Turniej Wiedzy Ekologicznej i Zdrowotnej
Konkurs przeznaczony jest dla uczniów klas V i VI i odbywa się w ramach obchodów Światowego Dnia Ziemi.
Cele turnieju:
Zachęcanie do samodzielnego poszukiwania i pogłębiania wiedzy o środowisku
Wdrażanie do świadomego kreowania własnego , przyjaznego środowisku zdrowego stylu życia
Zainteresowanie problematyką zdrowia i ochrony środowiska
Rozwijanie umiejętności pracy w zespole
Wspólna rozrywka i zabawa
Emocje współzawodnictwa
Miejsce turnieju:
Termin :
Regulamin turnieju:
1. Każdą szkołę reprezentuje trójka uczniów zainteresowanych
powyższą tematyką
2. Konkurs obejmuje 7 zadań punktowanych w zależności od stopnia
trudności. Zadania mają formę zadań otwartych i zamkniętych np.
na dobieranie, wielokrotnego wyboru, prawda-fałsz, krótkiej
odpowiedzi.
3. Uczniowie pracują w zespołach a odpowiedzi udziela lider zespołu.
4. Odpowiedzi oceniane są przez jury w składzie:
Członkowie jury otrzymują karty odpowiedzi z załączoną punktacją.
5. Treść pytań opracowuje oraz prowadzi konkurs …………..
6. Uczestnicy turnieju otrzymują :
7.Obowiązujące tematy:
Ogólne wiadomości o problemach globalnych Ziemi
Rośliny i zwierzęta chronione w Polsce
Znaki ekologiczne umieszczane na produktach
Formy ochrony przyrody w Polsce
Rezerwaty i pomniki przyrody w gminie .
Ogólne wiadomości o zdrowiu
Proszę o potwierdzenie udziału uczniów w turnieju do………….. W załączeniu proszę podać nazwisko opiekuna oraz 3 uczniów reprezentujących szkołę ( ewentualnie dosłać później).
Turniej wiedzy ekologicznej i zdrowotnej
informacje dla jury
Punktacja i rodzaj zadań /
Informacje o przebiegu turnieju: treść zadań odczytuje prowadzący i przygotowujący konkurs. Jury ocenia pracę uczniów zgodnie z załączoną punktacją. W zadaniu 1 każdy zespół losuje dowolne pytanie ( każde pytanie jest losowane tylko jeden raz) i odpowiada na nie po bardzo krótkiej naradzie ze swoją grupą. W zadaniu 2, 3,4,6, każdy zespół otrzymuje odpowiednie materiały i krótki czas (2-3 min) na jego rozwiązanie.
Zadanie 1
Pytania losowane przez drużyny. Do wyboru 10 pytań łatwych ( za 1 punkt) i 10 trudnych ( za 2 punkty). Maksymalnie15 punktów
Zadanie 2.
Rozpoznaj zwierzęta i rośliny przedstawione na ilustracjach/ po 1 punkcie za każdą poprawna nazwę. Maksymalnie 13 punktów
Zadanie 3 .
Znaki ekologiczne / 4 znaki po jednym punkcie
Maksymalnie 4 punkty
Zadanie 4.
Zakupy ekologiczne. Po 1 punkcie za każdy ekologiczny zakup .
Maksymalnie 5 punktów
Zadanie 5
Pytania typu Prawda / Fałsz po 1 punkcie za każde pytanie; razem
Możliwe do uzyskania maksymalnie 10 punktów
Zadanie 6
Jaki to rezerwat? Uczniowie dopisują pełną nazwę rezerwatu do przedstawionej charakterystyki .Po 1 punkcie za dobranie w pary +po jednym punkcie za każdą prawidłową, pełną nazwę rezerwatu + po 1 punkcie za określenie typu rezerwatu ( maksymalnie 12 p)
Zadanie 7.
Jakie to zwierzę? Prowadzący odczytuje tekst podzielony na 3 fragmenty. Uczniowie próbują odgadnąć nazwę po każdym fragmencie.
Do zdobycie 3-2 -1 p w zależności od momentu odgadnięcia nazwy zwierzęcia.
Turniej wiedzy ekologicznej i zdrowotnej
Pytania losowane przez drużyny
Zadanie 1A. Pytania losowane przez drużyny. Do wyboru 10 pytań łatwych za 1 punkt .
ŁATWE
1. Wymień formy ochrony przyrody w Polsce (co najmniej 6)
Są to: rezerwaty biosfery, parki narodowe, rezerwaty, pomniki przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
2.Wymień minimum 3 źródła energii odnawialnej.
Są to: energia wiatru, wody, słońca, biomasy
3.Czy wypalanie traw wiosną można nazwać zabiegiem pielęgnacyjnym łąk? Dlaczego tak/nie?
Nie. Wypalanie łąk jest zjawiskiem bardzo szkodliwym niosącym zagładę wielu pożytecznych gatunków zarówno roślin jak i zwierząt oraz będącym przyczyną pożarów.
