Podstawy bezp państwa i teorii bezpieczeństwa SYLLABUS, SYLABUSY


AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Liczba punktów ECTS 6

SYLLABUS PRZEDMIOTU (MODUŁU)

Nazwa przedmiotu/modułu:

Podstawy teorii bezpieczeństwa państwa (BN)

Bezpieczeństwo państwa i podstawy teorii bezpieczeństwa (BW)

Nazwa angielska:

Founding's of security theory of state (BN)

Founding's of security of state and security's theory (BW)

Kierunek studiów:

Bezpieczeństwo Narodowe / Bezpieczeństwo wewnętrzne

Poziom studiów:

Pierwszego stopnia - stacjonarne

Specjalność:

Profil studiów:

Ogólnoakademicki

Rok akademicki - semestr

2013/2014; semestr pierwszy (zimowy)

Jednostka prowadząca:

Wydział Bezpieczeństwa Narodowego, Instytut Bezpieczeństwa Państwa,

Zakład Podstaw Bezpieczeństwa

Prowadzący przedmiot (ćwiczenia):

prof. dr hab. Jacek Pawłowski, j.pawlowski@aon.edu.pl

dr hab. Jarosław Gryz, j.gryz@aon.edu.pl

BN - mjr mgr Wojciech Sójka, dr Krzysztof Gąsiorek, mgr Radosław Wiśniewski

BW - mjr mgr Wojciech Sójka, mgr Cyprian Kozera

CELE PRZEDMIOTU (MODUŁU):

C1 - zapoznać z podstawowymi pojęciami i uwarunkowaniami bezpieczeństwa państwa (narodowego i międzynarodowego),

C2 - zapoznać z podstawami założeniami polityki bezpieczeństwa i obronności, interesami narodowymi w zakresie bezpieczeństwa oraz podstawami systemu bezpieczeństwa i obronności państwa,

C3 - zapoznać z pojęciem oraz wymaganiami i środkami ochrony i obrony narodowej oraz strukturą systemu obronnego i wojskowego państwa,

C4 - zapoznać z podstawami budowy międzynarodowych systemów bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwem jako nową dyscypliną naukową

C5 - zapoznać z odmiennymi teoriami bezpieczeństwa, ich podmiotowym, przedmiotowym i funkcjonalnym charakterem oraz tworzoną wykładnią, konstruowaniem w oparciu o te teorie paradygmatów bezpieczeństwa.

C6 - zapoznać z odmiennymi poglądami na bezpieczeństwo podmiotowe, przedmiotowe i procesualne, ich korelacją, zakresem wykluczeń, logiką doboru i eksplanacji.

C7 - zapoznać na gruncie wykładni teoretycznej z elementami konstruowania i stosowania doktryn bezpieczeństwa podmiotów społecznych

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI:

-

OCZEKIWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA:

EK1 - zna i rozumie na poziomie podstawowym pojęcia z zakresu bezpieczeństwa państwa oraz istotę i składniki bezpieczeństwa

EK2 - ma podstawową wiedzę o polityce bezpieczeństwa i obronności państwa jego interesach narodowych i celach strategicznych

EK3 - zna podstawowe pojęcia z zakresu ochrony i obrony narodowej oraz strukturę systemu obronności i wojskowego

EK4 - zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę refleksji o bezpieczeństwie w kształtowaniu nauk społecznych.

EK5 - ma podstawową wiedzę o poglądach teoretycznych dotyczących poszczególnych rodzajów bezpieczeństwa umożliwiającą posługiwanie się tymi teoriami.

EK6- potrafi słuchać ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów z zakresu nauk o bezpieczeństwie oraz posługiwać się teoriami bezpieczeństwa do identyfikacji bezpieczeństwa podmiotu oraz jego projektowania

EK7 - potrafi poprawnie, z punktu widzenia merytorycznej wiedzy oraz logicznego rozumowania, formułować własne sądy na temat problematyki bezpieczeństwa w zakresie rozumienia podstaw i teorii bezpieczeństwa, jej opisu i interpretacji wykładni

EK8 - na podstawie twórczej analizy sytuacji i problemów samodzielnie formułuje propozycje ich rozwiązania posługując się teoriami naukowymi umożliwiającymi tworzenie sądów i wykładni.

