8285


Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji
w Zamościu

Wydział Fizjoterapii i Pedagogiki

Kierunek: Zdrowie Publiczne

Nr albumu: 13892

0x08 graphic

Tomasz Walencik

Strategie rozwoju telemedycyny

pod kierunkiem:

dr Igor Szwiec

Zamość 2008

SPIS TREŚCI

  1. Wstęp 3

  2. Telemedycyna na świecie kierunki rozwoju 5

  3. Zastosowania telemedycyny 8

3.1. Zdalna komunikacja pacjent - lekarz 8

3.2. Współdzielenie informacji i wiedzy w służbach medycznych 8

3.3. Systemy teleinformatyczne wspomagające konkretne specjalności

Medyczne 9

3.4. Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie służbą zdrowia.. 9

3.5. Aspekty ludzkie w telemedycynie 10

  1. Działania wokół telemedycyny w Polsce 11

    1. Współpraca międzynarodowa 14

5. Funkcje instytucji koordynujących: centrum koordynacji, centrum usług oraz centrów kompetencji 16

    1. Centrum koordynacji 16

    2. Centrum usług 18

    3. Homemonitoring 18

    4. Telekonsultacje 19

    5. Ratownictwo, telekardiologia stanów nagłych 20

    6. Centrum teleradiologiczne 21

    7. Centrum edukacyjne (biznes, medycyna, samorząd) 21

    8. Geolokalizacja 22

    9. Teleradiologia 22

    10. Teletransmisja ekg 23

    11. Telepulmunologia 23

  1. Podsumowania 24

  2. Literatura 25

1. Wstęp

Telemedycyna (medycyna na odległość) - jest to najnowsza forma medycyny i opieki zdrowotnej łącząca w sobie elementy telekomunikacji, informatyki oraz medycyny. Dzięki wykorzystaniu nowych technologii pozwala ona przełamywać geograficzne bariery, pozwalając na wymianę specjalistycznych informacji przesyłając obrazy statystyczne, jak i dynamiczne (przesyłanie najwyższej jakości zdjęć EKG, USG, MRI). Pozwala na diagnozę na odległość. Duże zastosowanie telemedycyna znajduje w środowisku chirurgicznym, które wykorzystuje ją do przeprowadzania operacji "na odległość". Nowoczesna technologia, wykorzystująca szybkie procesory i algorytmy do cyfrowego przetwarzania i kompresji sygnałów, umożliwia przesyłanie obrazów o wysokiej rozdzielczości, a także interaktywną transmisję audiowizualną z wyjątkową dokładnością i w czasie rzeczywistym. Systemy wideokomunikacyjne (wideokodery) pracują na ogólnodostępnych cyfrowych liniach transmisyjnych ISDN, w ogólnoświatowej sieci Internet, a także na liniach satelitarnych.

Celem pracy jest usystematyzowanie informacji z zakresu telemedycyny z uwzględnieniem wizji rozwoju. W pierwszej kolejności przedstawię cele, które warto osiągnąć (wizję), w drugiej zaś sposób ich realizacji (strategię).

Podstawowe cele wdrożenia rozwiązań TM to nowoczesny system współpracy pacjentów, personelu medycznego oraz podmiotów właścicielskich w służbie zdrowia ukierunkowany na przełamanie ograniczeń geograficznych w dostępie do usług medycznych oraz ułatwienie szeroko rozumianego przepływu informacji medycznych.

Metodą realizacji tej wizji jest wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz sieciowych metod współpracy do stopniowego rozszerzania zasięgu i jakości usług medycznych dzisiaj trudnodostępnych z powodu odległości, braku specjalistycznego personelu na miejscu i trudności komunikacyjnych.

Strategia zakłada wykorzystanie wszelkich istniejących metod współpracy począwszy od kampanii promocyjnych i edukacji, na zaawansowanych technikach teleterapii i wykorzystaniu współdzielonych baz danych medycznych skończywszy.

