1. Miejsce prawa gospodarczego w systemie obowiązującego prawa.
Definicja PPG, zasady, ogólna charakterystyka legislacji gospodarczej.
2. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej - zasada wolności gospodarczej i jej prawne ograniczenia, prowadzenie działalności przez podmioty zagraniczne, oddziały, przedstawicielstwa.
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.
Organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa.
Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym.
Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.
Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.
Zasada wolności gospodarczej nie ma charakteru absolutnego. Z Konstytucji RP (art.22) wynika możliwość wprowadzenia ograniczeń tej zasady z zastrzeżeniem uczynienia tego w drodze ustawowej i wyłącznie z uwagi na ważny interes publiczny.
Przepisy Konstytucji RP ( art. 31) wskazują na obszary ochrony sprawowanej przez państwo. Są nimi: bezpieczeństwo, porządek publiczny, środowisko, zdrowie, moralność publiczna oraz wolności i prawa innych osób. przyjmując, że wolność gospodarcza wywodzi się z wolności osobistej to można stwierdzić, że wystąpienie zagrożeń w wymienionych obszarach może być przesłanką wprowadzenia ograniczeń także wolności gospodarczej i stanowi realizację ważnego interesu publicznego.
Ograniczenia wolności gospodarczej powinny być z jednej strony jak najmniejsze, z drugiej zaś wystarczające do realizacji określonego celu.
Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych;
2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
4) ochrony osób i mienia;
5) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych;
6) przewozów lotniczych.
Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw nie będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
Obywatele innych państw niż wymienione , którzy:
1) posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
zezwolenie na osiedlenie się,
zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony d) e) status uchodźcy,
ochronę uzupełniającą,
zgodę na pobyt tolerowany,
zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony i pozostają w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim zamieszkałym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej,
posiadają ważną Kartę Polaka,
są członkami rodziny obywateli U E
- mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy.
3. Osoby zagraniczne inne niż wymienione w ust. 1 i 2 mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.
Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej "oddziałami".
Do tworzenia oddziałów przez przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie należących do Unii Europejskiej oraz państw nie będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, przepis art. 13 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego, jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego.
Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje, że przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium Polski. W doktrynie prawa uznano, że działalność przedstawicielstwa przedsiębiorcy zagranicznego na terytorium Polski rozumiana jest jako bezpośrednia działalność przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce. Tym samym, przedstawicielstwo nie posiada niezależnej od przedsiębiorcy zagranicznego podmiotowości prawnej. Jest ono częścią struktury organizacyjnej przedsiębiorcy. Konsekwencją takiego stwierdzenia jest to, że samo przedstawicielstwo nie może być podmiotem praw i obowiązków. Tym samym nie może ono być stroną jakiejkolwiek umowy. Umowa dotycząca przedstawicielstwa zawsze powinna zostać podpisana przez przedsiębiorcę zagranicznego.
Co więcej, z uwagi na fakt, że przedstawicielstwo nie posiada odrębnej podmiotowości, nie może ono być stroną w postępowaniu sądowym. Tym samym samo przedstawicielstwo nie może pozywać, ani być pozywane. Najważniejszą jednak rzeczą jest, że przedstawicielstwo ma ograniczony zakres prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Może się ono zajmować jedynie reklamą oraz promocją przedsiębiorcy zagranicznego.
Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, utworzenie przedstawicielstwa w Polsce wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych. Taki rejestr jest prowadzony przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Utworzone przedstawicielstwo używa oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów Przedstawicielstwo w Polsce.
Oddział
Zgodnie z art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oddziałem jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Pojęcie to jest również stosowane przy definiowaniu charakteru oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny prawa, za oddział przedsiębiorcy zagranicznego uważa się formę organizacyjno-prawną, za pomocą której przedsiębiorca zagraniczny wykonuje działalność gospodarczą poza miejscem jego siedziby. Uważa się także, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie posiada osobowości prawnej.
Przedsiębiorca zagraniczny może na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej utworzyć jeden lub więcej oddziałów. Zakres przedmiotu działalności oddziału nie może przekraczać zakresu przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Aby móc otworzyć oddział, musimy ustanowić w oddziale osobę upoważnioną do reprezentowania przedsiębiorcy.
