Tłumaczenie przysięgłe z języka angielskiego

UNESCO

[odcisk pieczęci okrągłej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej

i wpisem następującej treści w otoku:

Ministerstwo Spraw Zagranicznych]

KONWENCJA

O OCHRONIE PODWODNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

UNESCO

Paryż, 2 listopada 2001

KONWENCJA

O OCHRONIE PODWODNEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

Konferencja Generalna Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury, spotykając się podczas 31 sesji w Paryżu między 15 października a 3 listopada 2001,

uznając znaczenie podwodnego dziedzictwa kulturalnego jako integralnej części dziedzictwa kulturowego ludzkości, a w szczególności ważnego ogniwa w historii ludów, narodów oraz stosunków między nimi dotyczących ich wspólnego dziedzictwa,

rozumiejąc znaczenie ochrony i konserwacji podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz to, że obowiązek jego ochrony spoczywa na wszystkich Państwach,

dostrzegając rosnące publiczne zainteresowanie podwodnym dziedzictwem kulturowym oraz świadomość jego wartości,

przekonana o doniosłości badań, informacji oraz edukacji dla ochrony i konserwacji podwodnego dziedzictwa kulturowego,

przekonana o publicznym prawie do korzystania z edukacyjnych i rekreacyjnych wartości podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ w sposób odpowiedzialny i nieniszczący, a także o wartości edukacji w procesie podnoszenia świadomości i dumy z tegoż dziedzictwa oraz w trosce o jego ochronę,

świadoma faktu, iż nieuprawnione działania podejmowane względem podwodnego dziedzictwa kulturowego stanowią dlań zagrożenie, oraz że istnieje potrzeba podjęcia bardziej zdecydowanych środków mających na celu jego ochronę przed takimi działaniami,

świadoma potrzeby podejmowania odpowiednich środków w razie zaistnienia możliwego niekorzystnego wpływu wywieranego na podwodne dziedzictwo kulturowe przypadkowo wskutek działań uprawnionych,

głęboko zaniepokojona rosnącą komercyjną eksploatacją podwodnego dziedzictwa kulturowego, a w szczególności działaniami mającymi na celu sprzedaż, kupno lub wymianę obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego,

świadoma dostępności zaawansowanych technologii umożliwiających odkrywanie oraz dostęp do podwodnego dziedzictwa kulturowego,

przekonana, iż współpraca pomiędzy Państwami, organizacjami międzynarodowymi, instytucjami naukowymi, organizacjami zrzeszającymi profesjonalistów, archeologami, nurkami oraz innymi stronami zainteresowanymi, a także społeczeństwem, jest niezwykle istotna dla ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego,

mając na uwadze fakt, iż badania, wydobycie oraz ochrona podwodnego dziedzictwa kulturowego wymagają dostępu do oraz zastosowania specjalistycznych metod badawczych oraz wykorzystania odpowiednich technik i sprzętu, a także zaawansowanych umiejętności specjalistycznych, co powoduje konieczność wprowadzenia ujednoliconych zasad i regulacji,

dostrzegając potrzebę kodyfikacji oraz stopniowego opracowywania zasad regulujących ochronę i konserwację podwodnego dziedzictwa kulturalnego w zgodzie z praktyką i prawem międzynarodowym, w tym z Konwencją UNESCO o środkach zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnemu importowi, eksportowi oraz obrotowi obiektami dziedzictwa kulturowego z dnia 14 listopada 1970 roku, z Konwencją UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego z dnia 16 listopada 1972 oraz z Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza z 10 grudnia 1982,

zdecydowana, by poprawić efektywność ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ na szczeblu międzynarodowym, regionalnym oraz krajowym lub, jeśli to konieczne dla celów badawczych lub ochronnych, by wydobywać obiekty tegoż dziedzictwa z najwyższą ostrożnością,

postanowiwszy podczas dwudziestej szóstej sesji, iż obszar ten winien stać się przedmiotem międzynarodowej konwencji,

uchwala niniejszym dnia drugiego listopada 2001 roku następującą Konwencję.

Artykuł 1 - Definicje

Dla celów niniejszej Konwencji:

1. (a) „Podwodne dziedzictwo kulturowe” oznacza wszelkie ślady egzystencji ludzkiej mające charakter kulturowy, historyczny lub archeologiczny, które pozostawały lub pozostają całkowicie lub częściowo pod wodą, okresowo lub stale, przez co najmniej 100 lat, w tym:

(i) stanowiska, budowle, obiekty, artefakty oraz szczątki ludzkie, wraz z ich kontekstem archeologicznym i przyrodniczym;

(ii) statki, samoloty oraz inne pojazdy lub ich części, ładunek lub inna zawartość, wraz z ich kontekstem archeologicznych i przyrodniczym; oraz

(iii) przedmioty o charakterze prehistorycznym.

b) Rurociągi i przewody biegnące po dnie morskim nie mieszczą się w definicji podwodnego dziedzictwa kulturowego.

c) Instalacje niebędące rurociągami i przewodami, umieszczone na dnie morskim i nadal używane, nie stanowią podwodnego dziedzictwa kulturowego.

2. (a) „Państwa Sygnatariusze” oznacza Państwa, które zgodziły się przestrzegać niniejszej Konwencji, oraz które Konwencja ta wszedłszy w życie obowiązuje.

(b) Niniejsza Konwencja dotyczy mutatis mutandis terytoriów, o których mowa w art. 26, ust. 2(b), które stają się Sygnatariuszami niniejszej Konwencji zgodnie z warunkami określonymi w tymże ustępie, i w tym zakresie określenie „Państwa Sygnatariusze” odnosi się do tychże terytoriów.

3. „UNESCO” oznacza Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury.

4. „Dyrektor Generalny” oznacza Dyrektora Generalnego UNESCO.

5. „Obszar” oznacza dno morskie lub oceaniczne, jego podłoże, znajdujące się poza strefą jurysdykcji państwowych.

6, „Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe” oznacza działania, których głównym obiektem jest podwodne dziedzictwo kulturowe i które mogą, pośrednio lub bezpośrednio, fizycznie naruszać lub w inny sposób prowadzić do uszkodzenia podwodnego dziedzictwa kulturalnego.

7. „Działania przypadkowo naruszające podwodne dziedzictwo kulturowe” oznacza działania, które mogą prowadzić do fizycznego naruszenia lub uszkodzenia podwodnego dziedzictwa kulturowego, choć nie jest ono głównym ani pobocznym przedmiotem tychże działań.

8. „Okręty i samoloty państwowe” oznacza będące własnością Państwa okręty wojenne oraz inne statki lub samoloty, które były wykorzystywane, w chwili zatonięcia, wyłącznie dla niekomercyjnych celów państwowych, które jako takie zostały zidentyfikowane oraz mieszczą się w definicji podwodnego dziedzictwa kulturowego.

9. „Zasady” oznacza Zasady dotyczące działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe, zgodnie z art. 33 niniejszej Konwencji.

Artykuł 2 - Cele i zasady ogólne

1. Celem niniejszej Konwencji jest zapewnienie i zwiększenie ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego.

2. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się do współpracy w zakresie ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego.

3. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się chronić podwodne dziedzictwo kulturowe dla dobra ludzkości, w zgodzie z postanowieniami niniejszej Konwencji.

4. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się, osobno lub razem, w zależności od potrzeby, do podejmowania wszelkich stosownych zgodnych z niniejszą Konwencją oraz prawem międzynarodowym kroków, niezbędnych dla ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego, w tym celu wykorzystując najlepszą dostępną praktykę i środki, jakimi dysponują, oraz według własnych możliwości.

5. Zachowanie podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ uznaje się za priorytet nadrzędny w kontekście wydawania zezwoleń na oraz realizacji wszelkich działań nakierowanych na owo dziedzictwo.

6. Wydobyte obiekty podwodnego dziedzictwa kulturowego podlegają zabezpieczeniu, konserwacji oraz zarządzaniu w sposób zapewniający im długotrwałe przetrwanie.

7. Podwodne dziedzictwo kulturowe nie może być wykorzystywane w celach komercyjnych.

8. Zgodnie z praktyką obowiązującą w poszczególnych Państwach oraz prawem międzynarodowym, w tym z Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, niniejsza Konwencja nie powoduje zmiany zasad prawa międzynarodowego ani praktyki obowiązującą w poszczególnych Państwach w obszarze ich suwerenności, ani praw przysługujących poszczególnym państwom do statków lub samolotów będących ich własnością.

9. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się zadbać o to, by szczątkom ludzkim spoczywającym w wodach morskich okazywano właściwy szacunek.

10. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się zachęcać do odpowiedzialnego i nieniszczącego korzystania z podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ w celu jego obserwacji i dokumentacji, aby podnieść publiczną świadomość i dumę oraz zapewnić ochronę tegoż dziedzictwa, o ile działania takie nie zakłócają zarządzania podwodnym dziedzictwem kulturowym i nie utrudniają jego ochrony.

11. Czynności i działanie podjęte w myśl niniejszej Konwencji nie mogą stanowić podstaw roszczenia, podważania lub kwestionowania suwerenności państwowej lub państwowej jurysdykcji.

Artykuł 3 - Niniejsza Konwencja

a Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza

Niniejsza Konwencja w żaden sposób nie narusza praw, jurysdykcji oraz obowiązków Państw

wynikających z prawa międzynarodowego, w tym również z Konwencji Narodów

Zjednoczonych o Prawie Morza. Niniejszą Konwencję należy interpretować w kontekście

oraz w sposób zgodny z prawem międzynarodowym, w tym również z Konwencją Narodów

Zjednoczonych o Prawie Morza.

Artykuł 4 - Konwencja a prawo o ratownictwie morskim i prawo znaleźnego

Żadne działania związane z podwodnym dziedzictwem kulturowym, których dotyczy

niniejsza Konwencja, nie podlegają prawu o ratownictwie morskim ani prawu znaleźnego,

chyba że:

(a) właściwe organy wydadzą na to zgodę, i

(b) jest to całkowicie zgodne z niniejszą Konwencją, i

(c) gwarantuje to maksymalną ochronę podwodnego dziedzictwa kulturowego przy jego wydobyciu.

Artykuł 5 - działania przypadkowo naruszające podwodne dziedzictwo kulturowe

Każde Państwo Sygnatariusz zobowiązuje się do powzięcia wszelkich dostępnych mu

stosownych środków w celu zapobieżenia lub łagodzenia negatywnego wpływu, jaki mogą

przypadkowo wywrzeć na podwodne dziedzictwo kulturowe działania pozostające w obszarze

jego jurysdykcji.

Artykuł 6 - Porozumienia dwustronne, regionalne oraz wielostronne

1. Zachęca się Państwa Sygnatariuszy, by zawierały porozumienia dwustronne, regionalne oraz inne wielostronne porozumienia oraz by rozwijały już istniejącą współpracę na rzecz ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego. Wszelkie takie porozumienia muszą być zgodne z postanowieniami niniejszej Konwencji i nie umniejszają jej uniwersalnego charakteru. W ramach rzeczonych porozumień Państwa mogą uchwalać zasady i regulacje, które zapewnią ochronę podwodnego dziedzictwa kulturowego w sposób skuteczniejszy, niż czyni to niniejsza Konwencja.

2. Strony takich dwustronnych, regionalnych oraz wielostronnych porozumień mogą zapraszać do współpracy w ramach tychże porozumień Państwa posiadające udokumentowany związek, szczególnie natury historycznej, kulturalnej lub archeologicznej, z podwodnym dziedzictwem kulturowym.

3. Niniejsza Konwencja nie ma wpływu na prawa i obowiązki Państw Sygnatariuszy dotyczące ochrony zatopionych statków, wynikające z umów dwustronnych, regionalnych oraz wielostronnych zawartych przed jej przyjęciem, a w szczególności na te, które służą celom tożsamym z tymi, których realizacji ma służyć niniejsza Konwencja.

Artykuł 7 - Podwodne dziedzictwo kulturowe

a wody wewnętrzne, archipelagowe oraz morza terytorialne

1. Państwa Sygnatariusze, w ramach własnej suwerenności, mają wyłączne prawo regulacji i autoryzacji działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe spoczywające w ich wodach wewnętrznych, archipelagowych oraz morzach terytorialnych.

2. Niezależnie od innych porozumień międzynarodowych oraz prawa międzynarodowego w zakresie ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego, Państwa Sygnatariusze zobowiązują się wymagać stosowania Zasad w realizacji działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe spoczywające w ich własnych wodach terytorialnych, archipelagowych oraz morzach terytorialnych.

3. Korzystając z suwerenności na obszarze swoich wód archipelagowych oraz mórz terytorialnych oraz w poszanowaniu ogólnej praktyki międzypaństwowej, Państwa Sygnatariusze zobowiązują się w celu współpracy na rzecz wypracowania najlepszych metod ochrony będących własnością Państwa statków i samolotów informować inne Państwa Sygnatariuszy niniejszej Konwencji oraz, w stosownych przypadkach, inne Państwa o udokumentowanym związku natury kulturowej, historycznej lub archeologicznej z odkrytymi obiektami, o dokonanych odkryciach podwodnego dziedzictwa kulturowego.

Artykuł 8 - Podwodne dziedzictwo kulturowe w strefie

sąsiadującej z wodami terytorialnymi

Oprócz i niezależnie od postanowień art. 9 i 10 oraz w zgodzie z art. 303, ust. 2 Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, Państwa Sygnatariusze mogą regulować i zezwalać na działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe spoczywające w wodach ich mórz przyległych. Czyniąc to, zobowiązane są zadbać o przestrzeganie Zasad.

Artykuł 9 - Raportowanie oraz powiadamianie w wyłącznej strefie ekonomicznej

oraz na szelfie kontynentalnym

1. Wszystkie Państwa Sygnatariusze zobowiązują się chronić podwodne dziedzictwo kulturowe znajdujące się w wyłącznej strefie ekonomicznej oraz na szelfie kontynentalnym w sposób zgodny z postanowieniami niniejszej Konwencji.

