Pojęcie nauki administracji:
Nauka administracji:
nauka o związku zjawisk zachodzących w procesie administrowania
zajmuje się organizacją i funkcjonowaniem administracji państwowej
stanowi dyscyplinę dotyczącą badań prawidłowości występujących w dziedzinie zjawisk administracyjnych
nauka społeczna opierająca się na metodach empirycznych, której przedmiotem jest wiedza o istniejącej w danym ustroju administracji publicznej.
Podział „wiedzy administracji” na trzy części składowe: nauka prawa administracyjnego, nauka administracji, polityka administracyjna:
Między w/w zachodzą ścisłe związki, ale również zasadnicze różnice:
przedmiotem prawa administracyjnego (nauki prawnej) jest świat norm i ich wykładni, a także stosunków prawnych
nauka administracji i nauka polityki administracji zajmuje się administracją rzeczywistą, jaka jest, a więc „światem realnym” (światem faktów społ. i odnośnych ocen).
Nauka prawa administracyjnego - interesują ją normy prawne dotyczące administracji publicznej, a nie administracja jako całość. Stosuje metodę analityczno-prawną, czyli badanie związków między poszczególnymi instytucjami określonymi przez normy.
Nauka administracji - bada administrację rzeczywistą i różnorakie mechanizmy jej funkcjonowania. Opiera się na metodach empirycznych. Poprzez badanie instytucji administracyjnych dostarcza materiału do oceny istniejących rozwiązań prawnych, wskazuje na konieczność przeprowadzenia zmian (reform), co może stanowić podstawę do zmian w obowiązującym dotychczas prawie administracyjnym.
Przedmiot nauki administracji:
otoczenie, czyli środowisko, w którym działa administracja oraz wzajemne związki, jakie zachodzą między nimi
sprawy struktur organów administracji i wzajemnego powiązania aparatu administracyjnego
problem kadr w administracji
funkcjonowanie aparatu administracyjnego
problematyka kontroli funkcjonowania administracji
sprawy techniki w administracji
Twórcy nauk administracji:
Lorenz Von Stein - łączył opis rzeczywistej administracji z polityką i ekonomia państwa-nauka administracji z wyższej koncepcji państwa. Administracja obejmuje prawie całą działalność państwa poza ustawodawstwem. Reprezentuje to, co jest wspólne dla wszystkich działów administracji oraz poszczególnych działów administracji rzeczywistej.
Friedrich Winslow Taylor - twórca jednego z pierwszych systemów nauk organizacji pracy, tzw. tayloryzmu. Problematyka naukowej organizacji pracy; nauka administracji związana z nauką o zarządzaniu. Opracował zbiór reguł odnoszący się do podnoszenia wydajności pracy poprzez dobór odpowiednich ludzi, właściwe warunki organizacyjne i techniczne pracy.
Karol Adamiecki - twórca nauki organizacji i kierownictwa. Sformułował trzy prawa:
Prawo harmonii doboru.
Prawo harmonii działania organów pracy zbiorowej.
Optymalna produkcja.
Henry Fayol - jeden z twórców naukowych podstaw organizacji pracy i zarządzania. Funkcja administracji w organizacji przemysłowej:
przewidywanie
organizowanie
rozkazywanie
koordynowanie
kontrola
Podział ten znalazł zastosowanie w pracach nad administracją publiczną, które miały na celu usprawnienie technik administrowania. Doświadczenia poczynione w przedsiębiorstwie zostały przeniesione na teren aparatu państwowego.
Elton Mayo - zajmował się socjologią przemysłową. Twórca teorii Human Relations. Kierunek tzw. stosunków międzyludzkich miał pewne znaczenie dla naukowego poznania administracji, a badania w tym zakresie obejmowały głównie prywatne organizacje przemysłowe.
