Rola banków w gospodarce narodowej.
* udział w kreacji pieniądza - pieniądz gotówkowy - pieniądz bezgotówkowy (bankowy, depozytowy, wkładowy, żyrowy) * udział w społecznym podziale pracy * dokonywanie alokacji i transformacji środków * udział w dokonywaniu płatności
Funkcje banków jako pośredników finansowych.
*POŚREDNICTWO - w zawieraniu transakcji finansowych między pierwotnymi a pośrednimi biorcami i dawcami środków pieniężnych *INFORMOWANIE - potencjalnych dawców środków o istnieniu biorców środków lub form inwestycji *PRZEJMOWANIE RYZYKA - przejmowanie określonych rodzajów ryzyka, które jest związane z roszczeniami wynikającymi z różnych form inwestowania pieniądza *KOSZTY TRANSAKCYJNE, KOSZTY INFORMACJI - redukcja kosztów
Bank jako instytucja zaufania publicznego.
*dysponowania środkami przyjętymi od klientów *znaczenie banków w sprawnym finansowaniu gospodarki *jednostka świadcząca usługi publiczne *ryzyko bankowe - ryzykiem całego społeczeństwa
Istota systemu bankowego i czynniki wpływające na jego ukształtowanie.
Obejmuje ogół jednostek zajmujących się działalnością bankową w kraju, a także cele, reguły i procedury, według których jest ona wykonywana oraz wzajemne więzi występujące między nimi. O systemie bankowym można zatem mówić dopiero wówczas, gdy istnieje wielopoziomowy układ złożony z banku centralnego i banków komercyjnych. Dwupoziomowość systemu bankowego jest rezultatem długotrwałej ewolucji.
Współcześnie występujące systemy bankowe są wynikiem procesu ewolucji historycznej, a na ich ukształtowanie, jak i przyszłe zmiany mają wpływ następujące czynniki: *porządek społeczny i ekonomiczny; *struktura i wielkość popytu na usługi bankowe; *regulacje prawne działań bankowych; *skłonność banków do innowacji.
Dwupoziomowość systemu bankowego.
W procesie historycznego rozwoju, a w szczególności we współczesnej gospodarce pieniężno-rynkowej, nastąpiło ukształtowanie dwupoziomowego systemu bankowego. W systemie tym pierwszy poziom stanowi bank centralny, natomiast drugi poziom- ogół banków komercyjnych. Dwupoziomowość systemu bankowego jest rezultatem długotrwałej ewolucji. Na kształtowanie systemów bankowych wpłynęło również oddzielenie banków depozytowo-kredytowych od działalności na rynkach kapitałowych, czyli w dziedzinie emisji i obrotu papierami wartościowymi, a więc bankowości inwestycyjnej.
Regulacje prawne zapewniające bezpieczeństwo banków.
*licencjonowanie działalności bankowej *prawne określenie czynności bankowych *adekwatne wyposażenie banków w kapitały własne *wymagania płatności *warunki prowadzenia działalności kredytowej *restrykcyjny system nadzoru bankowego *obowiązkowy system gwarantowania depozytów *system pomocy bankom zagrażającym upadłością
Konkurencja na rynku usług bankowych.
Teoria konkurencji doskonałej - stoi na stanowisku, że im więcej jest banków oraz im rozproszeni są ich klienci, tym bardziej rynek zbliża się do ideału wolnej konkurencji. Cena powstająca na rynku jest do zaakceptowania zarówno przez kredytobiorców, jak i deponentów. Teoria ta okazała Si e nie w pełni zgodna z realiami gospodarki krajów rozwiniętych. Teoria konkurencji zdolnej do działania - zgodnie z tą teorią decydenci nie poszukują najlepszych rozwiązań, ale jedynie rozwiązań ich satysfakcjonujących. Nie ilość, a jakość banków decyduje o tym czy istnieją warunki do konkurencyjności jakością, innowacjami, ceną i innymi elementami usług finansowych. Konkurencja cenowa nie jest, więc najważniejszym aspektem konkurencji w bankowości.
