Superwizja 2 (23.09.2009)
Zasady pracy z dzieckiem:
- Gospodarka żetonowa- utrwalamy na ok. 10 żetonach
Naśladowanie
Trening dyskryminacji
Należy sprawdzić czy dziecko jest w stanie wykonać każdą z czynności, którą mu pokazujemy. Należy pamiętać, że dziecko naśladuje nas w odbiciu lustrzanym, tzn. jeżeli my podnosimy lewą rękę do góry, to dziecko ma podnieść prawą rękę do góry (tak jak w odbiciu lustrzanym).
Opis zadania: dziecko i terapeuta siedzą na krzesłach na przeciwko siebie, terapeuta wykonuje różne ruchy np.:
SD: Zrób tak samo
R: dziecko naśladuje ruchy terapeuty
Przykłady ruchów:
Podniesienie obu rąk do góry
Podniesienie jednej ręki do góry (prawej lub lewej)
Położenie rąk na głowie
Położenie jednej ręki na głowę (prawej lub lewej)
Tupanie obiema nogami
Tupanie jedną nogą (prawą lub lewą)
Wyciągnięcie rąk w bok
Wyciągnięcie jednej ręki w bok (prawej lub lewej)
Dotykanie jedną ręką/ rękoma/ brzucha, ramion, stóp, kolan
Kręcenie głową
Kiwanie głową na boki (nie)
Kiwanie głową „góra-dół” (tak)
Dotykanie prawą ręką lewego ramienia/kolana/łokcia
Dotykanie lewą ręką prawego ramienia/kolana/łokcia
Składanie rąk na krzyż
Mowa bierna i czynna
Układanie historyjek
SD: ułóż historyjkę
R: Dziecko układa historyjkę obrazkową.
SD: opowiedz co się wydarzyło w tej historyjce
R: najpierw chłopiec…..potem….., a na końcu……
P: dajemy dziecku gotowy model
SD: jak myślisz co mogło się wydarzyć później?
R: dziecko wymyśla zakończenie historyjki
Wierszyk i wyliczanki
Proszę uczyć się kolejnych wyliczanej i wierszyków, np.: kaczka dziwaczka, murzynek bambo, entliczek pentliczek, enedue rabe
Wymień, 3 rzeczy, które….
Należy wprowadzić wiele różnych kategorii:
SD: wymień rzeczy, które….
Mogą latać/jeździć/pływać/grać/pisać/świecić……
Przymiotniki: są lekkie/ciężki/ twarde/ miękkie/zimne/ciepłe….
Kolory: są czerwone/zielone/białe, szare/czarne….
Kategorie:zwierzęta/meble/pojazdy/ubrania/rośliny/naczynia/zabawki/kosmetyki/instrumenty/pieczywo
Miejsca: można znaleźć w łazience/kuchni/pokoju/sklepie/aptece/lesie/placu zabaw/kościele/poczcie/boisku/plaży/teatrze/
Można ubrać na: głowę/ rękę/ nogę/ szyję
Można schować w szafie/ garażu/ lodówce/ torebce/ plecaku/
Można wlać/ rozbić/ rzucać/ otworzyć/zamknąć
Mogą być słone/słodkie/kwaśne/gorzkie
Są giętkie/lepkie/przeźroczyste
Mogą się pienić/dzwonić/palić/się turlać/się połamać/zmieniać kolor
Można dmuchać/myć/kupić w kiosku/ można włożyć do bagażnika/znaleźć na drzewie/ odkręcić/
Przymiotniki
Bezpieczny/niebezpieczny
SD: pewien chłopiec bawił się z kotem, i łapał go za uszy, za sierść, bardzo mocno go przytulał, jakie to było?
R: niebezpieczne
SD: opowiedz, co niebezpiecznego może się stać podczas zabawy z kotem
R: kot może nas podrapać
Należy zwrócić uwagę, aby nauczyć dziecko potrzebnych zwrotów:
Gdy sięgasz po garnki, które stoją na kuchence- Próbować środki czystości- zatruć się Zabawa szufladami- przytrzasnąć palce Zabawa drzwiami Stanie obok drzwi-ktoś może nas potrącić Zabawa pralką Zabawa piekarnikiem-oparzyć się Zabawa kuchenką Włożysz do buzi zbyt dużo jedzenia- zadławić się Zabawa nożem- skaleczyć się Zabawa przymiotników wymachiwanie widelcem- szturchnąć kogoś Gryzienie szklanych naczyń-szklanka może pęknąć Skakanie z wysoka Podchodzenie do huśtawki Sypianie piaskiem do oczu kolegów Zabawa ostrymi patykami Jazda bez kasku na rowerze Jazda autem bez zapiętych pasów Przechodzenie po ulicy- potrącić samochód Oddalanie się w sklepie- zgubić się Wstawanie w wózku sklepowym- wypaść, mieć groźny wypadek Bieganie blisko basenu Nachylanie się nad basenem |
Wsadzanie do nosa małych przedmiotów Wkładanie do ust drobnych zabawek-zadławić się Picie napojów alkoholowych przymiotników dla dorosłych- zatruć się Zabawa zapałkami- można wzniecić pożar Kładzenie rzeczy na grzejniku elektrycznym- mogą się zapalić Wkładanie palców do gniazdek- może kopnąć prą Dotykanie zapalonej żarówki- poparzyć Zabawa żelazkiem wdrapywanie na meble- spaść przymiotników potłuc się Skakanie na kanapie Chodzenie na bosaka Zabawa na schodach Wychylanie przez okno Bicie innych zabawkami Chowanie się przymiotników szafce- zaklinować się Podczas zabawy zawiązywanie czegoś na szyi Zakładanie torebek foliowych na głowę Jedzenie lekarstw zamiast cukierków Wstawanie przymiotników wannie- poślizgnąć Zabawa kranem- oparzyć gorącą wodą Dotykanie psa- ugryźć Ciąganie kota za ogon- udrapnąć |
Rozpoznawanie przymiotników z opisu
Terapeuta opisuje dziecku sytuację.
