Geodezja Satelitarna : wykorzystanie pomiarów satelitów ziemi do wyznaczenia współrzędnych punktów naziemnych w jednolitym układzie odniesienia. |
Współczesna Geodezja satelitarna- wykorzystuje pomiary wykonane za pomocą sztucznych satelitów ziemii. |
POLREF - punkty określone z dokładnością do mm. |
ZASTOSOWANIE OBSERWACJI SZTUCZNYCH SATELITÓW ZIEMI możliwość wyznaczenia współrzędnych punktów na FPZ, dzięki temu : możliwość utworzenia kontynentalnych lub nawet światowych jednolitych sieci geodezyjnych, badanie odchyleń ruchu satelitów od orbit keplerowskich pozwala na obliczenie wartości spłaszczenia ziemi , lepszego wyznaczenia figury ziemi, nakreślenie przebiegu geoidy względem elipsoidy, wyznaczenia parametrów góóóórnych warstw atmosfery ziemskiej. |
POMIARY SATELITARNE PRZED GPS |
1 Geod. Obserwacje SSZ (sztuczny satelita ziemi) |
2 Obserwcje fotograficzne |
3 Metody laserowe (SLR) |
4 Metoda pomiarów dooplerowskich ( system TRANSIT) zmiana częstotliwości sygnału odbieranego spowodowana wzajemnym ruchem nadajnika i odbiornika sygnału) - nadal wykorzystywana |
5 Pomiary interferencyjne bardzo długich baz ULBI |
Pomiary SLK - istota tej technik: pomiar czasu przelotu impulsu elektromagnetycznego na drodze stacja - satelita - stacja |
|
|
b. Wyznaczanie współrzędnych stacji |
|
|
czyli jeśli znane są położenia SV w momentach obserwacji to potrzebne sa 3 pomiary, aby wyznaczyć składowe (czyli XYZ stacji w układzie geocentrycznym |
Impuls wysylany do SV musi być jak najkrótszy (10-100 ps) dokładność pomiaru odległości 1 cm |
Stacja SLR |
- obliczenie efemeryd SV |
- kontrola śledzenia SV przez teleskop lasera |
- obliczanie wielu parametrów w czasie rzeczywistym |
- kontrola czasu |
Pomiary SSZ sieci triangulacji satelitarnej |
1. Pierwsze pomiary przy pomocy lunetek teleskopów; potem teodolitów; rejestracja momentów przejść SV przez połódnik lokalny |
2. Połowa lat 60 - konstrukcja kamer satelitarnych - rejestracja momentu ekspozycji fotograficznej SSZ na tle gwiazd - dla celów efemerydalnych |
3. Zasada pomiarów przy triangulacji satelitarnej - tą metodą wyznaczono kierunki bardzo długich baz ( 500-4000 km). Satelita musi być obserwowany jednocześnie przez przynajmniej parę stacji |
|
|
|
4. Triangulacja satelitarna odegrała bardzo dużą rolę w rozszerzeniu sieci geodezyjnych np. dowiązanie odległych wyspdo sieci kontynentów; połączenie sieci kontynentów; błąd połorzenia punktu w układzie geocentrycznym 5 m |
5. SSZ wymusiły rozwó nauki o: |
- orbitach SSZ i ich perturbacjach |
- polu grawitacyjnym ziemskim |
- wyznaczaniu kształtu ziemi |
VLB - pomiar długich baz |
Wykorzystuje pozagalaktyczne radioźródła - kwazary |
|
|
|
|
|
|
Istota pomiaru |
- radioźródło o znanej pozycji ( znany kąt ) emituje falę |
- czoło fali osiągnie P1 z opóżnieniem względem P2 |
|
|
- przynajmniej 3 pomiary _ wyznaczenie skadowych |
- porównanie momentów ( sygnały nagrane na taśmach) |
Na podstawie całodobowych obserwacji 10 radioźródeł składowe wektora wyznacza się z dokładnością rzędu kilku cm. Wartości średnie wyprowadzane na podstawie kilkuletnich obserwacji mają dokładność kilku mm. |
System TRANSIT |
- w 1967 - odostępniony został użytkownikom cywilnym |
- uruchomiony jako system nawigacyjny do obsługi Marynarki USA |
- zasada pomiaru |
równanie obserwacyjne metody: |
|
|
liczba całkowitych cykli sygnału dudnienia |
częstotliwość generowana w odbiorniku |
częstotliwość generowana odbieranego |
odległość satacja - satelita w momencie |
wyznaczanie r2 - r1 w momentach t2 i t1 |
|
|
const dla jednego przelotu |
częstotliwość transmisji prze\z satelitę |
wyznaczenie współrzędnych stacji |
|
|
|
uzyskiwane dokładności rzędu 0.5 m |
