Wiadomości ogólne:

• Powierzchnia: 45 226 km²

• Ludność: 1 307 600

• Graniczy z: Rosją i Łotwą

• Największe miasta: Tallinn, Tartu, Narwa, Kohtla-Järve, Pärnu, Viljandi, Sillamäe, Rakvere, Maardu, Valga, Kuressaare, Võru, Jõhvi, Haapsalu, Paide

• Podział administracyjny:

• 15 prowincji (est. maakonnad; lp. - maakond; powiat)

• 227 gmin dwóch rodzajów: 33 miejskie (linn) i 194 wiejskie (vald)

• Skład etniczny ludności Estonii to:

• 67,9% Estończycy

• 25,6% Rosjanie

• 2,1% Ukraińcy

• 1,3% Białorusini

• 0,9% Finowie

• 2,2% inni

• Religia:

• protestantyzm 13,8% (głównie Estończycy, a także fińskie i łotewskie mniejszości narodowe)

• prawosławie 12,7% (w większości rosyjskojęzyczne mniejszości narodowe)

• katolicyzm 0,3%

• inni 0,4%

• bezwyznaniowi 72,8%

• Prezydent - Toomas Hendrik Ilves

• Premier - Andrus Ansip

• Niepodległość: 20 sierpnia 1991

Konstytucja:

28 czerwca 1992r. - przyjęcie Konstytucji Republiki Estońskiej w referendum:

• Tekst opracowany przez Zgromadzenie Konstytucyjne powołane przez Radę Najwyższą Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej:

• 30 przedstawicieli delegowanych przez Radę Najwyższą

• 30 przedstawicieli delegowanych przez Kongres

• 61% uprawnionych do głosowania ZA

• Weszła w życie 3 lipca 1992r.

• Struktura konstytucji:

• 168 paragrafów

• 15 rozdziałów:

1. Postanowienia ogólne

2. Podstawowe prawa, wolności i obowiązki

3. Naród

4. Parlament (Zgromadzenie Państwowe)

5. Prezydent Republiki

6. Rząd Republiki

7. Legislacja

8. Finanse i budżet narodowy

9. Stosunki i umowy międzynarodowe

10. Obrona narodowa

11. Państwowy Urząd Audytu

12. Kanclerz Sprawiedliwości

13. Sądy

14. Władze lokalne

15. Zmiany w konstytucji

• Preambuła

• Zasady ogólne:

• Zwierzchnictwo narodu

• Podział władzy

• Republikańska forma państwa

• Przedstawicielski charakter władz

Prawo wyborcze:

20 grudnia 1989r. - ustawa związkowa O zmianach i uzupełnieniach Konstytucji ZSRR w sprawie systemu wyborczego. Na jej podstawie Rada Najwyższa ESRR uchwaliła nową ordynację wyborczą:

• Zakaz ograniczania praw wyborczych ze względu na poglądy polityczne

• Dopuszczenie wysuwania kandydatur zarówno przez obywateli, jak i grupy obywatelskie

• Korzystanie z praw wyborczych powiązano z cenzusem osiadłości

• Ustawa miała charakter przejściowy

6 kwietnia 1992r. - Ustawa o wyborach do Zgromadzenia Państwowego

1999r. - zakaz tworzenia bloków wyborczych

12 czerwca 2002r. - Ustawa o wyborach do Riigikogu:

• Wybory wolne, powszechne, bezpośrednie, równe, tajne

• Czynne prawo wyborcze 18 lat

• Bierne prawo wyborcze 21 lat, pozbawieni go są:

• Osoby uznane przez sąd za niezdolnych do czynności prawnych oraz odbywające karę pozbawienia wolności

• Wysuwanie kandydatur:

• Kandydatów wysuwają organizacje partyjne zarejestrowane przez ministra sprawiedliwości

• O mandat mogą ubiegać się kandydaci niezależni

• Kandydaci są rejestrowani przez Państwową Komisję Wyborczą

• 12 wielomandatowych okręgów wyborczych

• Materialna równość głosów - liczba mandatów w okręgu zależy od liczby ludności

• Oddawanie głosów:

• W miejscu zamieszkania, w zakładach zamkniętych, szpitalach, poza granicami państwa, na statkach, za pomocą osoby upoważnionej lub poczty internetowej oraz przedterminowo za pomocą poczty, osoby, które nie mogą stawić się w osobiście mogą głosować w miejscu swojego pobytu

• Przeliczanie głosów na mandaty:

• System proporcjonalny

• Obliczenie liczby prostej:

• Mandat otrzymuje kandydat, który otrzymał więcej głosów niż liczba prosta

• Resztę mandatów przydziela się za pomocą zmodyfikowanej metody d'Hondta (dzielniki 1; 2,09; 3,09 itd.)

• Opuszcza się tyle pierwszych rzędów, ile mandatów zostało obsadzonych

• W podziale mandatów biorą udział listy, które przekroczyły próg 5% głosów w skali kraju

• Deputowanego, który zawiesza lub któremu przedterminowo wygasł mandat, zastępuje członek rezerwowy

Władza ustawodawcza:

Zgromadzenie Państwowe - Riigikogu:

• Skład:

• 101 deputowanych

• Kadencja 4 lata

• Deputowani mają mandat wolny

• Deputowani posiadają immunitet - w sprawach karnych wniosek złożony przez kanclerza sprawiedliwości

• Struktura:

• Zarząd Zgromadzenia Państwowego

• Komisje stałe

• Komisje specjalne

• Komisje tymczasowe

• Frakcje - co najmniej 6 deputowanych z jednej listy partyjnej lub sojusz wyborczy

• Grupy parlamentarne

• Funkcje:

• Ustrojodawcza:

• zasady ustrojowe i tryb zmiany konstytucji wymagają obligatoryjnego referendum o charakterze ratyfikacyjnym

• Zarządzenie referendum dotyczącego zmiany innych przepisów konstytucji:

• Inicjatywa ustrojodawcza - 1/5 deputowanych

• Decyzja - deputowani większością 3/5 w trzecim czytaniu

• Referendum ma charakter wspomagający

• Ustawodawcza:

• Zarządzenie referendum w celu uchwaleniu ustawy - większość głosów deputowanych biorących udział w głosowaniu, jeśli projekt ustawy poddany pod referendum nie zostanie przyjęty, prezydent zarządza przedterminowe wybory

• Ustawy są przyjmowane w co najmniej 2 czytaniach większością głosów „za”

• Inicjatywa ustawodawcza:

• Deputowani

• Frakcje

• Komisje

• Rząd

• Parlament decyduje o ratyfikowaniu umów międzynarodowych

• Uchwalanie ustawy budżetowej:

• Ścisłe narzucenie terminów określonych procedur

• Nie może być poddana pod referendum

• Inicjatywa ustawodawcza wyłącznie rządu

• Obowiązkowe 3 czytania

• Uchwalana większością członków parlamentu

• Parlament nie może zmniejszyć w budżecie wydatków przewidzianych we wcześniejszych ustawach

• Parlament dzieli kontrolę nad wykonaniem budżetu z kontrolą państwową, której wniosek jest niezbędny do rozpatrzenia sprawozdania rządowego

• 7 procedur ustawodawczych:

1. Podstawowa

2. Przewidziana do równoczesnego rozpatrzenia kilku projektów regulujących te same stosunki

3. Projektu zgłoszonego przez rząd i związanego z wotum zaufania

4. Rozpatrzenie ustawy zawetowanej przez prezydenta

5. Rozpatrzenie wniosku kanclerza sprawiedliwości o doprowadzenie ustawy do zgodności z konstytucją

6. Wprowadzenie zmian i uzupełnień do konstytucji

7. Procedura wykorzystywana przy uchwalaniu ustawy budżetowej

• Kreacyjna:

• 1/5 deputowanych wskazuje kandydata na prezydenta, którego potem izba wybiera większością 2/3 składu i przyjmuje od niego przysięgę, nie może jednak go odwołać

• Na wniosek Riigikogu powoływani są:

• Przewodniczący Sądu Państwowego

• Przewodniczący Banku Estonii

• Kontroler państwowy

• Kanclerz sprawiedliwości

• Dowódca sił zbrojnych

• Współdziałając z przewodniczącym Sądu państwowego, deputowani wybierają jego sędziów

• Powoływanie członków Zarządu Banku Estonii

• Kontrolna:

• Interpelacje i zapytania pod adresem premiera i ministrów

• Debata nad ustawą budżetową, zatwierdzanie jej

• Przyjmowanie sprawozdań rządu z wykonania budżetu

• Wotum nieufności:

• Wniosek 1/5 deputowanych

• Decyzja większością składu izby co najmniej 3 dni od wniosku, chyba że rząd nalega na skrócenie terminu

• Ponowny wniosek z tych samych przyczyn może być zgłoszony dopiero po 3 miesiącach

• Parlament decyduje o udzielanych przez państwo pożyczkach oraz zaciąganych zobowiązaniach finansowych

• W sytuacji szczególnego zagrożenia parlament może wprowadzić stan nadzwyczajny (wyłączna kompetencja parlamentu):

• Stan wyjątkowy (do 3 miesięcy) - wniosek prezydenta lub rządu

• Stan wojny - wniosek prezydenta

• Zakaz zmian w konstytucji, przeprowadzania wyborów, tymczasowe ograniczenie praw i wolności obywatelskich

• Wygaśnięcie mandatu:

• Przesłanki:

• Naruszenie konstytucji

• Niedotrzymanie przysięgi

• Popełnienie przestępstwa

• Śmierć

• Rezygnacja

• Zawieszenie mandatu - na czas posiadania stanowiska w rządzie

• Wygaśnięcie mandatu:

• śmierć posła

• zrzeczenie się mandatu

• uprawomocnienie się sądowego wyroku skazującego

• trwała niezdolność do pełnienia obowiązków orzeczona przez sąd

• objęcie stanowiska państwowego

• Sesje parlamentu:

• 2 zwyczajne:

• Wiosenna (drugi poniedziałek stycznia - trzeci czwartek czerwca)

• Jesienna (drugi poniedziałek września - trzeci czwartek grudnia)

• Nadzwyczajne:

• Zwołuje przewodniczący parlamentu

• na wniosek prezydenta, rządu lub 1/5 parlamentu

• kworum - co najmniej połowa deputowanych

• Utajnienie obrad - większość 2/3 głosów deputowanych

• Posiedzenie uzupełniające - poza regulaminowym grafikiem w celu rozpatrzenia konkretnych spraw

Władza wykonawcza:

Prezydent Republiki Estońskiej:

• Wybór:

• Kadencja 5 lat (1 reelekcja)

• Bierne prawo wyborcze 40 lat, obywatel Estonii (prawo krwi)

• Czynne prawo wyborcze 21 lat (bierne prawo wyborcze do parlamentu)

• 2/3 składu Riigikogu w głosowaniu tajnym - najwyżej 3 tury glosowania

• Jeśli parlament nie wybierze prezydenta w 3 turach głosowania, przewodniczący Riigikogu zwołuje Kolegium Wyborców:

• Członkowie parlamentu i przedstawiciele rad samorządów terytorialnych

• Kandydat na prezydenta musi uzyskać poparcie większości członków Kolegium biorących udział w głosowaniu

• Kompetencje:

• Inicjatywa ustrojodawcza

• Ogłaszanie ustaw

• Prawo wetowania ustaw uchwalonych przez parlament

• Prawo kierowania ponownie uchwalonych przez parlament ustaw do Sądu Państwowego jako niezgodne z konstytucją

• Rozpisanie wyborów parlamentarnych

• Zwołanie i otworzenie pierwszego posiedzenie nowo wybranego parlamentu

• Prawo zarządzenia nadzwyczajnego posiedzenia parlamentu

• Zobowiązany konstytucyjnie do rozpisania przedterminowych wyborów parlamentarnych w sytuacji:

• Obligatoryjnie:

• Odrzucenie w referendum wniesionego przez Riigikogu projektu ustawy

• Nieprzedstawienie prezydentowi do zatwierdzenia przez parlamentarnego kandydata na premiera sładu rządu

