LiH
NaH
KH	CaH2
RbH	SrH2
CsH	BaH2
FrH	RaH2

1) Jonowe połączenia z wodorem

• Wg. Lee Ra?? nie tworzy jonowego połaczenie, natomiast dochodzi jeszcze lantan

• Substancje stałe

• Tworzą sieci jonowe

• Wysokie temp topnienia

• W stanie stopionym przewodzą prąd

• W czasie elektrolizy na anodzie wydziela się wodór bo jest na -1

• Reagują z wodą wydzielając wodór LiH + H2O LiOH + H2

• Są silnymi reduktorami

• Mają większą gęstość niż odpowiednie metale, mają duże ciepło tworzenia

2. Związki kompleksowe- struktura elektronowa, a kształt cząsteczki

Lp	Typ cząsteczki		Hybrydy- zacja		Otoczenie elektronowe	Kształt cząsteczki		Geometria cząsteczki		Przykłady
2		AX2E0		sp			Linia		BeCl2, CO2
3		AX2E1		sp2			Zgięty (kątowy lub Litera V)		NO2−, SO2, O3
3		AX3E0		sp2			Trójkąt		BF3, CO32−, NO3−, SO3
4		AX2E2		sp3			Zgięty (kątowy lub Litera V)		H2O, OF2
4		AX3E1		sp3			Piramida trygonalna		NH3, PCl3
4		AX4E0		sp3			Tetraedr		CH4, PO43−, SO42−, ClO4−
5		AX2E3		sp3d			Linia		XeF2, I3−
5		AX3E2		sp3d			Litera T		ClF3, BrF3
5		AX4E1		sp3d			Bisfenoid Zniekszt.tetraedr (huśtawka)		SF4
5		AX5E0		sp3d			Bipiramida trygonalna		PCl5
6		AX4E2		sp3d2			kwadrat		XeF4
6		AX5E1		sp3d2			Piramida kwadratowa		ClF5, BrF5
6		AX6E0		sp3d2			Oktaedr		SF6
6		AX6E1		sp3d3			Piramida pentagonalna		XeF6
7		AX7E0		sp3d3			Bipiramida pentagonalna		IF7

Gdzie Ex- oznacza ile związek posiada wolnych para elektronowych

3. Kwas węglowy i węglany

• Słaby kwas, bardzo nietrwały-> nie został wyodrębniony

• Możliwe jest jednak otrzymanie czystego, stabilnego kwasu węglowego w stanie stałym i gazowym - kluczowa jest nieobecność ciekłej wody.

• Kwas węglowy otrzymać można rozpuszczając dwutlenek węgla w wodzie:

H₂O + CO₂ ⇌ H₂CO₃

W roztworach dysocjuje dwustopniowo - może stracić jeden lub dwa protony. Po stracie jednego protonu powstaje jon wodorowęglanowy (HCO₃^-), po stracie dwóch - jon węglanowy (CO₃^2-):

H₂CO₃ ⇌ HCO₃^- + H⁺

HCO₃^- ⇌ CO₃^2- + H⁺

• Wywodzą się od niego dwa szeregi soli

• Wodorowęglany

• Węglany

Ważniejsze węglany występujące w przyrodzie:

• węglan magnezu MgCO₃

• biała lub bezbarwna substancja krystaliczna.

• Praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie.

• W temperaturze 350 °C rozkłada się na tlenek magnezu i dwutlenek węgla.

• MgCO₃ → MgO + CO₂

• Minerał o nazwie magnezyt.

• Zastosowanie:

• wypełniacz do farb i lakierów

• odtrutka przeciwko kwasom i metalom

• puder

• lek zobojętniający kwas żołądkowy

• wspinaczka (zapobiega ślizganiu się rąk po chwytach)

• węglan sodu Na₂CO₃ (soda)

• biała, higroskopijna substancja,

• w przyrodzie w jeziorach sodowych oraz w popiele roślin morskich, składnik minerałów

• topi się w temperaturze 852 °C

• dobrze rozpuszcza się w wodzie.

