1. Źródła prawa karnego procesowego.

1. Prawo karne procesowe - ogół norm regulujących działalność, zwaną procesem karnym;

2. Proces karny - uregulowana przez prawo karne działalność sądów i innych uczestników postępowania, zmierzająca do realizacji sankcji przewidzianych w KK i innych ustawach karnych w związku z popełnieniem czynu przestępczego.

ŹRÓDŁA:

1. Konstytucja;

2. umowy międzynarodowe;

3. ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. K.P.K. (obowiązująca od 1 wrześni 1998r.);

4. ustawy szczególne: ustawa o sądzie najwyższym, o prokuraturze;

2. Podstawy, przedmiot i rodzaje procesu karnego.

Podstawą materialną jest fakt przestępstwa.

Podstawą faktyczną jest uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Przedmiotem procesu karnego jest kwestia odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucany mu czyn przestępczy.

1. Rodzaje procesu karnego:

1. Proces pojedynczy - proces, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności karnej jednego oskarżonego za jeden zarzucany mu czyn;

2. Proces złożony:

podmiotowo - jest to proces, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności karnej więcej niż jednej osoby za jeden czyn;

przedmiotowo - jest to proces, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności karnej jednego oskarżonego za więcej niż jeden zarzucany mu czyn;

podmiotowo i przedmiotowo - jest to proces, którego istotą jest kwestia odpowiedzialności karnej więcej niż jednego oskarżonego za więcej niż jeden czyn.

3. Proces wpadkowy - proces, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności karnej za czyn ujawniony już w trakcie trwania procesu;

4. Proces adhezyjny - proces, którego przedmiotem jest kwestia odpowiedzialności cywilnej rozpoznawana obok tej głównej w kwestii odpowiedzialności karnej;

5. Proces jako postępowanie zwyczajne - proces prowadzony według ogólnych reguł, podstawowych zasad KPK;

6. Postępowania szczególne - Art. 468-507 KPK - są to procesy prowadzone w sposób odbiegający od postępowania zwyczajnego:

postępowania szczególne uproszczone;

postępowania szczególne nakazowe;

7. Postępowania odrębne:

postępowanie ułaskawieniowe;

postępowanie odszkodowawcze;

8. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

3. Naczelne zasady procesu karnego - założenia podstawowe odzwierciedlające w sposób dosyć ogólny pewne narzędzie akceptowane przez ustawodawcę. Niektóre mają odzwierciedlenie w konstytucji.

1. Zasada oficjalności = ścigania z urzędu - Art. 9 KPK - jest to norma ogólna, w myśl której wszczęcie i prowadzenie postępowania karnego w sprawie o przestępstwo jest wyrazem realizacji interesu ogólnospołecznego i nie wymaga ani inicjatywy, ani współdziałania pokrzywdzonego(to ustawodawca decyduje o tym co jest złe dla jednostki i społeczeństwa);

Tryb ścigania oparty o tę zasadę to tryb publiczno-skargowy.

OGRANICZENIA ZASADY OFICJALNOŚĆI - przestępstwa wnioskowe(te przestępstwa, gdzie dla wszczęcia postępowania potrzebny jest wniosek pokrzywdzonego)

• Bezwzględnie wnioskowe - takie, gdzie bez względu na osobę oskarżonego potrzebny jest wniosek pokrzywdzonego ściganie(np.: groźby, gwałt)

• Względnie wnioskowe - takie, gdzie co do zasady są ścigane z urzędu, ale przy zastrzeżeniu szczególnych okoliczności(pokrzywdzonym jest osoba najbliższa dla oskarżonego) do prowadzenia postępowania potrzebny jest wniosek osoby najbliższej

• Przestępstwa prywatno-skargowe - te, gdzie pokrzywdzony sam może składać akt oskarżenia do sądu

2. Zasada legalizmu(Art. 10 KPK) - norma ogólna, w myśl której przestępstwa ścigane z urzędu, muszą być ścigane przez właściwe organy.

Przeciwieństwem zasady legalizmu jest zasada oportunizmu.