SD: jak mama robi pranie w pralce to, jaka jest pralka?
R: pełna
SD: pytanie wyboru
Ładny/brzydki Prosty/krzywy |
Stary/nowy/zniszczony Ostry/tępy |
Chudy/gruby Powoli/szybki |
Wysoki/niski Cicho/głośno |
Wąski/szeroki Szorstki/gładki |
Przysłówki
Blisko/daleko
KROK 1: Terapeuta podaje dziecku coś do ręki i mówi SD: Połóż tego misia blisko …..krzesła.
R: Dziecko kładzie obiekt we właściwym miejscu.
KROK 2: Terapeuta podaje dziecku coś do ręki i mówi SD: Połóż tego misia daleko od …..krzesła.
R: Dziecko kładzie obiekt we właściwym miejscu.
KROK 3: Miks kroku 1 i 2
KROK 4: Generalizacja na wielu różnych obrazkach, tych względem, czego dziecko ma kłaść przedmiot.
KROK 5: Wprowadzenie innych poleceń z tego zakresu:
Połóż blisko/ daleko mamy (czyli obiektu który może zmieniać swoje położenie)
Połóż blisko/ daleko mnie.
Połóż blisko/ daleko siebie.
Połóż blisko/ daleko Maćka.
KROK 6: Ćwiczenie przechodzi do mowy czynnej. W stronie czynnej ćwiczenie powinno być wykonywane zarówno w ten sposób, że pytamy SD: Gdzie leży misiu, blisko czy daleko od krzesła? Jak i polecenia typu SD: Powiedz co leży blisko/ daleko Maćka.
Wykonywanie instrukcji
Dziecko i terapeuta dostaje kartkę. Terapeuta dyktuje dziecku, co ma narysować, i oboje rysują to na swojej kartce, aby następnie to porównać
SD: na środku kartki narysuj żółty kwadrat. Obok kwadratu jest zielone koło. W kole narysuj czarną kreskę. Na górze kartki narysuj pomarańczowy trójkąt a pod trójkątem czerwone serce. Pod zielonym kołem narysuj żółte koło.
Należy używać wielu zwrotów przestrzennych
Na/pod/nad/obok/w
Na górze/ na dole/ w środku
Nazwy figur geometrycznych
Nazwy kolorów
Po co mamy
Procedura: Dziecku przedstawiane są różne pytania dotyczące funkcji obiektów, zadaniem dziecka jest udzielenie odpowiedzi składającej się z jednego (krok 1), dwóch (krok 2), trzech (krok 3) wyjaśnień - SD: Po co mamy kubki? - R: Żeby z nich pić
Krok 1
widelce Oczy |
Uszy Nos |
Ręce Nogi |
Farby Mydło |
Przyjaciela Auto |
Krok 3 (wymagane są trzy odpowiedzi):
Przykłady:
Po co mamy ręczniki - żeby móc się w nie wytrzeć, żeby móc na nich się opalać latem i żeby móc w nie wytrzeć naczynia
Książki- czytać oglądać pisać, dowaidywać się uczyć
Nogi- chodzić , biegać skakać,
Łyzko- siedzieć, leżęć, spać czytać książki
Stół- jeść, pić, pisać rysować
Plażę- opalać się, kapać, spędzać wakacje,
Komputer- grac, pisac, słuchać muzyki, oglądać zdjęcia
Buty- aby bylo ciepło, ładnie, by mieć czyste nogi
Wode- pić, podlewac kwaitki, zmywać, myć się, pływać
Okulary- aby lepiej widzieć, chroni przed słońcem, łądnie wygląać
Samochód- aby jezdzić, wożić zakupy, holowac inne auto
Co nie pasuje i dlaczego?