Czynniki kształtujące administrację publiczną:
- Ustrój państwa:
- Model administracji państwa absolutnego
Powstanie aparatu administracyjnego związane z tworzeniem się władzy absolutnej, czyli wzrostem władzy panującego oraz upadkiem znaczenia stanów. Działanie aparatu administracji przebiegało sprężyście i jednolicie, a sam aparat podlegał i zależał od panującego. Sam aparat charakteryzował się hierarchiczną organizacją, zależnością od panującego (in. płatnością), a także zawodową kadrą urzędniczą. Prawo administracyjne było wiążące dla obywatela, ale nie dla organu administracji. Władze administracji są niezależne od sądu, a działają w oparciu o „prawo administracyjne”. Administracja tworzy prawo sama dla siebie. Natomiast władza panującego i jego aparatu wkraczała we wszystkie dziedziny życia podwładnych, dla których było to uciążliwe; nie mogli się odwołać do sądu, a jedynie złożyć skargę (tzw. rekurs hierarchiczny) na niższy organ do organu wyższego rzędu, który danej skargi nie miał obowiązku rozpatrzyć.
- Model liberalnego państwa prawnego
Wniosek o ograniczenie wpływu administracji na obywateli w stopniu maksymalnym. 2.Ochrona porządku prawnego.
W związku z powstaniem takiego modelu państwa, które gwarantuje jednostce jej naturalne prawa, działanie administracji zostało związane ustawą. Wykonuje ona prawa, jest podporządkowana parlamentowi, który to prawo stanowi i zarazem kontroluje on również działalność administracji. Parlament reprezentuje społeczeństwo. Administracja podporządkowuje się prawu powszechnie obowiązującemu i stanowionemu przez parlament. Administracja wkracza w sferę praw i obowiązków obywatela wyłącznie wtedy, kiedy ustawa na to wskazuje. Wytworzenie się instytucji aktu, postępowania administracyjnego, sądownictwa administracyjnego, przez co gwarantuje się realizację uprawnień obywateli wobec władz administracyjnych.
Współcześnie administracja jest organizatorem działań na rzecz dobra powszechnego, wzrasta jej aktywność. Wykonuje zadania w zakresie zaspokajania potrzeb jednostki w dziedzinach: socjalnej, oświatowej, kultury (tzw. administracja świadcząca). Również w zakresie administracji władczej zakres jej aktywności ulega stałemu poszerzeniu.
- Ogólne poglądy na świat
Oddziałują na administrację dwukierunkowo: 1.Podstawa kształtowania poglądów na ustrój państwa i administracji. 2.Motyw świadomego działania administracji w rozstrzyganiu różnych spraw.
- Doktryna ustrojowa
Doktryny polityczne i prawne odgrywają większą rolę tylko wtedy, gdy są uznawane i akceptowane przez społeczeństwo lub jeśli są doktryną panującą. Wyrazem ich jest panujący porządek jako zespół norm prawnych regulujących urządzenia państwowe, a w tym i aparatu administracyjnego. Wpływ ten wyrażać się może także w zespole norm i dyrektyw nie mających charakteru normy prawnej, jednak takich, którymi kieruje się administracja państwowa w swym działaniu.
- Czynniki aksjologiczne
Założenia wynikające z ustroju danego państwa (założenia aksjologiczne) dotyczą: przestrzegania praw jednostki i obywatela, ich swobód politycznych, uznania szczególnej roli własności prywatnej, liberalizmu w systemie gospodarczym (gospodarki rynkowej), przestrzegania przez administrację praw i zapewnienia jednostce „prawa do sądu”. Założenia te są wyprowadzone z zasad demokratycznego państwa prawa oraz paktów międzynarodowych.
- Prawo
Jest czynnikiem kształtującym administrację publiczną, której działalność musi być uregulowana przepisami prawa. Prawo stanowi istotny element ustroju państwa. Wraz ze zmianą ustroju ulega ono przekształceniu, dostosowując istniejące instytucje prawne do potrzeb nowego ustroju społeczno-politycznego i ekonomicznego. Istotnym elementem ustroju państwa prawa jest nakaz działania administracji publicznej na podstawie prawa, które określa: zadania administracji, organizację aparatu administracji, formy czynności podejmowanych przez aparat administracyjny. Sama administracja nie tylko stosuje, ale i tworzy prawo. Zazwyczaj jest to prawo typu wykonawczego. Znajomość norm jak i terminów w nich stosowanych nabiera we współczesnej administracji szczególnego znaczenia. Powodem tego obywatel bierze udział w realizacji zadań administracji i styka się z normą prawną. W administracji publicznej osoby stosujące prawo nie zawsze mają prawnicze przygotowanie. Czynnikiem, który ułatwia stosowanie prawa jest jego upowszechnienie poprzez szkolenie.
