Metodologia badań społecznych, Pedagogika, Metodologia badań społecznych


Metodologia badań społecznych

Wykłady 2009/2010

Dr Marek Podgórny

12 października 2009

1. Rola i rodzaje pytań badań społecznych.

a) Pytania problematyczne - są to pytania, które badacz zadaje sam sobie

b) Pytania z narzędzi badawczych - są to pytania, które badacz zadaje osobom badanym

- otwarte

- zamknięte

- półotwarte

2. Metody badań

a) perspektywa obserwacyjna - badacz skupia się na danych dostępnych badaniom empirycznym

b) perspektywa ilościowa - to sondaże kwestionariuszowe przeprowadzane na stosunkowo dużych próbach respondentów, najczęściej reprezentatywnych dla populacji celowej, z wykorzystaniem metod statystyczno - matematycznych przy doborze próby i obliczeniach wyników.

c) perspektywa jakościowa - zwane też motywacyjnymi, skoncentrowane są na pojedynczych osobach lub małych grupach celowo dobranych osób i dotyczą na ogół czynników trudno wymiernych. Polegają na rozmowie osoby badanej lub niewielkiej grupy osób badanych z udziałem osoby prowadzącej badanie, inicjującej i sterującej przebiegiem rozmowy lub dyskusji na określony z góry temat.

3. Cechy jednostek ludzkich

a) cechy absolutne -cechy, które w danej jednostce przynależą jej z sposób bezwarunkowo

b) cechy relatywne - cechy, które zależą od kontekstu, sytuacji, w której jednostka się znajduje

4. Cechy grup społecznych

a) cechy absolutne -cechy, które w danej grupie przynależą jej z sposób bezwarunkowo

b) cechy relatywne - cechy, które zależą od kontekstu, sytuacji, w której grupa się znajduje

c) cechy agregatywne - cechy, które jako absolutną swoją cechę posiadają wszyscy członkowie danej grupy

5. Terminologia

Kafeteria - zestaw odpowiedzi do wyboru postawionych pod pytaniem

Znaczenie - treść pojęcia

Desygnaty pojęcia - wszelkie obiekty oznakowane przez daną nazwę

Relacje - zależności pomiędzy zbiorami

Zakres pojęcia - ogół desygnatów danego pojęcia (o liczbie skończonej lub liczbie nieskończonej)

6. Cechy pojęć i terminów

- ostre - to pojęcia ściśle sklasyfikowane, przyporządkowane

- nieostre - to takie, które nie są pojęciami jednoznacznymi, dokładnie określonymi

7. Nazwy pojęć i terminów

- jednostkowe - w swoim zakresie znaczeniowym mają tylko jeden desygnat

- ogólne - posiadają wiele desygnatów

- historyczne - zakres znaczeniowy jest ograniczony ramami czasowymi

8. Forma definicji

Definicja jest to wyłożenie zawartości treściowej pojęcia, wyspecyfikowanie jej w sposób opisowy przy u życiu określonych słów. Definiendum - ogólno rozumiana treść, którą mamy sprecyzować. Definiens - zestaw elementów opisujących tę treść np. Bezrobotne kobiety - termin czyli definiendum, to określona kategoria społ . czyli definies, explicite - definicje wprost, implicite - definicje wynikają z kontekstu Df= spójka definicyjna o charakterze równości (jest to, znaczy to samo co....) - wielość form

Typy definicji

a) Definicje nominalne - wypowiedzi określające znaczenie językowe nazw (co znaczy dany termin)- od łac. „nomen” - imię, nazwa. Definicje takie są lub nie są zdaniami w sensie logicznym.

b) Definicje realne są charakterystyką cech specyficznych wspólnych przedmiotom składającym się na zakres pewnego terminu. Definicję realną może podać tylko gdy jest znany zakres (czy desygnat) pewnego terminu. Jest on opisem pewnego z góry założonego zakresu rzeczywistości z punktu widzenia cech dlań charakterystycznych (może być prawdziwa lub fałszywa)

c) Definicja operacyjna - to sposób definiowania pojęć przez wskazanie czynności, za pomocą których dochodzimy do stwierdzenia jakiegoś stanu rzeczy, za pomocą których mierzymy jakąś wielkości - definicja operacyjna określa - opisuje operacje pomiarowe; zespól operacji pomiarowych stanowi sens analizowanego pojęcia inne typy definicji

Definicja kontekstowa: objaśnia desygnat ustawiany w relacjach do innych przedmiotów. A ma władzę nad B jeżeli zachowanie A powoduje zachowanie się B.

