1. metoda hallwick:11
początkowo uczymy „radości w wodzie”, nie stylów pływackich
kładziemy nacisk na umiejętności (możliwości) a nie na niepełnosprawność
kładziemy nacisk na radość i przyjemność (większość aktywności jest zabawą)
nie używamy żadnych pomocy- pływakom asystują instruktorzy
uczymy w logicznym porządku, upewniając się, że wszystkie kolejne kroki są udoskonalone
uczymy powoli, w tempie odpowiednim dla pływaka, zachęcamy do postępów ale nie naciskamy
pracujemy w grupach, wtedy pływacy zachęcają się nawzajem, nowym instruktorom pomagają inni z większym doświadczeniem
używamy imion- wszyscy jesteśmy równi w wodzie
uczymy w wodzie każdego na tym samym poziomie
myślimy pozytywnie- wszyscy,
cała organizacja opiera się na bazie wolontariatu
2. Akcja ratunkowa 8
Hierarchizacja pomocy:
podanie (rzucenie) przedmiotu umożliwiającego odholowanie tonącego do brzegu
rzucenie przedmiotu zwiększającego wyporność tonącego (zimą- zwiększającego pole podstawy)
udzielenie pomocy z jednostek pływających (małymi jednostkami- rufą lub dziobem)
holowanie/ wyciągnięcie tonącego z wody
udzielenie bezpośrednio w wodzie (szelki i liny, kapoki, płetwy, okulary):
* skok ratowniczy
* płynięcie stylem odkrytym
*zatrzymanie się 3m przed ratowanym
*nurkowanie na 1,5- 2m
*wciągnięcie ratowanego pod wodę, ewentualne obezwładnienie go
*holowanie
wyciągnięcie ratowanego z wody
czynności ratownicze na brzegu
Mieczysław Witkowski:
utworzenie łańcucha ratowników trzymających się za ręce
ratowanie najpierw osób najbliższych brzegowi
Włodzimierz Olszewski:
dopływanie do ratowanego z tyłu.
kurs pływania
toki zajęć
ogólne hospitacje
hospitacja- składa się z tematu, celów zajęć (dydaktycznych, wychowawczych, sprawności fizycznej, sprawności ruchowej), wieku, płci ćw, liczebności grupy, miejsca zajęć, tabele (oraz legendy do niej) oraz uwag (zaprezentowanie i zintegrowanie wyników przedstawnionych w tabeli)
Składowe hospitacji:
a) przygotowanie hospitacji
zapoznanie się z dotychczasową pracą nauczyciela i wytworami uczniów
rozmowa przedhospitacyjna
b) hospitacja właściwa:
bezpośrednie obserwowanie pełnej jednostki zajęć
hospitowanie zamkniętej jednostki metodycznej
posługiwanie się schematem czynności
c) rozmowa pohospitacyjna:
samoocena pohospitacyjna
ocena przeprowadzana przez hospitującego
przekazanie rad, pomysłów
dokumentowanie hospitacji
Cele hospitacji:
zapoznanie się ze stanem i potrzebami klasy
kontrola realizacji programu nauczania i wychowania
udzielenie pomocy nauczycielom w organizowaniu i doskonaleniu pracy dydaktyczno- wychowawczej
zbieranie niezbędnych spostrzeżeń do oceny: organizacji pracy, skuteczności stosowanych metod, wyników nauczania i wychowania
Kryteria hospitacji ogólnej:
przygotowanie zajęć
rozwiązanie organizacyjne
metodyka nauczania i wychowania
kompletność akcentów motorycznych
wyniki zajęć
podstawa prowadzącego
ocena respektowania zasad bezpieczeństwa
udział prowadzącego w omówieniu zajęć
a) definicja sportu
b) tendencje rozwoju
dyscypliny dostępne inwalidom powinni uprawiać także pełnosprawni
przepisy i regulaminy sportowe powinny uwzględniać możliwości ruchowe niepełnosprawnych
promowanie dyscyplin sportu znanych i popularnych w danym kraju
trudna konkurencja nie może zagrażać: zdrowiu zawodnika
wykorzystywanie sygnałów wizualnych (tabliczki, gesty, pokaz)
używanie tablic dla zilustrowania sytuacji (ustawienie, asekuracja elementów zadania)
prośba o powtórzenie pytań z użyciem innych słów przez osoby niewyraźnie artykułujące
używanie choć podstaw języka migowego
dążenie do zmniejszenia liczebności grupy
wierzytelność i wyrozumiałość
c) cele sportu niepełnosprawnych
1. Leczniczy- kontynuacja programu leczenia i usprawniania: dobór funkcji ruchów działania układów i narządów, które należy utrzymać w niezbędnej sprawności. Usprawnianie sportu powinno zapobiegać zmianom jakie mogą nastąpić w wyniku rozwoju choroby towarzyszącej jej obniżenie aktywności. Trening i start nie powinny prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia
Biologiczny: ruch symulatorem bez którego zanika funkcja organów i narządów; ruch może zastąpić dowolny środek leczniczy, ale żaden z nich nie zastąpi ruchu; zależności te szczególnie widać u dzieci, u których ruch zapewnia znaczną kompensacje ubytków sprawności fizycznej; trening aktywizuje odporność organizmu i zmniejsza biologiczne skutki starzenia się
Anatomiczno- fizjologiczny: zapobieganie przykurczom i zanikom mięśniowym; trening prowadzi do ekonomizacji funkcji ustroju, co jest szczególnie ważne dla niepełnosprawnych
higieniczno- zdrowotny: uatrakcyjnienie niezbędnej dawki ruchu; hartowanie szczególnie kształtowanie odporności lokalnej; kształtowanie umiejętności kontrolowania stanu własnego zdrowia; pogłębianie nawyków pielęgnacji i higieny
