Program adaptacji - wspieranie dziecka i rodziców w procesie adaptacji dziecka do przedszkola.
Najważniejsze w przedszkolu jest dziecko - jego osobowość, jego wartości, sukcesy
i niepowodzenia. Ale żeby dziecko czuło się szczęśliwe w domu i w przedszkolu musimy działać razem, budować razem system wartości czyli dać mu możliwość identyfikowania się z dobrymi wzorami zachowania i postępowania.
SPOSÓB REALIZACJI:
Systematyczna praca wychowawcza nauczycieli w poszczególnych oddziałach.
Współpraca z rodzicami - zajęcia otwarte, udział w uroczystościach, spotkania grupowe i indywidualne.
CELE PROGRAMU:
Wspomaganie dziecka w procesie przystosowania się do życia w przedszkolu.
Nawiązanie bliskiego, serdecznego kontaktu w relacjach: nauczyciel - dziecko, nauczyciel - rodzic.
Przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia.
Określenie wzajemnych oczekiwań rodzice - przedszkole.
Obniżanie lęku rodziców, związanego z koniecznością oddania dziecka do przedszkola.
Poznanie środowiska domowego dziecka.
Ukształtowanie pozytywnego wizerunku przedszkola.
Zmniejszenie lęku dziecka przed rozstaniem z rodzicami.
Stworzenie bezpiecznych dla dziecka warunków do adaptacji.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
Uświadomienie dziecku jego praw, obowiązków i przywilejów wynikających z jego uczestnictwa w grupie.
Nawiązanie serdecznego i ciepłego stosunku z każdym dzieckiem, zaspokojenie jego potrzeb oraz poczucia bezpieczeństwa.
Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów.
nawiązywanie przez dziecko właściwych kontaktów z rówieśnikami, nauczycielkami.
EWALUACJA PROGRAMU:
Na podstawie ankiet, rozmów z rodzicami, wspólnie podjętych działań - wyniki będą podstawą do wprowadzania zmian i planowania dalszej współpracy.
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH - METODY, FORMY I CELE DZIAŁAŃ
SPOTKANIE 1
Zebranie organizacyjne dla rodziców dzieci nowoprzyjętych do przedszkola - maj
Przedstawienie Programu Wychowania Przedszkolnego, Programu Rozwoju, Programu Adaptacyjnego przedszkola i nauczycieli rozpoczynających pracę od września w grupach dzieci nowoprzyjętych.
Omówienie organizacji pracy placówki.
Zaproszenie rodziców z dziećmi do udziału w zajęciach adaptacyjnych w miesiącu czerwcu.
CEL:
Zachęcenie rodziców do przygotowania dziecka do nowych warunków, jakie zastanie w przedszkolu.
Uświadomienie rodzicom, że współdziałanie z pracownikami przedszkola to warunek udanej adaptacji dziecka.
Zapoznanie rodziców z programem adaptacyjnym placówki i rozkładem dnia przedszkolnego.
Oczekiwane rezultaty:
Rodzice wiedzą jak przygotować dziecko do nowych warunków, jakie zastanie w przedszkolu.
Rodzice współpracują z personelem przedszkola w celu lepszej adaptacji swojego dziecka do nowych warunków.
Rodzice znają Program Adaptacyjny Przedszkola.
Rodzice znają organizację pracy w placówce.
SPOTKANIE 2
Udział dzieci nowoprzyjętych w zajęciach w przedszkolu - czerwiec
Zabawy integracyjne.
Uczestniczenie w zajęciach..
CEL:
Uświadomienie dzieciom, że pobyt w przedszkolu może być dla nich ciekawą i wesołą zabawą oraz formą radosnego działania.
Zapoznanie dzieci z nauczycielami, kolegami - próba wspólnych zabaw.
Ukazanie możliwości i zdolności pedagogicznych nauczycieli.
Lepsze poznanie dzieci nowoprzyjętych.
Oczekiwane rezultaty:
Dziecko obserwuje swoich nowych kolegów w trakcie zabaw i zajęć.
Dziecko chętnie uczestniczy w zabawach integracyjnych z innymi i nauczycielkami.
Nauczyciel wykorzystuje zabawy integracyjne Klanzy ułatwiające nowym dzieciom integrację z przedszkolakami i nauczycielami.
Rodzice znają nauczycielkę grupy, do której będzie należeć ich dziecko.
SPOTKANIE 3
Zebranie z rodzicami - wrzesień
Wspólne redagowanie planu współpracy z rodzicami.
Ankieta dla rodziców dotycząca dziecka.
Ankieta dla rodziców dzieci nowoprzyjętych na temat przebiegu dni adaptacyjnych w przedszkolu.
CEL:
Poznanie potrzeb i oczekiwań klientów przedszkola.