Dodatkowo, przed podjęciem działalności, oddział musi zostać zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym. Podobnie jak w przypadku przedstawicielstwa, nazwa oddziału musi się składać z oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodanymi wyrazami: oddział w Polsce. Ważne jest również to, że za długi oddziału przedsiębiorca zagraniczny ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem, bez ograniczeń.
3. Prawne regulacje działalności gospodarczej - koncesja, zezwolenie, postępowanie w sprawach zezwoleń i koncesji.
Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza
1.Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
-poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bez zbiornikowego
magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach
górniczych;
-wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o
przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;
-wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią;
-ochrony osób i mienia;
-rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych;
-przewozów lotniczych.
Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy.
Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. Następuje to w drodze decyzji. Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
2. Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera:
-firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej;
-numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
-określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja
Przed podjęciem decyzji w sprawie udzielenia koncesji lub jej zmiany organ koncesyjny może:
-wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej,
że spełnia on warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania określonej działalności
gospodarczej, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia;
-dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji.
W przypadku gdy organ koncesyjny przewiduje udzielenie ograniczonej liczby koncesji, fakt ten ogłasza w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji i dających rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją, jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie koncesji.
Organ koncesyjny ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" o konieczności przeprowadzenia przetargu
Kontrola
1. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:
- zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją;
- przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej;
- obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli.
2. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do:
- wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana
działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których ta działalność
jest wykonywana lub powinna być wykonywana;
- żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników
informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.
3. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.
3. Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy:
- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją;
- przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo
wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności
gospodarczej objętej koncesją.
Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca:
- rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa;
- w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z
warunkami określonym w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą
objętą koncesją.
4. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
5. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.
W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.
W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie,
Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji. Za udzielenie koncesji lub jej zmianę oraz za udzielenie promesy pobiera się opłatę skarbową, ,
= Organ prowadzący, na podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą, rejestr działalności regulowanej dokonuje wpisu na wniosek przedsiębiorcy, po złożeniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania tej działalności.
= Oświadczenie składa się na piśmie do organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej.
= Przedsiębiorca podlegający wpisowi do ewidencji może złożyć wniosek wraz z oświadczeniem również we właściwym organie ewidencyjnym, wskazując organ prowadzący rejestr działalności regulowanej.
= Treść oświadczenia, sposób prowadzenia rejestru oraz dane podlegające wpisowi do rejestru określają przepisy ustaw regulujących daną działalność.
= Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wydaje z urzędu zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru.
Rejestr działalności regulowanej jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do zawartych w nim danych za pośrednictwem organu, który prowadzi rejestr. Dla przedsiębiorcy wpisanego do rejestru prowadzi się akta rejestrowe, obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu oraz decyzje dotyczące wykreślenia wpisu. Wpis do rejestru może być wykreślony wyłącznie w przypadkach przewidzianych przez ustawę. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłosić zmianę danych wpisanych do rejestru w terminie 14 dni od dnia zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych.
Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do tego organu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony.
Jeżeli właściwy organ nie dokona wpisu w terminie, o którym mowa w ust. 1, a od dnia wpływu wniosku do tego organu upłynęło 14 dni, przedsiębiorca może rozpocząć działalność po uprzednim zawiadomieniu o tym na piśmie organu, który nie dokonał wpisu. Nie dotyczy to przypadku, gdy organ wezwał przedsiębiorcę do uzupełnienia wniosku o wpis nie później niż przed upływem 7 dni od dnia jego otrzymania. W takiej sytuacji termin, o którym mowa w zdaniu pierwszym, biegnie odpowiednio od dnia wpływu uzupełnienia wniosku o wpis.
Odmowa wpisu Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej, w drodze decyzji, odmawia wpisu przedsiębiorcy do rejestru, w przypadku gdy:
-wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności
gospodarczej objętej wpisem;
-przedsiębiorcę wykreślono z rejestru tej działalności regulowanej
Przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać wszystkie dokumenty niezbędne do
wykazania spełniania warunków wymaganych do wykonywania działalności regulowanej
Spełnianie przez przedsiębiorcę warunków wymaganych do wykonywania działalności
regulowanej podlega kontroli, w szczególności przez organ prowadzący rejestr danej
działalności. Przepis art. 57 stosuje się odpowiednio.
Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej wykreśla wpis przedsiębiorcy w rejestrze
na jego wniosek.
Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach
1) ustawy. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
2) ustawy. o grach i zakładach wzajemnych
3) ustawy r. o specjalnych strefach ekonomicznych
4) ustawy. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
5) ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
6) ustawy . - Prawo o ruchu drogowym w zakresie produkcji tablic rejestracyjnych;
7) ustawy . o obrocie instrumentami finansowymi
7a) ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
8) ustawy. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
9) ustawy - Prawo bankowe;
10) ustawy - Prawo telekomunikacyjne
11) ustawy. o giełdach towarowych
12) ustawy o odpadach (
13) ustawy r. - Prawo o miarach
14) ustawy. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
15) ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych zakresie prowadzenia laboratorium referencyjnego;
17) ustawy. - Prawo farmaceutyczne
18) ustawy o transporcie drogowym
19) ustawy r. o rybołówstwie
20) ustawy. - Prawo lotnicze
21) ustawy . o elektronicznych instrumentach płatniczych
22) ustawy. o działalności ubezpieczeniowej
23) ustawy. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (
24) ustawy - Prawo pocztowe
25) ustawy. o podatku akcyzowym
26) ustawy o funduszach inwestycyjnych
27) ustawy. o doświadczeniach na zwierzętach
Jeżeli przepisy regulujące daną działalność gospodarczą stanowią, że wydawanie, odmowa
wydania, zmiana zakresu i cofanie koncesji i zezwoleń, a także prowadzenie rejestrów
działalności regulowanej należy do zadań organów jednostek samorządu terytorialnego, to
zadania te są wykonywane jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
4. Krajowy Rejestr Handlowy.
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - rodzaj rejestru publicznego prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości.
KRS składa się z trzech osobnych rejestrów:
- przedsiębiorców- wpisuje się spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe,
spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorców,
- stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
- dłużników niewypłacalnych: jego celem jest rejestracja a następnie publiczne ujawnianie przypadków niesolidności lub nieudolności w spłacie długów przez przedsiębiorców, fakty przymusowego egzekwowania takich długów z wykorzystaniem egzekucji administracyjnej i cywilnej, jak również ogłoszenia upadłości i inne zdarzenia istotne w postępowaniu upadłościowym. Wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych może być dokonany na wniosek lub też z urzędu.
KRS działa od 1 stycznia 2001 roku w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 Nr 17, poz. 209 z późniejszymi zmianami). Zastąpił istniejący poprzednio rejestr handlowy.
Krajowy Rejestr Sądowy daje możliwość uzyskania informacji o każdym przedsiębiorcy podlegającemu obowiązkowi wpisu do KRS w formie odpisu, wyciągu lub odpowiedniego zaświadczenia w kilkudziesięciu ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego na terenie całego kraju. KRS jest jawny pod względem formalnym. Każdy zainteresowany podmiot ma prawo przeglądać akta rejestrowe podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców w siedzibie sądu rejestrowego. Odpisy i wyciągi można pobierać w ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.
KRS pełni dwie zasadnicze funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej).
Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest w systemie informatycznym przez wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego, znajdujące się w sądach rejonowych. W obecnym kształcie funkcjonuje 27 wydziałów gospodarczych w 21 sądach rejonowych, mających siedzibę w miastach, będących siedzibą wojewody i obejmujące swoją właściwością obszar całego województwa.
5. Przedsiębiorstwa Państwowe - definicja, rodzaje, zasady działania, dysponowanie składnikami majątku pp.
1.Definicja przedsiębiorstwa państwowego:
PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samo finansującym się przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną (wg ustawy z dnia 25 września 1981r. o przedsiębiorstwach państwowych).