OGRANICZENIA LEGALIZMU:

1. umorzenie absorpcyjne(Art. 11 KPK);

2. Złożenie przez prokuratora wniosku o warunkowe umorzenie postępowania zamiast aktu oskarżenia(Art. 336 KPK).

3. Zasada skargowości(Art. 14 KPK) norma ogólna, w myśl której postępowanie sądowe toczy się wyłącznie w następstwie wniesienia skargi przez uprawnionego oskarżyciela(sąd nie może sam wszcząć postępowania)

4. Zasada kontroli orzeczeń - norma ogólna, w myśl której każde orzeczenie musi zawierać rozstrzygnięcie merytoryczne przedmiotu procesu;

5. Zasada kontradyktoryjności - norma ogólna, w myśl której proces powinien być sporem przeciwstawnych stron dającym tym stronom możliwość przedstawienia przed sądem swoich racji.

6. Zasada prawdy materialnej - norma ogólna, w myśl której podstawę wszelkich rozstrzygnięć w procesie karnym powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne(Art. 2 & 2 KPK).

Gwarancje procesowe umożliwiające realizację tej zasady:

• Możliwość dopuszczenia dowodów z urzędu;

• Przyznanie się oskarżonego do czyny nie kończy procesu automatycznie;

7. Zasada domniemania niewinności(Art. 5 & 1 KPK) - oskarżonego uważa się za niewinnego do momentu orzeczenia jego winy prawomocnym wyrokiem sądu. Konsekwencjaciężar dowodu przeznaczony jest na oskarżyciela(publicznego, prywatnego)

nieudowodnienie winy powoduje uniewinnienie od zarzucanego czynu;

oskarżony nie musi udowadniać swojej niewinności i ma tzw. prawo milczenia;

reguła „In Nubio pro reo”(Art. 5 & 2 KPK) - niedające się rozstrzygnąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego.

8. Zasada swobodnej oceny dowodów(Art. 7 KPK)

9. Zasada bezpośredniości.

10. Zasada jawności(Art. 355 KPK)

Jawność dzielimy na:

1. zewnętrzną - tzw. publiczność - każdy może przyjść na rozprawę w charakterze publiczności;

2. wewnętrzną - wobec stron procesu(strony mogą przeglądać akta);

11. Zasada ustności(Art. 365 KPK) - norma ogólna, w myśl której wszystkie czynności procesowe podejmowane na rozprawie głównej wymagają formy ustnej, chyba że przepisy szczególne wymagają formy pisemnej(proces powinien byś procesem ustnym).

12. Zasada prawa oskarżonego do obrony(Art. 6 KPK)

Prawo do obrony dzieli się na:

• Prawo do obrony materialnej - oskarżony może dowodzić swojej niewinności, bronić się sam, składać wyjaśnienia wykazujące jego niewinność.

• Prawo do obrony formalnej - oskarżony może korzystać z pomocy obrońcy, sam wyznaczyć obrońcę, złożyć wniosek o obrońcę z urzędu.

13. Zasada udziału czynnika społecznego w składzie orzekającym(Art. 3 KPK) - ta zasada realizuje pewną ideę sądownictwa ławniczego(aby w procesie brało udział społeczeństwo w celu wychowawczym).

14. Zasada szybkości postępowania - „rozsądny termin”.

4. Uczestnicy procesu karnego

1. Uczestnikiem procesu jest każda osoba fizyczna i prawna, której rola została określona w ustawie karnej i procesowej, i która to ustawa określa uprawnienia i obowiązki procesowe tej osoby.

2. Podział uczestników procesu.

1. organy procesowe(organy prowadzące postępowanie karne)

Ze względu na stadium procesu wyróżniamy:

organy prowadzące postępowanie przygotowawcze(prokurator, policja)

tzw. „szczególni oskarżyciele publiczni” - Urząd Skarbowy, Inspektor Kontroli Skarbowej, Urząd Celny, Straż Łowiecka, Straż Leśna, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Inspekcja Pracy, Dyrektor Parku Narodowego.

organy prowadzące postępowanie sądowe - sąd, osoby funkcyjne(Prezes Sądu, Przewodniczący wydziału, Przewodniczący Składu Orzekającego).

organy prowadzące postępowanie wykonawcze - sąd, sędzia penitencjarny.

2. Strony procesowe.

Stroną procesową jest podmiot występujący w procesie z określonym żądaniem, opartym na prawie materialnym, a skierowanym przeciwko innemu podmiotowi, bądź jest to żądanie.