Docelowe efekty realizacji strategii to w istocie nowe możliwości funkcjonowania służby zdrowia:

Powyższe cele ściśle korespondują z celami stawianymi służbie zdrowia jako takiej. Ich osiągnięcie poprawi wskaźniki charakteryzujące zdrowie społeczeństwa, wśród których można wymienić takie jak:

Należy również oczekiwać spadku jednostkowych kosztów profilaktyki i leczenia - głównie dzięki wczesnemu wykrywaniu groźnych (i kosztownych) schorzeń oraz szerszemu zasięgowi działania lekarzy specjalistów dziś trudnodostępnych dla pacjentów z powodu odległości.

  1. Telemedycyna na świecie kierunki rozwoju

Określenie telemedycyna jest używane w odniesieniu do wielu różnorodnych zastosowań technik informatycznych i telekomunikacyjnych w realizacji przy ich pomocy usług w medycynie. Telemedycyna określa różnorodne zdalne aspekty ochrony zdrowia pacjenta, jakie realizujemy za pośrednictwem technologii transmisji danych. W tym kontekście mówimy także o telekonsultacjach i telediagnostyce, szkoleniach i edukacji personelu medycznego. W ramach telemedycyny realizowane są próby operacji chirurgicznych na odległość. W telemedycynie korzystamy bardzo często z narzędzi wideokonferencji.

Za kraj w którym pierwsze kroki zaczęto stawiać na gruncie telemedycyny należy przyjąć USA. To właśnie tutaj już w latach 60. powstała satelitarna sieć telekomunikacyjna łącząca amerykańskie bazy wojskowe, rozrzucone na wszystkich kontynentach, ze specjalistycznymi ośrodkami medycznymi w USA. Dzięki wykorzystaniu możliwości nowoczesnych technologii, jakie niosło ze sobą amerykańskie wojsko, przyczyniło się ono do rozwoju tej dyscypliny. Kolejnym czynnikiem, nie mniej ważnym, było wniesienie dużego wkładu informacji przez NASA. Opieka medyczna i monitorowanie stanu zdrowia astronautów musiały się odbywać z konieczności - na odległość. Do dzisiaj powstaje wiele inicjatyw telemedycznych sponsorowanych przez władze stanowe i rząd federalny.

W Polsce telemedycyna w zasadzie "raczkuje". Jest co prawda kilka inicjatyw w kierunku rozwoju lokalnych sieci telemedycznych wokół dużych ośrodków medycznych, jest szereg indywidualnych inicjatyw co śmielszych profesorów i dyrektorów klinik, ale większość projektów z reguły ma charakter lokalny, prowadzona jest przez jednego lub grupę "zapaleńców", zwykle młodszego lub średniego pokolenia. Inicjatywy te koncentrują się głównie na opracowywaniu i wdrażaniu systemów do przesyłania sygnałów EKG przez telefon (również przez telefony komórkowe), na wydajnym przesyłaniu zdjęć rentgenowskich, obrazów USG, CT, etc. przez Intranet lub Internet w celach konsultacyjnych, a także na sprawnej organizacji baz danych i niezbędnych systemów kontroli dostępu do tychże banków informacji.

Od 2001 roku działa Sekcja Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, która postawiła sobie za cel krzewienie i rozwój idei telemedycyny w Polsce. Należą do niej znani profesorowie, dyrektorzy szpitali i klinik, lekarze różnych specjalności. Sekcja zorganizowała kilka spektakularnych interaktywnych wideokonferencji naukowo-szkoleniowych, m.in.: trójstronnej - z Waszyngtonu do Warszawy i Bielska Białej, oraz z operacji serca w Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Mam przekonanie, że telemedycyna zacznie się rozwijać w Polsce tym szybciej, im więcej lekarzy, przedstawicieli resortu zdrowia, kas chorych (w niedalekiej przyszłości Narodowego Funduszu Zdrowia), a także pacjentów - zrozumie i doceni zalety tej nowoczesnej formy medycyny.

Wydaje się, że po okresie przekonywania społeczeństw do telemedycyny, w rozwiniętych krajach liczba usług telemedycznych rośnie lawinowo. Wiele rządów krajów rozwiniętych wprowadza telemedycynę w ramach reform systemów ochrony zdrowia. Impulsem do rozwoju telemedycyny jest także społeczne zapotrzebowanie (np. ochrona zdrowia obywateli w podeszłym wieku) jak i działalność indywidualnych instytucji i osób.

