POLITECHNIKA POZNAŃSKA
Metody i narzędzia inżynierii jakości na przykładzie firmy
„Wiratex” spółki z o.o.
Prowadzący: Wykonała:
prof. dr hab. inż.
A. Hamrol.
Spis treści
1. Opis organizacji.
1. Opis organizacji.
Firma „Wiratex” to firma z 30-letnią tradycją i nowoczesną technologią produkcji. Jest czołowym producentem narzędzi do mechanicznej obróbki tworzyw i metali, a także drewna i materiałów drewnopochodnych. Cele i założenia Polityki Jakości firmy to:
dostarczanie usług i materiałów najwyższej jakości,
nowoczesna technologia wytwarzania,
system zapewnienia jakości,
spełnianie oczekiwań klienta.
Narzędzia są bezpieczne w użyciu. Wszystkie przechodzą 100% odbiór jakościowy, w czasie którego bada się ważne dla bezpieczeństwa pracy parametry. Gwarancją bezpieczeństwa jest znak "B".
Jako pierwsi z polskich producentów narzędzi do mechanicznej obróbki drewna wprowadziliśmy system zapewnienia jakości oraz bezpieczeństwa zgodny z normą PN-ISO 9001 i uzyskaliśmy certyfikat PCBC. Atutem firmy jest doświadczona kadra. Dla klientów dyspozycji stawiani są doświadczeni technolodzy i konstruktorzy, którzy pomagają rozwiązać problemy związane z obróbką i doborem narzędzi. U klientów przeprowadzane są szkolenia w zakresie eksploatacji narządzi.
Firma produkuje takie narzędzia jak:
frezy trzpieniowe i wiertła,
noże do strugarek i głowic frezowych,
głowice frezowe,
frezy nasadzane ścinowe,
piły tarczowe i trakowe,
części zamienne.
Schemat organizacyjny przedsiębiorstwa przedstawiono jako załącznik.
Na schemacie zaznaczono stanowiska Specjalistów Jakości "SJ", którzy w ramach poszczególnych komórek organizacyjnych zajmują się jakością. W zakładzie obowiązuje podział kompetencji i odpowiedzialności członków Kierownictwa zakładu oraz kierowników poszczególnych komórek organizacyjnych określony w Zakładowej Księdze Służb i zakresach obowiązków, co umożliwia skuteczne zarządzanie jakością.
2. Polityka Jakości.
Politykę Jakości realizujemy poprzez osiąganie wyznaczonych, długo- i krótko terminowych celów. Polityka Jakości rozpisana jest na cele strategiczne i cele operacyjne. Cele strategiczne wynikają z przyjętej przez kierownictwo strategii dla spółki „Wiratex”. Cele operacyjne są sparametryzowane i uszczegółowione w formie zadań w Planie Operacyjnym opracowanym na każdy rok działalności.
2.1. Cele strategiczne:
dostarczać na rynek wyłącznie wyroby i usługi spełniające wymagania klienta,
zdobyć pozycje krajowego lidera w produkcji narzędzi,
rozwijać System Zapewnienia Jakości zgodnie z najnowszymi światowymi wymaganiami dotyczącymi jakości,
ciągle optymalizować koszty produkcji i poprawić produktywność.
2.2. Cele operacyjne:
zwiększać poziom sprzedaży i usług,
stosować konkurencyjne ceny,
poddawać badaniom na znak bezpieczeństwa produkowane narzędzia,
stale i systematycznie szkolić cały personel spółki,
prowadzić stałe badania marketingowe rynku,
wprowadzić najnowsze rozwiązania konstrukcyjne narzędzi,
prowadzić stałą kwalifikację dostawców materiałów.
Głównymi założeniami norm ISO 9001 są:
- jakość jest sprawą wszystkich pracowników organizacji
- w tworzeniu jakości uczestniczą wszystkie jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa w realizacji zadań jakościowych musi być uwzględniany przede wszystkim interes nabywcy
- jakość musi być celem bezpośredniego i skutecznego zarządzania. umożliwiającego korektę niewłaściwego funkcjonowania
3. Charakterystyka Systemu Jakości.
Charakteryzując System Jakości w Przedsiębiorstwie należy podać definicje jakości, która została opracowana przez Międzynarodową Organizację Standaryzacji (ISO) i została ujęta jako norma ISO 8402. Brzmienie tej normy przedstawiono poniżej:
"Jakość to ogół właściwości wyrobu lub usługi decydujących o zdolności wyrobu lub usługi do zaspokajania stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb."
