urbanistyka projekt(1), urbanistyka


Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska

Studium uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy

wsie Szczytniki i Kamionki

gmina Kórnik

Anna Graś

Kaszuba Magdalena

St. Niestacjonarne III r.

Rok Akad 2007/2008

1. POŁOŻENIE OBSZARU OPRACOWANIA W UKŁADZIE PRZESTRZENNYM WYŻSZEGO RZĘDU

SZCZYTNIKI

Szczytniki to wieś położona w północno-zachodniej części gminy (520 18' N; 17001'E), w dolinie Michałówki, przy drodze z Gądek do Poznania, w odległości 11 km od Kórnika. Pierwsze wzmianki o Szczytnikach pochodzą z 1386 roku. Właścicielami wsi byli wówczas Szczytniccy. Po kilkukrotnej zmianie właścicieli wieś weszła w skład majątku kórnickiego. Obecnie wieś rozciąga się na powierzchni 271 ha, z czego ok. 75% zajmują użytki rolne. Znaczny udział w powierzchni mają także tereny przeznaczone pod budownictwo. Wieś jest obszarem intensywnego osadnictwa - głównie mieszkańców z Poznania. Obecnie we wsi znajduje się kompleks działek letniskowych.

KAMIONKI

Kamionki to wieś położona w zachodniej części gminy (520 17' N; 16059'E) w dolinie Głuszynki, rozciągająca się wzdłuż drogi nr 548 na odcinku ok. 3km, odległa o ok. 8km od Kórnika. Najstarsza wzmianka o Kamionkach pochodzi z 1296 roku. Ówczesny biskup poznański Jan przeznaczył dziesięcinę z Kamionek na utrzymanie nowo założonej kolegiaty w pobliskiej Głuszynie. W 1637 roku Kamieniewscy sprzedali Kamionki Grudzińskim, a później kupił je Działyński włączając je w skład dóbr kórnickich. W XVIII wieku istniał w Kamionkach gościniec oraz wiatrak służący również gospodarzom z innych wsi. W końcu XVIII wieku znajdowały się tutaj 24 domy zamieszkane przez 135 osób. Pod konie XIX wieku w Kamionkach mieszkało już 496 osób, w większości wyznania ewangelickiego. Obecnie następuje dynamiczny rozwój miejscowości. Kamionki są największym sołectwem gminy - 2095ha, z czego niemal 70% zajmują lasy. Walorem wsi jest otaczający ją duży kompleks leśny. W środkowej części wsi, po południowej stronie drogi nr 548, zachowały się pozostałości XIX-wiecznego cmentarza ewangelickiego.

2.CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW PRZYRODNICZYCH:

a)warunki klimatyczne

Stosunki klimatyczne na terenie gminy Kórnik są w dużej mierze determinowane przez napływające masy powietrza. Najczęściej jest to powietrze polarnomorskie napływające z zachodu i północy (średnio 60% w ciągu roku). Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Rzadziej, bo w 30 % występują suche masy powietrza kontynentalnego napływające ze wschodu i południa. Znikomy udział mają masy powietrza arktycznego - 6 % i zwrotnikowego - 2 %.

Najwyższe temperatury powietrza notuje się w lipcu (średnia - 18,9 °C), a najniższe w styczniu (-2,0 °C). Średnie roczne sumy opadów wynoszą 541 mm dla wielolecia.

Długość okresu wegetacyjnego (temp. powyżej 5ºC) wynosi 215 dni, a okresu dojrzewania (z temp ponad 15 ºC) od 97 do 105 dni. Dni mroźnych jest 90 przy zaleganiu pokrywy śnieżnej przez 50-60 dni. Najczęstsze wiatry wieją z zachodu i południowego - zachodu. Najsilniejsze wiatry występują zimą z zachodu, jedynie w marcu przeważają wiatry wschodnie. Emisja zanieczyszczeń pyłowo - gazowych związana jest z centralizacją przemysłu rejonu Poznania, Lubonia i Środy.