Wobec powyższego:

(a) Państwo Sygnatariusz zobowiązuje się wymagać od swoich obywateli oraz kapitanów statków pływających pod swoją banderą informowania o odkryciach podwodnego dziedzictwa kulturowego spoczywającego w wodach jego wyłącznej strefy ekonomicznej lub na jego szelfie kontynentalnym, a także o zamiarach podejmowania działań względem tegoż dziedzictwa.

(b) w przypadku obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego spoczywających w wodach wyłącznej strefy ekonomicznej lub na szelfie kontynentalnym innych Państw Sygnatariuszy:

(i) Państwa Sygnatariusze zobowiązują się wymagać, by obywatel lub kapitan statku informował o odkryciach obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz zamiarach podejmowania działań względem tegoż dziedzictwa dane Państwo oraz Państwo, w którego strefie rzeczone dziedzictwo spoczywa.

(ii) wymiennie, Państwo Sygnatariusz zobowiązuje się wymagać, by obywatel lub kapitan statku informował je o odkryciu obiektu podwodnego dziedzictwa kulturowego lub działaniu względem tegoż obiektu i zadbać o to, by informacja ta dotarła w sposób skuteczny i szybki do wszystkich pozostałych Państw Sygnatariuszy.

2. Składając umowę o ratyfikacji, przyjęciu, zatwierdzeniu lub przystąpieniu Państwo Sygnatariusz zobowiązane jest określić sposób przekazywania informacji, o których mowa w ust. 1(b) niniejszego Artykułu.

3. Państwa Sygnatariusze zobowiązane są powiadamiać Dyrektora Generalnego o odkryciach obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz działaniach względem tychże odkryć zgodnie z ust.1 niniejszego Artykułu.

4. Dyrektor Generalny zobowiązuje się bezzwłocznie przekazać wszystkim Państwom Sygnatariuszom wszelkie informacje otrzymane w myśl z ust. 3 niniejszego Artykułu.

5. Każde z Państw Sygnatariuszy może złożyć oświadczenie w stosunku do innego Państwa Sygnatariusza, w którego wyłącznej strefie ekonomicznej lub szelfie kontynentalnym znajduje się obiekt podwodnego dziedzictwa kulturowego, o swoim życzeniu bycia konsultowanym w kwestii zapewnienia efektywnej ochrony temu obiektowi. Taka deklaracja musi być oparta na udokumentowanym związku kulturowym, historycznym lub archeologicznym z rzeczonym obiektem podwodnego dziedzictwa kulturowego.

Artykuł 10 - Ochrona podwodnego dziedzictwa kulturowego

w wyłącznej strefie ekonomicznej i na szelfie kontynentalnym

1. Wszelkie zezwolenia na realizację działań nakierowanych na obiekty podwodnego dziedzictwa kulturalnego spoczywające w wodach wyłącznej strefy ekonomicznej lub na szelfie kontynentalnym mogą być wydawane wyłącznie pod warunkiem, iż nie naruszają postanowień niniejszego Artykułu.

2. Zgodnie z prawem międzynarodowym oraz Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, Państwo-Sygnatariusz, w którego wyłącznej strefie ekonomicznej lub na którego szelfie kontynentalnym znajduje się obiekt podwodnego dziedzictwa kulturowego, ma prawo zakazać lub zezwolić na działania nakierowane na rzeczony obiekt, aby zapobiec naruszeniom własnego prawa suwerena oraz własnej jurysdykcji.

3. W przypadku odkrycia obiektu podwodnego dziedzictwa kulturowego lub zamiaru przeprowadzenia działań nakierowanych na rzeczony obiekt w obszarze wyłącznej strefy ekonomicznej lub na szelfie kontynentalnym Państwa-Sygnatariusza, Państwo-Sygnatariusz zobowiązuje się:

(a) podjąć konsultacje z innymi Państwami-Sygnatariuszami, które zadeklarowały zainteresowanie danym obiektem w myśl art. 9, ust. 5, w celu zapewnienia najlepszej ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego;

(b) koordynować wspomniane wyżej konsultacje w charakterze „Państwa Koordynującego”. W przypadku wyraźnej deklaracji o niepodjęciu roli Państwa Koordynującego, Państwa-Sygnatariusze, które wyraziły zainteresowanie obiektem podwodnego dziedzictwa kulturowego zgodnie z art. 9, ust. 5, powołają inne Państwo Koordynujące.

4. Niezależnie od spoczywającego na wszystkich Państwach-Sygnatariuszach obowiązku ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego wszelkimi stosownymi środkami zgodnymi z prawem międzynarodowym w celu zapobieżenia jego bezpośredniemu zagrożeniu, w tym okradaniu obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego, Państwo Koordynujące może podjąć wszelkie stosowne kroki i/lub wydać wszelkie niezbędne zezwolenia pozostające w zgodzie z niniejszą Konwencją oraz, jeśli to konieczne przed odbyciem konsultacji, zapobiec bezpośredniemu zagrożeniu względem podwodnego dziedzictwa kulturowego, czy to wynikającego z działalności ludzkiej, czy będącego skutkiem innych przyczyn, w tym kradzieży. Podejmując takowe środki Państwo Koordynujące może zwrócić się z prośbą o pomoc do innych Państw Sygnatariuszy.

5. Państwo Koordynujące:

(a) podejmuje działania mające na celu ochronę podwodnego dziedzictwa kulturowego uzgodnione przez Państwa biorące udział w konsultacjach, w tym Państwo Koordynujące, chyba że biorące udział w konsultacjach Państwa, w tym Państwo Koordynujące, uzgodnią, iż działania te podjąć powinno inne Państwo Sygnatariusz;

(b) udziela wszelkich niezbędnych zezwoleń na realizację uzgodnionych działań w zgodzie z Zasadami, chyba że Państwa biorące udział w konsultacjach, w tym Państwo Koordynujące, uzgodnią, iż zezwolenia te winny zostać wydane przez inne Państwo Sygnatariusza;

(c) może przeprowadzić względem podwodnego dziedzictwa kulturowego wszelkie niezbędne przygotowawcze badania naukowe oraz wydać wszelkie niezbędne dla ich przeprowadzenia zezwolenia; zobowiązane jest także niezwłocznie poinformować o wynikach Dyrektora Generalnego, który z kolei bez zwłoki przekaże tę informację pozostałym Państwom Sygnatariuszom.

6. Koordynując konsultacje, podejmując działania, prowadząc przygotowawcze badania naukowe i/lub wydając zezwolenia w myśl postanowień niniejszego Artykułu, Państwo Koordynujące działa w imieniu Państw Sygnatariuszy jako całości, nie zaś we własnym interesie. Działania wymienione powyżej same w sobie nie mogą stanowić podstawy dla pozyskania przywilejów lub uprawnień niewynikających z prawa międzynarodowego, w tym z Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza.

7. Z zastrzeżeniem postanowień ust. 2 i 4 niniejszego Artykułu, wszelkie działania względem statków i samolotów będących własnością państwową można podejmować wyłącznie za zgodą państwa właściciela tychże oraz we współpracy z Państwem Koordynującym.