Rodzaje banków w gospodarce rynkowej.
*bank centralny *banki komercyjne *banki uniwersalne *banki specjalne *banki hipoteczne *banki spółdzielcze *holding bankowy *parabanki
Rodzaje i podstawowe zadania banków funkcjonujących w Polsce.
Rodzaje banków funkcjonujących w Polsce: *bank komercyjny *bank clearingowy *bank apeksowy *bank inwestycyjny *bank hipoteczny *bank refinansujący *bank specjalistyczny *bank rozwoju *bank korespondenta *bank depozytowy *bank spółdzielczy
Zadania: - udział w kreacji pieniądza - udział w społecznym podziale pracy - dokonywanie alokacji i transformacji środków
Modele systemu finansowego i ich główne wady i zalety.
Model anglosaskiego systemu finansowego; Zalety: * kluczowa rola akcji i obligacji przedsiębiorstw * sprzyjanie działaniu inwestorów instytucjonalnych * pobudzenie innowacji finansowych Wady: * oparcie finansowania podmiotów gospodarczych na anonimowym rynku papierów wartościowych * nastawienie na częste zmiany partnerów, co wymusza krótkoterminową perspektywę w procesach decyzyjnych * znaczna formalizacja transakcji ekonomicznych
Model niemiecko-japońskiego systemu finansowego; Zalety: * finansowanie podmiotów gospodarczych na podstawie umów kredytowych * długoterminowe finansowanie między bankiem a korporacją finansową * pobudzenie rozwoju silnych banków uniwersalnych Wady: * niedorozwój wachlarza instrumentów finansowych * opóźnienie we wprowadzeniu innowacji finansowych * słaba odporność na konkurencję ze strony instytucji poza bankowych Zasady (swobody) funkcjonowania rynku finansowego UE.
* swoboda osiedlania się co oznacza co oznacza prawo do podejmowania i prowadzenia działalności na obszarze innych krajów członkowskich; * swoboda świadczenia usług oznacza prawa świadczenia usług przez podmiot mający swą siedzibę w jednym z krajów UE na rzecz podmiotów z pozostałych krajów bez potrzeby posiadania tam swoich jednostek - swoboda przepływu kapitałów oznacza brak stosowania jakichkolwiek ograniczeń dewizowych zarówno w rozliczeniach wzajemnych jaki i w stosunku do krajów trzecich
Banki inwestycyjne i ich podstawowe usługi.
Związane są z bezpośrednim transferem oszczędności na rynek pieniężny i kapitałowy. Podstawowym ich zadaniem jest organizacja przepływu kapitałów od podmiotów posiadających jego nadwyżki do tych, którzy zgłaszają zapotrzebowanie w celu inwestycyjnego ich wykorzystania. Umiejętność znalezienia jak najlepszej relacji ryzyko - dochód, zarówno dla posiadaczy, jak i potrzebujących kapitału, uważa się za „wartość dodaną” wnoszoną przez banki inwestycyjne w procesie przepływu kapitału.
Podstawowe zadania banków hipotecznych.
Podstawowymi zadaniami banków hipotecznych są: *udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką; * udzielanie kredytów nie zabezpieczonych hipoteką jeżeli kredytobiorcą gwarantem lub poręczycielem spłaty kredytu wraz z odsetkami są Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, NBP, Europejski Bank Centralny, rządy lub banki państw członkowskich URE, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju; *nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów udzielonych podmiotom bądź przez nie zabezpieczonych; *emitowanie hipotecznych listów zastawnych i publicznych listów zastawnych. * Poza tymi czynnościami banki hipoteczne mogą wykonywać inne czynności wymienione w ustawie.
Bank centralny i jego funkcje.
Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa bądź podporządkowana państwu. W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski.
Funkcje banku centralnego: *funkcja emisyjna - przywilej emisji pieniądza gotówkowego *funkcja banku banków *funkcja banku państwa
Stopy procentowe banku centralnego i refinansowanie banków komercyjnych.
