FIRMA

Jest kwalifikowaną nazwą odnoszącą się wyłącznie do spółek handlowych. Jest nazwą, pod którą spółka prowadzi działalność. Prawo firmowe = zespół norm wynikających bezpośrednio z przepisów, związane z tworzeniem, używaniem, rozporządzaniem i ochroną prawa do firmy. Zasady w prawie firmowym:

1.prawdziwości ( konieczność przedstawienia w firmie danych prawdziwych, zakaz wprowadzania w błąd co do danych zawartych w firmie)

2.jedności (spółka obiera tylko jedną firmę dla oznaczenia przedsiębiorstwa. Firma oddziału powinna odpowiadać firmie zakładu głównego)

3.ciągłości (możliwość korzystania z firmy w dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu m.in. po zbyciu przedsiębiorstwa)

4.wyłączności (każda nowa firma powinna dostatecznie się odróżniać od firm już wpisanych lub zgłoszonych do rejestru w tej samej miejscowości)

5.jawności (ogólna dostępność do rejestru przedsiębiorców.

Firma spółki handlowej składa się z:

a. Korpusu = to trzon firmy. Przy spółkach osobowych określony obligatoryjnie, dowolny przy kapitałowych. Korpus identyfikuje spółkę.

b. Dodatków = dzielą się na obligatoryjne (wskazują formę spółki) i fakultatywne.

PROKURA

Prokura jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju. Jej cechy to: ustawowo określony zakres umocowania, mogą ją ustanowić jedynie spółki handlowe, prokura jest wpisywana do rejestru, nie można ograniczyć prokury ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich, czynności prawne możliwe do dokonania przez prokurenta muszą się wiązać z prowadzeniem przedsiębiorstwa zarobkowego spółki (oznacza to, że w ramach prokury nie można dokonywać czynności wiążących się z prywatnymi interesami prokurenta).

Prokura obejmuje występowanie we wszelkich stosunkach prawnych polegających na ujawnianiu stanowiska spółki na zewnątrz, składaniu odpowiednich oświadczeń woli itd.

Różnice między pełnomocnictwem a prokurą:

-Mocodawcą przy klasycznym pełnomocnictwie może być każdy podmiot prawa a przy prokurze tylko spółki handlowe

-Zakres umocowania pełnomocnika wynika z oświadczenia woli mocodawcy, a przy prokurze wynika z ustawy

-Pełnomocnictwo może być ograniczone lub rozszerzone w swoim zakresie, może być zastępowane jedną formą przez drugą, prokura nie może być ograniczona ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich ( można ograniczyć zakres prokury wew.!!!)

-Możliwe jest udzielenie dalszych pełnomocnictw.

Udzielenie prokury następuje przez jednostronną czynność prawną - oświadczenie woli spółki handlowej. Legitymację czynną do udzielenia prokury w sp.j. w stosunkach zewnętrznych ma każdy wspólnik uprawniony do reprezentowania spółki, a w stosunkach wew. ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo do prowadzenia spraw spółki (tak samo w sp.p., w sp.k. tak samo w odniesieniu do komplementariuszy). W spółce z o.o. i akcyjnej powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu (podjęcie uchwały).

Nie można udzielić prokury, gdy spółka jest w likwidacji lub gdy wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Prokury można natomiast udzielić w czasie trwania postępowania układowego.

Udzielenie prokury może odbyć się jedynie przez pisemne oświadczenie. Przepisy nie wymagają przyjęcia prokury. Prokurent może jednak odmówić przyjęcia prokury, zawiadamiając o tym spółkę i sąd rejestrowy. Udzielenie prokury i jej wygaśnięcie powinno być zgłoszone do rejestru. W przypadku udzielenia prokury łącznej okoliczność ta powinna być ujawniona we wpisie.

Na podstawie udzielonej prokury nie może być dokonane: zbycie przedsiębiorstwa, wydzierżawienie przedsiębiorstwa i ustanowienia na nim prawa użytkowania, zbycie i obciążenie nieruchomości.

Legitymacja bierna do bycia prokurentem przysługuje osobom fizycznym (wyjątek!!!- można udzielić prokury os. prawnej zarządzającej funduszem - NFI) , które mają co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Prokurentem nie może być wspólnik sp.j., komplementariusz, partner, członek zarządu sp. z o.o. i akcyjnej. Mogą być natomiast prokurentami wspólnicy ostatnich dwóch spółek jeśli nie są w zarządzie. Prokurentem może być także komandytariusz i akcjonariusz spółki kom- akc.

Prokurent nie jest organem spółki kapitałowej.

Reprezentacja łączna spółek może polegać na obowiązku współdziałania co najmniej dwóch członków zarządu, członka zarządu i prokurenta, członka zarządu i pełnomocnika, dwóch prokurentów, a także dwóch pełnomocników. Przy prokurze łącznej nie jest konieczne jednoczesne działanie prokurentów.

UŁOMNA OS. PRAWNA

Ta kategoria podmiotów, mimo że osobowości prawnej nie posiada jest wyposażona w:

-zdolność prawną

-zdolność do czynności prawnych

-zdolność sadową

-wyodrębnienie organizacyjne

-posiadanie odrębnego majątku

-występowanie pod własną firmą

-odpowiedzialność majątkiem za własne zobowiązania (z jednoczesną subsydiarną odpowiedzialnością wspólników).

SPÓŁKA W ORGANIZACJI

Wyróżniamy trzy fazy związane z tworzeniem spółki kapitałowej: spółka przedorganizacyjna (spotkania, negocjacje, uzgodnienia, listy intencyjne, umowa przedwstępna), spółka w organizacji i spółka właściwa.

Przy sp. z o.o. momentem powstania spółki w organizacji jest zawarcie umowy spółki, a w przypadku spółki akcyjnej - objęcie wszystkich akcji. Z tym też momentem spółka w organizacji staje się podmiotem prawa - ma zdolność prawną, zdolność sądową oraz zdolność do czynności prawnych. Działa pod własną firmą z dodatkiem „w organizacji”. Nie jest możliwe rozporządzanie udziałem lub akcją w czasie trwania spółki w organizacji.

Z chwilą wpisu do rejestru staje się ona spółką właściwą i uzyskuje osobowość prawną.

Za zobowiązania sp. w organizacji odpowiadają spółka i osoby, które działały w jej imieniu.

Spółka z o.o. w organizacji jest reprezentowana przez zarząd albo pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Sp. akcyjna w organizacji jest reprezentowana przez zarząd, a do czasu jego ustanowienia przez wszystkich założycieli działających łącznie lub przez pełnomocnika (ustanowiony jednomyślnie).

SPÓŁKA CYWILNA

Jest umownym stosunkiem cywilnoprawnym, w którym wspólnicy zobowiązują się do świadczenia polegającego na dążeniu do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Z dniem 1 st. 2001 roku sp.c. straciła status przedsiębiorcy, za przedsiębiorców uważa się poszczególnych jej wspólników.

Jeśli sp.c. osiągnie przychody netto ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat na poziomie 400 000 EURO (przedsiębiorstwo większych rozmiarów), zostaje wpisana do rejestru i staje się sp.j.

Cechą sp.c. jest zasada niezmienności składu osobowego wspólników. Nowy wspólnik może przystąpić do spółki tylko poprzez zmianę jej umowy. Nie jest możliwe przesuniecie udziału w spółce na osobę trzecią.

Okoliczności związane z utworzeniem sp.c.:

-wspólników musi być co najmniej dwóch (mogą być os.fiz. i os.pr.)

