Pojęcia związane z prawem cywilnym
Prawo cywilne to zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi - w danej sprawie podmiotami prawa.
Klauzula generalna to przepis prawny, który przez użycie ogólnych pojęć, podlegających ocenie organu stosującego prawo, ma na celu osiągnięcie elastyczności w stosunku prawa np. zasady współżycia społecznego.
Stosunek cywilnoprawny to zachodzące między równorzędnymi prawnie stronami stosunki społeczne na tle majątkowym oraz nieliczne stosunki osobiste, regulowane przez normy prawa cywilnego .
Elementy stosunku cywilnoprawnego:
podmiot (osoby fizyczne i prawne)
przedmiot (zachowanie + obiekt)
uprawnienia
obowiązki
Czynność prawna to taka czynność osoby fizycznej lub prawnej, która zmierza do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
Czynność prawna: sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.
Podział kodeksu cywilnego
K.c. dzieli się na cztery księgi:
zagadnienia ogólne,
własność i inne prawa rzeczowe,
zobowiązania,
spadki,
Zagadnienia ogólne:
Kodeks cywilny reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi. Prawo cywilne przyjęło zasadę, że ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu ( lex retro non agit). Stosowanie unormowań prawa cywilnego oparte jest na kilku podstawowych zasadach, mianowicie uprawniony nie może czynić ze swojego prawa użytku, który by był:
- sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa,
- z zasadami współżycia społecznego.
Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.
Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zatem chcąc dowieść swojego prawa przed np. sądem strona musi wykazać dowody na poparcie swoich żądań. Pamiętać należy, o tzw. domniemaniu dobrej wiary- art. 7 stanowi że jeżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.
Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną, tzn. może być podmiotem prawa i obowiązku
Zdolność do czynności prawnych,
tj. zdolność osoby fizycznej do skutecznego zaciągania praw i obowiązków.
Brak zdolności do czynności prawnych.
Na podstawie kodeksu cywilnego nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Pełna zdolność do czynności prawnej.
Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Pełnoletnim jest, kto ukończył lat osiemnaście. Przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Częściowa zdolność do czynności prawnych
Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw.
Skutki braku zdolności do czynności prawnych.
Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna. Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
Natomiast do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych. Jeżeli osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych dokonała sama jednostronnej czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgody przedstawiciela ustawowego, czynność jest nieważna.
Uprawnienia osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych
osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego,
osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi,
jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.
Dobra osobiste
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności:
zdrowie,
wolność,
cześć,
swoboda sumienia,
nazwisko lub pseudonim, wizerunek,
tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania,
twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska,
pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Ochrona dóbr osobistych.
Osoba, której dobra osobiste zostają naruszone może żądać zaniechania tego naruszenia, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków:
w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,
ten którego dobra osobiste zostały naruszone może na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny, a jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
Rzeczy
Rzeczami są tylko przedmioty materialne.
Rzeczy dzielimy na:
nieruchomości,
ruchomości
Nieruchomościami są:
części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty),
budynki trwale z gruntem związane,
części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Część składowa - częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych.Częściami składowymi gruntu na podstawie k.c. są:
budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane,
drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania,
prawa związane z jej własnością.
Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. Nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej. Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych.
PRZEDSTAWICIELSTWO
Ze względu na źródło umocowania wyróżnia się
przedstawicielstwo ustawowe (np. rodzice)
pełnomocnictwo (z woli mocodawcy)
Przedstawiciel działa skutecznie, gdy .
- ma zdolność do czynności prawnych ,
- ma umocowanie i działa w jego granicach ,
- występuje w imieniu osoby reprezentowanej .
Forma udzielania pełnomocnictwa :
a)pełnomocnictwo ogólne - pod rygorem nieważności - pisemnie;
b) pełnomocnictwo dla konkretnych czynności - jeśli one wymagają specjalnej formy, to i p. musi też być w tej formie ;
c)w szczególnych przypadkach ustawa przewiduje pełnomocnictwo w specjalnej formie .
d) pełnomocnictwo domniemane w lokalu przedsiębiorstwa - osoba czynna uznawana jest jako umocowana do dokonywania czynności prawnych.
PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ .
a/wiąże się z upływem czasu (nie mogą bowiem przysługiwać roszczenia w nieskończoność);
b/ przedawnieniu ulegają tylko roszczenia majątkowe (nie - z praw osobistych i rodzinnych),
c/ osoba zobowiązana może jednak spełnić świadczenie po terminie
d/ termin przedawnienia - nie może być skracany ani przedłużany przez czynność prawną ;
e/ termin przedawnienia wynosi - 10 lat jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej;
f/ dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 3 lata ;
g/ Przepisy szczególne ustalają często krótsze okresy (1,2,3,5 lat).;
Sąd nie uwzględnia z urzędu upływu terminu przedawnienia. To pozwany sam może podnieść ten zarzut. Jeśli tego nie czyni - to znaczy, że się zrzeka prawa:
h/ Bieg przedawnienia - liczy się od-dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a nie np. od dnia, w którym zawarto umowę, .
WYJĄTEK: Przy czynach niedozwolonych - roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się po 3 latach od dnia kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia .
i/ Bieg terminu przedawnienia może ulec zawieszeniu albo przerwaniu, w tym czasie termin przedawnienia nie biegnie, a wskutek przerwania biegnie na nowo (art. 121 k.c. ) ; - zawieszenie terminu - np. z powodu siły wyższej
- przerwanie - zdarzenie (np. każda czynność przed sądem lub innym. organem
ZAWARCIE UMOWY
W świetle polskiego k.c. umowę zawrzeć można w drodze:
złożenia i przyjęcia oferty,
przetargu ustnego i pisemnego,
rokowań.
Oferta powinna zawierać istotne postanowienia przyszłej umowy oraz termin, w ciągu którego składający ofertę oczekiwać będzie odpowiedzi.
Gdy termin nie był oznaczony, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą telefonu lub innego środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, jeżeli nie zostanie przyjęta niezwłocznie; złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia.
Przyjęcie oferty dokonane z zastrzeżeniem zmiany lub uzupełnienia jej treści poczytuje się za nową ofertę.
Umowa może być zawarta w drodze przetargu ustnego lub pisemnego.
Ogłoszenie przetargu obejmuje co najmniej czas, miejsce, przedmiot oraz warunki przetargu. Oferta złożona w toku przetargu ustnego przestaje wiązać, gdy inny licytant złoży ofertę korzystniejszą albo przetarg zostanie zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej. Zawarcie umowy w drodze przetargu ustnego następuje z chwilą wybrania oferty. Oferta złożona w toku przetargu pisemnego przestaje wiązać, gdy została wybrana inna oferta lub gdy przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek z ofert, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej.
Zgodnie z art. 71. Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do rozpoczęcia rokowań.
Rokowania
Jeżeli strony prowadzą rokowania w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem rokowań.
ZOBOWIĄZANIA - ZAGADNIENIA WYBRANE.
- obowiązują Państwa zagadnienia ogólne dotyczące zobowiązań, oraz przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu i odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu czynów niedozwolonych.
Odpowiedzialność odszkodowawcza
art. 363 k.c. - naprawienie szkody przez przywrócenie stanu poprzedniego.
Jeśli ktoś zburzył komuś dom, powinien go odbudować. Przywrócenie stanu poprzedniego nie zawsze jest możliwe (np. doprawienie komuś obciętej nogi) lub nie ma sensu ekonomicznego. Wtedy naprawienie szkody na ogół sprowadza się do zapłaty określonej sumy pieniężnej. Zasadą jest, że każdy we własnym zakresie ponosi konsekwencje czynów, które wywołały szkodę. To ustawa wskazuje na tego, kto ma ponieść konsekwencje szkód.
Schemat odpowiedzialności odszkodowawczej
Związek przyczynowy
Sine qua non
niewykonanie czyn - straty
zobowiązania niedozwolony - utracone korzyści
- uzyskana korzyść
ex contractu ex delicto
art. 471KC art. 415,416KC
reżim odpowiedzialności reżim odpowiedzialności deliktowej
kontraktowej
Na gruncie prawa cywilnego mówimy tylko o szkodzie majątkowej. Nie ma tu mowy o utracie bliskiej osoby czy bólu fizycznym. W tym wypadku prawo cywilne posługuje się instytucją zadośćuczynienia za krzywdę. Ból fizyczny nie jest szkodą.
