Przeszukanie jako czynność procesowa, Szkoła, Edukacja Policyjna


Przeszukanie jako czynność procesowa -

przebieg i jego dokumentowanie

Podstawy prawne:

Policja może dokonać przeszukania, a decyduje o tym ustawa o Policji. Policjanci w toku wykonywania czynności mogą przeszukać osoby i pomieszczenia zgodnie z określonymi przepisami kodeksu postępowania karnego i innych ustaw.

Podstawami prawnymi są:


Podstawą do przeszukania może być ustalenie uzasadniające celowość podejmowania tej czynności. W przypadku art. 219 § 1 kpk będzie to między innymi konieczność wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, znalezienie rzeczy mogącej stwarzać dowód w danej sprawie.
Kodeks wskazuję, że podstawą podjęcia czynności przeszukania jest uzasadnione przypuszczenia, że osoba podejrzana lub rzeczy stanowiące dowody znajdują się w miejscu przeszukiwanym. Ustawa wymaga danych, które świadczą o przypuszczeniach, że poszukiwana osoba lub rzecz znajduję się w miejscu, w którym czynność zostaje przeprowadzona. Podstawy do przypuszczeń powinny wynikać z czynności operacyjno - rozpoznawczych lud dochodzeniowo - śledczych lub z informacji własnych.

Źródłem uzasadnionych podstaw mogą być np.

Istotne znaczenie mają dowody. Dowodami mogą być rzeczy które:

a) były bezpośrednio użyte w wykonanym przestępstwie,

b) zachowały na sobie ślady przestępstwa,

c) pochodzą bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa,

Rodzaje przeszukania:

Wyróżnia się trzy rodzaje przeszukania:

Przebieg czynności:

Przeszukania, zgodnie z art. 220 § 1 kpk może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawie - także inny organ. Postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone (art. 220 § 2 kpk). Postanowienie takie nie zawsze jest konieczne - w wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania (art. 220 § 3 zd. 1). Przy ocenie tego, czy rzeczywiście mamy do czynienia z wypadkiem nie cierpiącym zwłoki, mogą rzecz jasna powstać wątpliwości. Z tego między innymi względu organ dokonujący przeszukania musi uzyskać jego zatwierdzenie. Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć (art. 220 § 3 zd. 2 i 3).

Jeżeli w czasie przeszukania bez postanowienia sądu lub prokuratora zostały zatrzymane rzeczy, a osoba, u której odbyło się przeszukanie nie dostała w ciągu 7 dni zatwierdzenia, rzeczy zwraca się.

Przeszukania osoby i odzieży na niej należy dokonywać w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci (art. 223 kpk). Osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów (art. 224 § 1 kpk; patrz także wyżej). Podczas przeszukania ma prawo być obecna osoba wymieniona w § 1 oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynność. Ponadto może być obecna osoba wskazana przez tego, u kogo dokonuje się przeszukania, jeżeli nie uniemożliwia to przeszukania albo nie utrudnia go w istotny sposób. Jeżeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu, należy do przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada (art. 224 § 2 kpk). Istotne jest także to, że przeszukanie lub zatrzymanie rzeczy powinno być dokonane zgodnie z celem tej czynności, z zachowaniem umiaru i poszanowania godności osób, których ta czynność dotyczy, oraz bez wyrządzania niepotrzebnych szkód i dolegliwości (art. 227 kpk).

0x01 graphic

Dokumenty uprawniające do dokonania przeszukania

Dokumentami uprawniającymi do dokonania przeszukania są:

Jedyną dopuszczalną formą dokumentowania przeszukania jest sporządzenie protokołu, stosowanego również w przypadku przestępstwa lub wykroczenia. Jest to wymóg konieczny który wynika z kpk. Protokół, oprócz wymagań zawartych w art. 148 § 1 kpk powinien zawierać:

Ważnym elementem protokołu jest także umieszczenie oświadczenia osoby, u której dokonano przeszukania co do pochodzenia przedmiotów i sposobu przeprowadzenia czynności i sposobu zabezpieczenia przedmiotów.

Postępowanie z przedmiotami zabezpieczonymi podczas przeszukania jest szczegółowo regulowane przez przepisy w kpk, a także w wytycznych nr 4 Komendanta Głównego Policji z 15 grudnia 2000 r. w sprawie zasad organizacyjnych prowadzenia postępowania przygotowawczego przez Policję. Każda znaleziona rzecz musi zostać odpowiednio zabezpieczona procesowo, czyli musi zostać opisana w protokole przeszukania i technicznie czyli poprzez podjęcie czynności zabezpieczającej przed zniszczeniem lub utraceniem. Przedmioty należy opisać i zabrać lub oddać na przechowanie osobie godnej zaufania z obowiązkiem przedstawienia na każde żądanie organowi prowadzącego przeszukanie.

Czynności podobne do przeszukania

Czynnościami podobnymi do przeszukania są:

O tych czynnościach mowa jest w art. 219 kpk. Przeszukanie i czynności do niego zbliżone są technicznie podobne jednak formalnie jest wiele różnic między nimi, np. podstawa prawna i sposób dokumentowania

Bibliografia

- 2 -


Wyszukiwarka