RYNKI FINANSOWE - wykład
WYKŁAD 1 05.10.2010
Rynek finansowy- ogół transakcji instrumentami finansowymi, które są instrumentami udzielania kredytów krótko-, średnio-, długoterminowych.
Składa się z dwóch rodzajów podmiotów:
1.podmiotów mających nadwyżkę środków finansowych
2. podmiotów, które potrzebują środków na aktywa realne (materialne)
SCHEMAT RYNKU FINANSOWEGO
*rynek pieniężny:
Lokaty
Bony skarbowe
Bony pieniężne
Weksle, czeki
Certyfikaty depozytowe
*rynek walutowy
Kupno-sprzedaż różnych walut
*rynek kapitałowy
Banknoty (lokaty, kredyty, pożyczki)
Papiery wartościowe (akcje, prawo poboru, obligacje, certyfikaty inwestycyjne)
*rynek instrumentów pochodnych
Transakcje terminowe
Opcje
Swapy
Warranty
Instrument finansowy
Zobowiązanie finansowe w wyniku którego powstaje roszczenie kapitało dawcy w stosunku do kapitało biorcy
Ze zobowiązań wynika istota papieru wartościowego, który jest podstawowym instrumentem finansowym
Papierem wartościowym jest dokument potwierdzający prawa majątkowe właściciela
Instrumenty pochodne nie są papierami wartościowymi
Rynek pieniężny
Rynek płynnych aktywów finansowych, obejmuje transakcje pieniężnymi funduszami pożyczkowymi o okresie finansowania do 1 roku
Transakcje na rynku pieniężnym przeprowadzane są przez banki, jednostki samorządowe, państwo, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne, przedsiębiorstwa i osoby fizyczne
Instrumentami rynku pieniężnego są bony pieniężne, skarbowe.
Rynek kapitałowy
Część rynku finansowego, który tworzą transakcje zawierane długoterminowymi instrumentami finansowymi, tzn. instrumentami o terminie realizacji dłuższym niż rok, przeznaczonymi na finansowanie inwestycji
Podstawowe funkcje:
- pozyskiwanie na długi okres kapitału przez emitentów i powiększenie ich majątku
- uzyskiwanie dochodów przez inwestorów nabywających instrumenty finansowe
Podaż i popyt rynku kapitałowego
Podaż - zasoby finansowe pochodzące z oszczędności gospodarstw domowych
- pieniężne utworzone przez zyski przedsiębiorstw
- przymusowe tworzone przez państwo za pomocą systemu podatkowego przez dług publiczny
- gromadzone przez bank i instytucje obejmujące dług lokat tzw. Instytucjonalnych inwestorów (FU, FE, FI)
Popyt zgłaszają:
- przedsiębiorstwa, gdy ich własne fundusze nie wystarczą na finansowanie rozwoju
- państwo i instytucje z nimi związane
- organy samorządowe
- gospodarstwa domowe poszukujące dług pożyczek hipotecznych na budownictwo mieszkaniowe
Podział:
-rynek papierów wartościowych
- rynek hipoteczny (hipoteka, grunty na budynki)
- rynek długoterminowy pożyczek bankowych
Klasyfikacja:
Kryterium sfery obrotów:
- rynek publiczny
-rynek niepubliczny
Kryterium emisji:
- rynek pierwotny
-rynek wtórny
- rynek giełdowy
-rynek pozagiełdowy
-rynek regulowany
-rynek nieregulowany
Kryterium dewizowo-prawne emisji:
- rynek narodowy
-rynek międzynarodowy
Kryterium zakresu reglamentacji dewizowej
- rynek z swobodnym dostępem
- rynek reglamentowany
Rynek kapitałowy jest utożsamiany z rynkiem papierów wartościowych ( papiery wartościowe-samodzielne podmioty obrotu publicznego)
Instrumenty rynku kapitałowego:
Akcje - instrument finansowy (pap. wart.) reprezentujący częściowy udział jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej, akcjonariusz , czyli właściciel akcji ma ustalone prawa i obowiązki:
- prawo do udziału w zyskach spółki
- uczestnictwo w walnym zgromadzeniu
-wpływanie na decyzje spółki
Obligacje - papiery wartościowe emitowane w serii, w których emitent stwierdza że jest dłużnikiem wierzyciela (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia ( ma charakter pieniężny, wykup obligacji, płacenie odsetek, wykup obligacji po wyższej cenie jak i niepieniężny)
Podział rynku kapitałowego:
Emisja publiczna i niepubliczna >>> rynek pierwotny
Głównym elementem rozróż nicującym emisję publiczną i niepubliczną jest liczba osób do których jest kierowana
Emisja publiczna- środki masowego przekazu
- oferta nabycia emitowanych w serii papierów wartościowych skierowana do więcej niż 100 osób
- oferta skierowana do nieograniczonej liczby adresatów
Emisja niepubliczna - oferta nabycia papierów wartościowych do określonej ( 100 lub mniej) osób
Rynek pierwotny - transakcje pomiędzy emitentem papierów wartościowych i ich nabywcami inwestorami
Rynek wtórny - obrót wprowadzonymi na rynek pierwotny instrumentów finansowych
Korzyści z notowania na rynku publicznym:
Łatwiejszy dostęp do kapitału poprzez emisję swoich akcji i obligacji
Efekt marketingowy , bezpłatna promocja w środkach masowego przekazu, co przyczynia się do umacniania pozycji na rynku
Wzrost prestiżu i zaufania w wyniku jawności danych finansowych spółki
Rozwój firmy poprzez uzyskanie kapitałów
Rynek wtórny:
- regulowany - system obrotu finansowego dopuszczanego do obrotu publicznego) giełda
-nieregulowany, wolny -prywatny, newConnect
Uczestnikami rynku kapitałowego są emitenci, pośrednicy oraz inwestorzy
Emitentem papierów wartościowych jest osoba prywatna wystawiająca je we własnym imieniu, ogłaszające ich subskrypcje, obejmujące zbieranie zgłoszęń na kupno akcji
Pośrednicy - banki
- biura maklerskie
- maklerzy
-doradcy inwestycyjni
Inwestorzy - osoba prawna lub fizyczna, która dokonuje lokaty kapitału na własne ryzyko w celu osiągnięcia dochodu
Indywidualni - gospodarstwa domowe, akcjonariat pracowniczy
Instytucjonalni - instytucje finansowe zajmujące się lokowaniem środków na rynku
Giełda Papierów Wartościowych
Regularne odbywające się w określonym czasie i miejscu podporządkowane określonym normom i zasadom spotkania osób chcących zawrzeć umowę kupna sprzedaży oraz osób pośredniczących w zawieraniu transakcji, których przedmiot stanowią zamienne papiery wartościowe, ceny tych transakcji są ustalone
Rynek pozagiełdowy:
- poza kontuarem giełdy
- bezpośrednio pomiędzy uczestnikami rynku bez pośrednictwa giełdy
System notowań giełdowych:
- pierwsza platforma notowań >>,,Giełda''
- 2000 17 XI platforma giełdowa WARSET
- specjalne kartki ( niebieskie - sprzedaż, czerwone-kupna) składane zlecenia w biurze maklerskim
Dwa systemy notowań ciągłych na GPW:
- ciągłe
- ….