Artykuł 11 - Raportowanie oraz powiadamianie w Obszarze

1. Państwa Sygnatariusze są zobowiązane chronić podwodne dziedzictwo kulturowe w Obszarze zgodnie z niniejszą Konwencją oraz art. 149 Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza. Oznacza to, że ilekroć obywatel lub statek pod banderą Państwa Sygnatariusza dokona w Obszarze odkrycia obiektu podwodnego dziedzictwa kulturowego lub ma zamiar podjąć względem tegoż obiektu jakiekolwiek działania, Państwo Sygnatariusz zobowiązane jest wymagać, by jego obywatel lub kapitan statku poinformował dane Państwo o rzeczonym odkryciu bądź działaniu.

2. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się informować o odkryciach obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz działaniach względem nich Dyrektora Generalnego oraz Sekretarza Generalnego Międzynarodowej Organizacji Dna Morskiego (ISA).

3. Dyrektor Generalny zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać otrzymane od Państw Sygnatariuszy informacje wszystkim pozostałym Państwom Sygnatariuszom.

4. Każde z Państw Sygnatariuszy może złożyć względem Dyrektora Generalnego oświadczenie o swoim życzeniu bycia konsultowanym w kwestii zapewnienia efektywnej ochrony obiektom podwodnego dziedzictwa kulturowego. Taka deklaracja musi być oparta na udokumentowanym związku z rzeczonym obiektem podwodnego dziedzictwa kulturowego, a w przypadku związku natury kulturalnej, historycznej lub archeologicznej danemu Państwu przysługuje przywilej pierwszeństwa.

Artykuł 12 - Ochrona podwodnego dziedzictwa kulturowego w Obszarze

1. Wszelkie zezwolenia na realizację działań nakierowanych na obiekty podwodnego dziedzictwa kulturalnego spoczywające w Obszarze mogą być wydawane wyłącznie pod warunkiem, iż nie naruszają postanowień niniejszego Artykułu.

2. Dyrektor Generalny zaprasza wszystkie Państwa Sygnatariuszy, które zadeklarowały swe zainteresowanie zgodnie z art. 11, ust. 4, do konsultacji w zakresie zapewnienia najlepszej ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz celem wyznaczenia Państwa Sygnatariusza, które przejmie rolę Państwa Koordynującego. Do uczestnictwa w konsultacjach Dyrektor Generalny zaprasza także Międzynarodową Organizację Dna Morskiego.

3. Wszystkie Państwa Sygnatariusze mogą podejmować wszelkie stosowne kroki pozostające w zgodzie z niniejszą Konwencją, jeśli to konieczne, przed odbyciem konsultacji, aby zapobiec bezpośredniemu zagrożeniu względem podwodnego dziedzictwa kulturowego, czy to wynikającego z działalności ludzkiej, czy będącego skutkiem innych przyczyn, w tym kradzieży.

4. Państwo Koordynujące:

(a) podejmuje działania mające na celu ochronę podwodnego dziedzictwa kulturowego uzgodnione przez Państwa biorące udział w konsultacjach, w tym Państwo Koordynujące, chyba że biorące udział w konsultacjach Państwa, w tym Państwo Koordynujące, uzgodnią, iż działania te podjąć powinno inne Państwo Sygnatariusz; i

(b) udziela wszelkich niezbędnych zezwoleń na realizację uzgodnionych działań w zgodzie z niniejszą Konwencją, chyba że Państwa biorące udział w konsultacjach, w tym Państwo Koordynujące, uzgodnią, iż zezwolenia te winny zostać wydane przez inne Państwo Sygnatariusza;

5. Państwo Koordynujące może przeprowadzić względem podwodnego dziedzictwa kulturowego wszelkie niezbędne wstępne badania naukowe oraz wydać wszelkie niezbędne dla ich przeprowadzenia zezwolenia; o wynikach tychże badań zobowiązane jest niezwłocznie poinformować Dyrektora Generalnego, który z kolei bez zwłoki przekazuje tę informację pozostałym Państwom Sygnatariuszom.

6. Koordynując konsultacje, podejmując działania, prowadząc wstępne badania naukowe i/lub wydając zezwolenia zgodnie z niniejszym Artykułem, Państwo Koordynujące działa na rzecz ludzkości jako całości, w imieniu wszystkich Państw Sygnatariuszy. Szczególną wagę przywiązywać należy do przyznania przywileju pierwszeństwa Państwom, których korzenie kulturowo, historycznie lub archeologicznie związane są z danym obiektem podwodnego dziedzictwa kulturowego.

7. Państwo Sygnatariusz nie może podejmować ani zezwalać na działania względem spoczywających w Obszarze państwowych statków lub samolotów bez zgody Państwa właściciela tychże obiektów.

Artykuł 13 - Immunitet

Okręty wojenne oraz inne państwowe statki i samoloty wojskowe, którym przysługuje immunitet, podróżujące w celach niekomercyjnych, realizujące swe rutynowe działania i nieuczestniczące w działania nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe, nie mają obowiązku informować o odkryciach obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego w myśl art. 9, 10, 11 i 12 niniejszej Konwencji. Państwa Sygnatariusze są jednakże zobowiązane podjąć odpowiednie środki niezakłócające działania oraz nienarażające na szwank potencjału operacyjnego okrętów oraz innych statków rządowych lub samolotów wojskowych, którym przysługuje immunitet, pływających lub latających w celach niekomercyjnych, by w stopniu możliwym do realizacji zapewnić przestrzeganie art. 9, 10, 11 i 12 niniejszej Konwencji.

Artykuł 14 - Zapobieganie wwozowi, obrotowi oraz posiadaniu

Państwa Sygnatariusze zobowiązują się podjąć działania uniemożliwiające wwóz na ich terytorium obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego wywiezionych lub wydobytych nielegalnie, handel nimi oraz ich posiadanie, jeśli wydobycie tychże obiektów było sprzeczne z postanowieniami niniejszej Konwencji.

Artykuł 15 - Korzystanie z obszarów podlegających jurysdykcji Państw Sygnatariuszy

Państwa Sygnatariusze zobowiązują się do podjęcia kroków w celu zapobieżenia korzystaniu z ich terytorium, w tym z ich portów morskich, sztucznych wysp, instalacji oraz obiektów podlegających ich wyłącznej jurysdykcji lub będących pod ich kontrolą, w celu przeprowadzania jakichkolwiek działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe i naruszających niniejszą Konwencję.

Artykuł 16 - Działania względem obywateli i statków

Państwa Sygnatariusze zobowiązują się wszelkimi stosownymi środkami zapobiegać angażowaniu się swoich obywateli oraz statków pływających pod ich banderą w działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe w sposób naruszający postanowienia niniejszej Konwencji.

Artykuł 17 - Sankcje

1. Każde Państwo Sygnatariusz zobowiązane jest wprowadzić sankcje dla sprawców naruszeń postanowień niniejszej Konwencji.

2. Sankcje za rzeczone naruszenia winny być odpowiednio surowe, by skutecznie zapewnić przestrzeganie niniejszej Konwencji, przeciwdziałać naruszeniom bez względu na miejsce ich występowania, oraz pozbawić przestępców korzyści z uprawiania nielegalnego procederu.

3. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się współpracować w celu skutecznego egzekwowania sankcji, o których mowa w niniejszym Artykule.

Artykuł 18 - Konfiskata i dysponowanie podwodnym dziedzictwem kulturowym

1. Państwa Sygnatariusze zobowiązane są podjąć działania umożliwiające na jego terytorium konfiskatę obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego wydobytych w sposób naruszający postanowienia niniejszej Konwencji.

2. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się prowadzić ewidencję, chronić oraz podjąć wszelkie zasadne działania w celu zabezpieczenia obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego skonfiskowanych w myśl postanowień niniejszej Konwencji.

3. Państwa Sygnatariusze zobowiązane są informować o wszystkich przypadkach konfiskaty obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego Dyrektora Generalnego oraz inne Państwa posiadające udokumentowany związek natury kulturalnej, historycznej oraz archeologicznej ze skonfiskowanymi obiektami podwodnego dziedzictwa kulturowego.

4. Państwo Sygnatariusz, które dokonało konfiskaty obiektu podwodnego dziedzictwa kulturowego zobowiązuje się dysponować nim tak, by służył on dobru wspólnemu, przy czym uwzględnione zostaną następujące czynniki: potrzeba konserwacji oraz badań; potrzeba przywrócenia elementu rozproszonej kolekcji, potrzeba zapewnienia publicznego dostępu do obiektu, jego ekspozycji oraz edukacji oraz potrzeba uwzględnienia interesu każdego Państwa o udokumentowanym związku kulturowym, historycznym lub archeologicznym z rzeczonym obiektem podwodnego dziedzictwa kulturowego.

Artykuł 19 - Współpraca oraz wymiana informacji

1. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się współpracować i pomagać sobie nawzajem w zakresie ochrony i zarządzania obiektami podwodnego dziedzictwa kulturowego w myśl niniejszej Konwencji, w tym, jeśli to możliwe, współdziałać w obszarze badań, prac wydobywczych, dokumentacji, konserwacji oraz prezentacji rzeczonych obiektów.

2. W stopniu uzasadnionym przez cele niniejszej Konwencji, Państwa Sygnatariusze zobowiązane są przekazywać innym Państwom Sygnatariuszom informacje dotyczące obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego, w tym odkryć rzeczonych obiektów, ich lokalizacji, obiektów wykopanych lub wydobytych z naruszeniem niniejszej Konwencji lub innych przepisów prawa międzynarodowego, a także prowadzić wymianę informacji o stosownych metodologiach badań naukowych, technologiach i okolicznościach prawnych dotyczących rzeczonych obiektów.

3. Informacje przekazywane między Państwami Sygnatariuszami lub między UNESCO a Państwami Sygnatariuszami dotyczące odkryć lub lokalizacji obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego będą, w zakresie zgodnym z prawodawstwem tychże państw, poufne i zarezerwowane dla właściwych organów Państw Sygnatariuszy, jeśli ujawnienie tychże informacji może powodować niebezpieczeństwo lub w innych sposób narażać na zagrożenie ochronę rzeczonych obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego.

4. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się podjąć wszelkie stosowne działania na rzecz rozpowszechniania informacji, również, o ile to możliwe, poprzez tworzenie międzynarodowych baz danych obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego wykopanych lub wydobytych z naruszeniem niniejszej Konwencji lub przepisów prawa międzynarodowego.

Artykuł 20 - Świadomość publiczna

Każde z Państw Sygnatariuszy zobowiązuje się powziąć wszelkie stosowne działania w celu podniesienia publicznej świadomości w zakresie wartości oraz doniosłości podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz jego ochrony w myśl niniejszej Konwencji.

Artykuł 21 - Szkolenie w zakresie archeologii podwodnej

Państwa Sygnatariusze zobowiązane są współpracować na rzecz organizacji szkoleń w zakresie podwodnej archeologii, technik konserwacji podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz, na uzgodnionych warunkach, transferu technologii ważnych z punktu widzenia podwodnego dziedzictwa kulturowego.

Artykuł 22 - Właściwe organy

1. W celu zapewnienia właściwej realizacji postanowień niniejszej Konwencji, Państwa Sygnatariusze zobowiązują się powołać do życia właściwe organy lub odpowiednio powierzyć organom już istniejącym zadanie utworzenia, prowadzenia i aktualizacji ewidencji obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego, a także badań i edukacji w tym zakresie.

2. Państwa Sygnatariusze zobowiązują się przekazać do wiadomości Dyrektora Generalnego nazwiska i adresy organów właściwych związanych z podwodnych dziedzictwem kulturowym.

Artykuł 23 - Zgromadzenia Państw Sygnatariuszy

1. Dyrektor Generalny zwołuje Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy przed upływem jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszej Konwencji, a następnie przynajmniej raz na dwa lata. Na wniosek większości Państw-Sygnatariuszy Dyrektor Generalny zwołuje Nadzwyczajne Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy.

2. Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy decyduje o swojej funkcji oraz zakresie obowiązków.

3. Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy działa na podstawie uchwalonego przez siebie Regulaminu.

4. Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy może powołać Organ Doradczy do spraw Technicznych i Naukowych złożony z ekspertów wyznaczonych przez Państwa Sygnatariuszy z uwzględnieniem zasady sprawiedliwej reprezentacji geograficznej oraz potrzeby zrównoważonej reprezentacji obu płci.

5. Organ Doradczy do spraw Technicznych i Naukowych ma za zadanie wspomagać Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy w rozwikłaniu zagadnień natury naukowej i technicznej w zakresie wdrażania Zasad.

Artykuł 24 - Sekretariat Konwencji

1. Za funkcjonowanie Sekretariatu Konwencji odpowiada Dyrektor Generalny.

2. Do zadań Sekretariatu należy:

(a) organizacja Zgromadzeń Państw Sygnatariuszy zgodnie z art. 23, ust.1; i

(b) pomoc Państwom Sygnatariuszom we wdrażaniu postanowień powziętych przez Zgromadzenie Państw Sygnatariuszy.

Artykuł 25 - Pokojowe rozstrzyganie sporów

1. Wszelkie spory pomiędzy dwoma lub więcej Państwami Sygnatariuszami dotyczące interpretacji lub stosowania niniejszej Konwencji będą rozwiązywane drogą negocjacji w dobrej wierze lub za pomocą innych wybranych przez spierające się Państwa pokojowych środków.

2. W przypadku, gdy sporu nie uda się rozwiązać drogą negocjacji w rozsądnym terminie, zostanie on za zgodą Państw pozostających w sporze przekazany do mediacji UNESCO.

3. Jeśli mediacje nie zostaną podjęte lub jeśli nie doprowadzą do rozstrzygnięcia sporu, wówczas do sporu pomiędzy Państwami Sygnatariuszami dotyczącego interpretacji i stosowania niniejszej Konwencji znajdą zastosowanie mutatis mutandis postanowienia o rozstrzyganiu sporów zawarte w części XV Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, niezależnie od tego, czy Państwa te są jednocześnie Stronami Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza.

