Marketing pojawił się, gdy zaczęła się rozwijać konkurencja, a podaż jest większa niż popyt.
PODSTAWOWE POJĘCIA MARKETINGU
-potrzeby (odżywianie, ubranie, kultura, mieszkanie, pokonanie przestrzeni)
-pragnienia realizacji określonych potrzeb określa popyt
-popyt jego znajomość jest najważniejsza w marketingu
-produkt wszystko to, co można sprzedać; co tworzy zadowolenie klienta; usługa
-wartość użytkowa, to odzwierciedlenie ceny. Reprezentuje i realizuje określone funkcje.
-zadowolenie problem indywidualny.
-wymiana polega na tym gospodarka
-transakcja to efekt wymiany
-związki gospodarcze powiązania między producentami
-rynek miejsce spotkania się popytu z podażą
-uczestnicy rynku konsument i producent
-marketing to zintegrowany zespół działań i urządzeń służący osiąganiu zysków przez przedsiębiorstwo poprzez budowanie zadowolenia klienta.
OTOCZENIE MARKETINGOWE PRZEDSIĘBIORSTWA
1.Bliższe
-konkurencja (zamierzenia konkurenta)
-instytucje finansowe (kredyty)
-instytucje ubezpieczeniowe
-negocjacje
Otoczenie bliższe w bezpośredni sposób oddziałuje na działalność przedsiębiorstwa i działalność marketingową.
2.Dalsze
-otoczenie demograficzne - podział na grupy wiekowe, wykształcenie, struktury rodzinne (wolni, rodziny 2 osobowe, rodziny z dziećmi, konkubinat→każdy ma inne potrzeby i sposoby ich zaspokajania)
-otoczenie ekonomiczne- poziom gospodarki (wysoki poziom-społeczeństwo bogate), ważne są tendencje rozwoju
-otoczenie technologiczne- trzeba obserwować zmiany, przeznaczyć nakłady na badania i wynalazki, co obciąża budżet przedsiębiorstwa, otoczenie to niesie duże możliwości, ale wymaga dużych nakładów
-otoczenie kulturowe- przedsiębiorstwa muszą uwzględniać wymagania ekologiczne
ZARZĄDZANIE MARKETINGOWE
Przywództwo→ kierowanie ludźmi
Sterowanie→ systemem technicznym
Kierowanie→ odnosimy do zespołu ludzkiego. Pojęcie jest bardzo bliskie pojęciu zarządzania.
FUNKCJE ZARZĄDZANIA:
1.PLANOWANIE. W wyniku planowania powstaje plan, w którym najważniejszy jest cel. Metody dotarcia do celu można modyfikować, ale zmiana celu powoduje, że mamy do czynienia z innym planem.
2.ORGANIZOWANIE. Funkcja organizowania to dobór metod i środków realizacji celów.
Środki- zasoby ludzkie, techniczne i pieniężne.
3.MOTYWOWANIE. Motywacja- największą siłę ma motywacja ekonomiczna- dobra płaca za dobrą płacę. Motywacja pozaekonomiczna również bywa bardzo silna (nagrodą jest satysfakcja)
4.KONTROLOWANIE. Funkcja kontrolna- dokonanie porównania czy zaplanowane czynności były wykonane zgodnie z przepisami i z planem. W każdej sytuacji jeżeli powstały odchylenia należy ustalić przyczyny ich powstania.
Proces kierowania i zarządzania można ze sobą porównać, posiadają takie same funkcje.
Powyższe funkcje zazębiają się i pokrywają w całym procesie.
Zarządzanie (marketing) korzysta z dorobku innych dyscyplin:
*cybernetyka- teoria systemów, teoria sterowania
*ekonomia- analiza działalności gospodarczej, finanse, ekonomika przedsiębiorstw, ekonomika pracy
*psychologia, socjologia- psychologia pracy, socjologia organizacyjna, organizowanie tłumu
*nauki prawne- prawo administracyjne, gospodarcze, pracy.
PROCES ZARZĄDZANIA MARKETINGOWEGO
Analiza możliwości marketingowych |
↓
Badanie i wybór docelowych rynków działania |
↓
Projektowanie strategii marketingowej |
↓
Sporządzanie planu działalności marketingowej |
↓
Organizacja, wdrażanie i kontrola działalności marketingowej. |
Cel strategiczny- główny cel działania
Np. - opanowanie rynku
-wprowadzenie nowego produktu
-obniżenie kosztów produkcji
-strategia penetracji rynku (McDonalds)(ekspansja rynkowa)
-strategia produktu (Coca-Cola)
Zarządzanie marketingowe jest to proces planowania, organizowania, motywowania i kontroli działań zmierzających do realizacji przyjętego celu przez przedsiębiorstwo.