PODZIAŁ STRON

- czynne - występujące z żądaniem(aktem oskarżenia);

- bierne - strona, przeciwko której żądanie jest kierowane;

Na etapie postępowania przygotowawczego jest jedna strona czynna i jedna bierna. Stroną czynna jest pokrzywdzony, a bierną - podejrzany.

Na etapie postępowania sądowego stroną bierną jest oskarżony a stronami czynnymi są: oskarżyciel publiczny(prokurator), oskarżyciel prywatny, oskarżyciel posiłkowy(pokrzywdzony), który występuje obok prokuratora, powód cywilny.

3. Pomocnicy procesowi stron i organów - podmioty, które działają obok strony lub organu i mają na celu ułatwienie spełniania funkcji stron i organów.

Pomocnicy stron: obrońca przy stronie biernej, pełnomocnik przy stronie czynnej;

Pomocnicy organów procesowych: tłumacz, protokolant, stenograf.

4. Przedstawiciele ustawowi - osoby działające w procesie za stronę czynną, z uwagi na brak, bądź ograniczoną zdolność do czynności prawnych(np. ze wzgl. na wiek).

5. Rzecznicy interesu społecznego(np. Rzecznik Praw Obywatelskich).

6. Inni uczestnicy - biegli, świadkowie.

5. SĄDY

1. Sądownictwo dzielimy na:

1. powszechne

- sądy rejonowe;

- sądy okręgowe;

- sady apelacyjne.

b) szczególne.

Sąd Najwyższy sprawuje nadzór orzeczniczy nad sądami powszechnymi i wojskowymi.

Obowiązuje zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości(tylko sąd może rozstrzygać o odpowiedzialności karnej osób).

Niezawisłość sędziów(autonomia w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości).

2. Gwarancje niezawisłości sędziów.

1. nieusuwalność(w drodze administracyjnej);

2. immunitet materialny - nie odpowiadają za wykroczenia(można ich ukarać jedynie w drodze dyscyplinarnej);

3. jawność rozprawy;

4. samodzielność;

5. samodzielność;

6. kolegialność - orzekanie w większych składach;

7. tajność;

8. instytucja wyłączenia sędziego;

9. apolityczność.

3. Wyłączanie sędziego:

1. z mocy prawa - kiedy ustawodawca mówi w jakich przypadkach sędzia nie może prowadzić rozprawy(np. był świadkiem czynu, prowadził postępowanie przygotowawcze);

2. na wniosek - (Art. 41 KPK) - wątpliwość bezstronności sędziego w danej sprawie.

4. Właściwość sądu - jest to kompetencja danego sądu do rozpoznania konkretnej sprawy ze względu na rodzaj przestępstwa, położenie sądu, fazę postępowania, bądź rodzaj podejmowanej czynności.

1. Właściwość rzeczowa - uprawnienie sądu do rozpoznania konkretnej sprawy ze względu na rodzaj zarzucanego czynu.

Właściwym rzeczowo do rozpoznania sprawy jako sąd I instancji jest sąd rejonowy(Art. 24 KPK).

Sąd okręgowy będzie właściwym rzeczowo, jeżeli ustawa tak stanowi.(Wszystkie zbrodnie sądzone są w sądach okręgowych).

2. Miejscowa - uprawnienie sądu do rozpoznania konkretnej sprawy ze względu na położenie.

Daną sprawę rozpatruje sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo(Art. 31 KPK).

3. Funkcjonalna - uprawnienie sądu do rozpoznania konkretnej sprawy ze względu na fazę postępowania lub rodzaj podejmowanej czynności.

Jest to właściwość wynikająca wprost z jakiegoś przepisu KPK, który wskazuje sąd uprawniony do podjęcia danej czynności procesowej.

Spory o właściwość:

• Pozytywny - gdy dwa lub więcej sądów uważa się za właściwe do rozpoznania danej sprawy;

• Negatywny - żaden sąd nie chce sądzić.

• Właściwość z łączności spraw(Art. 33,34 KPK).

• Właściwość z delegacji.

Jest to odstępstwo od ogólnych reguł. Są 3 rodzaje tej właściwości:

• Ze względu na ekonomikę postępowania(Art. 36 KPK);

• Ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości(Art. 37 KPK);

• Z uwagi na wyłączenie sędziów.