Podstawowe cechy charakteryzujące System Jakości są następujące:
System obejmuje wszystkie obszary mające wpływ na jakość,
przyjęty model Systemu odpowiada normie PN-ISO 9001 i obejmuje wszystkie etapy ”życia wyrobu” od projektowania poprzez wytwarzanie, aż do obsługi poprodukcyjnej,
System opiera się na opracowanej i wdrożonej dokumentacji Systemu,
nadzór nad opracowaniem, wdrożeniem i działaniem Systemu sprawuje Pełnomocnik Prezesa ds. Jakości,
System bazuje na stosowaniu podstawowej zasady, wg której każdy pracownik odpowiada za jakość swojej pracy i jest zobowiązany do kontroli jakości wyrobu na swoim stanowisku,
zgodnie z postanowieniami normy ISO 9001 System przewiduje położenie głównego nacisku na zapobieganie powstawania niezgodności,
działania prowadzone w ramach Systemu wymagają dokumentowania i podlegają różnym formom weryfikacji,
System jakości rozszerzono o uwarunkowania wewnętrzne wynikające z normy PN-ISO 9004-1.
4. Biuro Zapewnienia Jakości a System Jakości.
Biuro Zapewnienia Jakości, stanowi główne centrum w zakresie zarządzania jakością.
Do podstawowych zadań Biura Zapewnienia Jakości w ramach Systemu należą:
konsultacja i badania na etapie projektowania i technologii,
współudział w zakresie oceny dostawców i dostaw
kontrolne badania laboratoryjne prowadzone na zewnątrz,
bieżąca współpraca w sprawach dotyczących jakości ze wszystkimi komórkami organizacyjnymi, mającymi na nią wpływ,
organizowanie i nadzorowanie audyutów wewnętrznych,
audyuty dostawców,
obsługa audyutów zewnętrznych,
nadzór nad działaniami ulepszającymi,
wykorzystanie wyników analizy kosztów jakości do ich optymalizacji,
organizacje przeglądów Systemu Jakości przez Kierownictwo,
aktualizacja, zarządzanie i archiwizacja dokumentacji systemu.
5. Motywacja i kultura pracy.
Aby zminimalizować w pewnym stopniu występowanie problemów należy podjąć odpowiednie działania. Jednym z takich działań może być dokładne sprecyzowanie zakresu obowiązków osób uczestniczących w procesie i egzekwowanie ich poprzez wprowadzenie systemu nagradzania w przypadku solidnego wypełniania tych obowiązków i reagowania w odpowiedni sposób na nie wywiązywanie się danej osoby z tego zakresu. Taki system powinien motywować do solidnego wykonywania zadań co powinno zmniejszyć ilość problemów.
Częstsze kontakty z klientem mogły sprawić większą jego lojalność wobec firmy, co mogłoby spowodować, że nie szukałby on innych ofert ale z powodu dobrej obsługi zwracałby się z zapytaniami do nas.
Ważnym czynnikiem jest szukanie i wykorzystywanie nowych, tańszych technologii. Jest to możliwe tylko poprzez nieustanną współpracę z poddostawcami, szukanie nowych atrakcyjnych cenowo materiałów i technologii. Tylko takie działania pozwolą na maksymalne obniżenie ceny oferowanej klientowi, przy jednoczesnym utrzymaniu jakości oferowanych wyrobów, co pozwoli na pozyskiwanie nowych klientów.
Wszystkie wymienione działania są zorientowane na poprawienie jakości procesu sprzedaży co prowadzi do większego zadowolenia klienta a co za tym idzie większej sprzedaży i zysków. Z tej prostej zależności wynika, że warto stosować dodatkowe nagrody dla pracowników za dobrze wykonywaną pracę i utrzymywać częstsze kontakty z klientem, ponieważ jest to mały, niezauważalny koszt w przypadku gdy mamy coraz więcej klientów którzy powiększają nasze zyski.
5.1. Szkolenia.
Szkolenia pracowników, które dotyczą zapewnienia kadr o odpowiednich kwalifikacjach, a także szkolenia wszystkich pracowników w zakresie jakości są podstawowym elementem Systemu Jakości.
Wyrażane to jest przede wszystkim w nastawieniu do klienta. Każdy pracownik jest świadom, że należy dbać o klienta i niezależnie od okoliczności należy go dobrze obsłużyć, tak aby był zadowolony i chętnie dokonywał następnych zakupów. W trosce o dobrą i fachową obsługę klientów, kierownictwo organizuje dla swoich pracowników szkolenia. Do szkoleń tych zaliczamy szkolenia z technik sprzedaży, gdzie pracownik uczy się podejścia do klienta i działań powodujących zamknięcia transakcji oraz szkolenia techniczne, zadaniem których jest dostarczenie pracownikowi wiedzy technicznej na temat produkowanych materiałów.
