Choroby przenoszone drogą płciową

Najczęstsze bakteryjne choroby przenoszone drogą płciową

Treponema pallidum - kiła

Neisseria gonorrhoeae- rzeżączka

Haemophilus ducreyi - wrzód miękki

Klebsiella granulomatis - ziarniniak pachwinowy

Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej

Mycoplasma hominis

Mycoplasma genitalium

Ureaplasma urealyticum

Chlamydia trachomatis

Najczęstsze wirusowe ch. przenoszone drogą płciową

Herpes simplex virus (HSV-1, HSV-2) - wirusy opryszczki - nawracające zmiany pęcherzykowe, rak narządów płciowych

Moluscum contagiosum (MCV) - mięczak zakaźny

Human Herpes virus (HHV-8)- wirus mięsaka Kaposiego

Human papilloma virus (HPV) - brodawki i kłykciny w obrębie narządów płciowych, rak szyjki macicy, pochwy, prącia

Hepatitis B virus (HBV) - wirus zapalenia wątroby typu B

Hepatitis C virus (HBV) - wirus zapalenia wątroby typu C

Hepatitis D virus (HBV) - wirus zapalenia wątroby typu D,

Hepatitis G virus (HBV) - wirus zapalenia wątroby typu G,

Human T-lymphotropic virus (HTLV) - ludzki wirus T-limfotropowy)

Human immunodeficiency wirus (HIV) - AIDS

Postacie kliniczne zakażeń dróg płciowych

• Zapalenie cewki moczowej (urethritis)

• Zapalenie pochwy (vaginosis, vaginitis)

•  Zapalenie szyjki macicy (cervititis)

• Zakażenia narządowe o charakterze wstępującym (zapalenie jajników, jajowodów, macicy, błon płodowych, jąder, najądrzy, gruczołu krokowego)

Zapalenie cewki moczowej

Rzeżączkowe i Nierzeżączkowe

Neisseria gonorrhoeae Chlamydia trachomatis

Mycoplasma hominis

Mycoplasma genitalium

Ureaplasma urealyticum

Neisseria gonorrhoeae

• względnie beztlenowa dwoinka Gram ujemna

• rezerwuarem zarazka i źródłem zakażenia jest człowiek

• nie istnieje stan nosicielstwa

drogi zakażenia :

• kontakty seksualne

• zakażenie podczas porodu

Neisseria gonorrhoeae

• Czynniki chorobotwórczości

• fimbrie adhezyny

• zewnętrzne białka błonowe I i II (związane z inwazją, przyleganiem, właściwościami antyfagocytarnymi i zmiennością antygenową)

• LPS endotoksyna rozsiane uszkodzenia naczyń

• proteaza IgA unieczynnia wydzielniczą IgA

• β-laktamaza

• białka mające zdolność pozyskiwania żelaza

• białka porynowe umożliwiające przeżycie wewnątrz neutrofili

• otoczka chroni przed fagocytozą

Rzeżączka

• Choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową, wywoływana przez Neisseria gonorrhoeae

• okres inkubacji jest krótki (2-7dni).

• choroba jest zakaźna we wszystkich okresach.

• dwoinka jest wrażliwa na wysychanie i nieprzystosowana do przebywania poza organizmem człowieka,

• w materiale ropnym może przeżyć do kilkunastu godzin.

• Neisseria gonorrhoeae wiąże się z nabłonkiem cylindrycznym szyjki macicy, cewki moczowej, odbytnicy, gardła i spojówek,

• nie wiąże się z nabłonkiem pochwy

Obraz kliniczny

Objawy u kobiet

• u ponad 80% kobiet zakażenie bezobjawowe

• ropna wydzielina z pochwy.

• bóle okolicy krzyżowej

• objawy ze strony układu moczowego: pieczenie przy oddawaniu moczu, częste oddawanie moczu, bolesność w podbrzuszu

Objawy u mężczyzn

• u 10%mężczyzn zakażenie bezobjawowe

• ból w czasie oddawania moczu

• ropna wydzielina z cewki

Chorobotwórczość Neisseria gonorrhoeae

• ostre zapalenia cewki moczowej,

• zapalenie gruczołu krokowego,

• ropnie około cewkowe,

• zapalenie jąder,

• stany zapalne gardła,

• zapalenie odbytu,

• zapalenie szyjki macicy,

• zapalenie jajników.

Powikłania rzeżączki

Postęp choroby prowadzi do :

• rozrostu nabłonkowego w obrębie sromu i odbytu,

• zapalenia gruczołów przedsionkowych mniejszych i większych,

• zapalenia pęcherza,

• odbytnicy,

• zapalenia jajowodów,

• stanów zapalnych innych narządów w obrębie miednicy, a także zapalenia otrzewnej.