GPS - globalny system pozycyjny.Oparty jest na satelitarnych (emitowanych przez satelity) sygnałach radiowych . Pozwala na określenie dokładnej pozycji, prędkośći i czsu w każdym miejscu kuli ziemskiej, niezależnie od pory dnia , doby oraz warunków pogodowych. Składa się z trzech segmentów: kosmiczny, kontrolny, użytkownika. Składa się z ok. 65 000 części. |
Segmenty satelity (8): |
1. System wprowadzania na orbity |
2. System śledzenia i sterowania |
3. System kontroli położenia i prędkośći |
4. System nawigacyjny |
5. System kontroli reakcji |
6. System kontroli termicznej |
7. Kontroli i mechaniczny |
8. Blok zasilania |
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ORBIT |
1.Mimośród bliski zero (orbita prawie kołowa) |
2. Okres obiegu bliski 12 godz. |
3. Nachylenie 55 st. Do płaszczyzny równika |
4. Równomierne rozmieszczenie płaszczyzn orbitalnych |
5. Znikomy wpłw perturbacji atmosferycznych. |
Płaszczyzn orbitalnych jest 6 |
SEGMENT KONTROLNY |
1. Gł. Stacja wykonuje: |
- monitorowanie, zarządzanie cała konstelacją satelitów |
- uaktualnianie danych nawigacyjnych |
2. System stacji kontrolnych |
#5+1 główna monitorowanieruchu sv |
# 3 kontrolne z antenami telemetrycznymi do łączności |
3. Stacje monitorujące |
# wysokooperacyjne wzorce czasowe |
#nieprzerwane obserwacje |
#przesyłane w pakietach do MCS (stacja główna0 |
4. Stacje kontrolne |
#przesyłane dane do MCS (stacja główna0 |
# przesyłane dane do SV (satelita) |
5. Segment użytkownika Użytkowy, wojskowy, cywilny |
2 grupy użytkowników PPs - precyzyjne systemy dostęp do dokładnych informacji - wojskowy, SPS - cywilny |
PODZIAŁ ODBIORNIKÓW CYWILNYCH: |
1 nawigacyjne |
2geodezyjne |
3 cywilne |
w zależności od typów rejestracji danych: |
1 pseudoodległościowe z kodem C/A (nawigacyjne) |
2 fazowe C/A (geod.) |
3 pseudoodległościowe C/A i P |
4 fazowe C/A i P |
Pseudoodległość - przybliżona odległość do satelity z dokładnością 100 m. |
ZESTAW UŻYTKOWNIKA |
1 ODBIORNIK PODŁĄCZONY DO ZASILANIA |
2 ANTENA |
Orbity normalne - idealizacja bierzemy pod uwagę tylko si,ły centralne pola grawitacyjnego ziemi. Wtedy r-nie ruchu |
|
|
|
|
|
PRAWA KEEPLERA |
1 orbity są eliptyczne- ciało przyciągające znajduje się w ognisku |
2 wektory wodzące od ciała centralnego do poruszającego się zakreślaja równe pola w równym czasie |
3 Ruch planet odbywa się wokół słońca ( okres = średniej wartości promienia wodzącego) |
Do opisu położenia i ruchu satelity potrzebnych jest 6 elementów keplerowskich (, , i, a, e, f) zamiast f może być T - czas ostatniegpo przejścia przez perygeum kąt węzła, w - argument perygeum i - nachylenie płorbity do pł równika |
Perygeum - jest to miejsce w którym satelita jest najbliżej ziemii. |
Apogeum - najdalej |
STRUKTURA SYGNAŁU GPS |
1. Na falach elektromagnetycznych . Podstawowa zależność |
|
|
2. Modulacja fazowa |
|
|
|
|
|
3. Składowe sygnału satel;itarnego |
! Częstotliwość podstawowa: f0 = 10,23 MHz |
! Częś. L1 :154f0 |
! L2 120 f0 |
! Kod P: f0 |
! Kod C/A f0/10 |
! Depesza nawigacyjna |
4. Uwagi ogólne |
a) oscylatory na SV generują częstotliwość podstawową f0 |
b) częst. L1 i L2 poprzez przemnożenie f0 przez liczbę całkowitą są one modulowane kodami ( sekwencje +1 i - 1 jest to modulacja fazowa |
5. Kody PRN |
! Sposób tworzenia - rejestr przesuwny |
! Przykład 5 - bitowy |
|
|
|
6. W sygnale GPS |
a) kod C/A generowany przez rejestr przesuwny 10 - bitowy ( wyst. na częst. L1) |
b) kod P kombinacja dwóch rejestrów przesuwnych 10 - bitowych ( na L1 i L2) |
7. DEPESZA NAWIGACYJNA |
a) przesyłana w ciągu 12,5 min. (składa się z 37500 bitów) |