wychowawczo- psychologiczny: kształtowanie charakteru i wili, odwagi, hartowanie na niepowodzenia
hedonistyczny: dostarcza przyjemności i satysfakcji; urozmaicenie codziennego rytmu życia, okazja do kontaktów towarzyskich, kontraktów z środowiskiem naturalnym
estetyczny: optymalizowanie przebiegu ruchu; uroda widowiska sportowego
społeczny: włączenie się w całokształt życia społecznego
ekonomiczny: zarówno jednostki jak i społeczeństwa
d) problemy
- doping (konieczne zgłoszenie leczenia sub. Zakazanymi)
- nikłe zainteresowanie młodzieży i kobiet
- eliminowanie ze startu osób spoza klasyfikacji schorzeń (par tanecznych z jednym niepełnosprawnym, pałnosprawnych koszykarzy)
- ograniczone zainteresowanie mediów
- brak kadr (sędziowie, trenerzy, klasyfikatorzy)
- opieka medyczna
HIPERTROFIA ROBOCZA
-zwiększenie ilości sarkoplazmy
-zwiększenie liczby włókien mięśniowych
-zwiększenie odsetka masy mięśni w masie ciała
-zwiększenie ukrwienia mięśnia
-usprawnienie spalania i wydalania metabolitów
-zwiększenie zasobów glikogenu w mięśniu i ustroju
-zmiany adaptacyjne kości
- zwiększenie pojemności życiowej płuc
-zwiększenie objętości i pojemności minutowej serca
-zwolnienie tętna spoczynkowego
- rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien nerwowych
CHARAKTERYSTYKA TRENINGU- ZASADY
- specyficzności: odpowiedź fizjologiczna i metaboliczna oraz adaptacja do ćwiczeń treningowych są specyficzne oraz zależne od typu ćwiczeń i zaangażowanych grup mięśniowych
-zwiększonego obciążenia: zamiar rozwinięcia wybranego komponentu sprawności fizycznej wymagana zastosowania bodźców, do których organizm nie jest przyzwyczajony; obciążenie można zwiększyć poprzez przyrost częstości, intensywności, czasu trwania ćwiczeń (wzrost liczby powtórzeń, serii, cieżaru)
- progresji: należy stopniowo powiększać objętość zajęć i obciążenie treningowe
- uwzględniania poziomu wyjściowego: relatywne postępy zależne są od pułapu, z którego rozpoczyna się trening, postęp najłatwiej uzyskać w pierwszym etapie stażu treningowego
- indywidualnego zróżnicowania: osobnicze reakcje na obciążenie zależy m.in. od: wieku, płci, poziomu wyjściowego, stanu zdrowia, program treningowy powinien uwzględniać specyficzne potrzeby, zainteresowania, zdolności i preferencji ćwiczących
- zmniejszania się efektów: w miarę zbliżania się do genetycznie uwarunkowanego max poziomu sprawności fizycznej tempo poprawy wyników maleje a w miarę upływu czasu bezwzględny poziom tej sprawności wręcz obniża się
- odwracalność zmian: pozytywne efekty treningu są odwracalne, gdy osobnik zaprzestaje systematycznych wysiłków.
SUPERKOMPENSACJA
Superkompensacja- okres zwiększonej wydolności po okresie wypoczynku po treningu i powrocie do stanu wyjściowego. Jest to zwiększenie zdolności do wykonywania wysiłku i utrwalanie tego przez systematyczne powtarzanie ćwiczeń ruchowych
Zjawisko superkompensacji zeleży od
intensywności wysiłku
głębokości zmęczenia
jakości wypoczynku
CELE ROZGRZEWKI
przyśpieszenie adaptacji do wysiłków fizycznych
regulacja stanów przedstartowych
obniżenie prawdopodobieństwa obrażeń
przygotowanie do wysiłków niewytrenowanych
wzrost pojemności minutowej serca
rozszerzenie światła oskrzeli, wzrost ukrwienia płuc
lokalne zmiany w tkance mięśniowej i układzie więzadłowo- stawowym:
* podwyższenie temperatury mięśnia
* obniżenie lepkości wewnętrznej mięśnia
* podwyższenie elastyczności mięśnia
* zwiększenie produktywności mięśni
*intensyfikacja przemian energetycznych
* „schodkowy efekt” kolejnego skurczu= każdy następny skurcz może być intensywniejszy
CHARAKTERYSTYKA METOD TRENINGOWYCH
to samo co w pkt 8
DYSCYPLINY PARAOLIMPIJSKIE
Igrzyska letnie
łucznictwo
lekkoatletyka
boccia
kolarstwo
jeździectwo
piłka nożna drużyny 5
piłka nożna drużyny 7
goalball
judo
podnoszenie ciężarów
wioślarstwo
żeglarstwo
strzelanie
pływanie
tenis stołowy
siatkówka
koszykówka na wózkach
taniec na wózkach
szermierka na wózkach
rugby na wózkach
tenis na wózkach
Igrzyska zimowe
biathlon
hokej na siedząco
narciarstwo biegowe
narciarstwo alpejskie
curling na wózkach
ROZWÓJ MOTORYCZNOŚCI W ONTOGENEZIE W POSZCZEGÓLNYCH ETAPACH
OKRES PODŁOWY (14)
7 tydzień zagęszczenie mezodermy
synteza istoty białkowej przez osteoblasty, wytwarzanie włókien glejodalnych, mineralizacja zrębu ogranicznego kości
3 miesiące, jamy szpikowa kości
pierwsze ruchy płodu, koniec 3 miesiąca
podwojenie włókien mięśniowych między 32 tygodniem życia płowego a 4 miesiącem życia po urodzeniu
pierwsza połowa rozwoju płodowego intensywny wzrost odcinków dystalnych kończyn
druga połowa rozwoju płodowego intensywny wzrost odcinków proksymalnych kończy