4. Co to jest recykling?
Recykling to system utylizacji odpadów polegający na powtórnym wykorzystaniu zużytego produktu, opakowania itp.
5. Wymień 2 trujące składniki spalin silnika benzynowego w samochodzie.
Są to:tlenki azotu, ołów, tlenki węgla
6.Wymień pasożyty przewodu pokarmowego, ( co najmniej 4).
Do pasożytów przewodu pokarmowego nalezą: tasiemnic uzbrojony i nieuzbrojony, glista ludzka, owsiki, włosień spiralny, lambie.
7.Jaki układ atakuje wirus HIV?
Układ odpornościowy
8.W jaki sposób zapobiegać skoliozie?
Skoliozie można zapobiegać w następujący sposób: przyjmować właściwa postawę ciała w czasie pracy na lekcji, podczas oglądania telewizji, dostosować wysokość stołu i krzesła do wzrostu, nosić tornistry i plecaki na obu ramionach.
9. Jaka rolę pełni warstwa ozonu otaczająca Ziemię?
Ozon chroni Ziemię przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego.
10. Co to jest flora i fauna ?
Fauna - zwierzęta, flora -rośliny.
Turniej wiedzy ekologicznej i zdrowotnej
Pytania losowane przez drużyny
Wersja dla jury
Zadanie 1B
PYTANIA TRUDNE do wyboru za 2 punkty
1. Co to jest gruźlica?
Gruźlica to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie prątek gruźliczy wykryty przez niemieckiego bakteriologa Roberta Kocha. Źródłem zakażenia prątkiem może być: chory na gruźlicę człowiek, poprzez spożycie surowego mleka od chorego na gruźlicę bydła.
2.Co to jest biowskaźnik? Wyjaśnij na przykładzie
Jest to organizm żywy wykorzystywany jako swoisty rodzaj „odczynnika” np. brak pewnych gatunków porostów świadczy o zanieczyszczeniu powietrza tlenkami siarki.
3. Co to są kwaśne deszcze i co jest ich przyczyną ?
Kwaśne deszcze to opady zakwaszone produktami reakcji tlenku siarki lub tlenku azotu z wodą. Główną przyczyną jest zanieczyszczenie powietrza tlenkami siarki powstającymi w procesie spalania węgla ( elektrociepłownie, ciepłownie).
4. Co to jest biodegradacja?
Jest to rozkład niektórych substancji przez organizmy żywe-głównie bakterie i pierwotniaki. Człowiek wykorzystuje tę zdolność organizmów żywych w biologicznym oczyszczaniu ścieków.
5.Co to są Czerwone Księgi?
Czerwona księga to wydawnictwo informujące o gatunkach roślin i zwierząt zagrożonych wymarciem. Ukazują się od 1966 roku i są publikowane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody.
6.Jaka rolę pełni błonnik w organizmie?
Błonnik należy do cukrów/ węglowodanów. Jego głównym zadaniem jest pomaganie w przesuwaniu się pokarmu w jelitach, co zapobiega zaleganiu pokarmu i otyłości, usuwa nadmiar szkodliwego cholesterolu, zapobiega nowotworom jelita. Nie jest trawiony w organizmie człowieka.
7.Co to jest smog?
Smog to tzw. mgła przemysłowa. Tworzy się nad wielkimi miastami. Powstaje wskutek łączenia się pary wodnej z zanieczyszczeniami. Z powodu braku cyrkulacji powietrza może ona opaść na miasto i być przyczyną śmierci wielu osób wskutek uduszenia luk ataków serca.
8. Jaka jest różnica pomiędzy rezerwatem ścisłym a częściowym?
W rezerwatach ścisłych człowiek nie wykonuje żadnych zabiegów pielęgnacyjnych ( wykluczona ingerencja człowieka), zaś w częściowych dopuszczalna jest ograniczona działalność człowieka.
9. Co to jest ekologia?
Ekologia-to nauka zajmująca się badaniem wielostronnych stosunków zachodzących miedzy żywymi organizmami oraz ich relacji ze środowiskiem, w którym żyją. Nazwa pochodzi od słowa oikos- gr. Dom, otoczenie i słowa logos - nauka. Termin ten wprowadził do biologii E. H. Haeckel w 1869 roku.
10.Co to jest restytucja gatunku?
Jest to przywrócenie przyrodzie zwierzęcia zagrożonego wyginięciem wskutek działalności człowieka. Restytucję prowadzi się często w rezerwatach a po zwiększeniu liczebności gatunku zwierzęta wypuszcza się na wolność.
Turniej wiedzy ekologicznej i zdrowotnej
Pytania wspólne dla drużyn
(Wersja dla jury)
Zadanie 2.
Rozpoznawanie roślin i zwierząt chronionych w Polsce
Punktacja - po 1 punkcie za każdy dobrze rozpoznany gatunek
1.Dziewięćsił bezłodygowy
2.Grzybień biały
3.Rosiczka długolistna
4.Śnieżyczka przebiśnieg
5.Barwinek pospolity
6.Mikołajek nadmorski
7.Cis pospolity
8.Widłak goździsty
9. Świstak
10. Kozica
11.Rzekotka zielona
12.Salamandra plamista
13. Modliszka
Numer organizmu
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
Nazwa organizmu
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Turniej wiedzy ekologicznej i zdrowotnej
Wersja dla jury
Zadanie 3. Co symbolizują przedstawione znaki ekologiczne?