Krok 4- Na poziomie funkcji. (Np. igła, nitka, guzik i łyżka)
Krok 5- Na poziomie kategorii. (Np. pies, krowa, kot i fotel
Proste pary skojarzeniowe
Cel: Nauka konstruowania długich wypowiedzi
Krok 1:
Materiał i procedura: Terapeuta wypisuje pary słów, które z jakiegoś powodu do siebie pasują i prosi dziecko, aby uzasadniło, dlaczego te słowa do siebie pasują np.:
SD: Powiedz dlaczego motyl pasuje do kwiatka;
R: ponieważ/bo motyle siadają na kwiatkach
Kartka i długopis Szampon i włosy Ręce i mydło Woda i gąbka Lampka i żarówka Plecak i książka Butelka i zakrętka Soczek i słomka Nożyczki i kartka Lodowisko i łyżwy Sznurek i klamerki Szklanka i woda |
Wiadomości i telewizor Nauczyciel i szkola Kreda i tablica Mleko i krowa Kura i jajka Jajecznica i jajka Chleb i masło Ucho i kolczyk Pralka i proszek Basen i koło Smycz i klucz Smycz i pies Trawa i siano |
Spodnie i zamek Buty i sznurowadło Serek i łyżeczka Świeczka i zapałki Bębenek i pałeczki Samochód i koła Rower i pedały Kaseta i magnetofon Płyta i komputer Morze i statek Klej i bibułka Monety i portfel |
Co należy zrobić w różnych sytuacjach
SD: Co powinieneś zrobić jeżeli jesteś:
masz mokre włosy boli cię gardło, jest mi gorąco, wylał ci się sok, kwiatki zwiędły jest ci zimno, chce ci się pić, jak się kicha boli cię ząb, jest ciemno jak się kaszle masz długie włosy podłoga jest brudna porwiesz koszulkę złamałeś rękę |
spotkasz babcię na ulicy złamie ci się kredka w pokoju jest duszno wybrudzisz ręce czekoladą spaliła się żarówka w lampce rozsypie ci się mąka zepsuł ci się samochód masz zbyt długie paznokcie wypisze ci się długopis zepsuł ci się telewizor zejdzie powietrze z opony |
jeżeli zepsują ci sie buciki przeterminuje ci się jogurt oglądasz TV bardzo słabo słychać głos jeżeli zniszczysz książkę, którą pożyczyłeś od kolegi herbata jest gorzka boli cię głowa masz czkawkę chcesz obejrzeć film zadzwoni telefon oderwie ci się guzik zobaczyłeś, że twoje buciki się rozwiązały, chcesz wyjść na dwór, ale pada deszcz |
Zagadki
Czym przykrywamy się, kiedy idziemy spać? Czym możemy się wytrzeć? Czym możemy pozbierać piasek z dywanu? Co potrzebujesz, aby zrobić babkę z piasku? Co wbijamy w ścianę, aby powiesić obrazek? Co potrzebujemy, aby płynąć pontonem? Co zakładają do spania/na basen dziewczynki/chłopcy? W co ubierają się dziewczynki? Jaka jest ulubiona zabawka dziewczynek/chłopców? Co nosimy na ręce, aby wiedzieć, która jest godzina? Gdzie przechowujemy jedzenie, aby się nie psuło? Co ubieramy, kiedy jest zimno/ciepło/deszczowo? Jak nazywamy buty, które nosimy w domu? W czym gotujemy zupę? Czym przykrywamy stół do obiadu?Co włączamy, aby posłuchać muzyki? Co nas chroni przed deszczem? |
Co najbardziej lubią jeść wiewiórki? Które warzywo lubi jeść królik.? Co zbieramy w lesie do koszyków? Co w nocy/ w dzień świeci na niebie? W czym pierzemy brudne ubrania? W czym pieczemy ciasto? W czym parzymy kawę? W czym gotujemy wodę? Czym łowimy ryby? Czym kosimy trawę? Czym podlewamy kwiatki? Czym wbijamy gwoździa? Czym przyszywamy guzik? Czym tniemy papier? Co czyta się małym dzieciom? Z czego robimy swetry? Gdzie chowamy ubrania? W czym bierzemy kąpiel Co nosimy na nosie? Gdzie trzymamy książki? Do czego wrzucamy listy? Na co naklejamy znaczki? Na czym można się huśtać? Co można zobaczyć na niebie po deszczu? Jaka zabawka/pojazd ma pedały? W czym zmywamy naczynia? |
Co włączamy, aby obejrzeć bajkę? Czym owijamy szyję, kiedy jest zimno? Czym smarujemy chleb? Czym słodzimy herbatę? Czym otwieramy puszki? Czym zamiatamy podłogę? Czym myjemy zęby? Czym wycierasz nos, kiedy masz katar? Czym możemy bawić się na plaży? Czym się myjemy? Do czego wrzucamy śmieci? Co wkładamy na ręce, aby nam nie zmarzły? W jakich butach możesz chodzić po kałużach? Po czym zjeżdżamy do piasku lub do wody? Czym nalewamy sok do szklanki? W czym nosimy zakupy ze sklepu? Jaka maszyna wierci dziury w ścianie? Co się je małą/dużą łyżeczką? Czym rysujesz kolorowe obrazki? Z jakich owoców wyciskamy sok? |
Związki przyczynowo- skutkowe
Krok 2
Procedura: Zadaje dziecku pytanie, jeśli dziecko nie zna odpowiedzi powiedz dziecku, jaka jest właściwa.
Przykłady pytań, jakie możemy zadać dziecku:
Dlaczego się kąpiemy? Dlaczego chodzimy do dentysty? Dlaczego chodzimy do lekarza? Dlaczego obcinamy paznokcie? Dlaczego mama maluje sobie oczy? Dlaczego psy szczekają? Dlaczego jak ktoś jest smutny to płacze? Dlaczego jak chce się powiesić obrazek to musi najpierw wbić gwóźdź? Dlaczego trzeba myć owoce zanim się je zje? Dlaczego trzeba nakleić plaster jak się człowiek skaleczy? Dlaczego bałwan jest zimny? Dlaczego latem nosimy czapką z daszkiem? Dlaczego zima nosimy rękawiczki? Dlaczego nosimy okulary przeciwsłoneczne? R: aby nas nie raziło słońce Dlaczego ludzie płaczą? Dlaczego pierzemy ubrania? Dlaczego zamykamy drzwi na klucz? Dlaczego zakładamy rękawiczki zimą? Dlaczego chodzimy do fryzjera? Dlaczego małe dzieci wozi się w wózku? Dlaczego musimy podlewać kwiaty?
|
dlaczego zima palimy w piecu? Dlaczego myjemy owoce? Dlaczego nosimy gips? Dlaczego wyjeżdżamy na wakacje? Dlaczego ptaki odlatują do ciepłych krajów? Dlaczego jesienią liście opadają z drzew? Dlaczego naczynia należy zmywać w cieplej wodzie? Dlaczego musimy jeść ciepłe posiłki? Dlaczego chodzimy do szewca R: bo popsuły nam się buty Dlaczego włączamy kaloryfer? R: bo jest zimni Dlaczego zabieramy parasol? R: bo pada deszcz Dlaczego na dworze są kałuże? R: po padało Dlaczego psy noszą kagańce? R; aby nikogo nie ugryzły Dlaczego psy chodzą na smyczy? R: aby nie uciekły Dlaczego myjemy ręce? R: aby były czyste Dlaczego mama maluje sobie oczy? R: aby ładnie wyglądać Dlaczego niektóre osoby noszą okulary? Dlaczego ludzie ziewają? |
Analogie
SD: Dokończ zdanie ……
Jabłko to owoc a seler to ………..