EK9 - potrafi samodzielnie wyszukiwać źródła informacji i zdobywać wiedzę szczególnie z obszaru nauk o bezpieczeństwie rozumiejąc rolę i znaczenie edukacji w zakresie podstaw i teorii bezpieczeństwa i ich stosowanie w kontekście rozwoju społecznego.

TREŚCI PROGRAMOWE:

Forma zajęć

Temat zajęć

Treść zajęć

(zagadnienia)

Liczba godzin pracy studenta

Zajęcia z udziałem nauczyciela

Praca
samodzielna

Wykłady, seminaria
i ćwiczenia

Konsultacje

Podstawy bezpieczeństwa państwa

W1

Wprowadzenie do problematyki podstaw bezpieczeństwa narodowego (państwa)

- ogólne wprowadzenie do problematyki studiowania podstaw bezpieczeństwa narodowego,

- omówienie zasadniczych treści zawartych w syllabusie przedmiotu, (modułowy układ przedmiotu)

- główne treści programowe przedmiotu,

- literatura i komputer jako podstawowe źródła wiedzy,

- szczegółowe, merytoryczne wprowadzenie do studiowania problematyki bezpieczeństwa.

2

-

2

W2

Podstawowe pojęcia, istota i składniki bezpieczeństwa

-pojęcie bezpieczeństwa, bezpieczeństwa narodowego (państwa),

- istota bezpieczeństwa,

- składniki i zakres bezpieczeństwa,

- źródła wiedzy o bezpieczeństwie narodowym (państwa).

2

-

4

Ć1

Pojęcie i interpretacja bezpieczeństwa państwa (narodowego) jako stanu, procesu oraz stanu i procesu

- różnorodność interpretacyjna bezpieczeństwa narodowego (państwa),

- bezpieczeństwo jako stan (przykłady),

- bezpieczeństwo jako proces (przykłady),

- bezpieczeństwo jako stan i proces.

2

-

4

PS1

Analiza źródeł wiedzy o bezpieczeństwie państwa (narodowym) w perspektywie historycznej i współczesnej - opracowanie bibliografii (biblioteka)

Źródła wiedzy o bezpieczeństwie narodowym (państwa) w przeszłości i współcześnie. Praca samodzielna, opracowanie bibliografii do przedmiotu.

-

4

-

Ć2

Uwarunkowania bezpieczeństwa, analiza pojęciowa zmienności, nieprzewidywalności i zaskoczenia

- ogólne uwarunkowania bezpieczeństwa, ich rodzaje,

- zmienność i nieprzewidywalność,

- zaskoczenie jako podstawowe uwarunkowania bezpieczeństwa,

- doświadczenia historyczne.

2

-

4

PS2

Opracowanie jednego z wybranych uwarunkowań bezpieczeństwa państwa na bazie doświadczeń historycznych

Opracowanie pisemne jednego z głównych uwarunkowań bezpieczeństwa państwa na bazie analizy historycznej.

-

4

-

W3

Pojęcie bezpieczeństwa międzynarodowego

- istota bezpieczeństwa międzynarodowego,

-wzrost współzależności w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego,

-ewolucja systemów bezpieczeństwa międzynarodowego.

2

-

4

Ć3

Wzrost współzależności i ewolucja bezpieczeństwa systemów międzynarodowych

- ewolucja systemów bezpieczeństwa międzynarodowego,

- współzależność systemów bezpieczeństwa międzynarodowego,

-poszerzanie przestrzennej wizji bezpieczeństwa państw

2

-

4

PS3

Wizja bezpieczeństwa międzynarodowego - opracowanie indywidualne

Opracowanie indywidualne (pisemne, graficzne) w zakresie wizji (perspektyw) bezpieczeństwa międzynarodowego.

-

4

-

W4

Polityka a strategia - podstawy teoretyczne

- polityka a strategia - podstawy teoretyczne,

- założenia polityki bezpieczeństwa państwa,

- interesy narodowe i cele strategiczne,

- podstawy systemu bezpieczeństwa państwa.

