9356


Podstawowe pojecja i zakres badań ekologii i ochrony środowiska

Ekologia związki, jakie zachodzą pomiędzy organizmami żywymi a otaczającym środowiskiem.

Środowisko to jest wszystko, z czym kontaktujemy sie w całym okresie zycia

Ochrona środowiska całokształt działań mających na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobbów i składników środowiska naturalnego zarówno jego składników abotycznychjak i żywych.

Sposoby ochrony srodowiska:

- racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami srodowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju

- przeciwdziałanie zanieczyszczeniom

- utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego

Obowiązek ochrony środowiska reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o prawie ochrony środowiska

Ekologia młoda nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem, oddziaływaniem pomiedzy organizmami a ich środowiskiem. Nauka wydzieliła sie z innych nauk biologicznych, jest bardzo młoda-poznawanie środowiska. Słowo ochrona narodziło sie w II połowie XX wieku. Człowiek swoją działalnościa niszczy środowisko, w którym zyje i od którego jest uzalezniony.

Środowisko to jest ziemia, wszystkie tereny ziemskie, tereny wodne, wszystkoto co na ziemi rośnie oraz wszystko to co żyje wokół nas. To, co żyje pod ziemią, na ziemi i powietrzu.

Powietrze otaczjące kulę ziemską stanowi atmosferę ziemską i tworzący integralna część kuli ziemskiej.

Każdy rodzaj żyjacych organizmów nazywamy populacją.

Populacja-grupa jednorodnych organizmów żyjacych w danym srodowisku.

Populacje bierne to te, które żyją w swoim trybem zycia.

Wszystkie populacje współżyja ze sobą. Współżycie polega na tym, że jedna wykorzystuje druga do życia, rozrodu a jednocześnie stanowi pożywienie dla innej populacji. Tworzy się liczne łancuchy, np pokarmowy. Są to od jednokomórkowych do człowieka.

Zmiany klimatyczne wywołuja różne zaburzenia w srodowisku, w życiu różnych populacji np. dinozaury, które wygineły w skutek gwałtownych zmaian klimatycznych. Populacje żyły ze sobą w zgodzie dopóki nie pojawił się człowiek, który zaczął integrować w środowisko. W wyniku działalności człowieka ilość lasów zaczeła się zmniejszac, co powoduje zmniejszenie naturalnego środowiska innych populacji. Populacja ludzi zwiaksza się, rośnie i to w dość szybko i wypychaja inne populacje, które sa zagrożone lub giną. Środowisko tj ziemia, wody i powietrze każda z tych części ma swoja konstrukcje i każdą można zaburzyć.

Regulacja rzek - wpływ człowieka, który sobie wymyślił, że będzie wykorzystywał rzeki jako transport i wytwarzanie energii. Aby osiągnąć te cele trzeba rzeki zmieniać. Proces regulacji rzek, czyli umacnianie brzegów, żeby nie było na niej zygzaków, aby była głęboka tak, aby statki mogły pływać.

Człowiek swoim działaniem zaczął ingerować w istniejący ład, porządek, jaki panował w środowisku. Wskutek tego zaczeły ginąc populacje i zaczął zmieniać sie ekosystem.

Powietrze, które nas otacza jest niewidoczne. Powietrze to jest mieszanina gazów, w których występują: tlen, azot, dwutlenek węgla. Wystepują inne gazy istotne dla działania całości atmosfery. Powietrze zapewnia warunkido życia dla większości populacji jak i podstawowym składnikiem do życia. Zawartość tlenu w powietrzu zmniejsza się. Zaczeły sie pojawiac mgły w dużych miastachskładające sie z pyłów tj smog. Człowiek w wyniku nie przemyslanego działania tam gdzie jest zimno musi wykorzytywac ogień i inną energie cieplna. Proces spalania tworzy dwutlenek węgla, a każde zródło nie jest doskonałe. Efekt cieplarniany powoduje ocieplenie klimatu. Szkodliwe dziąlania populacji ludzkiej na srodowisko spowodowało utworzenie ochrony srodowiska.

Ochrona środowiska zjawisko polityczne. Powstał Międzynarodowy Ruch Ochrony Środowiska, ponieważ życie uczy, że nikt dobrowolnie nie wydaje pieniędzy na ochrone środowiska, np na oczyszczalnie.