• Nieuchwalenie przez parlament w ciągu dwóch miesięcy od rozpoczęcia nowego roku budżetowego ustawy budżetowej

• Fakultatywnie:

• Wniosek premiera zgłoszony po uchwaleniu przez parlament wobec rządu wotum nieufności

• Przyjmuje dymisję premiera

• Powołuje i odwołuje członków rządu

• Zgłasza kandydaturę na przewodniczącego Sądu Państwowego, Rady Banku Estonii, kontrolera państwowego, kanclerza sprawiedliwości i głównodowodzącego sił zbrojnych

• Mianuje prezesa Banku Estonii (kandydatura Rady Banku Estonii), sędziów (kandydatury Sądu Państwowego), dowództwo sił obrony (kandydatury rządu i dowódcy sił zbrojnych)

• Może zainicjować pociągnięcie do odpowiedzialności karnej kanclerza sprawiedliwości - po akceptacji parlamentu

• Polityka zagraniczna:

• Reprezentuje państwo na zewnątrz

• Podpisuje dokumenty ratyfikacyjne (ratyfikuje parlament)

• Mianuje i odwołuje dyplomatów (na wniosek rządu)

• Nadaje tytuły dyplomatyczne oraz przyjmuje listy uwierzytelniające

• Posiada prawo łaski

• W sytuacjach nadzwyczajnych:

• Wprowadzenie stanu wojennego

• Ogłasza mobilizację

• Mianuje głównodowodzącego sił obrony

• W sytuacji pilnej konieczności, w okresie międzysesyjnym, gdy nie ma możliwości zwołania parlamentu:

• Prawo wydawania dekretów z mocą ustawy - kontrasygnata premiera i przewodniczącego parlamentu

• Dekrety muszą zostać rozpatrzone na najbliższym posiedzeniu parlamentu

• Dekrety nie mogą dotyczyć zmiany konstytucji, podatków, budżetu oraz ustaw organicznych

• Odpowiedzialność:

• Brak politycznej

• Konstytucja nie wspomina o odpowiedzialności konstytucyjnej

• kanclerz sprawiedliwości może wystąpić do parlamentu o zgodę na pociągnięcie prezydenta do odpowiedzialności karnej:

• decyzję o postawieniu w stan oskarżenia podejmuje parlament większością swoich członków

• o naruszeniu praw orzeka Sąd Państwowy wyrok skazujący oznacza wygaśnięcie pełnomocnictw prezydenta

• Wygaśnięcie pełnomocnictw prezydenta:

• Wyrok skazujący Sądu Państwowego

• Rezygnacja prezydenta

• Śmierć

• Prezydenta zastępuje przewodniczący parlamentu - na okres do 14 dni, następnie wybory prezydenckie

• Sąd Państwowy może orzec też:

• Trwałą niezdolność do pełnienia obowiązków - Prezydenta zastępuje przewodniczący parlamentu na okres do 14 dni, następnie wybory prezydenckie

• Czasową niezdolność do pełnienia obowiązków - nie dłużej niż 107 dni (3 miesiące), po upływie tego czasu zarządza się w czasie 14 dni nowe wybory prezydenckie

Rząd:

• Kompetencje:

• Polityka wewnętrzna:

• Wdrażanie ustaw i uchwał Zgromadzenia Państwowego

• Wdrażanie aktów prezydenta

• Zgłasza projekty ustaw (z własnej inicjatywy lub na prośbę parlamentu)

• Koordynuje pracę urzędów państwowych

• Polityka finansowa państwa:

• Opracowywanie projektu ustawy budżetowej oraz sprawozdanie z jej wykonania

• Możliwość wystąpienia z wnioskiem o uchwalenie budżetu uzupełniającego

• Polityka zagraniczna państwa:

• Kontakty z innymi państwami

• Przedkłada parlamentowi zawarte umowy międzynarodowe do ratyfikacji

• Aktywność w sytuacjach nadzwyczajnych:

• Wnioskowanie o wprowadzenie stanu wyjątkowego w przypadku:

• Stanu klęski żywiołowej

• Katastrofy

• Działań prewencyjnych mających na celu zapobieżenie rozprzestrzeniania się epidemii

• Inne:

• Prawo wydawania aktów podstawowych - uchwał i rozporządzeń

• Skład:

• Prezes Rady Ministrów

• Ministrowie resortowi - ich liczbę ustala parlament w ustawie

• Ministrowie bez teki - powołuje ich premier

• łączna liczba ministrów nie może przekroczyć 15 (obecnie 13 resortowych)

• niepołączalność stanowiska z urzędami państwowymi oraz samorządowymi, z zasiadaniem w zarządach lub radach podmiotów gospodarczych, a także z inną działalnością przynoszącą dochód, z wyjątkiem pracy naukowej i pedagogicznej

• immunitet - zgoda na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej wymaga wniosku kanclerza sprawiedliwości i zgody parlamentu

• mogą zostać powołane komisje lub rady do rozpatrzenie konkretnych spraw

• prace rządu obsługuje Kancelaria Stanu - na jej czele stoi sekretarz stanu, korzystający z praw ministrów resortowych (uczestniczy z prawem głosu w posiedzeniach rządu)

• Powoływanie:

• Procedura podstawowa:

1. Kandydata na premiera wskazuje prezydent

2. Wotum zaufania dla kandydata na premiera - większość głosów „za”

3. Premier tworzy rząd, którego skład musi zaakceptować prezydent

4. Po złożeniu przysięgi kandydat na premiera staje się premierem, a kandydaci na ministrów zostają ministrami

• Procedury awaryjne:

1. W sytuacji niepowodzenia procedury podstawowej - prezydent wskazuje drugiego kandydata na premiera (dalej to samo co w procedurze podstawowej)

2. Niepowodzenie w pierwszej procedurze awaryjnej lub rezygnacja z niej przez prezydenta - parlament ma obowiązek wyłonienia kandydata na szefa rządu i udzielenia mu pełnomocnictw do stworzenia rządu, jeśli się to nie uda prezydent rozwiązuje parlament

• Premier:

• Kieruje pracami rządu

• Reprezentuje rząd na zewnątrz

• Ustala skład personalny rządu

• Ma prawo wraz z parlamentem odwołać ministrów

• Decyduje zastępstwach ministrów

• Ustala porządek posiedzeń rządu i ma decydujący głos podczas głosowania

• Na jego wniosek mogą być rozpisane przedterminowe wybory parlamentarne

• kontrasygnuje decyzje prezydenta i ponosi za nie odpowiedzialność

• Ministrowie resortowi:

• Kierowanie ministerstwem

• Rozstrzyganie w kwestiach należących do zakresu działania ministerstwa

• Wykonywanie innych obowiązków powierzonych im na podstawie i w trybie ustawowym

• Ministrowie finansów i sprawiedliwości mogą opóźnić podjęcie decyzji przez rząd, niezależnie od kwestii, której ona dotyczy

• Odpowiedzialność:

• Solidarna lub indywidualna:

• Wotum nieufności dla rządu i wotum nieufności dla premiera prowadzi do dymisji całości rządu (większość członków Riigikogu)

• Podanie się do dymisji:

• zwołanie nowej kadencji parlamentu

• podanie się do dymisji premiera

• śmierć premiera

• uchwalenie wotum nieufności wobec szefa rządu lub rządu i odrzucenie powiązanej ustawy

• odwołanie:

• odwołanie przez prezydenta, wraz z objęciem urzędu przez nowy gabinet, który podał się wcześniej do dymisji

• odwołanie ministra po uchwaleniu wobec niego wotum nieufności albo na wniosek premiera

• z mocy prawa rząd lub minister, który podał się do dymisji lub został odwołany prowadzi działalność do chwili powołania następnego

• wyrażenie przez parlament braku zaufania wobec poszczególnych członków rządu (z wyłączeniem premiera)

• prezydent odwołuje ministrów, wykonując decyzję parlamentu - wotum nieufności

• zastępstwo premiera lub ministra:

• wyłącznie inny minister

• premiera zastępuje dwóch wyznaczonych przez niego na początku kadencji ministrów - nie są oni wicepremierami, przejmują jego prawa z wyjątkiem podania rządu do dymisji, dokonywania amina kadrowych w rządzie oraz wiązania projektów ustaw z wotum zaufania

• Posiedzenia rządu:

• Prowadzi je premier lub zastępujący go minister

• Decyzje rządu są prawomocne w obecności premiera lub zastępującego go ministra oraz minimum połowy pozostałych członków rządu

• Mogą uczestniczyć inne osoby z mocy prawa (sekretarz państwa i kanclerz sprawiedliwości) lub na zaproszenie albo wezwanie rządu - głos doradczy

Władza Sądownicza:

System sądownictwa w Estonii:

Sądy pierwszej instancji:

• Sądy powiatowe

• Sądy miejskie

• Sądy administracyjne

Sądy drugiej instancji:

• Sądy okręgowe - rozpatrują w trybie apelacyjnym orzeczenia sądów pierwszej instancji

Sąd Państwowy:

• Funkcja sądu kasacyjnego

• Pełni zadania sądu konstytucyjnego wraz z kanclerzem sprawiedliwości - niezawisła osoba, realizująca nadzór nad hierarchiczną zgodnością aktów prawnych, nieposiadająca jednak możliwości unieważnienia aktów prawnych:

• Zwraca się o usunięcie niezgodności prawnych do organu, który wydał dany akt

• W wypadku braku reakcji w ciągu 20 dni, wnioskuje do Sądu Państwowego o orzeczenie nieważności aktu

Wybory i system partyjny:

Jesień 1991r. - rozdrobnienie polityczne, powoływanie bloków wyborczych.

27 września 1991r. - powołanie bloku o nazwie Ojczyzna (Koalicja Narodowa „Pro Patria”):

• konserwatywna Partia Narodowa, Partia Chrześcijańsko Demokratyczna, Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny i Zjednoczona Partia Republikańska.

20 września 1992r. - pierwsze wybory parlamentarne do VII Riigikogu (kontynuowanie numeracji kadencji z czasów sprzed II wojny światowej) po ponownym odzyskaniu przez Estonię niepodległości:

• według mieszanej większościowo - proporcjonalnej ordynacji

• Szesnaście bloków wyborczych i partii politycznych zgłosiło 633 kandydatów.

• Wyniki (101 mandatów):

• Koalicja Narodowa „Pro Patria” („Isamaa” - RKI) 20,8% 29 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Bezpieczny Dom” („Kindel Kogu”) 14,0% 17 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Front Ludowy” (ER) 12,0% 15 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Umiarkowani” („Mõõdukad”) 9,9% 12 mandatów

• Partia Niepodległości Narodowej Estonii (ERSP) 8,4% 10 mandatów

• Unia Obywateli Estonii (EKL) 8 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Niezaleæni Rojaliœci” („Sõltumatud Kuningriiklased”) 8 mandatów

• Partia Przedsiębiorców Estonii (EEE) 1 mandat

• Sojusz Wyborczy „Zieloni Estonii” („Eesti Rohelised” - ER) 1 mandat

• Premierem został Mart Laar („Isamaa” - RKI)

• Koalicja rządowa:

• „Isamaa” - RKI + ERSP + „Mõõdukad”

• Frekwencja 67,84%

1994r. - Akt o Partiach Politycznych:

• partia polityczna jest to dobrowolne, polityczne stowarzyszenie obywateli Estonii, którego przedmiotem działalności jest wyrażenie politycznych interesów swoich członków i osób popierających; oraz zdobycie i wykonywanie lokalnej i państwowej władzy, organizacja non-profit, sformowana na podstawie określonego terytorium.

• Partie nie mogą tworzyć swoich jednostek w instytucjach, przedsiębiorstwach, czy organizacjach

• Konstytucja z 1992 roku gwarantuje każdemu wolność poglądów i stowarzyszania się. Zakazane jest jedynie tworzenie stowarzyszeń, związków i partii, których cel lub działalność jest skierowana na zmianę przemocą ustroju konstytucyjnego Estonii lub w inny sposób wchodzą w sprzeczność z ustawodawstwem karnym

• Członkiem partii politycznej może zostać obywatel Estonii, który ukończył 18 lat

• Partię polityczną założyć może grupa co najmniej 1000 członków.

