Dysplazja i zwichnięcia stawu biodrowego word


Dysplazja i zwichnięcia stawu biodrowego

Wrodzone zwichnięcia stawu biodrowego to jedne z najczęściej występujących wad wrodzonych (ok 2%). Czyściej występuje u dziewczynek niżeli u chłopców. Najczęściej jest to jednostronne zwichniecie biodra, rzadko dwustronne. Wielu autorów podkreśla iż jest to dziedziczne Dysplazja biodra- jest to wrodzona anomalia w budowie stawu biodrowego która może prowadzić do wysunięcia sie głowy kości udowej z panewki. Przejawia sie:

Rozpoznanie dysplazji odbywa się na podstawie badania klinicznego noworodka (jak najwcześniej w ciągu pierwszych 5dni życia), oraz badania radiologicznego i ultrasonograficznego stawów biodrowych. Zwichniecie biodra - jest to wysuniecie sie głowy kości udowej z panewki. Wrodzone zwichnięcie przedporodowe(postać atypowa) - występuje rzadko zazwyczaj wraz z innymi wadami wrodzonymi Wrodzone zwichnięcie stawu biodrowego typowe- to okołoporodowe lub poporodowe. W chwili porodu nie występuje zwichnięcie istnieje tylko nieprawidłowość anatomiczna w budowie stawu która może być przyczyną późniejszego wysunięcia sie głowy kości udowej z panewki. Dlatego tak ważna jest profilaktyka która polega na ochronie stawu biodrowego noworodka przed nagłym wyprostowaniem.

Zalecana Profilaktyka

  1. Ne prostować nóżek noworodka !!podczas przewijania nie unosić dziecka za nóżki do góry. Najbezpieczniej podnieść nóżki i pupę podkładając dłoń pod kość krzyżową noworodka.

  2. Ubranie niemowlęcia powinno być na tyle luźne by mógł swobodnie poruszać nóżkami (tak by trzymało dziecko w pozycji fizjologicznej tj. W zgięciu i rozłożeniu

  3. Noszenie dziecka powinno się odbywać sposobem twarzą w twarz tak by nóżki obejmowały w pasie osobę noszącą dziecko

  4. jak najczęściej układać na brzuszku (przyjmowanie pozycji żabki)

  5. Szerokie pieluchowanie - ( u wszystkich przez pierwsze 6 tyg) polega na zakładaniu dwóch szeroko złożonych pieluch miedzy nóżki dziecka, które stabilizują ułożenie nóżek w pozycji odwodzenia.

Niebezpieczne dla dysplastycznego stawu jest np. mierzenie długości ciemieniowo- piętowej lub sztuczne odchylenie wspomagane kończynami dolnymi. Noworodek naturalnie zapobiega zwichnięciu utrzymując przez kilka pierwszych tygodni pozycje embrionalną.

Kliniczne objawy zwichnięcia stawy biodrowego

  1. Uwypuklenie okolicy krętarza większego (pomiar obwodowy pośladkowy po stronie chorej ma większą wartość).

  2. Różnica długości względnej (przy jednostronnym zwichnięciu stawu biodrowego długość względna ma mniejszą wartość).

  3. Asymetria fałdów udowych, pośladkowych oraz warg sromowych (u dziewczynek).

  4. Ograniczenie odwiedzenia (w niektórych przypadkach przy obustronnym zwichnięciu stawów biodrowych matka ma trudności z założeniem pieluch).

  5. Objaw przeskakiwania, który zanika w miarę wysuwania się głowy kości udowej z panewki.(Sposób badania. Kończyna badana ustawiona w zgięciu w stawach biodrowym i kolanowym ok. 90°. W czasie ruchu odwiedzenia, a następnie przywiedzenia, słychać trzask i wyczuwa się wyraźne przeskakiwanie. Dzieje się tak na skutek wysuwania się głowy kości udowej poza tylny brzeg panewki w czasie przywiedzenia, a przy ruchu przeciwnym (odwiedzeniu) głowa przeskakując wraca do panewki.)