2

-

4

Ć4

Interesy narodowe, cele strategiczne w założeniach polityki bezpieczeństwa.

- założenia polityki bezpieczeństwa państwa,

- interesy narodowe,

- cele strategiczne,

- podstawy systemu bezpieczeństwa narodowego.

2

-

4

PS4

Opracowanie tabelarycznego zestawienia interesów narodowych i celów strategicznych bezpieczeństwa państwa

Indywidualne opracowanie tabelarycznego zestawienia interesów narodowych i celów strategicznych

-

2

-

Ć5

Pojęcie oraz środki ochrony i obrony narodowej

- pojęcie środków ochrony i obrony narodowej,

- wymagania ochrony i obrony narodowej,

- strategia ochrony i obrony narodowej,

- elementy systemu ochrony i obrony narodowej.

2

-

4

PS5

Wymagania ochrony i obrony narodowej

Opracowanie pisemne wybranych elementów systemu ochrony i obrony narodowej.

-

4

-

Ć6

Przygotowanie organów władzy rządowej i samorządowej do kierowania ochroną i obroną narodową

- pojęcie organów władzy rządowej i samorządowej,

- kierowanie ochroną i obroną narodową,

- ochrona ludności i ratownictwo,

- realizacja funkcji państwa gospodarza

2

-

4

PS6

Opracowanie tabelaryczne środki ochrony i obrony narodowej

Na podstawie dostępnej literatury opracowanie tabelaryczne środków ochrony i obrony narodowej

-

2

-

W5

Bezpieczeństwo jako przedmiot i dyscyplina badań naukowych

- nauka, cele poznania naukowego,

- podstawy nauk o bezpieczeństwie,

- bezpieczeństwo jako dyscyplina badań naukowych,

- metody badań bezpieczeństwa.

2

-

2

Ć7

Skuteczność i odpowiedzialność w zakresie bezpieczeństwa państwa (narodowego)

- bezpieczeństwo wartością i potrzebą człowieka,

- bezpieczeństwo człowieka a społeczeństwo i państwo,

- potrzeby społeczeństwa w zakresie bezpieczeństwa narodowego,

- rodzaje potrzeb w zakresie bezpieczeństwa narodowego,

2

-

2

Ć8

Podsumowanie pierwszego modułu tematycznego

Wg. oddzielnych ustaleń w ramach zakładu, ocena indywidualna studentów

2

-

-

Podstawy teorii bezpieczeństwa

W6

Wprowadzenie do teorii bezpieczeństwa

- teoria bezpieczeństwa jako suma teorii cząstkowych

- teoria bezpieczeństwa, jej składniki, konstrukcja;

- analiza wiodących teorii społecznych i ich relacji z teorią bezpieczeństwa

- bezpieczeństwo wewnętrzne

- bezpieczeństwo zewnętrzne

2

-

2

W7

Paradygmaty bezpieczeństwa

- uniwersalny paradygmat bezpieczeństwa:

- cechy paradygmatu: zmienność i kontynuacja;

- zastosowanie i wykorzystanie paradygmatu

2

-

4

Ć9

Teorie bezpieczeństwa społecznego

- Człowiek jako podmiot bezpieczeństwa.

- Społeczeństwo jako podmiot bezpieczeństwa

- Państwo jako podmiot bezpieczeństwa

- Środowisko bezpieczeństwa podmiotu

2

-

4

PS7

Opracowanie tabelarycznego zestawienia teorii bezpieczeństwa społecznego w postaci matrycy wielokryterialnej

Zestawienie teorii bezpieczenstwa społecznego

-

4

-

Ć10

Teorie organizacji struktur społecznych

  • Teorie władzy, państwa i polityki

  • Teorie organizacji struktur społecznych

  • Teorie: społeczne, polityczne, ekonomiczne, militarne

2

-

4

PS8

Opracowanie wybranego elementu teorii struktur społecznych

Element teorii struktur społecznych

-

4

-

W8

Teorie konfliktów społecznych i wojen

Źródła konfliktów społecznych i ich identyfikacja

Źródła ekstremizmów i ich znaczenie

Konflikty i wojny

2

-

4

Ć11

Teoretyczne wykładnie bezpieczeństwa struktur społecznych: logika myślenia i działania