mioblasty pochodzące z mezodermy jako prekursor włókien mięśniowych
przeważający tonu zginaczy trwający nadal i w wieku noworodkowym
kifoza tylnej ściany tułowia
zaznaczenia lordozy lędźwiowej od 5 miesiąca
wzrastająca aktywność w stanie niedotlenienia i niedoboru substancji odżywczych
równoczesny skurcz mięśni antagonistycznych (reakcja zgeneralizowane)
tętno 120-150uderzeń na minutę
PIERWSZY ROK ŻYCIA
faza premotoryczna 10
prosty kręgosłup po narodzinach
kończyny górne dłuższe od dolnych- kończyny dolne osiągają 1/3 długości ciała
obwód głowy większy od obwodu klatki piersiowej do 3 miesięcy
spłaszczenie klatki piersiowej wraz z opanowanie chodu
przyrost wysokości ciała o ok. 25 cm
stopniowy wzrost wielkości włókien mięśniowych trwający do dorosłości
liczba jąder we włóknach mięśniowych wzrośnie 14krotnie do czasu osiągnięcia dorosłości
mięśnie stanowią 22% masy ciała
masa mięśni głowy i tułowia 40% masy ciała, identycznie masa mięśni kończyn dolnych
najwcześniejsza interwencja mięśni służących ssaniu
zakończenie mielinizacji nerwów ok. 3-4 miesiąca
lokalizowanie dźwięków w przestrzeni 3 miesiące
lordoza szyjna kształtująca się w 3-4 miesiącu życia ze względów ortopedycznych
faza promotoryczna:
fizjologiczne narodziny dziecka, początek fazy ekspansji
tłumienie odruchów: zaciskania dłoni, pływania (kroczenie, pełzanie)
sensomotoryka zastępuje ruchy błędne; ruchy nakierowane na przedmiot od 3-4 miesiąca, chwyt
raczkowanie, siadanie formujące kifozę szyjną
lokomocja; raczkowanie, jedzenie na siedząco
kształtowanie się lordozy lędźwiowej wskutek wysunięcia ku przodowi talerzy biodrowych w trakcie wstawania
tętno 130 uderzeń na minutę
pod koniec okresu manipulacja zastępuje sensomotorykę
siła chwytu odruchowego dziecka miesięcznego dorównuje sile chwytu dowolnego pięciolatka
odruchowe zaciskanie dłoni zanika w w 4 miesiącu
próby chwytania dowolnego ok. 4-5 miesiąca symetryczne zbliżanie rąk do przedmiotu (ruch ramion), niemożność utrzymania przedmiotu
6miesiąc wydłużenie czasu chwytu dowolnego
5-6 miesiąc:
a) ruch ramion i łokci
b) chwyt bez opozycji kciuka (dłoniowy prosty)
c) upuszczenie przedmiotu na widok nowego
7-8 miesiąc:
a) podtrzymując przywodzenie i odwodzenie kciuka (bez opozycji chwyt nożycowy) początek staranności
9 miesiąc zapoczątkowanie chwytu pęsetowego okresu poniemowlęcia.
OKRES PONIEMOWLĘCY 8
w obrębie kończyny górnej do 3 roku życia największe tempo wzrastania: ramię, przedramię, ręka, tułów rośnie wolnej
w obrębie kończyny dolnej do 3 roku życia największe tempo wzrastania: stopa, podudzie, udo, tułów rośnie wolnej
w drugim roku życia wysokość ciała rośnie o ok. 10-12 cm, w trzecim o 8-9 cm
pierwsza względna stabilizacja krzywizn kręgosłupa 2-3 rok
ściany lewej komory serca w wieku 2 lat dwukrotnie grubsze niż prawej, w wieku 3 lat trzykrotnie
przemieszczanie się bokiem wzdłuż przeszkody
wspinanie się krokami dostawnymi z podpieraniem się
rzuty oburącz z dołu i znad głowy pojawia się około 2roku
OKRES PRZEDSZKOLNY 10
5 rok życia początkiem „złotego okresu rozwoju motoryczności”
możliwość przyswajania kilku umiejętności ruchowych równocześnie
możliwość niezwłocznego opanowywania złożonych zadań ruchowych
radość z sukcesów motorycznych czynnikiem kształtującym wytrwałość w ćwiczeniu i stymulujący pamięć ruchową
„głód ruchu” i „rozrzutność ruchowa” powodujące nadruchliwość maksymalizując doświadczenie
ograniczone możliwości i dostosowanie się do monotonnych, jednostajnych wysiłków (mechanizm zapobiegający przemęczeniu)
niska możliwość długotrwałego koncentrowania się na jednej czynności
wpływ wzorców społecznych na aktywność ruchową- zaczątki dymorfizmu
kombinacje biegu z rzutem, kopnięciem piłki
OKRES PRZEDPOKWITANIOWY
„szok szkolny”
etap „dziecka doskonałego” (drugi złoty okres rozwoju motoryczności)
najszybszy wzrost uda, szybki podudzia, wolniejszy stopy, najwolniej rośnie tułów
w obrębie kończyny górnej największe tempo wzrastania: ramię, przedramię, ręka, tułów rośnie wolnej
różnicowanie mięśni finalizujące się ok. 12 roku życia
mięśnie stanowią 27% masy ciała
u chłopców skok wysokości ciała równoczesny ze wzrostem masy mięśni, u dziewcząt masa mięśni wzrasta później
zdolności akomodacyjne oka: 15 dioptrii
zanikanie bezcelowych współruchów
OKRES POKWITANIOWY
perigeum motoryczności, kryzys, rozprężenie, cofanie się motoryczności
miopia (krótko wzroczność)
zarysowanie się znacznego dymorfizmu płciowego motoryczności
zrastanie się mostka z żebrami, jego kostnienie następuje po 15 r.ż
skok pokwitaniowy wysokości ciała; stopa, podudzie, udo, tułów
kończyny dolne osiągają długość ponad połowy wysokości ciała
ustalenie docelowych proporcji ciała: kobieta lat 16, mężczyzna 18
zanik płytek wzrostowych kości ok. 20 r.ż
