Temat: Zdrowy styl życia - wolni od uzależnień
Cele ogólne
Modelowanie prawidłowych zachowań w sytuacjach zagrożenia.
Zapoznanie z różnymi typami aktywności wolnoczasowej
Ukształtowanie u uczniów właściwej postawy wobec uzależnień.
Cele operacyjne
Edukacyjne - uświadomienie uczestników o wadach używek
Terapeutyczne - uczenie odpowiedniej postawy wobec osób nakłaniających do „spożycia” używki
Rozwojowe - umiejętność znajdowania sposobów na dobre spędzanie czasu wolnego
Uczestnicy
Dzieci ze starszych klas szkoły podstawowej
Przebieg/tok zajęć
Zabawa. „Kto też…”.
Zabawa polega ona na zmianie miejsca przez dzieci i prowadzącego po komendzie - „Kto też…” (np. lubi rzodkiewki). Pytające dziecko nie ma swojego miejsca, stoi w środku koła, a wszystkie dzieci siedzą (np. na krzesełkach). Po zadaniu pytania dzieci, które twierdząco na nie odpowiedziały wstają i szybko zmieniają miejsca, na których siedzą. Osoba, dla której zabrakło miejsca (krzesełka), wymyśla kolejne pytanie. Wskazane jest, aby prowadzący zajęcia często „przegrywał”. Pomoże to dzieciom poprzez śmiech odreagować napięcie, a prowadzącemu umożliwić modelowanie
Bajka.
Na początku zajęć prowadzący czyta dzieciom bajkę: „W pewnym miasteczku zdarzyła się taka historia. Ludzie przestali się ze sobą spotykać, przestali gawędzić wieczorami. Dzieci wolą oglądać księżniczki w kryształach niż bawić się z kolegami. Mamy nie opowiadają dzieciom bajek, tylko oglądają kryształowy świat. Ojcowie nie grają z synami w piłkę, nie chodzą z nimi na żadne wyprawy, tylko patrzą na przygody kryształowych bohaterów. A najgorsze jest to, że w tych kryształach ukazuje się coraz więcej strasznych rzeczy - upiory, strachy, rozbójnicy, wojny i bijatyki. Wróżki, zamiast pomagać ludziom, robią im złośliwe kawały(...)”
„Zastanówcie się teraz, co mogą zrobić mieszkańcy tego miasteczka, by zmienić swoje życie? Co można robić innego?”
Po wysłuchaniu tej bajki nauczyciel dzieli klasę na 4 zespoły, które na arkuszach papieru wypisują swoje propozycje - jak można inaczej spędzać czas.
Nauczyciel, po wykonaniu przez uczniów prac, eksponuje przygotowane przez poszczególne grupy propozycje. Każda z grup powinna omówić swoją pracę.
Warto zwracać uwagę na możliwość i wartość spędzania wolnego czasu wspólnie z rodziną lub innymi bliskimi osobami. Należy podprowadzić uczniów do wspólnego wniosku, że taki świat może być wesoły, miły, twórczy.
„Wyspa - śmietnisko”.
Nauczyciel rozdaje wszystkim uczestnikom ulotkę dotyczącą uzależnień (załącznik 1). Omawia „ciemną”, niekolorową stronę ulotki przedstawiającą smutnego chłopca na „wyspie”.
Pytania pomocnicze do omówienia: Co znajduje się na wyspie?, Dlaczego chłopiec jest smutny?, Dlaczego Sznupek woła: Uważaj!?, Dlaczego na tym rysunku użyto zwrotów: „za dużo”, „za często”..., Dlaczego ten rysunek nie jest kolorowy?
Należy podprowadzić dzieci do wspólnego wniosku, że taki świat jest smutny, ciemny, niebezpieczny.
Worek rzeczy szkodliwych.
Nauczyciel rozdaje dzieciom gazety, z których uczestnicy zajęć wycinają lub wydzierają obrazki, reklamy różnych produktów szkodliwych dla dzieci, np.: papierosy, alkohol (w tym głównie piwo) lub mogących szkodzić, takich jak napoje słodzone, gazowane, chipsy, telefony komórkowe, komputery itp.
Następnie każde dziecko wychodzi na środek klasy, zgniata ten kawałek gazety lub reklamówki i wrzuca do przygotowanego specjalnego worka. Wskazane, by dziecko podało przed wrzuceniem uzasadnienie dlaczego uważa, że to jest szkodliwe. Przy wyborze leków - należy zaznaczać, że każde zażywanie musi być konsultowane z osobą dorosłą.
Rozsypanka
Rozdanie rozsypanek (definicji słowa uzależnienie) i prośba o ułożenie ich. Tekst rozsypanki: Uzależnienie oznacza, że człowiek nie może normalnie funkcjonować, nie mając dostępu do pewnego typu substancji.
