ANATOMIA
Najważniejsze nerwy KKD i objawy ich uszkodzeń.
A) Splot lędźwiowy- utworzony przez gałęzie brzuszne nn. rdzeniowych L1- L5. Leży między włóknami m. lędźwiowego większego.
Gałęzie długie tego splotu, to:
n. biodrowo-podbrzuszny
n. biodrowo-pachwinowy
n. skórny uda boczny
n. udowy
n. płciowo-udowy
n. zasłonowy
1, 2, 3, 4- wychodzą bocznie od m. lędźwiowego większego
pojawia się na przedniej powierzchni tego mięśnia
pojawia się przyśrodkowo
N. udowy
↓
Pojawia się bocznie od m. lędźwiowego większego
↓
Biegnie przez tzw. rozstęp mm. poniżej więzadła pachwinowego
↓
Szybko dzieli się na gałęzie końcowe
↓
Jego najdłuższą gałęzią jest n. udowo- goleniowy, biegnący w kanale przywodzicieli. Przebija ścianę przednią tego kanału, biegnie na przednio- przyśrodkowej powierzchni łydki i dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy.
N. udowy unerwia grupę przednią mm. uda, ale również oddając gałęzie skórne przednie, unerwia skórę na powierzchni uda, zaś jego najdłuższa gałąź (n. udowo- goleniowy) również skórę na powierzchni przednio- przyśrodkowej goleni i brzeg przyśrodkowy stopy.
Porażenie n. udowego:
osłabienie ruchu zginania w stawie biodrowym
prawie całkowite zniesienie ruchu prostowania w stawie kolanowym
N. zasłonowy
↓
Pojawia się przyśrodkowo od m. lędźwiowego większego
↓
Biegnie przez kanał zasłonowy z tętnicami i żyłami zasłonowymi
↓
Dociera do grupy przyśrodkowej mm. uda (przywodziciele) i je unerwia
↓
Unerwia też skórę tej okolicy
Porażenie n. zasłonowego:
upośledzenie przywodzenia uda
B) Splot krzyżowy- utworzony przez gałęzie brzuszne nn. rdzeniowych S1 - Co1. Znajduje się pod m. gruszkowatym, a jego długie gałęzie wychodzą nad tym mięśniem (otwór nadgruszkowy), lub pod nim (otwór podgruszkowy).
Gałęzie długie tego splotu, to:
n. pośladkowy górny- przechodzi przez otwór nadgruszkowy
n. pośladkowy dolny
n. skórny uda tylny
n. kulszowy
n. sromowy
n. guziczny
2, 3, 4, 5, 6, - otwór podgruszkowy
N. pośladkowy górny
↓
Przechodzi przez otwór nadgruszkowy
↓
Dzieli się na gałęzie końcowe, dochodzące do unerwianych mm. (m. pośladkowy średni, mały, naprężacz powięzi szerokiej)
Porażenie n. pośladkowego górnego:
upośledzenie odwodzenia uda
upośledzenie prawidłowego umocowania miednicy na postawionej nodze, opadanie miednicy po stronie zdrowej ( chód kaczkowaty )
N. pośladkowy dolny
↓
Przechodzi przez otwór podgruszkowy
↓
Dochodzi do m. pośladkowego wielkiego
Porażenie n. pośladkowego dolnego:
upośledzenie prostowania w stawie biodrowym
N. kulszowy
↓
Przechodzi przez otwór podgruszkowy
↓
Biegnie do mm. brzusznych obręczy biodrowej, przykryty m. pośladkowym wielkim
↓
Na udzie biegnie między m. dwugłowy, a półbłoniastym i półścięgnistym
↓
Powyżej dołu podkolanowego dzieli się na:
↓ ↓
N. piszczelowy (przyśrodkowo) N. strzałkowy wspólny (bocznie)
↓ ↓
Biegnie w grupie tylnej mm. między włóknami m. strzałkowego
goleni, między warstwą wspólnego dzieli się na:
powierzchowną, a głęboką, ↓ ↓
wraz z tętnicą piszczelową N. strzałkowy N. strzałkowy powierz-
tylną głęboki chowny
↓ ↓ ↓
Biegnie przez kanał kostki Biegnie w grupie Biegnie w grupie bocznej
przyśrodkowej z tętnicą przedniej mm. mm. goleni, między m.
piszczelową tylną goleni wraz z strzałkowym dł. i krót.
↓ tętnicą piszcze- ↓
Na podeszwie dzieli się na lową przednią W dolnej części łydki
n. podeszwowy boczny ↓ przebija powięź, biegnie
i przyśrodkowy Dochodzi do powierzchownie, docho-
grzbietu stopy dząc do grzbietu stopy i
unerwiając jego unerwiając skórę na
mm. i bardzo mały znacznym jego obszarze
obszar skóry
Porażenie gałęzi n. kulszowego:
1) N. piszczelowy:
niemożność zgięcia podeszwowego stopy- tzw. chód piętowy
przeprost w st. śródstopno- paliczkowych, zgięcie w st. międzypaliczkowych
2) N. strzałkowy wspólny:
niemożność, lub upośledzenie zgięcia grzbietowego stopy i nawracania (stopa opadająca)
chód brodzący (koguci), gdyż pacjent musi wysoko unosić kolana w czasie chodu (najpierw opadają palce, potem pięta)
z czasem utrwalania porażenia wytwarza się stopa końsko- szpotawa (zgięcie podeszwowe i odwrócenie stopy)
Unerwienie stopy:
N. podeszwy boczny i n. podeszwowy przyśrodkowy- gałęzie n. piszczelowego.
N. udowo- goleniowy- gałąź n. udowego.
N. grzbietowy stopy boczny
gałąź n. łydkowego. Powstaje z n. bocznego i przyśrodkowego łydki, pochodzących od n. strzałkowego wspólnego i piszczelowego.