Zebranie informacji o dziecku, jego przyzwyczajeniach, upodobaniach, ewentualnych problemach zdrowotnych, itp.
Uzyskanie informacji zwrotnych dotyczących problemu adaptacji dziecka w przedszkolu.
Oczekiwane rezultaty:
Przedszkole zna potrzeby i oczekiwania rodziców wobec przedszkola.
Nauczyciel zebrał wiele informacji o dziecku.
Rodzice znają oczekiwania przedszkola wobec nich.
Nauczyciel uzyskał informację zwrotną od rodziców na temat przebiegu dni
adaptacyjnych w przedszkolu.
SPOTKANIE 4
Uroczystość przedszkolna „Pasowanie na przedszkolaka”-
Krótki program artystyczny w wykonaniu dzieci.
Zabawy i konkursy z rodzicami.
Złożenie obietnicy przedszkolaka i wręczenie medali „Już jestem przedszkolakiem” dzieciom nowoprzyjętym.
Wręczenie upominków.
CEL:
Zapoznanie z przedszkolną tradycją.
Wprowadzenie serdecznej i miłej atmosfery przez cały personel przedszkola.
Nawiązanie aktywnej współpracy rodziców nowoprzyjętych dzieci z przedszkolem.
Podkreślenie wartości dziecka w zbiorowości przedszkolnej jako pełnoprawnego przedszkolaka.
Oczekiwane rezultaty:
Dziecko czuje się pełnoprawnym przedszkolakiem.
Rodzice znają tradycje przedszkola.
Rodzice mają zaufanie do całego personelu przedszkola.
Rodzice aktywnie współpracują z przedszkolem.
SPODZIEWANE EFEKTY PROGRAMU:
TRZYLATKI
Zapoznanie z dziećmi, rodzicami oraz budynkiem i ogrodem przedszkolnym,
Zapoznanie rodziców ze Statutem przedszkola, ramowym rozkładem dnia oraz KONWENCJĄ PRAW DZIECKA,
Pomoc w rozwijaniu umiejętności samoobsługowych u dzieci: ubieranie się, rozbieranie, mycie zębów, jedzenie,
Wdrażanie zasad regulujących zachowanie w grupie - zabawa obok siebie, wspólna zabawa, korzystanie z zabawek,
Wdrażanie zasad kulturalnego zachowania - zwroty grzecznościowe, szacunek dla innych,
Słuchanie poleceń nauczycielki, wykonywanie ich, reagowanie na polecenia.
CZTEROLATKI
Utrwalanie czynności samoobsługowych,
Zgodne i umiejętne korzystanie z zabawek - dzielenie się nimi z innymi,
Pomoc dzieci w przygotowaniu zajęć oraz zabaw,
Właściwy stosunek do rówieśników, dzieci młodszych oraz sprawnych inaczej podczas zabaw i zajęć,
Rozwiązywanie konfliktów - korzystanie z pomocy dorosłych ( nauczycieli i rodziców),
Stosowanie form grzecznościowych w stosunku do wszystkich,
Nabywanie umiejętności kolejnego wypowiadania się podczas rozmowy w grupie oraz umiejętności słuchania innych,
Pełnienie jednodniowych dyżurów.
PIĘCIOLATKI
Sprawna samoobsługa,
Wspólne planowanie wystroju sali - ustawienie kącików edukacyjnych,
Kulturalne rozwiązywanie konfliktów w myśl zasady „ Nie wolno nikogo krzywdzić”,
Zgodnie współdziałanie w grupie i w małych zespołach - podział pracy, przydział ról,
Przeciwdziałanie złu, dostrzeganie zła i okrucieństwa,
Pełnienie tygodniowych dyżurów - odpowiedzialność za powierzone obowiązki,
Kulturalne zachowanie się nie tylko w przedszkolu, ale i poza nim.
EFEKT KOŃCOWY - AKCEPTACJA, SZACUNEK DLA SAMEGO SIEBIE
Pisząc ten program zadajemy sobie pytanie : „ Kiedy dziecko dorasta do przedszkola?”
Trzylatek jest jeszcze mało samodzielny. Ma trudności z ubieraniem się, zdarza mu się nie zdążyć do łazienki. Nie zawsze potrafi wyrażać swoje potrzeby. Umie się bawić, ale miewa kłopoty w kontaktach z rówieśnikami. Bardzo tęskni za mamą. Nawet jeśli rozumie, że mama zaraz wróci, rozstanie dla niego jest trudne.
Czterolatek zwykle nie ma kłopotów z samodzielnym ubieraniem się, myciem czy jedzeniem. Lubi podkreślać swoją niezależność, samodzielność, chociaż nowe sytuacje wcale nie są dla niego łatwe. Umie bawić się z dziećmi i radzi sobie w grupie, ale wciąż trudno mu podporządkować się poleceniom. Rozstanie z rodzicami nie jest dla niego łatwe, ale znosi je lepiej niż trzylatek.