Przeczytajcie definicję, jak ją rozumiecie? Od czego można być uzależnionym? Które z uzależnień uważa się za szczególnie niebezpieczne? (krótka dyskusja)
Spróbujemy porozmawiać dzisiaj o jednym z najgroźniejszych uzależnień - o narkomanii. Zastanówcie się i wypiszcie wasze skojarzenia, zarówno pozytywne jak i negatywne, związane ze słowem narkomania. (praca w grupach)
W tym czasie prowadzący wiesza na tablicy dwie sylwetki człowieka wycięte z szarego papieru. Gdy skojarzenie są przygotowane, prosi o ich podawanie, a dwóch uczestników zajęć o wpisywanie na jednej z sylwetek skojarzeń negatywnych, a na drugiej pozytywnych. Kiedy skojarzenia zostaną napisane, nauczyciel kładzie sylwetkę "pozytywną" na tę z negatywnymi określeniami. Prowadzący pyta: czy osoba uzależniona zawsze czuje się "na luzie", "odlotowo"? Co się z nią dzieje? Prosi jednego z uczestników warsztatów o odcinanie fragmentów "pozytywnej sylwetki" za każdym razem, gdy uczestnicy stwierdzają, że skojarzenia pozytywne mają charakter krótkotrwały lub złudny. Spod pozytywnej sylwetki wyłania się negatywny obraz uzależnionej. Prowadzący zajęcia prosi uczestników o ich komentarz do tego ćwiczenia.
Asertywność - ćwiczenie
Nauczyciel wprowadza dzieci w pojęcie asertywności: „Jednak wiadomo, że w życiu bywa tak, że inni nas namawiają! Co możemy zrobić, aby nie ulec namowie? Zatrzymamy się na chwilę nad tym pytaniem, dotyczącym bezpośrednio nas. Czy jesteśmy w stanie odmówić palenia, gdy częstują nas papierosami koleżanki, koledzy i czy jesteśmy w stanie zaprotestować, kiedy doświadczamy biernego palenia, a więc gdy ktoś pali przy nas? A teraz zademonstrujemy sytuację asertywnej odmowy.”
Prowadzący stara się zaprezentować jak powinna wyglądać asertywna odmowa: np.
Osoba I: Cześć, chodź zapalimy sobie!
Osoba II: Nie, dzięki.
Osoba I: Nie zapalisz ze mną, dlaczego?
Osoba II: Dziękuję, mnie to nie interesuje.
Prowadzący zadaje pytanie: „Czy zauważyliście, na czym polega asertywna odmowa?” i po krótkiej dyskusji dalej wchodzi w temat asertywności: „Asertywna odmowa polega na powiedzeniu słowa NIE. Wtedy wasza odmowa będzie ostateczna i nie do podważenia. Następnie należy jasno stwierdzać, jakie są nasze zamiary, np. Nie, dziękuję; Nie chcę, Nie, nie powiem Ci. Później trzeba krótko wyjaśnić, np. Nie, nie powiem Ci, co powiedział mi Marek, ponieważ prosił mnie o dyskrecję.”
Dzieci dobierają się w pary. Prowadzący rozdaje każdej parze „Złote zasady skutecznego odmawiania” - załącznik 2. Jeżeli jest nieparzysta liczba dzieci, w zabawie bierze udział prowadzący. Jedne z dzieci będą miały za zadanie zachęcać/namawiać do zrobienia czegoś złego, a drugie będą musiały odmówić. Dzieci w parach losują zadania, przygotowują się do odegrania ról.
Po kilku minutach prowadzący pyta: Czy było trudno odmówić? Czy osoba namawiająca miała ochotę namawiać, gdy słyszała zdecydowane NIE?
Podsumowanie: „Mamy prawo odmówić, możemy zaprotestować, gdyż mamy prawo być sobą, promować swoje zdrowie i dbać o nie. W tej sytuacji promujemy asertywność. W asertywności jesteśmy grzeczni, stanowczy, nie obrażamy innych, nie ulegamy ich presji, mamy swoje zdanie.”
Iskierka.
Uścisk dłoni „wędruje” po kręgu.
Bibliografia
http://www.edukacja.edux.pl/p-
http://www.profesor.pl/p
http://www.um.katowice.pl/strony/sznupek/sp.html
Siczczyńska Danuta, Praca w świetlicy z elementami socjoterapii dla uczniów szkoły podstawowej, Płock 2005
Strzemieczny Jacek, Program zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci ze szkół podstawowych, Warszawa 1988
Załącznik 1.
Załącznik 2.
ZŁOTE ZASADY SKUTECZNEGO ODMAWIANIA
Patrz w oczy: |
Patrz rozmówcy prosto w oczy mówiąc: - Nie, dzięki. |
Z humorem: |
Odmawiając możesz zażartować, to rozładuje sytuację: |
Odejdź: |
Kiedy sytuacja wydaje Ci się beznadziejna - przejdź do następnego pokoju, po prostu odejdź. |
Z wyobraźnią: |
Zmień temat, udaj chorego, napad kaszlu, zaproponuj coś innego. |
Wyszukiwarka