• nie leczone zapalenie jajowodów powoduje powstawanie zbliznowaceń i zwężenia ich światła, co jest przyczyną niepłodności.

• uogólniona rzeżączka może przejawiać się w postaci zapalenia stawów, zapalenia wsierdzia, zapalenia mięśnia serca lub zapalenia opon mózgowych czy rozsiane go zakażenia gonokokowego .

Gonokokowe zapalenie stawów

Gonokokowe zapalenie stawów spotyka się u 1-3% osób zakażonych dwoinką rzeżączki. Dotyczy ono chorych między 15-40 rokiem życia. Zakażenie jest najczęściej krwiopochodne z cewki moczowej, pochwy czy gardła. Zapalenie stawów może przebiegać jako ropne zapalenie jednego stawu. Najczęściej ma postać bakteriemii z triadą objawów klinicznych:

• zapalenie pochewek ścięgnistych,

• bóle wielostawowe,

• wysypka grudkowo-krostkowa tułowia i kończyn.

Diagnostyka

Rzeżączkowe zapalenie spojówek u niemowląt rozwija się wskutek zakażenia dwoinkami w kanale rodnym matki. Zapobiega mu się przez wkraplanie 1% roztworu azotanu srebra do worków spojówkowych w ilości 1—2 kropli zaraz po urodzeniu( zabieg Credego).

Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej - Nongonococcal urethritis (NGU)

Jest to zapalenie cewki moczowej, w którym nie stwierdza się zakażenia rzeżączką. Okres wylęgania waha się od 1 do 3 tygodni.

Dominującym objawem jest wyciek z cewki moczowej i dysuria.

Etiologia NGU

Chamydia trachomatis 30-50% przypadków

Ureaplasma urealyticum 10-20%

Mycoplasma genitalium

Mycoplasma hominis

(Trichomonas vaginalis) 1-17%

Nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej Objawy

• wyciek z cewki moczowej

• bolesne oddawanie moczu

• podrażnienie prącia

• u kobiet dodatkowo upławy,

• częstomocz,

• bolesne stosunki płciowe

• przewlekły ból i dyskomfort zlokalizowany w okolicach podbrzusza

• bez objawów

Powikłania u mężczyzn

• zapalenia najądrzy

• gruczołu krokowego

• odbytu

• zespół Reitera (zap. stawów, spojówek, cewki moczowej. Jego powstanie związane jest z podobieństwem antygenowym pomiędzy antygenami chlamydii a antygenami układu HLA. ) wspólny dla obu płci.

Powikłania u kobiet

• zapalenie szyjki macicy

• zapalenie cewki moczowej

• błony śluzowej macicy

• gruczołu Bartholina

Rozpoznanie NGU

Potwierdzenie rozpoznania uzyskuje się poprzez wykazanie zwiększonej liczby leukocytów o jądrze segmentowanym (polymorphonuclear leucocytes - PMNL) w cewce moczowej przedniej.

Badania diagnostyczne

U wszystkich chorych należy wykonać posiew materiału z cewki moczowej w kierunku Neisseria gonorrhoeae.

Wykrywanie

• metodami immunofluorescencji bezpośredniej (DFA)

• metodą immunoenzymatyczną (EIA)

• na podstawie testów enzymatycznych

• metodami opartymi na wykrywaniu DNA (PCR, LCR)

• w hodowli komórkowej

Badania wykonywane z wymazu z szyjki macicy lub przedsionka pochwy albo próbki moczu.

Leczenie NGU

• makrolidy

• tetracykliny

• chinolony

Przetrwałe lub nawracające nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej

• makrolidy + metronidazol

Chlamydia trachomatis

• małe Gram ujemne ziarniako-pałeczki,

• nie zawierają peptydoglikanu w ścianie komórkowej

• dwie formy rozwojowe : zakaźne ciałka podstawowe i niezakaźne ciałka siateczkowate

• bezwzględne pasożyty wewnątrz komórkowe człowieka

Zakażenia powodowane przez Chlamydia trachomatis

• nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (NGU)

• infekcje układu rozrodczego

• ziarnica weneryczna pachwin (serotypy LGV)

• zakażenia u noworodków

• wtrętowe zapalenie spojówek u dorosłych

• jaglica (trachoma)

• zespół Reitera

• zapalenie błon płodowych w czasie ciąży ( wzrost ryzyka poronień i porodów przedwczesnych, infekcji wewnatrzmacicznych i przedwczesnego opływania wód płodowych)

• połogowe zapalenie błony śluzowej macicy

Zakażenie Chlamydia trachomatis (NGU) często może przebiegać skąpo- bądź bezobjawowo.