A ma władzę nad B w stopniu, który może spowodować, by B czynił to, czego w innym przypadku by nie czynił.

Definicja częściowa: nie podaje zarazem warunku koniecznego i wystarczającego do tego aby pewien przedmiot był desygnatem definiowanego pojęcia. Na ogół podają jedynie warunek wystarczający, lub niekiedy tylko warunek konieczny. Obszar jej nieoznaczoności:

*To przedmioty nie posiadające cechy, o której mówi definiens definicji częściowej;

*nie potrafimy powiedzieć czy należą do zakresu pojęcia, czy nie należą.

Definicja Cząstkowa - podająca warunek wystarczający dostarczają jedynie POZYTYWNYCH kryteriów stosowalności terminu definiowanego, nie pozwalają natomiast rozstrzygać, kiedy jakiś przedmiot nie podpada pod termin definiowany, a więc nie dostarczają kryteriów NEGATYWNYCH. Takie kryteria negatywne można uzyskać przez wprowadzenie definicji cząstkowych podających warunek konieczny stosowalności terminu definiowanego.

Definicje realne - odnoszą się nie do nazw, lecz do oznaczanych przez nie przedmiotów, czyli do desygnatów tych nazw. W definicji realnej usiłujemy więc uchwycić nie znaczenie nazwy, lecz to, co jest istotne dla danego przedmiotu (i tylko dla niego). Innymi słowy mówiąc, definicje realne podają jednoznaczną charakterystykę przedmiotów, wskazując ich cechy istotne, które można orzec tylko o tych przedmiotach. cechy, które usiłujemy uchwycić w definicji realnej, nazywa się istotą.

Definicje nominalne - wyrażenie podające informację o znaczeniu jakiegoś słowa (słów);
podaje ona informacje o znaczeniu definiowanego słowa; jest wypowiedzią w języku drugiego stopnia; określa ona bezpośrednio jak w danym języku równoznacznie można zastępować wyraz, (wyrazy) słowami znanymi już co do znaczenia osobie, na użytek której podajemy definicję.

26 października 2009

WYJAŚNIENIE W NAUKACH SPOŁECZNYCH

Wyjaśnić - uczynić rozumianym to, czego się wcześniej nie rozumiało

Wyjaśnić (wg S. Nowaka) - wyrazić, iż zdania stwierdzające, zajście tego zdarzenia wynika z pewnych zdań ogólnych zdań jednostkowych

Explanans - zbiór przesłanek rozumowania wyjaśniającego

Explanandum - konkluzja, wniosek tego rozumowania; wyjaśniające zjawisko Z

Budowa zdania ogólnego

- poprzednik - jeśli ktoś ma wysoką motywację

- następnik - to uczy się szybko

Rodzaje wyjaśnienia monologiczno - dedukcyjnego

a) wieloczynnikowe

- komplementarne

(A∩B∩C) =>Z

- alternatywne (konkurencyjne)

(AuBuC) =>Z

- przy czynnikach stopniowanych

[f(A)+f(B)+f(C)]=>Z

b) probabilistyczne (prawdopodobieństwa) - odwołuje się w expalnansie do twierdzeń ststystycznych

c) niekompletne - brak w expanansie zdania ogólnego

d) hipotetyczne - brak w expanansie zdania jednostkowego

e) genetyczne - A=>B=>C=>Z; zachowuje prawdopodobieństwo strukturalne, łączność, substancjonalność

f) teleologiczne (celowość działania) - wskazuje cel, dla którego coś istnieje; nie wyjaśnia zjawiska ale jego skutki

g) przez motywy - motyw to stan , który powoduje zachowanie określonego typu; pragnienie osiągnięcia określonego celu