Średnia suma opadów na terenie gminy Kórnik wynosi przeciętnie 527mm. Największa zanotowana suma roczna stanowi 731mm., zaś najniższa jedyne 317mm. Następuje nieznaczny spadek sum opadów średnich rocznych z zachodu na wschód.

b)rzeźba terenu

Według podziału Wielkopolski na jednostki morfologiczne (B. Krygowski) cały obszar gminy Kórnik leży w obrębie obszaru zwanego Wysoczyzną Gnieźnieńską i w jego podregionie - Równinie Środkowej. Równina, na której leżą Szczytniki i Kamionki, stanowi dość płaską lub łagodnie pofałdowaną powierzchnię wysoczyzny polodowcowej, rozciętą rynną jezior kórnickich oraz równolegle przebiegającą do niej doliną Strugi Średzkiej. Część północno - wschodnia zbudowana jest od powierzchni z glin zwałowych silnie spiaszczonych. Równina położona na południowy - zachód od jezior kórnickich jest bardziej wyrównana i płaska, przechodzi w taras górny Warty bez żadnego załamania. Tą część równiny budują głównie piaski wodnolodowcowe. Lokalnie z zachodniej części gminy występują wydmy porośnięte lasem. Krawędź wysoczyzny rozcięta licznymi i płytkimi dolinkami erozyjnymi znajduje się na wysokości 11-15m nad zwierciadłem wody w jeziorach. Najwyższe wzniesienia na terenie gminy nieznacznie przekraczają 80,0m n.p.m., co przy rzędnej wody w jeziorach kórnickich 64,0m n.p.m. daje niewielkie różnice poziomów rzędu 15-18.

c)warunki glebowe i wodne

Szczytniki to wieś, której ponad połowę powierzchni stanowią użytki rolne bo aż 75%, a 20% powierzchni stanowią tereny komunikacyjne. Część wsi to piaski i skały lite silnie uszczelnione o średniej przepuszczalności. Północno-wschodnią część wsi stanowią grunty organiczne o średniej przepuszczalności, natomiast północna i północno-wschodnia część to zróżnicowane grunty antropogeniczne. Przez Szczytniki przepływa rzeka Kropla, która jest po Warcie najważniejszym ciekiem na terenie gminy. Na terenie Szczytników znajduje się też udokumentowane złoże kruszywa naturalnego - piaskowo - żwirowe, na którym zaniechano wydobycie. Teren poeksploatacyjny został częściowo zrekultywowany na stawy rybne. Charakter rolniczy oraz walory środowiska przyrodniczego stanowią barierę dla rozwoju i funkcjonowania przemysłu w całej gminie Kórnik..

Kamionki są największym sołectwem gminy Kórnik - 2095 ha, z czego niemal 70% zajmują lasy. Wieś otacza kompleks leśny. Środkową i północną część wsi stanowią gliny i pyły o słabej przepuszczalności. Południowa część to grunty antropogeniczne o zróżnicowanej przepuszczalności, pozostała część wsi to piaski, żwiry i skały lite silnie uszczelnione o przepuszczalności średniej. W pobliżu wsi przepływają rzeki Kopla, i jej dopływy Głuszynka i Michałówka. Na terenie sołectwa znajduje się ujęcie wiejskie z dwiema studniami czwartorzędowymi o głębokości 53,5-55m, z zasobami eksploatacyjnymi Q = 92 m3/h, pozwoleniem na pobór 60,0 m3/h i wysokim poborem średnim dobowym dochodzącym do 700 m3 Podobnie jak na terenie Szczytników w Kamionkach również występuje udokumentowane złoże kruszywa naturalnego: piaskowe - jest to złoże wyeksploatowane i całkowicie zrekultywowane.

Kamionki leżą w wielkopolskiej dolinie kopalnej, która jest głównym obszarem występowania zasobnych wód podziemnych w utworach czwartorzędu.