- Normy moralne, obyczajowe i techniczne
Przepisy prawne nakazują organowi administracji lub pracownikowi aparatu administracyjnego przestrzeganie norm moralnych lub obyczajowych. Chodzi tu m.in. o obowiązek zachowania uprzejmości i życzliwości w kontaktach ze zwierzchnikami, podwładnymi, petentami, a także o zachowywanie się z godnością zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim. Stosowanie przez administrację norm moralnych, czy też obyczajowych łączy się z problematyką określaną mianem kultury administrowania bądź też etyki administracji. Normy techniczne natomiast regulują stosunek człowieka do przyrody, procesy korzystania z maszyn i urządzeń, i racjonalne wykorzystanie poziomu wiedzy i techniki w tym zakresie. Normy te mają również za zadanie ustalenie organizacji pracy w urzędzie, dotyczyć będą pomieszczeń biurowych i wymogów, jakim winne one odpowiadać z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Racjonalizacja działań
Administracja państwowa winna być oparta na zasadach racjonalnej organizacji pracy, które zapewniają jej sprawne działanie. Sprawność pracy administracji publicznej to sprężyste i elastyczne działanie odznaczające się dużą wydajnością pracy. Wymogi racjonalnej organizacji pracy w znacznym stopniu kształtują strukturę, zdania i sposób działania administracji publicznej.
Rodzaje reform administracji:
Reformy administracji mogą mieć różny zasięg i charakter.
Ze względu na zasięg dzielimy je na:
1.Makroreformy - obejmują cały system administracji
2.Mediareformy - dotyczą wybranych jednostek lub działań
3.Mikroreformy - dotyczą np. poszczególnych stanowisk w urzędach administracji
Ze względu na charakter, zmiany dzielimy na:
1.Reformy strukturalne - dotyczą reorganizacji ustroju jakiejś jednostki
2.Reformy proceduralne - obejmują zmiany w postępowaniu, procedurze
3.Reformy techniczne - dotyczą wprowadzania nowych technik bądź urządzeń do administrowania
4.Reformy personalne - dotyczą zmian osobowych, personalnych w administracji
Zasady makroreformy administracji publicznej w Polsce w 1998 r.:
Podstawowymi zasadami makroreformy dotyczącej przekształcenia administracji lokalnej w 1998 r. zostały przyjęte:
zasada unitarności państwa i nadrzędności interesów państwa
zasada domniemania kompetencji i przysługiwania samorządowi ważnej części zadań państwowych
zasada pomocniczości
zasada solidarności społecznej
Cele reformy administracji publicznej w Polsce w 1998 r.:
wzmocnienie władzy „ogólnej” w administracji publicznej
wyeliminowanie prymatu zarządzania branżowego nad zarządzaniem terytorialnym
odejście od sytuacji „zaśmiecania” administracji centralnej drobnymi zadaniami, które mogą być wykonywane na niższym szczeblu
określenie wyraźnej „misji” poszczególnych podmiotów administracji publicznej ze względu na bardzo częste pomieszanie kompetencyjne.
Konstrukcja zespolona - zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei przyznania jednemu pionowi uprawnień koordynacyjnych w stosunku do wielu różnych resortów organów. Administracja zespolona - oparta na zasadach zespolenia i zwierzchnictwa wojewody, warunkującego skuteczne wykonywanie zadań tej administracji. Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działają pod zwierzchnictwem wojewody. Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej. Organy administracji zespolonej pozostają równocześnie w układzie podporządkowania wobec organów stopnia wyższego w ramach postępowania administracyjnego.