W firmie za planowanie, organizację i przeprowadzanie szkoleń odpowiedzialność ponosi Dział Kadr i Organizacji.
Kierownicy wszystkich komórek organizacyjnych Zakładu odpowiadają za systematyczne szkolenie podległych im pracowników zabezpieczające wykonywanie przez nich pracy zgodnie z obowiązującą technologią, wymaganiami jakościowymi, przepisami BHP.
Szkolenia są prowadzone zgodnie z ustalonymi planami rocznymi, a także doraźnie na wniosek określonych służb jeśli zaistnieje obiektywna potrzeba.
Szczególną rolę odgrywają systematyczne szkolenia załogi związane z wdrażaniem i stosowaniem Systemu Jakości. Szkolenia obejmują wszystkie szczeble organizacji Przedsiębiorstwa - kierownictwo, dozór wyższy, średni, bezpośrednich wykonawców. Przygotowanie i poziom szkoleń odpowiada wymaganiom stawianym poszczególnym grupom słuchaczy.
Szkolenia pracowników mają służyć podniesieniu jakości wytwarzanych produktów. Lepiej wyszkolony pracownik pracuje efektywniej i popełnia mniej błędów. Ma to bezpośrednie przełożenie na poziom jakości produkcji. Już przy wdrażaniu systemu jakości należy uwzględnić potrzeby szkoleniowe kadry pracowniczej. Prawdopodobieństwo wystąpienia braków i defektów wraz z wprowadzeniem systemu jakości wyraźnie maleje - nigdy nie można sprowadzić je do poziomu zerowego. Wytworzenie produktu wadliwego, który przeszedł wszystkie testy jakości i dopiero wada wyszła na jaw u klienta, jest sygnałem o wystąpieniu luki w systemie jakości. Odpowiednia reakcja na wystąpienie braku i sam sposób organizacji pracy serwisu pozwalają na minimalizacją szkód wynikłych z wystąpienia produktu o zbyt niskiej jakości.
6. System jakości - gromadzenie i przechowywanie informacji.
6.1. Odpowiedzialność kierownictwa.
Celem organizacji zgodnie z normą ISO w firmie "Wiratex" jest zapewnienie, aby naczelne kierownictwo odnosiło się z uwagą do tego, jak należy działać, ciągle troszcząc się o jakość.
Wprowadzenie systemu jakości jest decyzją kierownictwa firmy i właśnie kierownictwo jest odpowiedzialne za jego wdrożenie. Jest to sprawa wszystkich pracowników firmy i muszą oni być w pełni zaznajomieni z celami tych działań.
Świadomość odpowiedzialności oraz celów wprowadzenia systemu jakości w przedsiębiorstwie zarówno wśród kadry kierowniczej jak i szeregowych pracowników jest niezwykle ważnym elementem polityki jakości - pozwala na uniknięcie obojętności wobec wdrażanych zmian, a nawet, co ma bardzo często miejsce, wrogości i sabotowania tych procesów. Opór wobec zmian jest powszechnym zjawiskiem w przedsiębiorstwach przeobrażających się i najczęściej związany jest z brakiem wiedzy jakiemu celowi te zmiany mają służyć.
6.2. Dokumentacja Systemu Jakości.
Nadzór nad dokumentacją i danymi w firmie polega na utrzymywaniu w stanie aktualnym i zapewnieniu dostępności wszystkich dokumentów i danych odnoszących się do postanowień normy.
Dokumentacja Systemu składa się z następujących dokumentów:
Księga Jakości, stanowiącej przewodnik po Systemie,
Księgi Zapewnienia Jakości, która określa politykę jakości i przedstawia zarys Systemu Jakości w sposób ograniczony, umożliwiający wykorzystanie Księgi również w działalności marketingowej i promocyjnej,
zbioru 36 procedur,
Planów Jakości
instrukcji systemowych, druków i innych dokumentów, które stanowią załączniki do procedur.
Zakres, strukturę dokumentacji Systemu Zapewnienia Jakości oraz metodykę jaj opracowania i zarządzania określają procedury.
6.3. Rodzaje i zasady zarządzania dokumentacją.
Występująca dokumentacja w Przedsiębiorstwie podzielona jest na rodzaje dokumentacji. Za nadzór i gospodarkę dokumentacją określona jest odpowiedzialność przydzielona kierownikom komórek organizacyjnych.
Prawidłowe gospodarowanie dokumentacją obejmuje następujące działania:
planowanie rozpowszechniania i dostępności dokumentacji, oznaczanie i rejestrowanie dokumentacji, rozpowszechnianie dokumentacji, sformalizowany proces wprowadzania zmian i modyfikacji dokumentacji, aktualizacja i wycofywanie dokumentów nieaktualnych.
