WPŁYW EMOCJI WYWOŁANYCH PRZEZ REKLAMY SPOŁECZNE NA

ZMIANĘ ZACHOWANIA CZŁOWIEKA

Agata Zarzycka

Sandra Kelcz

1.

Dlaczego wybrałyśmy właśnie ten a nie inny temat?

Ostatnimi czasy we wszystkich mediach napotykamy na reklamy społeczne, które próbują uświadomić nas w problemach współczesnego świata.

Ponieważ nie dię ich nie zauważyć, zaciekawiło nas, czy spoty te spełniają rzeczywiście swoją rolę i czy dzięki nim, ludzie zmieniają swoje nastawienie i postępowanie w stosunku do poruszanych tematów.

Wpływ emocji jest tutaj niezwykle istotny, ponieważ autorzy reklam specjalnie tworzą je tak, by grać na ludzkich uczuciach- wzbudzać w nas poczucie winy i skłonić do refleksji.

2.

Problem badawczy

Najpierw zadałyśmy sobie pytanie:

Czy kampanie społeczne wywołują w nas emocje? A jeśli tak, to jakie? Czy faktycznie mają one wpływ na zmianę naszego zachowania? Czy zmiana ta jest adekwatna do zamierzeń ich autorów. Wreszcie- czy wpływ ten jest długo- czy krótkotrwały?

3.

Hipotezy badawcze

Wydało nam się oczywiste, że reklamy społeczne muszą wywoływać emocje i prawdopodobnie będą to emocje negatywne, takie jak smutek, niepokój, gniew, przygnębienie, poczucie winy itp.

Założyłyśmy tez, że będą one na tyle silne, że mogą mieć wpływ na zmianę zachowania, jednakże, jeśli się tak stanie, będzie to wpływ krótkotrwały. Zmiana, jaka w nas zajdzie pod ich wpływem, będzie więc jedynie połowicznie odpowiadała zamierzeniom autorów.

4.

Charakterystyka grupy badawczej

Uznałyśmy, że temat jest na tyle interesujący, że nie chcemy wymyślać dalszego przebiegu eksperymentu i jego wyników. Postanowiłyśmy faktycznie przeprowadzić badanie.

Naszą grupę badawcza stanowiło 15 osób w wieku od 18 do 60 lat i z różnym doświadczeniem życiowym. Wybrałyśmy ich kierując się ułatwionym dostępem do badanych oraz tym, że dzięki różnicom w wieku, wykształceniu, doświadczeniu oraz statusie społecznym, stanowili najlepsza grupę przekrojową przez nasze społeczeństwo, jaką udało się nam zebrać

Charakterystyka:

wiek- 18-60

wykształcenie- średnie techniczne, średnie ogólnokształcące, licencjacie, wyższe

status społeczny- uczniowie szkoły średniej, studenci dzienni, zaoczni, osoby pracujące oraz na emeryturze

płeć- 5 kobiet i 10mezczyzn (w mojej grupie sa tylko 2 kobiety-mama i przyjaciolka, plus dodalam Ciebie, Twoja mame i Ole?)

tutaj bym dała jeszcze wykresy wlasnie: jeden wykształceniem- najwyższy uzyskany poziom, drugi z tym statusem społecznym czyli co robia i trzeci z plcia ale nie umiem ich zrobic niestety 

tutaj Ci podaje te dane do moich osob- moi sa pierwsze 7 osob. Jako 8 osobe wzielam Ciebie, jako 9 Sebe a jako 10 Ole bo zakladam ze tez jej zrobiłaś a jako 11 i 12 Twoich rodzicow (wiek podalam 52 i 53 lata ale można to zmienic  co do osob 13,14 i 15 to uznałam ze to jacys znajomi i dalam im po 19,21 i 20 lat  freestyle nie ma co!!!

dane do wykresów:

os 1- kobieta, wyksz srednie, pracujaca

os 2- m, wyzsze, pracujaca

os 3-m, srednie, student

os 4-m, licencjat, pracujaca

os5- m, srednie, student

os6- k,wyższe, pracujaca

os7- m, wyższe, emeryt (mój ojciec pracuje ale uznałam ze 1 emeryt się przyda :P)

5.