Cel zarządzania marketingowego (i firmy)
-budowa zadowolenia klienta
-przysparzanie zysku firmie
Kanał dystrybucyjny- droga transportu.
Zarządzać można wszystkim.
PLANOWANIE MARKETINGOWE
Wg czasu wykonania plany dzielimy na:
-krótkookresowe
-średniookresowe
-długookresowe (strategiczne)
Każdy podmiot we własnym zakresie planuje.
Plany poza horyzontalne→ są to plany długookresowe.
Prognoza→ określa trendy rozwojowe w interesującej nas dziedzinie.
W działalności marketingowej od prognozowania i planów długoterminowych. Obejmuje ono rok, 2 lata, max 5 lat.
Fazy:
1.Określ wartość (zbadaj czego oczekuje konsument) wyniki są podstawą analiz i umożliwiają zaspokajanie oczekiwań konsumentów
2.Wyprodukuj
3.Wprowadź na rynek i promuj
4.Sprzedaj
PLAN MARKETINGOWY musi wykazywać możliwość zmian jakie mogą występować w trakcie realizacji. W planowaniu marketingowym bardzo ważna jest duża elastyczność planu. Jest jednym z planów działalności firmy (każdy dział robi swój własny plan; wszystkie te plany składają się na ogólny plan działalności firmy)
ELEMENTY TYPOWEGO PLANU MARKETINGOWEGO;
1.Strzeszczenie dla kierownictwa (pisane na samym końcu, po zbudowaniu całego planu )
2.Ocena bieżącej sytuacji marketingowej (ocena silnych i słabych stron własnych i konkurencji, jest podstawowy element do prawidłowej oceny pozycji na rynku, trzeba znać oprócz produktu i jego ceny strategię konkurencji)
3.Ocena możliwości rynkowych ( jest to problem przedsiębiorstwa związany z jego pozycją rynkową- wytypowanie działalności, w której powinniśmy być najlepsi→ poprzestanie na dobrym poziomie to skazanie się na porażkę. Gdy konkurencja zorientuje się, że firma zrezygnowała z działań podwyższających pozycję przedsiębiorstwa, wtedy spręża wszystkie siły i zajmuje jej pozycję.
4.Określenie celu działalności np. "Naszym celem jest opanowanie rynku; wprowadzenie na rynek nowego produktu".
5.Opracowanie strategii.
6.Analiza zysków i strat.
7.Kontrola realizacji planu.
SEGMENTACJA RYNKU.
Segment rynku- relatywnie homogeniczna grupa konsumentów, która reaguje w podobny sposób na zmiany w kompozycji marketingowej.
Nisza rynkowa- grupa ludzi, którzy gotowi są kupować produkty wysokiej jakości po bardzo wysokiej cenie.
Kryteria
1. geograficzne
rynek krajowy
rynki zagraniczne
rynek globalny
Elementy:
powierzchnia (obszar rynku)
zaludnienie (ilość mieszkańców, rozmieszczenie)
klimat
2. demograficzne
wiek
narodowość (nacje narodowe)
wyznanie
Podziałów w rynku możemy segmentować wg własnego uznania i potrzeb danej firmy i danego produktu.
W marketingu ważne jest aby:
rozpoznać oczekiwania rynku
wyprodukować produkt
poinformować rynek o produkcie
sprzedać produkt
3. psychologiczne
styl życia
cechy charakteru
4. inne kryteria
stosunek do produktu
znajomość produktu
status użytkownika
intensywność użytkowania
Przykłady segmentacji
brak segmentacji
segmentacja całkowita
segmentacji wg wieku
segmentacja wg płci
segmentacja wg zarobków
Etapy segmentacji
SEGMENTACJA RYNKU
1.Identyfikacja zmiennych segmentacji i podział rynku na segmenty.
2.Opracowanie profili (zainteresowanie) danych segmentów.
ZDEFINIOWANIE RYNKU DOCELOWEGO
3.Ocena atrakcyjności każdego segmentu.
4.Wybór dowolnych segmentów.
POZYCJONOWANIE RYNKU
5.Identyfikacja możliwych koncepcji pozycjonowania dla każdego segmentu docelowego.
6.Wybór, rozwinięcie i przekazywanie wybranej koncepcji pozycjonowania.
Pozycjonowanie rynku- określenie w jakiej dziedzinie jesteśmy najlepsi na rynku.
Segmentacja rynku przedsiębiorstw (wybór kooperantów)
1.demograficzne
gałąź (na których gałęziach powinniśmy się skoncentrować)
wielkość przedsiębiorstwa
lokalizacja
2.zmienne operacyjne
technologia
status użytkowania
wymagania klienta
3.podejście do aktu kupna
organizacja funkcji zbytu
struktura władzy
charakter istniejących stosunków
ogólna polityka dokonywania zakupu
4.czynniki sytuacyjne
nagła potrzeba
szczególne zastosowanie
wielkość zamówienia
5.cechy osobowe
podobieństwo między nabywcą a sprzedawcą
PRODUKT W DZIAŁALNOŚCI MARKETINGOWEJ
Produkt→ to wszystko co znajduje nabywcę, który jest gotowy zapłacić określoną cenę.