kostnienie mostku 25-27 lat
różnice wysklepienia stopy wskutek lateralizacji
maksymalizacja wartości zdolności motorycznych
maksymalizacja sprawności sensomorycznej
DOROSŁOŚĆ
maksimum sprawności ruchowej i fizycznej (trzeci „złoty okres rozwoju motoryczności”)
maksymalizacja percepcji
zdolności akomodacyjne oka, 5 dioptrii
wzrost warstwy korowej do 28roku u kobiet, 30-32 u mężczyzn
spadek wytrzymałości u kobiet po uzyskaniu dojrzałości
stabilizacja wytrzymałości u mężczyzn do 30 r. ż
37% włókien mięśniowych czerwonych
mięśnie stanowią 40% masy ciała mężczyzn i 30% masy ciała kobiet
masa serca sięgająca nawet 500g
ZASADY DYDATKTYCZNE
Ogólne normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie umożliwia realizację celów kształcenia. Przez zasady nauczania będziemy rozumieć te formy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomić uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze, wpajać im podstawy naukowego poglądu na świat oraz wdrążać ich do samokształcenia
SYSTEMY I METODY WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
a) odtwórcze
naśladowcza
zadaniowa
naśladowcza zabawowa
zabawowa klasyczna
zadań ruchowych zamkniętych
programowego usprawniania się
b) proaktywne
ruchowej ekspresji twórczej np. improwizacja, groteska
problemowa
opowieść ruchowa
praca szkolna: słowa, ruch, wyliczanki
gimnastyka rytmiczna przy muzyce
c) twórcze:
zabawowa naturalna
działalność samorzutna
Metoda naśladowcza ścisła:
uczenie się poprzez naśladownictwo
naturalne obserwowanie, naśladowanie czynności dorosłych
perspektywa behawiorystyczna (nauczyciel jedynym decydentem, karanie za interpretację zadania, nagradzanie za wykonanie)
ograniczenie możliwości pracy z najmłodszymi (komendowanie, narzucanie tempa ćw)
technologizacje nauczanie wielokrotne powtarzanie prowadzące do opanowania ruchu powoduje stopniowe zanikanie zainteresowania zajęciami i aktywności
Metoda zadaniowa ścisła:
zastosowanie, opanowanie elementarnych ruchów, wzmocnienie konkretnych grup mięśniowych
uświadomienie uczniom ich nieumijętności
określenie celu i zadania, pokaz
motywowanie do osiągnięcia celu adekwatnie do stopnia jego trudności
nauczyciel wskazuje program dążenia do celu, organizuje bazę, wykorzystuje stosowane środki dydaktyczne
aktywność uczniów
czynności informujące i usprawniające
bieżące ocena postępów, korygowanie błędów
generalizowanie doświadczeń
algorytmizacja czynności (ciągi ćwiczeń metodycznych)
Metody opowieści ruchowej (bajki, legendy, opowieści)
dzieci ilustrują ruchem opowieści nauczyciela
zindywidualizowana wypowiedź ruchem
każde wykonanie zadania jest poprawne
wyeliminowanie pokazu
fabuła i tępo opowieści zależna od celów
stopniowe dochodzenie do angażowania możliwości największych zespołów mięśniowych
stopniowa intensyfikacja zajęć
stopniowe przekształcenie ruchu swobodnego w ścisłe formy
dopuszczalność stosowania tła muzycznego
Metody programowego usprawniania się:
samodzielne opanowywanie ruchu z wykorzystaniem materiałów (opisów ilustracji, broszur przygotowanych przez nauczyciela)
uporządkowany liniowy ciąg ćwiczeń metodycznych
indywidualizacja zadań i tępa uczenia się
zadania domowe
dzienniczki samokontroli
samoocenianie się, samokontrolowanie, bloki ćwiczeń sprawdzających trudność w przygotowaniu zindywidualizowanych materiałów dla uczniów
Metoda ruchowej ekspresji (gimnastyki) twórczej, improwizacji ruchowej, pracy szkolnej
zaprezentowanie zadania
całkowita swoboda wyboru sposobu wykonywania zadań ruchowych
inspirowanie uczniów do działania
zbędność asekuracji
zbędność pokazu (stosowany tylko w przypadku pełnej bierności grupy demonstrując wiele rozwiązań zadania)
brak toku zajęć
krótka opowieść ruchowa
odkrywanie
eksperymentowanie
badanie
improwizacja ruchowa
inscenizacja
groteska
sceny mimiczne
pantomima
dramatyzacja
Metody oddziaływań grupowych:
zespołowe aktywizowanie wychowanków
organizowanie działalności grupy powstającej dobrowolnie
sposób powoływania grup:
a) wskazanie pożądanej ich liczby
b) wskazanie ich liczby
c) wywołanie liderów
d) działanie samorzutne wychowanków
e) podział losowy
f) podział intencjonalny (równomierny, zadaniowy)
niezbyt silna rywalizacja zespołów prowadzi do powstania „paczek”
błędem jest wyznaczenie grupie zbyt wielu zadań lub zadań niezbyt trudnych (złożonych)
działanie samorządne wcielające w życie decyzje grupy (zdeterminowanie na osiąganie celów kształtujących odpowiedzialność moralną wychowanków)
kształtowanie odpowiedzialności w rozwiązywaniu doniosłych dla grup spraw
konieczna jest pomoc wychowawcy w rozwiązywaniu ewentualnych konfliktów wewnątrz grupy lub między grupami
zastosowanie tej grupy metod przygotowuje do przyjęcia odpowiedzialności za kierowanie własnym rozwojem.