Indeksy giełdowe:
Odzwierciedlają zmiany cen akcji na danej sesji
Ułatwiają ocenę panującej koniunktury
Są wykorzystywane do prognozowania przyszłych trendów
Służą do porównania z sytuacją na giełdach światowych
Pełnią funkcję informacyjną
Działają na zasadzie termometru- mierzą temperaturę rynku
W Polsce 16 indeksów
WIG Warszawski Indeks Giełdowy
WIG20
WIG40
sWig80
WIG20short
WIG20New
Indeksy publikowane są w trakcie notowań ciągłych
WYKŁAD 2 19.10.2010
Co daje nowy system WARSET:
Lepsza obsługa inwestora indywidualnego
Szerszy zakres dostępnych rodzajów zleceń
Jednostkę transakcyjną równą 1 sztukę (akcji, obligacji)
Jedną linię notowania dla jednego papieru
Rynki notowań:
-ciągłych
-z fixingiem dwukrotnym
-z fixingiem pojedynczym
Nowy harmonogram notowań kursu jednolitego z dwukrotnym określeniem kursu jednolitego
Faza przed otwarciem 8.00-11.00
Faza interwencji 11.00-11.15
Otwarcie (określenie kursu jednolitego) 11.15
Dogrywka 11.15-11.45
Faza przed notowaniami 11.45-14.45
Faza interwencji 14.45-15.00
Otwarcie (określenie kursu jednolitego) 15.00
Dogrywka 15.00-15.30
Faza przed otwarciem 15.30-16.35
Zmiany w zakresie prezentacji:
-informacja w zleceniach wprowadzonych przez domy maklerskie
- kalkulacja teoretycznej ceny otwarcia
Zmiana zasad transakcji:
-aplikacja zleceń tylko po czasie przyjęcia
Harmonogram Notowań ciągłych dotyczących rynku kasowego:
Faza przed otwarciem 8.00-9.00
Otwarcie 9.00
Faza notowań ciągłych ?
Faza przed zamknięciem
Zamknięcie
Dogrywka
Faza przed otwarciem
Złożenie zlecenia:
Inwestor składając złożenie określa:
Stronę i rodzaj ofert (kupno, sprzedaż)
Limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny
Termin ważności zlecenia
Nazwę papieru wartościowego i instrumentu finansowego, który chce kupić , sprzedać
Liczbę papierów wartościowych (wolumen)
Dodatkowe warunki
Animatorzy
Animator rynku
Biuro maklerskie zobowiązane do podtrzymywania płynności obrotów na danym papierze
Składa ofertę kupna i sprzedaży papierów na własny rachunek na określonych zasadach
Występuje w notowaniach ciągłych w systemie kursu jednolitego
Animator emitenta
Biuro maklerskie na podstawie umowy podpisanej z emitentem papieru wartościowego
Informacja o tym kto jest animatorem emitenta podawana do wiedzy publicznej
Obowiązek animatora rynku:
Wprowadza swoje zlecenia kupna i sprzedaży do arkuszu nie później niż 5 min przed określeniem kursu otwarcia i zamknięcia kursu jednolitego
Utrzymuje w trakcie sesji minimum wielkości zleceń w arkuszu
Utrzymuje odpowiedni spread (określenie maksymalnej różnicy pomiędzy limitem kupna i sprzedaży)
Po realizacji wprowadzonego przez siebie zlecenia w określonym czasie wprowadza nowe
W fazie interwencji na rynku zleceń rozbieżnych modyfikuje wcześniej złożone zlecenia
Rodzaje zleceń:
Limit ceny w zleceniu:
Zlecenia limitem ceny
Zlecenia bez limitu ceny
-po cenie rynkowej (PCR)
- po cenie rynkowej na otwarciu PCRO
-po każdej cenie PKC
Zlecenia z dodatkowym warunkiem wykonania
Minimalna wielkość (wolumen) wykonania (Wmin)
Limit aktywacji (LimAkt)
Wielkość (wolumen) ujawnienia (WUJ)
Termin ważności:
-zlecenie z określonym terminem ważności
- zlecenie bez określonej daty wykonania
*do końca sesji giełdowej (dzień)
*ważność domyślna (dom)
*ważne do pierwszego wykonania (WIN)
*wykonaj lub anuluj (WuA)
Zlecenie z limitem
Zlecenie kupna i sprzedaży z określonym przez inwestora ceną
Zlecenie kupna- cena (limit) określa maks. Cenę zakupu papierów wartościowych , chce zakupić nie drożej niż za określoną cenę
Zlecenie sprzedaży min
W zleceniach na akcję , prawa poboru, prawo do akcji, certyfikaty inwestycyjne, warranty, limit w złotych
W zleceniach na obligacje (skarbowe) przedsiębiorstw limit podawany jest w % wartości minimalnej
W zleceniach na kontrakty terminowe limit określony jest w punktach (kontrakty terminowe na indeksy?)