W działalności marketingowej wyróżniamy 5 poziomów produktu:
podstawowa funkcja produktu
pożytek podstawowy
produkt oczekiwany przez konsumenta
produkt ulepszony
produkt potencjalny
PRODUKTY |
|
PRZEMYSŁOWE |
KONSUMPCYJNE |
-surowce i materiały -maszyny i urządzenia -budynki i budowle |
-produkty powszechnego zakupu -p. wygodnego zakupu -p. nie poszukiwane -p. okazjonalnego zakupu -grupa p. nagłej potrzeby
|
Dla producenta ważny jest cykl życia produktów:
wprowadzenie na rynek
wzrost
dojrzałość
spadek
Ważny jest czas życia produktu.
Przedsiębiorstwo musi myśleć o modernizacji produktu, bądź wprowadzeniu nowego.
Im dłużej produkt funkcjonuje na rynku tzn, że jest akceptowany na rynku. Wtedy przedsiębiorstwo ma większe zyski. Każda firma stara się przedłużyć życie produktu. Głównie przez modernizację. Zejście prod. z rynku spowodowane jest moralnym, a nie fizycznym starzeniem się, tzn, że na rynku pojawia się prod. o wyższym standardzie.
Linie produktów→ wtedy gdy przedsiębiorstwo produkuje kilka podobnych produktów.
Asortyment→ produkty o różnym przeznaczeniu.
HIERARCHIA PRODUKTÓW:
-rodzina potrzeb- podstawowa potrzeba leżąca w sferze rodziny potrzeb (bezpieczeństwo)
-rodzina produktów- wszystkie klasy produktów, które mogą zaspokoić podstawową potrzebę w rozsądnym stopniu
-klasa produktów- grupa prod. w ramach klasy prod., posiadająca spójne cechy użytkowe
-linia produktów- grupa prod. w ramach klasy prod. blisko powiązana z racji podobnego działania
-typ produktu- te elementy linii produktu, który łączy jeden z wielu możliwych postaci produktu
-marka produktu- nazwa kojarzona z jednym lub wieloma elementami linii produktu używana w celu identyfikacji produktu
-produkt
CENA W DZIAŁALNOŚCI MARKETINGOWEJ
Cena:
to wartość towaru wyrażona w pieniądzu
to relacja wymienna pomiędzy towarami, będąca wypadkową różnokierunkowych interesów
Funkcje ceny:
-kosztowa- podstawą określania ceny są koszty prod.
-rynkowa- przy ustalaniu tej ceny rynkowej, trzeba ustalić taką cenę, żeby rynek ją akceptował, a przedsiębiorswo miało swój zysk
-związana z cyklem życia produktu- produkt w każdej fazie może mieć inną cenę (cena promocyjna, później wyższa itd)
STRATEGIE CENOWE:
Jakość wyrobu |
CENA WYROBU |
||
|
WYSOKA |
ŚREDNIA |
NISKA |
Wysoka
|
ekskluzywna |
penetracji |
superokazji |
Średnia |
Ceny zawyżonej |
Ceny przeciętnej |
Ceny okazyjnej |
Niska |
"sprzedaj i w nogi" |
Nędzny towar |
Taniego towaru |
Strategia porzucenia- wyjście z rynku
Strategia parasola
Strategia dumpingowa (sprzedaż poniżej kosztów prod)
CZYNNIKI WRAŻLIWOŚCI NA CENĘ:
-efekt wartości unikalnej- nabywca jest mniej wrażliwy na cenę jeżeli wyrób, usługa posiada cechy unikalności
-świadomość istnienia substytutów na rynku
-efekt trudnego porównania- nie można porównać ceny i jakości z innym produktem
-efekt globalnych wydatków- nabywca wydaje nieznaczną część swoich środków (dochodów)
-efekt końcowego pożytku- mniejszy wydatek w stosunku do całkowitego pożytku końcowego
-efekt podzielonych wydatków- w wydatku partycypują inne osoby
-efekt utopionych pieniędzy- produkt jest już używany, z innymi kupionymi wcześniej może zwiększyć ich użyteczność
-efekt relacji jakości do ceny- wysoka cena, ale i wysoka jakość
-efekt zapasów
SYSTEMY INFORMACJI MARKETINGOWEJ
Dzisiaj informacja jest towarem.