Telemedycyna, czyli medycyna na odległość, będzie w XXI wieku jedną z najprężniej rozwijających się dziedzin nauki. Jak się podkreśla już wkrótce umożliwi ona lekarzom konsultacje z najlepszymi fachowcami, nawet oddalonymi o setki i tysiące kilometrów, wzajemne zdalne asystowanie przy trudnych zabiegach chirurgicznych, stałe monitorowanie przewlekle chorych pacjentów i wyników leczenia. W niektórych krajach (jak USA, Kanada, Australia, Włochy, Japonia, kraje skandynawskie) usługi telemedyczne są już powszechnie dostępne. Liczne programy, scentralizowane i ujednolicone bazy przechowywania danych finansowane są w zwykle przez rząd, władze stanowe i lokalne. Bardzo ciekawe są osiągnięcia z zakresu telemedycyny w Norwegii.

Głównym założeniem telemedycyny jest wyeliminowanie zbędnego przemieszczania się pacjentów i specjalistów oraz zapewnienie równego dostępu do opieki medycznej wszystkim pacjentom. W Stanach Zjednoczonych, gdzie telemedycyna jest najbardziej rozwinięta, szacuje się, że około 40% porad składa się z prostej wymiany informacji między pacjentem a lekarzem i nie zawsze wymaga badania. Wobec powyższych danych zdecydowano wiosną 1995 roku o wprowadzeniu telemedycyny do domu. Wymiernym efektem było skrócenie czasu "wizyty" o około 60% bez zmniejszenia satysfakcji pacjentów. Warto zauważyć, że w chwili obecnej istnieje bardzo bogata oferta domowych urządzeń dla zdalnej diagnostyki i całych systemów opieki domowej. Są to na przykład system Healthman (firmy Siemens) do zapisywania w domu i wstępnego analizowania informacji o stanie zdrowia ze wstępnymi diagnozami i zaleceniami, Medicate - system wykorzystujący technologię internetową dla monitorowania cierpiących na astmę w domu, przenośne stanowisko telemedyczne umożliwiające lekarzowi przeprowadzenie kompleksowych badań od ginekologicznych po kardiologiczne i przesłanie tych wyników specjalistom, zestaw firmy Matsushita umożliwiający zdalne monitorowanie parametrów biologicznych pacjenta: tętna, pracy serca, ciśnienia krwi, poziomu cukru, wyglądu i ciśnienia w gałce ocznej, temperatury, itp.

Do telemedycyny zaliczamy:

W Internecie możemy odszukać setki stron opisu projektów telemedycznych. W wielu krajach telemedycyna jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia. Przytoczona lista odnośników nie jest reprezentatywna, została wybrana arbitralnie, ma na celu dostarczenia niezbędnych informacji. Można sięgnąć do baz danych z adresami zasobów www. Jedną z takich internetowych baz danych jest portal TIE (Telemedicine Information Exchange) wspomagana przez National Library of Medicine.

3. Zastosowania telemedycyny

3.1. Zdalna komunikacja pacjent - lekarz

Istnieją dwa główne kierunki rozwoju technik pozwalających na zdalną opiekę medyczną i zapewnienie ciągłego kontaktu pacjenta ze służbą zdrowia tj.

Najsilniejszy rozwój dotyczy obecnie usług medycznych dostępnych dla pacjenta w domu, głównie dzięki wzajemnemu zrozumieniu służb medycznych i dostawców technik (ok. 10% prezentacji ofert i 10% prezentacji potrzeb poświęcono zagadnieniu „home - general” na konferencji w ATA 2007 w Nashville). Szczególną uwagę obie strony poświęcają terapii chorób przewlekłych wymagających stałego kontaktu pacjenta z lekarzem i jednocześnie nie wymagających hospitalizacji np. cukrzyca.

Szeroka oferta narzędzi i technik telekomunikacyjnych przygotowana przez dostawców sprzętu i usług telekomunikacyjnych dla służb medycznych nie spotyka się jeszcze z odzewem po stronie służb medycznych.