4. Każda procedura obrana przez Państwo Sygnatariusza niniejszej Konwencji i Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza zgodnie z artykułem 287 Konwencji tej ostatniej, będzie dotyczyć także rozstrzygania sporów, o których mowa w niniejszym Artykule, chyba że Państwo Sygnatariusz ratyfikując, przyjmując, zatwierdzając lub przystępując do niniejszej Konwencji, lub w terminie późniejszym, zdecyduje o wyborze innej procedury zgodnie z Artykułem 287 dla celów rozstrzygania sporów wynikłych z niniejszej Konwencji.

5. Państwo Sygnatariusz niniejszej Konwencji, które nie jest sygnatariuszem Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, ratyfikując, przyjmując, zatwierdzając lub przystępując do niniejszej Konwencji, lub w dowolnym terminie późniejszym, może wybrać, poprzez sporządzenie pisemnej deklaracji, jedną lub więcej procedur określonych w art. 287, ust. 1 Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza dla celów rozwiązywania sporów, o których mowa w niniejszym Artykule. Artykuł 287 znajduje zastosowanie do takiej deklaracji, a także do każdego sporu, w którym dane Państwo jest stroną, i którego nie dotyczy deklaracja będąca w mocy. Dla celów postępowania arbitrażowego i pojednawczego, zgodnie z Aneksami V i VII Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza, dane Państwo może dla celów rozwiązania sporów wynikłych z realizacji postanowień niniejszej Konwencji wyznaczyć rozjemców lub arbitrów, którzy mają znaleźć się na liście, o której mowa w Aneksie V, art. 2 oraz Aneksie VII, art. 2.

Artykuł 26 - Ratyfikacja, przyjęcie, zatwierdzenie i przystąpienie

1. Niniejsza Konwencja jest otwarta do ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia i przystąpienia dla Państw Członkowskich UNESCO.

2. Przystąpienia do niniejszej Konwencji mogą dokonać:

(a) Państwa niebędące członkami UNESCO, lecz będące członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych lub wyspecjalizowanej agencji w ramach układu Narodów Zjednoczonych lub Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, a także Państwa Sygnatariusze Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości oraz wszystkie inne Państwa, które Konferencja Generalna UNESCO zaprosi do przystąpienia do niniejszej Konwencji;

(b) terytoria korzystające z pełni wewnętrznych praw samorządowych, uznanych przez Narody Zjednoczone, które nie uzyskały pełnej niezależności w myśl Rezolucji 1514 (XV) Zgromadzenia Ogólnego, i które są władne decydować w sprawach regulowanych niniejszą Konwencją, w tym mogą przystępować do traktatów dotyczących tego obszaru.

3. Dokumenty ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia należy przedłożyć Dyrektorowi Generalnemu.

Artykuł 27 - Wejście w życie

Niniejsza Konwencja wchodzi w życie po upłynięciu trzech miesięcy od daty złożenia dokumentów, o których mowa w Artykule 26 powyżej, przez dwadzieścia państw lub terytoriów, lecz obowiązuje wyłącznie te dwadzieścia państw i terytoriów, które dokumenty te złożyły. Dla wszystkich kolejnych Państw i terytoriów Konwencja wchodzi w życie po upłynięciu trzech miesięcy od daty złożenia przez nie dokumentów Dyrektorowi Generalnemu.

Artykuł 28 - Deklaracja odnośnie wód śródlądowych

Ratyfikując, przyjmując, zatwierdzając lub przystępując do niniejszej Konwencji, a także w dowolnym późniejszym terminie, Państwa i terytoria mogą zadeklarować, iż Zasady dotyczyć mają ich wód śródlądowych niebędących wodami morskimi.

Artykuł 29 - Ograniczenia zakresu geograficznego

Ratyfikując, przyjmując, zatwierdzając lub przystępując do niniejszej Konwencji, Państwo lub terytorium może złożyć u depozytariusza niniejszej Konwencji oświadczenie wyłączające z jej obowiązywania określone części swojego terytorium, wody śródlądowe, archipelagowe lub morza terytorialne, z podaniem przyczyn rzeczonego wyłączenia. Państwo to zobowiązane jest, w możliwym do osiągnięcia stopniu oraz możliwie prędko, zapewnić warunki, w których niniejsza Konwencja obejmie także wyłączone wspomnianym oświadczeniem obszary, a następnie wycofać oświadczenie w całości lub części w możliwie krótkim terminie.

Artykuł 30 - Zastrzeżenia

Z wyjątkiem postanowień Artykułu 29, wszelkie inne zastrzeżenia do niniejszej Konwencji są niedopuszczalne.

Artykuł 31 - Poprawki

1. Państwo Sygnatariusz może, poprzez złożenie pisemnego powiadomienia Dyrektorowi Generalnemu, zaproponować poprawki do niniejszej Konwencji. Dyrektor Generalny przekazuje następnie propozycję poprawek wszystkim pozostałym Państwom Sygnatariuszom. W przypadku, gdy uzyskają one aprobatę przynajmniej połowy Państw Sygnatariuszy przed upływem sześciu miesięcy od daty przekazania propozycji, Dyrektor Generalny przedstawi je podczas następnego Zgromadzenia Państw Sygnatariuszy do dyskusji i ewentualnego uchwalenia.

2. Poprawki uchwalane są większością dwóch trzecich głosów Państw Sygnatariuszy obecnych i biorących udział w głosowaniu.

3. Po uchwaleniu, poprawione zapisy niniejszej Konwencji zostaną przedłożone do ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia przez Państwa Sygnatariuszy.

4. Poprawki wchodzą w życie, wyłącznie w odniesieniu do Państw Sygnatariuszy, które je ratyfikowały, przyjęły, zatwierdziły lub do nich przystąpiły, po upływie trzech miesięcy od daty złożenia dokumentu, o którym mowa w ust. 3 niniejszego Artykułu przez dwie trzecie Państw Sygnatariuszy. Następnie, dla każdego Państwa lub terytorium, które dokona ratyfikacji rzeczonych poprawek, ich przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia, poprawki wejdą w życie po upływie trzech miesięcy od daty złożenia przez Sygnatariusza dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

5. Państwo lub terytorium, które staje się Sygnatariuszem niniejszej Konwencji po wejściu w życie poprawek zgodnie z ust. 4 niniejszego Artykułu, uznaje się, pod warunkiem niezłożenia przez dane Państwo lub terytorium deklaracji odmiennego zamiaru:

(a) za Sygnatariusza niniejszej Konwencji wraz z wprowadzonymi poprawkami; i

(b) za Sygnatariusza niniejszej Konwencji bez poprawek względem Państw Sygnatariuszy, których poprawki nie obowiązują.

Artykuł 23 - Wypowiedzenie

1. Państwo Sygnatariusz może wypowiedzieć niniejszą Konwencję w drodze pisemnej notyfikacji skierowanej do Dyrektora Generalnego.

2. Wypowiedzenie staje się skuteczne po upływie dwunastu miesięcy od daty otrzymania notyfikacji, o ile nie określa się w niej daty późniejszej.