Zlecenie po cenie rynkowej otwarcia (PCRO)
Składana w fazie przed otwarciem i zamknięciem notowań ciągłych w fazie równoważenia rynku w notowaniach ciągłych na notowania jednolite (oprócz dogrywki)
Bierze udział w wyznaczaniu kursu otwarcia
Nabycie i sprzedanie określonej ilości papierów wartościowych po cenie ustalonej przez rynek
Zlecenie PCRO złożone na:
Notowania jednolite (fixingu jest) realizowane po kursie jednolitym
Otwarcie i zamkniecie notowań ciągłych jest realizowana po kursie otwarcia/zamknięcia
Równoważenie rynku podczas notowań ciągłych realizowane po kursie ustalonym w wyniku równoważenia rynku
PKC
Natychmiast i w 100%
Niewykonanie zlecenia powoduje wstrzymanie notowań
Na otwarcie, zamknięcie fixingu, kursu jednolitego w fazie równoważenia rynku w notowaniach ciągłych
W fazie dogrywki i w fazie interwencji zleceń tych nie można składać
Specyficzne fazy sesji: zamrożenie i równoważenie rynku
Zamrożenie
Notowania ciągłe, wprowadzenie PKC nie może być wykonane w całości lub wprowadzone dowolne zlecenie mogłoby spowodować zawarcie transakcji poza widełkami ograniczającymi wahania kursu instrumentu
W takiej sytuacji automatycznie wstrzymane jest przyjmowanie zleceń i ogłasza się równowagę rynku
Równoważenie
Podczas wyznaczania kursu otwarcia i zamknięcia notowań ciągłych oraz w trakcie notowań ciągłych
Jeżeli cena równowagi nie może być wyznaczana w granicach obowiązujących widełek ogłasza się fazę przed otwarciem - przyjmuje się zlecenia i na ich podstawie wyznacza kurs równowagi
Zasady ustalania kursu otwarcia/zamkniecia
Maksymalizacja wolumenu obrotu
Minimalizacja różnicy pomiędzy popytem a podażą
Gdy rynek jest niezrównoważony próbujemy go zrównoważyć poprzez odchylenie od kursu w wyniku zastosowania kroków notowań
Minimalizacja różnicy pomiędzy kursem określonym a kursem odniesienia
Warunki:
Wszystkie zlecenia PKC , zlecenia kupna z limitem wyższym od określonego kursu oraz wszystkie aktywne zlecenia sprzedaży z limitem ceny niższym od kursu określonego musza być realizowane całości
Zlecenia po cenie rynkowej na otwarcie PCRC aktywne , zlecenia z limitem ceny otwarcia kursu określonego mogą być
(BYŁ TU JAKIŚ PRZYKŁAD USTALANIA KURSU JEDNOLITEGO)
WYKŁAD 3 09.11.2010
Techniki notowań giełdowych
Instrumenty notowane na giełdzie
Rynek fasowy
- akcje
-obligacje skarbu państwa oraz innych instrumentów skarbu państwa
-certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych zamkniętych
-certyfikaty ustrukturyzowane
- obligacje strukturyzowane
-prawa do nowych akcji(PDA)
-prawo poboru (PP)
-prawo pierwszeństwa z obligacji i warranty subskrypcyjne
-warranty opcyjnie
- hipoteczne publiczne listy zastawne
Rynek terminowy
-kontrakty terminowe na indeksy giełdowe
- kontrakty terminowe na kursy walut
- kontrakty terminowe na kursy akcji
- kontrakty terminowe na obligacje skarbu państwa
- opcje na indeksy giełdowe
- opcje na kursy akcji
- jednostki indeksowe
Dopuszczenie do obrotu giełdowego
Dostosowanie do obrotu giełdowego to formaty, proces kwalifikacji instrumentu finansowego do bycia przedmiotem obrotu na giełdzie.
Bezwzględnym warunkiem dopuszczenia jest:
- przedstawienie przez emitenta stosownego dokumentu informacyjnego
- nieograniczona zbywalność
- brak postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego emitenta
Zarząd Giełdy wstrzymuje dopuszczenie do obrotu lub rozpoczęcie notowań na giełdzie na wniosek KNF na okres nie dłuższy niż 10 dni.
Wprowadzenie do obrotu giełdowego
- warunkiem wprowadzenia do obrotu giełdowego jest wcześniejsze dopuszczenie instrumentu finansowego do tego obrotu
- wprowadzenia dokonuje Zarząd Giełdy
- możliwe są dwa typy wprowadzenia:
W trybie zwykłym
W trybie publicznej sprzedaży
- wprowadzanie do obrotu giełdowego= pierwszy dzień notowania instrumentu na giełdzie.
Zawieszenie obrotu giełdowego
Zarząd Giełdy:
- może zawiesić obrót na okres 3 miesięcy
Jeżeli uzna że wymaga tego interes i bezpieczeństwo uczestników obrotu
Na wniosek emitenta
Jeżeli emitent narusza przepisy obowiązujące na giełdzie
-zawieszenie obrotu instrumentami fin na okres nie dłuższy niż 1 miesiąc na żądanie KNF zgłoszenie zgodnie z przepisami ustawy
Wykluczenie z obrotu giełdowego
Zarząd Giełdy może wykluczyć instrumenty finansowe z obrotu giełdowego:
- jeżeli przestał spełniać bezwzględne warunki dopuszczenia inne niż nieograniczona zbywalność
- jeżeli emitent uporczywie narusza przepisy obowiązujące na giełdzie
- na wniosek emitenta
- wskutek zgłoszenia upadłości emitenta albo w przypadku oddania przez nią wniosku o upadłość i ogłoszenie upadłości z powodu braku środków i majątku emitenta na zaspokojenia kosztów postępowania
-jeżeli uzna że wymaga tego interes i bezpieczeństwo uczestników obrotu
- wskutek podjęcia decyzji o połączeniu emitenta z innym podmiotem jego podziale lub przekształceniu
- jeżeli w ciągu roku ostatnich trzech miesięcy nie dokona żadnych transakcji giełdowych na danym instrumencie finansowym
- wskutek podjęcia przez emitenta działalności zakazanej przez obowiązujące przepisy prawa
- wskutek otwarcia likwidacji emitenta
SYSTEMY NOTOWAŃ
Akcje o niskiej płynności i obligacje ustrukturyzowane DB London Lista Alertów Strefa niższej płynności
Notowania ciągłe notowania jednolite
Pozostałe instrumenty finansowe wprowadzane do obrotu
NOTOWANIA JEDNOLITE
-ograniczenia wahań kursów statyczne i dynamiczne
-statyczne działają od kursu odniesienia , np. kursu zamknięcia poprzedniego dnia