↓
N. łydkowy biegnie powierzchownie na tylnej powierzchni łydki z żyłą dstrzałową
↓
Dochodzi do grzbietu stopy, jako n. grzbietowy stopy boczny
II. Narządy zmysłów
Narząd wzroku tworzą elementy:
Oko- gałka oczna + n. wzrokowy
Aparat ruchowy gałki ocznej: 4 mm. proste (przyśrodkowy, boczny, górny, dolny)
2 mm. skośne (górny, dolny)
MM. te unerwione są przez n. okoruchowy (III), z wyjątkiem m. prostego bocznego (n. odwodzący) i m. skośnego górnego (n. bloczkowy).
Aparat ochronny (powieki, brwi, rzęsy, powięzie oczodołów).
Narząd łzowy:
Gruczoł łzowy (położony na górno- bocznej ścianie oczodołu)
Kanaliki łzowe
Woreczek łzowy
Przewód nosowo- łzowy
Droga odpływu łez
↓
Łzy produkowane są przez gruczoł łzowy
↓
Odpływają przez sklepienia spojówki
↓
Dochodzą do kąta przyśrodkowego oka
↓
Przez kanaliki łzowe górny i dolny dostają się do woreczka łzowego
↓
Z woreczka łzowego przez przewód nosowo- łzowy do przewodu nosowego dolnego
Powieka: ( najważniejsza składowa to tarczka, przytwierdzona 2 więzadłami do struktur kostnych).
Budowa gałki ocznej:
Błona włóknista
Błona naczyniowa
Błona nerwowa
Ad 1)
Błona włóknista składa się z rogówki i twardówki.
Rogówka (1/5 część błony włóknistej) jest przeźroczysta. Ma mniejszy promień krzywizny, jest bardzo bogato unerwiona, ale nie ma własnego unaczynienia. Wchodzi w skład układu dioptrycznego, bo przez nią dostają się do oka promienie świetlne.
Twardówka (4/5) jest nieprzeźroczysta, bogato unaczyniona, nadaje gałce biało- niebieskie zabarwienie. Ma większy promień krzywizny.
Ad 2)
Błona naczyniowa składa się z:
Naczyniówki, którą tworzy bogata sieć naczyń krwionośnych, które pokrywają od wewnątrz twardówkę, zaś same pokryte są przez nabłonek barwnikowy siatkówki oka.
Ciała rzęskowego- pełni ważną funkcję. Jego główną składową jest tzw. mięsień rzęskowy. Ciało rzęskowe włóknami zwanymi obwódką rzęskową przyczepione jest do soczewki oka. Skurcze, lub rozkurcze m. rzęskowego powodują napinanie, lub rozluźnienie włókienek obwódki i zmianę kształtu soczewki oka, umożliwiając tzw. akomodację ( możliwość oglądania przedmiotów z bliska i z daleka).
Tęczówki- stanowi przednią część błony naczyniowej oka, nadaje oku zabarwienie, a w jej obrębie mogą występować włókienka mm. gładkie o dwojakim układzie:
- okrężne- tworzą m. zwieracz źrenicy
- o układzie południkowym- tworzą m. rozwieracz źrenicy
Ad 3)
Błona nerwowa to siatkówka, składająca się z 2 głównych części:
Przedniej- ślepej
Tylnej- światłoczułej
Między nimi znajduje się tzw. rąbek zębaty.
W części światłoczułej znajdują się 2 plamki:
Ślepa- pozbawiona pręcików i czopków, znajdująca się w miejscu wyjścia nerwu wzrokowego
Żółta- zwana polem najostrzejszego widzenia z największym nagromadzeniem czopków
Siatkówka ma 10 warstw, z których najważniejsze są te zawierające neurony w drodze wzrokowej. Są to warstwy:
- IV- leżą tu ciała komórek pręcikowych i czopkowych
- VI- ciała komórek dwubiegunowych
- VIII- ciała komórek zwojowych.
Aksony komórek zwojowych tworzą nerw wzrokowy.
W skład układu dioptrycznego oka wchodzą:
Rogówka,
soczewka,
ciecz wodnista oka (wypełniająca komorę przednią i tylną oka oraz ciało szkliste gałki ocznej- wypełniające gałkę oczną ku tyłowi od soczewki i nadające jej kształt).