9 listopada 2009

ETAPY ROZWOJU WIEDZY NAUKOWEJ

Poglądy Thomasa Kuhna - powszechne przekonanie na temat nauki i historii nauki nie jest przekonaniem właściwym. Nie jest więc prawdą to że, od setek lat nauka jest jednym i tym samym systemem, do którego od czasu do czasu dochodzą jakieś nowe odkrycia, jednocześnie ją poszerzające, traktując ją jako coraz to aktualizowaną encyklopedię, bazę danych. Błędne jest myślenie, że „postęp naukowy polegałby na stopniowym dokładaniu elementów - pojedynczo lub po kilka - do wciąż rosnącego zasobu technik i wiedzy naukowej” . Idąc dalej, historia nauki z kolei wcale nie jest „kroniką rejestrującą kolejne zdobycze oraz przeszkody w ich kumulacji” . Nie ma więc charakteru ani kumulatywnego, ani też - o czym za chwilę będzie mowa - ewolucyjnego. Badanie historyczne skłoniły Kuhna do stwierdzenia, że dawna, zdezaktualizowana (i przede wszystkim błędna) dynamika Arystotelesa, albo teoria cieplika nie były wcale przesądami, ani mitami. Wręcz przeciwnie, były wywiedzione z rzetelnych, empirycznych badań, które starano się potwierdzać eksperymentalnie, co poniekąd w tamtych czasach się udawało. Dlatego też nie sposób nie nazwać tych teorii naukowymi - mimo zupełnej nieprawidłowości, jaką się w efekcie wykazały. „Gdybyśmy te przestarzałe poglądy mieli nazwać mitami, znaczyłoby to, że mit może powstać za pomocą metod tego samego rodzaju i trwać może na mocy tego samego rodzaju racji, które współcześnie prowadzą do wiedzy naukowej (…). Nieaktualne teorie nie są z zasady nienaukowe tylko dlatego, że je odrzucono” . Były one podstawą do stworzenia nowych poglądów, które zapewne znów zostaną odrzucone na rzecz nowych.

Etapy

  1. Prenaukowy - badacze nie mają świadomości własnej odrębności dyscyplinarnej. Panuje spór w kwestiach fundamentalnych. Brak wspólnych metod badawczych

  2. Nauka normalna - zachodzi zgoda w kwestiach fundamentalnych; badacze posługują się jedną, wspólną metodą; prowadzone są badania szczegółowe; źródeł niepowodzeń szuka się w badaczach

  3. Kryzys - przyrost ilości badaczy wątpiących w pożyteczność i praktyczność teorii

  4. Rewolucja - odrzucenie teorii

23 listopada 2009

POZYTYWIZM W NAUKACH SPOŁECZNYCH

Pozytywizm - kierunek myśli w filozofii i literaturze zainicjowany przez Augusta Comte'a w połowie XIX wieku (Kurs filozofii pozytywnej) i kontynuowany do czasów współczesnych (zob. empiriokrytycyzm, pozytywizm logiczny). Podstawowa teza pozytywizmu głosi, że jedynie prawdziwą wiedzą jest wiedza naukowa, która może być zdobyta tylko dzięki pozytywnej afirmacji teorii za pomocą empirycznej metody naukowej.

August Comte (1798 — 1857) przeszedł do historii jako inicjator pozytywizmu we Francji oraz jako twórca naukowej socjologii. W swoich głównych dziełach: „Kurs filozofii pozytywnej” (1830-42) oraz „System polityki pozytywnej” (1851-54) opisuje podstawy swego systemu, którego aspiracją było dokonanie uniwersalnej reformy wszystkich sfer ludzkiego życia.

Fazy rozwoju ludzkiego umysłu

Według Comte'a ludzkość w swym rozwoju przeszła przez trzy fazy:

W konsekwencji w tej fazie rozwoju człowiek zrezygnował z pytania o genezę i sens świata, a także o to, jakie są niewidzialne przyczyny zjawisk.

Cechy pozytywizmu

  1. Empiryzm (od gr. ἐμπειρία empeiría - "doświadczenie") - doktryna filozoficzna głosząca, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie, lub przede wszystkim, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne.

  2. Scjentyzm (od łac. scientia - wiedza) - zespół poglądów filozoficznych głoszących, że prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarczają jedynie nauki przyrodnicze. → „Wszystkie realne problemy są pytaniami nauki, żadnych innych nie ma” - M. Schlick

Fazy pozytywizmu

EPISTEMOLOGIA

Epistemologia (od gr. ἐπιστήμη, episteme - „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos - „nauka; myśl”) teoria poznania lub gnoseologia - dział filozofii zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.

Jules Henri Poincaré (ur. 29 kwietnia 1854, zm. 17 lipca 1912 w Paryżu), francuski matematyk, fizyk, astronom i filozof nauki.