• Z roztworu krystalizuje w postaci dużych bezbarwnych kryształów, wietrzejących na powietrzu.

• Zastosowanie:

• produkcja szkła, papieru

• w garbarstwie i papiernictwie

• produkcja proszków do prania, mydła

• zmiękczanie wody

• Otrzymywanie:

• CaCO₃ + 2NaCl → Na₂CO₃ + CaCl₂ Metoda Solvaya

• węglan wapnia CaCO₃ (wapień, marmur, kreda)

• w przyrodzie, stanowiąc podstawowy składnik wielu minerałów (np. kalcytu i aragonitu, a także dolomitu, kredy i koralu)

• Zastosowanie:

• W postaci wpienia jako kamień budowlany

• Sproszkowany- surowiec do otrzymywania wapna palonego

• E170. Używany jako utwardzacz, a także biały barwnik spożywczy,

• Pigment i wypełniacz

• K2CO3

• W temperaturze pokojowej jest to białe ciało krystaliczne,

• dobrze rozpuszczalne w wodzie, o temperaturze topnienia 891 °C

• Tworzy hydraty, posiada właściwości higroskopijne, w roztworach wodnych hydrolizuje

• Otrzymywanie:

• 2KOH + CO₂ → K₂CO₃ + H₂O

Można go również otrzymać spalając azotan(V)potasu z węglem:

• 4KNO₃ + 2C → 2K₂CO₃ + 2N₂ + 3O₂

• Zastosowanie:

• Stosuje się go w przemyśle szklarskim,

• ceramicznym,

• do produkcji środków piorących,

• w fotografii

• Wodorowęglan amonu, NH₄HCO₃

• Tworzy bezbarwne kryształy posiadające zapach amoniaku, znane pod nazwą "amoniak do pieczenia ciast".

• Dobrze rozpuszczalny w wodzie,

• hydrolizuje jako sól słabego kwasu i słabej zasady.

• W temperaturze 60 °C rozpada się na dwutlenek węgla, wodę i amoniak:

• NH₄HCO₃ → NH₃↑ + H₂O + CO₂↑

• Zastosowanie:

• składnik proszków do pieczenia

• środków gaśniczych,

• leków,

• barwników,

Ad. 4) H2SO3, H2S2O5, H2S2O8 + sole

H2SO3- szereg kwasu siarkawego

• słaby, nietrwały kwas powstający przez reakcję tlenku siarki(IV) z wodą

• SO₂ + H₂O → H₂SO₃

• W warunkach laboratoryjnych można otrzymać poprzez spalanie siarki i absorpcji powstających par w wodzie

• Właściwości:

• nietrwały - rozkłada się podczas ogrzewania

• bakteriobójczy

• grzybobójczy

• ma właściwości bielące

• niszczy rośliny

• trujący

• silnie drażniący

• jest elektrolitem

• Zastosowanie

• W syntezie laboratoryjnej wykorzystuje się go jako środek redukujący.

• Stosuje się go do bielenia wełny

• w przemyśle papierniczym.

• Sole:

• siarczan wapnia (gips) jest powszechnie stosowanym materiałem budowlanym

• siarczan magnezu ma właściwości higroskopijne i jest wykorzystywany jako przemysłowy środek suszący

• siarczan miedzi stosuje się w galwanotechnice

• siarczan dimetylu - ester kwasu siarkowego i metanolu, silny czynnik metylujący, wykorzystywany w preparatyce organicznej

H2S2O8 Kwas nadtlenodwusiarkowy - należy do szeregu kwasy nadtlenosiarkowego

• Otrzymywany przez elektrolizę siarczanów przy dużych gęstościach prądowych

• Właściwości:

• stosunkowo trwały w suchym powietrzu

• bezbarwna substancja krystaliczna o silnych własnościach utleniających

• reaguje wybuchowo z substancjami organicznymi

• w roztworach wodnych ulega hydrolizie w której wyniku powstaje kwas nadtlenomonosiarkowy (kwas Caro, H₂SO₅)