B) Ucho
Dzielimy je na:
ucho zewnętrzne- to małżowina uszna zbierająca fale głosowe i przewód słuchowy zewnętrzny (w kształcie litery S, o strukturze chrzęstno- kostnej, przekazujący drgania od małżowiny do błony bębenkowej),
ucho środkowe. Tworzą je następujące części:
Błona bębenkowa- złożona z części wiotkiej i części napiętej, przekazuje drgania z ucha zewnętrznego do jamy bębenkowej. Od wewnątrz przyczepia się do niej pierwsza kosteczka słuchowa- młoteczek.
Jama bębenkowa- leży w piramidzie kości skroniowej. Ma 6 ścian:
- górna- pokrywkowa (cienka blaszka kostna na powierzchni przedniej piramidy)
- dolna- szyjno- żylna, gdyż graniczy z dołem i otworem żyły szyjnej
- boczna- błoniasta, bo tworzy ją błona bębenkowa
- przyśrodkowa- błędnikowa, bo graniczy z błędnikiem, a konkretnie z jego częścią zwaną błędnikiem
- przednia- szyjno- tętnicza, bo graniczy z kanałem tętnicy szyjnej
-tylna- sutkowa, bo graniczy z jamą sutkową
Zawartość jamy bębenkowej:
a) 3 kosteczki słuchowe ( młoteczek, kowadełko, strzemiączko)
b) 2 mięśnie zabezpieczające ucho przed zbyt dużymi drganiami (m. strzemiączkowy i m. napinacz błony bębenkowej)
c) splot bębenkowy (od n. IX) i struna bębenkowa (gałąź n.VII)
W ścianie błędnikowej jamy bębenkowej są 2 okienka:
- owalne- przykryte podstawą strzemiączka
- okrągłe- przykryte błoną bębenkową wtórną
Trąbka słuchowa (Eustachiusza)
Jama sutkowa i komórki sutkowe, znajdujące się w obrębie wyrostków sutkowatych kości skroniowej
ucho wewnętrzne
Składa się z błędnika kostnego i znajdującego się wewnątrz niego błędnika błoniastego. Zawiera też dwie ciecze (przychłonkę i śródchłonkę) oraz receptory słuchu i równowagi.
UCHO WEWNĘTRZNE:
BŁĘDNIK KOSTNY: PRZEDSIONEK, ŚLIMAK, 3 KANAŁY PÓŁKOLISTE
│ ↓ ↓ ↓
PRZYCHŁONKA ↓ ↓ ↓
│
BŁĘDNIK BŁONIASTY: WORECZEK + PRZEWÓD 3 PRZEWODY PÓŁKOLISTE
│ ŁAGIEWKA ŚLIMAKOWY
ŚRÓDCHŁONKA ↓ ↓ ↓
│ ↓ ↓ ↓
RECEPTORY: kk. rzęsate kk. rzęsate kk. rzęsate grzebieni bańkowych
plamek woreczka narządu (receptory równowagi dynamicznej)
i łagiewki Cortiego
(receptory rów- (receptory
nowagi statycznej) słuchu)
UWAGA!
Mówiąc „ kanał” zawsze mamy na myśli część błędnika kostnego!
Mówiąc „przewód” zawsze odnosimy się do błędnika błoniastego!
RYC 1.
RYC. 2
RYC.3
RYC. 4
Przedsionek ( wytłumaczenie rysunków):
To część błędnika kostnego, zawierająca elementy błędnika błoniastego ( woreczek + łagiewka). Przedsionek bocznie graniczy z jamą bębenkową, przyśrodkowo z dnem przewodu słuchowego wewnętrznego, ku przodowi ze ślimakiem, a ku tyłowi z 3 kanałami półkolistymi.
Ślimak
Składa się z osi zwanej wrzecionkiem, na której owinięty jest tzw. kanał spiralny ślimaka, zawierający w trójkątnej przestrzeni przewód ślimakowy, należący do błędnika błoniastego.
Kanały półkoliste (przedni, tylny, boczny), zawierają elementy błędnika błoniastego, czyli odpowiednie przewody półkoliste. Z jednej strony kończą się odnogą prostą, z drugiej zaś poszerzeniem zwanym bańką.
DROGA FAL GŁOSOWYCH
↓
Małżowina uszna
↓
Przewód słuchowy zewnętrzny
↓
Błona bębenkowa
↓
Młoteczek, kowadełko, strzemiączko
↓
Okienko owalne
↓
Błędnik kostny
↓
Przychłonka
↓
Błędnik błoniasty
↓
Śródchłonka
↓
Receptory
↓
Droga słuchowa
↓
Ośrodki korowe słuchowe
Za odbieranie wrażeń słuchu i równowagi odpowiada n. przedsionkowo- ślimakowy
(przedsionkowy- równowagi, ślimakowy- słuchu).
Połączenia błędnika błoniastego:
Woreczek + łagiewka = przewód łagiewkowo- woreczkowy, który przedłuża się w przewód śródchłonki, kończący się woreczkiem śródchłonki, łączącym się z przestrzenią podpajęczynówkową.
Woreczek + przewód ślimakowy =przewód łączący
Do łagiewki uchodzą przewody półkoliste
9
Wyszukiwarka