b) pełen zakres informacji przesyłany jest co 12.5 min ale każda jednostka podstawowa zawiera w pierwszych 3 podzakresach informacje niezbędne do wyznaczenia pozycji |
c) depesza zawiera informacje o zegarze na satelicie o " zdrowiu satelity, różne dane i poprawki |
d) jednostka podstawowa : powtórzona 25 razy , zawiera 1500 bitów |
e) 1500 bitów podzielonych na 6 podtablic |
1 współrzynniki do modulowania chodu zegara sv |
2 i 3 dane efemerydalne |
4 i 5 dane dla wojska oraz różne współczynniki i poprawki a także informacje( przybliżone) o wszystkich sv systemu ( tzw. almanach) |
dane z pierwszych trzech podtablic powtarzane są 25 razy |
dane z podtablic 4 i 5 zmieniają się aby mieć całość :25 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TYPY OBSERWACJI |
1 Pseudodległości |
2 Pomiary fazowe |
3 Pomiary dooplerowskie |
Pseudoodległość miara odległości między stacją a satelitą |
Sposób pomiaru: mierzony jest czas przejścia sygnału od sv do anteny poprze porównanie (korelację) identycznych kodów PRN generowanych przez sv i odbiornik |
Główne błędy: niedokładność chodu zegarów odbiornika i sv |
Mierzymy wielkość |
Równanie obserwacyjne pseudoodległości |
|
|
odległość geometryczna stacja - satelita |
poprawka chodu zegara sv |
poprawka chodu zegara odbiornika |
prędkość światła |
popr. Jonosferyczna |
popr. Troposferyczna |
pozostałe błędy |
Rozwiązanie nawigacyjne |
|
|
Niewiadome |
|
|
Rozwiązanie - linearyzacja równań |
Pomiary fazowe |
obserwacja fazowa jest różnicą pomiędzy fazą sygnału sv zmierzoną w odbiorniku a fazą sygnału w danej epoce t |
|
|
Pomiar fazowy zakumulowany: odczyt licznika int |
|
|
Pomiar fazowy - r-nie obserwacyjne |
|
|
|
Kombinacje pomiarów fazowych (redukcja błędów) |
pojedyńcze różnice |
|
|
|
podwójne różnice |
|
|
|
portójne różnice |
|
|
|
|
Rozwiązanie z podwójnych różnic z pomiarów fazowych |
|
|
Program GPPS - kolejne kroki |
1 Przybliżone współrzędne z pomiarów pseudoodległości ( 100 m) |
2 Rozwiązanie z potrójnych różnic =0,5 m |
3 Rozwiązanie z podwójnych różnic ( parametr ambiguity jako liczba rzeczywista ) = 10 cm |
4 Rozwiązanie z podwójnych różnic ambiguity przyjęte za znane zaokrąglone do liczby rzec\zywistej =2mm |
ŻRÓDŁA BŁĘDÓW W POMIARACH GPS |
1 ograniczony dostęp - sztuczne błędy wprowadzane przez amerykańskie Ministerstwo Obrony powodujące kontrolowane obniżenie pomiarów pseudoodległości do ok.. 30 m |
2 Błedy związane z propagacją sygnału przez atmosferę są to opóżnienia jonosferyczne powodowane przez obecność wolnych elektronów w jonosferze oraz opóżnienia troposferyczne jakich doznaje sygnał po przejściu przez dolne warstwy atmosfery . Opóżnienia troposferyczne mogą być wyeliminowane przez użycie odbiorników dwuczęstotliwościowych. Opóżnienia troposferyczne powodują błędy rzędu 30m dla niskich satelitów , dla wysokich dochodzą do 3 m. |
3 Błędy związane z satelitami - są to błędy wyznaczenia orbit satelitów na podst. efemeryd zawartych w depeszy satelitarnej oraz bł. Chodu zegarów satelitów Bł. Wyznaczenia orbity jest to różnica pomiędzy obliczonym położeniem satelity a jego pozycją pod nieobecność kodu S-A nie przekracza 3m. |
REDUKCJA BŁĘDÓW Z POMIARÓW RÓŻNICOWYCH |
1 Błęfdy pochodzące od satelity |
! Błędy efemeryd ( w tym bł. Kodu S.A. oraz niedokładność ruchu satelity) - eliminowane prawie całkowicie prez poprawkę różnicową |
! Bł. Zegara satelity - całkowicie eliminowane przez poprawkę różnicową |
2 Bł. Kodu S.A. |
! Celowe zmienianie efemeryd satelity |
! Celowe zaburzenia wskazań zegara |
Oba bł. Całkowicie eliminowane są w procesie różnicowym przy odpowiedniej szybkośći transmisji danych ( w przypadku pomiarów w czasie rzeczywistym) |
3 Bł związane z propagacją sygnału |