• Zastosowanie:

• do produkcji barwników

• w analizie chemicznej

• jako półprodukt do otrzymywania nadtlenku wodoru (pod wpływem wody ulega rozkładowi z wydzieleniem H₂O₂)

• Sole:

• (NH4)2S2O8

• Stosowany jako incjator polimeryzacji octanu winylu i tetrafluoroetylenu

• W produkcji włókien sztucznych i PTFE

• K2S2O8

• Inicjator polimeryzacji chlorku winylu PCW

• I kopolimeryzacji styrenu i butadienu

• Kwas tiosiarkowy(VI) (H₂S₂O₃) jest nietrwałym kwasem nieorganicznym, który w temperaturze pokojowej natychmiast po powstaniu ulega rozpadowi. Jest to kwas mocny,

• Powstaje w wyniku zakwaszenia wodnych roztworów tiosiarczanów:

• S₂O₃²⁻ + 2H⁺ → [H₂S₂O₃] → S + H₂SO₃ ⇌ S + SO₂↑ + H₂O

H2S2O5- di siarkawy IV- nic o nim nie pisze, zarówno w książce jak i w necie

• Należy do szeregu kwasu siarkawego

Więcej o kwasach tlenowych w załączniku

Ad.5) Związki wodoru z Ge, Sn, Pb- WSZYSTKIE SĄ NIETRWAŁE (w tej grupie z Si (silany) i z C są trwałe)

• Germanowodór otrzymuje się w wyniku reakcji tetrachlorku germanu z tetrahydroglinianem litu w eterze:
  GeCl₄ + LiAlH₄ -> GeH₄ + LiAlCl₄

• Jest on gazem. Następne w szeregu germanowodory są cieczami: dwugermanowodór i trójgermanowodór

• Są one związkami podobnymi do silanów

• ulegającymi samozapłonowi- mają mniejszą tendencję do zapalania niż silany oraz trudniej ulegają hydrolizie

• Cynowodór SnH4

• Jest mniej trwały i trudniej go otrzymać, powstaje w wyniku redukcji halogenku przez LiAlH₄

• Znany również Sn6H6

• Olowiowodór PbH4 jest jeszcze mniej trwały i jeszcze trudniej go otrzymać

• Uzyskano go przez redukcję katodową i wykryto za pomocą spektrometru mas

Ad.6 Związki manganu na +2 i +7

Mn (II)

Mn (VII)

Sole są jasnoróżowe MnO tlenek zasadowy Związki manganu(II) mogą się utleniać Najtrwalszy stopień utlenienia manganu Jako odczynnik chemiczny - Mn(OH)2- w wyniku reakcji soli manganu(II) z wodorotlenkiem litowca - wytrąca się jako biały osad Większość kompleksów ma strukturę oktaedryczna i konfigurację wysokospinową z 5 niesparowanymi elektronami-> występują tu przejścia elektronu spinowo wzbronione (następuje przejście i odwrócenie spinu) dlatego są słabo zabarwione Pozostałe niskospinowe są bardziej reaktywne, łatwiej ulegają utlenieniu i mają intensywniejsze barwy

KMnO4 fioletowy Mn2O7 tlenek kwasowy Silny UTLENIACZ - Używany do obróbki metali i dezynfekcji wody, odczynnik chemiczmy HMnO4, otrzymuje się go w reakcji nadmanganianu baru - Ba(MnO4)2 z kwasem siarkowym a następnie odsączając wytrącony osad siarczanu baru. HMnO4 jest kwasem mocnym.

Ad.7

N2H4 + 2H2O2 N2 + 4H2O

H2S2O8 + H2O H2SO5+H2SO4

H2SO5 + H2O → H2SO4 +H2O2

Na2SO3 + S Na2S2O3

Budowa strukturalna w zalączniku

---