3.2. Współdzielenie informacji i wiedzy w służbach medycznych

Trend ten stanowi naturalne wykorzystanie w medycynie współczesnych technik wymiany wiedzy -począwszy od baz wiedzy i telekonferencji, na e-learningu skończywszy. Służby medyczne skoncentrowane są przy tym na rozwoju metod dedykowanych dla poszczególnych specjalności medycznych, a dostawcy technologii teleinformatycznych prezentują bardziej ogólne (uniwersalne) metody wspomagające wymianę wiedzy. Można na tej podstawie postawić tezę, że:

Dalszy rozwój wymiany informacji i wiedzy jest silnie związany z rozwiązaniami typu EHR1 o zasięgu ogólnokrajowym lub międzynarodowym - pozwalającymi na dostęp do szczegółowych i kompletnych danych medycznych milionów pacjentów.

3.3. Systemy teleinformatyczne wspomagające konkretne specjalności medyczne

Rozwój systemów informatycznych wspomagających konkretne dziedziny medycyny dotyczy przede wszystkim tych specjalności, gdzie typowo występuje jeden z czterech poniższych czynników:

Odrębnym, intensywnie rozwijającym się wątkiem specjalistycznym jest ratownictwo medyczne. Generalnie, ogólna oferta rynku rozwiązań teleinformatycznych jest jeszcze słabo sprofilowana na specjalizacje medyczne. W już zrealizowanych projektach telemedycznych dedykowanych konkretnym specjalnościom np. kardiologii, ogólnodostępne technologie zostały dostosowane do konkretnych wymagań konkretnego projektu.

3.4. Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie służbą zdrowia

Dominującym kierunkiem rozwoju są systemy:

Wokół tych rozwiązań tworzone są standardy (formaty) przechowywania wyników badań oraz standaryzacja terapii do postaci procesu biznesowego zarządzanego z pomocą systemu.

    1. Electronic Health Record - karta informacyjna pacjenta przechowywana, aktualizowana i udostępniana przez system informatyczny.

    2. ERP - Enterprise Resource Planning: standard zintegrowanych systemów informatycznych wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwami.

Obecnie istnieje wiele lokalnych rozwiązań ograniczonych zasięgiem do jednej jednostki lub grupy jednostek służby zdrowia. Pierwsze projekty z dziedziny EHR zrealizowano pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku (Kanada, USA, Norwegia), obecnie tworzone są standardy ogólnokrajowe oraz ponadnarodowe np. będący w toku projekt powołany przez National Health Service w Wielkiej Brytanii.

Systemy ERP posiada wiele dużych szpitali w Europie Zachodniej, USA i Kanadzie i są to rozwiązania dojrzałe, rozwijane podobnie jak inne ERP w innych branżach. Należy oczekiwać stopniowego rozszerzania zasięgu stosowania tych systemów oraz rozwoju standardów informatycznych wspomagających zarządzanie działaniami wykonywanymi wspólnie przez kilka jednostek służby zdrowia.

3.5. Aspekty ludzkie w telemedycynie

Ograniczenie kontaktu osobistego pomiędzy pacjentem i lekarzem postrzegane jest przez pacjentów jako odhumanizowanie opieki medycznej. Szczególnie dotyczy to osób starszych. Problem jest dostrzega przede wszystkim personel medyczny (ok. 6% ogółu wystąpień na konferencji ATA 2007 w Nashville oraz jeden z trzech główny wątków tematycznych na TTeC 2007 w Tromso), dostawcy technologii ten aspekt raczej pomijają. Kluczowa rola w ograniczeniu negatywnych skutków stosowania telemedycyny przypadnie najprawdopodobniej średniej kadrze medycznej, która przejmie znaczną część tradycyjnych, osobistych kontaktów z pacjentem. Przemawiają za tym przede wszystkim względy ekonomiczne.

4. Działania wokół telemedycyny w polsce

Dotychczas systemy telemedyczne rozwijają się w Polsce w sposób niekontrolowany (mamy na myśli brak uregulowań prawnych oraz brak odpowiedniej struktury w Ministerstwie Zdrowia). Ciekawsze projekty telemedyczne w Polsce opisane są w Internecie, poniżej mamy odnośniki:

Instalacja do teleradiologii w Zakładzie Radiologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie została uruchomiona jako pierwsza w kraju w 1998 roku. W Lublinie w 1999 roku uruchomiono pierwszy w Polsce system teleradiologii do celów radioterapii, w ramach tego systemu przesyłano obrazy tomografii komputerowej ze Szpitala Wojewódzkiego do Centrum Onkologii przy wykorzystaniu specjalnie zbudowanej linii światłowodowej o długości 11 km. Telemedycyna w Polsce jest współcześnie wykorzystywana przede wszystkim do monitoringu pacjentów z problemami kardiologicznymi, oraz do konsultowania wyników badań, np. zdjęć rentgenowskich.