Parametry hydrogeologiczne doliny kopalnej

Miejscowość

Głębokość [m ppt]

Miąższość [m]

Litologia

Q [m3/h]

S [m]

q [m3/hm]

Nadkład 

Litologia

Miąższość [m]

Żerniki

37,5-58,2

20,7

pospółka

60,0

1,6

37,5

glina

34,3

Borówiec - PAN

28,4-45,0

16,6

piasek drobny + żwir

21,3

9,3

2,3

glina

18,0

Kamionki

36,0-53,0

17,0

piasek drobny + żwir

138,4

15,3

9,1

glina

27,0

Koninko

22,0-36,0

> 14,0

piasek drobny

72,0

10,3

7,0

glina

18,0

Wody doliny kopalnej są bardzo mętne, zabarwione, o zapachu roślinnym, lekko zasadowe, twarde, z niskimi stężeniami azotynów, azotanów, chlorków, a niekiedy siarczanów, o zróżnicowanej mineralizacji i składzie bakteriologicznym. Zdecydowane jest zanieczyszczenie organoleptyczne i chemiczne znacznymi ilościami związków żelaza, manganu i niekiedy amoniaku.

Minimalne miesięczne stany wody występują od sierpnia do października, maksymalnie w lutym i marcu. Cechą charakterystyczną przebiegu hydroadiabaty na analizowanym obszarze jest ich współkształtność w stosunku do rzeźby terenu. Rytm wahań wód podziemnych jest zmienny, ale e niewielkim stopniu. Następuje przeobrażenie stosunków wodnych .

Na rozpatrywanym obszarze gleby chronione posiadają udział nie tylko wśród gruntów ornych, ale wśród pozostałych form użytkowania powierzchni.

3. STAN UŻYTKOWANIA I WŁADANIA ZIEMIĄ

STRUKTURA UŻYTKOWANIA GRUNTÓW gmin Szczytniki i Kamionki

Szczytniki

Rodzaj użytkowania

Powierzchnia ha

Udział w powierzchni opracowania [%]

Powierzchnia ogólna obszaru opracowania

271,181

100

Użytki rolne

-grunty orne

186,05

68,5

-sady

0,4431

0,17

-łąki trwałe

15,293

5,62

-pastwiska trwałe

10,665

3,94

-grunty rolne zabudowane

5,009

1,84

- grunty pod stawami

0

0

-rowy

3,2058

1,18

Grunty leśne i zakrzewione

18,235

6,27

Grunty zabudowane i

zurbanizowane

28,874

10,64

Grunty pod wodami

0

0

Użytki ekologiczne

0

0

Nieużytki

3,458

1,27

Tereny różne

0,00004

0

Kamionki

Rodzaj użytkowania

Powierzchnia ha

Udział w powierzchni opracowania [%]

Powierzchnia ogólna obszaru opracowania

2094,62

100

Użytki rolne

-grunty orne

495,33

23,64

-sady

0

0

-łąki trwałe

0

0

-pastwiska trwałe

0

0

-grunty rolne zabudowane

0

0

- grunty pod stawami

0

0

-rowy

5,458

0,26

Grunty leśne i zakrzewione

1,491

0,071

Grunty zabudowane i zurbanizowane

93,931

4,48

Grunty pod wodami

2,484

0,11

Użytki ekologiczne

0

0

Nieużytki

8,13

0,38

Tereny różne

0,810

0,038

Grunty zakrzewione i zadrzewione

2,147

0,1

3. STAN UŻYTKOWANIA I WŁADANIA ZIEMIĄ

STRUKTURA UŻYTKOWANIA GRUNTÓW

Szczytniki i Kamionki

Rodzaj użytkowania

Powierzchnia ha

Udział w powierzchni opracowania [%]