! Opóżnienie jonosferyczne - prawidłowo kompensowane do odległości rzędu 250 km. |
! Opóżnienia troposferyczne prawie całkowicie kompensowane w procesie różnicowym. |
4 Bł. Które nie zostały zredukowane w pomiarach różnicowych ( wyznaczanie względnej pozycji |
! Odbiór sygnałów odbitych ( wielotorowość) |
! Szumy pomiarowe (kodu i fazy) |
Ośrodki wpływające na propagację sygnału elektromagnetycznego |
TROPOSFERA |
! OD POW. ZIEMI DO WYS. Ok.. 40 km |
! Jest ośrodkiem niedyspersyjnym (zabużenia sygnału nie zależą od jego częstotliwości dla częstotliwośći < 30 GHz) |
! Opóżnienie troposferyczne od 2 m dla sygnałów dla ziemi do 25 m dla sygnałów dochodzących od SV mających kąt elewacji = 5 st. |
! Poprawka ta zależy od temp. wilgotności , ciśnienia: zmienia się w zależności od wysokości anteny. |
! Obliczona poprawka troposferyczna musi być odjęta od obserwowanych pseudoodległość (P lub C/A) lub od obserwacji fazowych ( po zmianie na cykle) |
TROPOSFERA - WPŁYW NA GPS |
! Mieszanina części suchej i mokrej |
! Część sucha 90% całkowitej refrakcji troposferycznej, można wymodelować (2-5%) |
! Część mokra - brak możliwośći prodykcji rozkładu pary wodnej\ |
! Składnik mokry -" wkład" w refrakcję - 30 cm na naszych szerokościach geograficznych może być wymodelowany do około 2-5 cm |
! Modele troposfery |
# doświadczalne |
# najczęściej wykorzystywane |
JONOSFERA |
! Od 100 km do1000 km n.p.z |
! Zawiera wolne elektrony |
! Jest ośrodkiem dyspersyjnym - różnie wpływa na różne częstotliwości |
JONOSFERA - WPŁYW NA GPS |
1. Dwa główne efekty :spowolnienie modulacji fali nośnej ( opóźnienie jonosferyczne; pozorne wydłużenie drogi przebiegu sygnałów satelitarnych oraz przyspieszenie fazy fali nośnej ( oznacza pozorne skrócenie drogi stacja - satelita) |
2. Efekt jonosferyczny jest proporcjonalny do zawartości wolnych elektronów ( od tego zależy opóźnienie jonosferyczne)- TEC |
Pseudoodległośći na dwóch częstotliwościach |
a) wzór |
b) pseudoodległośći |
|
|
z (2) i (3) otrzymujemy wzór na odległość geometryczną wolną od wpływu jonosfery |
|
|
WYRÓWNANIE SIECI GPS |
1 Wektory |
a) wektor swobodny - definicja : niech Pi ( Xi, Yi, Zi) orza Pj (Xj, Yj, Zj) będą dwoma punktami w układzie kartezjańskim współrzędnych; położenie punktów jest nieznane , znane są natomiast różnice odpowiednich współrzędnych; wektorem swobodnym nazwiemy wektor różnic współrzędnych |
|
|
|
|
|
b) nazwijmy |
punktem referencyjnym - punkt mający współrzędne WGS 84 np.. Punkt sieci polref, punkt osnowy państwowej o wyznaczonych współrzędnych w układzie ETRF 89) |
punktem pseudoreferencyjnym punkt mający współrzędne globalne wyznaczone techniką GPS metodą autonomiczną ( z dokładnośćią rzędu kilkudziesięciu metrów) |
c) wektor nawiązany wektor zaczepiony w punkcie referencyjnym |
wektor pseudoswobodny - wektor zaczepiony w punkcie pseudoreferencyjnym |
|
|
|
|
|
|
i - punkt pseudoreferencyjny |
i' i i" - przykładowe możliwe położenie punktu i |
r - promień obszaru prawdopodobnego błędu ( rzędu kilkudziesięciu metrów) |
Dane obserwacyjne po obliczeniu wektorów w wyniku "post - processingu" |
_ składowe wektorów swobodnych |
przestrzeń pomierzonych wektorów |
odpowiednie podmacierze kowariancyjne lub wagowe |
|
|
Przyjęty model stochastyczny dla założonego błędu losowego określenia wektora (oznaczamy go jako ) |
zerowa macierz oczekiwana |
|
|
dana macierz kowariancji |
|
|
Wyrównanie sieci GPS można przeprowadzić |
a) w układzie satelitarnym |
b) w płaszczyżnie odwzorowawczej |
Wyr. W ukł. satelitarnym |
a) z 1 punktem stałym (referencyjnym lub pseudoreferencyjnym) |
b) z większą liczbą punktów stałych (referencyjnych) |
Jeżeli mamy do dyspozycji tylko punkty pseudoreferencyjny możliwe tylko (a) |