Działac należy w 3 kierunkach:

1 Aby zahamować lub ograniczyc negatywne zjawiska na codzień zachodzącew państwach np spaliny, dlatego przyjęto metode stopniowego ograniczenia.

2 Projektowanie wszelkich nowych działan i to w bardzo szerokim zakresie poczynając od produkcji papieru toaletowego na złożonych projektach tak, aby proces tworzenia i działania tych technologii były nie szkodliwe dla srodowiska, aby były przyjazne.

3 Ograniczenie zuzycia surowców, które można realizować dwojako, wykorzytywanie surowców wtórnych. To nie jest tylko zbieranie makulatury, złomu, ale wytoczono jeszcze jeden kierunek, aby wykorzystac, zastąpic innymi substytutami, które będą nadawały sie do dalszego obiegu, które po zuzyciu trafia do powtórnego przerobu.

Zachwyt nad tworzywami sztucznymi, ich zastosowanie okazało się bardzo dużym szkodnictwem dla natury, bo odpady nie dadzą sie wykorzystywac. Zaczeto eliminować je np. plastikowe naczynia zaczęto zastępować tekturowymi, wycofuje sie plastokowe torebki ze skepów.

Hałas to szkodliwe zjawisko. Hałas jako zjawisko w ruchu miejskim obok linii kolejowej, obok lotniska ma negatywne oddziaływanie, przeszkadza nam bezustanny hałas oddziaływuje nie tylko negatwnie na ludzi, ale także na inne populacje, szkodzi roślinom, zwierzetom. Do końca nie jest zbadane gdyż stwierdzono spadek populacji zwierząt futerkowych. Zaczeto badac to zjawisko hałasu i stwierdzono, że jset on negatywny.

Konwencja w Tokio, która nakłada obowiązek na wszystkie rozwinięte państwa, które mozna ująć w dwie grupy:

1 Ograniczenie emsji spalin: emsji pyłow i emisji ciepła

2 Gospodarka odpadami-chodzi o odpady tworzone w wielkich aglomeracjach miejskich:

sortowanie, wykorzystanie tych posortowanych odpadów, które nadają sie do wykorzystania, przetworzenie pozostałych, aby mozna było je wykorzystać z pozytkiem dla populacji.

Ekosystem i jego funkcjonowanie

Mówiąc o ekologii i ochronie środowiska trzeba wiedzieć, że mamy tu doczynienia z typowym przykładem naczyń połączonych. Między tymi obiema dziedzinami występują ścisłe powiązania. Zakłucenie jednego powoduje zmiany w drugim.

Ekosystem - współdziałanie wszystkich żywych organizmów (biocenozy) ze światem nieożywionym (biotonem). Aby system ten mógł istnieć niezbędny jest dopływ energii w postaci światła słonecznego, specyficznej formy energii. Jest ona niezbędna ze względu na: światło i ciepło.

Biocenoza zespół populacji różnych gatunków, żyjących w określonej przstrzeni środowiska lądowego lub wodnego.

Biotop to obszar o określonych warynkach ekologicznych,będacy siedliskiemdla biocenozy lub osobnika.

Światło potrzebne jest nie tylko do życia organizmów żywych, ale także do funkcjonowania różnych łańcuchów, którymi jest czysta chemia np.: parowanie wody, pochłanianie dwutlenku wędgla przez rośliny zielone.

W skład ekosystemu wchodzą trzy grupy podmiotów:

W ekosystemie nic nie ginie. Wszystko co wytworzą producenci, skonsumują konsumenci. Wszystko to co nie zostanie wykożystene podlega destrukcji na czynniki pierwsze i powraca do ekosystemu jako formy pierwotne.

Ekosystem dzieli się na:

Cechą charakterystyczną ekosystemów jest ich produktywność polegająca na wytwarzaniu nowych wartości z wykorzystaniem energii słonecznej np. rośliny - przyrost biomasy.

Wielkośc produktywnmości - cecha mieżalna wyrażona w kg masy na m2 na rok czasu charakteryzująca poszczególne elementy systemów (ekosystemów).