Przestrzeganie zawartych ustaleń gwarantuje spełnienie następujących zasad:
wszystkie stanowiska i miejsca pracy są wyposażone w niezbędną dokumentację,
wszystkie dokumenty są oznakowane i aktualne.
6.4. Nadzorowanie zapisów i dokumentacji dotyczących jakości.
System informacji o kształtowaniu się poziomu jakości w firmie opiera się na zapisach dotyczących jakości, do których dokonywania zobowiązują procedury Systemu Jakości niemal we wszystkich obszarach działania systemu. Prawidłowe zarządzanie zapisami dotyczącymi jakości obejmuje:
oznaczenie i rejestrowanie zapisów dotyczących jakości,
zatwierdzenie przez kierowników lub osoby przez nich upoważnione,
rozpowszechnianie zgodne z rozdzielnikiem,
przechowywanie,
archiwizowanie.
Odpowiedzialność za zapisy dotyczące jakości rozłożona jest następująco:
kierownicy wszystkich komórek organizacyjnych są odpowiedzialni za dokonywanie określonych poszczególnymi procedurami zapisów i wystawienie ustalonych dokumentów, związanych z jakością wyrobów trakcie jego przetwarzania w danej komórce organizacyjnej oraz za nadzór nad ich stosowaniem i przechowywaniem,
Pełnomocnik Prezesa ds Jakości odpowiedzialny jest za określenie zasad dotyczących sporządzania, zarządzania nadzorowania, przechowywania i archiwizacji.
Podstawową odpowiedzialność za nadzór nad realizacją zapisów dotyczących jakości, zgodnie z ustaleniami systemu, oraz za ich zbieranie, analizę oraz wykorzystywanie dla podnoszenia poziomu jakości ponosi Kierownik Biura Zapewnienia Jakości.
Całość dokumentacji wydawanej i stosowanej w firmie mającej związek z zapewnieniem jakości wyrobu jest objęta nadzorem, który zapewnia zgodność wydawania i gospodarowania dokumentacją z wymaganiami normy ISO 9001.
Sposób realizacji nadzoru nad dokumentacją realizuje procedura.
6.5. Cele dokumentowania systemu zapewnienia jakości.
Wprowadzenie systemu zapewnienia jakości służy globalnemu uporządkowaniu spraw związanych z jakością wytwarzanych produktów. Dokumentacja pozwala na usystematyzowanie wszelkich danych i procesów dotyczących jakości. Można dzięki dokumentowaniu tego uniknąć zaniedbań i przeoczeń, a zachowanie formy pisemnej umożliwia przeprowadzanie weryfikacji stanu jakości w danej chwili. Dokumentacja systemu jakości pozwala klientom na zapoznanie się z procedurami dotyczącymi jakości bez wglądu w przedsiębiorstwo co może skłonić ich do podjęcia decyzji o nawiązaniu współpracy. Przy wykryciu wady produktu przez klienta, który chce pociągnąć producenta do odpowiedzialności sądowej, dokumentacja systemu zapewnienia jakości pozwala uwolnić przedsiębiorstwo od odpowiedzialności lub ją zminimalizować.
System zapewnienia jakości dla laików wydaje się bardzo zbiurokratyzowany. Wszystkie operacje związane z procesem wytwarzania produktu są ściśle opisywane. Pozwala to śledzić te przebieg tych procesów pod względem poprawności, a zatem również umożliwiać dokumentację produkcji pod względem jakości. Zapisy te są niezwykle ważne dla spraw związanych z jakości dlatego też wymagana jest szczególna staranność przy ich tworzeniu. Wprowadzenie systemu jakości w przedsiębiorstwie nie jest jednorazowym aktem. Cały czas należy śledzić jego rozwój. Służyć temu mają okresowe wewnętrzne audyty jakości. Pozwalają one wykryć zmiany w działającym systemie jakości i odpowiednio na nie zareagować.
7. Normalizowanie, certyfikowanie i atestowanie.
7.1. Audyty jakości.
Audyt jakości jest to systematyczne i niezależne badanie, mające określić, czy działania dotyczące jakości i ich wyniki odpowiadają zaplanowanym ustaleniom i czy te ustalenia są skutecznie realizowane i pozwalają na osiągnięcie celów.
W spółce stosowane są następujące rodzaje audytów:
audyt wew. Systemu Jakości, są mechanizmem kontrolnym przewidzianym do oceny działania Systemu Jakości w firmie.
audyt wew. produktu,
audyt wew. procesu produkcyjnego,
audyt wew. dokumentacji,
audyt dostawcy.
audyt zewnętrzny - Auditor zewnętrzny analizuje dokumentację pod kątem spełniania wymagań, oraz zgodność działania firmy z dokumentacją.