- władza: decydowanie, wpływanie, zarządzanie

- siła i potęga państwa:

- od idei do rzeczywistości,

- składowe potęgi,

- formuła potęgi

- kategorie: wartości politycznych, potrzeb, interesów, celów

- zarządzanie strategiczne bezpieczeństwem (składowe, atrybuty, formy)

2

4

-

PS9

Raport z badań nt. teoretycznych wykładni bezpieczeństwa struktur społecznych

Wykładnia bezpieczeństwa struktur społecznych

-

-

4

W9

Teorie polityki, ekonomii, kultury w zakresie bezpieczeństwa struktur społecznych

Charakter teorii, ich wykładnia

2

-

4

Ć12

Teoretyczne wykładnie bezpieczeństwa politycznego

  • Na wybranym przykładzie podmiotu politycznego wskaż: cechy ideologii, funkcje ideologii, sposoby ich realizacji w praktyce

2

-

4

PS10

Opracowanie tabelarycznego zestawienia teorii bezpieczeństwa politycznego w postaci matrycy wielokryterialnej

Zestawienie tabelaryczna

-

2

-

Ć13

Teoretyczne wykładnie bezpieczeństwa ekonomicznego

Geoekonomika, pojęcie - istota - znaczenie dla bezpieczeństwa podmiotu

Wskaż wybrane podmioty, formy i sposoby realizacji geoekonomiki

2

-

4

PS11

Opracowanie tabelarycznego zestawienia teorii bezpieczeństwa ekonomicznego w postaci matrycy wielokryterialnej

Zestawienie tabelaryczne

-

4

-

Ć14

Teoretyczna wykładnia bezpieczeństwa kulturowego

Omów aspekty kulturowe w zakresie bezpieczeństwa podmiotu:

  • człowiek: charakter i postać działań

  • społeczeństwo: kreowanie rzeczywistości społecznej

  • państwo: budowa koncepcji działań

  • organizacja międzynarodowa i jej strategia

2

-

2

PS12

Opracowanie tabelarycznego zestawienia teorii bezpieczeństwa kulturowego w postaci matrycy wielokryterialnej

Opracowanie tabelaryczne

-

2

-

W10

Teoria i praktyka myślenia i działania na rzecz bezpieczeństwa

Myślenie i działanie strategiczne

2

-

2

Ć15

Podsumowanie przedmiotu

Wystawianie ocen końcowych

2

-

-

Suma godzin

50 40

80

Ogółem

170

FORMY DYDAKTYCZNE:

1.

Wykład (W)

2.

Ćwiczenie/seminarium (Ć)/(S)

3.

Konsultacje z nauczycielem (K)

4.

Praca samodzielna (PS)

5.

Raport z badań (RB)

OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA

Forma aktywności

Liczba godzin na  zrealizowanie aktywności

Godziny z udziałem nauczyciela

90

Godziny realizowane samodzielnie

80

SUMA

170

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu

6

LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA

Literatura podstawowa:

Podstawy bezpieczeństwa narodowego Polski w erze globalizacji, Zesp. Autorski, Wyd.AON, Warszawa 2008.

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku, Zesp. Autorski, Wyd. Bellona, Warszawa 2006.

Stańczyk J., Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, INP PAN, Warszawa 1996.

Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe. Podstawowe kategorie, dylematy pojęciowe i próba systematyzacji, Zeszyt problemowy Nr 1 (61) 2010, Towarzystwo Wiedzy Obronnej, Warszawa 2010.

Pawłowski J., Red. Nauk., Współczesny wymiar bezpieczeństwa. Między teorią a praktyką. Wyd.MON, 2011.

Strategia obronności RP, Wyd. MON- STR. INTERNET, 2009.

Strategia bezpieczeństwa narodowego RP, Wyd. BBN- STR. INTERNET, 2007r

Jarosław Gryz, Podstawy teorii bezpieczeństwa, AON 2011.

Hans J. Morgenthau, Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa 2010.