Drugą jedniostką jest gram masy na m2 na rok. Średnia forma wynosi
od 500g - 2000g /m2 / rok. Stworzenie tej jednostki pozwoliło na porównanie wydajniści poszczególnych systemów. Najniższą produktywność mają pustynie, najwyższą wodorosty, po środku znajdują sie lasy tropikalne.

Z pomiarami produktywności wiążą się określone problemy, ze względu na różnorodność ekosystemów. Stworzono odpowiednie metody pozwalające na ich określenie. Przy roślinach jednorocznych bieżemy przyrost masy części nadziemnej jak i podziemnej. W przypadku roślin wieloletnich tylko część nadziemna.

Produktywność dzielimy na dwie części:

* Pierwotną, kiedy w odniesieniu do roślin będzie to przyrost biomasy, a dla organizmów przyrost masy. Jest ona charaskterystyczna dla podstawowych producentów.

* Wtórna jest to tempo wiązania energii przez konsumentówczyli proces przyswajania materii organicznej i magazynowanie energii przez konsumentów, którzy dzielą się na:

- Pierwszego rzędu - organizmy żywiące się roślinami (roślinożercy) i najprostrzymi organizmami ( np. małże, larwy)

- Drugiego rzędu - organizmy odżywiające się kosztem organizmów roślinozernych, a więcdrapieżcy, pasożyty zwierzęce.

- Trzeciego rzedu - organizmy odżywiające się mięsożernymi konsumentamii II rzedu.

Produktywność zależy od:

Najbogatrze ekosystemy leżą w strefach równikowych, zwrotnikowych, ale i tam znajdują sie obszary pustynne. Najbardziej równomierna produktywność występuje w sferze klimatu umiarkowanego. 2000 g/m2 /rok . Najniższą produktywność ma sfera podbiegunowa ze względu na niewielki wpływ słońca.

Destruenci - organizmy zajmujące się rokładem nadwyżki biomasy niewykorzystanej przez konsumentów pierwszego stopnia, a także oni sami.

(Jeżeli chodzi o ujęcie ekonomiczne, to dochodzi tu do tworzenia związków bardziej złożonych niż związków prostych).

W przypadku destrukcji przechodzimy ze związków złożonych do związków prostych. Na różnych stopniach destrukcji uwalnia się: dwutlenek węgla, metam, tlenek siarki, siarkowodór zarówno do powietsza jak i gleby czy wód. Funkcje destrukcyjne prłnią: larwy, proste owady, małże, niektóre gady i płazy oraz organizmy nieożywione: bakterie tlenowe i beztlenowe, pleśniowe i bezpleśniowe. Oprócz gazu wytwarzane są proste związki występujące w prostych postaciach: atomy, tlenek wodoru występujące w postaci anionów i kationów. Destruenci sa mikroorganizmami, które do działania potrzebują odpowiednich czynników: temperatury, wilgotności, dostępu tlenu. Z drugiej zaś trony ten proces nie zawsze doprowadzony jest do końca o czym świadczą pokłady węgla kamiennego, złoża ropy naftowej. Są one przykładem rozkładu częściowego. Inczej mówiąc do całkowitego procesu destrukcji potrzebne są ściśle określone warunki. Przetwarzaniu podlega wszystko to co naturalne, czyli to co sama wytworzyła natura.

Cykle są krążeniem energii i mikroelementów. Umożliwiają one równowagę w biosystemie. Najważniejszymi cyklami obiegowymi są: cykle węgla, azotu, wody, fosforu i siarki. Bardzo trudno jest określić ich ważność, ponieważ są one ze sobą powiązane i nie stanowią osobnych całości np. nie może być obiegu węgla bez obiegu wody i innych. Jest to proces nieskończony niemający początki ani konca. Zachodzi on w róznych odstępach czasu.

Obieg węgla - jest to obieg najważniejszy, ponieważ węgiel jest składnikiem tworzącym struktury produktów jak i konsumemtów, natomiast jego forma gazowa - dwutlenek węgla - jest składnikiem powietrza, którym oddychają organizmy. Związek ten - CO2 - jest niezbędny dla wszystkich roślin zielonych w procesie foftosyntezy przy wykożystaniu energii słonecznej. CO2 przekształcony jest przez roścliny na węgiel pozostający w roślinach i tlen uwalniany do powietrza. Kiedy roślinę taką zje konsument, wągiel przechodzi do jego organizmu. Taki wiąże się poczęści z tlenem i azotem w różnych kombinacjach. Następnie konsumenci drugiego rzędu zjadają konsumentów pierwszego i przejmują zgromadzony węgiel i wykożystują go do produkcji białka niezbędnego dożycia i rozwoju. Część zielonych rożlin umiera śmiercią naturalną i ulega destrukcji tak samo jak konsumenci pierwszego rzędu.