Pięciolatek jest już bardzo samodzielny. Doskonale czuje się w grupie, lubi zabawę i towarzystwo rówieśników. Zawiera pierwsze przyjaźnie. Nie jest już taki zależny od mamy, a nawet czasami ma ochotę na troszkę się od niej uwolnić. Może jednak obawiać się nowego miejsca, bo wchodzi przecież do już funkcjonującej i ukształtowanej grupy.
Z charakterystyki i z badań nad adaptacją dzieci do przedszkola wynika zatem, że:
Nie ma wyraźnego związku pomiędzy wiekiem dziecka a kosztami psychicznymi przystosowania się do przedszkola ( równie silnie rozpaczają trzylatki jak i pięciolatki).
Dziewczynki na ogół lepiej się przystosowują do przedszkola niż chłopcy,
Istnieje silny związek pomiędzy przystosowaniem się dzieci do przedszkola a ich dotychczasowym rozwojem - gdy dziecko rozwija się wg zwyczajnego rytmu mniej przeżywa dramat rozstania z najbliższymi. Jeżeli były np. jakieś komplikacje przy porodzie i rozwój psychoruchowy nie przebiega harmonijnie, należy spodziewać się kłopotów adaptacyjnych. Dlatego przy zapisywaniu dziecka do przedszkola należy udostępnić dużo informacji o jego rozwoju.
JAK ZATEM POMÓC DZIECIOM W ADAPTACJI DO PRZEDSZKOLA?
Organizujemy na terenie przedszkola wspólne zabawy dla nowo zapisanych dzieci.
Dziecko przychodzi do przedszkola z ukochaną przytulanką.
Zachęcamy i motywujemy dziecko do samodzielności.
Ubieramy dziecko w wygodne rzeczy i łatwe do zdjęcia i założenia ( bez guzików, suwaków itp.).
Przedstawiając dzieciom w wieku przedszkolnym informacje o tym, co dobre, a co złe; ucząc dzieci obserwacji postępowania innych ludzi; gromadzenia własnych doświadczeń - małymi kroczkami wprowadzamy dziecko w świat wartości moralnych.
Sobie i rodzicom stawiamy ważne zadania:
Komunikaty dotyczące norm moralnych muszą być jednoznaczne i niezmienne.
Wymagania dotyczące norm moralnych muszą być konsekwentnie realizowane i egzekwowane.
Rozmawiamy z dzieckiem i rodzicami o błędach i pomyłkach - wspólnie dokonujemy właściwych wyborów.
Pamiętamy, że dziecko ma prawo do: miłości, szacunku, wysłuchania, zaspokajania potrzeb fizycznych i psychicznych, wyrażania niezadowolenia, wyrażania własnego zdania, przeciwstawiania się temu, co dla niego przykre.
Spotkanie I
W szatni:
Przydzielamy szafkę na ubrania i znaczek.
Zmiana obuwia - również rodzice.
Powitanie - rozdanie kartek z imionami dzieciom i rodzicom.
W sali:
Piosenka powitalna.
Zaproszenie do zabawy - zabawy dowolne.
Dźwięk dzwoneczka daje sygnał do skończenia zabawy - nauczycielka zaprasza wszystkie dzieci do wspólnego sprzątania zabawek.
Zabawa ruchowa „ Stary niedźwiedź”.
Zabawa z piłką w kole - nauczycielka toczy piłkę do każdego dziecka i wymienia jego imię.
Piosenka pożegnalna.
Spotkanie II
Piosenka powitalna.
Zabawy z piłkami - dzieci skaczą jak piłeczki, toczą je, podrzucają itp.
Malowanie piłek: oglądanie dużych i małych piłek, koła wycięte z kartonu - są smutne, pokazujemy dzieciom jak trzymamy pędzel i jak nabieramy farbę, malowanie piłeczek, mycie rąk.
Zabawy dowolne - sygnał dzwoneczka, zakończenie zabawy, wspólne sprzątanie.
Oglądanie pomalowanych piłek ( zabranie prac do domu).
Piosenka pożegnalna.
Spotkanie III
Piosenka powitalna ( nauczycielka ma na głowie koronę).
Rodzice wykonują koronę dla swojego dziecka. Dzieci bawią się, towarzyszą rodzicom podczas pracy.
Założenie koron dzieciom na głowę, wszyscy zbierają się w kole.
Każde z dzieci będzie królem jakiejś zabawki. Zaczyna nauczycielka. Gdy wszystkie dzieci już były królami sygnał dzwoneczka oznajmia koniec zabawy, a zabawki wracają na swoje miejsce.
Zaproszenie wszystkich dzieci do łazienki do mycia rąk. Rodzice również myją ręce.
Piosenka pożegnalna.