Metoda problemowości:
wdrążenie umiejętności rozwijania problemu pokazem czasów
nauczanie uświadamianie sobie definiowania i rozwiązywania problemów
rozwiązywanie problemów możliwie jedynie dzięki myśleniu produktywnemu
operatywność zgromadzonej wiedzy
gromadzenie doświadczeń
problemy przedmiotowe i podmiotowe
precyzyjne wskazanie celu
problemy otwarte
problemy zamknięte
etapy rozwiązywania problemu:
a) dostrzeżenie
b) analiza sytuacji
c) wytwarzanie sposobów rozwiązań
d) weryfikacja pomysłów
Metoda Kowala Gamihofera i Magaret Stericher:
uwzględnienie potrzeb rozwojowych dziecka
samodzielna praca dziecka, wspieranie jego aktywności i naturalnej ruchliwości
gromadzenie doświadczeń
zastosowanie i przemyślenie ruchu
przyjazna atmosfera wychowawcza
Metoda bezp. Cel. ruchu:
dobranie łatwych zadań ruchowych umożliwia osiągnięcie bezpośrednich celów ćwiczeń
cele nauczyciela nieznane uczniom
precyzyjny pokaz
ograniczenie inwencji twórczej
wielokrotne powtarzanie
Metoda zabawowa naśladowcza:
zjawiska przyrodnicze, przyroda nieożywiona
zbieżność tytułu z dramatyzacją
zbieżność fabuły z ilustracją ruchową
adekwatność zadania do rozwoju fizycznego, intelektualnego dziecka
pokaz ukierunkowujący interpretację
bazowanie na doświadczeniu
Metoda zadaniowa:
powierzenie zadań których wykonywanie prowadzi do konkretnych zmian zachowań
zadania na rzecz domu, rodziny, w szkole
opieka nad starszymi i samotnymi, dbanie o stan miejsca pamięci
konieczne jest by wychowanek traktował zadanie jako własne, znał ich cel (sens)
wykorzystywał zadanie służące dobru innym
działał na rzecz wielu osób
napotykał pochwały swoich zachowań
SYSTEM W-FU:
a) gimnastyka niemiecka Friedrich:
źródłem klęski wojsk niemieckich były odstępstwa od starogermańskiego stylu życia stąd konieczne były oparcie zajęć o dyscyplinę nastawienie na treść, niewygodę, ukształtowanie męstwa i ofiarności
Plac gimnastyczny:
drążki, poręcze, liny, maszty, wieże
18 grup ćwiczeń na tych terenach
musztra o charakterze militarnym
propozycja zakładania boisk w każdej gminie
nauczanie ruchu syntetycznego oraz analitycznego
b) gimnastyka szwedzka Peru Linga
gimnastyka pod kontrolą medycyny
rozwijanie ciała i duszy
dążenie do harmonii-piękna postawy i ruchu
pozycje izolowane do ćwiczeń (statyczność i standaryzowanie ćwiczeń)
zindywidualizowany charakter gimnastyki leczniczej
rzadko: zabawy, taniec, śpiew, współćwiczący
musztra, ład i prządek w trakcie zajęć
stopniowanie ćwiczeń
c) zasady systemu angielskiego:
uznanie wartości i hedonistycznych ćwiczeń cielesnych
zadowolenie przez nielicznych i silnych instyktów wywołania nastrojów pogodnych a zarazem tą drogą też okiełznanie pewnych innych popędów
trzecią zasadą jest wolne powietrze jako prawie jedyne środowisko ćwiczeń
więcej zastrzeżeń żywimy co do czwartej zasady angielskiego swobodnego współzawodnictwa jednostek i grup jako środka pomocniczego w rozbudzeniu zapału do ćwiczeń a nawet jako samodzielnego środka wychowawczego. Przyszliśmy bowiem do przekonania że to miecz obusieczny, wymagający bardzo ostrożnego i umiejętnego zastosowania by nie przynieść więcej szkody niż pożytku
OGNIWA PROCESU KSZTAŁCENIA, JEGO MECHANIZMY
Proces kształcenia- uporządkowany w czasie ciąg zdarzeń obejmujący czynności nauczycieli i uczniów ukierunkowane przez odpowiedni dobór celów i treści
Układ ogniw procesów kształcenia:
uświadomienie uczniom celów i zadań, stawianie problemów (motywy uczenia się, zainteresowanie)
zaznajomienie uczniów z nowym materiałem; działalność praktyczna uczniów- obserwacja
kierowanie procesem uogólniania, opanowywania sądów i pojęć ogólnych, rozwiązywanie problemów
utrwalanie wiadomości uczniów (pamięć krótko i długotrwała oparta na zrozumieniu)
kształtowanie umiejętności, nawyków
kontrola i ocena wyników nauczania, samokontrola
Nauczenie- jest działalnością zamierzoną, intencjonalną polegającą na wywołaniu sytuacji i czynności, tworzeniu odpowiednich warunków umożliwiających uczenie się. Jest to system odpowiednich działań nauczyciela, na który składają się takie czynności: inspirowanie, planowanie, organizowanie, kierowanie, kontrola i korekta. Istotną cechą nauczania jest kierowanie aktywnością uczniów
Uczenie się- intelektualna czynność uczenia prowadząca do przyswajania lub przekształcania wiedzy, zachowań, działań. Proces zamierzonego nabywania przez uczących się podmiot określonych wiadomości, umiejętności i nawyków, dokonujący się w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości. Efektem uczenia się są nie tylko nowe formy zachowania się i działania, zmiana dotychczasowych form zachowania się i działania
TRENING WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
FUNKCJE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
CELE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO:
- kształtowanie prawidłowej postawy ciała
-rozwijanie sprawności fizycznej
- podnoszenie odporności i zdrowia organizmu
-wyrabianie nawyków czynnej rekreacji
ŚRODKI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
powietrze: hartowanie, regulacja ciepłoty ciała, pyłki, kąpiele powietrzne, stopień wysycenia parą wodną
promienie słoneczne pozaczerwone i pozafiołkowe
woda: pojemność termiczna, ruch, ciśnienie i tarcie, „gimnastyka wazomotorów” skutek zmian temperatury
żywienie
praca mięśniowa
środki „psychiczne”: doznania estetyczne, instynkt walki, in. towarzyski, oddziaływania grupowe
czynniki urbanotwórcze
KULTURA FIZYCZNA
to część składowa kultury społeczeństwa, obejmująca działanie związane z dbałością o zdrowie, budowę i podstawę ciała, rozwój fizyczny człowieka, kształtowanie i doskonalenie jego uzdolnień ruchowych, sprawności i wydolności fizycznej, a także systemu zachowań oraz potrzeb indywidualnych i społecznych.