Był prekursorem teorii względności, aczkolwiek do końca życia nie zdawał sobie z tego sprawy. Swoje badania zaczął od studiowania praw Izaaka Newtona, stwierdzając, że są one wyjątkiem od innych przyjętych zasad. Obliczenia którymi się zajmował nigdy nie zostały ukończone, a teorię względności upowszechnił Albert Einstein. Zajmował się niemal wszystkimi ówcześnie znanymi dziedzinami matematyki, w wielu osiągając znaczące wyniki, m.in. w równaniach różniczkowych, jest również współtwórcą współczesnej topologii kombinatorycznej. Jako pierwszy opublikował pracę z topologii kombinatorycznej.

Ed. Le Roy. Prawda, według niego, nie jest stała, niezmienna i wieczna, jak mówią filozofowie scholastyczni, lecz zmienną jak życie, które jest jej probierzem. Cokolwiek bowiem oka­zuje ciągłą żywotność, to jest prawdziwe, i dla­tego, jeżeli chodzi o uznanie czegoś za prawdę, należy zwracać uwagę na owoce i skutki. Je­żeli jakaś teoria dobre owoce wydaje, to znak, że jest prawdziwa, w przeciwnym razie fał­szywa. To pragmatyczne (πραγμα = działanie, skutek) czyli praktyczne pojmowanie prawdy stara się Le Roy zastosować i do prawd wiary. W tym celu usiłuje przede wszystkim obalić dotychczasowe pojmowanie, a na jego miejsce postawić nowe, "więcej dostosowane do umysłowości współczesnych uczonych". I tak w kwestii istnienia Boga krytykuje wszystkie dowody, przytaczane dotąd na istnienie Boga przez filozofów katolickich, a natomiast jako pewniejszą drogę prowadzącą do Boga, podaje osobiste każdego doświadczenie.

Konwencjonalizm to przyrodoznawczy kierunek filozoficzny, powstały już w V w. p.n.e. (Protagoras, Arystyp, sofiści), a rozwinięty w końcu XIX i w XX w. (Poincaré, Bergson, Ajdukiewicz), w myśl którego wszystkie twierdzenia i teorie o charakterze naukowym są konwencjami (tzn. mają umowny charakter). Rolą pełnioną przez te konwencje jest wygoda myślenia w procesach poznania i wartościowania w danym wycinku czasoprzestrzeni, co - w przekładzie potocznym - jest takim rozeznawaniem się w pewnej rzeczywistości, w którym umownie przyjmuje się określone sądy za prawdziwe bądź nieprawdziwe oraz określone rzeczy za dobre lub/i piękne bądź złe lub/i brzydkie. Niejako "użytkowym przekazem" konwencjonalizmu jest to, iż w praktyce nie ma wiecznie niezmiennych stanowisk wobec realiów - z racji tego, że rozwojową naturę ma myśl ludzka.

Istnieje konwencjonalizm:

7 grudnia 2009

FUNKCJONALIZM W NAUKACH SPOŁECZNYCH

1. Geneza funkcjonalizmu w naukach społecznych.

Według definicji prof. M. Flis z encyklopedii socjologii - funkcjonalizm sięga do organicyzmu Spencera i Durkhaima, czyli analogii między organizmem a społeczeństwem jako całością, które składa się z pewnych organów działajcych na jego rzecz. Spencer wprowadził pojęcie funkcji - każdy organ ma swoją funkcję, każda funkcja ma swoją rolę. Funkcja ukierunkowuje i determinuje działanie danego organu. Rozwój funkcjonalizmu datuje się na 1922 rok, a jego przedstawicielem jest między innymi Malinowski. Klasyczna wersja teorii funkcjonalnej opiera się na następujących założeniach:

    1. o swoistości systemu społecznego,

    2. o jego samoregulującym charakterze,

    3. o istnieniu wymogów funkcjonalnych ,

    4. o funkcjonalności podsystemów społecznych,

    5. o egzogennym charakterze zmiany społecznej .

2. Organicyzm - pogląd filozoficzny zakładający, iż społeczeństwo funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich wzajemnej współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa). Był to jeden z pierwszych nurtów w socjologii, głoszony m.in. przez Herberta Spencera.