Mama jest kobieta a tata jest …..
Cytryna jest kwaśna a cukierki są ……
Nos się wącha a oczami się …….
Ziewa się, kiedy się jest zmęczony a je, kiedy jest się ……
Szczekanie pasuje do psa a miauczenie do ……..
Samochód pasuje do lądu a statek do ……….
Styczeń jest miesiącem a wtorek jest ………
Śnieg pasuje do zimy a słoneczna pogoda do ……………
Sprzedawczyni pasuje do sklepu a nauczyciel do ……..
Itp.
Co trzeba powiedzieć?
Należy zadawać dziecku pytania o reakcje/sposób zachowania się w różnych sytuacjach społecznych:
SD: powiedz, co trzeba powiedzieć jak tata wróci z pracy
R: cześć
P: werbalna
Chcesz coś, co leży wysoko i nie możesz po to sięgnąć - pomóż mi to wziąć, jest za wysoko Chcesz, żeby ktoś poszedł z Tobą do drugiego pokoju/łazienki- choć ze mną do kuchni, bo tam jest ciemno Chcesz, żeby mama ci coś dała, co bardzo lubisz; Co trzeba powiedzieć jak chcesz ode mnie zabawkę - czy możesz mi pożyczyć na chwilę tę zabawkę Jakieś dziecko chce ci zabrać zabawkę? to moja zabawka, nie możesz mi jej zabierać, ja się tym bawię teraz Zjesz już cały jogurt, a chcesz jeszcze to, co trzeba powiedzieć- dziecka: jaki pyszny jogurt, czy mogę dostać jeszcze jeden Chce Ci się pić, to, co musisz powiedzieć? Koleżanka oblała ci koszulkę- nic nie szkodzi, przecież to wyschnie, ale następnym razem uważaj Kolega niechcący uderzył cię- ała, ale mnie to zabolało, ale wiem, ze nie chciałeś, zaraz mi przejdzie, nic nie szkodzi Odbierasz telefon- dzień doby, mówi piotr, w czym mogę pomóc/kto mówi Już zjesz kolację i masz ubraną piżamę? (śpiący) Jak upadłeś, i potem bardzo boli Cię ręka i nie możesz nią ruszać? (złamiesz rękę) Nie jadłeś już długo nić i burczy Ci w brzuchu? (jesteś głodny) Jak drapie cię w gardle, nie możesz mówić i boli Cię ono? (boli cię gardło) Jak bardzo boli Cię głowa i masz wysoką temperaturę? (chory) Jak wrócisz z przedszkola i mocno kaszlesz i kichasz? (chory) Jak jest bardzo ciepło na dworze, a Ty masz ubrany gruby sweter i jest Ci w nim za ciepło? (jest Ci gorąco) Jak przewróci Ci się szklanka pełna soku? (jak coś wylejesz) wrócisz po dwóch tygodniach do domu i zobaczysz, że wszystkie kwiaty uschły? (zwiędły kwiaty) Jest zima, a kaloryfery w ogóle nie grzeją i marźniesz? (jest Ci zimno) Jak spuchnie Ci buzia, gdyż bardzo boli Cię ząb i nie możesz otwierać w ogóle buzi? (boli Cię żab) W pokoju wieczorem nagle zgaśnie światło i nie będziesz mógł włączyć go z powrotem, gdyż wyłączą prąd? (jest ciemno) Jak wychodząc do przedszkola, ubierzesz kurtkę i zauważysz, że nie ma guzika? (odpruł Ci się guzik) Jeśli zobaczysz, że twój kolega bije dziewczynkę? Jeśli niechcący nadepniesz komuś na nogę? |
Ktoś puka do drzwi- dzień dobry kto to? Dostałeś super prezent- ojej jak wspaniały prezent, bardzo ci dziękuje, bardzo mi się podoba Coś się zepsuło- ojej tato, nie mogę tego włączyć, chyba coś się zepsuło, może trzeba wymienić baterie Ktoś ma urodziny- życzę ci wszystkiego najlepszego z okazji twoich urodzin, dużo zdrowia i radości Zgadzasz się z kimś- masz całkowitą rację, zgadzam się z tobą Jesteś w sklepie- dzien dobry, poproszę… Przyszedłeś od fryzjera- dzien dobry, mam już za długie włosy, czy mogłaby mi pani je obciąć, Potknąłeś się i przewróciłeś się na inne dziecko- ojej bardzo cię przepraszam, to było niechcący, potknąłem się Jakie życzenia złożysz na: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Urodziny Zgubiłeś drogę do domu Spotkałeś na ulicy chłopca, który płacze Spotkałeś kolegę, który ma rękę w gipsie Twoja koleżanka żegna się z tobą, bo jedzie w daleką podróż Zamawiasz obiad w restauracji Znalazłeś w sklepie klucze Co powinieneś powiedzieć, jeśli boli cię głowa? Jeśli mama da ci czekoladkę? Jeśli nie możesz znaleźć swojej ulubionej zabawki? Jeśli spadają ci spodnie Jeśli musisz ubrać buty a nie umiesz zawiązać sznurowadła Jeśli nie umiesz zapiać sobie guzika Jeśli nie możesz znaleźć kredki Jak w pokoju jest bardzo duszno W sali jest bardzo głośno Zapomniałeś piórnika do szkoły Nie możesz w szkole znaleźć ołówka Chcesz zaprosić chłopca do zabawy Chcesz powiedzieć dziecku, że już ci się znudziła ta zabawa Nie możesz znaleźć swojej kurtki Uwiera cię coś w bucie podczas spaceru z klasą Chcesz się pochwalić pani, gdzie wczoraj byłeś z mamą Bardzo podobała ci się zabawka kolegi i też taką chcesz mieć Zabłądziłeś w szkole i nie możesz trafić do twojej klasy Zabłądziłeś pod domem i nie możesz znaleźć swojego domu Inny chłopiec wypchnął cię z huśtawki |
Opisywanie obrazka
SD: Powiedz, co widzisz na tym obrazku.