WZORY KULTURY FIZYCZNEJ
higieniczny czyli społeczne wzory unikania choroby i ratowania się przed śmiercią
geneonomiczny czyli społeczne wzory dbałości o genetyczną jakość kolejnych pokoleń
obyczajowo- estetyczny, czyli społeczne wzory troski o wygląd zewnętrzny
hedonistyczny, czyli społeczne wzory wykorzystania ciała jako narzędzia wytwarzania dóbr i obrony wspólnoty
sportowy, czyli społeczne wzory doskonalenia ciała na potrzeby umownej rywalizacji
REKREACJA
Rekreacja- jest pewnym zorganizowanym systemem postępowania człowiek, wywodzącym się z ogólnego systemu wartości kulturowych, działalnością w czasie wolnym, zmieniającego zachowania w człowieku zdrowia i sprawności życiowej, do rozwijania i kształtowania indywidualnych zamiłowań, zainteresowań umysłowych i twórczych, do sytuacji kształtujących, ale równocześnie systematycznej rozrywki i wypoczynki.
Rekreacja ruchowa określana czasem jako sport rekreacyjny. Jest ona formą czynnego odpoczynku i rozrywką dopóki nie będzie miała charakteru rywalizacji- wtedy stanie się już sportem amatorskim
FUNKCJE CZASU WOLNEGO:
1. odpoczynek po pracy i regeneracja sił przez nią nadwątlanych; odzyskiwanie- zachowanie homeostazy oraz odprężenie się, relaks i rozrywka, które dostarczają coraz to nowych wrażeń, wnoszą zmienność w monotonie życia, odgrywają od codziennych trosk
2. bogacenie się wewnętrzne, zaspakajanie i rozwijanie zainteresowań i uzdolnień (hobby, miłośnictwo) percepcja i twórczość, doskonalenie się (dobrowolne dokształcanie się), praca nad własnym rozwojem
3. udział w życiu społecznym, towarzyskim, przyjmowanie na siebie obowiązków; poszukiwanie i odnajdywanie własnego miejsca w społeczeństwie poprzez integracje z innymi
4. funkcje wymieniane sporadycznie:
kompensowanie przemian aktywności ruchowej człowieka na przestrzeni ostatnich wieków
zanegowanie przez jednostkę zobiektywizowanych wartości czasu wolnego, wiodące ją do destrukcji
wychowanie potomstawa
CELE WYCHOWANIA DO REKREACJI
WSKAZANIA/PRZECIWWSKAZANIA DO REKREACJI:
wskazania:
po złamaniu kończyn
po wylewach itp.
przeciwwskazania:
choroby niedokrwienia serca
wady zastawkowe serca
znaczne powiększenie mięśnia sercowego
zaburzenie rytmu serca
nadciśnienie tętnicze
wczesny okres po krwotoku wewnętrznym
niedokrwistość
cukrzyca
znaczna otyłość
choroba nerek
niedoczynność i nadczynność tarczycy
SKUTKI DŁUGOTRWAŁEJ BIERNOŚCI RUCHOWEJ
stany osteoporotyczne
nadmierne wydalanie K, N, Ca, P
rozkłada beztłuszczowej masy tkanek
wzrost masy ciała
spadek ilości płyny pozakomórkowego
spadek objętości krwi, liczby erytrocytów, osocza
upośledzenie biosyntezy białek
TOLERANCJA WYSIŁKOWA
1. przejawy fizjologicznej tolerancji wysiłkowej
A. w trakcie treningu:
chęć do wysiłku, nawet jeśli ma on dużą intensywność
łatwość realizowania zadań o średniej intensywności
uczucie zmęczenia obciążonych mięśni
B. natychmiast po treningu:
dobre samopoczucie
restytucja do poziomu 120 uderzeń/min w ciągu 3 minut
uczucie zmęczenia obciążonych mięśni
C. w czasie wypoczynku między treningami:
przemijające odczucie ogólnego zmęczenia/znużenia
intensywne odczucie oczekiwania na kolejny trening
przyśpieszenie akcji serca (do 8 uderzeń/min) w ciągu 2h
czynności serca w spoczynku w pozycji siedzenia poniżej 60 uderzeń/min
lokalne zmęczenie mięśni do 12h po wysiłku
2. przejaw wątpliwej tolerancji wysiłkowej
A. w trakcie treningu:
okresowa niechęć do dalszego wysiłku
kłopoty z utrzymaniem tempa, rytmu ćwiczeń
dyskretne bóle pozamięśniowe
B.natychmiast po treningu:
obojętność emocjonalna
restutacja do poziomu 120-140 uderzeń/min w ciągu 3 min
dyskretne izolowane bóle mięśni i więzadeł nasilające się przy próbie wykonywania kolejnego wysiłku
C. w czasie wypoczynku między treningami:
ogólne znużenie, utrzymujące się do 2h po wysiłku
obojętność wobec kolejnych treningów
przyśpieszona akcja serca (do 8 uderzeń/min) trwające do 12h
osłabienie apetytu
trudność w zasypianiu, budzenie się w nocy
dyskretne izolowane bóle ścięgnowe i więzadłowe utrzymujące się przy każdym ruchu
odczuwanie uciążliwości obciążeń siłowych
3. przejaw patologicznej tolerancji wysiłkowej:
A. w trakcie treningu
niechęć do wysiłku
zaburzenia koordynacji ruchowej
zawroty głowy, blednięcie
zaburzenia rytmu serca
ostre bóle pozamięśniowe
B. natychmiast po treningu:
mdłości, torsje
tętno powyżej 140 uderzeń/min po 3 min wysiłku