6. Objaw pompowania. Ruch kończyny wzdłuż jej osi długiej względem nieruchomej miednicy. Oznacza to, że głowa kości udowej jest poza panewką.

7. Dzieci ze zwichniętym lub dysplastycznym stawem 'biodrowym później
rozpoczynają chodzenie, a pozycja pionowa pogarsza stan funkcjonalny chorego stawu. W przypadku jednostronnego zwichnięcia stawu "biodrowego chód określa się jako utykający. Przyczyną tego jest skrócenie czynnościowe chorej kończyny (rys 1). Chód kaczkowaty obserwuje się u dzieci z obustronną luksacją. Objawy te opisali Tremdelen-burg i Duchenne.

8. Objaw Trendelenburga. W sytuacji osiowego obciążenia kończyny ze zwichniętym stawem biodrowym mięsień pośladkowy średni z powodu zbliżenia przyczepów i braku fizjologicznego napięcia, nie może utrzymać miednicy w pozycji poziomej (rys 2). (Sposób badania. Dziecko ustawia się tyłem do badającego i poleca się stanąć na jednej kończynie dolnej (prawej). Jeżeli miednica opadnie po stronie nieobciążonej (lewej), objaw Trendelenburga określa się jako dodatni (dla kończyny dolnej prawej).W czasie badania dziecko może trzymać się, np. ściany lub poręczy krzesła.)

9 .Objaw Duchenne'a. Jest następstwem objawu Trendelenburga, sam występuje niezmiernie rzadko. Charakteryzuje się skłonem tułowia w płaszczyźnie czołowej w kierunku obciążonej (chorej) kończyny.

10. Nadmierna lordoza w odcinku lędźwiowym (hiperlordoza). Jest skutkiem przodopochylenia miednicy (rys.3).

11. W przypadkach nie leczonego jednostronnego zwichnięcia stawu biodrowego może dojść do bocznego skrzywienia kręgosłupa.

0x01 graphic
rys1 rys2 rys3

LECZENIE ZWICHNIĘCIA STAWU BIODROWEGO

Należy rozpocząć możliwie jak najwcześniej. Najprostszym sposobem leczenia dysplastycznych stawów biodrowych jest stosowanie poduszki Frejki w różnych jej modyfikacjach ,,(Za pomocą tej '' ortozy" uzyskuje się ustawienie kończyn dolnych w odwiedzeniu i zgięciu. Aparat ten właściwie nie krępuje nóżek dziecka, z wyjątkiem stawów biodrowych. Stawy kolanowe i stopy są wolne.

a poduszka Freiki b pajacyk Grucy c rozwórka Koszli

Kinezyterapia. W okresie leczenia zachowawczego za pomocą aparatów usprawnianie ruchowe sprowadza się do oddziaływania na ogólną motoryką dziecka, bez wprowadzenia kinezyterapii miejscowej. U dzieci powyżej l roku życia, kiedy leczenie za pomocą aparatów nie powiodło się, stosowane są wyciągi stałe pośrednie. Techniki tych wyciągów mogą być różne.Zadaniem wszystkich wyciągów stosowanych w tej jednostce chorobowej jest stopniowe nastawienie zwichniętej głowy kości udowej. Zakładane są one zawsze na obydwie kończyny dolne, bez względu na to czy luksacja jest jedno-, czy obustronna. Średni czas trwania różnych wyciągów waha się od 3 do 6 tygodni (a czasem i dłużej). Zależy to od:

  1. rodzaju wyciągu,

  2. wieku dziecka,

  3. wysokości zwichnięcia (rys 4,5,6)

W okresie unieruchomienia dziecka należy stosować ćwiczenia indywidualne przy łóżku

  1. czynne z oporem kończyn górnych i obręczy kończyny górnej,

  2. oddechowe,

  3. różne, działające miejscowo na unieruchomione wyciągiem kończyny dolne, np. czynne oporowe zginaczy i prostowników stopy,

  4. napięcia izometryczne mięśni brzucha sterowane górą.rys7

Rys. 4. Wyciąg plastrowy stały pośredni. Faza początkowa (od I do IV tygodnia), kończyny ustawione równolegle. W okresie tym chodzi o ściągnięcie głowy kości udowej na wysokość panewki. Kamizelka przytwierdzona z czterech stron do łóżka stanowi przeciwwyciąg. Ćwiczenia czynne z oporem kończyn górnych.