Szkoda majątkowa obejmuje:
wszelkie straty majątku (to wszystko co w majątku było, a wyszło z tego majątku).
- damnum emergens
Pojęciem szkody objęte są również utracone korzyści (to co mogło wejść do majątku poszkodowanego, ale nie weszło. Szkoda polega np. na tym, że nie osiągnąłem zysku ze sprzedaży towaru który miałem otrzymać.
Utracone korzyści to - lucrum cessans.
Art. 361§1 k.c. - Sprawca odpowiada za normalne następstwa czynu, który wywołał szkodę.
Kodeks spółek handlowych
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
1) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością obok spółki akcyjnej należy do dwóch spółek kapitałowych jakie zostały unormowane w polskim prawie.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jak dotąd obok spółki cywilnej najczęściej wykorzystywaną formą prawną prowadzenia działalności gospodarczej. Może być utworzona dla realizacji jakiegokolwiek celu dozwolonego przez prawo, a nie jak było poprzednio jedynie w celu zarobkowym. Nie musi więc być w swej działalności nastawiona na zysk .
2) Powstanie spółki z o.o .
Aby założyć spółkę, trzeba dopełnić następujących czynności:
zawrzeć umowę spółki;
wnieść wkłady na pokrycie całego kapitału zakładowego;
powołać zarząd spółki;
powołać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, jeżeli wymaga tego umowa spółki;
złożyć wniosek o wpis spółki do rejestru.
3) Umowa spółki z o.o. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Zmiana umowy spółki przed rejestracją jest dopuszczalna, ale tylko jeżeli wyrażą na to zgodę wszyscy wspólnicy, którzy podpisali pierwotny tekst umowy. Możliwe jest także zawarcie umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia w określonym terminie umowy spółki z o.o.. Umowa przedwstępna musi być zawarta w formie aktu notarialnego, jeżeli jej strony mają mieć prawo skutecznego żądania zawarcia przyrzeczonej umowy .
Umowa spółki z o.o. powinna zawierać:
firmę;
siedzibę spółki;
przedmiot działalności spółki;
czas trwania spółki, jeżeli umowa zostaje zawarta na czas oznaczony;
wysokość kapitału zakładowego;
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział;
liczbę i wysokość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.
Wspólnicy mogą w umowie spółki pewne sprawy uregulować inaczej niż jest to sprecyzowane w kodeksie:
powołać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną;
wskazać inną siedzibę spółki;
inaczej uregulować sposób powoływania członków zarządu;
wskazać pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki;
uregulować sposób podziału zysku;
ograniczyć prawo rozporządzania udziałem;
ograniczyć lub wyłączyć prawo wstąpienia spadkobierców wspólnika do spółki.
4) Udziały Jeżeli wspólnicy na pokrycie udziałów wnoszą do spółki wkłady niepieniężna (aporty), wtedy w umowie spółki należy szczegółowo określić przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, a także liczbę i wysokość objętych w zamian udziałów. Jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem nieważności dokładnie określić w umowie spółki (np. uprzywilejowanie wspólnika co do dywidendy czy głosu, obowiązek wykonania jakiś świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki itp.)
5) Rejestracja spółki .
Do zarejestrowania spółki konieczne jest powołanie jej organów. Jeżeli jednak nie uczyniono tego w umowie spółki, to przed złożeniem wniosku o zarejestrowaniu wspólnicy powinni podjąć stosowną uchwałę w sprawie powołania organów.
Do wniosku o wpis spółki do rejestru powinny być dołączone:
umowa spółki;
oświadczenie zarządu o wpłacie udziałów pieniężnych bądź zapewnienie przejścia na spółkę wkładów niepieniężnych;
jeżeli w umowie spółki nie powołano organów, dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem składu osobowego;
podpisana przez zarząd lista wspólników z podaniem imienia, nazwiska (firmy jeżeli nie jest to spółka tylko osób fizycznych) oraz ilości i wysokości udziałów każdego z nich;
skreślone wobec sądu albo uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów członków zarządu.
6) Prawa i obowiązki wspólników
Prawa majątkowe .