Objawy kliniczne : 

• ból, częste oddawanie moczu, pieczenie przy oddawaniu moczu

• upławy śluzowo-ropne

• przewlekłe bóle zlokalizowane w miednicy

• nawracające stany zapalne narządu rodnego

• krwawienia międzymiesiączkowe

• ból podczas stosunków płciowych

Należy pamiętać, że ryzyko zakażenia noworodka podczas porodu drogami natury wynosi nawet 80%! 

Zakażenie wrodzone u noworodków powoduje najczęściej

• zapalenie spojówek

• zapalenie płuc;

• zapalenie ucha środkowego

• infekcja jamy nosowo-gardłowej.

Zapalenie spojówek u niemowląt

-zakażenia chlamydiami są szczególnie częste u noworodków z niską masą urodzeniową, przedwcześnie urodzonych, z niedoborami immunologicznymi oraz wadami wrodzonymi.

-do zakażenia dochodzi w trakcie porodu podczas kontaktu noworodka z wydzieliną dróg rodnych matki.

-powodowane ono jest, podobnie jak wtrętowe zapalenie spojówek dorosłych, przez serotypy D-K

 Objawy:

• śluzowo ropna wydzielina, nastrzyknięcia i brodawkowa reakcji spojówek oraz obrzęku powiek (2 tyg. od zakażenia).

• przypadkach nieleczonych blizny spojówki i tworzenia się łuszczki w górnej części rogówki.

Wtrętowe zapalenie spojówek dorosłych.

-wtrętowe zapalenie spojówek jest wywołaną przez serotypy D-K, zwane szczepami okulogenitalnymi.

-zakażenie odbywa się zwykle poprzez kontakt z wydzielinami dróg rodnych lub poprzez przeniesienie -z oka do oka.

-przeważnie chorują ludzie młodzi, często z współistniejącym utajonym zapaleniem dróg moczowych.

Objawy :

• zadrażnienia spojówek i uczucia obecności ciała obcego z obecnością miernej ilości śluzowo-ropnej wydzieliny (1-2 tyg. od zakażenia).

• duże grudki w spojówkach

• zapalenie rogówki (keratitis punctata) ( 2-3 tyg)

• bolesne powiększenie przyusznych węzłów chłonnych.

Jaglica

• wywoływana jest przez serotypy A, B, Ba, C

• rezerwuarem drobnoustroju jest zarażony człowiek.

• choroba przenosi się poprzez bezpośredni kontakt między ludźmi oraz przez muchę pospolitą, która jest jej głównym transmiterem. rozprzestrzenianiu choroby sprzyjają bieda, niedobór wody i brak higieny.

• jest schorzeniem endemicznym, Aryki Środkowej i Pd-Wsch, Azji Pd i Pd-Wschj, Bliski Wschod, Ameryki Pd i Śr oraz Australii (Aborygeni).

• dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym,

• częściej chorują kobiety niż mężczyźni -

• ma przebieg przewlekły lub podostry.

• rozpoczyna się zwykle w dzieciństwie po 5-10 dniach pojawia się łagodne śluzoworopne zapalenie spojówek, pojawiają się grudki, proces zapalny prowadzi do bliznowacenia, podwijania rzęs, a te uszkadzają rogówkę, powstają owrzodzenia, bliznowacenie i utrata wzroku.

Chlamydia trachomatis Ziarnica weneryczna pachwin (serotypy LGV)

• okres inkubacji 1-4 tygodnie

• zmiana pierwotna niebolesna grudka lub owrzodzenie zwykle przeoczana

• zapalenie i obrzęk węzłów chłonnych, bolesność

• powiększanie się obrzęku zapalnego

• tworzenie drenujących przetok

DIAGNOSTYKA

metody hodowlane:

- hodowla na zarodku kurzym,

- hodowla tkankowa;

metodę cytologiczną;

metody wykrywające DNA i /lub RNA C. trachomatis:

- hybrydyzacja kwasów nukleinowych,

- polimerowa i ligazowa reakcja łańcuchowa;

metody serologiczne:

- metoda immunofluorescencji bezpośredniej,

- metoda immunoenzymatyczna,

- odczyn wiązania dopełniacza,

- inne (fluorescencyjny test immunoenzymatyczny, test radioimmunologiczny, immunoperoksydazowy, Western-blott).

Chlamydia trachomatis Materiał do badań :

• wymaz ze spojówek,

• wymaz z gardła,

• wymaz z cewki moczowej,

• wymaz z szyjki macicy,

• łzy,

• mocz,

• nasienie,

• płyn stawowy,

• płyn owodniowy

• materiał biopsyjny.

LECZENIE zakażeń C. trachomatis

W leczeniu zakażeń C. trachomatis stosowane są:

• tetracykliny,

• makrolidy

• chinolony

dobra penetracja do wnętrza komórek.