-w notowaniach jednolitych nie debiutuje żaden papier
-w przypadku gdy nie dojdzie do wyznaczenia kursu jednolitego , gdy sprzed się nie zazębia, karnet rozbieżny odniesieniem jest kurs poprzedniego fixingu
-kiedy nie ustali się kurs gdy karnet jest rozbieżny , gdy PKC nie jest realizowany w całości kursu nie może odbiegać +_10%
-przewodniczący sesji rozszerza /zwiększa anuluje zlecenie
- przewodniczący może rozszerzyć widełki na fixingu np. o 10% ale jeśli rano podniósł to po południu nie może
NOTOWANIA
-mechanizmy zabezpieczenia przed pomyłką
-ograniczenia wahań kursów
- w notowaniach ciągłych kursem odniesienia jest
- - dla kursu otwarcia odniesieniem jest kurs zamknięcia z poprzedniego dnia
- w trakcie sesji - odniesieniem jest kurs otwarcia jeśli nie otworzy to kyrs zamknięcia z poprzedniego dnia
-dla kursu zamknięcia -kursem odniesienia jest kurs otwarcia
-widełki dynamiczne działają tylko w notowaniach ciągłych kurs otwarcia stanowi odniesienie dla widełek dynamicznych
- kursem odniesienia dla widełek dynamicznych jest kurs poprzedniej transakcji
SEGMENTACJA RYNKU
250 PLUS kapitalizacja w zł >250 mln Euro
50 PLUS kapitalizacja w zł > 50 mln Euro
5 PLUS kapitalizacja > 5 mln Euro
MINUS5 kapitalizacja < 5 mln Euro
Lista alertów
- ogłoszono upadłość emitenta lub
-występuje bardzo wysoka zmienność kursu
-kwalifikacja po ostatniej sesji każdego kwartału kalendarzowego
-kapitalizacja liczona z 3 ostatnich miesięcy
- kwalifikacja po segm LISTA ALERTÓW mogą podlegać spółki których średni kurs w trakcie ostatniego kwartału był niższy niż 50g lub kurs akcji po Splicie lub prawie poboru jest niższy niż 50g
-kwalifikacji do LISTY ALERTÓW ze względu na zmienność dokonuje się pod warunkiem że w każdym z badanych okresów spółka była notowana przynajmniej przez 20sesji
SREFA NIŻSZEJ PŁYNNOŚCI
Kwalifikacja do strefy po zakończeniu ostatniej sesji każdego kwartału kalendarzowego
-kryteria kwalifikacji
Średnia liczba transakcji <=10 transakcji /sesję
Średnia wartość transakcji<= 5000zł/sesję
Przy kalkulacji średnich uwzględnia się transakcje sesyjne oraz pakietow
W przypadku zakwalifikowania się do strefy Niżeszej Płynności
Akcje są usuwane z portfela indeksów
Akcje sa przenoszone do notowań jednolitych
Nazwa akcji emitenta jest oznaczona w sposób szczególny
Emitent może przystąpić do programu wspierania płynności w tym celu do
-podpisania umowy z animatorem emitenta na zasadach animatora rynku
- utworzenie i prowadzenie sekcji reakcji inwestorskich na stronie internetowej
-publikowanie informacji dotyczących reakcji inwestorów na stronie GPW przeznaczonej dla emitentów
członkowie GIEŁDY
może zostać:
-firma inwestująca w rozumieniu art. 3 pkt … o obrocie instrumentami finansowymi zawierająca transakcje giełdowe na rachunek własny lub na rachunek klienta
-inny podmiot będący uczestnikiem Krajowego Depozytu zawierający transakcje giełdowe wyłącznie na rachunek własny
-inny podmiot niebędący uczestnikiem Krajowego Depozytu zawierający transakcje giełdowe wyłącznie na rachunek własny pod warunkiem wskazania podmiotu będącego uczestnikiem Krajowego Depozytu który zobowiązany jest do wypełnienia obowiązków w związku z rozliczeniem zawartych transakcji
-strona transakcji może być wyłącznie członek Giełdy do KDPW
Członka giełdy do działania na giełdzie dopuszcza zarząd giełdy na jego wniosek
MAKLERZY NADZORUJĄCY
Członek giełdy zobowiązany jest stosować następujące kryteria oceny kwalifikacji i doświadczenia maklerów giełdowych gwarantujących sprawny i bezpieczny udział w obrocie giełdowym
-znajomość regulacji procedur i zaleceń giełdowych związanych z organizacją ogbrotu giełdowego
-znajomość procedur wewnętrznych członka giełdy związanych z zasadami przekazywania zleceń maklerskich na giełdę
-praktyczna znajomość zasad przekazywania zleceń maklerskich na giełdę
Tryby zawierania transakcji
-sesje giełdowe
-wezwania
-subskrypcje
-transakcje pakietowe
-publiczna sprzedaż
-biso
-redystrybucja
-newconnect
WPROWADZNIE W TRYBIE PUDBLICZNEJ SPRZEDAŻY
Odbywa się na podstawie oferty złożonej przez członka giełdy tzw wprowadzajacy
Oferta publicznej sprzedaży obejmuje co najmniej 10% instrumentów finansowych objętych wnioskiem dopuszczalności
Na rynku podstawowym - wartość ofert przekracza
Na rynku równoległym- wartość przekracza
Szczegóły wahań wprowadzania papierów wartościowych do obrotu giełdowego w trybie publicznej sprzedaży
- członek giełdy
WYKŁAD 4 23.11.2010
Notowania ciągłe
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
29 70 72 40
2 69 74 15
16 68 75 25
Zlecenia wchodzące są realizowane po najlepszej cenie zlecenia oczekującego, gdy ceny sa równe decyduje czas złożenia zlecenia.
Inwestor składa zlecenie kupna 50 akcji PKC w ramach widełęk.
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
50 PKC 72 40
29 70 74 15
2 69 75 25
16 88
Gdy zlecenie kupna PKC będzie 100 akcji to po stronie sprzedaży mamy 80 akcji do sprzedaży, a na rynku po stronie akcji jest 80 do sprzedaży i zamraża rynek. >>>przechodzimy do fazy równoważenia, gdzie obowiązują 3 zasady.
Zlecenie będzie zrealizowane w całości inwestor nabędzie 40 akcji po cenie 72 i 10 akcji po cenie 74. Po realizacji zlecenia w arkuszu pozostaje:
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
29 70 74
Zlecenie PCR- składane tylko w notowaniach ciągłych po cenie rynkowej, po najlepszej cenie zlecenia oczekującego. Nie zrealizowana część zlecenia przekształca się w zlecenie z limitem ostatniej transakcji.