Ryć. 5. Wyciąg plastrowy stały pośredni) pełne odwiedzenie (połowa VI tyg.), kąt zwarty między' kończynami dolnymi wynosi 90°.

6. Wyciąg plastrowy stały pośredni, pełne odwiedzenie z elementem rotacji wewnętrznej. Jest to pozycja sprzyjająca wprowadzeniu głowy kości udowej do panewki stawu biodrowego.

Rys7 Gips biodrowy z rozporka stabilizujący efekt uzyskany za pomocą wyciągu na okres 8 tygodni. Pas biodrowy sięga nieco powyżej talerza biodrowego

Leczenie operacyjne

Zabiegi operacyjne, stosowane w leczeniu około poporodowego zwichnięcia stawu biodrowego, podzielić można na dwie grupy:

Program kinezyterapii po zabiegu operacyjnym :

I tydzień — ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia czynne wolne kończyn górnych, II do VI tygodnia — ćwiczenia czynne z oporem, kończyn górnych, obręczy kończyny górnej, a także tej części kończyny dolnej, która nie jest objęta unieruchomieniem oraz napięcia izometryczne mięśni tułowia, sterowana górą. VI tygodniu zdejmuje się opatrunek gipsowy, a na kończyny dolne zakłada się zmodyfikowany wyciąg kamaszkowy, z niewielkim obciążeniem (ok. l kg), w celu ograniczenia spontanicznej aktywności ruchowej dziecka. VII tydzień — ćwiczenia z oporem kończyn górnych, tułowia oraz kończyny dolnej, której stawy nie były objęte opatrunkiem gipsowym; ćwiczenia czynno-bierne stawów, które były unieruchomione, po 2 lub 3 dniach stopę i kolano unieruchomionej kończyny można już ćwiczyć czynnie z oporem, a operowany staw biodrowy należy ćwiczyć we wszystkich płaszczyznach tylko czynno-biernie przez pierwsze 10 dni po zdjęciu opatrunku gipsowego. VIII tydzień (pod koniec) — do zestawu ćwiczeń stawów biodrowych wprowadza się element ruchu czynnego w odciążeniu. W tym okresie dzieci mogą rozpocząć naukę chodzenia w warunkach możliwie pełnego odciążenia, w wodzie. X tydzień — konspekt ćwiczeń indywidualnych wzbogaca się przez wprowadzenie ćwiczeń czynnych z oporem leczonego stawu biodrowego, ze szczególnym uwzględnieniem mięśnia pośladkowego wielkiego i średniego; rozpoczyna się naukę chodzenia, decyzja ta zależy zawsze od oceny radiologicznej operowanego stawu.

Podstawowym postępowaniem terapeutycznym jest stworzenie dla chorego warunków odciążenia.

Podsumowanie

  1. leczenie zachowawcze rozpocząć należy w pierwszych tygodniach życia dziecka (daje ono dobre wyniki do pierwszego roku życia),

  2. optymalny wiek leczenia operacyjnego jest między drugim a czwartym rokiem życia dziecka,

  3. w celu poprawy zakresu ruchu nie należy stosować redresji biodra, a jedynie ćwiczenia czynno-bierne.

Bibliografia

Fizykoterapia -Zembaty

Artykuł prasowy z czasopisma Mama i ja

Agnieszka Kapkowska

Fizjoterapia III sem gr III


Wyszukiwarka