Zgodnie z procedurami podstawę do przeprowadzenia audytu stanowi regularnie opracowany roczny plan audytów lub wniosek o przeprowadzenie audytu pozaplanowego. Ustanowiona procedura określa kryteria doboru personelu przeprowadzającego audyty, przy przestrzeganiu braku powiązania audytorów z obszarem audytowanym, a także tryb przeprowadzania, sposób dokumentowania i wykorzystania informacji z przeprowadzonych audytów.
Wyniki audytów stanowią podstawę do podjęcia odpowiednich działań ulepszających.
7.2. Cele audytu jakości.
Jest to umożliwienie firmie certyfikowanej na poprawę istniejącego systemu jakości; spełnienie wymagań prawnych; sprawdzenie zgodności systemu jakości z określonymi wymaganiami i jego skuteczności.
Typy audytów:
- audyt wewnętrzny - wymóg norm ISO serii 9000;
audyt zewnętrzny;
audyt certyfikacyjny.
Rodzaje audytów:
- audyt wyrobu; audyt procesu; audyt systemu jakości.
7.3. Certyfikacja.
Certyfikacja - jest to poświadczenie przez upoważnioną jednostkę, że wyrób, usługa lub system jakości są zgodne z określonymi normami.
Certyfikacja systemu jakości - jest to proces przeprowadzenia niezależnej oceny zgodności systemu jakości jednostki ubiegającej się o certyfikat z wymaganiami zadeklarowanej normy (ISO 9001, 9002, 9003) mający na celu formalne potwierdzenie zgodności.
Certyfikaty te nadawane są przez niezależne firmy certyfikujące, które są zrzeszone w European Network for Quality System Assesment and Certyfication .
Jednostka certyfikująca system jakości - akredytowana jednostka spełniająca wymagania normy EN 45012.
Akredytacja jednostki certyfikującej system jakości - formalne uznanie jednostki z kompetentną do przeprowadzenia audytów jakości i wystawiania certyfikatów na system jakości. Normy serii EN 45000 dotyczą zasad akredytacji organów certyfikujących systemy jakości.
Zastosowanie certyfikowanych systemów jakości w przedsiębiorstwie "Wiratex" przynosi następujące korzyści:
całość działalności przedsiębiorstwa ukierunkowana jest na klienta;
zmiana podejścia do problemów jakości w przedsiębiorstwie;
wypracowana zostaje przejrzysta struktura organizacyjna w zakresie odpowiedzialności za jakość wyrobu w poszczególnych fazach jego życia, które zostały objęte systemem jakości;
wypracowanie nowych zasad zarządzania przedsiębiorstwem wymuszonych wprowadzenie globalnego nastawienia na jakość.
Celem wprowadzania systemów jakości jest osiągnięcie przewagi konkurencyjnej w zakresie jakości wytwarzanych produktów. Posiadanie certyfikatów stosowania norm serii ISO jest bardzo dobrym elementem strategii marketingowej - wzrasta zaufanie klientów do produktów tego przedsiębiorstwa. Za produkty o odpowiednie jakości można żądać wyższe ceny. Posiadanie tych certyfikatów umożliwia startowanie w przetargach, w których warunkiem przystąpienia jest posiadanie certyfikowanych systemów jakości, umożliwia to wejście na nowe rynki.
Kolejne korzyści z posiadania certyfikatu to:
większa konkurencyjność na rynku,
niższe koszty wytwarzania,
wyższa rentowność,
sprawniejsze zarządzanie,
ułatwienia eksportu,
zadowolenie klientów i przywiązanie ich do jej produktów,
podniesienie poziomu kwalifikacji pracowników.
8. Projektowanie wyrobów i procesów zorientowanych na wymagania klienta.
Pośrednio z Klientem związany jest również proces projektowania, gdyż danymi wejściowymi do projektowania i sterowania procesem są zwykle wymagania Klienta.
Jedną z technik tłumaczenia wymagań i oczekiwań Klienta na język konstrukcji i technologii jest tzw. QFD (Quality Function Deployment). Technika ta pozwala na przełożenie wymagań klienta na język organizacji z uwzględnieniem działania konkurencji.
Oprócz tego prowadzone są działania korygujące i zapobiegawcze mające na celu rozpoznanie i usunięcie przyczyn niezgodności, aby wyeliminować ich powtórne wystąpienie oraz zapobieganie sytuacjom szkodliwym.
