4 zasady swobody gospodarczej:
Zasada wolności podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
Zasada prawnej równości przedsiębiorstw
Zasada uczciwej konkurencji
…
Strategia Lizbońska - marzec 2000-2010r.
Szybkie przechodzenie do gospodarki partej na wiedzy, w tym rozwoju społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz kształcenie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności
Liberalizacja i integracja tych rynków i sektorów, których wspólny rynek de facto nie objął: telekomunikacja, energetyka, transport, poczta, a także usługi finansowe oraz całość rynku usług
Rozwój przedsiębiorczości: deregulacja i lepsze wsparcie ze strony administracji, łatwiejszy dostęp do kapitału i technologii, ograniczanie zakłócającej konkurencję pomocy publicznej, tworzenie równego pola konkurencji;
wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego: wzrost aktywności zawodowej, uelastycznienie rynku pracy, poprawa edukacji, unowocześnienie systemu zabezpieczeń społecznych, ograniczanie biedy i wykluczenia społecznego;
dbałość o trwałe fundamenty rozwoju i środowisko naturalne: ograniczanie zmian klimatycznych, zachowanie zasobów naturalnych.
Kierunki działania przyjęte przez sygnatariuszy Europejskiej Karty Małych Przedsiębiorstw
1. Kształcenie i szkolenia z zakresu przedsiębiorczości
Punkt realizowany, ale na poziomie podstawowym
Większe wejście niż wyjście z rynku
2. Mniejsze koszty i szybsze rozpoczęcie działalności
Dotacje
Zmiany w biurokracji, tzw. „jedno okienko”
3. Sprawniejsze ustawodawstwo i lepsze przepisy
Niejasny system prawny
Złożoność, trudność w odczytaniu przepisów
4. Dostępność umiejętności
Szkolenia i doradztwo przez cały czas funkcjonowania przedsiębiorstwa
5. Usprawnienie dostępu w trybie online
Jeszcze są bariery dostępu do informacji przez niektórych przedsiębiorców
Dąży się do tego, aby wiele operacji wykonywać on-line
6. Szersza działalność wychodząca poza jednolity rynek
Zniesione bariery wewnętrzne sektora
Dąży się do tego, aby lansować przedsiębiorstwa wychodzące poza UE
7. Kwestie opodatkowania i finansowe
System podatkowy należy tak dopasować, aby nagradzać sukcesy zachęcające do rozpoczęcia działalności, wspierając ekspansję małych przedsiębiorstw i tworzenie nowych miejsc pracy
Europejski Bank Inwestycyjny - dostęp do funduszy strukturalnych
JEREMIE (Joint European Resources for Micro- to Medium Enterprises /Wspólne Europejskie Zasoby dla Mikro- Małych- i Średnich Przedsiębiorstw/)
EBI - Europejski bank Inwestycyjny
EFI - Europejski Fundusz Inwestycyjny
8. Zwiększenie możliwości technologicznych małych przedsiębiorstw
Tworzenie skuteczniejszych programów badawczych skupiających się na komercyjnym wykorzystaniu wiedzy i technologii oraz rozwoju i przystosowania
Wspierania zaangażowania małych przedsiębiorstw we współpracy między firmami na szczeblu lokalnym, krajowym, europejskim i międzynarodowym
Naturalne wsparcie POIG
Tworzenie klastrów, parków technologicznych i preinkubatorów
9. Skuteczne modele handlu elektronicznego i najlepsze wsparcie dla małych przedsiębiorstw
Handel elektroniczny wykorzystują małe firmy ze względu na małe koszty
Koordynowanie działań państw UE zmierzające do tworzenia informacji i systemów wspomagających działalność gospodarczą, tworzenia sieci i usług łatwo dostępnych przez Internet
10. Rozwijanie silniejszej i skuteczniejszej reprezentacji interesów MSP na szczeblu UE i poszczególnych państw
Lobbowanie na rzecz firm sektora MSP przez instytucje reprezentujące ten sektor
Instytucje do tego to PARP; reportuje do EURO STAT oraz OECD
3 wzajemnie powiązane ze sobą priorytety:
Rozwój inteligentny - oparty na wiedzy i innowacji
Rozwój zrównoważony - gospodarka efektywnie korzystająca z zasobów, bardziej konkurencyjna i przyjazna środowisku
Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu - gospodarka o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniająca spójność społeczną i terytorialną.
Nowa strategia (projekt „Europa 2020”) opierać się będzie na założeniach Strategii Lizbońskiej. Zakłada, że celem krótkoterminowym jest wyciągnięcie UE z głębokiego kryzysu ekonomicznego, a w perspektywie wieloletniej powrót Europy na ścieżkę rozwoju i pozostania na niej.
Narodowa Strategia Spójności (NSS)
(Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) to dokument strategiczny określający priorytety
i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata 2007-2013 r.
Celem strategicznym NSS (NSRO)
jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
Celami horyzontalnymi NSS (NSRO) są:
Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa,
Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej,
Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski,
Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług,
Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej,
Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich.