Administracja rządowa - organami administracji rządowej w Polsce są: Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i jej wiceprezesi ministrowie oraz obecnie także przewodniczący Komitetu Badań Naukowych i Komitetu Integracji Europejskiej, a ponadto centralne organy administracji rządowej podległe premierowi i Radzie Ministrów.
Administracja samorządowa (terenowa) - występuje na szczeblu lokalnym i regionalnym (wojewódzkim), składa się z kolegialnych i jednoosobowych organów wykonawczych powoływanych przez radę gminy (powiatu). Ciałem kolegialnym jest zarząd, organem jednoosobowym natomiast wójt (w gminach wiejskich), burmistrz (w gminach z siedzibą w miastach), prezydent miasta (w miastach wojewódzkich i w gminach miejskich liczących 100 tys. mieszkańców) lub starosta (w powiatach). Na poziomie regionalnym organem wykonawczym sejmiku samorządowego jest zarząd, którym kieruje marszałek wojewódzki.
Administracja specjalna (niezespolona) - są terenowymi organami administracji rządowej o wąskim zakresie działania, podporządkowanymi właściwemu ministrowi. Organy te nie są podporządkowane wojewodom. Organami administracji niezespolonej są m.in. izby skarbowe, urzędy skarbowe, inspektorzy kontroli skarbowej oraz dyrektorzy urzędów celnych i urzędów statystycznych.
Usprawnienia dokonywane w aparacie administracji:
Służby organizatorskie - tworzone w danych jednostkach organizacyjnych. Są to komisje, ciała kolegialne do spraw usprawnień. Mogą funkcjonować pod inną nazwą. Mają na celu bieżące informowanie o możliwości stosowania nowych technik w administracji.
Wskazania na naukową organizację pracy oraz wskazania płynące z naukowej organizacji pracy.
Brak swobody eksperymentowania ze względu na normy prawne, które wyznaczają reorganizację i usprawnienia administracji publicznej.
Kodeks Dobrej Administracji:
Kodeks wprowadza ogólne zasady dobrej praktyki administracyjnej pomiędzy urzędem a jednostką. A więc każdy urzędnik, również w organach samorządu, ma obowiązek działać zgodnie z zasadą praworządności, stosować uregulowania i procedury ujęte w przepisach. Zwraca się szczególną uwagę na to, aby decyzje dotyczące praw lub interesów poszczególnych osób posiadały podstawę prawną, a ich treść była zgodna z obowiązującymi przepisami. Kodeks wprowadza zasadę niedyskryminowania i równego traktowania. W toku podejmowania decyzji urzędnik zapewni, aby przyjęte działania pozostawały współmierne do obranego celu. W toku podejmowanych decyzji urzędnik zwraca uwagę na stosowne wyważenie spraw osób prywatnych i ogólnego interesu publicznego. Zgodnie z kodeksem urzędnik ma działać bezstronnie i niezależnie. Ma się powstrzymywać od wszelkich arbitralnych działań, mogących mieć wpływ na sytuację pojedynczych osób. Na postępowanie urzędników nie może mieć wpływu interes osobisty, rodzinny lub narodowy, a na jego decyzje nie może wpływać presja polityczna. Kodeks podkreśla zasadę uprzejmości. Stwierdza, że urzędnik pozostaje usługodawcą, powinien zachowywać się właściwie, uprzejmie i pozostać dostępny. Powinien być pomocny i udzielać odpowiedzi na zadane pytania jak najbardziej szczegółowo i dokładnie.
Partycypacja - prawo urzędników do współdecydowania przez swoich przedstawicieli o warunkach pracy i płacy. Jest charakterystyczna dla wszelkiego rodzaju stowarzyszeń.