Przysługują ono w zasadzie wszystkim wspólnikom, mają więc charakter powszechny i realizowane są przez nich indywidualnie. Wstępnym warunkiem podziału czystego zysku (czysty zysk - to zysk wykazany przez bilans po odliczeniu należnych podatków) jest sporządzenie przez zarząd, z następnie zatwierdzenie przez zgromadzenie wspólników rocznego bilansu spółki. Prawo to opiera się na zasadzie, że w przypadku braku innych postanowień umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podział czystego zysku następuje proporcjonalnie w stosunku do udziałów wspólników zasada proporcjonalnego podziału zysku.
Prawo pierwszeństwa do objęcia podwyższonego kapitału. Wezwanie do realizacji tego prawa zarząd rozsyła jednocześnie wszystkim wspólnikom, co wynika z istoty spółki, w której wszyscy wspólnicy są spółce znani. Wymóg jednoczesnego wezwania zapewnia wszystkim uprawnionym jednakowe szansę skorzystania z tego prawa. Wszyscy mają taki sam miesięczny termin do zebrania odpowiednich funduszy i wniesienia wkładów do spółki .
Prawo do uzyskania częściowej lub całkowitej wypłaty udziału. Zachodzi ono w trzech sytuacjach. Pierwsza gdy kapitał zakładowy jest nadmierny w stosunku do aktualnych zadań, wówczas można zwolnić tę nadmierną część kapitału poprzez zastosowanie instytucji obniżenia kapitału. Druga polega na umorzeniu udziałów z czystego zysku spółki, jeśli postanowienie takie przewidziano w umowie spółki; wspólnicy otrzymują wówczas odpowiednie wypłaty z udziału. Trzecia zachodzi przy przekształceniu spółki z o.o. w spółkę akcyjną, wspólnicy którzy nie przystąpili do przekształconej spółki, mogą wówczas domagać się wypłaty kwot stanowiących równowartość ich udziałów. .
Prawo do rozporządzania udziałem. Polega na zbyciu, zastawieniu lub ustanowieniu na udziałach prawa użytkownika i na rozporządzeniu udziałem na wypadek śmierci .
Prawo do wynagrodzenia za dostarczone spółce powtarzające się świadczenia niepieniężne. Za świadczenie to wspólnikowi należy się wynagrodzenie, które nie może przewyższać zwykłej ceny przyjętej w obrocie. Wynagrodzenie należy się wspólnikowi nawet wówczas gdy bilans nie wykaże czystego zysku.
Prawo do udziału w podziale masy likwidacyjnej spółki. Realizacja takiego prawa staje się aktualna w wyniku postępowania likwidacyjnego lub zrównanego z nim postępowania upadłościowego .
Prawo do uzyskania zwrotu dopłat. Jest ono związane z obowiązkiem dopłat na rzecz spółki. Przysługuje wspólnikom w sytuacji, gdy dopłaty takie nie są potrzebne na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym, zwrot tych dopłat może nastąpić dopiero po upływie trzech miesięcy od ogłoszenia o zamierzonym zwrocie.
Prawo do uzyskania szczególnych korzyści majątkowych. Może ono dotyczyć wyższego niż powszechny w danej spółce udział w czystym zysku spółki i w podziale masy likwidacyjnej spółki, pierwszeństwa w objęciu podwyższonego kapitału zakładowego oraz częściowej lub całkowitej wypłaty udziału w przypadku jego umorzenia.
Prawa korporacyjne
Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników i prawo głosu. Przysługuje każdemu wspólnikowi i jest wykonywane przez niego indywidualnie. Prawo to może być realizowane przez samego wspólnika lub pośrednio przez pełnomocnika (pełnomocnictwo wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności i musi być złożone do protokołu zgromadzenia). Umowa spółki może zawierać ograniczenia co do wykonywania tego prawa wspólnika przez pełnomocnika. Ograniczenia mogą dotyczyć osób posiadających pewne cechy np. określone kwalifikacje zawodowe, albo na założeniu, że pełnomocnikami nie mogą być określone osoby np. członkowie zarządu lub pracownicy spółki .
Kilka osób może ustanowić jednego pełnomocnika, który może w ich imieniu, ale zgodnie z ich wolą, w różny sposób wykonywać prawo głosu.