Sekcja Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Lekarskiego została założona w 2001 roku. Inicjatorem założenia Sekcji i jej prezesem został dr Marian R. Baraniecki. Vice-prezesami są: dr Krystyna Podgórska i dr Adam Czarnecki. Obecnie Sekcja Telemedycyny PTL liczy ponad 100 osób. Są w niej profesorowie, ordynatorzy i dyrektorzy klinik i szpitali, lekarze z różnych regionów Polski a także lekarze polscy praktykujący za granicą.

Zorganizowano i przeprowadzono wiele seminariów i zebrań naukowych, m.in. interaktywne video-transmisje zarówno z kraju jak i z zagranicy: np. wykłady i seminaria z Waszyngtonu (USA), czy z operacji serca z Centrum Zdrowia Dziecka. Sekcja Telemedycyny PTL wraz z firmą TELEMED w Warszawie współorganizowała video-transmisje. TELEMED dla tych celów zainstalował trzy linie ISDN w siedzibie PTL oraz m. in. udostępnił urządzenia video-konferencyjne (video-kodery) wraz z obsługą techniczną.

W Polsce można już przeprowadzać internetowe badania wzroku i słuchu, trwają prace nad przekazywaniem z domu wyników badań poziomu cukru czy EKG. Filmy z operacji dają studentom okazję obserwowania najlepszych chirurgów, a przesyłanie wyników badań obrazowych ułatwiają diagnozę bez uciążliwego transportowania pacjenta.

Patolodzy i radiolodzy mogą przesyłać obrazy tkanek czy wyniki badań do konsultanta tanio i szybko. Świętokrzyskie Centrum Onkologii używa techniki komputerowej przy planowaniu leczenia pacjentów z nowotworami, wykorzystując do tego również sprzęt innych placówek. Współpraca Centrum z Ukrainą ma w przyszłości pozwolić na zdalne konsultowanie tamtejszych pacjentów.

W celu rozpowszechnienia telemedycyny w Polsce powstało Konsorcjum Telemedyczne TeleInterMed. Inicjatorami są Instytut Kardiologii w Aninie, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK), Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Świętokrzyskie Centrum Onkologii, Szpital Specjalistyczny im. E. Szczeklika w Tarnowie i Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH.

Prof. Zbigniew Religa, zaangażowany w telemedycynę od lat, zamierza wprowadzić do krajowej praktyki roboty kardiochirurgiczne. Wtedy można będzie nie tylko zdalnie konsultować, ale i operować chorego w innym mieście, a nawet powierzyć nietypowy i trudny zabieg specjaliście z innego kontynentu.

W 2005 roku zgłoszono do realizacji projekt „Regionalna sieć telemedyczna” w Krakowie. Szpital Uniwersytecki w Krakowie przeprowadził z powodzeniem techniczne próby pilotażowe. W wyniku realizacji projektu są przesyłane dane medyczne z ośrodków regionalnych do ośrodka referencyjnego. Przygotowane do konsultacji telemedycznych obszary medycyny to: angiografia, wczesna diagnostyka niedotlenienia mięśnia sercowego, obrazy diagnostyczne CT, obrazy klasycznej diagnostyki RTG.

W latach 2002 - 2007 zrealizowano Kujawsko-Pomorską Sieć Informacyjną dzięki której zrealizowano usługę e-Health. Projekt realizują władze Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Zakres usług to:

  • teleedukacja: prowadzenie wykładów za pośrednictwem kamer i technik internetowych (transmisja do wielu odbiorców) oraz metodą internetowych konferencji;

  • telepomoc: usługi umożliwiające szybki kontakt osób potrzebujących pomocy zarówno w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa, jak i normalnego egzystowania w środowisku;

  • informacja medyczna: grupa usług związanych z informacją medyczną i poradnictwem medycznym oraz dostępem do baz danych (kontakt pacjent - "wirtualny lekarz").