6. Właściwość w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

5. SKŁAD SĄDU - NA ROZPRAWACH

Zasadą jest kolegialność - skład sądu jest większy niż jednoosobowy. Musi to być liczba nieparzysta.

Art. 28 & 1 KPK - na rozprawie głównej jest skład trzy-osobowy: 1 sędzia + dwu ławników;

Wyjątki:

Art. 28 & 2 KPK - szczególna zawiłość sprawy: 3 sędziów zawodowych;

Art. 28 & 3 KPK - w sprawach o przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności sąd orzeka w składzie pięcioosobowym: 2 sędziów+3 ławników;

Art. 476 KPK skład jednoosobowy - w postępowaniu uproszczonym w drobnych sprawach.

Art. 486 KPK - w postępowaniach z oskarżenia prywatnego skład jednoosobowy;

Art. 500 & 4 KPK - skład jednoosobowy również w postępowaniu nakazowym;

SKŁADY SĄDU ODWOŁAWCZEGO II INSTANCJI:

Art. 29 - trzech sędziów zawodowych;

Art. 29 & 2 KPK - apelacja lub kasacja od dożywotniego pozbawienia wolności: pięciu sędziów;

Art. 476 & 1 KPK - jeżeli sąd rejonowy rozpoznaje w składzie jednoosobowym to sąd odwoławczy również.

6. SKŁĄD SĄDU - NA POSIEDZENIACH

Art. 30 KPK - sąd rejonowy jednoosobowo; sąd apelacyjny, okręgowy i sąd najwyższy - skład trzyosobowy

7. Strony w postępowaniu

1. Czynne:

• Oskarżyciel publiczny(prokurator) - podmiot, który w sprawach z oskarżenia publicznego występuje z żądaniem ukarania danej osoby(poprzez złożenie aktu oskarżenia) i popiera to żądanie przed sądem.

W postępowaniu zwyczajnym oskarżycielem może być tylko prokurator

Szczególni oskarżyciele publiczni:

Urząd Skarbowy;

Inspektor Kontroli Skarbowej;

Państwowa Inspekcja Pracy;

Państwowa Inspekcja Sanitarna;

Państwowa Agencja Radiotelekomunikacyjna;

Urząd Celny;

Dyrektor Parku Narodowego;

Straż Łowiecka;

Straż Leśna.

• Art. 49-52 KPK Pokrzywdzony - osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne(dobro chronione prawem) zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Art. 49 & 2 - Pokrzywdzonym może być też instytucja państwowa.

• Art. 53-58 KPK Oskarżyciel posiłkowy - jest to pokrzywdzony, który w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego działa w charakterze strony obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.

oskarżyciel posiłkowy uboczny - działający obok oskarżyciela publicznego;

oskarżyciel posiłkowy zastępczy(subsydiarny) - działa zamiast oskarżyciela publicznego.

• Art. 59-61 KPK Oskarżyciel prywatny - jest to pokrzywdzony, który w sprawach ściganych z oskarżenia prywatnego wnosi i odpiera przed sądem prywatny akt oskarżenia.

Przestępstwa z oskarżenia prywatnego:

- zniesławienie;

- zniewaga;

- spowodowanie lekkich obrażeń ciała.

• Art. 62-70 Powód cywilny - jest to pokrzywdzony, który do rozpoczęcia przewodu sądowego(do odczytania aktu oskarżenia) wytoczył przeciwko oskarżonemu powództwo cywilne w celu dochodzenia w postępowaniu cywilnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa.

2. Bierne:

• Osoba podejrzana - osoba, w stosunku do której zostały podjęte określone działania(np. zatrzymanie, przeszukanie) bez przedstawienia mu jakichkolwiek zarzutów.

• Podejrzany - jest to osoba, wobec której wydano postanowienie o postawieniu zarzutów, bądź której postawiono zarzut bez wydania takiego postanowienia i przystąpiono do przesłuchania tej osoby jako podejrzanego.

• Oskarżony - jest to osoba, przeciwko której wniesiono do sądu akt oskarżenia bądź wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Oskarżonym jest się do końca postępowania. Później jest się skazanym lub osobą niewinną.