9. Wartościowanie i ocena jakości.
Jakość wyrobów w firmie "Wiratex" zależy od sposobów postępowania wszystkich pracowników na każdym etapie jego wytwarzania. System jakości powinien obejmować już etap projektowania wyrobu - i tak jest. Błędy popełnione na tym etapie są bardzo kosztowne - ich wykrycie na następnych etapach wytwarzania wymaga włożenia dużego wysiłku w ich usunięcie. Trzeba zadbać o odpowiednią jakość danych potrzebnych do odpowiedniego zaprojektowania wyrobu - stanowią one podstawę do podejmowania decyzji i niezawodności projektu.
Ważnym celem jest organizowanie zakupów materiałów i usług potrzebnych do wytworzenia produktów. Obejmuje ono procedury dotyczące wyboru odpowiedniego dostawcy i sprawdzenia dostarczonych przez nich produktów. Stosowanie systemu jakości wymaga wprowadzenia procedur pozwalających na identyfikację produktu na każdym etapie wytwarzania - pozwala to w momencie wykrycia braku jakości tego egzemplarza na prześledzenie poszczególnych etapów jego produkcji i wykrycie przyczyn tego braku. Umożliwić to ma eliminację podobnych przypadków w przyszłości - prewencja. Wytwarzanie wyrobu jest procesem - trzeba nad nim panować i śledzić jego poprawność. Wszelkiego rodzaju zaburzenia tego produktu mogą być przyczyną niewłaściwej jakości poszczególnych egzemplarzy wytwarzanego produktu. Na poszczególnych etapach wytwarzania konieczne jest stosowanie odpowiedniej kontroli jakości. Dokonywane są odpowiednie pomiary, a następnie analizowane wyniki. Uniemożliwić to ma przejście wadliwego półproduktu do następnego etapu przetwarzania - czyli uniemożliwić poniesienie niepotrzebnych kosztów. Badanie jakości wymaga zastosowania odpowiednich procedur i przyrządów pomiarowych, które również powinien charakteryzować konieczny poziom dokładności - czyli jakość przyrządów pomiarowych. Służby przedsiębiorstwa badające jakość muszą być wyposażone w prerogatywy umożliwiające eliminowanie z dalszej produkcji wadliwych półwyrobów i wprowadzanie na bieżąco zmian w procesie produkcyjnym uniemożliwiających ponowne wystąpienie braków. Muszą ściśle być określone procedury postępowania z wadliwymi produktami. Z wadliwego wyrobu wyodrębnić można elementy, które trzymają parametry jakości - można je wykorzystać w innych egzemplarzach. Zmniejsza to koszty produkcji. Śledzenie procesu produkcji i przyczyn występowania braków uruchamiać ma procedury korygujące i zapobiegawcze. Następuje swego rodzaju "szlifowanie" procesu wytwarzania - jest to proces ciągły i nigdy się nie kończy.
10. Koszty Jakości.
Istotnym czynnikiem mającym wpływ na konkurencyjność firmy "Wiratex" jest optymalizacja kosztów wytwarzania. Jednym z elementów kosztów wytwarzania są koszty jakości.
Koszty jakości są to nakłady ponoszone na uzyskanie oczekiwanego poziomu jakości oraz straty wynikające z niedostatecznej jakości.
Rachunek kosztów jakości to system:
- ujmowania na odpowiednich kontach wszystkich kosztów związanych z jakością produkcji,
- przeprowadzania analizy kształtowania się kosztów jakości,
- podejmowania działań na rzecz poprawy jakości,
- optymalizacji kosztów nieodpowiedniej jakości.
Podział ogólny kosztów jakości to:
- koszty zapobiegania - koszty działań mających na celu zapobieganie wadom,
- koszty oceny - koszty ponoszone z tytułu kontroli i badań, prowadzonych w celu oceny, czy ustalone wymagania jakościowe są spełniane w sposób ciągły,
- koszty wewnętrznych usterek- koszy spowodowane tym, że wyroby nie spełniają wymagań jakościowych,
- koszy zewnętrznych usterek- koszty wynikające z niespełnienia przez wyrób wymagań jakościowych po wysłaniu do klienta.
Źródła informacji w Przedsiębiorstwie o kosztach jakości:
- istniejący system księgowości
- rozszerzenie systemu księgowości
- uzyskiwanie informacji z istniejących sprawozdań
- wprowadzenie nowych sprawozdań
- oszacowanie
System TQM (Total Quality Management) dzieli koszty jakości na:
koszty zgodności - zaliczamy do nich koszt zapobiegania błędom i niższej od założonej jakości wytwarzanych produktów; koszty braku zgodności - koszty likwidacji skutków złej jakości produktów; koszty utraconych możliwości - zerwanych kontraktów, utraty wiarygodności w oczach klientów, przejście klientów do konkurencji.