    • Program telemedycyny w województwie kujawsko-pomorskim obejmuje:

    W 2007 roku w Wielkopolsce ruszyła pilotażowa wersja systemu komunikacji medycznej (telemedycyny). Akademia Medyczna w Poznaniu z Instytutem Informatyki Politechniki Poznańskiej koordynują na odległość telekonsultacje medyczne w 12 szpitalach województwa wielkopolskiego.

    Dzisiaj już 45 proc. przypadków zawału serca jest leczonych w Polsce za pomocą zabiegów angioplastyki. Daje nam to wysokie miejsce w ścisłej światowej czołówce. Wprowadzenie systemu telemedycyny ratunkowej znacznie poprawia te statystyki. W regionie Zamościa przez nieco ponad 4 miesiące pilotażowego funkcjonowania systemu LIFENET, przeprowadzono 210 transmisji, z których aż 73 skończyły się zabiegami.

    Najbardziej rozpowszechnionym systemem telemedycyny ratunkowej jest działający w Polsce od ponad 3 lat system LIFENET. Składa się on po stronie nadawczej z defibrylatora LIFEPAK® 12, wyposażonego w moduł do teletransmisji, zaś po stronie odbiorczej jest to profesjonalna medyczna stacja odbiorcza LIFENET® RS. Stacja odbiorcza i oprogramowanie są zgodne z dyrektywą 93/42/EEC, co zapewnia wysoką jakość zapisu (zwłaszcza w porównaniu z wydrukiem z faksu), odpowiednią prędkość i niezawodność transferu oraz archiwizację danych pacjenta oraz możliwość ich dalszego przesyłania. Kompatybilność systemu po stronie nadawczej i odbiorczej zmniejsza do minimum ryzyko błędów wynikających z niedoskonałości połączeń telekomunikacyjnych czy wręcz zerwania transmisji.

    Przez ponad 3 lata działania systemu wykonano w Polsce blisko 8 tys. transmisji EKG. W chwili obecnej w systemie telemedycyny ratunkowej pracuje w Polsce 22 spośród ok. 70 ośrodków kardiologii inwazyjnej. Zapis EKG transmituje do nich już ok. 350 defibrylatorów LIFEPAK® 12, zainstalowanych w karetkach pogotowia lub SOR-ach. Najlepszymi rozwiązaniami mogą się poszczycić województwa kujawsko-pomorskie, śląskie, mazowieckie, lubelskie i podlaskie. W ostatnich miesiącach do działających lub nowo powstających systemów włączono 30 karetek z powiatów starogardzkiego, radomskiego i leżajskiego.

    Dla porównania - w Wielkiej Brytanii działa 110 stacji odbiorczych LIFENET® RS, a transmituje do nich 2200 defibrylatorów. W Skandynawii (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania) jest łącznie 124 stacji i 1450 defibrylatorów transmitujących. W ciągu roku w całej Europie dokonuje się 250 tys. transmisji.

    4.1. Współpraca międzynarodowa

    Już wkrótce polskie i niemieckie kliniki w euroregionie Pomerania zostaną połączone siecią internetową, dzięki czemu pacjenci, cierpiący na nowotwory, otrzymają szybszą i lepszą opiekę. Utworzenie takich internetowych połączeń zapowiedział Norbert Hosten z kliniki uniwersyteckiej w Greifswaldzie. Telemedyczna sieć pozwoli szybko przekazywać obrazy rentgenowskie i inne dane, dzięki czemu pacjent nie będzie musiał jeździć na badania do różnych ośrodków, a potem z wynikami do lekarza-specjalisty. Do tej pory siecią internetową połączono już kliniki w takich miastach północno-wschodnich Niemiec, jak Bergen, Stralsund, Greifswald, Ueckermuende i Pasewalk. W lipcu dojdą kolejne, między innymi w Anklam i Wolgast oraz w Poznaniu i Szczecinie. Będzie to kolejny krok w zacieśnianiu medycznych powiązań między Polską a wschodnim regionem Niemiec. W Meklemburgii-Pomorzu Przednim, landzie graniczącym z naszym

    województwem zachodniopomorskim, pracuje już ponad 40 polskich lekarzy. Zostali ściągnięci, ponieważ na tym obszarze Niemiec opieka medyczna jest bliska załamania. Jak w tych dniach ujawniły władze tego landu, co czwarty pracujący tam lekarz zbliża się do wieku emerytalnego, a do przejmowania po nich praktyk nie ma chętnych na miejscu.

