Scenariusz zajęć z przyrody w klasie V

Autor: mgr Renata Pabich

1. Dział programu nauczania: Różnorodność roślin kwiatowych.

2. Temat lekcji: Typy owoców. Rozsiewanie nasion i owoców.

3. Cele lekcji:

Wiadomości dotyczące:

• podziału owoców na suche i mięsiste,

• przykładów ww. owoców,

• nazw poszczególnych typów owoców,

• budowy owocu,

• roślin o trujących owocach,

• terminów: „jagoda”, „pestkowiec”, „szupinka”,

• przystosowań nasion i owoców do rozsiewania;

Umiejętności pozwalające:

• wyjaśnić, w jaki sposób powstaje owoc,

• przyporządkować typ owocu do konkretnej rośliny,

• wyjaśnić różnice między owocem pojedynczym a złożonym,

• wyjaśnić różnice między owocem suchym a mięsistym,

• wyjaśnić różnice między owocem suchym pękającym a niepękającym,

• scharakteryzować przystosowania nasion i owoców do rozsiewania,

• wyjaśnić, dlaczego nie należy spożywać nieznanych sobie owoców,

Postawy świadczące:

• o rozwijaniu samodzielnego myślenia,

• o aktywnej pracy na lekcji,

• o kształtowaniu poczucia odpowiedzialności za zdrowie swoje i bliskich.

4. Metody pracy: praca z podręcznikiem i dostępnymi na lekcji źródłami,

pogadanka, obserwacja okazów naturalnych, puzzle.

5. Formy pracy: indywidualna i grupowa.

6. Środki dydaktyczne: okazy owoców, plansza „Budowa owocu śliwy”,

plansza „Typy owoców”, podręcznik - Przyroda kl. 5,

Wydawnictwo „Żak”, instrukcje, Karty pracy, arkusze

papieru, kolorowe flamastry, ilustracje owoców.

7. Strategia: operacyjna.

8. Czas zajęć: 45 minut.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Czynności organizacyjno - porządkowe.

2. Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez przypomnienie wiadomości o

kwiecie:

• Co to jest kwiat i jaką pełni rolę?

• Opisz budowę kwiatu.

• Jaką rolę pełni okwiat?

• Opisz budowę słupka i pręcika.

3. Wyjaśnienie celów lekcji i zapisanie tematu lekcji na tablicy i w zeszytach

uczniów.

4. Zapoznanie uczniów ze schematem podziału owoców.

5. Omówienie budowy owocu na podstawie owocu śliwy .

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają podzieleni na pięć grup i otrzymują instrukcje do dalszej

pracy:

grupa I - 1, 1, 1, 1, 1

grupa II - 2, 2, 2, 2, 2

grupa III - 3, 3, 3, 3, 3 ( wg liczby uczniów w klasie )

grupa IV - 4, 4, 4, 4, 4

grupa V - 5, 5, 5, 5, 5

Uczniowie dostają identyfikatory z numerami swoich grup.

INSTRUKCJA Na podstawie podręcznika (str.118-121) oraz dostępnych na lekcji ilustracji i zgromadzonych owoców opracujcie informacje na temat: Grupa I - Powstawanie i budowa owocu (zad. 2, 4 w karcie pracy). Grupa II - Owoce mięsiste - jagoda i pestkowiec (zad. 3,4 w Karcie pracy). Grupa III - Owoce suche - pękające i niepękające (zad. 5 w Karcie pracy). Grupa IV - Owoce trujące (zad. 7 w Karcie pracy). Grupa V - Przystosowania nasion i owoców do rozsiewania (zad. 6 w Karcie pracy). Zebrane informacje przedstawcie na arkuszu papieru w formie plakatu.

2. Po opracowaniu przez grupy przydzielonych zadań następuje inny podział na

grupy:

grupa I - 1, 2, 3, 4, 5

grupa II - 1, 2, 3, 4, 5

grupa III - 1, 2, 3, 4, 5

grupa IV - 1, 2, 3, 4, 5

grupa V - 1, 2, 3, 4, 5

Każdy z członków grupy prezentuje nowej grupie opracowane przez siebie zadania. Następnie członkowie grup poprawnie wykonują zadania w Karcie pracy.

3. Liderzy grup prezentują zadania wykonane w Kartach pracy.

4. Pozostali uczniowie i nauczyciel sprawdzają poprawność wykonania przez

uczniów zadań w Kartach pracy.