-wspólnicy podejmują zobowiązanie do osiągnięcia wspólnego celu gosp. (zysk)

-realizacja tego celu odbywa się poprzez działanie w sposób oznaczony, w szczególności poprzez wniesienie wkładów (sposób ten określa się w umowie spółki)

-musi być zawarta umowa spółki w formie pisemnej, brak jednak sankcji nieważności (umowa ma charakter konstytutywny, kreuje spółkę).

Możliwe jest przyjęcie, że część wspólników wnosi do spółki określony wkład, inni natomiast nie są obciążeni takim obowiązkiem. Domniemywa się, że wkłady wspólników mają jednakowa wartość, jednakże wspólnicy mogą w umowie spółki wyraźnie je zróżnicować.

Zawarcie umowy spółki powoduje miedzy wspólnikami specyficzną wspólność łączną (wspólność do niepodzielnej ręki). Obejmuje ona zarówno wkłady wnoszone do spółki jak i wszystkie składniki majątkowe nabyte w toku działalności spółki. Utworzony majątek jest własnością wszystkich wspólników a nie spółki. Wspólność łączna jest odrębnym majątkiem, który nie wchodzi w skład majątków poszczególnych wspólników. Wspólnik nie może bez zgody pozostałych rozporządzać udziałem we wspólnym majątku ani udziałem poszczególnych jego składnikach. Ponadto czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku.

Za zobowiązania spółki wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie między sobą (każdy odpowiada za całość długu, a spełnienie świadczenia zwalnia pozostałych wspólników). Wspólnik, z którego majątku nastąpiło zaspokojenie, ma roszczenie regresowe w stosunku do pozostałych wspólników. Odpowiedzialność jest ponad to osobista, nieograniczona i pierwszorzędna.

Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. To prawo może mu zostać odebrane tylko za jego zgodą albo z ważnych powodów przez sąd. Jeżeli wspólnicy nie uregulują zasad prowadzenia spraw w umowie spółki, obowiązują następujące zasady ( to samo przy spółkach jawnych!!!! komand. i komand-akcyjnych !!!!!)

-każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały wspólników może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki

-przy czynnościach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, konieczna jest uchwała wszystkich wspólników

-jeśli czynność ma charakter zwykłego zarządu, a przed jej zakończeniem choćby jeden ze wspólników sprzeciwił się jej wykonaniu, potrzebna jest uchwała wszystkich wspólników

-jeżeli czynność ma charakter nagły (nadzwyczajny), której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty, każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały ją wykonać.

Poza wspólnikami spółkę mogą reprezentować pełnomocnicy. Zarówno przedstawiciel ustawowy (wspólnik), jak i pełnomocnik działają w imieniu wszystkich wspólników oraz swoim własnym.

Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i uczestniczy w tym samym stosunku w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Można jednak zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach (ale nie w zyskach!!!).

Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku dopiero po rozwiązaniu spółki, a gdy spółka został zawarta na czas dłuższy - z końcem każdego roku obrachunkowego.

Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do używania oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu a także taką wartość wspólnego majątku, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Rozwiązanie spółki.(od momentu rozwiązania wspólnik może rozporządzać swoim udziałem w majątku wspólnym). Przyczyny:

-następuje zdarzenie, którym umowa łączy skutek w postaci rozwiązania spółki

-osiągnięcie celu spółki

-osiągnięcie tego celu staje się niemożliwe

-jeżeli w spółce miałby pozostać tylko jeden wspólnik

-zgoda wszystkich wspólników (uchwała jednomyślna)

-orzeczenie sądu na podstawie żądania wspólnika z ważnych powodów.

Likwidacja. Spółka trwa aż do zakończenia postępowania likwidacyjnego. Likwidatorami mogą być wspólnicy bądź osoby wybrane jednomyślną uchwałą, lub tez wyznaczone przez sąd. Likwidacja polega na zakończeniu interesów spółki. Likwidatorzy mają obowiązek spłacić długi wierzycielom. Postępowanie likwidacyjne jest zakończone z chwilą ostatniego rozliczenia. Konieczne jest podjęcie uchwały przez wspólników zakończeniu likwidacji.

SPÓŁKA JAWNA

Oparta jest na bezpośrednim i osobistym zaangażowaniu wspólników przedsiębiorstwo prowadzone przez spółkę. Jest to spółka, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Nie jest osobą prawną. Mogą ją tworzyć os.fiz. i os.pr.. Umowa spółki w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Jeśli umowa spółki na to zezwala, umowa może być zmieniona większością głosów.

Jej cechy: wyodrębnienie organizacyjne, odrębny majątek spółki, odpowiedzialność majątkiem spółki, występowanie pod własną firmą.

Zasada zbywalności praw w spółkach osobowych = ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inna osobę wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący.

Sp. j. powstaje jako umowa dwóch lub więcej osób. We wspólnym imieniu prowadzi przedsiębiorstwo w celu zarobkowym.

Umowa spółki powinna zawierać co najmniej:

-firmę i siedzibę

-określenie wkładów i ich wartość

-przedmiot działalności

-czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Firma powinna zawierać nazwiska (firmy, nazwy) wszystkich wspólników albo jednego lub kilku z dodatkiem „spółka jawna”. Siedziba spółki znajduje się tam, gdzie prowadzone są sprawy spółki.

Wszelkie mienie wnoszone jako wkład, a także nabyte dla spółki w czasie jej istnienia, stanowi majątek spółki (jest on odrębny od majątków osobistych wspólników). Wkłady wspólników na własność mogą być zarówno pieniężne jak i niepieniężne (własność lub inne prawa, jeśli mają określoną wartość majątkową, zdolność bilansową, są zbywalne i możliwe do ustanowienia. Aportem może być także świadczenie usług lub pracy. Jeśli tak jest to należy wyraźnie sformułować w umowie spółki rodzaj i wartość świadczenia).

Charakterystyczne dla sp.j. jest to, że za wnoszone wkłady wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5%, nawet gdy spółka poniosła stratę.

Za zaciągnięte zobowiązania odpowiada każdy wspólnik bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi. Ale odpowiada subsydiarnie!!! (Odpowiedzialność: bezpośrednia, osobista, solidarna, nieograniczona ale subsydiarna.)

Jeśli nowy wspólnik przystępuje do spółki już istniejącej ponosi odpowiedzialność także za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem. Jeśli wspólnik jawny przystępuje do działającego już przedsiębiorcy jednoosobowego, odpowiada również za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa prze przedsiębiorcę jednoosobowego, przed przystąpieniem wspólnika.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę (możliwe jest wyłączenie prawa do reprezentacji, ale nie jego ograniczenie). Może mu ono zostać odebrane w dwóch przypadkach:

-jeśli w umowie spółki zostanie on wyłączony od prawa reprezentacji czyli, gdy wyrazi na to zgodę

-wbrew jego woli jedynie z ważnych powodów prawomocnym orzeczeniem sądu.

Spółka może być tez reprezentowana przez: prokurentów (wspólnik, który ma prawo do reprezentacji nie może być prokurentem), pełnomocników, likwidatorów, syndyka masy upadłościowej.

Umowa spółki nie może powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z pominięciem wspólników ( a więc przynajmniej jeden musi to robić).

Jeśli czynność jest zaliczona do czynności zwykłych, ale przyjęto w umowie, że konieczna jest uchwała wszystkich wspólników, to niezbędna jest jednomyślna uchwała wspólników mających obowiązek prowadzenia spraw spółki.

Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zysku i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Umowa może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.

Obowiązek lojalności wspólników wobec spółki występuje jedynie w spółce jawnej i komandytowej; nie ma miejsca w spółkach kapitałowych. Obowiązek lojalności polega na powstrzymaniu się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami spółki. Nie wolno wspólnikom bez wyraźnego lub dorozumianego zezwolenia pozostałych zajmować się interesami konkurencyjnymi, w szczególności uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik sp.c. oraz sp.j., partner, komplementariusz lub członek organu.

Wystąpienie wspólnika ze spółki może być:

-dobrowolne = wspólnicy porozumiewają się co do faktu, iż jeden bądź kilku występuje ze spółki, a ona trwa nadal z pozostałymi wspólnikami. Jeśli spółkę zawarto na czas nieokreślony wypowiedzenia dokonuje się na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego.

-przymusowe = na podstawie wyroku sądu.

Niezbędne jest rozliczenie ze wspólnikiem. Udział kapitałowy powinien być mu wypłacony w gotówce. Rzeczy dane spółce do używania, zwraca się w naturze.

Rozwiązanie spółki = w następstwie zaistnienia przyczyn rozwiązania następuje likwidacja spółki. Szczególną postacią rozwiązania jest przekształcenie w inną spółkę. Przyczyny rozwiązania:

-przyczyny przewidziane w umowie spółki

-jednomyślna uchwała wszystkich wspólników

-ogłoszenie upadłości spółki

-śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości

-wypowiedzenie

-wypowiedzenie spółki przez wierzyciela osobistego wspólnika

-prawomocne orzeczenie sądu

-gdy liczba wspólników zmniejszy się do jednego.

Likwidacja. Postępowanie likwidacyjne może być w drodze jednomyślnej uchwały przerwane i spółka może być prowadzona dalej (ale nie gdy upadłość lub prawomocny wyrok sądu, oraz gdy spółkę wypowiada wierzyciel osobisty wspólnika). Likwidatorami z mocy prawa są wszyscy wspólnicy. Mogą być odwołani za jednomyślną zgodą wspólników, a ci wyznaczeni przez sąd - tylko przez sąd. Likwidatorzy mają obowiązek zakończenia bieżących interesów spółki, ściągnięcia wierzytelności, wypłacenia zobowiązań i upłynnienia majątku spółki.

Otwarcie likwidacji należy zgłaszać do rejestru. Skutkiem rozpoczęcia likwidacji jest też wygaśnięcie prokury.

SPÓŁKA PARTNERSKA

Spółka ta jest podmiotem prawa, ma więc zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych. Działa pod własną firmą, ma wyodrębnienie organizacyjne i majątkowe. Nie posiada osobowości prawnej. Tworzona jest przez os. fizyczne (tylko!!!!) w celu wykonywania jednego lub więcej wolnych zawodów (wolny zawód = wykonywany profesjonalnie, zawodowo przez świadczenie usług typowych, działalność jest wykonywana na własny rachunek i wymaga szczególnego wykształcenia lub umiejętności). Partnerzy (np.): adwokat, aptekarz, architekt, doradca podatkowy, biegły księgowy, lekarz, notariusz, tłumacz przysięgły. Przedmiot działalności spółki musi mieć ścisły związek z wolnym zawodem.

Do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienie każdego partnera do wykonywania przez niego wolnego zawodu. Z chwilą wpisu do rejestru powstaje spółka jako podmiot prawa.

KSH nie dopuszcza łączenia spółek osobowych tak żeby powstała nowa spółka osobowa!!!!!

Umowa sp.p. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Korpus firmy sp.p. musi mieć charakter osobowy.

Gdy sprawy spółki prowadzą partnerzy, siedziba spółki jest miejscowość, w której są prowadzone sprawy spółki. Gdy prowadzenie spraw powierzone jest zarządowi, siedziba spółki jest miejscowość, w której siedzibę ma zarząd.

Odpowiedzialność wspólników ma charakter subsydiarny, nieograniczony, osobisty. Odpowiedzialność jest wyłączona przy zobowiązaniach spółki powstałych w związku:

-z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu

-z działaniem lub zaniechaniem osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

Zasadą jest, ze każdy partner ma prawo reprezentowania spółki samodzielnie. Umowa spółki może wyłączyć prawo niektórych wspólników, bądź wprowadzić inne zasady reprezentacji (np. reprezentacja łączna).

Możliwe jest pozbawienie partnera prawa reprezentacji wbrew jego woli (tylko z ważnych powodów uchwałą ¾ głosów przy obecności 2/3 partnerów. Partner jest skutecznie pozbawiony prawa do reprezentowania, gdy fakt ten zostanie wpisany do rejestru. Możliwe jest również pozbawienie tego prawa przez sąd).

Wystąpienie wspólnika ze spółki i rozwiązanie spółki odbywa się wg zasad określonych dla sp.j. Tak samo, jeśli chodzi o likwidację.

Wystąpienie wspólnika ze spółki może mieć charakter dobrowolny lub obligatoryjny. Wystąpienie następuje przez pisemne oświadczenie skierowane do zarządu lub choćby jednego partnera uprawnionego do reprezentacji spółki. Jeśli partner utraci prawo do wykonywania wolnego zawodu powinien wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego (możliwa jest, więc czasowa możliwość bycia partnerem pomimo braku uprawnień).

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Najważniejsze cechy:

-zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego i wpis do rejestru

-podmiotowość prawna

-prowadzenie przedsiębiorstwa

-dwa rodzaje wspólników (zawsze!!!), nie można być jednocześnie komp. i koman. - mogą nimi być os. fiz., prawne, handlowe spółki osobowe, ale nie sp.cyw.

-występowanie pod własna firmą

-zróżnicowany system odpowiedzialności wspólników - komplementariusz odpowiada bez ograniczeń, komandytariusz ma ograniczoną odp.

Firma składa się z nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy i powinna zawierać dodatek „spółka komandytowa”. Nazwiska komandytariuszy nie mogą znaleźć się w firmie.

Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zmiana umowy spółki też wymaga takiej formy.

Majątek jest kompleksem odrębnym od osobistych majątków wspólników. Wierzyciel osobisty w czasie trwania spółki nie może dokonać zajęcia udziału wspólnika.

Suma komandytowa to cyfrowo określona kwota pieniężna, która wyznacza górną granicę odpowiedzialności osobistej komandytariusza za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli. Bez określenia tej sumy spółka nie dochodzi do skutku. Stanowi swego rodzaju wartość gwarancyjną.

Istnieje obowiązek określenia wkładów w umowie spółki. Wkład do spółki oznacza wartość majątkową wnoszoną. Przedmiot wkładu nie może być analogiczny dla komp. i koman. Wkłady komandytariusza dzielimy na:

-wniesione = rzeczywiste przysporzenie majątkowe, które wchodzi do majątku spółki. W granicach wniesionego wkładu komandytariusz staje się wolny od odpowiedzialności osobistej wobec osób trzecich. Komandytariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjonalnie do rzeczywiście wniesionego wkładu.

-umówione = jest określony w umowie spółki ale nie wniesiony. Komandytariusz nie ponosząc nakładów na majątek spółki zabezpiecza jej działalność poprzez swoją odpowiedzialność osobistą „z sumy komandytowej”, wtedy suma koman. wyznacza max ryzyka z majątku osobistego.

Można przyjąć, że wkład wniesiony ma wpływ na odpowiedzialność komandytariusz za zobowiązania spółki i udział w zyskach, natomiast wkład umówiony ma wpływ na wysokość udziału w stratach.

