rozbicia którejkolwiek jej części