Zakażenia powodowane przez Mycoplasma hominis:

• nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (NGU)

• infekcje układu rozrodczego

• zapalenie gruczołu krokowego

• zapalenia pęcherza moczowego i kłębuszków nerkowych

• zapalenia stawów

• zakażenia dróg oddechowych i CUN u noworodków

• atypowe zapalenia płuc i nieżyty górnych dróg oddechowych (szczególnie u pacjentów z obniżoną odpornością)

 

Zakażenia powodowane przez Mycoplasma genitalium

• nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (NGU)

• infekcje układu rozrodczego (wpływa na zaburzenia ruchliwości plemników)

• zapalenia narządów miednicy mniejszej.

• Zakażenia powodowane przez Ureaplasma urealiticum

• nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (NGU)

• zapalenie gruczołu krokowego, jąder, najądrzy

• zapalenie szyjki macicy, jajników, jajowodów, macicy (powikłaniem stanów zapalnych może być niepłodność)

• zakażenia wewnątrzmaciczne lub okołoporodowe u noworodków

• zapalenia błon płodowych,

• zakażenia popołogowe

Klebsiella granulomatis

• Gram-ujemna względnie beztlenowa pałeczka

• Wywołuje ziarniniaka pachwinowego (Granuloma inguinale)

• 90% przypadków zmian lokuje się na narządach płciowych

• w 10% - zmiany zlokalizowane są w pachwinach

Droga zakażenia

kontakty seksualne

Objawy

• okres inkubacji kilka tygodni do kilku miesięcy

• na narządach płciowych lub pachwinach pojawia się podskórny guzek,

• po pęknięciu pojawia się ziarniniakowa, niebolesna zmiana

• zmiany mogą penetrować w głąb zdrowej tkanki

Występowanie:

- w Indiach, Nowej Gwinei i Australii

Klebsiella granulomatis Postacie:

• wrzodziejąca (ziarniste dno)

• przerosła lub brodawkowata

• martwicza (bardzo bolesna)

• stwardniała lub bliznowata

Leczenie: - doksycyklina przez 3 tygodnie

Diagnostyka:

- objawy + wywiad

- barwienie Gram(-)

W preparacie barwionym metodą Giemzy widoczne ciałka Donowana

Moluscum contagiosum (MCV) - Mięczak zakaźny

Choroba zakaźna skóry oraz błon śluzowych, wywoływana przez DNA-wirus z grupy ospy Poxvirus. Rozróżnia się dwa typy wirusa - MCV-1 i MCV-2. Za większość zakażeń odpowiedzialny jest wirus MCV-1, ale oba powodują ten sam obraz kliniczny.

Drogi zakażenia

• przez bezpośredni kontakt fizyczny (również przez stosunki płciowe)

• za pośrednictwem przedmiotów.

-Zachorowalność dotyczy zazwyczaj dzieci i osoby z niedoborami odporności. Najwięcej zachorowań pojawia się wśród dzieci do 5 lat i osób 15 a 29 rż.

-Mięczak zakaźny spotykany jest u około 20% zakażonych HIV.

MIĘCZAK ZAKAŹNY

U dzieci zmiany zwykle występują na twarzy, kończynach oraz klatce piersiowej. Umiejscowione na powiece mogą powodować zapalenie spojówek lub rogówki.

zmiany o innej lokalizacji:

• na skórze członka,

• na wzgórku łonowym,

• wewnętrznej powierzchni ud,

• na wargach sromowych większych,

• w szparze pośladkowej

• w pachwinach

Obraz kliniczny

niewielkie, półprzezroczyste grudki lub guzki, z charakterystycznym zagłębieniem w części środkowej.

wykwity barwy perłowej, cielistej, szarawej

okres wylęgania od tygodnia do 6 miesięcy

wykwity powiększają się, osiągając po kilku tygodniach rozmiar 3-5 milimetrów pojedynczo lub w skupiskach, czasem się zlewają od kilku do kilkudziesięciu, u osób z upośledzoną odpornością może ich być nawet kilkaset.

niewielki świąd lub tkliwość guzków

niekiedy obwódka zapalna wokół guzków

Przebieg naturalny i rokowanie

Zmiany nie leczone utrzymują się ok. 2-4 miesięcy ( niekiedy kilka lat); zwykle ustępują samoistnie.

MIĘCZAK ZAKAŹNY

Rozpoznanie polega na: 

• stwierdzeniu obecności charakterystycznych wykwitów

• stwierdzeniu obecności kaszowatej wydzieliny wydobywającej się z przekłutego lub uciśniętego guzka

• przeprowadzeniu badań histologicznych (kwasochłonne ciała wtrętowate, ciała mięczakowate

• wykonaniu rozmazu zawartości guzka (ciemne ciałka mięczakowate)

• analiza preparatu w mikroskopie elektronowym

• zastosowaiu metody immunofluorescencyjnej wykrywającej przeciwciała lub antygeny wirusa

Rozpoznanie różnicowe

• Mięczak zakaźny i jego przebieg może być podobny do innych chorób, z którymi należy różnicować tę jednostkę chorobową np. brodawki młodocianych, płaskie kłykciny kiłowe, prosaki.