Charakterystyka metod badawczych oaz organizacja i przebieg badania

Nasze badanie składało się z czterech części.

W pierwszej przedstawiliśmy badanym wstępny kwestionariusz zawierający pytania o ich aktualne emocje i ich intensywność. Ponieważ nasza grupa badawcza była nieliczna, chciałyśmy dzięki temu kwestionariuszowi wykluczyć z badania osoby, u których przed badaniem występowałyby silne emocje mogące przekłamać późniejszy wynik całego eksperymentu. W kwestionariuszu znalazły się pytania o nasilenie smutku, radości, niepokoju oraz stresu w momencie jego wypełniania. Zapytałyśmy tez o to czy badany jest odprężony i zrelaksowany.

W każdym pytaniu badani mieli do wyboru jedną z 5 odpowiedzi mających wskazać nasilenie konkretnej emocji:

1- w ogóle nie (odczuwam tej emocji)

2- raczej nie (odczuwam tej emocji)

3- ani tak ani nie

4- trochę (czuję tę emocję)

5- zdecydowanie tak (odczuwam emocję)

Druga część badania została przeprowadzona bezpośrednio po pierwszej i po podsumowaniu jej wyników.

Przedstawiłyśmy w niej badanym zestaw pięciu wybranych przez nas reklam o tematyce społecznej.

Kryteria jakie zastosowałyśmy przy wyborze reklam:

-różne kraje produkcji

-aktualna tematyka

-różnorodna tematyka

-łatwość interpretacji

Reklamy dotyczyły kolejno:

-problemy prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu oraz potencjalnych skutków takiego postępowania

(tu bym dała ten kadr z tej reklamy tak jak mówiłaś)

-globalnego ocieplenia oraz jego wpływu na stan fauny i flory na świecie

(kadr)

-epidemii AIDS AIDS krajach trzeciego świata

(kadr)

-negatywnego wpływu masmediów na najmłodsze pokolenie odbiorców

(kadr)

-niedozwolonego przekraczania prędkości przez kierowców oraz potencjalnych skutków takiego zachowania

(kadr)

Bezpośrednio po obejrzeniu reklam badani zostali poproszeni o wypełnienie kolejnego kwestionariusza.

Były w nim powtórzone pytania o emocje z pierwszego kwestionariusza. Pytałyśmy o emocje w czasie oglądania oraz te występujące zaraz po obejrzeniu. Pojawiły się też pytania o stosunek do tego typu kampanii, ich zasadność według badanych oraz o potrzebę zmiany jaką w nich wzbudziły.

Ostatnią część naszego badania przeprowadziłyśmy po tygodniu od pierwszego badania i również był to kwestionariusz.

Naszym celem było sprawdzenie trwałości efektu wywołanego przez obejrzenie spotów a tym samym określenie zasadności przeprowadzania takich kampanii.

Kolejny raz pojawiły się pytania o emocje- tym razem miały to być emocje jakie towarzyszyły badanym po przypomnieniu sobie reklam sprzed tygodnia. Powtórzyłyśmy też pytania o ich stosunek do takich reklam oraz czy uważają, że są one potrzebne.

Na koniec zostawiłyśmy pytanie weryfikujące czy ich chęć zmiany zachowania sprzed tygodnia przełożyła się na jakieś działania w praktyce.

Warunki w jakich przeprowadzano badanie:

Miejsce badania:

-zamknięty, wyciszony pokój

W celu wyeliminowania jakiegokolwiek stresu i napięcia wybrałyśmy pore przeprowadzenia badania indywidualnie dla każdego badanego tak aby była najdogodniejsza dla niego.

W pokoju przebywa tylko osoba badana oraz osoba przeprowadzająca badanie.