R: Dziecko opisuje obrazek nie wymieniając elementów, ale mówiąc pełnymi zdaniami.
P: Właściwą odpowiedz modelujemy
Należy zwrócić uwagę, aby dziecko nie tylko wyliczało elementy występujące na obrazku, ale również układało całe zdania o danym obrazku.
Fałszywe obrazki
SD: Pokaż dziecku obrazek lub przedmiot, w którym coś jest nie prawidłowe/ fałszywe. Na początku sami możemy rysować proste szkice. Potem należy używać prawdziwych obrazków.
a) Identyfikacja:
SD: co jest źle na tym obrazku?
R: dziecko wskazuje nieprawidłowość. SD
b) Wyjaśnienie:
SD: dlaczego to jest źle?
R: dziecko wyjaśnia, co jest nieprawidłowego na obrazku/ w przedmiocie.
c) Naprawienie:
SD: co należy naprawić?
R: dziecko naprawia lub mówi, co powinno być naprawione, aby obrazek/ przedmiot był prawidłowy.
Wiedza dotyczące zawodów
SD: co robi lekarz?
R: leczy ludzi
Poniżej podaje przykłady, które można wykorzystać w tym ćwiczeniu.
Jeżeli dziecko nie zna jakiegoś zawodu, należy wprowadzić go najpierw w rozpoznawaniu.
Lekarz - leczy ludzi Nauczyciel - uczy dzieci w szkole Policjant - pilnuje porządku Sprzedawca - pracuje w sklepie, sprzedaje ludziom różne rzeczy Krawiec - szyje ubrania Szewc - naprawia buty Kucharz - gotuje Górnik - pracuje w kopalni Pielęgniarka - pomaga lekarzowi Dentysta - leczy ząbki Konduktor- sprawdza bilety Farmaceuta- pracuje w aptece Mechanik- naprawia samochody |
Modelka- prezentuje ubrania Kierowca- jeździ autobusem Fryzjerka- obcina włosy Murarz- buduje domy Malarz- maluje obrazy Ogrodnik- pracuje w ogrodzie Piosenkarz- śpiewa na scenie Elektryk- naprawia światło Informatyk- pracuje przy komputerze Rolnik- pracuje w polu, hoduje zwierzęta Pilot- lata samolotem Kelnerka- podaje jedzenie w restauracji Marynarz- pływa statkiem na morzu Aktor- gra role w filmie |
Wiedza dotycząca miejsc
Krok 1
SD: jak nazywa się miejsce gdzie można wypłacać pieniążki.
R: bank/bankomat
P: pokazujemy obrazek lub podpowiadamy werbalnie
Następnie wprowadzamy inne miejsc i placówki:
Kino Restauracja Teatr Port Boisko Cyrk |
Szkoła Restauracja Poczta Boisko Kościół Góry |
Park Dworzec kolejowy Ogród Lotnisko Ulica |
Plac zabaw Basen Stacja benzynowa Sklep Morze Plaża |
Przedszkole Szpital Kopalnia Las Bar |
Krok 2
SD: co robimy w banku?
R: wypłacamy pieniążki
W ten sposób wprowadzamy pozostałe miejsca
Pory roku
Krok 1
Wymień 4 pory roku
Krok 2
Opowiadamy dziecku o lecie. Można używać do tego obrazki. Następnie zadajmy pytania.
SD: Jaka to pora roku kiedy:
Jest bardzo ciepło Dzieci kąpią się nad morzem Kiedy nosimy sandały/ okulary przeciwsłoneczne/ kapelusz |
Kiedy opalamy się na plaży Kiedy jeździmy na rowerze Są wakacje Rosną truskawki/ wiśnie/ jagody itp. |
Krok 3
Opowiadamy dziecku o zimie. Można używać do tego obrazki. Następnie zadajmy pytania.
SD: Jaka to pora roku kiedy:
Jest bardzo zimno Kiedy nosimy szalik/ rękawiczki/ kozaki/ Kiedy jeździmy na sankach/ nartach/ łyżwach Kiedy lepimy bałwana Kiedy przychodzi św. Mikołaj |
Kiedy jest boże Narodzenie Kiedy ubieramy choinkę w domu Kiedy na drzewach nie ma liści Kiedy pada śnieg Kiedy woda zamarza w lód |
Krok 4
miks kroku 1 i 2
Krok 5
Opowiadamy dziecku o jesieni. Można używać do tego obrazki. Następnie zadajmy pytania.