utrzymujący się ból w klatce piersiowej
ostre objawy przeciążeń narządu ruchu uniemożliwiające swobodną aktywność
C. w czasie wypoczynku między treningiem:
niechęć do kolejnego treningu
przyśpieszenie akcji serca (do 80 uderzeń/min) trwające powyżej 12h
brak apetytu, spadek masy ciała
objawy nerwicowe
bezsenność
obciążenie siłowe prowadzące od razu do zadyszki
ostre objawy ze strony narządu ruchu
utrzymujące się bóle w klatce piersiowej
WYZNACZNIKI REKRACJI RUCHOWEJ U OSÓB STARSZYCH
ćwiczenia oddechowe
zajęcia na otwartej przestrzeni
długotrwałe ruchy cykliczne
ćwiczenia gibkościowe
oddziaływanie relaksujące
zadania łatwe koordynacyjnie
kameralność atmosfery
kontrola lekarska
DEFINICJA MOTORYCZNOŚCI
Całokształt zachowań, możliwości i potrzeb ruchowych człowieka
Główne cele związane z motorycznością:
dążenie do zwiększenia skuteczności ruchów człowieka
podniesienie efektywności nauczania ruchu
zastosowanie ruchu jako środka stymulacji rozwoju
Podział motoryczności:
produkcyjna- związana z wytwarzaniem rzeczy i pracą
sportowa- służąca doskonaleniu ciała
wyrazowa (ekspresji)- służąca przekazywaniu informacji
Obecnie motoryczność sportowa spełnia minimalną funkcję kompensacyjną motoryczności produkcyjnej
Możliwości wyćwiczenia stanu motorycznego zależą od:
wieku
płci
predyspozycji kondycyjnych
predyspozycji kulturowych (budowa ciała)
uzdolnień ruchowych- są to właściwości wrodzone ujawniające się w trakcie uczenia się w postawi łatwego przyswajania nowych form ruchu
SPRAWNOŚĆ RUCHOWA I FIZYCZNA (DEF+ KOMPONENTY ZDOLNOŚCI MOTORYCZNEJ)
Umiejętność władania swoim aparatem ruchu, dzięki opanowaniu podstawowych nawyków ruchowych. Wzrost sprawności ruchowej uzależniony jest od nabytych umiejętności i doświadczeń osobistych.
Sprawność ruchowa i sprawność fizyczna stanowią motoryczność i obrazują rezultaty rozwoju ontogenetycznego. W problematyce dotyczącej rozwoju fizycznego szczególnego znaczenia nabierają zagadnienia dotyczące rozwoju motorycznego, gdyż rozwój ten właśnie odzwierciedla szereg zachowań, zdolności i umiejętności człowieka
Elementy:
struktura ruchowa wyraża się przemieszczaniem się w stawie 2 elementów układu kostnego
akt ruchowy- kilka struktur ruchowych
kombinacja ruchowa- zespolenie w całość, co najmniej 2 aktów ruchowych
czynność ruchowa- zespala działanie ruchowe w jedną kompozycję podporządkowaną celowi, który planuje się osiągnąć
postępowanie ruchowe- komponowane z czynności ruchowych następujących w kolejność adekwatnej do wymogów sytuacji
CHARAKTERYSTYKA KSZTAŁTOWANIA SIĘ NAWYKU RUCHOWEGO (FAZY)
opanowanie poszczególnych elementów ruchu i łączenie ich w jednolitą całość
eliminowanie przyruchów oraz zbędnego napięcia mięśniowego
doskonalenie się całości uprzednio sformowanego nawyku ruchowego poprzez wysuptelnienie się wchodzących w grę czuciowych sygnałów, przede wszystkim ze strony mięśni, więzadeł i stawów.
DYFERENCJA KINESTATYCZNA
FAZY KSZTAŁOWANIA się CZYNNOŚCI RUCHOWYCH
prób i błędów: powolne tempo wykonywania i niska koordynacja, liczne synkinezje
stabilizacja nawyku: wzrastająca koordynacja, możliwe wybiórcze kierowanie uwagi ćwiczonego na wybrane komponenty, ekonomiczność ruchu, docelowe tempo ruchu
uelastycznianie
METODY NAUCZNIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH:
1. Niespecyficzna:
występują łącznie z zgodnie z zasadami dydaktycznymi poprzez stosowanie informacji słownej, wizualnej i zadań ruchowych
- słowne
- poglądowe
-działania praktycznego
2. Specyficzna:
- syntetyczna- nauka czynności ruchowych bez dzielenia na elementy
- analityczna- nauka czynności ruchowych częściami
- kompleksowa- stosowanie przemiennie metody analitycznej i syntetycznej
WADY POSTAWY CIAŁA: SKOLIOZA 1STOPNIA, STOPA PŁASKA X2, KOLANA, HIPERKIFOZA PIERSIOWA
Skolioza 1 stopnia:
wygięcie kręgosłupa na bok zwykle w części piersiowej i w prawo
wystawienie barku do przodu i ku górze z jednej strony
asymetria trójkątów taliowych
czasami przemieszczenie jednego z bioder ku górze i do przodu
wyboczenie tułowia
wał lędźwiowy
u dziewcząt cofanie jednej piersi i sprawianie wrażenia że jest mniejsza.
Hiperkifoza piersiowa:
uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej mające tendencje do kompensacji w odcinkach sąsiednich a więc lordozy szyjnej i lędźwiowej. Lordoza lędźwiowa powstaje bez zmian, natomiast szyjna jest zaakcentowana.