Układ r-ń obserwacyjnych( 3 równania dla każdego wektora) |
|
|
|
|
|
z podmacierzą kowariancyjną |
|
|
Do układu r-ń popr. Dołączamy: |
a) warunek metody najmniejszych kwadratów: |
|
|
b) warunki współrzędnych dla p-ów referencyjnych ( lub p-u referencyjnego) |
|
|
|
|
|
|
Układ r-ń normalnych |
|
|
A - macierz współczynników (tworząca) złożona z zer i jedynek dla wierszy odnoszących do powyższych r-ń (a) oraz z odwrotnośći założonych błędów średnich współrzędnych p-ów referencyjnych dla r-ń (b) |
X - wektor niewiadomych współrzędnych p-ów sieci |
L - wektor obserwacji , składa się z obliczonych przed wyrównaniem składowych wektorów GPS dla r-ń (a) lub z zer (b) |
P - macierz wag o strukturze blokowo przekątniowej |
Przekształcenie układu r-ń normalnych z p-u poprzedniego |
BdX = - dW |
gdzie: |
macierz układ r-ń normalnych |
przyrost wekt. Niewiadomych względem wektora przybliżonego X |
przyrost wektora wyrazów wolnych |
Formuła iteracyjna |
|
|
|
|
PRZELICZANIE współrzędnych z układu satelitarnego do układu odwzorowanego |
1. Najcześciej do układu 65 (5-strefowy, nad elipsoidą Krasowskiego; w 4 strefach odwzorowanie quasi - streograficzne w, 5 Gaussa - Krugera) |
Przeliczanie współrzednych z układu satelitarnego do układu 65 - różne sposoby postępowania \ |
a) przejście między elipsoidą GRS 80 A. Krasowskiego - transformacja przestrzenna 7 parametrowa |
|
|
b) odwzorowanie sieci na płaszczyżnę układu 65 |
- punktowo (np.. Program GPS TRANS ) |
- wektorowo (GEONET) |
W metodzie punktowej stosujemy punktowe prawo odwzorowania dla określonej strefy układu 65 wg wzoru w postaci |
|
|
|
W metodzie wektorowej projekcja wyrównanych wektorów na płaszczyznę odwzorowawczą układu 65 - każdemu wektorowi odpowiada na elipsoidzie Krasowskiego wektor biegunowy (długość linii geodezyjnej + jej azymut) |
c) otrzymane w b współrzędne x y - zbiór dla wszystkich punktów sieci - transformowane są jeszcze raz wg regół transformaxcji układu płaskiego w płaski z uwzględnieniem współrzędnych punktów łącznych |
Transformacja ta umożliwia |
1. Wykonanie prawidłowej oceny dokłaedności współrzędnych płaskich |
2. Przygotowanie danych do transformacji HAUSBRANTA dla współrędnych płaskich |
d) ostatni etap - transformacja HAUS. Punkty łączne (wyższej klasy) otrzymyją współrzędne wyjściowe, poprawki rozrzucone na punkty sieci |
POZYCJONOWANIE W CZASIE RZECZYWISTYM
Metoda Post - Processing
pomiary w terenie
obróbka pomiarów kameralnie (współrzędne)
metody: DGPs i metody statyczne.
REAL TIME
Metody: DGPS i RTK
DGPS dzieli się na: 2) real time i 1) post processing. (gdy ΔX ΔY, ΔZ ΔΔΔ
- punktowo (np.. Program GPS TRANS ) |
- wektorowo (GEONET) |
W metodzie punktowej stosujemy punktowe prawo odwzorowania dla określonej strefy układu 65 wg wzoru w postaci |
|
|
|
W metodzie wektorowej projekcja wyrównanych wektorów na płaszczyznę odwzorowawczą układu 65 - każdemu wektorowi odpowiada na elipsoidzie Krasowskiego wektor biegunowy (długość linii geodezyjnej + jej azymut) |
c) otrzymane w b współrzędne x y - zbiór dla wszystkich punktów sieci - transformowane są jeszcze raz wg regół transformaxcji układu płaskiego w płaski z uwzględnieniem współrzędnych punktów łącznych |
Transformacja ta umożliwia |
1. Wykonanie prawidłowej oceny dokłaedności współrzędnych płaskich |
2. Przygotowanie danych do transformacji HAUSBRANTA dla współrędnych płaskich |
d) ostatni etap - transformacja HAUS. Punkty łączne (wyższej klasy) otrzymyją współrzędne wyjściowe, poprawki rozrzucone na punkty sieci |
POZYCJONOWANIE W CZASIE RZECZYWISTYM
Metoda Post - Processing
pomiary w terenie
obróbka pomiarów kameralnie (współrzędne)
metody: DGPs i metody statyczne.