SD: Jaka to pora roku kiedy:
Liście są żółte Padają deszcz Trzeba nosić kalosze i płaszcz przeciwdeszczowy Liście spadają z drzewa Dzieci wracają po wakacjach do szkoły |
Zbieramy jabłka z sadu Wiewiórka zbiera orzeszki na zimę W ogrodzie rosną dynie Rosną grzybki w lesie Ptaszki odlatują do ciepłych krajów |
Krok 6
Miks kroku 3 i 4
Krok 7
Opowiadamy dziecku o wiośnie. Można używać do tego obrazki. Następnie zadajmy pytania.
SD: Jaka to pora roku kiedy:
Ptaki wracają z ciepłych krajów Na drzewach rosną liście Rosną przebiśniegi/ krokusy/ przylaszczki Kwitną drzewa |
Jest Wielkanoc Zajączki przynoszą prezenty Misie budzą się z zimowego snu |
Krok 8
Miks kroku 5 i 6
Zajęcia z wiedzy ogólnej
Proszę wprowadzić zajęcia na bazie zorganizowanych zajęć w przedszkolu. Do zajęć należy przygotować pomoce. Obrazki przedstawiające miejsca oraz osoby i obiekty związane z tymi miejscami. Na korkowej tablicy wieszamy pomoce i opowiadamy dziecku krótkimi zdaniami o danym pojęciu. Następnie zadajemy dziecku pytania do tego, o czym mówiliśmy dziecku. Wprowadzamy około 4 tematów w jednym miesiącu. Podczas zajęć zwracamy uwagę na słowa, których dziecko nie zna i wprowadzamy mu je na ćwiczenia z rozpoznawania przedmiotów. Może to być np.:
Ruch drogowy/ulica: znaki drogowe, światła, garaż parking, komunikacja miejska, metro, bilety, radar drogowy, parkometr, kierunkowskazy, uliczni sprzedawcy, studzienka, hydrant, przejście dla pieszych, co oznaczają różne linie na jezdni, z czego zrobione są drogi, korek, przystanek autobusowy, ratusz, plan miasta, wieżowce, bloki, falowiec, reklamy, ławka fontanna.
Pojazdy: kosiarka, parking strzeżony, roboty drogowe, koparka, dźwig, betoniarka, walec drogowy, cysterna z paliwem, marki samochodów, myjnia samochodowa, samochód holowniczy, pomoc drogowa, olej, silnik, biegi, koła, dlaczego zapinamy pasy, foteliki dla dzieci, narzędzia, sprężarka, mechanik samochodowy, stacja benzynowa, motel, karnister, pęk kluczy.
Sklepy: wystawy sklepowe, rodzaje sklepów, waga, kasa, lada, koszyk na zakupy, siatka, reklamówka, czytnik cen, półki sklepowe, słoik np. dżemu, automat np. z napojami, pudełko np. herbaty, kiść winogron, pęto kiełbasy, kromka chleba, butelka soku, karton mleka, zgrzewka napojów, skrzynka owoców, główka kapusty, tabliczka czekolady, kosmetyki, napój w puszce, nazwy warzyw, stoisko z…np. owocami, nabiał, pieczywo, słodycze, mrożonki, promocja, samochód dostawczy, dostawa, reszta, cena, monitoring, jedzenie świeże, zepsute, termin ważności, ekspedientka, schody ruchome, karta kredytowa, winda.
Szkoła: boisko, uczeń, przedmioty w szkole, dyżurny, pielęgniarka szkolna, rodzaje sportów uprawianych w szkole, autobus szkolny, nazwy sprzętu używanego na zającach z wychowania fizycznego (kozioł, skrzynia, piłka, kosz, skok przez tyczkę, szarfa, itp.), woźny, dyrektor szkoły, plac zabaw, ogród, wystrój sal i korytarzy, dzień nauczyciela, biblioteka, tornister, gazetka ścienna, nazwy przyborów szkolnych, (temperówka, ekierka, piórnik, kalkulator, nożyczki, flamastry), dziennik, globus, gaśnica.
Szpital: wózek szpitalny, ambulans, kule, pacjent, stetoskop, rodzaje lekarzy, wózek inwalidzki, kroplówka, rentgen, prześwietlenie, lekarstwa(antybiotyki, syropy, witaminy, zioła, czopki, tabletki do ssania), gips, wizyta u lekarza, korytarz, poczekalnia.
Kawiarnia: restauracja, pub, dyskoteka, kelner, zamówienie, parasol słoneczny, menu, dzbanek, filiżanka, kucharz, stolik, stojak na chusteczki, taca, koktajl, napiwek, półmisek, solniczka, pieprzniczka, kieliszek, sztućce, co można zamówić na śniadanie, obiad i kolacje, sałatka, plaster pomidora, hamburger, frytki, spaghetti, puchar lodów, stół szwedzki, co ubieramy do ekskluzywnej restauracji, orkiestra.
Basen: chlor, ratownik, koło ratunkowe, rękawki, nurek, materac, wieża do skoków, jacuzzi, maska do nurkowania, zjeżdżalnia, prysznic, ręcznik, koło, leżak, trampolina, przebieralnia, szatnia, płetwy, instruktor pływania, strój kąpielowy, czepek.
Zwierzęta: wygląd zwierząt, jak robią zwierzęta, gdzie mieszkają zwierzęta, co lubią jeść zwierzęta, jak nazywają się dzieci zwierząt, akwarium, obroża, sklep zoologiczny, stado.
Lotnisko: wykrywacz metalu, poczekalnia, stewardesa, pilot, samolot, bramka, pas startowy, znak zakazu palenia, prześwietlenie bagażu, koszyk podróżny dla zwierząt, sygnalista, mechanik, trap, właz bagażowy, pojazd sprzątający, szybowiec, helikopter, odrzutowiec, kokpit, wózek bagażowy, wieża kontroli lotu.