1- produkt nadający się do recyklingu ( ponownego wykorzystania)
2- żywność ekologiczna / zdrowa żywność
3- dozwolony kontakt z żywnością
4- Produkt bez freonu / nieszkodliwy dla środowiska
Zadanie 4
Dokonaj zakupów ekologicznych (drużyny otrzymują różne produkty do wyboru , w tym te zawarte w tabelce)
Produkty ekologiczne - po 1 punkcie za wybór produktu ekologicznego |
Produkty nieekologiczne - 0 p za wybór produktu nieekologicznego |
1. Torba płócienna |
1. Torba foliowa (reklamówka) |
2. baterie akumulatorki ( do ładowania) |
2 . Baterie jednorazowe |
3. długopis z wymienialnym wkładem |
3. długopis jednorazowy |
4. butelka szklana |
4. butelka plastikowa |
5. produkt żywnościowy w słoiku |
5. produkt żywnościowy w plastikowym opakowaniu |
6. dezodorant w kulce |
6. dezodorant w spray'u |
Zadanie 5.
Pytania typu Prawda / Fałsz ( po 1 punkcie za prawidłową odpowiedź)
Ropuchy to szkodniki upraw. F
Porosty to biologiczne wskaźniki zanieczyszczenia powietrza.P
Warzywa i owoce należy spożywać co najmniej 4 razy dziennie.P
Mleko i produkty mleczne zawierają witaminę D, niezbędną do budowy kości i zębów.P
Witamina C jest wrażliwa na wysoką temperaturę.P
Niedobór witaminy A wpływa niekorzystnie na wygląd włosów, skóry i paznokci.P
Krety należące do owadożernych nie podlegają w Polsce ochronie prawnej.F
Nadmiar azotanów nie jest szkodliwy dla zdrowia.F
Rezerwaty biosfery są najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce.P
10.Rezerwat Źródła Rzeki Łyny jest przykładem rezerwatu ścisłego F
11.Pleśnie zawierają substancje rakotwórcze P.
12.Ziemniaki, kasze, ryż, pieczywo zawierają dużo białek. F
Zadanie 6. Jaki to rezerwat (1p)? Podaj pełną nazwę rezerwatów (1p) oraz napisz jaki to typ rezerwatu (1p)
A. Rezerwat ten utworzono w 1958 roku. Jest to najmniejszy rezerwat w naszej gminie .Jest to rezerwat faunistyczny.
B. Rezerwat ten powstał w 1950 roku na powierzchni około 120 ha. Utworzono go w celu zachowania źródeł rzeki wraz z interesującym zjawiskiem geologicznym - erozją wsteczną. Powyższe zjawisko związane jest z obecnością iłów mioceńskich. Powierzchnia rezerwatu porośnięta jest lasem typu grądu w wieku 120-140 lat.
C. Utworzono go w 1978 roku na powierzchni 24 ha. Obszar ten objęto ochroną w celu zachowania terenu na którym występuje zjawisko sufozji na sandrze.
D. Jest to rezerwat leśny o powierzchni około 64 ha. Utworzono go w 1978 roku . Zbiorowisko leśne tego rezerwatu buduje min. dąb szypułkowy w wieku 200-220 lat z domieszką graba, brzozy, świerka i sosny. Awifauna rezerwatu przedstawia się również interesująco. Spotkać tu można min. kruka, dzięcioła czarnego, brodźca samotnego , bociana czarnego .
Numer |
A |
B |
C |
D |
Pełna nazwa rezerwatu |
Jezioro Orłowo Małe
|
Źródła rzeki Łyny im. prof.R. Kobendzy |
Koniuszanka I |
Koniuszanka II |
Typ rezerwatu |
faunistyczny |
krajobrazowy |
przyrody nieożywionej |
leśny |
Zadanie 7. Jakie to zwierzę?
Część pierwsza za 3 punkty
Należy do zwierząt długowiecznych. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 8 lat.
Osuszanie terenów podmokłych oraz wzrost zanieczyszczenia wód to główne powody zanikania tego gatunku.
Część druga za 2 punkty
Żywi się robakami, owadami, mięczakami, żabami oraz roślinami. Większość ważnych czynności życiowych łącznie z kopulacją odbywa w wodzie. Pora godowa przypada na maj.
Jaja składa na lądzie w pobliżu zbiorników wodnych.
Część trzecia za 1 punkt
Płeć dojrzałych osobników można odróżnić po kształcie pancerza brzusznego - u samców jest nieco wklęsły. W gminie Nidzica ustanowiono pierwszy w kraju rezerwat mający na celu ochronę ostoi tego gada.
Odpowiedz prawidłowa : żółw błotny
autor Jadwiga Młynarczyk - Zawieska