Powierzchnia ogólna obszaru opracowania

2365,801

100

Grunty rolne

-grunty orne

681,38

28,80124

-sady

0

0

-łąki trwałe

0,4431

0,018729

-pastwiska trwałe

15,293

0,64642

-grunty rolne zabudowane

10,665

0,450799

- grunty pod stawami

5,009

0,211725

-rowy

0

0

Grunty leśne

3,2058

0,135506

Grunty zabudowane i zurbanizowane

19,726

0,833798

Grunty pod wodami

122,805

5,190842

Użytki ekologiczne

2,484

0,104996

Nieużytki

0

0

Tereny różne

11,588

0,489813

Grunty zakrzewione i zadrzewione

0,81004

0,03424

STRUKTURA WŁADANIA OBSZARU OPRACOWANIA

Szczytniki

Forma władania

Powierzchnia ogólna gospodarstw

Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach

Średnia wielkość gospodarstwa

ha

%powierzchni obszaru opracowania

ha

%powierzchni obszaru opracowania

Grunty Skarbu Państwa-właściciel

12,0554

4,541044

9,868

4,35935

8

Skarb Państwa- użytkownik wieczysty

0

0

0

0

0

Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruch.

19,393

7,304981

5,754

2,541924

4,5

Grunty Gminne i ich związków w użytkowaniu wieczystym

0

0

0

0

0

Grunty grupy 7

221,783

83,54151

5,754

2,541924

4,8

Grunty kościołów i związków wyznaniowych

0

0

0

0

0

Grunty grupy 15

0

0

192,743

85,14737

26

Grunty spółek prawa handlowego

7,660

2,885379

7,660

3,38393

3

Grunty będące własnością rolnych spółek i związków

4,585

1,727084

4,585

2,025499

1

STRUKTURA WŁADANIA OBSZARU OPRACOWANIA

Kamionki

Forma władania

Powierzchnia ogólna gospodarstw

Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach

Średnia wielkość gospodarstwa

ha

%powierzchni obszaru opracowania

ha

%powierzchni obszaru opracowania

Grunty Skarbu Państwa-właściciel

1600,00

79,56684

26,07

8,110706

10

Skarb Państwa- użytkownik wieczysty

0,058

0,002884

0,655

0,203779

0

Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruch.

22,43

1,115428

1,03

0,320446

0,5

Grunty grupy 7

0

0

0

0

0

Grunty rolniczych spółdzielni produkcyjnych

384,543

19,12304

0,0001

0,003111

0

Grunty kościołów i związków wyznaniowych

0

0

0

0

0

Grunty grupy 15

0

0

0

0

0

Grunty będące własnością rolnych spółek i związków

3,857

0,191806

48,66

15,13874

15

Grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości

0,0098

0,000015

0

0

0,01

Spółki skarbu Państwa

0,7255

0,0021

0

0

1

Grunty o użytkowaniu wieczystym osób fizycznych

0,725

0,00211

0

0

1,5

STRUKTURA WŁADANIA OBSZARU OPRACOWANIA

Szczytniki i Kamionki

Forma władania

Powierzchnia ogólna gospodarstw

Powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach

Średnia wielkość gospodarstwa

ha

%powierzchni obszaru opracowania

ha

%powierzchni obszaru opracowania

Grunty Skarbu Państwa-właściciel

1612,055

5,217431

35,938

34,6988

9

Skarb Państwa- użytkownik wieczysty

0,058

0,000179

0,655

0,567029

0

Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruch.

41,823

0,52234

6,784

7,964745

2,5

Grunty grupy 7

0

0

0

0

0

Grunty rolniczych spółdzielni produkcyjnych

606,326

6,36855

5,7541

7,081738

2,4

Grunty kościołów i związków wyznaniowych

0

0

0,002

0

0

Grunty grupy 15

0

0

437,743

0

27

Grunty będące własnością rolnych spółek i związków

11,517

0,190886

56,32

0

9

Grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości

4,585

0,107136

4,585

0

0,5

Spółki skarbu Państwa

0,7255

000112

0,1

0,00001

0,1

Grunty o użytkowaniu wieczystym osób fizycznych

0,725

0,0011

0,1

0,00012

0,1

4.CHARAKTERYSTYKA LUDNOŚCI

Nazwa jednostki osadniczej

Ogólna liczba ludności

% zatrudnionych

w rolnictwie

poza rolnictwem

Szczytniki

450

45

55

Kamionki

1008

21

79

5. CHARAKTERYSTYKA SIECI OSADNICZEJ

Nazwa jednostki

powierzchnia

Liczba ludności

Funkcja

Charakterystyka zabudowy

Szczytniki

271

450

Wieś podstawowa, rolnicza

zwarta

Kamionki

2095

1008

Wieś podstawowa, nierolnicza

zwarta

Nierolnicza- mniej niż 50 % zatrudnionych w rolnictwie.