Obieg azotu - występuje w powietrzu w wielkości około 78%. Jest to gaz chemiczne obojętny, nie jest on także przuyswajalny przez rośliny (wyjatek stanowią rośliny strączkowe - łubin, gryka, koniczyna).. Wiąze sie z tym nitryfikacja, czyli proces utleniania amoniaku przez bakterie, które związki złożone rozkładaja na prose, przyswajalne przez rośliny. Natomiast w procesach gnilnych uwalniany jest metan, który trafia do atmosfery.

Obieg wodny - woda spada, potem stoi, nast epnie powoli pasruje i znowu spada. Prawie 70% powierzchni ziemi to oceany. Woda z nich nie nadaje sie ani dla roślin ani dla człowieka (odsolenie).

Obiegi są zjawiskiem, które powodują sukcesje, czyli postępowanie w miejscu tego, co znika z naszych organizmów.

Sukcesja to uporządkowany, stopniowy proces kierunkowych zmian biocenozy, powodujący przeobrażanie się prostych ekosystemów w bardziej złozone. Przekształacanie się srodowiska, prowadzące do rozwinięcia się nowej biocenozy, środowiska, wktórym panuje stan równowagi ,zwany klimaksem

Sukcesje dzielimy na:

- sukcesje pierwotna- powstawanie życia w miejscu, w którym nie było go, a więc na terenach dotychczas jałowych , niekorzystnych dla zycia np pustynie , skały, świeżo nawiane wydmy, hałdy. Zjawisko to jest procesem bardzo powolnym. Nie integrowane przez człowieka.

- sukcesja wtórna - doskonalenie form życia już istniejących. Zachodzi na obszarach wcześniej zajetych przez inną biocenozę np sukcesja łąk, jezior. Człowiek jest niezbędny w tej sukcesji. Przykładem są wszystkie uprawy hodowane przez człowieka czy to rośliny czy zwierzęta. Zwiększyć ich ilość, polepszyć je, zapewnić lepsze warunki w celu ich ulepszenia z korzyścią dla człowieka. Ulepszenie przyrody niesie nim tylko pożytki ale i szkody. Sztuczne nawozy nie mogą być stosowane w nadmiernych ilościach, gdyż rośliny mogą wchłonąć ich odp. ilość reszta jest wypłukiwana przez wodę z danego organizmu. Co powoduje wczesny wzrost glonów , gdyż one pobierają tlen z wody a inne związki żyjące w wodzie nie przeżyją bez tlenu gdy jest im on zabierany przez glony.

Obiegi są zjawiskiem, które powodują sukcesje czyli postępowanie w miejscu tego co znika z naszych organizmów.

Dzielimy na - sukcesje pierwotna- powstawanie w miejscu w którym wcześniej nie było, może to się oceniać w sposób naturalny poprzez warunki otoczenia .Powstawanie życia na terenach pustynnych, po przemysłowych bez ingerencji człowieka. Przenoszone przez powietrze lub z głębi ziemi. Zjawisko bada pochodne czyli zajmują dużo czasu. Mechanizm samo odrodzenia się

- sukcesja wtórna - doskonalenie form życia już istniejących. Przy udziale człowieka odbywa się , człowiek jest niezbędny w tej sukcesji. Przykładem są wszystkie uprawy hodowane przez człowieka czy to rośliny czy zwierzęta. Zwiększyć ich ilość, polepszyć je, zapewnić lepsze warunki w celu ich ulepszenia z korzyścią dla człowieka. Ulepszenie przyrody niesie nim tylko pożytki ale i szkody. Sztuczne nawozy nie mogą być stosowane w nadmiernych ilościach, gdyż rośliny mogą wchłonąć ich odp. ilość reszta jest wypłukiwana przez wodę z danego organizmu. Co powoduje wczesny wzrost glonów , gdyż one pobierają tlen z wody a inne związki żyjące w wodzie nie przeżyją bez tlenu gdy jest im on zabierany przez glony.