Port: statki, sterownia, płetwonurek, kabina nawigacyjna, jacht, żaglówka, łódka, tratwa, okręt wojenny, piraci, latarnia morska, kamizelka bezpieczeństwa, szalupa, ster, kapitan, marynarz, łódź podwodna, wiosła, kotwica, gniazdo, pokład, barka, łódź rybacka sieci rybackie, plażowicze
Należy pamiętać, aby zadawać dziecku zarówno ogólne jak i szczegółowe pytania. Część pytań ma dotyczyć kontekstu oraz tego, co widać na pomocach, ale część ma dotyczyć tylko tematu, a nie tego, co widać. Nie musi to być powtórzenie konkretnych informacji przekazywanych przez terapeutę. Kiedy dziecko będzie potrafiło już odpowiedzieć na pytania prosimy: „opowiedz co wiesz o......sportach zimowych”. Proszę również pamiętać, aby posługiwać się obrazkami tematycznymi. Należy również notować, jakie tematy zostały już przeprowadzone. Wiele pomocnych zdjęć można znaleźć w Internecie. WSiP wydało kary pracy do tego rodzaju zadań.
Polecam, książki, które mogą się przydać:
Zabawa
Zabawa tematyczna z figurkami
Należy to robić podczas sesji oraz podczas przerw. Terapeuta przygotowuje potrzebne akcesoria, najlepiej z zabawek dostępnych dla dziecka i takich, które będzie mógł wykorzystać poza terapia, kiedy będzie miał sam się bawić. Podaje kilka pomysłów na zabawę, zadaniem terapeuty jest nauczyć dziecko dialogów, ważne aby w rezultacie, dziecko nie odpowiadało tylko na pytania terapeuty, ale również samo mówiło, komentowało, zadawało pytania. Podpowiadamy poprzez dawanie gotowego modelu dziecku.
Szkoła- poustawiajcie kilka ławek (np. klocków), biurko, kartkę przy ścianie jako tablicę, w ławkach posadźcie różne figurki. Nauczyciel sprawdza obecność, wita się wywołuje do tablicy uczniów, uczniowie piszą na tablicy literki, mogą tez pisać je na małych kartkach w ławkach, jest dzwonek i przerwa dzieci idą się bawić |
Dom Wstajemy z łóżka, poranna toaleta, mówimy wiele stwierdzeń, które są dla dziecka bodźcem do jego komentarzy- jestem głodny (przyoruję ci śniadanie), jest mi zimno (przyniosę ci ubranie), jestem zmęczony (połóż się i poleż), masz brudne ręce, umyj przed posiłkiem; sprzątanie domu, przygotowywanie posiłków |
Basen- wyprawa, pakowanie się kupowanie biletu, przebieranie się, zabawy w wodzie |
Plac zabaw W co chcesz isę bawić, nie boisz się? może porbmy babki, ale twój jest wielki- upadek z huśtawki, wyprawa po lekarza, gips, itp |
Odgrywanie ról
Poczta- trzeba przygotować pomoce, dzieci kupuj znaczki, kartki pocztowe, książki, płacą pieniążkami, które wcześniej zostały przygotowane. Proszę pamiętać o dialogach. Należy też dopilnować, aby dialogi nie brzmiały zawsze tak samo, aby dziecko raz był o kupującym raz sprzedającym, aby raz okupywał znaczek na list do Warszawy, a raz kartkę, a innym razem płacił rachunek za telefon. Podstawowe zwroty: dzień dobry, poprosi kartkę czy dostanę większą kopertę, ile płacę za znaczek itp.
Lekarz - należy odgrywać scenki i dialogi, jakie mogą zdarzyć się u lekarza(okulistę, dentystę, chirurga, pediatrę), itp. Należy też zwrócić uwagę na to, aby choroby były różne i dialogi również raz dziecko przychodzi do lekarz, bo boli go noga, innym razem brzuch, a innym gardło. Dziecko może udawać, że kuleje, że kaszle, że ma rękę zawiniętą w chustkę jako gips itp. Podstawowe zwroty: boli mnie…, przewróciłem się i chyba złamałem nogę, zbadam cię, odwróć się, oddychaj głęboko, nie możesz chodzić do pracy, musisz leżeć w łóżku, jeść witaminy, pić ciepłą herbatę, nie płacz, to nie będzie bolało, Przyjść na kontrole za tydzień, itp.
Dworzec kolejowy - przychodzimy do kasy kupić bilet. Można przygotować bilety, na których narysowane jest morze, góry, stolica itp. na bilecie jest też cena, jaką dziecko ma zapłacić. Dziecko prosi o bilet nad morze lub w góry. Proszę pytać czy chce pospieszny czy osobowy, czy z przesiadką czy bez, czy miejsce przy oknie czy w środku. Kiedy dziecko kupi bilet można usiąść na krzesła poustawiane jak pociąg w rzędzie. Jadąc można śpiewać piosenkę o pociągu. Osoba, która sprzedawała bilety jest teraz kolejarzem, sprawdza bilety u pasażerów, kasuje je. Proszę pamiętać o zwrotach, które najczęściej słyszmy na dworcu: proszę wsiadać, proszę zamykać drzwi, poproszę bilet do kontroli, proszę wysiadać, jesteśmy w Warszawie, czy ten pociąg jedzie w góry, za ile godzin dojedziemy na miejsce? Itp.