6. CHARAKTRYSTYKA WYPOSAŻENIA OBSZARU W URZĄDZENIA INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ I TECHNICZNEJ- diagram blokowy załącznik nr 1

Szczytniki i Kamionki

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

A

X

B

C

D

x

E

X

3

F

X

X

2

LEGENDA

- Urządzenia obsługi ogólnej ludności

A1 urząd gminy

1B posterunek policji

1C straż pożarna

2A ośrodek zdrowia

2B apteka

2C gabinet lekarski

3A pogotowie ratunkowe

3B żłobek

3C przedszkole

4A szkoła podstawowa

4B gimnazjum

5B dom dziecka

6A biblioteka

6B wiejski ośrodek sportu

7A hotel, motel

7B cmentarz

8B wysypisko śmieci

9A sklep

-Urządzenia obsługi rolnictwa

1D baza SKR

2D POM

3 D punkt skupu płodów rolnych

4D zlewnia mleka

5C GS

5D lecznica zwierząt

- Urządzenia infrastruktury technicznej

1E urząd pocztowy

1F przystanek PKS

2F siec wodociągowa

3E siec kanalizacyjna

3F elektryczność

4E gazociąg

4F studnia głębinowa

5E droga o nawierzchni twardej

5F drogi o nawierzchni gruntowej

7. WALORYZACJA WIELOASPEKTOWA

Dwa aspekty: rolnictwo i turystyka

Mapy waloryzacji rolniczej i turystycznej przydatności obszaru gminy Szczytniki i Kamionki .

Cały obszar gminy Kórnik można podzielić na 8 regionów charakteryzujących systemy organizacji rolnej i prognozę przekształceń gospodarki rolnej.

Szczytniki i Kamionki to rejon IV, który ze względu na bonitacje gleb traci charakter rolniczy na rzecz budownictwa mieszkaniowego; część gruntów nadaje się pod zalesienie, co niewątpliwie wpłynie na atrakcyjność terenu - walory turystyczne i rekreacyjne.

Szczytniki to wieś, której 75% powierzchni zajmują użytki rolne. Znaczny udział w powierzchni zajmują też tereny przeznaczone pod zabudowę. Obecnie na terenie wsi znajduje się kompleks domków letniskowych, z których korzystają mieszkańcy Poznania i okolic.

Kamionki to wieś, w której 70% powierzchni ogólnej to lasy. Obecnie następuje dynamiczny wzrost osadnictwa.

Zespół przyrodniczo - krajobrazowy

Również zespół przyrodniczo - krajobrazowy jest formą ochrony indywidualnej, ustanawianej przez wojewodę lub radę gminy. Jego celem jest ochrona wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego wartości estetycznych. Zasadniczym celem ochrony są tutaj wartości estetyczne, wynikające z ukształtowania elementów przyrodniczych, jak również historyczno - pamiątkowych.

Na terenie sołectw Szczytniki i Kamionki nie występują jednak żadne zespoły przyrodniczo krajobrazowe. Natomiast na terenie miasta i gminy Kórnik znajduje się 6 zespołów dworsko - pałacowych. Są to Kórnik, Dziećmierowo, Dworzyska, Pierzchno, Robakowo, Runowo. Lecz jedynie park w Kórniku posiada ewidencję i wpis do rejestru zabytków nieruchomych. Pozostałe są w trakcie uzyskiwania w/w wyróżnień; są bardzo zaniedbane i zniszczone.  

2



Wyszukiwarka