Napływa zlecenie kupna po cenie rynkowej PCR 60 sztuk
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
60 PCR 102 30
10 100 103 25
10 99 104 22
25 97
Zostaje zawarta transakcja na 30 sztuk po kursie 102-najlepszego oczekującego zlecenia sprzedaży. Zlecenia kupna po cenie rynkowej zostało zrealizowane w części - 30 sztuk a jego niezrealizowana część 30 sztuk staje się zleceniem z limitem 102 - zlecenie PCR zrealizowano tylko najlepszą ofertę po przeciwnej stronie rynku. Jeżeli to zlecenie miałoby dodatkowy warunek ważne do pierwszego wykonania WN to niezrealizowana część 30 sztuk zostałaby anulowana i nie pozostałaby w arkuszu z limitem 102
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
30 102 103 25
10 100 104 20
10 99
25 97
Zlecenie ważne do pierwszego wykonania(WIN)
Na otwarcie notowań złożono następujące zlecenia, w tym zlecenie sprzedaży z limitem 102 na 60 sztuk z warunkiem WIN
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
40 101 101 60(WIN)
10 100 105 40
40 99
Złożono zlecenie WIN będzie zrealizowane w części 40 akcji po kursie 101 a pozostała część zlecenia 20 będzie usunięta . Po realizacji zlecenia w arkuszu pozostanie
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
10 100 105 40
40 9
Notowania ciągłe
W trakcie notowań złożono 2 zlecenia sprzedaży jako pierwsze zlecenie sprzedaży 10 sztuk po 99 jako drugie zlecenie sprzedaży 30 sztuk po 102
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
99 10
102 30
Napływa zleceni kupna WIN na 15 sztuk po 100
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
15WIN 100 99 10
102 30
Zostaje zawarta transakcja na 10 sztuk po kursie 99-zlecenia( po najlepszej cenei zlecenia oczekującego) Win na 15 sztuk po kursie 100 zostało zrealizowane w części ( na 10 sztuk). Pozostała część zlecenia 6 sztuk została usunięta
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
102 30
Zlecenie wykonaj lub anuluj WuA
Musi być wykonane w 100% lub anulowane, nie zamraża rynku
Np. Notowania ciągłe
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
30 100 101 97
21 98 102 23
103 11
Napływa zlecenie kupna na 50 akcji z limitem 102 i warunkiem WuA
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
WuA 50 102 101 37
30 100 102 23
21 98 103 11
Zostają zawarte transakcje po kursie 101 na 37 akcji i po kursie 102 na 13 akcji. Złożone zleceni WuA zostało zrealizowane w całości
Gdyby złożone zlecenia kupna z limitem 102 i warunkiem WuA opiewa na 100 nie zostałoby zrealizowane.
Zlecenie z dodatkowymi warunkami wykonania
Z warunkiem minimalnej wielkości wykonania
- jeżeli nie jest wykonana ilość minimalna zlecenie jest anulowane a jeżeli jest wykonana ilośc minimalna zlecenia oczekuje w arkuszu
Na rynku jest zlecenie sprzedaży na 10 sztuk po kursie 100
Napływa zlecenie kupna na 100 sztuk po kursie 101 z ilością minimalną 5 sztuk -zlecenie musi być wykonane w minimalnej ilości 5 sztuk
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
100 (5) 101 100 10
Zostaje zawarta transakcja na 10 sztuk po kursie 100 . Zlecenie z warunkiem minimalnej ilości wykonania zostało częściowo zrealizowane -10 sztuk. Po transakcji w arkuszu pozostanie zlecenie kupna na 90 sztuk z kursem 101, ale już bez warunku minimalnej ilości
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
90 101
Zlecenie z warunkiem wielkości ujawnienia
Notowania ciągłe
Złożono zlecenie kupna na 1000 sztuk z ilością ujawnienia 100 sztuk z limitem 100 W arkuszu widoczna jest tylko wielkość ujawnienia 100 sztuk
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
100(1000) 100
Napływa zlecenie kupna na 100 sztuk z kursem 98
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
100(1000) 100 98 100
Zostaje zawarta transakcja na 100 sztuk po kursie 100 > po częściowej realizacji zlecenia kupna ujawnia się następne 100 sztuk-sytuacja będzie powtarzać się do momentu całkowitej realizacji kupna
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
100(900) 100
Zlecenie z warunkiem limitu aktywacji (LimAkt)
-może być składane w każdej fazie sesji z wyjątkiem dogrywki
-składając zlecenie inwestor określa dwa limity: limit realizacji kupna/sprzedaży instrumentó oraz limit uaktywnienia zlecenia
-zlecenie tzw. Stop loss -zlecenie, w którym inwestor określa limit uaktywnienia a limit realizacji ustala jako PKC
Po uaktywnieniu realizowanie jest zlecenie PKC ( w całości lub wcale) ale jako ostatnie w kolejności wśród zleceń PKC
-zlecenie tzw, stop limit - zlecenie, w którym inwestor określa dokładnie zarówno limit uaktywnienia jak i limit realizacji
Po uaktywnieniu realizowana jak zlecenie z limitem , ale jako ostatnie w kolejności wśród zleceń z danym limitem ceny.