8. Prawa oskarżonego

• Prawo do obrony materialnej i formalnej. Ma swobodę wypowiedzi, może składać wyjaśnienia, nie ma obowiązku dostarczania obowiązków na niekorzyść;

• Prawo do porozumiewania się ze swoim obrońcą;

• Art. 79 KPK - oskarżony musi mieć obrońcę, gdy:

jest nieletni - nie ma ukończonych 17 lat;

jest głuchy, niemy lub niewidomy;

zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.

• Ma prawo brać udział w rozprawach, posiedzeniach, prawo przeglądania akt i robienia odpisów.

9. Obowiązki oskarżonego:

Art. 74, 75 KPK

10. Pomocnicy procesowi stron

• Obrońcą może być osoba uprawniona do wykonywania zawodu adwokata zgodnie z ustawą o adwokaturze

• Art. 82-89 KPK - obrońcę może ustanowić podejrzany na etapie postępowania przygotowawczego; oskarżony na etapie sądowym.

• Obrońca działa na korzyść klienta. Sposoby umocowania:

Ustanowienie obrońcy prywatnego;

Ustanowienie z urzędu.

Sąd ustanawia obrońcę z urzędu: z uwagi na ubóstwo oskarżonego, czy podejrzanego; jeśli zachodzi tzw. obrona obligatoryjna, a niema obrońcy z wyboru.

• Ten sam obrońca może bronić kilka osób, jeśli ich interesy nie są sprzeczne.

• Można mieć max. 3 obrońców, jeżeli „z urzędu”-1

11. Pełnomocnik Art. 87 KPK - strona inna niż oskarżony może ustalić pełnomocnika. Na etapie postępowania przygotowawczego - podejrzany; na etapie postępowania sądowego - oskarżyciel prywatny, oskarżyciel posiłkowy i powód cywilny.

Pełnomocnikiem może być adwokat, a w instytucji państwowej lub samorządowej-radca prawny.

Sposoby ustalanie pełnomocnika:

udzielenie pełnomocnictwa przez stronę;

ustanowienie z urzędu.

12. Czynności procesowe - są to świadome, przewidziane przez prawo zachowania się uczestnika procesu(działanie lub zaniechanie), mające na celu wywołanie określonych skutków przewidzianych w prawie procesowym.

Najważniejszą grupą czynności procesowych są decyzje organów procesowych:

zarządzenia

orzeczenia

Cechą wspólną zarządzeń i orzeczeń jest to, że są oświadczeniami woli o charakterze imperatywnym, rozstrzygającymi konkretny przypadek lub konkretną kwestię.

13. Zarządzenia - są to decyzje organów procesowych, wydawane w kwestiach porządkowych i mniejszej wagi.

Art. 93 & 2 KPK - Zarządzenia wydają organy:

- prezes sądu;

- przewodniczący wydziału;

- przewodniczący składu orzekającego;

- upoważniony sędzia;

- prokurator(na etapie postępowania przygotowawczego).

Art. 93 & 2 KPK - zarządzenia wydaje się w kwestiach, dla których przepisy KPK nie przewidują innej formy.

14. Orzeczenia - są to decyzje o większej wadze, wydawane w kwestiach merytorycznych. Orzeczenia dzielimy na:

1. postanowienia

2. wyroki

nakazowe

zaoczne

łączne.

14a. Wyroki są to decyzje o najważniejszym charakterze i mocy. Wydaje je tylko i wyłącznie sąd. Mają formę solenna(są wydawane w imieniu RP).

a) Sąd wydaje wyrok:

gdy orzeka co do istoty sprawy(wyrok skazujący, uniewinniający, warunkowo umarzający postępowanie;

Art. 414 KPK;

wydanie wyroku łącznego;

rozstrzyganie przez sąd odwoławczy apelacji od wyroku I instancji (w postępowaniu odwoławczym).

b) Wyroki dzielimy na:

merytoryczne - czyli orzekające o winie;

formalne - umarzające postępowanie.

c) Zaskarżalność wyroków - od wyroku I instancji przysługuje apelacja, a od wyroku II instancji - kasacja.

Wyroki wydawane są po przeprowadzeniu rozprawy z 2 wyjątkami:

- wydane w trybie Art. 335 KPK;

- Art. 342 KPK - wydanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie;

14b. Postanowienia

Na etapie postępowania przygotowawczego wydaje prokurator lub inny organ prowadzący postępowanie przygotowawcze.