REAL TIME
Metody: DGPS i RTK
DGPS dzieli się na: 2) real time i 1) post processing. (gdy ΔX ΔY, ΔZ ΔΔΔ
- punktowo (np.. Program GPS TRANS ) |
- wektorowo (GEONET) |
W metodzie punktowej stosujemy punktowe prawo odwzorowania dla określonej strefy układu 65 wg wzoru w postaci |
|
|
|
W metodzie wektorowej projekcja wyrównanych wektorów na płaszczyznę odwzorowawczą układu 65 - każdemu wektorowi odpowiada na elipsoidzie Krasowskiego wektor biegunowy (długość linii geodezyjnej + jej azymut) |
c) otrzymane w b współrzędne x y - zbiór dla wszystkich punktów sieci - transformowane są jeszcze raz wg regół transformaxcji układu płaskiego w płaski z uwzględnieniem współrzędnych punktów łącznych |
Transformacja ta umożliwia |
1. Wykonanie prawidłowej oceny dokłaedności współrzędnych płaskich |
2. Przygotowanie danych do transformacji HAUSBRANTA dla współrędnych płaskich |
d) ostatni etap - transformacja HAUS. Punkty łączne (wyższej klasy) otrzymyją współrzędne wyjściowe, poprawki rozrzucone na punkty sieci |
POZYCJONOWANIE W CZASIE RZECZYWISTYM
Metoda Post - Processing
pomiary w terenie
obróbka pomiarów kameralnie (współrzędne)
metody: DGPs i metody statyczne.
REAL TIME
Metody: DGPS i RTK
DGPS dzieli się na: 2) real time i 1) post processing. (gdy ΔX ΔY, ΔZ ΔΔΔ
POMIARY STATYCZNE
Kolejność obliczeń - GPPS
1. przybliżone współrzędne z pomiarów pseudoodległości (ok. 100 m)
2. Rozwiązania z potórjnych różnic δ xyz ≈ 0,5 m
Potrójne różnice
~
3. Rozwiązanie z podwójnych różnic (parametr ambiuity) jako liczba rzeczywista tzw. Float sol)
4. Rozwiązanie z podwójnych różnic ambiuity przyjęte za znane (zaokrąglone do liczb całkowitych). Pomiar fazowy zakumulowany odczyt licznika
Obserwacja fazowa jest różnicą pomiędzy fazą sygnału zmierzoną w odbiorniku a fazą sygnału generowanego w odbiorniku - w danej epoce t:
ZAWARTOŚĆ ZBIORU WEJŚCIOWEGO DLA PROCESU WYRÓWNANIA (NP. PROGRAM GEOLAB)
Wyrównanie sieci w układzie satelitarnym (geolab) jest równoległy do WGS 84.
Przeprowadzenie:
z jednym punktem stałym (referencyjnym i pseudoreferencyjnym)
z większą ilością punktów stałych (referencyjnych)
jeżeli mamy do dyspozycji tylko punkty pseudoreferencyjne możliwy jest tylko pierwszy sposób. Punkt referencyjny to punkt majacy współrzędne WGS 84 np. punkt sieci EUREF - POL, POLREF, punkt osnowy państwowej.
Wektory:
wektor swobodny
wektor nawiązany
Wyrównuje się dane obserwacyjne uzyskane po obliczeniu wektorów (czyli ich przybliżone współrzędne.
- składowe wektorów swobodnych:
- odpowiedenie podmacierze kowariancyjne
WYNIKI OBLICZEŃ PROGRAMU GPPS
Otrzymujemy:
zbiór wektorów (opisany przez Δx, Δy, Δz) - przybliżone współrzędne (∼ 50 m)
(δx, δy, δz) macierz kowariancji
Na podstawie tego utworzymy wejście do programu wyrównującego (ADJUSTING). Do przeprowadzenia wyrówanania potrzebne są:
zbiór wektorów
macierz kowariancji
ZBIORY OBSERWACYJNE
opis wielkości zawartych w zbiorach (znaczenie fizyczne, wykorzystanie do obliczeń). Typy oserwacji które muszą być wykorzystane w procesie pozycjonowania przy uzuciu metody autonomicznej
W zbiorach obs. Zawarte są nastspujace wielkości:
pseudoodległość - wyznaczenie pozycji z dokładnością rzędu pojedyńczych metrów
pomiary fazowe
pomiary Dopplerowskie
Pseudoodległość jest to miara odległości między stacja a satelitą . Mierzona jest ona dla przejścia sygnału od satelity do anteny poprzez porównanie identycznych kodów PRN generownych przez sv i odbiornik
Gdzie: - pseudoodległość
czas chodu zegara odbiornika
czas chodu zegara satelity
c - predkość rozchodzenia się fali elektromagn.