Stopy procentowe banku centralnego: - redyskontowa - depozytowa - lombardowa - referencyjna Refinansowanie banków komercyjnych: * kredyt lombardowe * kredyt redyskontowy
Rezerwy obowiązkowe jako instrument banku centralnego. Rezerwa obowiązkowa to pieniądze, które banki komercyjne muszą utrzymywać na rachunkach banku centralnego. Rezerwa ma przede wszystkim za zadanie stabilizację systemu bankowego. Bank centralny nakazuje bankom komercyjnym utrzymywanie tak zwanej rezerwy obowiązkowej. Są to pieniądze, które bank komercyjny musi utrzymywać na rachunku banku centralnego - wysokość rezerwy zależy od ilości środków, jakimi dysponuje dany bank. Rezerwa obowiązkowa ma na celu stabilizację systemu bankowego, jej głównym zadaniem jest łagodzenie skutków ewentualnych wahań płynności w sektorze. Za pomocą zmiany wysokości rezerwy obowiązkowej bank centralny może oddziaływać na rynek finansowy. Podniesienie stopy wymaganych rezerw oznacza ściągnięcie z rynku dodatkowych pieniędzy. Operacje otwartego rynku jako instrument banku centralnego.
*warunkowo *bezwarunkowo
Podstawowe zadania Europejskiego Systemu Banków Centralnych.
- określenie i realizowanie polityki pieniężnej aby zapewnić stabilność cen - prowadzenie polityki emisyjnej w odniesieniu do euro - przeprowadzenie operacji walutowych zgodnie z zasadami wspólnej polityki pieniężnej - przechowywanie i zarządzanie rezerwami dewizowymi krajów członkowskich - sprawna organizacja i funkcjonowanie rozliczeń pieniężnych - przyczynianie się do sprawnego prowadzenia nadzoru nad działalnością instytucji kredytowych - gromadzenie informacji statystycznych i prowadzenie analiz sektora finansowego i całej gospodarki
Podstawowe cele i organizacja nadzoru bankowego.
Cele: *zapewnienie bezpieczeństwa systemu bankowego *przestrzeganie przez banki obowiązkowych przepisów i zasad dobrej polityki bankowej *przestrzegania warunków równej konkurencji Funkcje: *funkcja licencyjna *funkcja regulacyjna *funkcja kontrolno-administracyjna Przesłanki utworzenia: *pieniężnych charakter operacji bankowych *rozwój nowoczesnych instrumentów finansowych *podejmowanie przez banki czynności wykonywanych przez instytucje nie bankowe
Funkcje nadzoru bankowego.
FUNKCJE: 1) licencyjna- polega na umożliwieniu prowadzenia działalności bankowej w sposób bezpieczny, tak by bank można było traktować jako instytucję zaufania publicznego; 2) regulacyjna- polega na określaniu minimalnych standardów bezpieczeństwa w działalności banków; 3) kontrolno- administracyjna- dotyczy badania przestrzegania przez banki obowiązujących przepisów prawa i norm ostrożnościowych oraz stosowania sankcji wobec banków w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości.
Zadania NBP.
1.Organizowanie rozliczeń pieniężnych. 2.Prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi 3.Prowadzenie działalności dewizowej w granicach ustalonych ustawami 4.Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa 5.Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie. 6.Kształtowanie warunków niezbędnych do rozwoju systemu bankowego. 7.Opracowanie bilansu płatniczego oraz niezależności i zobowiązań zagranicznych państwa 8.Wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
Podstawowe cele systemu gwarantowania depozytów.
*konieczność stabilizacji systemu bankowego *potrzeba „ochrony konsumenta”
Zadania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
*gwarantowanie wkładów pieniężnych w przypadku niewypłacalności banku *udzielanie zwrotnej pomocy finansowej bankom na usunięcie stanu zagrożenia wypłacalności
Organy NBP i ich zadania.