Lech Wyszczelski, Teorie wojenne i ich twórcy na przestrzeni dziejów, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2009.

Ryszard Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.

Ken Booth, Theory of World Security, University of Wales, Aberystwyth, December 2007

Literatura uzupełniająca:

Nowakowski Z. Szafran H. Szafran R., Bezpieczeństwo w XXI wieku. Wyd. RS DRUK Drukarnia Wydawnictwo, Rzeszów 2009.

Kuźniar R, Polityka i siła, Wyd. Scholar, Warszawa 2005.

Zięba R., Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Wyd. nauk. SCHOLAR, Warszawa 2004.

Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa państwa, Wyd. AON 2002.

Zenon Stachowiak, Stanisław Kurek, Sylwester Kurek, Bezpieczeństwo ekonomiczne Rzeczypospolitej Polskiej, ZUMS, AON 2006.

Krzysztof Loranty, Bezpieczeństwo społeczne Rzeczypospolitej Polskiej, ZUMS, AON 2006.

Jan Czaja, Bezpieczeństwo kulturowe Rzeczypospolitej Polskiej, ZUMS, AON 2006.

Stanisław Śladkowski, Bezpieczeństwo ekologiczne Rzeczypospolitej Polskiej, ZUMS, AON 2006.

FORMA I WARUNKI ZALICZENIA MODUŁU (PRZEDMIOTU)

Przedmiot kończy się egzaminem. Na ocenę końcową składają się: oceny cząstkowe uzyskane w toku realizacji treści programowych modułu/przedmiotu (ocena z prac zaliczeniowych, testów kontrolnych, testów po poszczególnych modułach (częściach), odpowiedzi i aktywność, itp.), oraz ocena z egzaminu (w formie pisemnej bądź testu końcowego z całości zakresu modułu/przedmiotu). Warunkiem przystąpienia do egzaminu końcowego jest uzyskanie pozytywnych ocen z poszczególnych części (modułów) przedmiotu i ocen z prac zleconych przez prowadzących przedmiot (ćwiczenia) oraz rozliczenie nieobecności na zajęciach.

SPOSOBY OCENY (F - FORMUJĄCA, P - PODSUMOWUJĄCA)

Ocena formująca

Ocena podsumowująca

F1. Praca zaliczeniowa

P1. Egzamin

F2. Ocena za referat

P2. Zaliczenie na ocenę

F3. Ocena z raportów z badań

P3. Zaliczenie na ocenę

III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O MODULE (PRZEDMIOCIE)

  1. Do każdego zagadnienia przygotowuje się wyznaczony student lub zespół, opracowując pisemnie referat wprowadzający do dyskusji, uwzględniając wytyczne wykładowcy (wystąpienia oraz referaty podlegają ocenie przez prowadzącego zajęcia). Student lub przedstawiciel zespołu referuje przygotowane zagadnienie wykorzystując prezentacje multimedialne i inne środki wspomagające.

  2. Czas głoszenia referatu: 15-20 minut.

  3. Układ wystąpienia: temat wystąpienia; podstawowe zagadnienia; literatura przedmiotu wykorzystana do przygotowania wystąpienia; treści (poprzedzone tezą); wnioski.

  4. W referatach lub wypowiedziach należy wskazywać (prezentować) przykłady praktyczne (zaczerpnięte z literatury i Internetu), eksponując plusy i minusy zastosowanych rozwiązań.

  5. Wszyscy studenci studiują w niezbędnym zakresie literaturę przedmiotu oraz są w gotowości do dyskusji.

  6. Ocenie podlega: referujący, aktywność studentów w grupie oraz przygotowane referaty.

  7. W przypadku pytań należy nawiązać kontakt z wykładowcą przed zajęciami.

  8. Konsultacje w zakresie treści przedmiotu prowadzą:

Prof. dr hab. Jacek Pawłowski, pokój 304, Bl. 25

Dr hab. Jarosław Gryz, pokój 143, Bl. 25

  1. Inne przydatne informacje wg. uznania wykładowcy

……………………………………. ……………………………………………

(podpis kierownika zakładu) (podpis autorów syllabusa)

1


Wyszukiwarka