Odpowiedzialność komplementariusza: osobista, nieograniczona, solidarna (razem z pozostałymi komplem., koman. oraz ze spółką), subsydiarna (nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem do rejestru -wtedy odp. pierwszorzędna).

Odpowiedzialność komandytariusza: bezpośrednia, osobista, solidarna, subsydiarna. Komandytariusz odpowiada do kwoty sumy komand. Jeśli wartość wkładu wniesionego jest niższa od umówionego, wspólnik ten ponosi odp. osobistą i bezpośrednią jedynie w granicach różnicy w powyższych wkładach (odp. „mieszana”).

W trakcie działalności spółki wkład może zostać zwrócony w całości lub w części; zostaje wówczas przywrócona odpowiedzialność osobista do wartości dokonanego zwrotu. Zwrot wkładu wymaga zgody wspólników i musi zostać zarejestrowany.

Szczególne zasady odpowiedzialności:

-wspólnik występujący i wspólnik przystępujący odpowiadają solidarnie

-jeśli w firmie zamieszczone zostanie nazwisko komandytariusza, ponosi on odpowiedzialność wobec osób trzecich jak komplementariusz

-do momentu zarejestrowania stosuje się przepisy o sp.jaw.

-komandytariusz upoważniony do reprezentowania spółki (pełnomocnik lub prokurent) odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z dokonanej przez siebie w jej imieniu czynności bez ograniczenia, jeśli nie ujawnił kontrahentowi w sposób doraźny lub dorozumiany swego pełnomocnictwa lub prokury. Odpowiedzialność taką ponosi również, jeśli przekroczył granicę swojego umocowania.

Spółkę komandytową mogą reprezentować: komplementariusze, pełnomocnicy, prokurenci. Pełnomocnictwo powinno mieć formę pisemną pod rygorem nieważności. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki. Komandytariusz ma obowiązek ujawnić swoje pełnomocnictwo lub prokurę.

Jeśli umowa nie stanowi inaczej komandytariusz nie ma ani prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki ( ale komplementariusze mogą mu je przyznać).

Przy likwidacji mają zastosowanie przepisy o sp. jawnej.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO - AKCYJNA

To spółka osobowa, która ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden jest akcjonariuszem. Możliwe jest utrzymanie podwójnego statusu, ale nie jeśli nie ma innych wspólników spółce.

Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Możliwe jest też powstanie spółki przez przekształcenie ( kapitałowej w kom-akc lub osobowej w kom-akc).

Czynności konieczne do utworzenia spółki:

-zawiązanie spółki

-podpisanie statutu (osoby podpisując go stają się założycielami spółki - powinni podpisac co najmniej wszyscy komplementariusze). Forma aktu notarialnego.

wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego (zostaje to poświadczone w formie aktu notarialnego). Wkłady na pokrycie całego kapitału zakładowego nie muszą być wniesione, jeśli:

=wnoszone są wkłady niepieniężne i statut dopuszcza możliwość wnoszenia wkładu najpóźniej przed upływem roku od rejestracji

=gdy wnoszone są wkłady pieniężne i możliwe jest ich wpłacenie w wysokości 25% przed rejestracją

=gdy akcje są obejmowane wyłącznie za wkłady niepieniężne, albo mieszane, wówczas kapitał zakładowy musi być pokryty przed zarejestrowaniem w wysokości 12 500 PLN

-wskazanie osób prowadzących sprawy i reprezentujących spółkę

-ustanowienie rady nadzorczej

-wpis do rejestru.

Nazwisko akcjonariusz nie może być umieszczone w firmie (jeśli doszłoby do takiej sytuacji to akcjonariusz ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich tak jak komplementariusz -w sposób nieograniczony).

Wkłady muszą wnieść komp. i akcjon. Komplementariusz wnosi zgodnie z zasadami w spółce jawnej (również praca i usługi), jego wkłady muszą być oznaczone i mieć określoną wartość. Akcjonariusz nie może wnosić praw niezbywalnych ani pracy czy usług.

W statucie należy określić: wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę oraz czy są na okaziciela czy imienne. Ponad to należy wskazać czy i jakie uprawnienia towarzyszą akcjom. W statucie musi też się znaleźć określenie organizacji walnego zgromadzenia i rady nadzorczej (rada nadzorcza musi być utworzona, gdy statut tak stanowi lub gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób. O składzie rady decyduje walne zgromadzenie. Komplementariusz albo jego pracownik nie mogą być członkami rady. Rada może delegować swoich członków do czasowego wykonywania czynności komplementariuszy, gdy żaden z nich nie może sprawować swoich czynności).

Majątek spółki stanowi wszelkie wniesione mienie jako wkłady i nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Kapitał zakładowy (min 50 000 PLN) jest określoną cyfrowo wartością pieniężną, będącą sumą wkładów akcjonariuszy do spółki. Za te wkłady otrzymują oni akcje. Komplementariusz może wnieść wkład do spółki na inne fundusz niż kapitał zakładowy (jeśli jednak wniesie też na zakładowy stanie się jednocześnie akcjonariuszem - podwójny status). Podwójny status nie wyłącza nieograniczonej odpowiedzialności komplementariusza, każda akcja przez niego objęta daje prawo tylko do jednego głosu i nie można jej uprzywilejować.

Odpowiedzialność komplementariusza: osobista, nieograniczona, solidarna (z innymi komplementariuszami i spółką), subsydiarna ( nie ma zastosowania przed wpisem do rejestru - wtedy odp. pierwszorzędna).

Akcjonariusz ponosi odpowiedzialność osobistą tylko gdy:

-działał w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed wpisem do rejestru

-nazwisko akcjonariusz zostało umieszczone w firmie

-dokonując czynności prawnych jako pełnomocnik (prokurent) nie ujawnił swego pełnomocnictwa, przekroczył granice umocowania lub działał bez niego

-gdy zmienił swój status i stał się komplementariuszem.

Spółkę reprezentują komplementariusze mający prawo do reprezentacji. Akcjonariusz nie ma prawa do reprezentacji; komplementariusze mogą mu jednak udzielić umocowania do działania jako pełnomocnik bądź prokurent. Reprezentacja czynna może być jednoosobowa lub łączna, a reprezentacja bierna jest jednoosobowa.

Akcjonariusz nie uczestniczą w procesie prowadzenia spraw spółki. Robią to komplementariusze ( w zakresie nie przyznanym walnemu zgromadzeniu lub radzie nadzorczej). Zasada = nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Udział w walnym zgromadzeniu mają akcjonariusze i komplementariusze. Każda akcja akcjonariusza daje prawo do jednego głosu (ale może być uprzywilejowana i dawać dwa głosy).

Przy udziale w zysku decydujący jest poziom wkładów wniesionych do spółki. Decyduje rzeczywista wartość wkładów i to bez znaczenia, na jaki kapitał został wniesiony.

Komplementariusz może wypowiedzieć spółkę, akcjonariusz nie. Komplem. może wypowiedzieć jeśli statut tak stanowi. Robi to na 6 miesięcy przed końcem roku obrotowego w formie pisemnego oświadczenia. Od wystąpienia ze spółki rozwiązanie różni się tym, ze wywołuje skutek wobec wszystkich wspólników, podczas gdy wystąpienie należy odnosić tylko do danego wspólnika.

Likwidatorami są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki.

SPÓŁKA Z O.O.