Leczenie

usuwanie mięczaka przy użyciu:

• krioterapii -ciekły azot powoduje zamrożenie zmiany

• łyżeczkowanie

• wycięcie

• elektrokoagulacja

• laseroterapia

Wirus Herpes HHV-8 i mięsak Kaposiego

HHV-8 (ang. Human Herpes Virus) nazywany także wirusem mięsaka Kaposiego (KSHV) należy do rodziny Herpesviridae. HHV-8 jest spokrewniony z wirusami opryszczki pospolitej, które atakują okolice jamy ustnej oraz genitalia.

HHV-8 najbardziej zagraża nosicielom wirusa HIV oraz chorym na AIDS. U tych pacjentów, zakażenie wirusem mięsaka Kaposiego często prowadzi do rozwoju nowotworu. Zmiany nowotworowe obejmują:

• skórę,

• błonę śluzową jamy ustnej oraz nosowej,

• narządy wewnętrzne - płuca, nerki i elementy układu pokarmowego.

U pacjentów po przeszczepach KS często występuje w postaci naciekającej węzły chłonne - o najpowszechniejszej lokalizacji szyjnej i w dole pachowym.
Do zakażenia tym wirusem dochodzi najprawdopodobniej podczas kontaktów seksualnych, choć dokładny mechanizm nie został poznany. Najwięcej przypadków tej ciężkiej, nieuleczalnej choroby odnotowuje się w krajach Trzeciego Świata.

Owrzodzenia narządów płciowych (genital ulcer diseases - GUDs)

• Herpes simplex virus (HSV),

• Treponema pallidum

• Haemophilus ducreyi

Herpes simplex Drogi zakażenia

• bezpośredni kontakt z płynem pęcherzykowym

• drogą kontaktów płciowych

• zakażenie okołoporodowe

• zakażenie wrodzone

Herpes simplex

Wirus HSV atakuje śródbłonek naczyń krwionośnych skóry, powodując martwicę naskórka oraz stan zapalny.

• okres wylęgania (2-7 dni)

• na skórze i śluzówkach narządów płciowych pęcherzyki z treścią surowiczą, z tendencją do grupowania się.

• przekształcają się one następnie w nadżerki, pokryte zazwyczaj strupem oraz powierzchowne owrzodzenia.

• gorączka,

• osłabienia,

• bólów głowy.

• regionalne węzły chłonne (pachwinowe) ulegają niekiedy obustronnemu powiększeniu, są twarde i bolesne.

Herpes simplex

W zakażeniu pierwotnym zmiany utrzymują się 2-3 tyg.,

w przypadku nawrotów są mniej nasilone i trwają 7-10 dni

Wirus aktywnie namnaża się w zmianach pęcherzykowych skóry lub błon śluzowych, z których nie jest eliminowany. Po okresie zakażenia pierwotnego wirus HSV lokalizuje się w zwojach czuciowych- albo w zwoju trójdzielnym (HSV-1), albo w zwoju krzyżowym (HSV-2). Tam pozostaje w stanie utajenia (latencji).

Opryszczka narządów płciowych objawia się zmianami w okolicach genitalnych, ale również, mniej typowymi, objawami ogólnymi.

Do typowych objawów można zaliczyć:

• małe, często bolesne i pękające pęcherzyki obecne w okolicach genitalnych,

• opuchnięte pachwinowe węzły chłonne;

Do ogólnych objawów towarzyszących czasami opryszczce narządów płciowych zalicza się:

• gorączkę;

• ból głowy oraz mięśni;

U kobiet zmiany chorobowe lokalizują się w obrębie :

• sromu i pochwy (łac. vulvovaginitis),

• szyjki macicy (łac. cervicitis),

• cewki moczowej (łac. urethritis),

• w okolicy krocza i odbytu (łac. proctitis).

• Zmianom towarzyszy ból, pieczenie i śluzowo-ropna wydzielina w pochwie.

U mężczyzn zakażenie wirusem HSV-2 występuje na:

• żołędzi i wewnętrznej blaszce napletka (łac. Balanoposthitis herpetica),

• na skórze prącia,

• w odbytnicy

• w cewce moczowej,

• dając wodnisto-śluzowy wyciek i objawy

• dysurii. Może również mieć miejsce zapalenie prostaty.

Od matczyne zakażenia wirusem HSV-1 lub 2

w życiu płodowym (5-8%)

w czasie porodu (85%),

po urodzeniu (8-10%).

Do zakażenia wewnątrzmacicznego może dojść w przypadku pierwotnej lub wtórnej opryszczki narządów płciowych, jak również w przypadku infekcji bezobjawowej u matki.