Zlecenia z warunkiem ujawnienia lub limitem aktywacji
Kupna sprzedaży
Limit ujawnienia| musi być <=limit realizacji |musi być >=limit realizacji
Zlecenie można złożyć, gdy|limit ujawnienia>kurs ostatniej transakcji|limit ujawnienia<kurs ostatniej transakcji
Zlecenie jest ujawniane w notowaniach ciągłych, gdy| kurs ostatniej transakcji=>limit ujawniwnia|kurs ostatniej transakcji<=limit ujawnienia
Zleceni jest ujawniane w fazie przed otwarciem (zamknieciem) w fazie równoważeni, gdy |limit bądź wolumen zlecenia powoduja zmianę wartości TKO
Realizacja zlecenia stop limit
Notowania ciągłe, realizacja zlecenia stop limit
Zożóno zlecenie kupna 100 z limitem aktywacji 101 z limitem realizacji 103. Kurs ostatniej transakcji 100 , złożone zlecenie czeka na uaktywnienie. Po pewnym czasie zawarto transakcje po kursie 101 -zlecenie zostało uaktywnione i umieszczone w arkuszu
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
100 103 102 25 ujawnione zlecenie stop limit
17 101 103 31
89 100 104 70
Uaktywnione zlecenie zostało zrealizowane w części : zawarto 2 transakcje na 25 akcji po kursie 102 i 31 akcji po kursie 103
Po częściowej realizacji pozostanie w arkuszu zlecenia kupna na 44 akcje z limitem 103
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
44 103 104 70
17 101
89 100
Realizacja zlecenia stop loss
notowania ciągłe
Inwestor składa zlecenie sprzedaży 100 akcji z limitem 102 i mitem realizacji PKC. Kurs ostatniej transakcji wynosi 103.; Po pewnym czasie zawarto transakcję po kursie 102 - zlecenei zostało uaktywnione i umieszczone w arkuszu
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
27 102 PKC 100 ujawnione zlecenie z limitem aktywacji
41 101 103 49
39 100 104 17
11 99
Zlecenie zostało zrealizowane w całości : zostaną zawarte 3 transakcje: 27 akcji po kursie 102, 41 akcji po kursie 101 i 32 akcje po kursie 100
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
7 100 103 49
11 99 104 17
Realizacja zlecenia kupna 100 akcji w zależności od jego rodzaju
Kupno Sprzedaż
Ilość cena cena ilość
40 122 123 10
10 121 124 30
30 120 125 30
10 119 126 20
20 118 127 60
Inwestor składa zlecenie kupna 100 akcji
W zależności od rodzaju wystawionego zlecenie zostanie ono różnie wykonannie
-zleceni kupna 100 akcji z limitem kursu 125
-zlecenie kupna 100 akcji z limitem 125 i minimalna wielkością wykonania 80
-zlecenie kupna 100 akcji po cenie rynkowej
-zlecenie kupna 100 akcji po każdej cenie
-zlecenie kupna 100 akcji z limitem 125 ważne do pierwszego wykonania
-zlecenie kupna 100 akcji z limitem 125 z warunkiem wykonaj luba anuluj
-zleceni kupna 100 akcji z limitem aktywacji i limitem realizacji 127
WYKŁAD 5 07.12.2010 Instrumenty pochodne
Kontrakt terminowy jest dwustronną umową na podstawie której kupujący zobowiązuje się do nabycia (przyjęcia) zaś sprzedający do zbycia (dostarczenia) w ściśle określonym momencie w przyszłości określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego po cenie ustalonej w momencie zawierania transakcji.
Realizacja zobowiązań wynikających z umowy może nastąpić również poprzez równoważące rozliczenie finansowe polegające na zajęciu pozycji odwrotnej do pierwotnej.
*futures, forward, frank
Wielkość i wartość kontraktu
Wielkość kontraktu ustalana przez giełdę prowadzącą notowania jest określana jako liczba jednostek instrumentu bazowego na którą on opiewa.
Przykładowo może to być 10000USD czy 500 akcji a w przypadku gdy instrumentem bazowym są towary wielkość kontraktu może dotyczyć np. 100 uncji (złoto, srebro) 5000 buszli (soja pszenica) czy 42000 galonów (ropa olej opałowy) wartość kontraktu jest z kolei iloczynem jego wielkość oraz aktualnego kursu.
Elementem podlegającym ustaleniu pomiędzy stronami transakcji jest cena kontraktu terminowego. Od kursu zależą między innymi zyski i straty kupującego i sprzedającego kontrakt. Kształtowanie się kursu kontraktów zależy od zmian rzeczywistych cen instrumentu, którego one dotyczą. Korelacja taka wynika, że ostatecznie rozliczenie kontraktu następuje w na podstawie cen aktywu bazowego. Poziomy cen futures i gotówkowych są zazwyczaj inne a różnice te należą w miarę zbliżania się terminu wygaśnięcia kontraktu.
Rynek terminowy-8.30 rynek kasowy 9.00 start
Różnica między bieżącą ceną gotówkową instrumentu bazowego a kursem kontraktu terminowego nosi nazwę bazy która może przyjmować zarówno wartości dodatnie jak i ujemne.
Zyski lub straty jednej strony są równe stratom bądź zyskom strony przeciwnej, dlatego też inwestycje na rynku futures są nazywane grą o sumie zerowej
Rynek terminowy otwiera nowe możliwości inwestycyjne, zawieranie transakcji na kontraktach futures trzy główne cele:
-zabezpieczenie-dzięki kontraktom terminowym inwestorzy mogą zabezpieczyć się przed ryzykiem zmian cen instrumentu bazowego. Posiadając portfel akcji i obawiając się ich spadku cen inwestor może sprzedać opiewający na nie kontrakt terminowy kompensując tym samym ewentualne straty.
-spekulacja- inwestycje te polegają ogólnie na chęci osiągnięcia zysków wynikających ze zmian cen instrumentu bazowego, a w rezultacie kursu samych kontraktów terminowych. Oczekując spadku cen inwestor otwiera krótką pozycję, zaś w przeciwnym wypadku kupuje kontrakt, czyli zajmuje pozycje długą.
-arbitraż- polega na wykorzystywaniu różnicy pomiędzy teoretyczną a rynkową wartością kontraktu terminowego w danym momencie.
Instrument bazowy czyli przedmiot kontraktu
Oprócz towarów fizycznych kontrakty terminowe dotyczą instrumentów finansowych: akcje, stopy procentowe, kursy walut, czy indeksy giełdowe> financial futures
Przedmiot kontraktu jest ściśle wystandaryzowany, określony pod względem ilości, jakości i innych cech specyficznych dla danego instrumentu bazowego. Standaryzacja zapobiega również ewentualnym roszczeniom do stanu przedmiotu kontraktu, co ma szczególne znaczenie w przypadku towarowych kontraktów futures.
Czas realizacji wzajemnych zobowiązań stron
Jest nim konkretny moment w przyszłości ściśle określony przez giełdę, na której notowane są kontrakty. Strony nie są zobowiązane w momencie zawierania transakcji do posiadania pełnego zabezpieczenia gwarantującego wywiązanie się z umowy. Sprzedający nie musi posiadać instrumentu bazowego, zaś kupujący środków odpowiadających wartości kontraktu. Realizację ich wzajemnych zobowiązań gwarantuje system depozytów i codziennych rozliczeń w postaci tzw. Równania do rynku ( mark-to market)
Kontrakty notowane są w seriach, którym przypisane są konkretne miesiące wygaśnięcia, czyli terminy w których następuje rozliczenie danej serii kontraktów
Dla kontraktów na indeks WIG20 notowanych na GPW w Warszawie miesiące wygaśnięcia oznaczane są literami (H-marzec, M-czerwiec, U-wrzesień, Z-grudzień) a w przypadku notowań obowiązuje zasada trzech serii z datami wykonania przypadającego cyklu kwartalnego. Oznacza to że na przykład w sierpniu w obrocie będą seria wygasające we wrześniu, w grudniu i marcu następnego roku.