Mechanik - dzieci jeżdżą samochodami, któremuś psuje się auto, dzwoni po mechanika, należy podać mechanikowi informacje, co nie działa, gdzie znajduje się samochód, przyjeżdża laweta, odholowuje auto, naprawia auto, stuka młotkiem i innymi narzędziami, pompuje koło, oddzwania do właściciela, aby przyjechał po auto, płaci za naprawę itp
Policjant - zatrzymujący kogoś na drodze- policjant się legitymuje, mówi, jakie prawo złamał, prosi o dokumenty, wystawia mandat: nazywam się Maciek, jestem policjantem, przekroczyłeś prędkość o 10 km, przejechałeś na czerwonym świetle, masz niezapięte pasy, poproszę dokumenty, wystawie ci mandat itp.
Fryzjer - dziecko wybiera, jaką chce fryzurę, fryzjer psika woda, obcina, maluje, plecie koka, czesze, proszę pamiętać o zapłacie i umówieniu się na następną wizytę.
Górnik - dzieci zakładają kask, na głowę, biorą kilofy, zjeżdżanie winda pod ziemię, świecenie latarkami, kopanie węgla, noszenie ciężkich wiader, wożenie taczek, powrót na ląd.
Kelner w restauracji - wybieranie z menu, zamawianie, jedzenie, płacenie - co zamówimy tym razem, ja chyba kotleta, poprosimy….., czy ta zupa jest dobra, czy są jeszcze pierogi, ja poproszę dokładkę tej pysznej surówki, jak długo trzeba czekać na pizze? Aż tyle, ojej to długo. Ile płacimy itp.
Zamek - król ma swoich podwładnych, którzy mu wszystko przynoszą i usługują, poprawiają jego ubranie, zakładają koronę, wożą go karetą, opuszczają most zwodzony, jeżdżą na koniu.
Umiejętności przedszkolne:
Naśladowanie rysowania
Terapeuta stoi za dzieckiem. Terapeuta i dziecko mają małe kartki. Terapeuta rysuje pojedynczy wzór i wydaje dziecku polecenie. Terapeuta wkłada dziecku mazak do ręki, układając właściwie palce na mazaku. Dziecko rysuje to samo, co terapeuta. Za każdym razem, kiedy dziecko zaczyna chwytać nieprawidłowo przekładamy mu place do właściwego chwytu.
Terapeuta rysuje:
SD: Narysuj tak samo/ Narysuj …(nazwa tego, co rysujemy)
R: Dziecko rysuje to samo, co terapeuta
P: Podpowiedzi manualne, tzn. trzymamy kredkę razem z dzieckiem i podpowiadamy mu jak malować. Każdą podpowiedź należy stopniowo wycofywać. Można również podpowiadać werbalnie np.: narysuj kółeczko, a teraz kreseczkę…..
Słońce Pająk Kwadrat Grzybek Motyl Torba Statek |
Kwiatek Biedronka Dom Człowiek Lampka But Mama |
Drzewo Buzia Buda Samolot Bałwan Telewizor Tata |
Auto Ślimak Serce Malwina Kubek Jabłko Okulary |
Trójkąt Gwiazdka Prostokąt Latawiec Kotek Zamek Telefon |
Wycinanie
ETAP 2: Stopniowo zwiększamy szerokość papieru tak, aby do jego przecięcia potrzebne były dwa ruchy: otwarcie nożyczek i ponowne ich zamkniecie.
ETAP 3: Dziecko dostaje kawałek papieru, na którym jest narysowana około dwucentymetrowa kreska. SD: Przetnij po linii. Stopniowo zmniejszamy szerokość kreski
ETAP 4: Na kartce rysujemy dużą figurę geometryczną (proszę pamiętać, że kółko jest najtrudniejsze do wycięcia).
SD: Wytnij
R: Dziecko wycina figurę.
ETAP 5: Na białej kartce papieru rysujemy prosty obrazek zbudowany z figur geometrycznych. Zadaniem dziecka jest wyciąć z kolorowanego papieru a następnie nakleić we właściwe miejsce odpowiednią figurę tak, aby powstał obrazek. Jako podpowiedź można zastosować pokolorowany obrazek z figur takich samych jak dziecko wycięło. Można również obrysować właściwymi kolorami tylko kontury.
Kolorowanie
Proszę zaopatrzyć się w proste kolorowanki dla 2- latkom, gdzie na jednej stronie, jest jeden obrazek z grubymi konturami.
SD: „pomaluj/pokoloruj”.
Drogi
Rysujemy dziecku proste drogi.
SD: zaprowadź pana do lasu.
R: dziecko prowadzi kreskę od jednego końca do drugiego.
Stopniowo można komplikować drogi oraz zmniejszać ich szerokość. Jeżeli dziecko będzie miało z tym problem to należy na początku rysować grubsze linie, z których zrobiona jest droga.
Skomplikowana droga
Proste origami
Należy zacząć od składania kartki na pół.
Terapeuta składa kartkę na pół
SD: zrób tak samo
R: siada obok terapeuty i składa tak samo.
• Składanie kartki
• Robienie kulek jedną lub dwoma rękami
• Wyrywanie długich pasków z gazety od góry do dołu kartki
• Zawijanie butelki w kartkę/gazetę- zwijanie kartki w rulon
• Składanie rogów kartki
Nawlekanie koralików
Dajemy dziecku 4 koraliki i prosimy, aby je nawlekło. Zaczynamy do poziomu, który prezentowaliśmy na superwizji.
Układanie wzorów z pinezek
Dajemy dziecku ułożony wzór z pinezek i prosimy, aby ułożyło taki sam wzór. Myślę że należy również kupić pinezki z gotowymi wzorami narysowanymi na kartce aby dziecko układało według takiego wzoru.