Spotkanie IV
Piosenka powitalna.
Zaproszenie do zabawy. Sygnał dzwoneczka - zakończenie zabawy i wspólne sprzątanie.
Opowiadanie nauczycielki na podstawie utworu „ Kołysanka dla Kajtka” z „ Nowych przygód Misia Uszatka” Czesława Janczarskiego.
Nauczycielka śpiewa kołysankę, przytula zabawkę. Pani woźna w tym czasie rozkłada leżaczki.
Nauczycielka zachęca dzieci, by spróbowały poleżeć ze swoją przytulanką. Zwraca przy tym uwagę, aby dzieci zachowywały się cicho i spokojnie. Odpoczynek trwa tak długo jak śpiewana jest kołysanka.
Sygnał dzwoneczka kończy odpoczynek.
W nagrodę dzieci dostają uśmiechniętą gwiazdkę.
Piosenka pożegnalna.
Spotkanie V
Piosenka powitalna.
Zabawy dowolne, sygnał dzwoneczka - sprzątanie zabawek.
Słuchanie fragmentu wiersza Juliana Tuwima „ Lokomotywa”.
Ustawienie dzieci w pociąg i „wyjazd” do szatni przy piosence „ Jedzie pociąg z daleka”.
W ogrodzie rodzice-konduktorzy rozdają dzieciom kolorowe „ bilety”. Podczas zabawy dzieci naśladują odgłosy wydawane przez pojazdy.
Zabawy w piaskownicy, dla chętnych dzieci.
Sygnał dzwoneczka - koniec zabawy, wspólne sprzątanie.
Piosenka pożegnalna.
Spotkanie VI
Piosenka powitalna.
Zabawy dowolne, sygnał dzwoneczka - koniec zabawy, porządkowanie sali.
Nauczycielka zaprasza dzieci do stolików. Każde dziecko dostaje serce z kartonu, ozdabia je wraz z rodzicami.
Oglądanie wykonanych prac, sprzątanie.
Zabawa ruchowa „ Kółko graniaste”.
Zabawy dowolne dzieci. W tym czasie rozmowy z rodzicami - obawy i niepokoje rodziców, jakie mimo spotkań mają w związku z adaptacją dzieci w przedszkolu.
Dzwoneczek - koniec zabawy, wspólne sprzątanie.
Piosenka pożegnalna.
ŚCIĄGAWKA CZYLI JAK POMÓC DZIECKU W PRZYGOTOWANIU SIĘ DO PÓJŚCIA DO PRZEDSZKOLA:
Warto!!!! Podejmować działania mające na celu jak najszersze usamodzielnienie się dziecka w zakresie:
załatwiania potrzeb fizjologicznych,
mycia rąk,
posługiwania się łyżką i widelcem,
rozbierania się i ubierania,
posługiwania się chusteczką higieniczną,
mówienia o swoich potrzebach.
DZIECKO, KTÓRE SAMO UMIE SOBIE PORADZIĆ Z PODSTAWOWYMI PROBLEMAMI CZUJE SIĘ OD POCZĄTKU POBYTU W PRZEDSZKOLU BEZPIECZNIEJSZE I BARDZIEJ PEWNE SIEBIE.
Opowiadanie własnych, dobrych wspomnień z przedszkola da dziecku wiedzę o tym, co dobrego może dziać się w przedszkolu.
W miarę możliwości poszerzanie zakresu kontaktów dziecka z rówieśnikami, zwracamy uwagę na dzielenie się zabawkami itp.
Podczas posiłków dajemy czas na samodzielne jedzenie - w naszym przedszkolu dużo uwagi poświęcamy na prawidłowe odżywianie. Dla rozwoju narządów mowy bardzo istotną jest umiejętność gryzienia pokarmów o różnej konsystencji - mięsa, jarzyn, owoców. Zadbajmy o urozmaicenie posiłków w domu.
Jeżeli dziecko wstaje późno ( 9-10) należy jak najszybciej zadbać o zmianę przyzwyczajeń, żeby konieczność porannego wstawania nie zbiegała się z pójściem do przedszkola.
Pozwólmy dziecku, aby ubrało się samo; ułatwmy mu to dając do ubrania spódniczki czy spodnie w gumkę, bluzki i sweterki łatwe do zakładania ( bez suwaków i guzików),bezpieczne obuwie na gumowej podeszwie bez konieczności sznurowania.
Aby przygotować dziecko do udziału w poobiednim odpoczynku warto przed rozpoczęciem uczęszczania dziecka do przedszkola zachęcać je, aby po obiedzie przebierało się w strój wypoczynkowy ( piżamkę) i odpoczywało. W czasie odpoczynku może słuchać muzyki relaksacyjnej lub bajki czytanej przez bliską osobę.
Opracowała
mgr Małgorzata Cacko