Spółka kapitałowa. A więc posiada pewne cechy:

-obowiązek wniesienia do spółki wkładów

-nieodpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki (tylko do wniesionych wkładów)

-odpowiedzialność spółki całym swoim majątkiem za zobowiązania

-działanie przez organy a nie z pośrednictwem wspólników

-zmiana składu wspólników niw wpływa na stosunki spółki.

Posiada osobowość prawną, działa w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały.

Może być utworzona prze jedną lub więcej osób ( ale nie przez jednoosobowa spółkę z o.o.)w każdym celu prawnie dopuszczalnym (a wiec oprócz celu gospodarczego też cele kulturalne, naukowe, polityczne).

Do powstania spółki konieczne jest:

-zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego. Może być zawarta przez pełnomocnika byle by miało ono formę aktu notarialnego. (powstaje spółka w organizacji mająca rachunek bankowy - za jej zobowiązania odpowiadają solidarnie ze spółką wspólnicy do wysokości nie wniesionego wkładu)

-wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego

-ustanowienie władz spółki (organy powoływane uchwałą wspólników. Spółkę w organizacji reprezentują wspólnicy lub pełnomocnik powołany jednomyślnie)

-wpis do rejestru (zgłoszenie wniosku o wpis do rejestru powinno być wykonane w ciągu 6 miesięcy od zawarcia umowy spółki pod rygorem utrat mocy obowiązującej).

Siedzibą spółki jest miejsce wykonywania spraw przez zarząd.

Kapitał zakładowy stanowi cyfrowo oznaczoną kwotę pieniężną, stanowiącą sumę wniesionych do spółki wkładów. Musi on być określony w umowie spółki i w całości pokryty do momentu zarejestrowania spółki. Min to 50 000 PLN. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały, które mogą być równe bądź nie. Jeśli wspólnicy mogą mieć po różnej liczbie udziałów muszą mieć one jednakową wartość nominalną.

Nie można milcząco przedłużyć czasu trwania spółki (potrzebna zmiana umowy).

Rozwiązanie spółki już wpisanej do rejestru (tzw. nieważność spółki), gdy:

-nie zawarto umowy spółki (np. nie było formy aktu notarialnego)

-określony w umowie przedmiot działalności jest sprzeczny z prawem

-umowa lub statut nie zawierają najważniejszych wymaganych postanowień

-wszystkie osoby podpisujące umowę spółki lub statut nie miały zdolności do czynności prawnej w chwili dokonania.

Z powodu powyższych braków spółka nie może być rozwiązana, jeśli od chwili wpisu minęło 5 lat. Orzeczenie o rozwiązaniu nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.

Kryteria aportu (stosowane łącznie):

+możliwość określenia wartości majątkowej prawa

+możliwość wyceny i umieszczenia w bilansie

+zbywalność prawa (może być przenoszone na inne podmioty)

+możliwość ustanowienia prawa.

Aport (prawa rzeczowe = własność ruchomości i nieruchomości, użytkowanie wieczyste; prawa obligacyjne = obligacje, prawa udziałowe, wierzytelności wspólnika; prawa majątkowe na dobrach niematerialnych = patenty na wynalazki, know-how, prawa autorskie).

Aport pozorny - nie spelnia w chwili wnoszenia kryteriów zdolności aportowej. Aport ukryty - gdy wspólnik zobowiązuje się wnieść wkład pieniężny a w rzeczywistości wnosi niepieniężny.

Jeśli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbawczej w dniu zawarcie umowy, wspólnik, który wniósł wkład i członkowie zarządu, którzy wiedzieli o tym i zgłosili spółkę do rejestru obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość.

W zamian za wnoszone do spółki wkłady wspólnicy otrzymują udziały w kapitale zakładowym. Nie jest możliwe przyznanie praw i obowiązków kapitałowych bez przypisania do wspólnika części wartości kapitału zakładowego. Kapitałowi zakładowemu po stronie pasywów odpowiada wartość majątku nabyta za wkłady wspólników po stronie aktywów. Majątek spółki to wszystkie aktywa.

Podwyższenie kapitału zakładowego ma głównie na celu pozyskanie dla spółki dodatkowych środków (powiększenie rozmiaru działalności, pokrycie strat, restrukturyzacja, zwiększenie zdolności kredytowej). Techniki podwyższania kapitału zakładowego:

-utworzenie nowych udziałów o analogicznej wartości do już istniejących

-zwiększenie wartości udziałów

-utworzenie nowych udziałów i zwiększenie wartości dotychczasowych do nowej

-ze środków własnych spółki (kapitalizacja rezerw)- ale tylko z udziałem wspólników. Nie zwiększa się w ten sposób majątek spółki, ale ma miejsce operacja rachunkowa - przepisanie sum z rezerw na kapitały. Przeznaczone środki mogą pochodzić jedynie z zysku spółki. Umowa spółki musi regulować szczegółowo te kwestie, określając max wysokość podwyższenia i jego termin. Jeśli brak tego w umowie, podwyższenie tylko w drodze zmiany umowy. Można podwyższać kapitał wielokrotnie (jeśli umowa tak stanowi). Podwyższenie należy zgłosić do rejestru. Dotychczasowi wspólnicy mają pierwszeństwo w obejmowaniu nowych udziałów.

Obniżenie kapitału zakładowego może się odbyć przez: umorzenie udziałów (ich likwidacja), zmniejszenie wartości udziałów i obie techniki jednocześnie. O uchwalonym obniżeniu należy ogłosić (zarząd to robi) wraz z wezwaniem wierzycieli aby wnieśli ewentualny sprzeciw (najpóźniej 3 miesiące od daty ogłoszenia). Obniżenie zgłasza się do rejestru. Umorzenie udziałów nie zawsze wiąże się z obniżeniem kapitału zakładowego. Umorzenie:

-dobrowolne = spółka nabywa udział a następnie go umarza. Podstawą nabycia jest umowa miedzy spółką a wspólnikiem. Warunkiem jest zgoda wspólnika na nabycie.

-przymusowe = bez zgody wspólnika. Potrzebna jest uchwała zgromadzenia wspólników. Zasadą jest wypłata wynagrodzenia za umarzany udział (nie niższe od wartości księgowej udziału), ale może być bez wynagrodzenia, jeśli wspólnik wyrazi zgodę.

Dwa źródła wypłat kwot za umorzony udział: kapitał zakładowy (dochodzi do jego obniżenia o wartość umorzonych udziałów) i czysty zysk (możliwe jest umorzenie bez obniżenia kapitału zakładowego, gdy spółka ma czysty zysk. Wtedy wartość nominalna udziałów w spółce nie pokrywa się z wartością kapitału zakładowego, który staje się wyższy).

Uprzywilejowanie udziału co do głosu nie może przyznawać więcej niż 3 głosy na jeden udział (może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej). Uprzywilejowanie udziału co do dywidendy - dywidenda nie może przewyższać więcej niż o połowę dywidendy przysługującej udziałom nieuprzywilejowanym.

Wspólnik nie może pobierać odsetek od wniesionych wkładów i przysługujących udziałów, ale odsetki od majątku mogą powodować powiększenie majątku spółki.

Prawa wspólników dzielimy na dwie grupy:

-przypisane do udziałów = przechodzą na nabywcę udziału. Przykładowo: prawo uczestniczenia i głosowania na zgromadzeniu wspólników, prawo nadzoru nad działalnością spółki, prawo do dywidendy (uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku - dzień dywidendy, może być w dniu uchwały lub max 2 miesiące po niej!!!!!), prawo do zbycia udziałów, prawo zwrotu dopłat.

-przyznane osobiście wspólnikowi = są niezbywalne. Prawo powoływania i odwoływania organów, prawo do otrzymania oznaczonych świadczeń od spółki.

Wyłączenia wspólnika mogą żądać wszyscy pozostali wspólnicy, jeśli ich udziały przekraczają połowę kapitału zakładowego. O wyłączeniu orzeka sąd, jeśli zachodzą ważne przyczyny. Warunkiem wyłączenia jest to, że udziały wyłączonego wspólnika muszą być przejęte przez pozostałych lub osoby trzecie.

Jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikowi dzieli się w stosunku proporcjonalnym do udziałów.

O przejściu udziału na nabywcę należy zawiadomić spółkę z przedstawieniem dowodu przejścia (umowa sprzedaży, darowizny itp.). Zbycie udziałów może być uzależnione od:

-zezwolenia zarządu spółki

-określenia w umowie spółki dodatkowych ograniczeń (np. prawo pierwokupu dla pozostałych wspólników, określone wykształcenie nabywcy udziałów)

-ograniczenia lub wyłączenia w umowie wstąpienia do spółki spadkobierców.

Dopłaty = spółka może zobowiązać do nich wspólników granicach liczbowo oznaczonej wysokości. Stanowią formę świadczenia pieniężnego na rzecz spółki i wnoszone są w celu powiększenia jej majątku. Nie powiększają udziałów i kapitału zakładowego. Jeśli wspólnik nie uiścił dopłaty w terminie płaci odsetki ustawowe. Dopłaty mogą (jeśli nie są potrzebne na pokrycie strat w kapitale zakładowym), lecz nie muszą być zwracane. Do zwrotu wymagana jest uchwała wspólników. Zwrot dopłat następuje wg reguły równoczesnego zwrotu wszystkim wspólnikom (jedni nie mogą wcześniej od drugich!).

W spółce można wyróżnić tzw. prawa mniejszości. Są przeciwwagą dla kompetencji zgromadzenia wspólników podejmowanych większością głosów. Prawa kolektywne = artykuły 223, 236, 266KSH. Prawa indywidualne =art.188, 212,239,240,247,248,250,271,295 KSH.

Najważniejsze obowiązki wspólników:

-obowiązek wniesienia wkładów

-obowiązek wyrównania brakującej wartości aportu

-obowiązek dokonywania dopłat w stosunku do udziałów

-obowiązek dostarczania spółce powtarzających się świadczeń niepieniężnych (obowiązek przypisany do udziału!!!)

Organami spółki są:

zarząd (obligatoryjnie; skład zależy od woli wspólników. Może się składać ze wspólników lub spoza ich grona. Powołują go uchwałą. Zarząd może pełnić swoją funkcję bezpłatnie. Członkowie zarządu mogą być powoływani na czas oznaczony bądź nie; mogą być oni w każdej chwili odwołani uchwałą wspólników. Różna może być długość kadencji dla każdego członka tego samego zarządu. Rezygnacja członka jest jednostronną czynnością prawną i do jej skuteczności nie potrzeba przyjęcia. Zarząd reprezentuje spółkę. Prokura może być ustanowiona za zgodą wszystkich członków zarządu. Do składania oświadczeń woli i podpisywania w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub członka zarządu z prokurentem. W przypadku reprezentacji biernej oświadczenia zwrócone do spółki oraz doręczanie pism mogą być dokonywane wobec jednego członka lub prokurenta.

rada nadzorcza (obligatoryjnie jeśli decyzja wspólników lub kapitał zakładowy przekracza 500 000 PLN i wspólników więcej niż 25. Musi się składać z przynajmniej trzech członków powołanych na okres określonej kadencji.)

komisja rewizyjna (to samo)

zgromadzenie wspólników (wszyscy wspólnicy tworzą ten najwyższy organ uchwałodawczy, maja prawo do udziału w jego pracach, z którego mogą skorzystać lub nie. Udział może być realizowany prze pełnomocników (pełnomocnictwo do głosowania na piśmie!!! i dołączone do księgi protokołów). Musi się odbyć co najmniej raz w roku. Bez odbycia zgromadzenia mogą być podjęte uchwały, gdy wszyscy wspólnicy: wyrażają na piśmie zgodę na postanowienie, wyrażają na piśmie zgodę na pisemne głosowanie. Pełnomocnikiem na zgromadzeniu nie może być członek zarządu ani pracownik spółki. Zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów ( jeden udział może mieć max 3 głosy!!!); zasadą jest, że głosowanie jest jawne. Zwyczajne zgromadzenie odbywa się max 6 miesięcy po zakończeniu roku obrotowego i przedmiotem jest:

a) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdań zarządu

b) podjęcie uchwały o podziale zysku

c) udzielenie władzom spółki absolutorium.

Prawo zwoływania zgromadzeń ma: zarząd, rada nadzorcza i komisja rewizyjna (jeśli zarząd nie zwoła go w określonym terminie!!!), wspólnicy, jeśli upoważni ich do tego sąd (w innym wypadku mogą jedynie żądać zwołania od zarządu jeśli reprezentują co najmniej 1/10 kapitału zakładowego), inne osoby wskazane w umowie spółki. Zwoływanie odbywa się za pomocą listów poleconych lub pocztą kurierska za pisemnym potwierdzeniem odbioru. W zaproszeniu należy podać szczegółowy porządek obrad.

W spółce z o.o. nie ma określonych zasad lojalności wspólników wobec spółki. Obowiązuje jednak zakaz działalności konkurencyjnej odnoszący się do członków zarządu (prowadzenia we własnym lub cudzym imieniu, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób działalności tego samego rodzaju, co działalność spółki wpisana do rejestru)

Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. Może on w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, żądać wyjaśnień od zarządu. Prawo indywidualnej kontroli może, choć nie musi, być wyłączone w umowie spółki, jeżeli ustanowiono rade nadzorczą lub komisję rewizyjną.

Zakaz łączenia funkcji członka rady nadzorczej z innymi funkcjami dotyczy: członków zarządu, prokurentów, likwidatorów, kierowników oddziału lub zakładu, głównego księgowego, radcy prawnego i adwokata spółki.

W przypadku istnienia komisji rewizyjnej, rada nadzorcza realizuje funkcje nadzorcze. W przeciwnym razie zajmuje się również kontrolą. Pojęcie nadzoru jest szersze od kontroli (przy nadzorze oprócz żądania informacji i wyjaśnień można podejmować określone działanie wobec kontrolowanego). Komisja rewizyjna nie ma uprawnień do stałego nadzoru nad działalnością spółki. Działania komisji rewizyjnej mogą być ograniczone do jednokrotnego działania po zakończeniu roku obrachunkowego w celu przygotowania zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Rada nadzorcza nie ma praw do wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

Jeśli uchwała wspólników jest sprzeczna z umowa spółki bądź dobrymi obyczajami może być zaskarżona w drodze wytyczonego spółce powództwa o jej uchylenie. Legitymowani do wytoczenia powództwa:

-organy i ich członkowie

-wspólnicy obecni na zgromadzeniu (ale tylko jeśli głosował przeciwko uchwale)

-wspólnicy nieobecni (jeśli zostali bezzasadnie niedopuszczeni do zgromadzenia albo wadliwie zwołano zgromadzenie).