• zakażenie płodu nie jest równoznaczne z jego uszkodzeniem.

• infekcja wewnątrzmaciczna może zakończyć się urodzeniem

• zdrowego dziecka,

• poronieniem,

• porodem przedwczesnym

• objawami wrodzonego zakażenia HSV.

Transmisja wirusa do płodu we wczesnym etapie ciąży zwiększa ryzyko zakażenia objawowego.

Objawy wrodzonego zakażenia:

• zapalenie mózgu oraz wodogłowie lub małogłowie,

• martwicze zapalenie wątroby, śledziony,

• zapalenie płuc,

• zapalenie naczyniówki, siatkówki, rogówki oka

• zmiany na skórze (pęcherzyki, owrzodzenia).

Zakażenie w czasie porodu lub po nim:

• zmiany ograniczone do skóry, oczu, jamy ustnej

• zapalenia mózgu

• zakażenia rozsiane z zajęciem narządów wewnętrznych, (wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC) i zapalenie płuc).

Zwiększona podatność zakażenia wirusem HSV-2 spowodowana jest:

• wzmożoną ekspozycją seksualną,

• dużą liczbą partnerów seksualnych

• występowaniem innych chorób przenoszonych drogą płciową.

• zmienioną florą bakteryjna pochwy (ubogą w Lactobacillus)

• bacterial vaginosis (BV) (bakterie produkują mucynazy, sialidazy i inne enzymy, które mogą niszczyć ochronną warstwę śluzu i ułatwiać kontakt wirusa z nabłonkiem.

• obecnością w pochwie bakterii Streptococcus z grupy B

• palenie papierosów, (niszczenia nabłonka macicy i pochwy w konsekwencji palenia tytoniu (zmiany w DNA)

Metody stosowanych w diagnostyce zakażeń HSV:

• hodowla wirusa (zarodki kurze, hodowle komórkowe)

• badanie mikroskopowe rozmazów komórkowych

• (test Tzancka) na obecność komórek olbrzymich wielojądrzastych;

• badanie immunofluorescencyjne (przeciwciała monoklonalnych dla HSV)

• badania serologiczne stosowane w badaniach epidemiologicznych;

• wykazanie wirionów badaniem mikroskopii elektronowej

• metoda PCR czułość i swoistość przewyższająca metody hodowlane.

Leczenie

- niepowikłane przypadki opryszczki pospolitej twarzy i narządów płciowych goją się samoistnie,

- we wszystkich ciężkich postaciach zakażenia HSV (np. zakażenie uogólnione, opryszczkowe zapalenie mózgu, zakażenia u osób o upośledzonej odporności),

acyklowir

famcyklowir

widarabina

Haemophilus ducreyi

Pałeczka Gram-ujemna wywołuje wrzód weneryczny nazywany również wrzodem miękkim.

• Rocznie odnotowuje się ok. 7 mln przypadków zakażeń H. ducreyi.

• Choroba występuje przede wszystkim w rejonach ubogich o niskim poziomie organizacji świadczeń zdrowotnych, takich jak: Afryka, Azja Karaiby

• Czynnikami sprzyjającymi zakażeniu jest brak higieny osobistej. Wykazano, że użycie wody i mydła w czasie kilku godzin od ekspozycji znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia

• Mężczyźni chorują częściej niż kobiety.

Wrota infekcji - mikrouszkodzenia naskórka powstałe w wyniku uszkodzeń mechanicznych

Czas inkubacji : 2-5 dni.

Objawy wrzodu miękkiego mogą być miejscowe i ogólne. Choroba rozwija się bezobjawowo w ciągu jednego do dwóch tygodni. Na skórze w rejonie wniknięcia bakterii tworzą się grudki, krostki i pęcherze. Zmiany te w krótkim czasie (2-3 dni) przekształcają się w owrzodzenie. Jest ono płytkie, owalnego kształtu, ma dosyć odgraniczone, nieregularne brzegi. Brzegi owrzodzenia mogą być otoczone czerwonawą obwódką. Wrzody te są dosyć bolesne.

W 50% owrzodzeniom towarzyszy zapalenie pachwinowych węzłów chłonnych, ulegającym ropieniu i obrzękowi, które jeśli nie zostaną nakłute i zdrenowane, mogą samoistnie pękać.

• Powikłania : stulejka u mężczyzn, rozległe owrzodzenia, wtórne do nadkażeń bakteryjnych.

• W przypadkach nieleczonych po kilku tygodniach lub miesiącach dochodzi zazwyczaj do samoistnego wyleczenia.