5. Nauczycie dokonuje oceny pracy poszczególnych grup.

Faza podsumowująca

1. Pogadanka na temat:

• Dlaczego nie należy spożywać nieznanych sobie owoców?

• Dlaczego należy pamiętać o dokładnym myciu owoców przed ich spożyciem?

2. Podsumowanie wiadomości z lekcji poprzez wykonanie zadania nr 8 w

Karcie pracy.

3. Wklejenie Kart pracy do zeszytów.

4. Nauczyciel prosi uczniów o wypowiedzi na temat: co wykonali bez

problemów, a co sprawiło im najwięcej trudności i dlaczego?

5. Zadanie pracy domowej: Rozwiąż krzyżówkę - zadanie nr 9 w Karcie pracy.

KARTA PRACY

1. Zapoznaj się ze schematem podziału owoców.

malina poziomka jabłko

pestkowiec jagoda

strąk łuszczyna orzech rozłupnia

torebka mieszek ziarniak niełupka

2. Rozpoznaj na rysunku owoc pojedynczy i zbiorowy.

Uzupełnij zdania:

Owoc pojedynczy tworzy się z .............................................................. .

Owoc zbiorowy tworzy się z ................................................................. .

3. Podkreśl pojedynczą kreską nazwy roślin, których owoce mają mięsistą

owocnię, a dwoma kreskami nazwy roślin, których owoce mają suchą

owocnię:

agrest, porzeczka, grab, łubin, mak, ogórek, pomidor, pszenica, słonecznik, śliwa, wiśnia.

Zapamiętaj:

Owoce, które zawierają wiele nasion, nazywamy JAGODĄ.

Podaj przykłady owoców zaliczanych do jagód:

............................................................................................................................

4. Oznacz części śliwki:

skórkę, owocnię mięsistą, owocnię stwardniałą, czyli pestkę z nasieniem.

Zapamiętaj:

Owoce, które zawierają jedno nasienie w pestce, nazywamy PESTKOWCAMI.

Podaj przykłady owoców pestkowych.

.................................................................................................................................

5. Podane niżej owoce podziel na pękające i niepękające. Wpisz je do tabeli.

Owoce: maku, grochu, , pszenicy, słonecznika, dębu, klonu, mniszka, leszczyny. Pomogą Ci w tym rysunki.

Owoce suche pękające	Owoce suche niepękające

6. Rozsiewanie nasion i owoców.

Podaj przykłady gatunków roślin, których nasiona są rozsiewane przez:

a) wiatr - ....................................................................................

b) wodę - ...................................................................................

c) zwierzęta - ............................................................................

Zapamiętaj:

Budowa owoców jest ściśle związana ze sposobem rozsiewania nasion.

Zapamiętaj:

Nigdy nie zrywaj nie znanych sobie owoców.

Owocami trującymi dla człowieka są:

• jagody bluszczu

• czworolistu pospolitego

• kruszyny pospolitej

• ligustru pospolitego

• psianki czarnej

• pokrzyku wilczej jagody

• kokoryczki wonnej

• wiciokrzewu

• śnieguliczki

• konwalii majowej

• kaliny koralowej

• wawrzynka wilczełyko

• irgi

• jemioły

7. Uzupełnij zdanie i zapamiętaj:

Przed spożyciem owoce należy dokładnie ....................................... .

8. Podaj przykłady roślin, u których występuje różny typ owoców.

a) strąk - ..................................... f) ziarniak - .....................................

b) mieszek - ............................... g) rozłupnia - .................................

c) torebka - ................................ h) pestkowiec - ..............................

d) łuszczyna - ............................ i) jagoda - ......................................

e) orzech - ................................. j) szupinka - .................................

9. Owoc jabłka jest pośrednim typem między pestkowcem i jagodą.

Posiada podobnie jak pestkowiec - pestkę i podobnie jak jagoda - wiele

nasion. Jaka jest druga nazwa owoców jabłkowych, dowiesz się po

rozwiązaniu krzyżówki.

1. Znajduje się w owocach.

2. Może być laskowy lub włoski.

3. Owoc klonu.

4. Bardzo smaczny leśny owoc zbiorowy.

5. Kwaśny czerwony pestkowiec.

6. Owoc zbóż.

7. Owoc grochu.

8. Typ owocu zawierający wiele nasion.

9. Może być mięsista lub sucha.

10. Niejadalna część śliwki.

Hasło: .........................................................

OWOCE

POJEDYNCZE

ZBIOROWE

suche

mięsiste

pękające

niepękające

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

---