Większa dbałość o produkt już w procesie jego projektowania znajduje odzwierciedlenie w zmniejszeniu kosztów usuwania wad wytworzonych produktów. Rachunek kosztów jakości służy do ujmowania w systemie księgowym wszystkich kosztów związanych z jakością produkcji. Służyć on ma ich analizie, a zatem podejmowaniu decyzji dotyczących poprawy jakości i optymalizacji kosztów nieodpowiedniej jakości. Koszty jakości są elementem służącym kierownictwu firmy do podejmowania decyzji w zakresie polityki jakości. Koszty te powinny kształtować się na poziomie uzasadniającym celowość wprowadzania systemu jakości. "Nazbyt rozbudowane działania na rzecz zapewnienia jakości mogą prowadzić do zwiększenia sumarycznych kosztów jakości, nie powodują w efekcie oczekiwanego spadku kosztów spowodowanych wadliwością" .
11. Sterowanie Jakością.
Są to działania, związane z ustaleniem cech produktu i jego odbiorem. Do działań tych zaliczamy planowanie, sterowanie oraz przeprowadzanie kontroli i badań w całym cyklu produkcyjnym. Działania te obejmują następujące czynności:
kontrolę i badania w miejscu wytwarzania poza zakładem,
kontrole i badania podczas przyjęcia dostaw w zakładzie,
kontrolę i badania podczas obróbki i przeprowadzenia procesów technologicznych,
kontrolę materiałów w magazynach
kontrole ostateczne i próby w zakładzie,
kontrole pakowania i wysyłki,
kontrole i badania przeprowadzone w laboratoriach.
12. Metody statystyczne.
Przy tworzeniu systemów kontrolnych jakości wytwarzanych produktów doskonałym narzędziem są metody statystyczne. Pozwalają one zminimalizować koszty tych badań określając m.in. wielkość próbki statystycznej pozwalającej z odpowiednim prawdopodobieństwem określić stopień jakości produktów.
Są one jednym z podstawowych narzędzi Systemu Jakości. Pomagają podejmować decyzje co do stosowanych procesów i wytwarzanych wyrobów w oparciu o realne liczby i fakty. Wykorzystuje się je do:
oceny jakości wyrobu we wszystkich etapach jego kontroli,
oceny stabilności procesów produkcyjnych,
oceny zdolności jakościowej maszyn i urządzeń oraz procesów produkcyjnych,
analizy określonych zakresów działalności,
zwiększenie odpowiedzialności za jakość produkowanych wyrobów,
niższe koszty kontroli,
mniej liczny personel kontrolny,
krótszy czas trwania kontroli,
możliwość uzyskania wielu informacji o jakości wyrobów i zachowaniu się procesów.
13. Kontrola i badania dostaw.
W firmie kontrola i badania są prowadzone na wszystkich etapach procesu wytwarzania od kontroli dostaw poprzez kontrolę i badania w toku produkcji, aż do kontroli i badań wyrobu gotowego.
Każda dostawa materiałów podstawowych i pomocniczych mających bezpośredni wpływ na procesy technologiczne oraz narzędzi dostarczanych do produkcji podstawowej podlega odbiorowi jakościowemu przez uprawnionego pracownika.
Szczegółowo jest także uregulowany sposób dokumentowania przeprowadzanej kontroli i przechowywania wyników kontroli co pozwala w razie potrzeby odtworzyć w czasie informacje o jakości materiału przyjętego do produkcji.
14. Kontrola i badania wyrobu.
Zapewnienie wymaganej jakości wyrobu w trakcie produkcji mają na celu następujące rodzaje kontroli prowadzone na Wydziałach Produkcyjnych:
- samokontrola prowadzona przez bezpośrednich wykonawców, odpowiadających za jakość wykonywanych wyrobów oraz za prawidłowe oddzielenie produkcji wadliwej,
- statystyczna kontrola wybranych procesów prowadzona przez operatorów maszyn,
- kontrola jakości sprawowana przez kontrolerów podległych kierownikom wydziałów produkcyjnych,
- inspekcyjna kontrola jakości sprawowana przez kontrolerów Inspekcyjnej Kontroli Jakości.
Inspektorzy kontroli jakości sprawdzają:
skuteczność samokontroli i kontroli jakości,
prawidłowość stosowania środków kontrolno-pomiarowych,
prawidłowość prowadzenia kart SPC,
prawidłowość oddzielania i oznaczania detali dobrych i wadliwych.
W przypadku stwierdzenia nadmiernej wadliwości kontrola inspekcyjna ma prawo wstrzymać produkcję.
Wyroby, które w którejkolwiek z wymienionych powyżej kontroli w trakcie procesu zostaną uznane za niezgodne z wymaganiami, po oznaczeniu przywieszką identyfikacyjną koloru czerwonego są odizolowane.
Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami zapewnia, że wyroby niezgodne nie zostaną wykorzystane lub zainstalowane przez przeoczenie razem z tymi, które są zgodne.
Pamiętać należy również o zasadach przechowywania, pakowania i transportowania wyrobów oraz półproduktów. W czasie tych operacji nastąpić może uszkodzenie wyrobu, dlatego też ważne może być zaprojektowanie bezpiecznego opakowania.
15. Bezpieczeństwo wyrobu.
Wyroby firmy nie podlegają obowiązkowi zgłaszania do certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczania odpowiednim znakiem. W ramach zakładu warunki bezpieczeństwa spełniane są przez:
realizację wymagań norm dotyczących konstrukcji narzędzi,
weryfikację, ocenę i przeglądy procesu projektowania w każdym etapie,
ocena dostaw materiałów podstawowych i pomocniczych
kontrolę i badania we wszystkich etapach procesu produkcyjnego,
identyfikację materiałów i wyrobów w produkcji,
stały kontakt z odbiorcami wyrobów, badanie wytypowanych wyrobów na bezpieczeństwo w użytkowaniu.
16. Podsumowanie.
Klienci coraz większą uwagę przy zakupach zwracają na jakość towarów i usług. Jakość ta stała się elementem walki konkurencyjnej pomiędzy przedsiębiorstwami. Elementem tej walki jest posiadanie odpowiedniego certyfikatu zgodności z normami jakości. Najbardziej rozpowszechnione i najbardziej poważane są normy ISO serii 9000. Zawarte w nich zostały zalecenia dotyczące systemów jakości. Ich zastosowanie jest niejako gwarancją dostarczenia klientowi wyroby o pożądanej jakości. Wprowadzenie systemu jakości wymaga od przedsiębiorstwa reorganizacji sposobu działania i skoncentrowania się na wymaganiach klienta w sferze jakości. Otrzymuje się w wyniku tego procesu doskonalszą organizację pracy. Wymaga to ponoszenia zwiększonych kosztów na zapewnienie jakości, zmniejszają się znacznie koszty złej jakości i braku jakości. Na pewno poprawie ulega pozycja firmy w oczach klientów. Wynikiem tego jest wzrost zaufania do produktów tej firmy, a co za tym idzie zwiększenie sprzedaży. Proces wdrażania systemu jakości w przedsiębiorstwie jest procesem ciągłym, który nie kończy się w momencie uzyskania potwierdzenia jakości pod postacią certyfikatu zgodności z daną normą jakości. Jest to proces ciągły, który związany jest z ciągłym przeobrażaniem się przedsiębiorstwa i jego otoczenia rynkowego. Posiadanie certyfikowanego systemu jakości tak jak w firmie "Wiratex" pozwala na zwiększenie szans przedsiębiorstwa na rynku.
Polska za kilka lat zostanie członkiem Unii Europejskiej. Stanie się jednym z elementów wielkiego wspólnego rynku. Ze względu na opóźnienia gospodarcze przez wiele dziesięcioleci będzie doganiała w rozwoju gospodarczym najsłabiej rozwinięte obecnie kraje Unii Europejskiej. Bardzo ważny będzie pierwszy etap członkostwa w Unii. Będzie to na pewno okres silnej ekspansji gospodarczej firm zachodnioeuropejskich na rynek polski. Jedynie najlepsze polskie firmy, najlepiej zarządzane i zaznajomione z regułami gry rynkowej w Europie Zachodniej będą w stanie współzawodniczyć z potężnymi konkurentami z Zachodu. Jednym z elementów tej walki może być oferowanie produktów o potwierdzonej przez normy ISO serii 9000 jakości. Nacisk na producentów dotyczące jakości oferowanych przez nich produktów będzie się cały czas zwiększał. Przedsiębiorstwa, które nie spełnią powyższych reguł będą skazane w najlepszym przypadku na wegetację wiodącą często do upadku. Upowszechnienie norm jakości serii ISO jest typowym przykładem nacisku otoczenia zewnętrznego na działania firm. Normy te stały się standardem, spełnienie ich jest często elementem kampanii reklamowych (pod hasłem "My już wdrożyliśmy ISO"). Przedsiębiorstwa zostały zmuszone do przestrzegania norm jakości, a siłą sprawczą jest oczywiście konsument. W przyszłości posiadanie certyfikatów ISO może być tak powszechne, że nie będzie stanowiło rzeczy wyróżniającej dane przedsiębiorstwo wśród innych, ale brak takich certyfikatów będzie dużym minusem dla firmy. Na pewno zyska na tym klient.
1
2