3. Wypowiedzenie niniejszej Konwencji nie wpływa w żaden sposób na obowiązek Państw Sygnatariuszy przestrzegania zawartych w niej tych postanowień, które niezależnie od niniejszej Konwencji obowiązują je w myśl prawa międzynarodowego.

Artykuł 33 - Zasady

Zasady zawarte w Aneksie do niniejszej Konwencji stanowią jej integralną część i, o ile brak wyraźnych odmiennych zapisów, wszelkie odwołanie do Konwencji stanowi jednocześnie odwołanie do Zasad.

Artykuł 34 - Rejestracja w Organizacji Narodów Zjednoczonych

Zgodnie z art.102 Karty Narodów Zjednoczonych, niniejsza Konwencja zostanie zarejestrowana w Sekretariacie Narodów Zjednoczonych na wniosek Dyrektora Generalnego.

Artykuł 35 - Obowiązująca treść

Niniejszą Konwencją sporządzono w sześciu jednakowo autentycznych wersjach językowych: arabskiej, chińskiej, angielskiej, francuskiej, rosyjskiej i hiszpańskiej.

Aneks

Zasady regulujące działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe

I Zasady ogólne

Zasada 1. Priorytetem jest ochrona podwodnego dziedzictwa kulturowego poprzez zachowanie go in situ. Wobec powyższego, działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe są dozwolone pod warunkiem zapewnienia mu ochrony i z zastrzeżeniem tego wymogu mogą mieć miejsce dla celów wniesienia znaczącego wkładu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa obiektom podwodnego dziedzictwa kulturowego, zdobywania o nim wiedzy oraz uwydatnienia jego doniosłości.

Zasada 2. Komercyjna eksploatacja podwodnego dziedzictwa kulturowego dla celów handlowych, spekulacyjnych lub prowadząca do jego nieodwracalnego rozproszenia stoi w rażącej sprzeczności wobec ochrony tegoż dziedzictwa oraz właściwego nim zarządzania. Podwodne dziedzictwo kulturowe nie może być przedmiotem obrotu, sprzedaży, kupna ani wymiany jako towar komercyjny.

Niniejsza Zasada nie wyklucza:

(a) korzystania z profesjonalnych usług archeologicznych lub innych niezbędnych usług związanych, których charakter i cel są w pełni zgodne z niniejszą Konwencją, a ich realizacja wymaga zezwolenia właściwych organów;

(b) przechowywania podwodnego dziedzictwa kulturowego wydobytego w procesie prac badawczych zgodnie z niniejszą Konwencją, pod warunkiem, iż przechowanie to nie umniejsza badawczych i kulturowych wartości wydobytego materiału, nie narusza jego niepodzielności i nie prowadzi do nieodwracalnego rozproszenia, pozostaje w zgodzie z Zasadą 33 i 34 oraz wymaga zezwolenia właściwych organów.

Zasada 3. Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe nie mogą wywierać nań niekorzystnego wpływu w stopniu większym, niż jest to konieczne dla realizacji celów przedsięwzięcia.

Zasada 4. Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe należy przeprowadzać z wykorzystaniem nieniszczących technik i metod przeglądowych, które są preferowane względem wydobywania obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego. W przypadku, gdy z punktu widzenia badań naukowych lub dla zapewnienia ochrony podwodnemu dziedzictwu kulturowemu prace wykopaliskowe lub wydobywcze są konieczne, należy w stopniu, w jakim jest to możliwe, stosować metody i techniki nieniszczące oraz takie, które zapewnią zachowanie szczątków i pozostałości.

Zasada 5. Podczas przeprowadzania działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe należy unikać zbędnego naruszania szczątków ludzkich oraz miejsc pamięci.

Zasada 6. Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe muszą być przedmiotem ścisłych regulacji prawnych w celu zapewnienia odpowiedniej rejestracji informacji o charakterze kulturowym, historycznym oraz archeologicznym.

Zasada 7. Zaleca się umożliwianie publicznego dostępu do podwodnego dziedzictwa kulturowego in situ, chyba że nie da się tego pogodzić z jego ochroną i zarządzaniem.

Zasada 8. Zaleca się międzynarodową współpracę w prowadzeniu działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe w celu promowania wymiany oraz skuteczniejszej pracy archeologów oraz innych specjalistów.

II Projekt przedsięwzięcia

Zasada 9. Przed powzięciem jakichkolwiek działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe należy opracować projekt przedsięwzięcia oraz przedłożyć go właściwym organom do autoryzacji oraz recenzji przez grupę ekspertów.

Zasada 10. Projekt przedsięwzięcia powinien zawierać następujące elementy:

(a) ocenę badań dotychczasowych lub przygotowawczych;

(b) założenia i cele przedsięwzięcia;

(c) metodologię oraz technologie, które zostaną wykorzystane podczas realizacji przedsięwzięcia;

(d) spodziewane źródła finansowania przedsięwzięcia;

(e) spodziewany harmonogram i termin zakończenia przedsięwzięcia;

(f) skład zespołu oraz kwalifikacje, zadania i doświadczenie poszczególnych członków;

(g) planowana analiza zgromadzonych podczas pracy w terenie danych oraz inne działania;

(h) plan konserwacji artefaktów oraz stanowiska w ścisłej współpracy z właściwymi organami;

(i) zasady zarządzania i ochrony stanowiska rozpisane na cały okres trwania przedsięwzięcia;

(j) plan dokumentacji danych;

(k) zasady bezpieczeństwa;

(l) zasady postępowania względem środowiska naturalnego;

(m) informacje o ustaleniach poczynionych z muzeami oraz innymi instytucjami, w szczególności instytucjami naukowymi;

(n) plan sporządzenia raportu;

(o) sposób dysponowania dokumentacją przedsięwzięcia, w tym wydobytymi elementami podwodnego dziedzictwa kulturowego; oraz

(p) plan publikacji.

Zasada 11. Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe muszą być prowadzone zgodnie z zatwierdzonym przez właściwe organy projektem przedsięwzięcia.

Zasada 12. W przypadku niespodziewanych odkryć lub zmiany okoliczności, projekt przedsięwzięcia podlega weryfikacji i zatwierdzeniu przez właściwe organy.

Zasada 13. W przypadku wystąpienia sytuacji wymagających natychmiastowego reagowania lub w razie przypadkowych odkryć, działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe, w tym działania zachowawcze oraz prowizoryczne, w szczególności mające na calu zabezpieczenie stanowiska, mogą być podejmowane celem zapewnienia ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego pomimo braku stosownych zapisów w projekcie przedsięwzięcia.

III Prace przygotowawcze

Zasada 14. Prace przygotowawcze, o których mówi Zasada 10(a), obejmują szacunkową ocenę znaczenia oraz stopnia podatności podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz jego stanowiska naturalnego na uszkodzenie wskutek proponowanego przedsięwzięcia, a także prawdopodobieństwo pozyskania danych do realizacji jego celów.

Zasada 15. W ocenie tej zawrzeć należy również analizę dostępnych wyników badań historycznych i archeologicznych, archeologiczną i środowiskową charakterystykę stanowiska oraz możliwe skutki ewentualnej ingerencji dla długofalowej stabilności podwodnego dziedzictwa kulturowego, na które nakierowane ma być działanie.