Na etapie sądowym - wydaje sąd.

Wydawane są, gdy przepisy KPK wprost wskazują postanowienie jako formę rozstrzygnięcia danej kwestii. Można je wydawać zarówno na rozprawach, jak i na posiedzeniach niejawnych.

Dzieli się je na:

merytoryczne

formalne

oraz:

stanowcze - czyli niemożliwe do zmiany przez organ, który je wydał;

niestanowcze - acontrario - możliwe do zmian.

Na postanowienia służy zażalenie.

15. środki przymusu - są to czynności organów procesowych, zmierzające do wymuszenia spełnienia określonych obowiązków w procesie, bądź zmierzające do zapewnienia prawidłowego toku procesu.

Do środków przymusu zaliczamy:

a) zatrzymanie - środek przymusu polegający na krótkotrwałym pozbawieniu wolności określonej osoby.

Formy zatrzymania:

Art. 243 KPK ujęcie osoby;

Art. 244-246 KPK - tzw. zatrzymanie właściwe, czyli osoby już podejrzanej przez policję.

Art. 247 KPK - tzw. zatrzymanie na zarządzenie organu procesowego.

Art. 248 KPK - Okres zatrzymania: max. 48 - 72 godzin. 48 godz. na przedstawienie zarzutów.

b) środki zapobiegawcze - są to środki przymusu, mające na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania.

Do środków zapobiegawczych zaliczamy:

tymczasowe aresztowanie - najważniejszy;

poręczenia(majątkowe, społeczne, osoby godnej zaufania);

dozór policji;

Art. 276 KPK - zawieszenie w czynnościach służbowych lub wykonywaniu zawodu;

Art. 276 KPK - nakaz powstrzymywania się od określonej działalności lub prowadzenia określonych pojazdów;

Art. 277 KPK - zakaz opuszczania kraju połączony z zatrzymaniem paszportu

Podstawy zastosowania środków zapobiegawczych:

spełnienie przesłanki ogólnej z Art. 249 KPK - zebrane dowody wskazują prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo;

spełnienie jednej z przesłanek szczególnych z Art. 258 KPK;

Na podstawie Art. 25o KPK tymczasowe aresztowanie stosuje tylko sąd.

Inne środki zapobiegawcze stosuje: w postępowaniu przygotowawczym-prokurator, w postępowaniu sądowym-sąd.

Na przyznanie środka zapobiegawczego przysługuje zażalenie.

Tymczasowe aresztowanie:

- aresztuje tylko sąd;

- postanowienie o tymczasowym aresztowaniu sąd wydaje jednoosobowo;

- tymczasowego aresztowania dokonuje się: w postępowaniu przygotowawczym-na wniosek prokuratora; w postępowaniu sądowym-na wniosek prokuratora, lub „z urzędu”.

W postępowaniu sądowym właściwym jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy; w postępowaniu przygotowawczym-sąd rejonowy właściwy dla miejsca popełnienia przestępstwa.

- tymczasowe aresztowanie trwa nie dłużej niż 3 miesiące;

- zastosowanie tymczasowego aresztowania to ostateczność;

- Art. 259 KPK - tymczasowego aresztowania nie stosuje się, gdy zaistnieją przesłanki negatywne.

Poręczenie

- majątkowe(Art. 266-268 KPK);

- społeczne(Art. 271 KPK);

- osoby godnej zaufania(Art. 272 KPK);

Dozór policji

- Art. 275 KPK

c) Poszukiwanie oskarżonego i list gończy.

- Art. 278-280 KPK.

d) list żelazny - gwarantuje nietykalność na czas trwania procesu.

- Art. 281-284KPK.

e) kary porządkowe

- Art. 285-290 KPK.

- Art. 285 KPK - kary porządkowe można nałożyć na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który będąc wezwany, nie stawia się na rozprawę bez usprawiedliwienia. Kara porządkowa jest najczęściej pieniężna-do 3 tys. zł.

- Art. 287 & 2 KPK - karą porządkową może być kara aresztu do 30 dni.

f) Zabezpieczenia majątkowe.

- Art. 291-295 KPK.

---