Specyficzną cechą kontraktów terminowych jest możliwość realizacji zobowiązań każdej ze stron poprzez tzw. Równoważne rozliczenie pieniężne
Nie ma konieczności czekania do momentu wygaśnięcia kontraktu poprzez zajęcie pozycji odwrotnej do pierwotnie posiadanej kupujący, sprzedający dokonują kompensacji swych zobowiązań. Strona która poprzez kupno zobowiązania się do przyjęcia określonej ilości instrumentu bazowego może w dowolnej chwili sprzedać kontrakt, przyjmując tym samym zobowiązanie do dotracenia tego samego instrumentu. Dzięki temu równoważy ona swe pierwotne zobowiązanie, a różnica pomiędzy cena obu transakcji stanowi zysk lub stratę. W ten sposób zamykana jest zdecydowana większość kontraktów.
System depozytów zabezpieczających
W momencie zawarcia transakcji terminowej strony zobowiązane uiścić jedynie ułamkową część wartości kontraktu, wahając się zazwyczaj od kilku do kilkunastu procent. Jest to więc swego rodzaju wadium zabezpieczające wzajemne zobowiązania kupującego i sprzedającego uzasadnione tym, że realizacja zobowiązań wynikających z umowy następuje z określonym czasie w przyszłości a Anie w chwili zawarcia transakcji.
Zgodnie z obowiązującymi w naszym kraju regulacjami depozyty mogą być wnoszone w postaci pieniężnej lub papierach wartościowych akceptowanych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych jednak w praktyce najczęściej wykorzystuje się formą pieniężną
Dwa rodzaje: depozyt wstępny i utrzymania
Depozyt wstępny -zgodnie z regulacjami obowiązyjącymi w Polsce jest ustalany poprzez KDPW jako wielkość procentowa liczona od wartości kontraktu określonej na podstawie ostatniego kursu rozliczeniowego którą należy wnieść w momencie zawarcia transakcji
Depozyt utrzymania - nazywany również właściwym depozytem zabezpieczającym- jest to minimalny poziom zabezpieczenia wyrażony również jako procentowa część wartości kontraktu na podstawie ostatniego kursu rozliczeniowego, który inwestor jest zobowiązany utrzymywać da swym rachunku
Obniżenie środków poniżej wielkości depozytu utrzymania powoduje wezwanie do uzupełnienia kwoty depozytu a w przypadku niezastosowania się do niego-zamknięcie utrzymywanej pozycji
Uzupełnienie następuje do wysokości określonej w umowie rachunku jednak nie mniej niż 140% wymagalnego aktualnego depozytu utrzymania, praktyce najczęściej powyższa wartość jest zbliżona do poziomu depozytu wstępnego
Dźwignia finansowa
Depozyt stanowi jedynie ułamkową część wielkości zobowiązania, zmiana wartości kontraktu w stosunku di zainwestowanych środków powoduje zwielokrotnienie zysków lub strat
Rodzaje pozycji
Pozycja długa(long)
Otwierającym i posiadaczem długiej pozycji jest nabywca kontraktu terminowego, zobowiązuje się on do przyjęcia (kupna) w przyszłości określonej ilości instrumentu bazowego po ustalonej cenie
Zajmując długą pozycję inwestor oczekuje wzrostu ceny instrumentu bazowego, licząc że w momencie wygaśnięcia kontraktu będzie ona wyższa niż zapłacona w momencie zawarcia transakcji. Jeżeli przewidywana słuszne inwestor nabywa (przyjmuje) instrument bazowy po cenie ustalonej transakcji czyli mniejszej niż aktualna….
Pozycja krótka (short)
Otwierającym i posiadaczem krótkiej pozycji jest sprzedający kontrakt terminowy , zobowiązuje się on do dostarczenia (zbycia) w przyszłości określonej ilości instrumentu bazowego po ustalonej cenie
…W ściśle określonym momencie w przyszłości. Założenia szczegółowe:
Reprezentujemy importera urządzeń budowlanych
Dokonaliśmy zakupu urządzeń celem dalszej odsprzedaży w Polsce z odroczonym terminem płatności za 4 miesiące. Kwota zakupu 2 mln euro
Ryzyko wzrost wartości euro
Posiadamy pełną zdolność kredytową na depozyty zabezpieczające
Kurs 1euro na rynku futures (terminowy) z terminem wygaśnięcia za 4 miesiące = 3,9 zł
Wartość kontraktu 100 tys euro , depozyt początkowy 20 tys zł, depozyt początkowy = depozyt utrzymania .
Koszt kapitału w euro 12% rocznie, a w zł 24% rocznie
Dokonanie transakcji hedgingowej ( chyba źle w nim zanotowałam….)
Cechy transakcji:
Kupno/sprzedaż
Ilość kontraktów =20 (2mln euro/100 tys)
Spot/futures
Wartość wniesionych depozytów: początkowy - 20tys*20=400 tys zł, zmienny -20tys*20=400 tys zł
Koszt hedgingu - zależy od kształtowania się kursu
Rozliczenie kontaktu futures odbywa się na koniec każdego miesiąca.
W momencie startu 0= 3,90 euro za dolara, na koniec pierwszego miesiąca 4 zł za euro, na koniec drugiego miesiąca 3,75, na koniec trzeciego 3,70, na koniec czwartego 4,00 zł.
KOSZTY :
Pozycja długa kupującego
Pożyczamy 400 tys na depozyt początkowy 400000*4*2%=32000 zł
+12000 zł
Pożyczamy 500 000 *2*2% = - 200 000
100 000*1* 2%= - 2000
- 54 000
+12 000
=-42 000
0.3,90 zł/euro
1. 4,00 zł
Zarobiliśmy na 1 euro 10 groszy, 400 000 -390 000= +20 000 ( +10 000*2)
2.3,75 zł
000- 375 000 = - 500000 - 25 000
3,70 ( 375 000 - 37 000)*20%= 1000 000
4,00 ( 370 000- 400 000= 30000 *20= 600 000
Stan konta
400 000
600 000 > 200 000 możemy reinwestować na 2 miesiące ( 200 000*2*2%=12000 zł)
400 000
400 000
400 000
Mamy nie wiem skąd 1 200 000, potem coś odejmujemy dodajemy….?