Badany przystępując do wypełniania pierwszego kwestionariusza nie wie czego ma dotyczyć badanie.

W ciągu tygodnia pomiędzy obejrzeniem spotów reklamowych a wypełnieniem ostatniego kwestionariusza, badanemu nie przypomina się w żaden sposób, ani nie porusza, tematu obejrzanych reklam i samego badania. Osoba nie wie też, że zostanie poproszona o wypełnienie końcowego kwestionariusza.

6.

Obserwacje i wnioski końcowe

Przed rozpoczęciem badania osoby, które brały w nim udział, nie były w skrajnych nastrojach, które mogłyby mieć wpływ na wyniki eksperymentu. Byli oni w miarę zrelaksowani, nie mieli większych powodów ani do stresu ani do radości. Wszystkie emocje były stonowane a nastroje neutralne.

Podczas oglądania spotów reklamowych emocje badanych uległy diametralnej zmianie.

Pojawiły się silne i skrajne emocje takie jak: smutek, przygnębienie czy stres. Część osób zaczęła nawet odczuwać niepokój.

Po upływie ok. 15 minut od emisji reklam, emocje utrzymały się, jednak zmniejszyła się ich intensywność. Świadczy to, że reklamy maja silny ale krótkotrwały wpływ emocjonalny na osoby badane. Jednak skłoniły one do refleksji na temat poruszanych kwestii (11 na 15 osób).

Zdecydowana liczba osób (9 na 15) uważa iż takie reklamy są potrzebne. U 12 na 15 osób po ich obejrzeniu umocnił się negatywny stosunek do przedstawionych zachowań oraz zamierzają zmienić swoje nawyki na lepsze (też 12 na 15 osób).

Tutaj bym dala wykresy obrazujące te pytania czyli pyt: 16, 18 i 19. i bym dala takie wykresy wiesz okrągłe- takie jak te co tutaj nizej ale nie wiem czy sa wporzo to je oblukaj :]

W ostatnich pytaniach kwestionariusza II postawiłyśmy badanych w hipotetycznych sytuacjach zagrożenia takich jak:

Pyt 20:

Teraz, po przeprowadzonym badaniu, masz jechać do odległego o 200km miasta. Czy na tej trasie przekroczysz prędkość?

Pyt 21

Dzisiaj wieczorem masz iść na imprezę. Wszyscy Twoi znajomi pija jednak Ty wiesz, że jeszcze tego samego wieczora będziesz prowadził/a. Co robisz?

Pyt. 22

Wiedząc, że nasza planeta jest zagrożona przez tony odpadów- czy segregujesz śmieci?

Po tygodniu od obejrzenia reklam, i przeprowadzeniu ostatniego kwestionariusza okazałoś się, że emocje praktycznie opadły.

Stosunek do reklam utrzymał się, jednak okazało się, że w praktyce doszło do mniejszej od początkowo zadeklarowanej zmiany zachowania.

(tutaj bym wrzucila tez takie wykresy jak te wyzej z wynikami po tygodni takimi co by nam odpowiadaly, ale nie robiłyśmy tego wiec nie wiem ile wymyslec- jak myślisz? Plus musimy wymyslec ten ostatni kwest go bo chyba nie mamy czy mamy? Bo ja nie mam a nie pamiętam czy napisałyśmy go w koncu? Dałabym w nim 5 pytan pierwszych pierwszych emocje i potem jedno o stosunek czyli takie jak 16 i takie jak 19 tyle ze z wersja nie „czy zmienisz” ale `czy zmieniłeś?” czyli w sumie 7 pytan. I tu bym dala wykres z odpowiedziami na te 2 ostatnie. I potem napisala podsumowanie tego porównania jeszcze.)

Podsumowując:

Reklamy społeczne niewątpliwie są potrzebne jednak okazuje się, że nie do końca spełniają swoja rolę.

Aby były bardziej efektywne proponujemy częstsze ich nadawanie, większe urozmaicenie pod względem wykonania, pomysłu a także formy.

8

---