Techniki motywowania podwładnych:
-zastosowanie przymusu (fizycznego)
- groźba (słowna)
- pozbawienie dóbr, na których zależy danemu pracownikowi
- pozbawienie stanowiska bądź przeniesienie pracownika na niższy szczebel (mobbing)
- posługiwanie się doktryną religijną bądź ideologiczną
- odwoływanie się do nagród finansowych
Powszechne zachowania nieetyczne w administracji publicznej:
załatwienie posad dla rodziny i znajomych
organizowanie zamówień publicznych pod „podstawionego” wykonawcę w zamian za korzyści osobiste lub korzyści dla ugrupowania, z którym dany urzędnik jest związany
pochlebstwa, czyli działanie na emocje urzędnika
Etyka - ogół zasad i norm przyjętych w danej epoce i w danym środowisku.
Mechanizmy zapobiegające korupcji urzędników:
administracja przyjazna dla obywateli
ustawiczne podnoszenie kwalifikacji zawodowych i świadomości etycznej urzędników
właściwy system wynagradzania urzędników
Koncepcje Croziera i Friedberga:
Uważali oni, iż władza niezależnie od jej typu zawiera w sobie zawsze możliwość oddziaływania pewnych jednostek lub grup społecznych na inne jednostki lub grupy społeczne. Struktura organizacyjna jest czynnikiem wyznaczającym obszary, na których mogą między uczestnikami organizacji nawiązywać się stosunki władzy. Stanowi ona zespół ograniczeń narzuconych wszystkim uczestnikom organizacji. I tak:
organizacja umożliwia rozwój stosunków władzy
organizacja reguluje rozwój stosunków władzy za pomocą schematów organizacyjnych i wewnętrznych reglamentacji, wprowadzając tym samym konieczne minimum przewidywalności zachowań każdego ze swoich uczestników
struktura organizacyjna i obowiązujące przepisy ograniczają obszary organizacji, na których stosunki władzy mogą się rozwijać
Według Croziera i Friedberga istnieją 4 główne typy władzy
1.władza wynikająca z opanowania specyficznych umiejętności (władza eksperta)
2.władza wynikająca z kontroli powiązań organizacji z jej otoczeniem
3.władza wynikająca z dostępu do kanałów komunikacyjnych oraz do określonych typów informacji
4.władza wynikająca z ogólnie obowiązujących reguł organizacyjnych.
Problem rozdziału polityki i administracji:
Administracja jest aparatem wykonawczym decyzji politycznych; aparatem aktywnym, na którym spoczywa obowiązek inicjowania określonych decyzji administracyjnych (ze sfery polityki publicznej realizowane przez władze publiczne). Czynnik administracyjny powinien być czynnikiem stabilnym, w odróżnieniu do czynnika politycznego, który jest zmiennym. Istnieje potrzeba funkcjonalnego oddzielenia od siebie sfery rządzenia i sfery administracji wykonawczej (zarządzającej), a także aparatu obsługującego funkcje zarządzania politycznego (rządzenia) i aparatu obsługującego funkcje o charakterze administracyjnym (administracji wykonawczej).
Model szwedzki administracji - rozdział między ministerstwami a urzędami centralnymi (kolegiami);
Kolegia posiadają jasno określone kompetencje, nie podlegają członkom organu rządowego, są obsadzane przez stałych urzędników (niezależnie od zmian politycznych). Model szwedzki niesie ze sobą szczupłość aparatu ministerstw oraz skupianie się ich w pracy na legislatywie (projektach ustaw, aktach wykonawczych). Ministerstwa zajmują się sprawami politycznymi, a urzędy centralne wykonywaniem funkcji administracyjnych.
Model szwedzki próbowano wcielić w Polsce w latach 1992-2001, poprzez wydzielenie kompetencji i aparatu urzędów centralnych administracji. Przekształcenia dokonane przez rząd Leszka Millera w 2001r. to nic innego jak likwidacja ok. 20 urzędów centralnych, które włączono ponownie do ministerstw. Oznacza to ponowne poddanie ich zwierzchnictwu czynnika politycznego.