Płaskostopie podłużne:
koślawe ustawienie kości piętowej
zsunięcie w dół, do środka i ku przodowi głowy kości skokowej
24 GODZINNY RYTM DBAŁOŚCI O POSTAWĘ CIAŁA
sen, rozruch, droga do szkoły,praca w szkole, ćwiczenia śródlekcyjne, lekcje wf, zajęcia pozaszkolne, odrabianie lekcji, odżywiania, higiena osobista
zła budowa ławek w szkole
noszenie teczki w jednej ręce
unoszenie dziecka z jednej strony
układanie dziecka do łóżka na jedynym boku
jednostronna praca wykonywana w nieprawidłowej pozycji
dźwiganie ciężarów przez osoby zwłaszcza dzieci.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ POSTAWY CIAŁA: OSOBNICZE, W FILOGENEZIE
POROFILAKTYKA WAD POSTAWY CIAŁA
3 ogniwa:
medycyna: lekarz, pięlegniarka. Należy do nich rozpoznanie wad i kontrola
nauczyciel wfu- gimnastyka korekcyjna
środowisko opiekuńczo- wychowawcze
ELEMENTY KONSTRUKCYJNE WÓZKA INWALIDZKIEGO
rama (rodzaj, długość, szerokość siedziska, wysokość, sposób składania)
podpórki pod stopy (stałe lub składane dla osób siedzących)
tapicerka siedziska i oparcie (rodzaje)
przednie kółka (konstrukcja i średnica kółka, długość widełków)
tylne kółka (średnica konstrukcja)
oparcie boczne
napęd (rodzaj- parametry- wózki z napędem elektycznym i hybrydowym)
poduszka na siedzisko
poduszka oparcia
rączki do pchania wózka
amortyzatory
torby i sakwy
oświetlenie
urządzenie przeciwwywtrotne
pasy bezpieczeństwa
podparcie głowy
zbiornik tlenu
WSZYSTKIE METODY DIAGNOZOWANIA (głównie METODA WOLAŃSKIEGO)
1. Metody wzrokowej oceny sylwetki- inaczej metody sylwetkowe. Polega ona na tym, że rozebrany i odpowiednio ustawiona osoba porównuje się z sylwetkami- wzorcami, kwalifikuje ją do sylwetki najbardziej do niej podobnej. Metoda polska- metoda Wolańskiego wyodrębniła 3 rodzaje postawy tworząc biorąc pod uwagę przednio- tylne krzywizny kręgosłupa
a) postawa o przewadze krzywizny lędźwiowej nad piersiową- postawa lordotyczna
b) piersiowej nad lędźwiowej- kifotyczny
c) postawa o prawie jednakowo zaznaczonych krzywiznach piersiowej i lędźwiowej- równoważny.
W ramach tych 3 kategorii Wolański wyróżnił po trzy podtypy w zależności od ukształtowania krzywizny kręgosłupa. W ten sposób powstała typologia zawierająca 9 wzorców z których w praktyce wykorzystuje się 7: typ kifotyczny I i III, typ równoważny I, II, III, typ lordotyczny I i III. Ocenę postawy ciała za pomocą metody Wolańskiego można przeprowadzić dwojako:
a) przez wzrokowo porównawcze badanie do typu wzroców.
b) przez analizy kątów przednio0 tylnych krzywizn kręgosłupa, mierzonych skostruowanym przez autora- sferodorsiometrem.
2.Metoda wzrokowej oceny wybranych elementów postawy
DEFINICJA POSTAWY CIAŁA I WADY POSTAWY CIAŁA
Postawa ciała:
indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych odcinków ciała oraz nóg w pozycji stojącej. Jest nawykiem ruchowym.
Swobodna postawa ciała człowieka można poprawić przez napinanie odpowiednich grup mięśniowych. Postawa nawykowa jest rzeczywistą postawą człowieka.
Postawa ciała jest labilną właściwością człowieka zmieniającą się w zależności od sytuacji zewnętrznej, stan organizmu, samopoczucia, woli człowieka.
Dlatego wygląd jej może podlegać kilkukrotnej zmianie nawet w ciągu dnia.
Nie są to zmiany wykluczające typologię postaw a zatem uniemożliwiające kwalifikowanie ich do określonych rodzajów , jeśli tylko doprowadzi się do tego by oceniona osoba przybrała naturalny dla siebie codzienny nawykowy sposób utrzymania
Wady postawy:
stan przeciążenia lub zużycia części struktur postawo twórczych.
Następstwo niekorzystnych proporcji rozwoju organizmu, wynik zaburzeń genetycznych.
Odchylenie od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej, właściwej dla kategorii, wieku, płci, typowej budowy.
TRÓJTOROWOŚĆ ODDZIAŁYWANIA W KORYGOWANIU WAD POSTAWY
Trójtorowe korygowanie postawy ciała jest zorientowane na czynniki: morfologiczne, fizjologiczne, środowiskowe.
I Fizjologiczne:
uświadomienie dziecku nieprawidłowości jego postaw, a także możliwych negatywnych konsekwencji w przypadku pozostawienie sprawy własnemu biegu.
Opanowanie przez dziecka umiejętności dokonywania tzw. korekcji lokalnych a następnie globalnych.
Wyrobienie wytrzymałości posturalnej, długotrwałego utrzymywania postawy prawidłowej.
Utrwalenie nawyku postawy prawidłowej w warunkach zbliżonych do życia codziennego automatycznie tj. bez ciągłej kontroli świadomości.
IIMorfologiczna:
Główne zadania jest usunięcie dystonii mięśniowej i wytworzenie tzw. gorsetu mięśniowego z mięśni posturalnych. Usunięcie dystonii mięśni dokonywać można poprzez rozciąganie, rozluźnianie mięśni nadmierne napiętych i przykurczonych oraz wzmocnienie m. osłabionych. Rozciągać należy w sposób bierny i czynny. Biernie wykonuje się za pomocą przyborów, przyrządów. Czynne rozciąganie przeprowadza się za pomocą skurczu m. przeciwstawnych.
III Środowiska:
Polega na organizowaniu warunków życia pod kątem profilaktyki przeciwdziałania wadom postawy. W tej sferze bardzo wiele zależy od świadomości samych rodziców. Przemyślana organizacja życia dziecka w systemie 24 godzinny stwarza dopiero sytuację w których gimnastyka może dać oczekiwany rezultat. Wszyscy wiemy jak trudno jest to osiągnąć.