• Finansowanie partii jest jawne.

• Ponadto partie zobowiązane są do składania kwartalnych raportów dotyczących funduszów przez nie pozyskanych.

• Partie nie mogą być finansowane przez następujące podmioty: agencje rządowe, nastawione na zysk agencje państwowe, samorządy lokalne i ich agencje, mniejszości kulturowe i narodowe oraz ich agencje, osoby prawne, fundacje, których członkiem jest skarb państwa, państwa obce i anonimowych dawców

• Partie reprezentowane w Zgromadzeniu Parlamentarnym Riigikogu mają prawo do dofinansowania z budżetu państwowego, w stopniu proporcjonalnym do miejsc zdobytych w Riigikogu

5 marca 1995r. - wybory parlamentarne do VIII Riigikogu:

• udział wzięło 13 ugrupowań, z których 7 znalazło się w parlamencie

• Wyniki (101 mandatów):

• Koalicyjna i Wiejska Unia Ludowa (KMÜ) 32,22% 41 mandatów

• Estońska Partia Reform (ER) 16,18% 19 mandatów

• Estońska Partia Centrowa (EKE) 14,17% 16 mandatów

• Blok „Pro Patria”/ERSP („Isamaa” ja ERSP Liit) 7,85% 8 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Umiarkowani” („Mõõdukad”) 5,98% 6 mandatów

• „Naszym Domem Estonia” (MKE - mniejszość rosyjska) 5,0% 6 mandatów

• Republikańska i Konserwatywna Partia Ludowa (Parempoolsed - VKRP) 5,0% 5 mandatów

• Premierem został Tiit Vähi (KMÜ)

• Koalicja rządowa:

• KMÜ + EKE

• Frekwencja 69,06%

7 marca 1999r. - wybory parlamentarne do IX Riigikogu:

• Wyniki (101 mandatów):

• Estońska Partia Centrowa (EKE) 23,4% 28 mandatów

• Unia „Pro Patria” (Isamaaliit) 16,1% 18 mandatów

• Estońska Partia Reform (ER) 15,9% 18 mandatów

• Sojusz Wyborczy „Umiarkowani” („Mõõdukad”) 15,2% 17 mandatów

• Koalicyjna Partia Estonii (EK) 7,6% 7 mandatów

• Krajowa Partia Ludowa (EME) 7,3% 7 mandatów

• Estońska Zjednoczona Partia Ludowa (EÜRP) 6,1% 6 mandatów

• Premierem został Mart Laar (Isamaaliit)

• Koalicja rządowa:

• Isamaaliit + ER + Mõõdukad

• Frekwencja 57,43%

2 marca 2003r. - wybory parlamentarne do X Riigikogu:

• Wyniki (101 mandatów):

• Estońska Partia Centrowa (EKE) 25,4% 28 mandatów

• Unia „Res Publica” (ERP) 24,6% 28 mandatów

• Estońska Partia Reform (ER) 17,7% 19 mandatów

• Estońska Partia Ludowa (Rahvaliit) 13,0% 13 mandatów

• Estońska Partia Ojczyźniana (Isamaaliit) 7,3% 7 mandatów

• Ludowa Partia Umiarkowanych (Mõõdukad) 7,0% 6 mandatów

• Premierem został Juhan Parts (ERP)

• Frekwencja 58,2%

13 czerwca 2004r. - wybory do Europarlamentu:

• Wyniki (6 mandatów):

• Partia Socjaldemokratyczna (SDE) 36,8% 3 mandaty

• Estońska Partia Centrum (EKE) 17,5% 1 mandat

• Estońska Partia Reform (ER) 12,2% 1 mandat

• Unia „Pro Patria” i „Res Publica” (IRL) 10,5% 1 mandat

• Frekwencja 26,89%

4 marca 2007r. - wybory parlamentarne do XI Riigikogu:

• pierwsze wybory w Europie Wschodniej, podczas których głosowanie odbywało się także przez internet

• Wyniki (101 mandatów):

• Estońska Partia Reform (ER) 27,8% 31 mandatów

• Estońska Partia Centrum (EKE) 26,1% 29 mandatów

• Unia „Pro Patria” i „Res Publica” (IRL) 17,9% 19 mandatów

• Partia Socjaldemokratyczna (SDE) 10,6% 10 mandatów

• Estońska Partia Ludowa (Rahvaliit) 7,1% 6 mandatów

• Estońscy Zieloni (EER) 7,1% 6 mandatów

• Premierem został Andrus Ansip (ER)

• Frekwencja 61,91%

Partie:

• Estońska Partia Centrum (Eesti Keskerakond - EKE):

• usytuowana w centrum systemu partyjnego

• stworzona 12 października 1991 roku.

• Lider - Edgar Savisaar

• stworzenie niezbędnych warunków do rozwoju klasy średniej

• wzmacnianie niepodległości i samodzielności Estonii

• budowa demokratycznego państwa i społeczeństwa obywatelskiego

• Estońska Partia Ludowa (Eesti Maarhava Erakond - EME):

• Stworzona w 1994 roku

• Lider - Arnold Rüttel

• wchodzi w skład sojuszu wyborczego Koalicja i Unia Ludowa (KMÜ

• charakter ugrupowania agrarnego, aktywnego wśród ludności wiejskiej

• konserwatyzm

• zachowanie narodowego charakteru wsi, kultury i języka

• Estońska Partia Reform (Eesti Reformierakond - ER):

• Liberalizm

• stworzona w listopadzie 1994 roku

• lider - Siim Kallas

• Koalicja i Unia Ludowa (Koonderakond ja Maarahva Ühendus - KMÜ:

• koalicja wyborcza, skupiająca partie znajdujące się w centrum systemu partyjnego

• stworzona 2 grudnia 1995 roku

• lider - Tunne Kelam

• konserwatyzm

• idee narodowe i chrześcijańsko-demokratyczne

• Unia „Pro Patria” i „Res Publica” (Isamaa ja Res Publica Liit - IRL):

• Założona została 4 czerwca 2006 roku

• Lider - Mart Laar

• Chrześcijańska demokracja

• konserwatyzm

• Partia Socjaldemokratyczna (SDE):

• Założona 15 kwietnia 1994 roku

• Lider - Ivari Padar

• Socjaldemokracja

• Estońska Partia Umiarkowanych (Mõõdukad Rahvaerakond):

• założona w maju 1999 roku

• partia równowagi socjalnej

• dbanie o ludzi, ich zdrowie, otoczenie i całokształt środowiska

• Koalicyjna Partia Estonii (Eesti Koonderakond - EK):

• założona w grudniu 1991 roku

• lider - Tiit Vähi

• Unia Ojczyzna:

• centroprawicowe przymierze wyborcze

• stworzona w grudniu 1994 roku

Prezydenci Estonii:

• Lennart Meri 6 października 1992 8 października 2001 Unia Pro Patria

• Arnold Rüütel 8 października 2001 9 października 2006 Unia Ludowa Estonii

• Toomas Hendrik Ilves 9 października 2006 nadal Partia Socjaldemokratyczna

Premierzy Estonii:

• Edgar Savisaar 20 sierpnia 1991 29 stycznia 1992 (tymczasowy)

• Tiit Vähi 29 stycznia 1992 21 października 1992 (tymczasowy)

• Mart Laar 21 października 1992 8 listopada 1994

• Andres Tarand 8 listopada 1994 17 kwietnia 1995

• Tiit Vähi 17 kwietnia 1995 17 marca 1997

• Mart Siimann 17 marca 1997 25 marca 1999

• Mart Laar 25 marca 1999 28 stycznia 2002

• Siim Kallas 28 stycznia 2002 10 kwietnia 2003

• Juhan Parts 10 kwietnia 2003 12 kwietnia 2005

• Andrus Ansip 12 kwietnia 2005 nadal

ESTONIA

1 | Strona

---