* Prezes NBP- przewodniczy Radzie Polityki Pieniężnej, Zarządowi NBP, Komisji Nadzoru Bankowego oraz reprezentuje NBP na zewnątrz, ponadto jest przełożonym wszystkich pracowników NBP. * Rada Polityki Pieniężnej- to organ ustalający corocznie założenia polityki pieniężnej i jednocześnie posiadający szeroki zakres uprawnień. Rada składa się z 9 członków, powoływanych w równej liczbie przez Prezydenta RP, Sejm, Senat. Prezes NBP jest z urzędu członkiem rady i jej przewodniczy * Zarząd NBP-kieruje działalnością oraz realizuje uchwały Rady i podejmuje uchwały w sprawach nie zastrzeżonych do kompetencji innych organów.
Organizacja i zadania nadzoru bankowego w Polsce.
W Polsce nadzór bankowy jest sprawowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. Natomiast organem wykonawczym KNB jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego, który zajmuje się m.in. bieżącą kontrolą banków. GINB jest jedynie organem wykonawczym KNB. Komisję tworzy 7 osób. Do zadań KNB należy w szczególności: -określenie zasad działania banków, zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach; -nadzorowanie banków w zakresie przestrzeganie ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązujących je norm prawnych; -dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej, nadzorczej na ich rozwój; -opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i trybu jego wykonywania.
SKOK - cele i podstawowe usługi.
Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe prowadza swą działalność na podstawie specjalnej ustaw oraz prawa spółdzielczego. Celem ich działania jest realizacja idei samopomocy finansowej, polegającej na wzajemnym kredytowaniu się członków ze zgromadzonych przez siebie środków. Do ustawowych czynności SKOK należą: *gromadzenie środków pieniężnych od swoich członków, *udzielanie im pożyczek i kredytów, *przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych, *pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.
Bankowość uniwersalna - wymienić podstawowe usługi.
Są to usługi związane ze sprzedażą, zakupem i zarządzaniem papierami wartościowymi. Do usług bankowości inwestycyjnej zalicza się: *usługi brokerskie; *usługi doradztwa inwestycyjnego; *zarządzanie aktywami i funduszami; *usługi organizacji finansowania na rynku krótkoterminowych papierów dłużnych oraz finansowania średnio- i długoterminowego; *inżynieria finansowa; *usługi na rynku fuzji i przejęć; *doradztwo finansowe.
Wymienić elektroniczne kanały dostępu do usług bankowych i omówić 1 z nich.
1) bankomaty 2) system home banking 3) bankowość elektroniczna 4) bankowość internetowa - korzystanie z usług bankowych za pośrednictwem Internetu
Bankowość detaliczna - klienci i usługi.
Usługi bankowości detalicznej to przede wszystkim pełen zakres usług związanych z obsługą gospodarstw domowych i małych firm, obejmujący głównie przyjmowanie oszczędności, prowadzenie rozliczeń za pomocą czeków i kart płatniczych, udzielanie kredytów i pożyczek. Klienci korzystający z bankowości detalicznej są mocno zróżnicowani, a największy wpływ na korzystanie przez nich z usług bankowych ma poziom zamożności. W tej grupie klientów nastąpiła popularyzacja, czyli upowszechnianie praktyki szerokiego korzystania z usług bankowych oraz zmiana postaw zachowań i wymagań klientów. Klienci bankowości detalicznej korzystają z wielokanałowego sposobu kontaktu z bankiem, czyli zarówno z placówek bankowych oraz z różnych kanałów dystrybucji, w tym elektronicznych i wirtualnych.
Bankowość korporacyjna - klienci i usługi.
Usługi bankowości korporacyjnej to przede wszystkim kompleksowa obsługa podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Istota bankowości korporacyjnej polega głównie na przyjmowaniu i lokowaniu tych środków w instrumenty rynku pieniężnego oraz pełnej obsłudze finansowej dużych przedsiębiorstw. Obok wewnętrznego finansowania przedsiębiorstw szczególne znaczenie odgrywa finansowanie zewnętrzne pozyskiwane za pośrednictwem banków. Banki oferując usługi przedsiębiorstwom muszą je dostosować do zmieniających się potrzeb, a także konkurować z innymi instytucjami finansowymi o utrzymanie klientów. Współczesny klient zainteresowany pozyskiwaniem lub inwestowaniem kapitału może korzystać zarówno z usług banków oraz instytucji para- i pozabankowych, które oferują różnorodne instrumenty finansowe.
Operacje bankowe i ich rodzaje.
Operacje bankowe na ogół określane są jako stosunki umowne między bankiem a klientem, w których bank oferuje swoje usługi, a klient jest usługobiorcą. Operacje pasywne (bierne)- polegają na pozyskiwaniu środków pieniężnych przez banki i mają charakter zobowiązaniowy, a przez to odbicie w pasywach banku. Do tej grupy operacji zalicza się gromadzenie depozytów, emitowanie własnych papierów wartościowych. Operacje aktywne (czynne)- polegają na wykorzystywaniu przez bank zgromadzonych środków pieniężnych w różnego rodzaju korzystnych przedsięwzięciach i mają one charakter wierzytelnościowy, a przez to odbicie w aktywach banku. Zalicza się tu przede wszystkim: udzielanie kredytów i pożyczek, zakup na własny rachunek papierów wartościowych. Operacje pośredniczące- polegają na realizacji przez banki zleceń klientów na ich koszt i ryzyko. Należą do nich takie operacje jak: prowadzenie rachunków bankowych, zakup i sprzedaż papierów wartościowych na zlecenie klienta. Operacje inne- obejmują dozwolone prawem bankowym czynności bankowe i usługi dla klientów, takie jak: przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych, udostępnianie skrytek sejfów, wydawanie i wykup pieniądza elektronicznego.
Umowa rachunku bankowego.
Umowa rachunku bankowego powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: 1) strony umowy; 2) rodzaj otwieranego rachunku 3) walutę, w jakiej rachunek został otwarty 4) czas, na jaki rachunek został otwarty 5) wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany 6) sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku 7) terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek 8) terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku 9) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku 10) tryb i warunki dokonywania zmian umowy 11) sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku 12) zasady rozwiązywania umowy w razie niedokonywania na rachunku żadnych obrotów.
Rodzaje rachunków bankowych i ich cele.
Rachunek bieżący służy do gromadzenia środków i przeprowadzania różnorodnych rozliczeń pieniężnych. Jest to podstawowy rachunek prowadzony dla podmiotów gospodarczych. Na rachunki bieżące wpływają należności przedsiębiorstw. Rachunki pomocnicze służą do przeprowadzania rozliczeń w innych oddziałach tego samego banku lub w innym banku. Operacje przeprowadzane za ich pośrednictwem ograniczają się na ogół do określonych celów, np. przyjmowania wpływów i dokonywania wypłat jednostek organizacyjnych danego przedsiębiorstwa. Rachunki lokat terminowych służą do przechowywania wolnych środków pieniężnych posiadaczy rachunku przez czas określony w umowie. W ramach tych rachunków prowadzone są lokaty terminowe o różnych okresach dogodnych dla klientów. Rachunki oszczędnościowe są prowadzone dla osób fizycznych. Rachunek oszczędnościowy może być prowadzony dla jednej osoby lub kilku osób , z których każda korzysta z uprawnień posiadacza rachunku w granicach określonych w umowie. Rachunki oszczędnościowe nie mogą być wykorzystywane przez ich posiadaczy do prowadzenia rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rachunki oszczędnościowe mogą być prowadzone zarówno dla osób pełnoletnich jak i dla osób małoletnich.
Istota operacji depozytowych i ich rodzaje.
Operacje depozytowe należą do grupy operacji pasywnych, bowiem mają odbicie w pasywach banku, a głównych ich celem jest pozyskiwanie środków pieniężnych przez banki. Depozytem pieniężnym określa się środki pieniężne powierzone bankowi przez klienta na różnych warunkach. Depozyt bankowy z punktu widzenia składającego go klienta jest lokatą (wkładem), a dla banku jest elementem funduszy obcych, stanowiących podstawowe źródło finansowania jego działalności. Z określenia czynności bankowych w prawie bankowym wynika, że banki mogą przyjmować od klientów dwojakiego rodzaju wkłady: *płatne na każde żądanie, czyli a vista * terminowe, czyli z nadejściem oznaczonego terminu. Szczególną odmianą są wkłady oszczędnościowe gromadzone na rachunkach prowadzonych dla osób fizycznych. W Polsce wkłady oszczędnościowe mogą mieć charakter wkładów a vista oraz terminowych. Wkłady a vista to takie środki pieniężne, które są zdeponowane w banku bez określenia terminu, co oznacza, że mogą być podjęte z rachunku bankowego bez utraty należnego oprocentowania. Najważniejszą wiec cechą tych depozytów jest brak określenia terminu, na jaki klient deponuje środki pieniężne. Wkłady terminowe służą do przechowywania w banku wolnych środków na określony czas. Z tego rodzaju wkładów korzystają osoby prawne w ramach rachunków terminowych, natomiast osoby fizyczne w ramach terminowych rachunków oszczędnościowych. Wyróżnia się dwa rodzaje wkładów terminowych: *wkłady ze ściśle określonym terminem; *na czas nieokreślony, ale z określonym terminem wypowiedzenia.
Wymienić tradycyjne instrumenty płatnicze i omówić jeden z nich.
1)polecenia przelewu - jest to najpopularniejsza forma rozliczeń bezgotówkowych. Może być stosowane do regulowania różnych zobowiązań bez względu na ich wysokość. Z polecenia przelewu mogą korzystać wszystkie osoby prawne i fizyczne posiadające rachunek bankowy. Polecenie przelewu polega na wydaniu bankowi dyspozycji przelania określonej kwoty z rachunku bankowego płatnika na wskazany przez niego rachunek wierzyciela w dowolnym banku. Polecenie przelewu może być wykorzystywane w rozliczeniach planowych i rozliczeniach saldami. 2)polecenia zapłaty 3)czeki
Elektroniczne instrumenty płatnicze i ich rodzaje.
Elektroniczny instrument płatniczy to każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu elektronicznych nośników informacji lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego.
Istota pieniądza elektronicznego i jego postacie.
Pieniądz elektroniczny, który jest ciągle na etapie wczesnego rozwoju. Oznacza wartość pieniężną, stanowiącą prawo do roszczenia wobec emitenta, która jest: *przechowywana na urządzeniu elektronicznym; *wyemitowana w zamian za środki płatnicze o wartości nie mniejszej niż wartość wyemitowana; *środkiem płatniczym akceptowanym przez podmioty inne niż instytucja emitująca. Pieniądz elektroniczny może występować pod dwiema postaciami: 1) produktu bazującego na technologii kart procesorowych, tzw. elektroniczna portmonetka; 2) produktu wykorzystującego oprogramowanie, za pomocą którego posiadacz może dokonywać płatności w Internecie, tzw. pieniądz sieciowy.
Rodzaje kart płatniczych.
*karty kredytowe - umożliwiają jej posiadaczowi dokonania płatności bezpośrednio z kredytu bankowego udzielanego na podstawie umowy *karty debetowe - umożliwiają dokonywanie płatności tylko do wysokości stanu środków na rachunku *karty typu charge - są to karty z odroczonym terminem płatności. Obciążenie rachunku następuje raz w miesiącu w określonym dniu
Krajowa Izba Rozliczeniowa i jej zadania.
Celem powołania Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. było zbudowanie oraz standaryzacja systemu rozliczeń międzybankowych, który miał objąć wymianę zleceń płatniczych, ich rejestrację i ustalanie wzajemnych zobowiązań, a także przedstawianie NBP wyników rozliczeń banków prowadzących swoją działalność na obszarze kraju. Rozliczenia w Krajowej Izbie Rozliczeniowej polegają na wymianie zleceń płatniczych oraz ustalaniu wzajemnych wierzytelności wynikających z tych zleceń w trakcie sesji rozliczeniowych. Krajowa Izba Rozliczeniowa jest spółką akcyjną, która świadczy usługi rozliczeniowe pomiędzy bankami za pomocą systemów: *Izby Papierowej o nazwie SYBIR (System Bankowych Regionalnych Izb Rozliczeniowych), *Izby Elektronicznej o nazwie ELIXIR. Izba oferuje również system odczytu optycznego IMBIR oraz System Zarządzania Certyfikatami Kluczy Publicznych - SZAFIR. W ramach KIR S.A. działa Centrala oraz 17 Bankowych Regionalnych Izb Rozliczeniowych (BRIR), których siedziby mieszczą się w miastach wojewódzkich i w Koszalinie.
Istota i cechy kredytów bankowych.
Kredyt definiowany jest jako stosunek pomiędzy bankiem a kredytobiorcą w którym bank udostępnia środki pieniężne, a kredytobiorca zobowiązuje się do ich zwrotu w ustalonym terminie łącznie z odsetkami. Cechy kredytu bankowego: 1-zwrotność, czyli obowiązek zwrotu w ustalonym terminie, 2- odpłatność, czyli zapłata odsetek bankowych a także prowizji i opłat, 3- celowość, czyli wykorzystanie kredytu na z góry określony cel.
Podstawowe regulacje prawne działalności kredytowej.
Udzielanie kredytów należy do podstawowych czynności banku. Podstawowe zasady kredytowania przez banki reguluje prawo bankowe. Przepisy prawa bankowego w zakresie działalności kredytowej zawierają uregulowania dotyczące umowy kredytowej a także inne mające na celu bezpieczeństwo funkcjonowania banków a jednocześnie wpływają na kształtowanie stosunków kredytowych z kredytobiorcami. SA to: 1-uzależnienie przyznania kredytu od posiadania zdolności kredytowej, 2- uzależnienie od posiadanych funduszy własnych wielkości przyznawanych kredytów oraz zobowiązań pozabilansowych obciążonych ryzykiem wobec jednego kredytobiorcy lub grupy podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie, 3- żądanie zabezpieczenia wierzytelności bankowych przewidzianego w Kodeksie cywilnym i prawie wekslowym oraz zwyczajami przyjętymi w obrocie krajowym i zagranicznym, 4-żądanie banku do przedstawiania przez kredytobiorca informacji i dokumentów niezbędnych do oceny zdolności kredytowej i kontroli wykorzystania i spłaty kredytu w całym okresie kredytowania, 5- uprawnienia banków do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych, 6- zachowane tajemnicy bankowej obejmującej wszystkie wiadomości uzyskane w czasie negocjacji oraz związane z zawarciem umowy z bankiem i jej realizacją.
Rodzaje kredytów udzielanych przedsiębiorstwom.
1)kredyty obrotowe 2)kredyty inwestycyjne 3)kredyty w rachunku bieżącym 4)kredyty w rachunku kredytowym
Factoring i forfaiting.
FACTORING - konkurencyjnym wobec kredytu bankowego sposobem zapewnienia przedsiębiorstwu środków finansowych o charakterze obrotowym, a czasem również sposobem zabezpieczenia przed nieściągalnością należności.
FORFAITING - jest to wykup przez bank należności terminowych wynikających z operacji eksportowych, w których regres w stosunku do klienta jest wykluczony a należność ta jest zabezpieczona na ogół wekslem z gwarancją bankową.
Organizacja finansowania przedsiębiorstw poprzez dłużne papiery wartościowe.
Krótkoterminowe papiery dłużne emitowane są głównie przez podmiot z poza sektora finansowego. Krótkoterminowe papiery dłużne emitowane są na bazie dyskonta poprzez przedsiębiorstwa o dobrej kondycji ekonomicznej, które zobowiązane są je wykupić po upływie okresu zapadalności. Podmiotami uczestniczącymi w obrocie krótkoterminowymi papierami komercyjnymi są emitenci, organizatorzy, agenci emisji oraz inwestorzy. Głównym powodem emisji papierów przez przedsiębiorstwa jest pozyskanie tańszych kapitałów niż kredyty bankowe.
Istota i rodzaje gwarancji bankowych.