Art. 551 KC - przedsiębiorstwo to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych i obejmujących wszystko, co wchodzi w jego skład (tj. firmę, znaki towarowe, księgi handlowe, ruchomości i nieruchomości należące do przedsiębiorstwa, produkty, materiały, patenty itd.).
Przedsiębiorstwo państwowe jest podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną, funkcjonującym w oparciu o 3 zasady: samodzielności, samorządności i samofinansowania. Samodzielność przedsiębiorstwa wyraża się w możliwości kształtowania własnej struktury organizacyjnej. Organy przedsiębiorstwa samodzielnie podejmują decyzje oraz organizują działalność przedsiębiorstwa. Samodzielność wyraża się też w prawach do mienia, którym gospodaruje (samodzielność majątkowa); w ustalaniu zadań oraz w pewnym zakresie kształtowaniu własnego profilu; w układzie współpracy z innymi przedsiębiorstwami (swobodny wybór partnera współpracy, dobrowolne dla obydwu stron zawarcie umowy). Samorządność - podstawowa rola samorządu polega na uczestnictwie załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Zadania swoje samorząd realizuje niezależnie od organów administracji państwowej. Samofinansowanie - określane też jako samodzielność finansowa, polega na tym, że przedsiębiorstwa z uzyskanych przychodów pokrywa koszty działania oraz zobowiązania wobec budżetu, banków, dostawców, a także wydatki na rozwój.
2.Rodzaje przedsiębiorstw:
Wyróżniamy następujące rodzaje przedsiębiorstw państwowych:
1) przedsiębiorstwa państwowe działające na zasadach ogólnych charakteryzujących się tym, iż w stosunku do nich ma zastosowanie zasada 3 S-(samodzielne, samorządne, samofinansujące)
2) przedsiębiorstwa użyteczności publicznej. W stosunku do nich stosuje się zasadę ograniczonego stosowania zasady 3S, nie podlegają upadłości, nie mogą być zlikwidowane, służą zaspakajaniu potrzeb ludności, w zakresie inżynierii sanitarnej, komunikacji miejskiej, dostarczania energii elektrycznej, gazowej, cieplnej, zarządu państwowymi zasobami lokalnymi i terenami zielonymi, usług pogrzebowych, usług kulturalnych.
3) przedsiębiorstwa działające na podstawie przepisów szczególnych : LOT, Poczta Polska, Porty Lotnicze, przedsiębiorstwa podległe Min. Obrony, zakłady unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych,
4) przedsiębiorstwa tworzone przez naczelne i centralne org. administracji państwowej, a także rządowej np. NBP, banki państwowe,
5) przedsiębiorstwa jedno i wielozakładowe,
6) przedsiębiorstwa mieszane - prowadzą działalność na bazie kapitału państwowego, powoływane są w Przedsiębiorstwa międzynarodowe - tworzone są wraz z innymi⇒drodze umowy; państwami
7) przedsiębiorstwa, których statut podlega lub nie podlega zatwierdzeniu przez organ założycielski. W przedsiębiorstwach w których statut nie podlega zatwierdzeniu przez organ założycielski zatwierdzany jest przez ogólne zebranie pracowników,
8) przedsiębiorstwa tworzone przez inne organy administracji rządowo - państwowe niż naczelne i centralne organy administracji rządowej, ale po porozumieniu z naczelnymi i centralnymi organami administracji rządowej.
3. Zasady działania przedsiębiorstw państwowych:
Przedsiębiorstwa państwowe tworzone są przez naczelne i centralne organy administracji państwowej, NBP i Banki państwowe zwane organami założycielskimi np. Rada Ministrów , Prezes Rady Ministrów. Mogą one podejmować decyzję o podziale przedsiębiorstwa, połączeniu go z innymi przedsiębiorstwami, oceniają jego działalność. Wszystkie środki, niezbędne do jego działania, przekazuje organ założycielski.