Spółka może być rozwiązana dopiero po przeprowadzeniu likwidacji. Celem spółki w trakcie likwidacji jest zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań, spieniężenie majątku spółki i ewentualny podział między wspólników. W czasie likwidacji normalnie działa zgromadzenie wspólników ewentualne organy nadzorcze. Funkcje zarządu przejmują likwidatorzy. po zakończeniu postępowania likwidacyjnego, likwidatorzy powinni zwołać zgromadzenie wspólników w celu złożenia sprawozdania likwidacyjnego i ostatecznego zatwierdzenia rachunków. następnie składają wniosek do rejestru o wykreślenie.

SPÓŁKA AKCYJNA

Może zawiązać ją jedna lub więcej osób (ale nie jednoosobowa spółka z o.o.). Kroki zakładania S.A. :

-zawiązanie spółki, w tym podpisanie statutu przez wszystkich założycieli (statut w formie aktu notarialnego. Możliwe jest podpisanie przez założyciela statutu i nieobjęcie przez niego akcji.)

-wniesienie wkładów przez akcjonariusz na pokrycie całego kapitału zakładowego

-ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

-wpis do rejestru.

Firma może być obrana dobrowolnie byle by zawierała dodatek „spółka akcyjna”. Nazwiska osób nie mogą być umieszczone w firmie bez ich zgody lub zgody ich spadkobierców.

Siedziba spółki jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający (zarząd). Statut może jednak przyjąć inne określenie siedziby spółki, byleby była to miejscowość w Polsce. Siedziba spółki decyduje m.in. o właściwości sadu.

Przedmiot działalności spółki należy odróżnić od przedmiotu przedsiębiorstw spółki. Pozwala się na jej istnienie bez prowadzenia przedsiębiorstwa. W takim przypadku mamy do czynienia ze spółką akcyjną non profit, a jeżeli podejmie działalność gospo., spółką not for profit, które będzie przeznaczała zyski tylko na rozwój albo cele niegospodarcze. Spółka akcyjna jest traktowana jako przedsiębiorca, bez względu na to czy prowadzi działalność gosp.

Wysokość kapitału zakładowego to min 500 000 PLN. Może być podwyższony w toku działalności spółki. Może on być zebrany w wyniku objęcia akcji przez założycieli lub założycieli i osoby trzecie (wkłady pieniężne, aporty, wkłady mieszane). Powinno się określić czy przyznane akcje są na okaziciela czy imienne. Ze spółką w organizacji mamy dopiero do czynienia po objęciu wszystkich akcji. Pokrycie kapitału wkładami pieniężnymi nie musi nastąpić w całości przed rejestracją spółki ( a musi w spółce z o.o.!!!!). Wystarczy 25% wysokości!!! Przedmiotem wkładu nie może być świadczenie pracy albo prawo niezbywalne.

Akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej, ale mogą być powyżej. Nadwyżka (tzw. agio) powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem spółki i wniesiona na kapitał zakładowy.

Dla zawiązania spółki potrzebne jest jeszcze oświadczenie woli w formie aktu notarialnego, dokonywane przez zarząd. Oświadczenie takie zastępuje uchwałę wspólników.

Spółka w organizacji nie musi (ale może) posiadać rady nadzorczej i zarządu. Do czasu ustanowienia zarządu może być reprezentowana prze wszystkich założycieli działających łącznie lub przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.

Podwyższanie kapitału zakładowego:

- zwykłe podwyższenie - w tym: podwyższenie ze środków spółki (!!!). polega ono na przepisaniu środków finansowych wykazanych w bilansie pod pozycją kapitału zapasowego lub rezerwowego utworzonych z zysku spółki, na pozycje kapitału zakładowego. Nie dochodzi tu do zwiększenia majątku spółki, lecz do wzmocnienia pozycji akcjonariuszy, którzy będą mieli większą liczbę akcji lub akcje o większej wartości. Warunkiem jest to, aby kwoty przepisane na kapitał zakładowy nie były większe niż zysk za ostatni rok obrotowy, powiększony o zysk z kapitałów rezerwowych za ostatnie trzy lata obrotowe (?).

Akcje gratisowe = gdy nowe akcje lub przyrost ich wartości nie wymaga objęcia i są przydzielane akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w dotychczasowym kapitale zakładowym. Kapitał zakładowy jest podwyższany przez zwiększenie wartości nominalnej akcji poprzez pokrycie ze środków własnych spółki.

- podwyższenie w oparciu o kapitał docelowy - aby mogło dojść do takiego podwyższenia konieczna jest w każdym przypadku zmiana statutu. Na podstawie upoważnienia statutowego zarząd podejmuje czynności w zakresie podwyższenia; upoważnienie ma moc tylko przez kolejne 3 lata. Nie można zrobić tego w parciu o środki własne!!!.

- warunkowe podwyższenie - Podwyższenie nie może przekraczać ¾ kapitału zakładowego z dnia podejmowania uchwały o podwyższeniu warunkowym. Nie jest wymagana rejestracje podwyższenia!!! Wpis do rejestru ma więc charakter deklaratoryjny. Celem podwyższenia warunkowego może być tylko :
+ przyznanie praw do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych lub obligacji z prawem pierwszeństwa

+ przyznanie praw do objęcia akcji pracownikom, członkom zarządu lub rady nadzorczej w zamian za wkłady niepieniężne (konwersja wierzytelności) stanowiące wierzytelności, jakie przysługują im z tyt nabytych uprawnień do udziału w zysku spółki lub spółki zależnej.

Podwyższenie odbywa się przez:

= emisję nowych akcji (w drodze subskrypcji: prywatnej = oferta złożona indywidualnie oznaczonemu adresatowi; zamkniętej = oferta wyłącznie do dotychczasowych akcjonariuszy; otwartej = oferta skierowana do osób, którym nie służy prawo poboru). Podwyższenie następuje z chwilą jego zarejestrowania (wyjątek!!! - warunkowe podwyższenie) po całkowitym wniesieniu co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego.

= podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji

= połączenie dwóch powyższych.

W razie uchwalenia obniżenia kapitału zakładowego zarząd ogłasza ten fakt w Monitorze Sądowym i Gospodarczym z wezwaniem wierzycieli spółki do wniesienia ewentualnego sprzeciwu w ciągu 3 miesięcy.

Akcje (udziały kapitałowe) powstają już w momencie złożeni oświadczenia o ich objęciu. Realizują się jednak w pełni w chwili ich pokrycia w kapitale zakładowym. Najważniejsze prawa wynikające z akcji: prawo do dywidendy, prawo poboru akcji, prawo do kwoty likwidacyjnej, prawo do udziału w walnym zgromadzeniu, prawo do głosowania, prawo do informacji, prawo do żądania uchwalenia uchwały lub stwierdzenia jej nieważności, prawo do żądania przymusowego wykupu, tzw. prawa mniejszości.

Przed pełną wpłatą nie można wydać akcji na okaziciela, ale imienne można. Zasadą jest, że akcje (inaczej niż udziały w spółce z o.o.) są niepodzielne oraz muszą mieć identyczną wartość nominalną. Wartość emisyjna to wartość, po jakiej akcja jest emitowana. Nadwyżka (agio) tworzy kapitał zapasowy.

Akcje obejmowane za aporty ora mieszane musza być opłacone przed zarejestrowaniem w wysokości min 125 000 PLN. Konsekwencja niedokonania wpłat w terminie może być: zapłacenie odsetek, zapłata odszkodowania umownego, unieważnienie akcji czyli utrata praw udziałowych (gdy zaległość dłuższa niż miesiąc).