    5. Funkcje instytucji koordynujących: centrum koordynacji, centrum usług oraz centrów kompetencji

    Rola i zadania Centrum Usług Ze względu na potencjalnie dużą złożoność projektów TM wskazane jest uruchomienie instytucji koordynujących: Centrów Koordynacji, Usług oraz Kompetencji.

    5.1. Centrum koordynacji

    Przez Centrum Koordynacji rozumiemy instytucję/organizacją wspomagającą Zespoły Projektowe (projektodawców) w procesie konstrukcji projektów, dbającą o zgodność projektu ze Strategią oraz zapewniającą efekt synergii pomiędzy planowanymi i realizowanymi przedsięwzięciami.

    Motywacja do uruchomienia Centrum Koordynacji jest następująca:

    1. W wielu przypadkach autorami projektów są osoby znające merytoryczną stronę zagadnienia (np. lekarze specjaliści), nie mający jednak kompetencji w:

    3. W wielu przypadkach infrastruktura techniczna i teleinformatyczna niezbędna do realizacji projektów telemedycznych może być zbliżona, jeśli nie taka sama. W procesie projektowania i realizacji projektów wskazana więc będzie pewna strategia współdzielenia zasobów (nie tylko sprzętowych) - co możliwe jest właśnie dzięki istnieniu jednostki koordynującej.

    4. Jednym z głównych celów prezentowanej Strategii jest wprowadzenie lubelskiej telemedycyny do międzynarodowych sieci współpracy. Istnienie jednego Centrum „kontaktowego” może zdecydowanie ułatwić nawiązywanie relacji i aliansów strategicznych z potencjalnymi partnerami oraz promocję TM (łatwiej jest promować jedną organizację niż kilkanaście projektów).

    5. Struktura zainicjowana w ramach Centrum Koordynacji może być dobrym zalążkiem kolejnych Centrów: Usług oraz Kompetencji.

    Funkcje Centrum Koordynacji to:

    1. Koordynacja projektów telemedycznych w regionie, w szczególności:

      1. Wsparcie projektodawców w obszarze TM:

    Centrum Koordynacji wymaga odpowiedniej formuły organizacyjnej. Stoi na straży celów stawianych przed programem dając organizacyjną formułę współdziałania dla interesariuszy, w postaci Rady Nadzorczej Programu TM. Rada ta powinna gromadzić przedstawicieli:

    Centrum Koordynacji jest tworem organizacyjnym i nie musi mieć odpowiednika fizycznego. Głównym zasobem centrum są środki techniczne, procedury oraz ludzie. Zasoby te mogą być rozproszone, ale połączone logicznie w sieć.

    5.2. Centrum usług

    Produktami realizowanych w fazie inkubacji będą usługi telemedyczne sprawdzone w pilotażach oraz zespoły przygotowane do wdrożenia takich rozwiązań na szerszą skalę.

    Najlepszym przykładem usług TM, które mogą wymagać koordynacji w fazie ich wdrożenia i wykorzystania, są usługi telediagnostyczne. Ich istotą jest umożliwienie kontaktu osoby (pacjenta lub lekarza) potrzebującej wsparcia z osobą mogącej go udzielić. Przy rosnącej skali projektu komunikacja tego typu wymagać będzie szeroko pojętej koordynacji: technologicznej i organizacyjnej.

    Wyobraźmy sobie sytuację, w której lekarze z ośrodków regionalnych otrzymują możliwość konsultacji specjalistycznych z ekspertami. Eksperci ci mogą być zlokalizowani w różnych miejscach w regionie oraz mogą mieć w danej chwili różną dostępność. Zapewnienie sprawnego działania tego typu usług wymagać będzie w szczególności:

    1. Sprawnego systemu przekierowywania zapytania lekarza potrzebującego konsultacji do dostępnego w danej chwili eksperta dziedzinowego. W efekcie system będzie musiał posiadać funkcjonalności: