I. ISTOTA, RODZAJE I STRUKTURY GRUP KAPITAŁOWYCH
Formy organizacyjne grup kapitałowych.
koncern - zgrupowanie jednostek gospodarczych wyodrębnionych ekonomicznie i prawnie, zintegrowanych systemem więzi techniczno-produkcyjnych, handlowych i kapitałowych, zarządzanych przez jednostkę wiodącą, prowadzącą własną działalność gospodarczą o podstawowym znaczeniu dla grupy,
trust - połączenie niezależnych firm we nowe przedsiębiorstwo w formie spółki, której uczestnicy tracą osobowość prawną, jest to zgrupowanie producentów podobnych wyrobów.
Korporacja - wielkie przedsiębiorstwo przemysłowe dysponujące własnymi oddziałami, filiami i spółkami na rynkach obcych.
Konsorcjum - okresowe zrzeszenie producentów, handlowców, instytucji finansowych w celu przeprowadzenia określonej operacji.
Konglomerat - zjednoczenie przedsiębiorców wyrażające się dużym zróżnicowaniem działalności gospodarczej. Nie są to jednostki powiązane technologicznie. Są równymi partnerami.
Holding - typowa struktura holdingowa składa się ze spółki „matki” tzn. nadrzędnej oraz podległych jej spółek podporządkowanych, nad którymi dominuje ona kapitałowo.
Motywy tworzenia grup kapitałowych.
- niedostatek śr. finansowych, niski poziom kapitałów własnych, wadliwy system zarządzania, możliwości unowocześniania technologii, zagrożenie konkurencją, zagrożenia wynikające ze spadku popytu, dywersyfikacja działalności,
Która z form organizacyjnych jest najbardziej rozwojowa?
Holding - cechą szczególną, która wyróżnia holding spośród innych form grup kapitałowych jest jego ukierunkowanie na zarządzanie i obrót akcjami oraz udziałami podmiotów gospodarczych wchodzących w skład holdingu. Tworzenie holdingu może być rezultatem dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa i usamodzielniania wewnętrznych jednostek w spółki zależne, lub wykupywania innych spółek i przekształcania ich w jednostki zależne.
II. ISTOTA FINANSÓW W GRUPACH KAPITAŁOWYCH.
Istota finansów grup kapitałowych.
Finanse grupy kapitałowej nie różnią się od tych w pojedynczych przedsiębiorstwach,. Różnica jest w sposobie zarządzania tymi finansami. W grupach kapitałowych zarządzanie jest bardziej złożone i daje możliwości uzyskiwania większych efektów.
Właściwości charakterystyczne dla tegoż zarządzania to:
- jest to zarządzanie wieloszczeblowe,
- wyniki osiągane przez spółki tworzą ogólny wynik grupy kapitałowej,
- w grupie istnieje możliwość przepływu kapitałów, wiąże się z tym zjawisko cen transferowych,
- sprawozdania finansowe grupy wymagają konsolidacji,
- grupa kapitałowa ma większe możliwości finansowania inwestycji, łatwiejszy dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania.
2. Sfery zarządzania finansami.
Trzy sfery wzajemnie uwarunkowane:
Pierwsza - zespół metod i narzędzi oceny dotychczasowych wyników działalności całej grupy kapitałowej. Ocena powinna wskazać wpływ poszczególnych czynników na wynik całej grupy oraz na wyniki poszczególnych spółek.
Druga - bieżące zarządzanie finansami, obejmujące źródła przychodów, kosztów, procesy optymalizacyjne oraz płynność finansową.
Trzecia - lokacyjna, obejmuje lokaty kapitałowe w inwestycje rzeczowe, papiery wartościowe oraz instrumenty pochodne.
Omówić i ocenić podział kompetencji w zarządzaniu finansami.
Decyzje o charakterze strategicznym podejmowane są na szczeblu spółki dominującej. Zarządzanie operatywne pozostaje na szczeblu spółek zależnych i obejmuje sferę bieżącego zarządzania finansami. Spółka dominująca ustala misję, wizję grupy oraz strategię i jej realizację, zaciąganie zobowiązań długoterminowych, metody konsolidacji sprawozdań, zasady polityki cen wewnętrznych, optymalizacji obciążeń podatkowych,
Spółki zależne przygotowują strategie spójne z interesami całej grupy, także budżety finansowe muszą być oparte na polityce spółki dominującej.
4. Istota analizy finansowej w grupach kapitałowych i jakie są jej cele?
Analiza finansowa grupy kapitałowej ma charakter wielowymiarowy, trzy poziomy badawcze: wyniki dla całego zgrupowania, wyniki spółki dominującej, wyniki spółek zależnych i stowarzyszonych.
Analiza finansowa powinna dostarczyć odpowiedzi na pytanie: czy i w jakim stopniu organizacja realizuje podstawowy cel jej istnienia? Na pierwszym poziomie badane jest jak poszczególne spółki zależne wpływają na ogólny wynik finansowy. Na drugim poziomie analiza finansowa koncentruje się na badaniu czynników kształtujących wynik finansowy spółek zależnych oraz na badaniu spółki dominującej w celu ujawnienia jej słabych i mocnych stron oraz szans rozwojowych.
5. Jaki zakres obejmują analizy finansowe w grupie kapitałowej?
- syntetyczna ocena struktury całego wyniku finansowego,
- wyniki bieżące w ujęciu wieloletnim obejmujące strumienie wpływów i wydatków w ujęciu memoriałowym na podstawie rachunków zysków i strat
- struktura majątkowa i kapitałowa na podstawie bilansów majątkowych,
- wyniki gotówkowe na podstawie rachunku przepływów pieniężnych,
- ocena wskaźnikowa - rentowność, płynność, sprawność zarządzania itp.
7. Narzędzia stosowane w analizach finansowych.
Są to wskaźniki ekonomiczne czyli wielkości liczbowe odpowiednio skonstruowane, odzwierciedlające działalność gospodarczą w różnym stopniu ogólności lub szczegółowości. Wskaźniki mogą dzielić się na:
A. - statyczne - ujmujące stan finansowy na pewien moment,
- dynamiczne - dynamika wyników finansowych w ciągu okresu - postęp, stagnacja lub regres.
B. - syntetyczne- np. przychody ze sprzedaży, k. u. p.
- cząstkowe - np. koszt jednostkowy, zysk na jednostkę itp.
C. - brutto - płaca brutto, zysk brutto
- netto - zysk netto, płaca netto
8. Jakie są rodzaje analiz finansowych?
Analizy bieżące - prowadzone przez zarząd i radę nadzorczą, sygnalizują na bieżąco o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa i są podstawą do podejmowania decyzji. Analizy te obejmują zestaw wskaźników z okresu, którym jest z reguły 1 miesiąc w ujęciu narastającym i porównywalnym do okresów ubiegłych oraz do założeń planu.
Analizy problemowe - zajmują się przejawami zakłóceń występujących w gospodarce finansowej przedsiębiorstwa. Zakłócenia mogą dotyczyć:
- utraty płynności finansowej, zmniejszenia przychodów ze sprzedaży, wzrostu zapasów wyrobów, obniżenia jakości, spadku zyskowności, ograniczeń eksportowych itp.
Celem analizy jest poznanie problemu i wskazanie sposobów jego rozwiązania.
Analizy roczne - są podsumowaniem wyników z całego okresu sprawozdawczego. Są zwykle publikowane w formie raportów rocznych. Zawierają szeroką informację dotyczącą oceny wyników finansowych w ujęciu memoriałowym i gotówkowym oraz ocenę stanu majątku i źródeł jego finansowania w okresie wieloletnim. Stanowią podstawę do pokwitowania działalności zarządu oraz do podziału wypracowanego zysku.
9. Omówić metody analiz finansowych?
Według stopnia pogłębienia badanych zjawisk rozróżnia się analizę porównawczą i przyczynową. Analiza porównawcza polega na porównaniu szerokiego zestawu wskaźników ekonomicznych z ich odpowiednikami i wyliczeniu występujących odchyleń w wielkościach bezwzględnych i względnych. Można wyróżnić pięć podstaw do porównań wskaźników badanego okresu. Są to:
Wskaźniki ujęte w planach finansowych,
Wskaźniki spółek zależnych dla porównania między spółkami
Wskaźniki dotyczące okresów ubiegłych,
Wskaźniki innych grup,
Wskaźniki spółki dominującej do wyników dla całej grupy.
Analiza porównawcza daje jedynie informacje liczbowe, pozbawione interpretacji.
Analiza przyczynowa jest rozszerzeniem i pogłębieniem analizy porównawczej. Jej celem jest zdiagnozowanie czynników wpływających dodatnio lub ujemnie na zaistniałe odchylenia wykazane w analizie porównawczej.
10. Zasady wiarygodności analiz finansowych?
Wiarygodność analizy finansowej zależy od spełnienia dwóch warunków. Pierwszy to wiarygodność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych, które muszą być przygotowane zgodnie z wymogami rachunkowości. Drugi warunek to przestrzeganie metod analizy finansowej a szczególnie metody przyczynowo-skutkowej.
11. Źródła informacji dla analiz finansowych?
a. informacje liczbowe zawarte w oficjalnych sprawozdaniach finansowych - r-k zysków i strat, bilans, r-k przepływów pieniężnych,
b. materiały pozaewidencyjne - plan finansowy na badany okres, raporty biegłego rewidenta, informacje zawarte w rachunkowości zarządczej, wnioski z analiz z lat ubiegłych,
c. opracowania zewnętrzne dotyczące oceny innych przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych.
IV. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Wymienić postacie zysku występujące w obu wariantach rachunku zysków i strat?
Wariant kalkulacyjny: zysk strata brutto ze sprzedaży, zysk strata ze sprzedaży, zysk strata z działalności operacyjnej, zysk strata z działalności gospodarczej, zysk strata brutto, zysk strata netto.
Wariant porównawczy: zysk strata ze sprzedaży, zysk strata z działalności operacyjnej, zysk strata z działalności gospodarczej, zysk strata brutto, zysk strata netto.
2. Zawartość informacyjna rachunku zysków i strat.
Wyniki finansowe dla poszczególnych obszarów działalności gospodarczej.
5. Uzasadnić potrzebę analizy strukturalnej i dynamicznej.
Wskaźniki obrazujące strukturę wyników finansowych grupy pozwalają na bardziej dokładną ocenę sytuacji finansowej. Określają one relacje jakie zachodzą między wynikami badanych jednostek. Przedstawiają udział procentowy spółki dominującej i spółek zależnych w globalnym wyniku finansowym grupy kapitałowej oraz zachodzące zmiany w tych relacjach w badanym okresie. Potwierdzają one lub nie celowość tworzenia grupy kapitałowej.
Wskaźniki dynamiczne dopełniają ocenę wyników finansowych grupy kapitałowej. Przedstawiają rozwój zjawiska w czasie i wskazują tendencję kształtowania się wyników. Może to być wzrost, stagnacja lub regres.
6. Przedstawić zawartość pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych.
Źródłami pozostałych przychodów mogą być :
Zyski likwidacji środków trwałych
Rozwiązanie rezerw,
Przedawnione zobowiązania,
Darowizny, dotacje, subwencje,
Przychody uzyskiwane z czynszów i dzierżawy obiektów socjalnych,
Odpis ujemny wartości firmy.
Źródłami pozostałych kosztów operacyjnych mogą być:
Straty na sprzedaży i likwidacja środków trwałych,
Przedawnione, umorzone i nieściągalne należności,
Utworzenie rezerw na należności,
Zapłata odszkodowań, kar, grzywien,
Wymienić pozycje przychodów i kosztów finansowych.
Przychody finansowe mogą być z tytułu:
Dywidend i udziałów w zyskach innych osób prawnych,
Przychodów ze sprzedaży akcji i innych papierów wartościowych,
Odsetek od obligacji obcych,
Rozwiązania rezerw i dodatnich różnic kursowych.
Koszty finansowe tworzą się głównie z tytułu:
Ujemnych różnic kursowych,
Kar, grzywien,
Odsetek od zaciągniętych kredytów.
Ocenić etapy badania wyników finansowych.
Porównanie wyników sumarycznych grupy kapitałowej, spółki dominującej i spółek zależnych,
Ocena struktury elementów rachunku zysków i strat, z podziałem na wyniki sumaryczne i zgrupowanych spółek,
Ocena dynamiki elementów rachunku zysków i strat,
Ocena relacji jaka zachodzi pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania w poszczególnych obszarach działalności gospodarczej.
Określić możliwe podziały kompetencyjne wewnątrz grupy kapitałowej
Spółka dominująca skupia wszystkie ważne decyzje dotyczące produkcji, sprzedaży, zatrudnienia, polityki cenowej, zaciągania zobowiązań, a rola spółki zależnej sprowadza się do czynności wykonawczych. Wtedy podstawą jej oceny może być wysokość ponoszonych kosztów z tytułu prowadzonej działalności.
Spółka dominująca pozostawia spółkom zależnym całkowitą swobodę w prowadzeniu działalności. One same podejmują w/w czynności. W tej sytuacji podstawą oceny działalność i spółek zależnych są osiągnięte wyniki finansowe.
Może również wystąpić sytuacja pośrednia między pierwszą a drugą. Ocena gospodarki finansowej spółek zależnych musi uwzględniać podziały kompetencyjne wewnątrz grupy, aby wyniki oceny były obiektywne i wiarygodne.
Omówić wpływ czynników niezależnych od przeds. na jego wyniki finansowe.
Warunkiem wiarygodnej oceny gospodarki finansowej spółki dominującej i spółek zależnych jest uwzględnienie takich czynników jak: polityka gospodarcza państwa, finansowa i podatkowa, polityka celna, powiązania międzynarodowe.
V. OCENA BILANSU MAJĄTKOWEGO.
W czym wyraża się istota bilansu i jakie spełnia on funkcje?
Bilans majątkowy jest retrospektywnym, całościowym zestawieniem zasobów aktywów i pasywów w pewnym określonym momencie czasowym. Jest on głównym elementem sprawozdania finansowego, ponieważ ujmuje wszystkie składniki majątku i wszystkie źródła jego finansowania. Pełni funkcję informacyjną, kontrolną i pomiarową. Funkcja informacyjna pozwala na wgląd w sytuację majątkową przedsiębiorstwa. Umożliwia ona dzięki temu realizację funkcji kontrolnej prowadzącej do oceny osiągniętych wyników finansowych znajdujących wyraz w strukturze składników majątkowych. Funkcja pomiarowa bilansu polega na wyrażaniu aktywów i pasywów w jednostkach pieniężnych.
Jakie są zasady przy sporządzaniu bilansu?
Zasada jasności - wyraża się we właściwej klasyfikacji danych bilansowych oraz odpowiedniej ich szczegółowości. Zasada ciągłości powoduje, że bilans jest to nieprzerwany ciąg informacyjny o stanie majątku i źródłach jego finansowania. Zasada prawdziwości zapewnia realność informacji zawartych w bilansie. Dlatego bilans musi odzwierciedlać wszystkie składniki majątku i źródła jego pochodzenia, wszystkie składniki majątkowe muszą być wycenione zgodnie z rzeczywistymi cenami jednostkowymi kolejny wymóg dotyczy stosowanie terminów zgodnych z uor oraz MSSF i MSR.
3. Cel analizy finansowej bilansu.
Ocena bilansu jest wielokierunkowa - obejmuje ocenę struktury aktywów i pasywów, ich dynamikę a także ocenę poziomą. Analiza bilansu dostarcza informacji o sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa, o sprawności i efektywności zarządzania.
Przy pomocy jakich metod i narzędzi dokonuje się analizy bilansu?
Do oceny bilansów majątkowych stosowane są trzy metody: porównawcza, przyczynowo - skutkowa i dedukcyjna. Metoda porównawcza ma swój wyraz liczbowy w przygotowaniu tablic analitycznych, jednak tablice analityczne nie wyjaśniają przyczyn zaistniałych odchyleń. Uzupełnieniem i rozszerzeniem metody porównawczej jest metoda przyczynowo- skutkowa. Jest to metoda opisowa, od której oczekuje się wyjaśniania określonego układu liczbowego zawartego w tablicach analitycznych. Ustalanie i wyjaśnianie przyczyn zaistniałych zjawisk następuje według metody dedukcyjnej: od ogółu do szczegółów.
5. Czym charakteryzuje się pierwszy etap analizy finansowej bilansu?
Jest to wstępna ocena bilansu zaraz po sporządzeniu, na podstawie wielkości absolutnych nie ujętych jeszcze w tablicach analitycznych. Taka ocena pozwala zarządzającym na zorientowanie się co wykazuje okres sprawozdawczy - poprawę czy regres.
6. Na czym polega etap drugi analizy finansowej bilansu?
Etap drugi analizy bilansu jest to ocena kwantyfikowana, przy zastosowaniu wskaźników statycznych, ujętych w tablicach analitycznych. Wskaźniki sty styczne przedstawiają % udział składników aktywów i pasywów w całej kwocie bilansu. Na tej podstawie odczytuje się i ocenia wagę poszczególnych składników bilansu. W pasywach prawidłowe proporcje struktury kapitałów może przynieść dodatni efekt dźwigni finansowej.
7. Analiza bilansu w etapie trzecim?
Etap trzeci jest rozwinięciem słuszności oceny w dwóch poprzednich etapach. Ten etap oceny zajmuje się badaniem rozwoju majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania. Narzędziami pomiaru zmian zachodzących w majątku i źródłach jego finansowania są wskaźniki dynamiczne. Pomiar dynamiki aktywów daje ważne informacje o rozwoju majątku w przekroju poszczególnych grup rodzajowych. Jeżeli aktywa obrotowe wykazują wyższą dynamikę to oznacza postępujące zamrażanie płynnych środków finansowych i niską sprawność zarządzania. Negatywna jest także szybsza dynamika zapasów i należności niż dynamika przychodów ze sprzedaży. W pasywach wyższa dynamika kapitałów własnych niż obcych świadczy o umacniającej się pozycji na rynku przedsiębiorstwa. Ważne jest także porównanie dynamiki kapitału zakładowego z dynamiką zysku netto. Niższa dynamika zysku netto oznacza, że obniża się efektywność kapitału zgromadzonego w drodze kolejnych emisji akcji. Maleje wtedy zysk przypadający na jedna akcję.
8. Etap czwarty oceny analizy bilansu?
Etap czarty to ocena , która wiąże i uogólnia informacje zawarte w aktywach i pasywach oraz rachunku zysków i strat. Przedstawia ona relacje zachodzące między tymi informacjami typu:
Dynamika aktywów i dynamika kapitałów własnych,
Należności krótkoterminowe - zobowiązania krótkoterminowe,
Przychody finansowe i ich relacja do inwestycji długoterminowych,
Należności krótkoterminowe - zysk netto,
Należności długoterminowe - zobowiązania długoterminowe,
W etapie czwartym formułuje się wnioski, wyodrębnia korzystne zmiany, ich związek z wynikami finansowymi oraz zmiany niekorzystne zagrażające gospodarce finansowej przedsiębiorstwa i obszary, które odpowiadają za te niekorzystne zmiany.
11. Gdzie znajdują się informacje dodatkowe ułatwiające i pogłębiające ocenę bilansu?
W analizie bilansu nawiązuje się do ustaleń analizy rachunku zysków i strat. Zapewnia to spójność poszczególnych obszarów oceny.
12. Jakich porównań dokonuje się przy analizie finansowej bilansu?
W każdym etapie dokonuje się dwojakich porównań:
Do okresów ubiegłych - są to porównania w czasie,
Między bilansami badanych jednostek - porównania w przestrzeni.
13. W jaki sposób można ocenić na podstawie bilansu bieżącą równowagę gospodarki finansowej?
Poprzez porównanie aktywów obrotowych z zobowiązaniami bieżącymi, porównanie to wyraża równowagę finansową lub lukę płynności finansowej.
14. Na podstawie jakich informacji można obliczyć i ocenić efektywność długoterminowych lokat finansowych?
Korzyści te są uwarunkowane kondycją finansową emitentów i koniunkturą na rynku kapitałowym. Efekty tych inwestycji można odczytać w rachunku zysków i strat ( przychody finansowe) i rachunku Cash flow (przychody inwestycyjne).
15. Jaki jest cel konsolidowania sprawozdań finansowych?
Grupa kapitałowa jako złożona organizacja gospodarcza powiązana kapitałowo, powinna mieć większe możliwości przetrwania na konkurencyjnym rynku. skonsolidowane sprawozdania finansowe dają możliwość dokonania takiej oceny.
16. Ile jest metod konsolidacji i czym one się różnią?
- metoda konsolidacji pełnej
- metoda konsolidacji proporcjonalnej
- konsolidacja metodą praw własności.
VI. ZMIANY W KAPITALE WŁASNYM.
1. Istota kapitału własnego.
Kapitał własny jest to najmniej płynna część pasywów, która uniezależnia przedsiębiorstwo od zewnętrznych źródeł finansowania. Kiedy kapitały własne pokrywają aktywa trwałe mamy „złotą zasadę bilansową”. Kapitały własne określają jaka część aktywów jest własnością przedsiębiorstwa.
2. Struktura kapitału własnego.
Kapitały własne mogą być tworzone z wkładów właścicieli w formie udziałów lub akcji. Drugim źródłem są osiągane przez spółkę zyski i ich podział. Jeżeli spółka spełnia określone warunki może zwiększać kapitały własne w drodze kolejnych emisji akacji. Stwarza to jednak ryzyko rozwodnienia akcji lub wrogiego przejęcia spółki.
3. W jakim celu i z jakich źródeł tworzony jest kapitał zapasowy?
Kapitał zapasowy tworzony jest w celu zabezpieczenia spółki przed stratami. Źródłem tego kapitału mogą być:
Zwiększenie z tytułu nowej emisji akcji,
Odpisy z zysku wg ustalonej ustawowo normy procentowej,
Odpisy z zysku ponad wymaganą ustawowo normę, w przypadku poniesienia straty pokrycie nastąpi z tego funduszu.
4. W jaki sposób można ocenić zysk przypadający na jedną akcję?
W pasywach w punkcie 3 kapitałów własnych na początku okresu umieszcza się informacje dotyczące ilości udziałów i akcji własnych, a w ciągu okresu sprawozdawczego rejestruje się:
- zwiększenie ilości udziałów (akcji), które informują o kolejnych emisjach tych walorów,
- zmniejszenia z tytułu połączenia lub umorzenia.
Saldo końcowe dostarcza niezbędnych informacji do obliczenia wskaźnika zysk na jedną akcję lub dywidenda na 1 akcję.
5. W jaki sposób oblicza się efekt dźwigni finansowej?
Istota dźwigni finansowej to finansowanie działalności gospodarczej kapitałem obcym. Koszt pozyskiwania kapitału obcego stanowi koszt uzyskania przychodów w postaci odsetek. Od wysokości tych odsetek nie nalicza się podatku dochodowego, odsetki te zmniejszają dochód do opodatkowania i przedsiębiorstwo korzysta z tzw. tarczy podatkowej. Więc wysokość efektu dźwigni finansowej zależy od dwóch czynników - wysokości kosztu kapitału obcego i wysokości stopy podatku dochodowego. Jeżeli efektywność kapitału całkowitego jest wyższa od kosztu kapitału obcego, to oznacza dodatni efekt dźwigni finansowej.
VII. RACHUNEK Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH.
1. W jakim celu sporządza się rachunek z przepływów pieniężnych?
Rachunek przepływów pieniężnych stanowi integralną część sprawozdania finansowego. Pokazuje miejsca powstawania gotówki lub jej braki w firmie oraz wielkość strumieni pieniężnych wpływających i wypływających z jednostki gospodarczej w wyodrębnionych obszarach działalności gospodarczej.
Rachunek ten zawiera bogaty zasób informacji użytecznych dla oceny możliwości przedsiębiorstwa w zakresie generowania gotówki i jej ekwiwalentów, zmian w aktywach netto, płynności i jego wypłacalności zgromadzonymi zasobami gotówki. Rachunek przepływów pieniężnych urealnia wyniki ewidencji memoriałowej prezentowane w rachunku zysków i strat.
2. Dlaczego w rachunku wyodrębnia się trzy rodzaje działalności?
Rachunek dostarcza informacji, jakimi środkami pieniężnymi dysponowała jednostka w danym okresie sprawozdawczym i jakie było pochodzenie tych środków, a także jak owe środki zostały zagospodarowane w ramach poszczególnych części.
3. Na czym polega bezpośrednia i pośrednia metoda sporządzania rachunku przepływów pieniężnych?
Metoda bezpośrednia polega na tym, że wykazuje się poszczególne rodzaje operacji gotówkowych. Uzyskany t a drogą nowy rachunek wyników obejmuje wyłącznie przychody i rozchody gotówkowe. Zamiast zysku netto występuje gotówka netto, osiągnięta na odpowiednim rodzaju działalności.
Metoda pośrednia ma charakter ogólniejszy. Ogranicza się do modyfikacji zysku netto poprzez dodawanie i odejmowanie odpowiednich zmian w wielkości aktywów i pasywów.
W rezultacie kwota zysku zostaje przekształcona w kwotę gotówki netto uzyskanej w efekcie określonego rodzaju działalności. Ustawa o rachunkowości przesądza o stosowaniu metody pośredniej.
6. Jaka jest przydatność rachunku przepływów pieniężnych w zarządzaniu finansami?
Przepływy pieniężne mogą być przydatne w zarządzaniu finansami do następujących celów:
Mogą stanowić podstawę do sporządzania biznes planu,
Badania efektywności lokat kapitałowych,
Identyfikacji czynników kształtujących płynność finansową,
Oceny zdolności płatniczej,
Oceny realności wyniku memoriałowego,
Opracowania wskaźników gotówkowych.
VIII. OCENA WAŻNIEJSZYCH OBSZARÓW GOSPODARKI.
1,2,3. Wskaźnikowa ocena holdingu.
Umożliwia wszechstronną ocenę całej grupy kapitałowej i zgrupowanych jednostek powiązanych kapitałowo. Można ją przeprowadzić według metody dedukcyjnej. Etap pierwszy to ocena całego wielopodmiotowego zgrupowania. Na podstawie skonsolidowanej informacji finansowej można określić stan majątku, efektywność jego wykorzystania, zdolność płatniczą, stopień zadłużenia, efektywność kapitałową.
Drugi etap oceny wskaźnikowej obejmuje spółkę dominującą. Przy ocenie tej spółki porównuje się jej wyniki w poszczególnych obszarach z wynikami całego zgrupowania i spółek zależnych razem wziętych. Badany jest wpływ wyników spółki na ogólny wynik grupy kapitałowej.
Trzeci etap oceny dotyczy spółek zależnych i wpływu poszczególnych spółek an wynik grupy.
14. Jakie wskaźniki obejmuje ocena dyskryminacyjna przedsiębiorstwa i do czego ona służy?
Analiza dyskryminacyjna przedsiębiorstwa obejmuje wskaźniki:
Wynik finansowy + amortyzacja /zobowiązania,
Aktywa/zobowiązania,
Wynik brutto/aktywa,
Wynik brutto/Przychody ze sprzedaży,
Zapasy/przychody ze sprzedaży,
Przychody ze sprzedaży/aktywa.
Jeżeli suma wskaźników jest:
poniżej 0 - firma jest zagrożona upadłością,
równa 0 - bardzo słaba kondycja firmy,
między 0 a 2 - oznacza dobrą kondycję firmy,
powyżej 2 - bardzo dobrą kondycję firmy.
15. Czy wskaźnik E. I. ALTMANA dostarcza wiarygodnych informacji o zagrożeniu upadłością przedsiębiorstwa?
Odmianą metody dyskryminacyjnej jest wskaźnik E. I. ALTMANA wybrał pięć spośród wielu wskaźników. Uznał je za najbardziej wiarygodne do oceny kondycji gospodarki finansowej. Są to następujące wskaźniki:
aktywa bieżące netto/aktywa ogółem,
zysk netto pomniejszony o wypłacone dywidendy/aktywa ogółem,
zysk brutto/aktywa ogółem,
rynkowa wartość kapitału własnego/rynkowa wartość kapitału obcego,
sprzedaż/aktywa ogółem.
Jeżeli suma tych wskaźników
jest poniżej 1,81 to oznacza bardzo wysokie prawdopodobieństwo upadku przedsiębiorstwa,
w przedziale 1,81- 2,99 - trudno jest określić stopień zagrożenia przedsiębiorstwa,
powyżej 2,99 - zagrożenie bankructwa jest niewielkie.
Model jest uproszczeniem i nie dostarcza wiarygodnych informacji o zagrożeniu upadłością.
IX. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM
1. Co rozumiemy pod pojęciem kapitału obrotowego?
Wyróżniamy dwa pojęcia kapitału obrotowego. Kapitał obrotowy brutto oznacza wysokość lokat kapitałowych aktywa bieżące, niezależnie od źródeł pozyskiwania tych kapitałów. Kapitał pracujący netto, jest określany kapitałem pracującym. Jest to różnica pomiędzy aktywami bieżącymi i zobowiązaniami bieżącymi firmy. Można go określić jako kapitał własny w obrocie.
3. W jakim celu oblicza się cykl konwersji gotówkowej?
Cykl konwersji gotówkowej jest to różnica pomiędzy cyklem operacyjnym i przeciętnym okresem płatności w zakresie zobowiązań. Okres konwersji gotówkowej pokazuje liczbę dni, w których muszą wystąpić dodatkowe źródła kapitału finansujące aktywa bieżące. Do obliczania cyklu konwersji służą wskaźniki: cykl zapasów w dniach, okres spływu należności, okres spłaty zobowiązań.
5.W czym wyraża się finansowanie majątku obrotowego?
Właściwości są następujące:
elastyczność dostosowywania środków pieniężnych do zmian zachodzących w poziomie występowania zmiennych środków obrotowych.
Szybkość uzyskania środków pieniężnych, mniej uciążliwe procedury niż w kredytach długoterminowych,
Niższy koszt pozyskania kredytów na okresy krótkie oraz mniejsze ryzyko.
6. Jakie są źródła finansowania majątku obrotowego?
Zobowiązania z tytułu:
Wynagrodzeń,
Podatku od towarów i usług VAT,
Podatku dochodowego,
Składek na ubezpieczenie społeczne,
Dostaw - kredyt kupiecki
Ponadto:
Weksle własne - odbiorca za towar płaci wystawionym przez siebie wekslem, dostawca dyskontuje weksle w banku.
Factoring - przeniesienie wierzytelności handlowych z wierzyciela na faktora, który przejmuje na siebie obowiązek ściągania tych wierzytelności. Factor przejmuje należności na zasadzie cesji i płaci factorantowi około 80% wartości faktury wystawionej za dostarczone towary. Opłaty pobierane przez factorów są rekompensowane przyspieszonym cyklem obrotu środków pieniężnych.
Kredyty krótkoterminowe - istotny jest koszt w postaci odsetek, jeżeli są one pobierane z góry, to suma kredytu musi być odpowiednio wyższa.
X. ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA KAPITAŁÓW PRZEZ SPÓŁKI KAPITAŁOWE.
1. Struktura kapitałów własnych.
Do kapitałów własnych zalicza się:
Kapitał zakładowy - jego wielkość jest zależna od kolejnych emisji akcji. Musi być oznaczony w stałej kwocie w statucie i zapisany w rejestrze sądowym. Podwyższenie jego wielkości wymaga uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Może podlegać umorzeniu.
Kapitał zapasowy - tworzony w spółkach kapitałowych z przeznaczeniem na pokrycie ewentualnych strat. Źródłami tworzenia tego funduszu są:
- co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy, dopóki fundusz nie osiągnie co najmniej 1/3 kapitału zakładowego,
- nadwyżki cen emisyjnych akcji,
- dopłaty akcjonariuszy w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom.
Kapitał z aktualizacji wyceny -na tym funduszu rejestruje się zmiany wartości środków trwałych oraz zmiany wartości inwestycji finansowych. jeżeli księgowa wartość netto środka trwałego jest wyższa od jego wartości godziwej to różnica wartości zasila kapitał z aktualizacji wyceny i nie może być przeznaczona do podziału. Jeżeli następuje wzrost wartości inwestycji do poziomu cen rynkowych, to różnice zasilą kapitał z aktualizacji wyceny. Obniżenie wartości tych inwestycji wpływa na zmniejszenie tego funduszu. W w/w przypadkach nie ma przepływu środków pieniężnych.
Kapitały rezerwowe - tworzone na realizację własnych celów ustalanych przez właścicieli. Źródłem tworzenia tych funduszy są zyski, a zwłaszcza ich podział. Kierunki wykorzystywania mogą dotyczyć wypłacania dywidend, wykupywania własnych akcji przez spółki, obniżania kapitału zakładowego.
3. Wewnętrzne źródła finansowania.
Z transformacji majątku:
Z bieżących wpływów,
Z odpisów amortyzacyjnych,
Ze sprzedaży zbędnego majątku,
Z przyspieszenia obrotu kapitału,
Pozostałe źródła,
Poprzez kształtowanie kapitału:
Zatrzymanie zysku,
Kształtowanie długookresowych rezerw funduszy emerytalnych.
4. Źródła finansowania zewnętrzne własne.
Emisja akcji,
Dopłata akcjonariuszy,
Udziały,
Dopłaty wspólników,
Wkłady, wpisowe,
Dotacje.
Pozostałe.
5. . Źródła finansowania zewnętrzne obce.
Kredyty krótkookresowe - w rachunku kredytowym , w rachunku bieżącym, wekslowe, pod zastaw nieruchomości
Kredyty długoterminowe - w tym inwestycyjne i hipoteczne
Factoring
Leasing - udostępnienie przez leasingodawcę urządzenia o charakterze inwestycyjnym leasingobiorcy w celu osiągnięcia określonych korzyści.
6. Kryteria wyboru źródeł finansowania:
Koszt pozyskania kapitałów.
Czas potrzebny do jego uzyskania.
Stopień złożoności procedury.
Konieczność zwrotu kapitału - jedynie kapitały z emisji akcji nie wymagają zwrotu.
Swoboda wyboru kierunków dysponowania uzyskanymi kapitałami - kredyt bankowy ogranicza tą swobodę.
7. Ryzyko towarzyszące pozyskiwaniu kapitałów własnych i obcych.
Kredyty bankowe wymagają zabezpieczenia, w przypadku braku spłaty rat bank może
przejąć zabezpieczenie. Ryzyko kredytowe łączy się z terminem zwrotu udzielonego kredytu.
Emisja papierów dłużnych również pociąga za sobą konieczność płacenia odsetek oraz wykupu papierów wartościowych w ściśle określonym terminie.
Korzystanie z leasingu wiąże się także z możliwością wystąpienia problemów ze spłacaniem rat leasingowych. Leasingobiorca traci leasingowany przedmiot oraz dotychczas zapłacone raty.
Emisja akcji jest obciążona ryzykiem, jeśli uzyskane tą drogą kapitały nie przyniosą określonego poziomu efektywności w postaci zysku. Może to spowodować niewypłacanie dywidend w ogóle lub w niedostatecznej wysokości lub spadek cen rynkowych akcji.
XI. RYNEK KAPITAŁOWY.
1. Co rozumiemy pod pojęciem instrumenty finansowe?
Rodzaje instrumentów finansowych:
Papiery wartościowe:
- akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, inne zbywalne papiery wartościowe
- inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych.
Instrumenty niebędące papierami wartościowymi:
- tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,
- instrumenty rynku pieniężnego,
- finansowe kontrakty terminowe - forward, swap
- opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje walutowe,
- prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od wartości oznaczonych rzeczy
Maklerskie instrumenty finansowe - akcje, prawa poboru do akcji, obligacje, finansowe kontrakty terminowe
instrumenty w alternatywnym systemie obrotu, organizowanego przez firmę inwestycyjną lub spółkę prowadzącą rynek regulowany wielostronny system obrotu dokonywanego poza rynkiem regulowanym.
tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania.
5. Rynek giełdowy i pozagiełdowy - różnice.
Spółka akcyjna prowadząca giełdę musi mieć kapitał zakładowy 40 mln zł, rynek pozagiełdowy 7,5 mln zł.
7. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i jego funkcje.
Jest to instytucja, do której należy prowadzenie depozytu papierów wartościowych. Jest to m.in. rejestrowanie papierów wartościowych i rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym. Jest to spółka akcyjna, której akcjonariuszami mogą być:
spółki prowadzące Giełdę,
spółki prowadzące rynek pozagiełdowy,
firmy inwestycyjne, banki, Skarb Państwa, NBP,
osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne, prowadzące działalność w zakresie rejestrowania papierów wartościowych.
8. W czym wyraża się działalność maklerska?
Prowadzenie działalności maklerskiej wymaga zezwolenia KNF-u. Działalność ta obejmuje m.in. :
przyjmowanie i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia maklerskich instrumentów finansowych,
oferowanie maklerskich instrumentów finansowych,
prowadzenie rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych do ich obsługi,
Doradztwo inwestycyjne w zakresie maklerskich instrumentów finansowych,
Organizowanie alternatywnego systemu obrotu,
Doradztwo dla przedsiębiorców w zakresie struktury kapitałowej, strategii itp.,
Pośrednictwo w proponowaniu przez emitenta nabycia papierów wartościowych nowej emisji lub zbywaniu tych papierów.
9. Jaką rolę spełniają banki powiernicze i kluby inwestorów?
Na podstawie zezwolenia KNF bank na terenie Polski może prowadzić rachunki papierów wartościowych.
Osoby fizyczne mogą na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej zrzeszać się w klubach inwestora. W jednym klubie może być zrzeszonych od 3 do 20 osób. Celem klubu jest zdobywanie wiedzy o zasadach inwestowania w obrocie zorganizowanym, w szczególności poprzez wspólne inwestowanie.
10. Na czym polega zabezpieczenie interesów inwestorów?
KDPW prowadzi obowiązkowy system rekompensat, w celu gromadzenia środków na wypłaty inwestorom rekompensat do wysokości określonej ustawą. Rekompensatom podlegają wartości straconych maklerskich instrumentów finansowych w przypadku ogłoszenia upadłości domu maklerskiego, niewystarczający majątek domu maklerskiego na pokrycie ciążących na nim zobowiązań.
12. jakie wymogi musi spełniać prospekt emisyjny?
Prospekt emisyjny powinien zawierać prawdziwe, rzetelne i kompletne informacje przy uwzględnieniu rodzaju emitenta i papierów wartościowych, które mają być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym, istotne dla oceny sytuacji gospodarczej, finansowej i majątkowej emitenta orz podmiotu udzielającego zabezpieczenia wierzytelności oraz dotyczące praw i obowiązków związanych z tymi papierami wartościowymi. Informacje powinny umożliwiać ocenę sytuacji tych podmiotów.
Prospekt emisyjny sporządza się w formie jednolitego dokumentu lub zestawu dokumentów, obejmującego dokument rejestracyjny, ofertowy i podsumowujący.
13. Obowiązki informacyjne emitentów?
Emitent, którego papiery wartościowe będą lub są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, jest zobowiązany do równoczesnego przekazania informacji KNF i spółce prowadzącej rynek regulowany i ich upublicznienie.
Przekazanie i upublicznienie dotyczy informacji poufnych oraz informacji bieżących i okresowych. Powinno być wykonane w co najmniej jeden z sposobów:
- przez zamieszczenie w co najmniej jednej gazecie ogólnopolskiej,
- w formie elektronicznej, na stronie emitenta,
- w formie elektronicznej, na stronie spółki prowadzącej rynek regulowany.
14. Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów prawnych dotyczących rynku kapitałowego?
Jeżeli emitent nie wykonuje lub wykonuje nienależycie obowiązki wynikające z przepisów ustawy lub Rozporządzenia KE to KNF może:
- wydać decyzję o wykluczeniu na czas określony lub bezterminowo papierów wartościowych z obrotu na rynku regulowanym lub
- nałożyć karę pieniężną do wysokości 1 mln zł,
- albo zastosować obie kary łącznie.
15. Zakres nadzoru nad rynkiem kapitałowym?
Organem, który prowadzi taki nadzór jest KNF. Celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego. Nadzorowi podlegają takie podmioty jak:
Firmy inwestycyjne i agenci tych firm,
Podmioty przyjmujące i przekazujące zlecenia w zakresie papierów wartościowych,
Banki powiernicze,
Spółki prowadzące rynek regulowany i depozyt papierów wartościowych,
Fundusze inwestycyjne,
Inne podmioty prowadzące giełdy towarowe i giełdy papierów wartościowych,
Towarowe domy maklerskie,
Giełdowe izby obrachunkowe
16. Jakie funkcje spełnia KNF?
Do zadań Komisji należy podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku kapitałowego, sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych, podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku kapitałowego. Komisja może nakładać kary pieniężne i nadawać decyzjom rygor natychmiastowej wykonalności jeżeli przemawia za tym ważny interes uczestników rynku kapitałowego.
XII. WARUNKI WPROWADZENIA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH NA GIEŁDĘ.
1. Czym można uzasadnić celowość emisji akcji?
Dopuszczenie spółki do obrotu giełdowego przynosi jej wiele korzyści. Następuje wzrost prestiżu i wiarygodności spółki. Dzięki notowaniu akcji na giełdzie jest rozpoznawana na rynku, otrzymuje darmową reklamę. Ma możliwości pozyskiwania dodatkowych kapitałów. Akcje notowane na giełdzie są formą rynkowej wyceny jej aktywów.
2. Czynności poprzedzające emisję akcji?
Najpierw emitent musi przeprowadzić analizę uzasadniającą celowość i efektywność emisji i wyboru tego źródła pozyskania kapitału. Następnie potrzebna jest uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszu o wprowadzeniu spółki do obrotu publicznego i o ewentualnej emisji akcji. Kolejnym krokiem jest sporządzenie prospektu emisyjnego, który najczęściej sporządza firma konsultingowa lub biuro maklerskie, a opiniuje firma audytorska. Następnie spółka za pośrednictwem biura maklerskiego oferującego akcje, musi złożyć wniosek o dopuszczenie do publicznego obrotu i prospekt emisyjny do KNF. Gdy wszystkie formalności zostaną wypełnione, KNF wydaje decyzję o dopuszczeniu do obrotu publicznego i spółka jest już spółką publiczną i może starać się o wprowadzenia akcji do obrotu giełdowego. Musi jeszcze podpisać umowę z KDPW i złożyć do Zarządu Giełdy wniosek o dopuszczenie akcji do obrotu giełdowego. Cały proces może trwać rok lub dłużej.
6. Obszary informacyjne dokumentu ofertowego?
Osoby odpowiedzialne,
Czynniki ryzyka,
Podstawowe informacje o kapitale obrotowym , zadłużeniu itp.
Papiery wartościowe oferowane,
Warunki oferty,
Zasady dystrybucji,
Ceny,
Dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu,
Koszty emisji,
Rozwodnienie.
Warunki prowadzenia akcji promocyjnej przez emitenta?
Podczas prowadzenia akcji promocyjnej w treści wszystkich materiałów promocyjnych emitent ma obowiązek wskazać, że mają one charakter wyłącznie promocyjny lub reklamowy, że został lub zostanie opublikowany prospekt emisyjny, miejsca w których prospekt jest lub będzie dostępny. Materiały promocyjne powinny być zgodne z prospektem emisyjnym, w przeciwnym razie KNF może zastosować sankcje.
8. Terminy, formy subskrypcji i oferowanie ceny nabywania akcji?
Wyznaczenie terminu subskrypcji może być dokonane przez walne zgromadzenie, rade nadzorczą lub zarząd. Kodeks spółek handlowych rozróżnia subskrypcję zamkniętą i otwartą. Zamknięta dotyczy akcji, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru. Jeżeli wszystkie akcje są akcjami imiennymi zarząd może zrezygnować z ogłoszenia i zawiadomić akcjonariuszy listami poleconymi. Subskrypcja otwarta akcji następuje w drodze ogłoszenia. Cena emisyjna może być sztywna, z dolnym limitem , z górnym i dolnym limitem.
Warunki dopuszczenia akcji do obrotu giełdowego
Dopuszczenie akcji do obrotu giełdowego może nastąpić na podstawie wniosku złożonego przez emitenta do zarządu giełdy. Wniosek ten powinien zawierać:
Oznaczenie emitenta,
Liczbę instrumentów finansowych,
Informację o zbywalności instrumentów finansowych,
Zobowiązania emitenta o przestrzeganiu przepisów giełdowych,
Informację o miejscu opublikowania dokumentu informacyjnego,
Ceny emisyjne oraz ceny w ofercie publicznej,
Informacje dotyczące struktury własności akcji oraz sposobu ich rozprowadzania,
Informację o wielkości kapitałów emitenta, liczbę wyemitowanych akcji.
12. Wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego.
Zarząd Giełdy określa szczegółowe warunki, jakim powinien odpowiadać wniosek o wprowadzenie instrumentów do obrotu giełdowego oraz dokumenty i informacje , jakie powinien dostarczyć składający wniosek. Do wniosku dołącza się m.in. aktualny odpis właściwego rejestru, jednolity tekst statutu emitenta, dokumenty KDPW określające kod, pod jakim instrumenty będą rejestrowane w depozycie.
14. Członkowie giełdy i ich funkcje?
Stroną transakcji giełdowej może być wyłącznie członek giełdy oraz KDPW. Członkiem giełdy może zostać:
Firma inwestycyjna zwierająca transakcje giełdowe na własny rachunek lub rachunek klienta,
Inny podmiot będący uczestnikiem KDPW zawierający transakcje giełdowe wyłącznie na rachunek własny,
Inny podmiot niebędący uczestnikiem KDPW zawierający transakcje wyłącznie an rachunek własny, jeżeli wskaże podmiot uczestnika KDPW , który będzie spełniał obowiązki związane z rozliczeniem transakcji.
Inni uczestnicy obrotu giełdowego to animatorzy rynku, animatorzy emitenta, honorowi członkowie giełdy, maklerzy giełdowi. (s.319)
XIII. KREDYTY BANKOWE.
2. Istota i rodzaje kredytów bankowych?
Istota kredytu polega na tym, że bank na podstawie zawartej umowy oddaje do dyspozycji kredytobiorcy określoną kwotę środków pieniężnych na ściśle określony cel. Kredytobiorca ma obowiązek zwrócenia kwoty wykorzystanego kredytu w wyznaczonym terminie wraz z odsetkami. Podziałów można dokonywać wg różnorodnych kryteriów. I tak:
Ze względu na przedmiot kredytowania mamy kredyty obrotowe, inwestycyjne,
Ze względu na długość okresu kredytowania - krótko, średnio i długoterminowe,
Ze względu na formę udzielanego kredytu - na rachunku bieżącym, na rachunku kredytowym,
Ze względu na formę zabezpieczenia - zabezpieczone osobiście lub rzeczowo.
3. Obszary badania zdolności kredytowej i narzędzia pomiaru?
Dla oceny zdolności kredytowej bada się:
- pozycję przedsiębiorstwa na rynku wraz z szeroko rozumianym otoczeniem,
- stan i perspektywy gospodarki finansowej,
- zasobność majątkową przedsiębiorstwa.
Ocenę zdolności kredytowej bada się wielorakimi wskaźnikami:
- stopień finansowania aktywów zasobami własnymi,
- relacja wszystkich zobowiązań do kapitałów własnych,
- struktura zasobów stałych,
- pokrycie zobowiązań długoterminowych kapitałami własnymi,
6. Formy zabezpieczenia kredytów - osobiste i rzeczowe.
Osobiste:
Weksel In blanco,
Poręczenie,
Gwarancja bankowa,
Cesja wierzytelności,
Przystąpienie do długu kredytowego,
Ubezpieczenie kredytu,
Pełnomocnictwo
Rzeczowe:
Kaucja, Hipoteka, Zastaw ogólny na rzeczach ruchomych, Zastaw na prawach, Zastaw rejestrowy, Przewłaszczenie na ubezpieczenie,
1