Równanie obserwacyjne pseudoodległości:
Gdzie
odległość geometryczna stacja - satelita
poprawka chodu zegara sv
poprawka chodu zegara odbiornika
prędkość światła
poprawka jonosferyczna
poprawka troposferyczna
błędy
Pomiary fazowe - obserwacja fazowa jest różnicą pomiędzy fazą sygnału sv zmierzoną w odbiorniku a fazą sygnału generowanego w odbiorniku - w danej epoce t
Pomiary fazowe umozliwiaja wyznaczenie różnic odległości dwóch odbiorników z precyzją milimetrową.
Pomiary fazowe - równanie obserwacyjne
Gdzie:
długość fali nośnej
ambiguity
Pomiary Dopplerowskie wykorzystuja efekt Dopplera (zmiana częstotliwości sygnału odbieranego spowodowana wzajemnym ruchem nadajnika i odbiornika sygnału)
Równanie Dopplerowskie:
Gdzie:
liczba całkowitych cykli sygnału dudnienia (fw *fr)
częstotliowośc generowana w odbiorniku
częstotliwość odbierana
metodą tą można wyznaczyć współrzędne stacji.
Z dokładnością rzędu 0,5 m
W procesie pozycjonowania przy użyciu metody autonomicznej nie musza być wykorzystywane pomiary fazowe.
ZAKUMULOWANY POMIAR FAZOWY
Podać r - nie obs. tej metody
Czy mierzona jest ona na obu częstotliwościach L1 i L2 czy tylko na L1 ?
Pomiar fazowy zakumulowany odczyt licznika
Obserwacja ta jest mierzona na częstotliościach L1 i L2.
ELEMENTY KEPLEROWSKIE ORBITY
Do opisu położenia i ruchu satelity służy 6 elementów keplerowskich (Ω, w, i, a, e,f)
Ω - kątr węzła
w - argument perygeum (odległość kątowa pn.P od płaszczyzny równika liczona w płaszczyźnie orbity
i - kąt nachylenia pł. Orbity względem pł. Równika
a - duża półoś orbity
e - mimośród elipsy
f - anomalia prawdziwa (odległość kątowa satelity od pn.perygeum P)
PSEUDOODLEGŁOŚĆ - czy można otrzymać dobre wyniki z geod. pomiarów statycznych bez rejestracji pseudoodległości
Rejestracja pseudoodległości jest potrzebna do otzrymania dobrych wyników z geod. Pomiarów statycznych. Gdyż błąd poprawki zegara odbiornika (δ t którym obarczona jest pomierzona odległość - stąd nazwa pseudoodległość) stanowi czwarta niewiadomą w rozwiązywaniu zadania przestrzennego liniowego wcięcia wstecz, przy wyznaczeniu położenia obserwatora (X,Y,Z,δt)
Stąd konieczność jednoczesnego pomiaru pseudoodległości do co najmniej czterech satelitów.
DEPESZA NAWIGACYJNA opis i znaczenie odbieranych wielkości, po co i do kogojest nadawana? Czy można przeprowadzić pomiar DGPS bez informacji z depeszy. Dlaczego?
przesyłane w ciągu 12,5 min
pełen zakres informacji co ten okres czasowy, ale każda jednostka podstawowa zawiera w pierwszych trzech podzakresach informacje niezbędne do wyznaczenia pozycji
depesza zawiera informacje o zegarze na satelicie, jego orbicie „o stanie zdrowia” satelity, inne dane i poprawki np. jonosfera
jednostka podstawowa: powtórzona 25 razy zawiera 1500 bitów
1500 bitów - podzielone na 6 podtablic:
współczynniki do modelowania chodu zegara sv
i 3) dane efemerydalne
i 5) dane dla wojska oraz różne współczynniki i poprawki a także informacje o wszystkich sv systemu (tzw. Almanach)
dane z pierwszych 3 podtablic : takie same 25 razy
dane z podtablic 4 i 5: zmieniają się aby mieć całość: 25
Przez cały czas co 6 sekund są rozmieszczane 2 słowa zawierające informacje dotyczące systemu czasu. Pierwsza zawiera wzorzec synchronizacji i pewne informacje o znaczaniu nawigacyjnym, drugie rozpoczyna odbiór kodu P. Ponadto depesza zawiera 4 parametry umożliwiajace odniesienie wskazań zegara do skali czasu GPS.