Zarządzanie sprawami życia zbiorowego jest bezpośrednio związane z ponoszeniem odpowiedzialności osób, które czynnie w tym procesie uczestniczą. Inna jest odpowiedzialność rządu (czy władz samorządowych), które są ciałami politycznymi, a zupełnie inna odpowiedzialność organu bądź funkcjonariusza administracyjnego. Policja, służby czy też organy administracyjne, wykonujące różne funkcje lub zadania publiczne, ponoszą odpowiedzialność cząstkową wynikającą z kompetencji organu. Za stan spraw publicznych odpowiadają rządy centralne lub władze samorządowe, a więc politycy demokratycznie wybrani do sprawowania władzy na danym terytorium. Za stan spraw publicznych odpowiada również szczególna grupa urzędników, których odpowiedzialność ma także charakter ogólny (za stan rzeczy, odpowiedzialność polityczna administracji). Władza terytorialna ponosi odpowiedzialność polityczną w szczególności w sferze porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego, i to niezależnie od tego czy uprawnienia policyjne przysługują tej władzy, czy też należą do wyodrębnionych służb czy inspekcji. Rząd i władze samorządowe ponoszą odpowiedzialność również za rozwój gospodarczy danego terytorium i dobrobyt jego mieszkańców.
Podstawowe sfery zadań w administracji publicznej:
I. Zadania z zakresu klasycznej administracji porządkowo-reglamentacyjnej(tzw. policyjnej)
Klasyczna funkcja polityczna państwa;
Jest nią ochrona porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego, czyli funkcja ponadczasowa i ponadpaństwowa, będąca przymiotem każdego państwa. Dziś mieści się w niej stosowanie instrumentów władczych, czyli zakazów i nakazów policyjnych oraz zezwoleń administracyjnych i koncesji upoważniających zainteresowane podmioty do prowadzenia określonej działalności.
Reglamentacja - prawne wyłączenie pewnych dóbr ze sfery wolnych stosunków gospodarczych w zakresie np. produkcji, wymiany, posiadania, przechowywania. Wykonywanie tych czynności wymaga zezwolenia organów władzy. Dobra objęte reglamentacją są nazywane dobrami reglamentowanymi.
Nakazy i zakazy policyjne;
indywidualne
ogólne (erga omnes)
Ich zdaniem jest utrzymanie porządku publicznego. Nakazy i zakazy erga omnes to inaczej zarządzenia administracyjne. Jednostka ma przestrzegać obowiązującego prawa. Władza może użyć pewnego rodzaju przymusu wobec jednostki. Niekiedy to, co w danej sytuacji jest właściwe może zarządzić sam organ administracyjny.
Zezwolenia administracyjne - służą ochronie porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego. Formę zezwoleń przyjmują najczęściej kompetencje reglamentacyjne administracji. Zezwolenie to potwierdzenie spełnienia wymagań i dopuszczenie zainteresowanego do prowadzenia działalności.
Warunkiem prowadzenia działalności lub postępowania nie tylko jest spełnienie przez zainteresowanego konkretnych wymogów prawnych. Pozwolenie może mieć również charakter przywileju. Jest to rodzaj szczególnego uprawnienia dla wybranych osób. Zachodzi to zawsze w warunkach monopolu prawnego, kiedy państwo udziela przywileju dostępu do rynku reglamentowanego w postaci kontyngentu lub koncesji.
Koncesja - zezwolenie, akt administracyjny uprawniający do wykonywania działalności (zwykle gospodarczej) Rodzaje udzielanych koncesji:
o charakterze publicznoprawnym; udzielane każdemu i bez ograniczeń
o charakterze prawa specjalnego
o charakterze prawa wyłącznego
Kontyngent - limit, określona ilość, kwota (maksymalna bądź minimalna), norma
Przywilej gospodarczy zazwyczaj nie przysługuje aparatowi administracyjnemu, tylko władzy państwowej oraz ustawie. Kompetencje do przyznania przywileju znajdują się również poza sferą zadań samorządu terytorialnego.
Bezpieczeństwo zbiorowe dotyczy zarówno sfery stosunków życia społecznego, jak i gospodarki. Ma to związek z szerokim pojęciem gospodarki globalnej, a co za tym idzie ochroną przed nadużyciami monopolistów oraz załamaniem koniunktury. Powstają tzw. organy regulacyjne.