Podstawowa różnica między unieważnieniem akcji a jej umorzeniem sprowadza się do przyczyn i celu obu działań. Akcje mogą być umorzone, jeśli statut tak stanowi i jeśli walne zgromadzenie wyda uchwałę. Umorzenie dobrowolne i przymusowe. Umorzenie wymaga obniżenia kapitału zakładowego.

Akcje objęte za aporty muszą być imienne, nie mogą być zastawiane i zbywane, musza być zatrzymane w spółce. Sposób uprzywilejowania akcji (np.!!!): prawo głosu (powinny być imienne), dywidendy (ale nie wiecej niż połowa normalnej dywidendy), prawo podziału majątku przy likwidacji (albo co do wysokości kwot albo do pierwszeństwa wypłaty), pierwszeństwo wykonania prawa poboru, prawo powoływania lub odwoływania organów. Statut może przewidywać, że wobec akcji uprzywilejowanych co do dywidendy może być wyłączone prawo głosu (akcje nieme); jeśli wprowadzono akcje nieme to nie ma wspomnianego limitu dywidendowego!!!

Nie jest możliwe przyznanie tzw. złotej akcji w Polsce (posiadacz ma wtedy decydujący głos). Obrót akcjami imiennymi może być ograniczony (ale nigdy zabroniony), natomiast nie można ograniczyć obrotu akcjami na okaziciela. Zbycie akcji imiennej następuje w drodze zawarcia umowy lub zaznaczenia zmiany właściciela na odwrocie akcji.

Spółka w pewnych sytuacjach może stać się swoim własnym wspólnikiem. Spółka nie może na swój rachunek nabywać lub przyjmować w zastaw własnych akcji; ale są wyjątki (np. w celu umorzenia). Akcje własne muszą być umieszczone w bilansie jako „akcje własne do zbycia”. Maja charakter temporalny, nie wykonuje się z nich praw!!!

Akcje imienne mogą być powiązane z dodatkowymi obowiązkami (powtarzające się świadczenia niepieniężne). Ich zbycie może się odbyć tylko za zezwoleniem zarządu. Obowiązek przechodzi na nabywcę akcji.

Specyficznym typem akcji są akcje objęte wspólnością. Wspólność może być następstwem dziedziczenia czy wspólnego nabycia akcji. Współuprawnieni akcjonariusze wykonują swoje prawa przez wspólnego przedstawiciela (pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy).

Akcje winkluowane = ich zbycie jest umownie ograniczone. Ograniczenie jest skuteczne tylko miedzy stronami umowy. Może dotyczyć akcji na okaziciela i imiennych. Celem jest zagwarantowanie głosowania na walnym zgromadzeniu.

Zarząd ma obowiązek prowadzenia księgi akcyjnej. Wpisuje się do niej posiadaczy akcji imiennych i imiennych świadectw tymczasowych. Wpis obejmuje imię i nazwisko, adres, wysokość dokonanych wpłat, datę wpisu. Księga jest wewnętrznym dokumentem, do którego mają dostęp akcjonariusz i członkowie władz. Za akcjonariusz uważa się tylko osobę wpisaną do księgi.

Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Statut może upoważnić walne zgromadzenie (zwyczajne zgromadzenie) do ustalenia dnia, wg którego ustala się listę akcjonariuszy (dzień dywidendy).

Statut może upoważnić zarząd do wypłaty akcjonariuszom zaliczki na poczet przewidywanego zysku na koniec roku obrotowego, jeśli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. Taka wypłata wymaga zgody rady nadzorczej.

Umowy ograniczające na pewien czas zbywalność akcji są dopuszczalne.

Dotychczasowi akcjonariusz mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych akcji stosunku do posiadanych. Jest to prawo poboru; może być wyłączone, ale tylko, jeśli przemawia za tym interes spółki.

Zarząd jest zobowiązany podczas obrad walnego zgromadzenia do udzielania akcjonariuszowi na jego żądanie informacji dotyczących spółki, jeśli jest to uzasadnione dla oceny sprawy objętej porządkiem obrad. W uzasadnionych przypadkach zarząd ma 14 dni na udzielenie pisemnej odpowiedzi od dnia zgromadzenia. Jeśli odmówiono akcjonariuszowi udzielenia informacji zgłasza on sprzeciw i składa wniosek do sadu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia informacji.

Zarząd korzysta z tzw. domniemania kompetencji = wszystko, co nie zostało zastrzeżone do kompetencji innych organów, należy do zarządu. Rada nadzorcza nie ma prawa do wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spółki. W zarządzie mogą być tylko osoby fizyczne (wspólnicy lub inne osoby). Powołuje ich rada nadzorcza (chyba że statut stanowi inaczej). Kadencja członka zarządu to max 5 lat. Nabycie członkostwa w zarządzie i jego ustanie wpisywane jest do rejestru. Zarząd prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje (prawa do reprezentacji nie można ograniczyć wobec osób trzecich). Jeśli statut nie stanowi inaczej do składania oświadczeń woli i podpisywania w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu (lub członek zarządu z prokurentem. Reprezentacja bierna polegająca na przyjmowaniu oświadczeń woli jest jednoosobowa. Członkowie zarządu objęci są zakazem konkurencji.

Pozbycie się wspólnika („wypchniecie”) = wprowadził to KSH; można się tak pozbyć tylko mniejszościowych akcjonariuszy. Nie można się tak pozbyć Skarbu Państwa jako akcjonariusza. Istotne jest, że nie ma potrzeby uzasadniania uchwały!!! Muszą być za to spełnione nastepujące warunki:

=uchwałę (w głosowaniu jawnym i imiennym) podejmuje walne zgromadzenie większością 9/10 głosów. Uchwała musi być ogłoszona.

=dotyczy mniejszościowych akcjonariuszy (mniej niż 5%)

=akcje są przejmowane przez max 5 akcjonariuszy posiadających razem min 90% kapitału zakładowego

=każda akcja ma jeden głos bez względu na przywileje i ograniczenia głosowe.

Akcjonariusze nie mają prawa indywidualnej kontroli, jest ona przekazana organom spółki. Rada nadzorcza składa się z min 3 członków powoływanych przez walne zgrom. Kadencja członka to max 5 lat. Rada nadzorcza pełni stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Rada wykonuje swoje czynności zbiorowo, ale może delegować swoich członków do indywidualnych działań nadzorczych.

Przyczyny rozwiązania spółki:

+przewidziane w statucie

+uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki lub o przeniesieniu siedziby spółki za granicę

+ogłoszenie upadłości spółki

+inne przewidziane przepisami (np. wygaśniecie koncesji).

Zasadą jest, że rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji. Nie można przeprowadzić likwidacji, jeśli przyczyną rozwiązania jest ogłoszenie upadłości. Cały okres likwidacji spółki jest czasem, gdy spółka funkcjonuje jako osoba prawna, ale cel jej działania jest zmieniony (celem jest likwidacja). Likwidatorami są członkowie zarządu, jeśli statut bądź uchwała walnego zgromadzenia nie stanowi inaczej. Likwidatorzy są zobowiązani zgłosić do rejestru otwarcia likwidacji. Ogłaszają też o tym dwukrotnie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, wzywa się tak wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności (termin to 6 miesięcy od daty drugiego ogłoszenia). Po zakończeniu likwidacji i po zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie ostatecznych rozrachunków likwidatorzy maja obowiązek ogłosić sprawozdanie likwidacyjne i złożyć jej do sądu rejestrowego wraz z wnioskiem o wykreślenie z rejestru,. Z chwilą wykreślenia spółka akcyjna traci osobowość prawną.

6

---