Zasoby i warunki działania przedsiębiorstw określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia .Zakres i wartość świadczenia usług określa Organ Założycielski , ma on obowiązek dotowania działalności przedsiębiorstwa użyteczności publicznej jeżeli jest ona nie rentowna, ale konieczna dla zaspokajania potrzeb ludności. Organ założycielski powołuje i odwołuje dyrektora , zatwierdza jego statut, może zlecić wykonanie określonych zadań. Przedsiębiorstwa działające na podstawie przepisów szczególnych- podlegające Ministrowi Finansów , NBP - w całości bądź w części wykonują zadania związane z obronnością państwa i jego bezpieczeństwa .Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określa zakres stosowania przepisów o przedsięwzięciach finansowych. Organ założycielski określa nazwę, siedzibę ,przedmiot działania a także wyposaża przedsiębiorstwo w środki niezbędne do jego działalności , tzw. Fundusz założycielski .Jeżeli nowa działalność spowoduje zaniechanie działalności dla , której zostało powołane , to Organ Założycielski może żądać zaprzestania tej działalności. Podstawą prawną działania przedsiębiorstwa jest statut przedsięb. Statut jest uchwalony przez pracowników ,bądź delegatów (ogólne zebranie na wniosek przedsięb. państwowego).
Organy przedsiębiorstwa: a) ogólne zebranie pracowników ( powyżej 300 - delegaci ,b) Rada Pracownicza, c) Dyrektor
Ich kompetencje określa ustawa o samorządzie załogi. Ogólne zebranie uchwala: a) statut przedsiębiorstwa na wniosek dyrektora, b) statut samorządu pracowniczego na wniosek Rady Pracowniczej, c) wieloletnie plany przedsięb., d) podejmuje uchwały ws. podziału zysku przeznaczonego dla załogi, e) dokonuje rocznej oceny działalności Rady pracowniczej i dyrektora.
Dyrektor - zarządza przedsiębiorstwem i reprezentuje je na zewnątrz, działa zgodnie z przepisami prawa, podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.
P.P- podlegają obowiązkowemu wpisowi do KRS i z chwilą wpisania uzyskują osobowość prawną.
4. Dysponowanie składnikami majątkowymi przedsiębiorstwa:
Organ założycielski wyposaża przedsięb. w środki niezbędne do prowadzenia działalności określonej w akcie prawnym o jego utworzeniu ,a przedsięb. gospodarując wydzielonym i nabytym mieniem zapewnia jego ochronę .Zbycie trwałych środków majątkowych możliwe jest w drodze przetargu- musi być zgoda Rady Pracowniczej. Zgoda Organu Założycielskiego , jeżeli przedsiębiorstwo ma zamiar dokonać czynności mających wniesienie mienia przedsiębiorstwa do spółki lub fundacji , dokonania darowizny czy oddaniu do korzystania na podstawie umów prawa cywilnego. W razie odmowy Radzie Pracowniczej służy sprzeciw. W wyniku likwidacji przedsiębiorstwa , sprzedaż środków trwałych może być dokonana na podstawie oferty ogłoszonej publicznie bądź rokowań na podstawie publicznego zaproszenia.. Likwidator może za zgodą organu założycielskiego przekazać gminie ( związkowi międzygminnemu) lub państwowej osobie prawnej minie przedsięb. państwowego .Z dniem likwidacji lub upadłości przedsiębiorstwa mienie pozostałe po likwidacji lub upadłości w tym środki finansowe przejmuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa albo Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.
6. Prawna ochrona konkurencji i konsumentów - treść i zakres ochrony, zwalczanie nieuczciwej konkurencji, zakazy konkurencji i ochrona konsumentów.
7. Prawo publiczne w systemie prawa europejskiego.
Podstawy prawa gospodarczego Wspólnot Europejskich zawarte są w trzech traktatach konstytuujących Wspólnoty- Europejska Wspólnota Węgla i Stali / EWWiS/, Wspólnota Europejska / dawniej EWG/ i Europejska Wspólnota Energii Atomowej / Euratom/ powstałe na podstawie Traktatu Rzymskiego/25 marca 1957r./
Każda ze Wspólnot uzyskała prawną samodzielność, dysponując odrębną podmiotowością prawnomiędzynarodową. Powołanie Wspólnot rozpoczęło proces europejskiej integracji gospodarczej państw członkowskich. Kontynuacją tego procesu jest Traktat z Maastricht i Traktat z Nicei.