Koszt hedgingu: 200 000 - 42 000 =158 000
Gdyby przykład ten dotyczył spekulacji, to nasze koszty byłby takie same 42 000, zysk ze zmiany kursu +10 gr na każdym euro to 200 000, kupiliśmy 20 kontraktów po 100 000 euro za kontrakt, czyli zysk 2 000 000 *0,1 - koszty zaciągniętych pożyczek = 158 000
Ryzyko na rynku kasowym
Istota hedgingu
Rynek kasowy rynek terminowy
1.obawa wzrostu cen 1. Pozycja długa
Strata zyski
2. obawa spadku cen pozycja krótka
-
Pozycja długa-kupującego, na wzrostach zarabia, na spadkach traci,
Pozycja krótka-sprzedającego, na spadkach zarabia, na wzrostach traci
Istota spekulacji - Polega na przewidywaniu zmian cen i zarabianiu na tym.
Pozycja długa - kupujący
Wzrost cen- zysk ( strzałka w górę +)
Spadek cen - strata (strzałka w dół -)
Pozycja krótka - sprzedający
Spadek cen - zysk ( strzałka w dół +)
Wzrost cen - strata (strzałka w górę -)
OPCJE
Informacje podstawowe:
-jeden z najpopularniejszych instrumentów pochodnych na światowych giełdach
-w obrocie od ponad 30 lat - od 1973 r. opcje na akcje notowane na Chicago Board Options Exchange
-roczny wolumen obrotu na świecie około 1,9 mld kontraktów
Opcja- to instrument dający nabywcy prawo do:
*kupna lub sprzedaży
*w przyszłym terminie
*po określonej z góry cenie, zwanej ceną wykonania
*określonej ilości instrumentu bazowego dla tej opcji
KUPUJĄCY
-w zamian za prawo do zrealizowania swojej opcji płaci premię opcyjną (cenę opcji) określając tym samym maksymalna stratę jaką jest w stanie zaakceptować
SPRZEDAJĄCY
- otrzymuje na swój rachunek premię opcyjną w zamian za obowiązek zrealizowania swojego zobowiązania wobec kupującego. Premia ta stanowi maksymalny zysk jaki może on osiągnąć na tej transakcji
Opcje ze względu na rodzaj transakcji dzielimy na:
-opcja kupna call
-opcja sprzedaży put
Kurs realizacji, strike price- to ustalona w momencie zawarcia transakcji cena po której posiadacz opcji będzie mógł zrealizować swoje prawo ( a jednocześnie obowiązek zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego)
OPCJA KUPNA CALL DAJE NABYWCY PRAWO DO KUPNA INSTRUMENTU BAZOWEGO w postaci kontraktu opcyjnego po z góry ustalonej cenie (kurs realizacji) zaś wystawca opcji jest zobowiązany sprzedać nabywcy opcji zakontraktowaną ilość instrumentu bazowego.
OPCJA SPRZEDAŻY PUT daje nabywcy prawo do sprzedaży instrumentu bazowego w postaci kontraktu opcyjnego po z góry ustalonej cenie (kurs realizacji) zaś wystawca opcji jest zobowiązany kupić od nabywcy opcji zakontraktowaną ilość instrumentu bazowego.
OPCJA JAKO ZAKŁAD
Zasada- gra w której obstawiamy kierunek zmiany kursu akcji
Możemy obstawiać : wzrost- kupno opcji kupna (call); spada- kupno opcji sprzedaż (Put)
Ile zapłacimy- premia opcyjną(wartość wyceniana przez rynek)
Zysk- nieograniczony dla nabywcy ( może znacznie przewyższać kwotę zapłaconą za instrument)
Strata- ograniczona do kosztu nabycia akcji
Druga strona transakcji- wystawca opcji( może nim być każdy inwestor)
Czego oczekuje wystawca- oczekuje, że prognozy kupującego opcje nie sprawdzą się
Co zarabia wystawca- premię- płaci kupujący opcję
Koszt początkowy dla wystawcy- brak* pomijamy prowizje maklerskie, musi utrzymać depozyt zabezpieczający ( depozyt jest zwracany po zamknięciu pozycji)
Jak obstawiamy?
Kupno opcji- kupując opcję wybieramy jedną z serii notowanych na akcji, każde serie reprezentuje inne oczekiwania inwestora
Obstawiamy kierunek zmiany kursu akcji- wzrost- seria opcji kupna; spadek- seria opcji sprzedaży
Określamy skalę zmiany kursu akcji- określamy jak daleko zmieni się kurs , im większą zmianę obstawimy tym tańsza jest opcja; skalę zmiany określa kurs wykonania cen opcji; wygrywamy wówczas gdy w dniu wygaśnięcia opcji kurs akcji krzekroczy lub spadnie poniżej poziomu kursu wykonania
Określamy czas do wygaśnięcia- w każdej chwili dostępne sa opcje na dwa terminy , szczegóły poźniej
Kiedy zyskujemy- opcje kupna -gdy kurs akcji wzrośnie powyżej kursu wykonania; opcja sprzedaży gdy kurs spadnie poniżej kursu wykonania akcji
Zysk brutto- zarabiamy o ile kurs akcji przekroczy lub spadnie poniżej kursu wykonania opcji
Kwota rozliczenia- opcje kupna-= kurs akcji- kurs wykonania; opcje sprzedaży= (kurs wykonania- kurs akcji)*n; gdzie n oznacza liczbę akcji przypadających na jedną opcję (zawsze wynosi 100 akcji)
Zysk netto- kwota rozliczeniowa - zapłacona za opcję premia\
POZYCJE W OPCJACH
Długa pozycja w opcjach kupna- nabycie opcji kupna gdy spodziewamy się że walor może zdrożeć- ryzyko dla nabywcy jest ograniczone do wyrskości zapłaconej premii a potencjalny zysk może być nieograniczony
Długa pozycja w opcji sprzedaży- nabycie opcji sprzedaży gdy spodziewamy się że cena waloru może być mniejsza -ryzyko dla nabywcy ogranicza się do wysokości zapłaconej premii za potencjalny zysk może być nieograniczony
Krótka pozycja w opcjach kupna - wystawienie opcji kupna gdy spodziewamy się że walor może tanieć - ryzyko dla sprzedającego jest nieograniczone a potencjalny zysk nie będzie większy niż wysokość otrzymana za ryzyko
Krótka pozycja w opcjach sprzedaży