Źródła wtórne informacji- informacja przez kogoś już zebrana (np. z gazety, reklama konkurenta)
Źródła pierwotna informacji- informacje uzyskane bezpośrednio od konsumentów (ankiety)
Elementy systemu informacji marketingowej (SIM)
ludzie
sprzęt
techniki
gromadzenie, porządkowanie, analizy i oceny informacji
przekazywanie na czas potrzebnej i dokładnej inf. Od osób podejmujących decyzje dotyczące marketingu
Źródłem inf. Są sprawozdania wewnętrzne firmy.
Gdy chcemy wprowadzić towar na rynek, to musimy;
analiza chłonności rynku
określenie wzrostu dynamiki sprzedaży określa się na podstawie ubiegłych lat (np. 3 lat).
Wewnętrzne źródła są bardzo tanie i w każdej chwili można do nich sięgnąć.
W strukturze bardzo ważne są 3 elementy:
blok gromadzenia informacji
blok przetwarzania informacji
blok przekazywania informacji
System wspomagania decyzji marketingowej
DANE MARKETINGOWE |
↓
System wspomagania decyzji marketingowych |
Bank statystyki
|
↓ |
Bank modeli
|
↓
Ocena i decyzje marketingowe |
Gromadzenie informacji odbywa się za pomocą badań marketingowych.
Przebieg badań marketingowych
Określenie przedmiotu i celu badań |
↓
Opracowanie planu badawczego |
↓
Gromadzenie informacji |
↓
Analiza informacji |
↓
Prezentowanie wyników |
Najczęściej prowadzi się badania okresowe.
Typy badań:
ciągłe
okresowe
wyrywkowe
Wszystkie badania powinny przebiegać zgodnie ze schematem. Aby można było zebrać konkretne informacje należy bardzo szczegółowo określić przedmiot i cel badań.
STRATEGIE MARKETINGOWE
Strategia gospodarcza
najważniejsze elementy programu działań długookresowych
model LCAG
Analiza zewn. |
|
Analiza wewn. |
↓ |
|
↓ |
Szanse zagrożenia |
|
Silne strony Słabe strony |
↓ |
|
↓ |
Decyzje strategiczne |
||
↓ |
||
Polityka w zakresie
|
Macierz strategiczna BCG
Strategia McKinseya
Pozycja konkurencyjna |
Wartość dziedziny działalności |
|||
|
SILNA |
WYSOKA Utrzymanie za wszelką cenę pozycji lidera |
ŚREDNIA -utrzymanie pozycji -nadążanie za rozwojem dziedziny |
NISKA Poprawianie rentowności |
|
ŚREDNIA |
Poprawienie pozycji |
Poprawianie rentowności |
Selektywne wycofywanie |
|
SŁABA |
Podwojenie nakładów lub porzucenie |
Stopniowe i selektywne wycofywanie |
Porzucenie, zaprzestanie zasilania |
Macierz ADL
Dojrzałość dziedziny
|
rozruch |
wzrost |
dojrzałość |
spadek |
dominująca |
Wysoka rentowność Płynność= 0 |
Wysoka rentowność Płynność dodatnia |
||
Silna |
Ryzyko średnie Duże zapotrzebowanie finansowe |
Ryzyko niskie Małe zapotrzebowanie finansowe |
||
Korzystna |
Duże zapotrzeb. finans. |
Małe zapotrzeb. finans. |
||
Słaba |
Ryzyko wysokie Płynność ujemna |
Ryzyko średnie Płynność dodatnia |
||
marginesowa |
Rentowność niska |
Rentowność niska |
+ zapotrzebowanie finanws. -
+ ryzyko sektorowe -
Rodzaje strategii:
Wolumen (mała liczba konkurencji, rentowne przywództwo, marginesowi konkurenci)
Specjalizacja
Rozproszenie
Impas
Strategie relacyjne:
Klub dostawców dla państwa
Strategia polityczno- technologiczna
Alians strategiczny
Strategia polityczno- związkowa
Trójwymiarowa przestrzeń strategiczna:
Strategia championa
Strategia niezależności
Strategia inżynierska
Strategia filantropa
Strategia podopiecznego
Strategia usynowienia
Strategia awanturnicza
Strategia samobójcy
ALIANSE STRATEGICZNE
Alians- związek między przedsiębiorstwami, którego zamierzeniem jest zrealizowanie przez partnerów wspólnego celu.
Alians- to spółka joint venture między przedsiębiorstwami, z których jedno ma na celu wejście lub utrzymanie się na rynku kraju partnera.
Główne motywy zawierania aliansów:
Utrzymanie się na pozycji lidera
Zwiększenie zysków.
Wejście na rynek.
Przesłanki zawierania aliansów:
Globalizacja rynków
Regionalizm
Protekcjonizm
Bariery kosztów
Alians wg celów:
Produkcja
Rozwój i produkcja
Rozwój wspólnego produktu.
8