3. Funkcjonalizm Mertona - alternatywy funkcjonalne, dysfunkcje, funkcje jawne i ukryte.

W teorii funkcjonalnej Mertona człowiek to osoba społeczna, a więc element struktury grupy, istota zdolna w pełni zinternalizować wszelkiego typu normy społeczne. Merton wprowadził pewne innowacje do wizji Parsonsa, gdyż uważał, że jego teoria ma pewne luki. Sformułował on trzy problematyczne tezy (założenia funkcjonalizmu):

    1. o funkcjonalnej jedności systemu społecznego - system społeczny jest zintegrowaną całością i wszystkie jego elementy współdziałają na rzecz tego systemu. Stopień integracji jest kwestią empiryczną, którą należy ustalić. Najczęściej jest tek, że pewne poglądy, wzory zachowania czy instytucje są funkcjonalne dla pewnych grup a dysfunkcjonalne dla innych, stąd też w miejsce tezy o jedności funkcjonalnej należy położyć nacisk na rozmaite typy, formy, poziomy i sfery integracji;

    2. o funkcjonalnej uniwersalności elementów systemu społecznego - jeśli jakiś element (obyczaj, obiekt materialny, ideał, wierzenie) istnieje w  danym systemie społecznym to znaczy, że spełnia w nim jakąś pozytywną funkcję (w tej wizji nie ma miejsca na patologię). Dany element może spełniać nie tylko funkcje pozytywne (być funkcjonalnym) ale także funkcje negatywne (być dysfunkcjonalny) dla całego systemu lub niektórych jego elementów. Niektóre konsekwencje są konsekwencjami zamierzonymi i rozpoznanymi przez jednostki zajmujące jakieś pozycje w systemie (funkcje jawne), natomiast inne konsekwencje mogą być niezamierzone i nierozpoznane (funkcje ukryte);

    3. funkcjonalnej niezbędności elementów dla systemu społecznego - jeśli już jakiś element istnieje w danym systemie to znaczy, że jest dla tego systemu elementem niezbędnym i niemożliwym do zastąpienia. Określonej funkcji przypisany jest jeden i tylko jeden element. Teza, iż jedynie pewne, konkretne struktury mogą spełniać wymogi systemu jest fałszywa. Mogą istnieć „struktury alternatywne”, które spełniają zasadniczo te same wymogi. W rzeczywistości ta sama funkcja może być wypełniana przez wiele elementów jak i ten sam element może spełniać wiele różnych funkcji

Typy indywidualnego przystosowania

PRZYSTOSOWANIA

WZORY KULTUROWE

NORMY SPOŁECZNE

Konformizm

+

+

Innowacja

+

-

Rytualizm

-

+

Wycofanie

-

-

Bunt

(+) - akceptacja; (-) - odrzucenie; ( ) - odrzucenie panujących wartości i zastąpienie ich nowymi

KONFORMIZM


INNOWACJA

▪ zachęty do sukcesu dostarczają ustalone wartości kulturowe - NACISK KULTUROWY (np. przesadnie wysokie wartościowanie pieniądza)

▪ dostępne sposoby zmierzania do celu są przez strukturę klasową w dużej mierze ograniczone do zachowań dewiacyjnych. - STRUKTURA SPOŁECZNA (np. negowanie jednostek nie biorących udziału we współzawodnictwie w dążeniu do sukcesu finansowego, sztywna struktura społeczna klasowo ogranicza dostęp do celów, bieda)
- dysfunkcja- możliwość osłabienia motywacji do dalszych wysiłków u ludzi, którym się nie powiodło.

RYTUALIZM


WYCOFANIE

► Defetyzm - niewiara w powodzenie sprawy, zwycięstwo; przewidywanie porażki z góry, przed decydującą rozgrywką.

► Kwietyzm - bierny, beznamiętny stosunek do świata i spraw życiowych, brak aktywności.

► Eskapizm - oderwanie od rzeczywistości, ucieczka w świat iluzji, wyobraźni.


BUNT

Podwójna funkcja mitu:

▪ umiejscowienie źródła masowych frustracji w strukturze społecznej

▪ zarysowanie struktury alternatywnej, która prawdopodobnie nie będzie powodowała frustracji.

• Renegat - obiekt największej wrogości pośród zbuntowanych. Odrzuca panujące wartości, mimo, że jemu samemu się powiodło. Podważa wartości, jak to czyni grupa zbuntowana, ale stanowi również świadectwo, że została załamana jej jedność.


21 grudnia 2009

METODA NAUKOWA KARLA POPPERA

Sir Karl Raimund Popper (ur. 28 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 17 września 1994 w Londynie) - filozof specjalizujący się w filozofii nauki i filozofii społeczno-politycznej. Jego system filozoficzny został przez niego samego nazwany racjonalizmem krytycznym, który on sam uważał za kontynuację filozofii Immanuela Kanta.

Zasady epistemologii Karla Poppera:

● Falsyfikowalność : Jedynie hipotezy, które dają się falsyfikować są naukowe

● Rozwiązanie “problemu indukcji”: indukcja nie istnieje

● Nauka rozwija się dzięki kolejnemu odrzucaniu falsyfikowanych teorii

Falsyfikowalność

● Hipotezy naukowe są falsyfikowalne, tzn. można podać potencjalny sposób empirycznego ich obalenia.

● Nauka rozwija się dzięki kolejnemu odrzucaniu sfalsyfikowanych teorii. Falsyfikowane teorie zastępowane są przez nowe, o większej mocy wyjaśniania.

● Wiedza nigdy nie jest pewna: teorie ugruntowane to takie, które pomyślnie przeszły przez wielokrotne próby falsyfikacji, jednak nie zwiększa to prawdopodobieństwa ich prawdziwości.

● W związku z powyższym wiedza nie rozwija się przez kumulowanie poszczególnych obserwacji: indukcja (na podstawie badań postaje teoria) nie istnieje.

Każda hipoteza opisująca pewien aspekt rzeczywistości czy zjawisko, aby móc być uznaną za teorię naukową musi spełniać następujące kryteria:

 musi zostać ogłoszona publicznie, aby szeroka społeczność mogła się zapoznać z jej treścią;

 powinna umożliwiać precyzyjne przewidywanie wyników doświadczeń lub konsekwencji zdarzeń;

 przewidywania wg niej muszą być zgodne z uznanymi za obowiązujące teoriami i wiedzą z tej dziedziny.

0x08 graphic

Jeżeli hipoteza posiada wymienione cechy (a, b, c), to aby być uznaną za naukową musi być falsyfikowalna, to znaczy musi w jej ramach istnieć przewidywany wynik eksperymentu, wyjaśnienie zjawiska lub konsekwencji zdarzenia, które umożliwią stwierdzenie, że teoria jest błędna. Sfalsyfikowana hipoteza jest błędną teorią naukową.

*) Jeżeli hipotezę mamy na „tak” to falsyfikujemy ją na „nie”, natomiast jeśli hipoteza jest na „nie” to falsyfikujemy ją na "tak".

Zasady rozwoju wiedzy naukowej

Relacje między teoriami - jeżeli istnieją dwie teorie występujące przy danym zjawisku, wybiera się teorię, będącą bliżej zjawiska, czyli mającej więcej konsekwencji prawdziwych (KP) niż konsekwencji fałszywych (KF)

Np.

º º º

Teoria B Zjawisko Teoria A

Wniosek:

KPA > KPB u KFA < KFB

KFA ≤ KFB u KPA ≥ KPB

Koncepcja trzech światów:

SOCJOLOGIA HUMANISTYCZNA

Socjologia humanistyczna - nurt w socjologii na początku XX wieku, ukształtowany w opozycji do pozytywizmu, głoszący, że nauki o człowieku są zasadniczo inne od przyrodniczych i że wymagają odmiennych metod badania. Przedstawiciele: Max Weber, Ferdinand Tönnies, Georg Simmel, Florian Znaniecki, Stanisław Ossowski.

Cechy:

Wola ludzka:

WOLA ORGANICZNA

WOLA ARBITRALNA

- płynie z niedostępnej głębi ludzkiej jaźni

- pozostaje nierozerwalnie połączona z doświadczeniem życiowym

- działanie z wewnętrznej potrzeby

- powołuje do życia wspólnotę

- więzy pokrewieństwa

- ludzie łączą się ze względu na osobowość

- czynnikiem kontrolnym jest zwyczaj i tradycja

- kierowanie się wiarą, że tak należy postępować

- podstawą gospodarczą jest własność zbiorowa

- płynie z namysłu i wyrachowania

- z chwilą powstania usamodzielnia się

- działanie ze względu na zewnętrzne cele

- powojuje do życia społeczeństwo

- więzy umowy społecznej oraz wymiany dóbr i usług

- ludzie łączą się ze względu na role jakie mogą pełnić

- czynnikiem kontrolnym jest skodyfikowane prawo

- kierują się względem na opinię publiczną

- podstawą gospodarczą jest własność prywatna i pieniądz


Wyszukiwarka