Zalecenia dotyczące leczenia wrzodu miękkiego

wg Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Centers for Disease Control and Prevention (CDC)

• erytromycyna 500 mg p.o. przez 7 dni

• azytromycyna - 1 g p.o. pojedyncza dawka

• ceftriakson 250 mg i.m. pojedyncza dawka

• ciprofloksacyna 500 mg p.o. przez 3 dni

• spektinomycyna 2 g -pojedyncza dawka

Diagnostyka laboratoryjna Haemophilus ducreyi jest trudna i kosztowna. Stosowana niegdyś hodowla bakterii z pobranego od chorego materiału na pożywkach została obecnie wycofana z uwagi na małą czułość i swoistość.

Czynnikami ryzyka zachorowania na wrzód miękki są:

• ryzykowne kontakty seksualne,

• seks przygodny,

• wielu partnerów seksualnych,

• kontakty płciowe bez prezerwatywy,

• stosunek z osobami co do których istnieje poważne podejrzenie iż mogą być nosicielami drobnoustrojów powodujących choroby weneryczne (prostytutki).

Do czynników ryzyka należy także brak higieny osobistej. Według przeprowadzonych badań, higiena narządów płciowych z użyciem wody i myła kilka godzin po ekspozycji na czynnik zakaźny, znacząco zmniejszała liczbę zachorowań.

Różnicowanie z kiłą

Owrzodzenia w rejonie narządów płciowych mogą przypominać wczesne objawy kiły pierwotnej.

Zmiany w kile pierwotnej są na ogół bezbolesne w przeciwieństwie do wrzodu miękkiego, ponadto, wrzodowi miękkiemu często towarzyszy ropna wydzielina, która raczej nie jest spotykana w przypadku kiły. Brzegi wrzodu miękkiego są z reguły miękkie w przeciwieństwie do zmian występujących w kile. Owrzodzenia kiłowe goją się zwykle w przeciągu 3-6 tygodni bez leczenia.

Treponema pallidum

Krętki z miejsca zakażenia penetrują do węzłów chłonnych, skąd rozprzestrzeniają się drogą krwi. Po związaniu z powierzchnią komórek, zwłaszcza śródbłonka naczyń, dochodzi do zapalenie błony wewnętrznej naczyń, bliznowacenia śródbłonka i rozległej martwicy tkanek.

Postacie kliniczne to:

• kiła pierwotna

• kiła drugorzędowa

• kiła trzeciorzędowa

• kiła wrodzona

 

Kiła pierwotna- objaw pierwotny

• w miejscu wtargnięcia: naciek, niebolesna nadżerka lub grudka

• przekształca się w owrzodzenie śr. 5-8 mm.

• obwałowane brzegi -ulcus durum ( wrzód twardy),

• okres od zakażenia do obj. pierwotnego : najczęściej 3 tygodnie

• zanika samoistnie po 2-6 tygodniach

Kiła drugorzędowa, wtórna

• po 6 tyg od objawu pierwotnego (do kilku lat)

• zakażenie ogólnoustrojowe, droga krwionośna

• ogólne rozbicie,

• objawy rzekomogrypowe, wysoka zakaźność

• plamisto-grudkowa osutka na dłoniach, podeszwach, śluzówkach ( nie boli, nie swędzi)

• łysienie kiłowe

• angina kiłowa, chrypka

• lepieże płaskie (condylomata lata)

• uogólniona limfadenopatia

Kiła trzeciorzędowa

• po 2-5 latach

• kilaki: guz tkanki podskórnej, śluzówek, okostnej, kości, mięśni i

• innych tkanek i narządów ( wątroba, nerki, płuca, mózg, naczynia)

• zajęcie narządów wewnętrznych

• tętniaki aorty, niedomykalność zastawek

• wiąd rdzenia kręgowego

• zanik nerwu wzrokowego

• paraliż postępujący

• kiła oponowo-naczyniowa

Diagnostyka kiły

Metody serologiczne (stwierdzenie obecności przeciwciał we krwi lub PMR chorego)

Odczyny serologiczne wykonywane z:

• surowicą,

• płynem mózgowo-rdzeniowym.

W przebiegu kiły pierwotnej w 20-30% przypadków stwierdza się krętki blade w płynie mózgowo-rdzeniowym, w okresie kiły wtórnej w 50-75% przypadków

Diagnostyka kiły

Odczyny klasyczne ( nieswoiste)

stosuje się antygen zastępczy - kardiolipinę

Odczyny nieswoiste wykrywają reaginy - przeciwciała wiążące dopełniacz( przeciwciała klasy IgG i IgM) skierowane przeciw lipidom krętkowym. Ich obecność stwierdza się od 2-3 tygodnia od wystąpienia objawu pierwotnego, pierwotnego najwyższy poziom notuje w okresie kiły wtórnej.

Zastosowanie: badania profilaktyczne, diagnostyczne, ocena postępów i wyników leczenia.