Gwarancja bankowa jest zobowiązaniem banku do wypłacenia beneficjentowi gwarancji określonej sumy pieniężnej w przypadku gdyby zleceniodawca nie wypełnił świadczenia do którego był zobowiązany wobec beneficjenta gwarancji Wystawianie gwarancji przez bank stanowi nie tylko potwierdzenie wiarygodności dłużnika jak też daje pewność że roszczenia zostaną zaspokojone. Gwarancje można podzielić na: *Gwarancje płatnicze *Gwarancje kontraktowe *Gwarancje celne *Gwarancje nie związane z transakcjami handlowymi
Leasing i sposoby jego finansowania przez banki.
Leasing jest to umowa na mocy której właściciel pewnego dobra, zwany leasingodawcą zobowiązuje się do przekazania i wykorzystywania tego dobra w określonym czasie leasingobiorcy w zamian za wpłacone przez niego płatności zwane ratami leasingowymi. Wyróżniamy leasing: 1-bezposredni- w roli leasingodawcą występują producenci określonych dóbr, 2- pośredni- w roli leasingodawcą występują nie producenci lecz przedsiębiorstwa. Różne formy uczestnictwa banków w transakcjach leasingowych: 1- prowadzenie działalności leasingowej 2- udzielanie kredytów 3- nabywanie wierzytelności leasingowych od lesingodawców
Factoring i jego funkcji.
FAKTORING - zakup przez bank (czyli faktora) należności z tytułu dostaw towarów, robót i usług.
Funkcje factoringu: *finansowanie - bank zaliczkuje posiadaną należność dostarczając przedsiębiorstwu płynnych środków zmniejszonych o 10-20% przed terminem płatności przez dłużnika. *del credere (przejęcia ryzyka, gwarancyjna) - faktor przejmuje pełne ryzyko niewypłacalności nabywców towarów *usługowa - przejęcie przez faktora dodatkowych czynności (wystawienie faktur, inkaso niezależności czy też dostarczenie informacji marketingowych)
Podstawowe elementy umowy kredytowej.
*strony umowy, którymi są banki i kredytobiorca, przy czym obie strony muszą być dokładnie określone *kwotę i walutę kredytu *cel, na który został udzielony kredyt *zasady i termin spłaty kredytu *wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany *sposób zabezpieczenia spłaty kredytu *zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu *terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych *wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje *warunki dokonywania zmian i rozwiązania umów
Emisja bankowych papierów dłużnych.
Do biernych operacji bankowych należy emitowanie papierów wartościowych. Banki występując w roli emitentów wystawiają papiery wartościowe w zamian za które uzyskują od inwestorów środki finansowe. Banki emitują dwojakiego rodzaju papiery wartościowe: 1- papiery wartościowe zawierające prawa własnościowe, a więc akcje, które reprezentują określona część kapitału banku i maja charakter tytułu własności. Emisja akcji służy powiększanie kapitału zakładowego banku, 2- papiery wartościowe o charakterze dłużnym w celu rozszerzania źródeł finansowania swojej działalności. Certyfikat depozytowy jest papierem wartościowym na którym zostało stwierdzone że klient złożył w banku określona sumę pieniędzy na określony czas i procent, głównym celem emisji tych instrumentów jest pozyskanie przez banki komercyjne środków pieniężnych.
Bankowe inwestycje w papiery wartościowe.
Polegają na zakupie papierów wartościowych występujących zarówno na rynku pieniężnym jak i kapitałowym. Bankowe zakupy papierów wartościowych dotyczą głównie: skarbowych papierów dłużnych, czyli bonów skarbowych i obligacji skarbowych oraz papierów emitowanych przez przedsiębiorstwa. Dokonując wyboru pomiędzy podstawowymi typami papierów wartościowych banki kierują się przede wszystkim ich opłacalnością, ryzykiem i płynnością. Banki komercyjne chętnie nabywają papiery skarbowe emitowane przez państwo, traktując te działalność jako alternatywną w stosunku do podstawowej ich aktywności jaką jest udzielanie kredytów. Ponadto banki komercyjne zakupują papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa i samorządy terytorialne.
|
1