Prawo do zaskarżania uchwał. Jest wykonywane indywidualnie przez wspólników, którym przysługuje zgodnie z przepisem, zaskarżaniu w drodze powództwa wytoczonego przeciwko spółce o unieważnienie podlegają uchwały powzięte:
wbrew przepisom prawa,
wbrew postanowieniom spółki, a nawet powzięte zgodnie z przepisami prawa i postanowieniami umowy, ale wbrew dobrym obyczajom kupieckim,
godzące w interesy spółki lub mające na celu pokrzywdzenie wspólnika.
Prawo kontroli. Ma charakter indywidualny, gdyż każdy wspólnik ma wgląd do ksiąg i dokumentów spółki, sporządza bilans dla swojego użytku i żąda wyjaśnień od zarządu.
Prawo żądania rozwiązania spółki. Każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd, jeżeli osiągnięcie celu spółki stanie się niemożliwe albo jeżeli inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki .
Bierne prawo wyboru do władz spółki. Do zarządu spółki mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona
Prawo do wytaczania powództwa na rzecz spółki o naprawienie szkody wyrządzonej spółce. Może być wykonywane indywidualnie, jeśli spełnione zostaną trzy przesłanki przewidziane w powołanych wcześniej przepisach, którymi są:
zaistnienie czynu wyrządzającego spółce szkodę;
upływ jednego roku od ujawnienia tego czynu;
niewytoczenie w tym czasie powództwa przez spółkę o zapłatę odszkodowania.
OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW
Obowiązek wspólnika do wniesienia wkładu na pokrycie udziału lub udziałów w spółce. Uczestnictwo w spółce jest nierozerwalnie związane z udziałem wspólnika w kapitale zakładowym spółki .
Obowiązek wyrównania brakującej wartości aportu. Zachodzi wówczas, gdy wkłady niepieniężne były przyjęte po cenie nadmiernie wygórowanej w chwili zawarcia umowy, a spółka popadła w niewypłacalność przed upływem 3 lat od jej zarejestrowania.
Obowiązek wyrównania ubytku w kapitale zakładowym. Ubytek ten spowodowany jest bezprawną wypłatą na rzecz wspólnika. Niedozwolona jest każda wypłata, zarówno sprzeczna z prawem, jak i umową spółki. Obowiązek ten obciąża w pierwszej kolejności tych wspólników, którzy takie wypłaty uzyskali. Ale wraz ze wspólnikiem za zwrot odpowiadają solidarnie ci członkowie władz spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za niepoprawną wypłatę .
Obowiązek dokonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Może on wynikać z umowy spółki, w której określone są rodzaje i terminy świadczeń oraz ewentualne odszkodowania umowne. Świadczenia mogą mieć różny charakter i polegać np. na udostępnianiu spółce pomieszczeń użytkowych, maszyn lub urządzeń, środków transportowych itp. .
Obowiązek dokonywania dopłat przez wspólników na rzecz spółki. Dopłaty mają na celu zaspokojenie określonych potrzeb spółki bez podwyższania kapitału zakładowego, mogą być przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności spółki, dokonywanie inwestycji itp. .
Obowiązki korporacyjne .
Obowiązek lojalnego wykonywania praw przez wspólnika. Nadużywanie przez wspólnika przysługujących mu praw może być przyczyną wyłączenia wspólnika ze spółki. Obowiązek ten nie jest związany z udziałem ale osobą każdego wspólnika.
Obowiązek podejmowania określonych funkcji przez wspólnika na rzecz spółki. Podpisując umowę spółki, wspólnik bierze na siebie taki obowiązek, np. określony wspólnik może być zobowiązany w umowie do udziału w zarządzie spółki, w organach nadzoru, ewentualnie nawet do pełnienia funkcji prezesa w tych organach itp. Obowiązek powstrzymywania się przez wspólnika od działań konkurencyjnych. Obowiązek ten ma charakter umowny. W szczególności w umowie może być nałożony na wszystkich lub tylko niektórych wspólników obowiązek powstrzymywania się od udziału w innych spółkach, a ewentualnie obowiązek nie podejmowania funkcji w organach innych spółek albo spółek konkurencyjnych.
Prawo cywilne i handlowe - wybrane zagadnienia, konspekt.
1
ZDARZENIE
Stan faktyczny
SZKODA
Wyszukiwarka