IV Cele przedsięwzięcia, metodologia oraz techniki

Zasada 16. Do realizacji celów przedsięwzięcia należy dobrać odpowiednią metodologię, a zastosowane techniki winny być w możliwie największym stopniu nieinwazyjne.

V Fundusze

Zasada 17. Za wyjątkiem sytuacji wyjątkowych wymagających natychmiastowego działania w celu ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego, przed rozpoczęciem wszelkich nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe działań należy zapewnić dostępność środków wystarczających do realizacji wszystkich etapów przedsięwzięcia, w tym konserwacji, dokumentacji i zabezpieczenia wydobytych artefaktów, a także przygotowania raportu oraz jego publikacji.

Zasada 18. Projekt przedsięwzięcia winien zawierać potwierdzenie dysponowania środkami finansowymi na realizację projektu aż do jego zakończenia, na przykład w postaci obligacji.

Zasada 19. Projekt przedsięwzięcia winien zawierać plan awaryjny na wypadek niedostępności przewidywanych źródeł finansowania w celu zabezpieczenia podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz dokumentacji.

VI Czas trwania przedsięwzięcia - harmonogram

Zasada 20. Przed rozpoczęciem wszelkich działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe należy sporządzić odpowiedni harmonogram prac, aby zapewnić realizację wszystkich etapów projektu, w tym konserwację, dokumentację i zabezpieczenie wydobytych artefaktów, a także sporządzenie raportu oraz jego publikację.

Zasada 21. Projekt przedsięwzięcia powinien zawierać plan awaryjny na wypadek zerwania lub zamknięcia przedsięwzięcia, w celu zabezpieczenia podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz dokumentacji.

VII Kompetencje i kwalifikacje

Zasada 22. Działania nakierowane na podwodne dziedzictwo kulturowe mogą być prowadzone wyłącznie pod kierunkiem i kontrolą, a także systematycznie w obecności wykwalifikowanego archeologa podwodnego o kompetencjach naukowych odpowiednich dla danego przedsięwzięcia.

Zasada 23. Wszyscy członkowie zespołu muszą dysponować odpowiednimi kwalifikacjami oraz umiejętnościami, stosownie do powierzonych im w ramach przedsięwzięcia zadań.

VIII Konserwacja oraz zarządzanie stanowiskiem

Zasada 24. Plan konserwacji winien określać sposób obchodzenia się ze znaleziskami archeologicznymi podczas prowadzania działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe, podczas ich przemieszczania, a także długofalowo. Zabiegi konserwatorskie przeprowadzane są zgodnie z aktualnymi standardami profesjonalnego postępowania.

Zasada 25. Plan zarządzania stanowiskiem określa działania mające na celu ochronę oraz zarządzanie podwodnym dziedzictwem kulturowym in situ podczas prac terenowych oraz po ich zakończeniu. Plan ten obejmuje kwestie informowania opinii publicznej, a także określa kroki mające na celu zabezpieczenie stanowiska, jego monitoring oraz ochronę przed ingerencją z zewnątrz.

IX Dokumentacja

Zasada 26. Plan dokumentacji danych zakładać powinien prowadzenie rzetelnej dokumentacji zawierającej sprawozdanie o postępach działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe, zgodnie z aktualnymi profesjonalnymi standardami sporządzania dokumentacji archeologicznej.

Zasada 27. W dokumentacji zawrzeć należy, przynajmniej: obszerny opis stanowiska, pochodzenie obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego przemieszczonego oraz wydobytego w trakcie działań nakierowanych na podwodne dziedzictwo kulturowe, notatki z prac terenowych, plany, rysunki, przekroje oraz fotografie lub inne formy zapisu.

X Bezpieczeństwo

Zasada 28. Dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia członkom zespołu oraz osobom trzecim należy opracować odpowiednie zasady bezpieczeństwa, będące w zgodzie ze stosownymi wymogami prawnymi oraz profesjonalnymi standardami.

XI Środowisko

Zasada 29. Należy opracować zasady postępowania względem środowiska naturalnego, które w sposób odpowiedni zapobiegać będą zbędnemu zakłócaniu życia oraz naruszania dna morskiego.

XII Raportowanie

Zasada 30. Zgodnie z harmonogramem określonym w projekcie przedsięwzięcia, udostępnione zostaną sprawozdania cząstkowe oraz końcowe, które następnie trafią do stosownych rejestrów publicznych.

Zasada 31. Sprawozdania winny zawierać następujące informacje:

(a) listę celów;

(b) stosowane metody i techniki;

(c) osiągnięte wyniki;

(d) podstawową dokumentację graficzną i fotograficzną wszystkich etapów prac;

(e) zalecenia dotyczące konserwacji, zabezpieczenia stanowiska oraz wszelkich wydobytych obiektów podwodnego dziedzictwa kulturowego;

(f) zalecenia dotyczące przyszłych działań.

XIII. Zabezpieczenie dokumentacji przedsięwzięcia

Zasada 32. Ustalenia odnośnie przechowywania dokumentacji przedsięwzięcia należy poczynić przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań oraz zawrzeć je w projekcie przedsięwzięcia.

Zasada 33. Dokumentacja przedsięwzięcia, w tym wydobyte elementy podwodnego dziedzictwa kulturowego oraz egzemplarz całej towarzyszącej im dokumentacji należy, w miarę możliwości, przechowywać razem w nienaruszonej postaci jako kolekcję, w sposób umożliwiający dostęp profesjonalistom oraz publiczności, a także ochronę.

Należy to zrobić możliwie szybko, a w żadnym razie nie później niż po upływie dziesięciu lat od ukończenia przedsięwzięcia.

Zasada 34. Przechowując dokumentację przedsięwzięcia należy przestrzegać międzynarodowych standardów profesjonalnych oraz uzyskać zgodę właściwych organów.

XIV Rozpowszechnianie

Zasada 35. Przedsięwzięcia winny służyć publicznej edukacji, a ich wyniki prezentowane szerokiej publiczności.

Zasada 36. Ostateczne podsumowanie przedsięwzięcia:

(a) zostanie upublicznione tak szybko jak to możliwe, z uwzględnieniem złożoności przedsięwzięcia oraz poufnej lub delikatnej natury związanych z nim informacji; i

(b) zostanie złożone w odpowiednim rejestrze publicznym.

[odcisk pieczęci okrągłej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej

i wpisem następującej treści w otoku:

Ministerstwo Spraw Zagranicznych]

[pieczęć prostokątna] Stwierdzam zgodność fotokopii z odpisem

Warszawa, dnia 06.07.2007

[pieczęć prostokątna] Zastępca Dyrektora Departamentu

Prawno-Traktatowego

[podpis nieczytelny]

Janusz Łącki

Ja, Dorota Bartz, tłumacz przysięgły języka angielskiego (TP/205/07), zaświadczam niniejszym, iż powyższe tłumaczenie jest zgodne z dokumentem w języku angielskim przedstawionym mi 13 sierpnia 2007.

Nr Rep. 494/2007

Poznań, 13 sierpnia 2007.

---