Istota funkcji regulacyjnej nie sprowadza się tylko do ustalania standardów zachowania na danym rynku. Dotyczy ona również niezależnego, fachowego rozstrzygania sytuacji konfliktowych w danym segmencie rynku. Organy regulacyjne winny być niezależne i wolne od władzy politycznej.
Administracja porządkowa i reglamentacyjna powinna być prowadzona jak najbliżej podmiotu prawa bądź miejsca, którego dotyczy. Decyzja powinna być podejmowana w miarę możliwości „jak najniżej”.
Administracja reglamentacyjna musi odpowiednio zbudować rządowy aparat administracyjny w terenie bądź też wykorzystać w tym celu inne struktury.
Dekoncentracja zadań państwowych: wewnętrzna - w ramach własnego aparatu administracyjnego oraz zewnętrzna czyli zlecenie ich do wykonania samorządowi lub innym podmiotom.
Decentralizacja zadań publicznych - przekazanie ich samorządom różnego rodzaju jako zadań własnych
Instrumenty koordynacyjne w zakresie ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego:
administracja zespolona
administracja niezespolona (specjalna)
władze samorządu terytorialnego
Działalność reglamentacyjna ma najwięcej wspólnego z działalnością orzeczniczą sądów - polega na wydawaniu aktów stosowania przepisów prawa..
II. Zadania z zakresu administracji świadczącej (usługi publiczne)
Usługi typu społecznego - np. oświata, ochrona zdrowia,, opieka społeczna, kultura
Usługi o charakterze technicznym -np. komunikacja zbiorowa, wodociągi i kanalizacja, światło i energetyka cieplna, oczyszczanie miast
Rozwój różnego rodzaju świadczeń społecznych - np. ubezpieczenia społeczne
Obywatele stają się coraz bardziej nie tylko wyborcami, ile destynatariuszami czy nawet wprost klientami usług administracji.
Rola administracja świadczącej (usługi publiczne) co najmniej polega na odpowiedzialności władzy publicznej za standard usług świadczonych przez sektor prywatny. Może polegać również na bezpośrednim organizowaniu świadczenia usług publicznych różnego rodzaju, a może obejmować nawet samo ich świadczenie za pośrednictwem instytucji świadczących.
Podstawowym problemem administracji świadczącej jest wielka liczba odbiorców usług, a co za tym idzie potrzeba dysponowania ogromnym potencjałem rzeczowym i kadrowym.
Koniecznością jest kontrola obywatelska nad działalnością administracji świadczącej, która winna być prowadzona przez samorząd różnych szczebli.
Administracja świadcząca zarządza rozbudowaną infrastrukturą oraz zatrudnia wielką liczbę pracowników. Jest także odbiorcą kredytów budżetowych.
III. Zadania z zakresu administracji wykonującej uprawnienia właścicielskie (zarząd majątkiem publicznym)
W każdych warunkach ustrojowych administracja wykonuje uprawnienia właścicielskie (w imieniu państwa, gminy czy innej jednostki samorządu terytorialnego) w odniesieniu tak do rzeczy publicznych, służących wykonywaniu podstawowych funkcji publicznych, jak i majątku gospodarczego (akcje i papiery wartościowe, zakłady produkcyjne czy usługowe, majątki leśne i rolne, itp.). Środki na zapewnienie funkcjonowania życia społecznego głównie pochodzą z danin publicznych, ale również z dochodów z majątku publicznego, przede wszystkim z majątku gospodarczego.
Administracja jest też wielkim nabywcą pracy ludzkiej oraz towarów i usług.
Majątek użyteczności publicznej (państwowy, samorządowy) służy wykonywaniu zadań z zakresu administracji świadczącej, czyli bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb zbiorowych ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Zazwyczaj tworzone są jednostki organizacyjne niosące pomoc w zarządzaniu konkretnymi składnikami mienia
Made by 8O8I 6