Cechy przedsiębiorcy:
Wykorzystywanie szans
Unikanie zagrożeń pojawiających się w otoczeniu
Innowacyjność i innowacje
Podejmowanie skalkulowanego ryzyka
Mało zbiurokratyzowany system kontroli
Holistyczny charakter zarządzania firmą
Ścisłe, bezpośrednie powiązania z odbiorcami produktu
Nauka na bazie popełnionych w trakcie działania błędów i pomyłek
Ścisłość osobistych kontaktów
Elastyczność
Indywidualna własność
Pełna niezależność w podejmowaniu decyzji i całkowite zaangażowanie w działalność firmy
Struktura promienista prosta:
Cechy:
Szybka elastyczność
Pominięcie szczebli pośrednich
Struktura nie ma specjalizacji
Brak możliwości delegowania uprawnień
Często dochodzi do sytuacji dublowania stanowisk
Średni przedsiębiorca < 250 zatrudnionych
50 mln
obrót
43 mln
aktywa
Mały przedsiębiorca < 50 zatrudnionych
10 mln
obrót
10 mln
aktywa
Mikro przedsiębiorca < 10 zatrudnionych
2 mln
obrót
2 mln
aktywa
Obowiązuje rekomendacja Komisji Europejskiej z 6 maja 2003 r. (Nr 2003/361/EC) regulująca definicję MSP, w celu rozszerzenia kręgu przedsiębiorców mogących skorzystać z unijnej pomocy publicznej.
Kategorie przedsiębiorców
przedsiębiorcy niezależni (ang. autonomous enterprise);
przedsiębiorcy partnerscy (ang. partner enterprise);
przedsiębiorcy powiązani (ang. linked enterprise).
Przedsiębiorcą niezależnym
jest każdy przedsiębiorca niebędący partnerskim lub powiązanym w stosunku do innego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca niezależny, jeżeli spełnia odpowiednie kryteria zatrudnienia oraz obrotu zalicza się do MSP.
Przedsiębiorcą partnerskim
jest taki, który nie jest przedsiębiorcą powiązanym, a między nim a innym przedsiębiorcą zachodzi stosunek dominacji, w której inny przedsiębiorca posiada samodzielnie lub wspólnie z innymi przedsiębiorcami powiązanymi ponad 25 proc. kapitału lub głosów w organach przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca powiązany
jest to taki przedsiębiorca, który jest powiązany z innym przedsiębiorcą w taki sposób, że ten inny przedsiębiorca:
posiada większość akcji (udziałów) lub głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu akcjonariuszy);
posiada możliwość odwołania większości członków zarządu lub rady nadzorczej;
posiada instrumentarium umożliwiające wywieranie wpływu na przedsiębiorcę, w wyniku którego przedsiębiorca ten umieszcza w akcie go erygującym lub umowie korzystne postanowienia;
będąc wspólnikiem, akcjonariuszem lub udziałowcem przedsiębiorcy, kontroluje bezpośrednio lub pośrednio większość wspólników, akcjonariuszy lub udziałowców lub większość głosów.
Rekomendacja
przewiduje również przypadek, w którym pomimo przekroczenia progu 25 proc. kapitału lub głosów w organach innego przedsiębiorcy przez grupę wyszczególnionych inwestorów, przedsiębiorca uważany jest nadal za niezależnego, choć w zasadzie powinien zostać uznany za partnerskiego.
Istotne jest, aby pomiędzy przedsiębiorcą a inwestorami nie było stosunku ścisłego powiązania. Za takich inwestorów uważa się:
jednostki samorządu terytorialnego, których roczny budżet wynosi mniej niż równowartość 10 mln euro oraz w których podległa liczba mieszkańców jest mniejsza niż 5 tysięcy,
przedsięwzięcia venture capital,
osoby fizyczne lub grupy osób fizycznych tworzących przedsięwzięcia venture capital, którzy inwestują kapitał własny w nienotowanych na giełdzie przedsiębiorców, przy założeniu, że całkowita inwestycja jest mniejsza niż 1,25 mln euro,
uniwersytety lub ośrodki badawcze non-profit;
inwestorzy instytucjonalni, w tym regionalne fundusze rozwoju.
Osoba przedsiębiorcy
dostarczający kapitał
ponoszący ryzyko związane z niepewnością
dokonujący wyboru alternatywnych zastosowań różnych zasobów
dostawca / kontraktor
właściciel przedsiębiorstwa
organizator i koordynator zasobów ekonomicznych
sprawujący funkcje menedżera lub nadzorcy
lider przemysłu
podejmujący decyzje
innowator
arbiter
Osoba przedsiębiorcy (nowe koncepcje)
maksymalizująca okazje
energiczna, podejmująca umiarkowane ryzyko
podejmująca inicjatywy, akceptująca ryzyko upadku
odmiennie definiowana przez ekonomistów, psychologów, ludzi biznesu, polityków
interprzedsiębiorca
oczekuje nagrody finansowej i osobistej satysfakcji
kreuje cos odmiennego w obszarze: wartości, nakładu pracy i wysiłku, finansowego i społecznego ryzyka
Klaster
Geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, dostawców, przedsiębiorstw działających w pokrewnych sektorach.