Wspólne prawo gospodarcze tworzą normy traktatów konstytuujących Wspólnoty oraz akty prawne wydawane przez organy Wspólnot na mocy Traktatu Rzymskiego o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej.
W Traktacie o UE przewidziano m.in. utworzenie unii gospodarczej i walutowej oraz wprowadzono obywatelstwo Unii gwarantujące obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej prawo pobytu w dowolnym państwie członkowskim niezależnie od prowadzenia działalności gospodarczej.
Wspólny rynek jest centralnym pojęciem europejskiej integracji gospodarczej. Koncepcja wspólnego rynku - jest to połączenie rynków krajowych w jednolity rynek o warunkach możliwie najbliższych do rzeczywistego rynku wewnętrznego. Rynek wewnętrzny jako przestrzeń bez granic wewnętrznych, w której zapewniony jest swobodny przepływ osób, towarów usług i kapitału.
Wspólny rynek oznacza : 1.wolność do wewnątrz i jednolitość na zewnątrz- wynik zniesienia granic gospodarczych istniejących w oparciu o cła i ograniczenia ilościowe,
wprowadzenie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich, wspólna polityka rolna
2. jednolite reguły- ochrona przed zniekształceniem konkurencji,
3. wspólny rynek zakłada niezbędny zakres harmonizacji ustawodawstw narodowych państw członkowskich Wspólnot.
Ustanowienie wspólnego rynku i Unii Gospodarczej i Walutowej przyczynić się ma do zrównoważonego rozwoju działań gospodarczych , trwałego i nieinflacyjnego rozwoju, poszanowania środowiska naturalnego, zbieżność funkcjonowania gospodarek, wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej, podnoszenia stopy życiowej i jakości życia, spójności ekonomicznej i społecznej oraz solidarności między państwami członkowskimi.
Podstawowe wolności / swobody/
swoboda przepływu towarów - zniesienie ceł, ograniczenia ilościowe, ujednolicenie prawa i systemów celnych,
swoboda przepływu osób - prawo poruszania się i osiedlania obywateli jednych państw członkowskich innych państwach członkowskich,
swoboda świadczenia usług - mówimy gdy obywatele państw członkowskich prowadzą działalność w innym kraju Wspólnoty niż kraj osoby, dla której usługa jest przeznaczona,
swoboda przepływu kapitału - swoboda ta jest warunkiem skutecznego wykonywania innych wolności wspólnotowych- pojęcie przepływu kapitału obejmuje operacje finansowe w związku z inwestowaniem funduszy zaś pojęcie płatności bieżących odnosi się do każdego transferu obcej waluty, która stanowi świadczenie wzajemne w ramach określonej transakcji.
Unia Gospodarcza i Walutowa- weszła w życie w drodze rozporządzenia o utworzeniu Europejskiego Funduszu Współpracy Monetarnej oraz Europejskim Systemie Walutowym.
Fundusz otrzymał prawo przyjmowania od państw członkowskich rezerw walutowych oraz prawo emitowania w zamian za zgromadzone rezerwy europejskiej jednostki pieniężnej. Traktat o Unii Europejskiej pojmuje Unię Gospodarczą i Walutową jako realizację stałego i zrównoważonego postępu gospodarczego.
Pierwszym etapem przy tworzeniu Unii Gosp.i Walutowej było opracowanie progów zmierzających do zapewnienia trwałej zbieżności polityki gospodarczej w celu stabilności cen i zdrowych finansów publicznych.
Drugim etap to koordynacja polityki gospodarczej , obowiązuje zasada unikania nadmiernego deficytu budżetowego a także zasada wzajemnej odpowiedzialności państw członkowskich względem siebie i Wspólnoty.
Trzeci etap państwo członkowskie może otrzymać od wspólnoty pomoc finansową w sytuacji trudności lub zagrożenia trudnościami.
Unia Walutowa oparta jest na wspólnej polityce walutowej i wspólnej jednostce monetarnej oraz pełnej liberyzacji przepływu kapitału.
W dniu rozpoczęcia Trzeciego etapu Rada ustaliła kursy walutowe trwale określone dla poszczególnych walut oraz trwały kurs, według którego euro jest jedyną walutą.