W kile trzeciorzędowej i po leczeniu mogą być ujemne.

Wady: odczyny fałszywie dodatnie występują w przebiegu chorób takich jak: grypa, mononukleoza zakaźna, bruceloza, choroby reumatyczne, choroby autoimmunologiczne, a także ciąża lub oddziaływania czynników toksycznych

 

Testy mikroflokulacji:

VDRL ( veneral diseases research laboratory) - odczyn kłaczkujący, jakościowy lub ilościowy

USR ( unheated serum Regin) - modyfikacja VDRL - nie wymaga inaktywacji surowicy, stosowany w diagnostyce

Diagnostyka kiły

odczyny swoiste - (krętkowe)

wykonywane z antygenami T. pallidum , przeciwciała ( immobilizyny , aglutyniny- przeciwciała unieruchamiające krętki i ) powstają w odpowiedzi na antygeny cukrowe i białkowe

Odczyny te są dodatnie u większości pacjentów kile pierwotnej( 2-3 tydzień od zakażenia), a u wszystkich w kile wtórnej i trzeciorzędowej

 

Test immunofluorescencji - w modyfikacji absorpcyjnej ( FTA-ABS, fluorescent treponemal antibody absorption test). Wykrywa pezciwciała klasy IgA, IgM i IgG skierowane przeciw antygenom białkowym krętków, które pojawiają się 7-10 dni od objawu pierwotnego. Test o najwyższej czułości. Stosowany obecnie w diagnostyce

Diagnostyka kiły

Test hemaglutynacji biernej (TPHA - T. pallidum hemagglutination ) -, wykrywa przeciwciała klasy IgG i IgM skierowane przeciw antygenom białkowym krętków, najczulszy test w kile późnej, stosowany obecnie w diagnostyce

Test immunoenzymatyczny ( EIA - M) wykrywa przeciwciała klasy IgM skierowane przeciw antygenom białkowym krętków - może być przygotowany jako test fazy stałej ( ELISA) dla oceny ilościowej

Kiła wrodzona

Płód ulega zakażeniu po 16 Hbd

Kiła wrodzona wczesna płodowa:

• płód urodzony przedwcześnie,

• często martwy,

• zapalenie śródmiąższowe wątroby,

• zap. płuc,

• ropnie grasicy

Kiła wrodzona wczesna niemowląt:

• płód żywy,

• sepsa,

• nieżyt nosa (sapka kiłowa),

• kilaki skóry,

• osutki,

• powiększenie węzłów chłonnych, śledziony,

• uszkodzenie chrząstek pośrednich ( ch. Parrota)

Kiła wrodzona późna:

• dziecko rodzi się pozornie zdrowe,

• w wieku 14-15 lat- kilaki,

• zmiany skórne,

• rumień guzowaty,

• szablowate kości piszczelowe,

• nos siodełkowaty,

• triada Hutchinsona:

• beczułkowate siekacze,

• zapalenie rogówki, siatkówki, twardówki,

• głuchota

Wirus Papilloma (HPV)

Rodzina: Papovaviridae

Papilomavirus dwuniciowy DNA

Kłykciny kończyste - nazywane też brodawkami wenerycznymi, wrota zakażenia mikro i makrouszkodzenia nabłonka szyjki macicy lub krocza,

przenoszenie :

• drogą płciową,

• w czasie porodu (układ oddechowy noworodków)

okres inkubacji: 6 tyg. do 6 miesięcy

Typy wirusów brodawczaka ludzkiego

• typy 6 i 11 HPV - onkowirusy małego stopnia ryzyka

• typy 31, 33, 35 i 42 HPV - onkowirusy średniego stopnia ryzyka

• typy 16 i 18 HPV - onkowirusy dużego stopnia ryzyka

Objawy kliniczne

• kłykciny kończyste (condylomata acuminata)

• zmiany dysplastyczne w okolicy krocza

• zmiany subkliniczne

Kłykciny kończyste to przerosłe, kalafiorowate grudki, zlokalizowane głównie na brzegu żołędzi, w okolicach wędzidełka, na wewnętrznej blaszce napletka, w okolicy odbytu. Są one miękkie i mają różną barwę,

mogą być koloru skóry, czerwone lub brunatne.

Objawy zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego

• większość zakażeń przebiega bez dolegliwości.

• brodawki w okolicy zewnętrznych narządów płciowych.

• okolicy odbytu

• jamy ustnej i krtani

Leczenie kłykcin kończystych
Leczenie kłykcin kończystych uzależnione jest od stopnia zaawansowania, liczby i lokalizacji zmian. Najczęściej stosuje się elektrokoagulację, krioterapię, laseroterapię. Choroba ma tendencję do nawrotów.

Diagnostyka

• badania cytologiczne

• sondy molekularne

• PCR

• mikroskopia elektronowa

---