Firmy działające w ramach klastra konkurują ze sobą, ale znajdują także obszary współpracy.
Klastry łączone są bezpośrednio z rozwojem regionów i lokalnymi produktami oraz stanowią ich znak rozpoznawczy.
Branża
to ogół firm wytwarzających wyroby zaspokajające określone, podobne potrzeby odbiorców. Obejmuje ona łącznie produkty komplementarne oraz substytucyjne. Branża określana bywa potocznie terminem zastępczym „sektor”. Natomiast nie jest to poprawne określenie.
Sektor
to część branży, w skład którego wchodzą przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub świadczące usługi o podobnym przeznaczeniu i sprzedające je na tym samym geograficznie wyodrębnionym rynku. Innymi słowy zdefiniowanie sektora wymaga: wyodrębnienia produktowego oraz wyodrębnienia geograficznego.
Efekt synergiczny klastra polega m.in. na:
przenikaniu wiedzy oraz rotacji kadr w ramach klastra,
zwiększeniu produktywności w ramach klastra poprzez skupienie zasobów,
otwartości na innowacje i ich absorpcji,
przyciąganiu nowych ludzi instytucji i przedsiębiorstw.
Dodatkowe korzyści
wzrost produktywności lokalnych przedsiębiorstw;
dostęp do relatywnie tanich, wyspecjalizowanych czynników produkcji;
przestrzenna bliskość podmiotów gospodarczych stymuluje i wspiera ich innowacyjność;
rozwijający się klaster charakteryzuje się dynamiczną kreacją nowych przedsiębiorstw;
lepsze, bardziej profesjonalne usługi okołobiznesowe, nowocześniejsze inwestycje infrastrukturalne;
stworzenie szans w wyniku koncentracji określonej branży lub sektora, co w konsekwencji w regionach szczególnie słabo rozwiniętych może stać się motorem rozwoju regionalnego.
SSE - specjalna strefa ekonomiczna
PP - parki maszynowe
PT - parki technologiczne
IT - inkubatory technologii
Koncepcja klastra łódzkiego
Klaster łódzki
to jeden z priorytetowych programów, który zwiększa możliwości rozwojowe Łodzi i regionu.
Jest to sieć współpracy w zakresie innowacji zarówno władz samorządowych, przedstawicieli środowisk naukowo - badawczych, akademickich, jak również świata biznesu.
Pozyskiwanie inwestorów, rozwój przedsiębiorczości oraz promocja miasta - to podstawowe założenia strategii łódzkiego klastra.
Korzyści z ulokowania firm sektora MSP pomiędzy dużymi firmami a instytucjami reprezentującymi region:
lansowanie poprawy warunków prowadzenia działalności sektora MSP
stworzenie miejsca dla firm sektora MSP tzw. outsourcingu usług logistycznych
możliwośc podejmowania nowych inicjatyw w zakresie kooperacji wewnątrz sektora MSP oraz w układzie duże firmy - sektor MSP
stymulowanie powstawania i rozwoju przedsiębiorstw MSP na duzym terenie
Business Process Offshoring (BPO)
Business Process Offshoring ( sektor usług dla biznesu).
W Polsce sektor BPO zaczął się rozwijać głównie w formie międzynarodowych centrów usług z zakresu księgowości i finansów, usług typu IT ale również prac badawczo - rozwojowych.
Głównymi atutami Polski w przyciąganiu tego typu projektów jest dobry klimat inwestycyjny, wyjątkowo wysokie kwalifikacje polskich pracowników oraz rozwój nowoczesnego rynku biurowego.
Preinkubaror
Jest on przeznaczony głównie dla naukowców i potencjalnych przedsiębiorców rozważających rozpoczęcie działalności gospodarczej w oparciu o jakiś wynalazek lub rozwiązanie technologiczne. Preinkubator ma ich przygotować do tej działalności poprzez szkolenia i nawiązanie odpowiednich kontaktów biznesowych. Jednocześnie ma także zapewnić weryfikację, czy dany projekt rzeczywiście warto realizować w postaci nowego przedsiębiorstwa. Preinkubatory zmniejszają więc ryzyko założenia przedsiębiorstwa przez naukowców i przyczyniają się do powstania większej liczby przedsiębiorstw akademickich.
Park technologiczny
Główną funkcją parku technologicznego jest ułatwianie przedsiębiorcom kontaktów z ośrodkiem naukowym. Wsparcie współpracy przedsiębiorstw polega na gromadzeniu na jednym terenie wielu firm o podobnym profilu, czy też z danego sektora i sektorów pokrewnych.