Pomiaru GPPS nie można przeprowadzić bez depeszy naw. Gdyż zawarte są w niej wartości uwzgl. Perturbacje ruchu satelity spowodowane przez pole ziemskie grawitacyjne i inne czynniki zakłócające ruch satelity. Depesza jest nadawana po to aby obliczyć przybliżone współrzędne satelity w czasie.
POMIARY FAZOWE - czy wszystkie odbiorniki je wykonują?
Nie wszystkie, pomiary fazowe maja dokładność milimetrową
1500 bitów - podzielone na 6 podtablic:
współczynniki do modelowania chodu zegara sv i 3) dane efemerydalne
i 5) dane dla wojska oraz różne współczynniki i poprawki a także informacje o wszystkich sv systemu (tzw. Almanach)
dane z pierwszych 3 podtablic : takie same 25 razy
dane z podtablic 4 i 5: zmieniają się aby mieć całość: 25
Przez cały czas co 6 sekund są rozmieszczane 2 słowa zawierające informacje dotyczące systemu czasu. Pierwsza zawiera wzorzec synchronizacji i pewne informacje o znaczaniu nawigacyjnym, drugie rozpoczyna odbiór kodu P. Ponadto depesza zawiera 4 parametry umożliwiajace odniesienie wskazań zegara do skali czasu GPS.
Pomiaru GPPS nie można przeprowadzić bez depeszy naw. Gdyż zawarte są w niej wartości uwzgl. Perturbacje ruchu satelity spowodowane przez pole ziemskie grawitacyjne i inne czynniki zakłócające ruch satelity. Depesza jest nadawana po to aby obliczyć przybliżone współrzędne satelity w czasie.
POMIARY FAZOWE - czy wszystkie odbiorniki je wykonują?
Nie wszystkie, pomiary fazowe maja dokładność milimetrową
1500 bitów - podzielone na 6 podtablic:
współczynniki do modelowania chodu zegara sv
i 3) dane efemerydalne
i 5) dane dla wojska oraz różne współczynniki i poprawki a także informacje o wszystkich sv systemu (tzw. Almanach)
dane z pierwszych 3 podtablic : takie same 25 razy
dane z podtablic 4 i 5: zmieniają się aby mieć całość: 25
Przez cały czas co 6 sekund są rozmieszczane 2 słowa zawierające informacje dotyczące systemu czasu. Pierwsza zawiera wzorzec synchronizacji i pewne informacje o znaczaniu nawigacyjnym, drugie rozpoczyna odbiór kodu P. Ponadto depesza zawiera 4 parametry umożliwiajace odniesienie wskazań zegara do skali czasu GPS.
Pomiaru GPPS nie można przeprowadzić bez depeszy naw. Gdyż zawarte są w niej wartości uwzgl. Perturbacje ruchu satelity spowodowane przez pole ziemskie grawitacyjne i inne czynniki zakłócające ruch satelity. Depesza jest nadawana po to aby obliczyć przybliżone współrzędne satelity w czasie.
POMIARY FAZOWE - czy wszystkie odbiorniki je wykonują?
Nie wszystkie, pomiary fazowe maja dokładność milimetrową
1500 bitów - podzielone na 6 podtablic:
współczynniki do modelowania chodu zegara sv
i 3) dane efemerydalne
i 5) dane dla wojska oraz różne współczynniki i poprawki a także informacje o wszystkich sv systemu (tzw. Almanach)
dane z pierwszych 3 podtablic : takie same 25 razy
dane z podtablic 4 i 5: zmieniają się aby mieć całość: 25
Przez cały czas co 6 sekund są rozmieszczane 2 słowa zawierające informacje dotyczące systemu czasu. Pierwsza zawiera wzorzec synchronizacji i pewne informacje o znaczaniu nawigacyjnym, drugie rozpoczyna odbiór kodu P. Ponadto depesza zawiera 4 parametry umożliwiajace odniesienie wskazań zegara do skali czasu GPS.
Pomiaru GPPS nie można przeprowadzić bez depeszy naw. Gdyż zawarte są w niej wartości uwzgl. Perturbacje ruchu satelity spowodowane przez pole ziemskie grawitacyjne i inne czynniki zakłócające ruch satelity. Depesza jest nadawana po to aby obliczyć przybliżone współrzędne satelity w czasie.
POMIARY FAZOWE - czy wszystkie odbiorniki je wykonują?
Nie wszystkie, pomiary fazowe maja dokładność milimetrową
5
7