Ekosystem można podzielić na 4 grupy ( najogólniejsze)

  1. Lasy jako rodzaj ekosystemu można podzielić na cztery części

  1. drzewostan - gatunek drzew decyduje o tym z jakim lasem mamy DOCZYNIENIA

  2. piętro niższe c)runo leśne d)żywostan

Drzewa jakie występują w drzewostanie zależą od :

A. lokalizacji i klimatu, nasłonecznienia ,temperatury, wilgotności , ilości wody , jakości gleby, zmienność tych wcześniejszych elementów w zależności od tych czynników można wyróżnić ekosystemy leśne ( od temperatur najniższych)

- lasy typu Tajga , czyli półkula północna i północny przemienne z terenami podbiegunowymi czyli występuje w Azji i Ameryce Północnej.

Charakteryzuje się przewagą drzew iglastych ,, gęste i ciemne lasy gdyż występujące gatunki drzew nie dopuszczają światła do podłoża. Trudne warunki , zimy zimne i bardzo mroźne . Obfite opady śniegu w zimie , a lato krótkie z małą ilością opadów, max. Letnie temperatury dochodzą do 15 stopni C. Cecha charakterystyczna Tajgi to że występują tam tereny bagienne , torfowiska, topniejące śniegi nie maja gdzie odpłynąć i woda stoi , tworzą się bagna .

B. Dolne partie lasu są ubogie poprzez mały dostęp światła do nich

C. Runo leśne składa się głównie z mchów

Tajga daje drewno wysokiej jakości , jest eksploatowana . Możliwe dzięki mechanizmom wielu hal. Klimat Tajgi dość obfity ale nie jest dość ulewny.

Łoś , Jeleń , drapieżniki, niedźwiedź brunatny oraz niedźwiedź czarny , wilki ,rysie, żbiki , lamy - zwierzęta Tajgi.

Tajga najdłużej broniła się przed człowiekiem dopiero po II wojnie światowej zaczęła się eksploatacja drzewostanu Tajgi, niektóre gatunki bardzo licznie

Lasy stery umiarkowanej które występują na półkuli Północnej głównie , ale tłumnie w Ameryce Południowej. Są głównie lasami liściastymi, gatunki iglaste , stosownie do 30 % . Charakteryzuje się dużymi przyrostami biomasy , następują wyraźne 4 pory roku z duża różnicą temper. Od -30 stopni do + 30 stopni w lecie . Opady są w mierze równaniem .w okresie całego roku, średnia ilość obfitości opadów = średnia wartość 1000 mm na rok . Najbardziej są to lasy zróżnicowane . Oprócz drzew wysokich występuje 2 piętra w postaci drzew odnawiających się , rosną w miejscach ubytku. Bardzo bogate jest runo leśne , w którym występuje bardzo wiele roślin przydatnych i użytkowanych dla człowieka np .

jagody , zioła, grzyby ,zwiastun bardzo obfity we wszystkich poziomach lasu. Wiele zwierząt roślinożernych : łoś , jeleń a kończąc na zającach , królikach, gryzoniach - myszy. Najniższe piętro bardzo bogate w mikro organizacji - płazy , gady..

Lasy zwrotnikowe- deszczowe - występują w obszarach podzwrotnikowych między zwrotnikowych. SA to lasy liściaste , występują w rejonach gdzie nie ma gór, tam gdzie jest wysoka temperatura 25 stopni - 30 stopni. Bardzo duże opady 2000 - 4000 mm na rok stąd duże przyrosty biomasy zarówno zwierząt jak i roślin. Mają inną strukturę od poprzednich.. Kolejne piętro znajduje się na 15 - 20 m nad ziemia , światło słoneczne nie dochodzi prawie do ziemi. Nie istnieje prawie warstwa przyziemna mimo dobrej wilgotności , Światło powoduje ze wszystkie rośliny wszystkie rośliny pną się do góry jak najszybciej. Stąd występują gatunki które rosną bardzo szybko, rosną w promieniach kilkuset cm dziennie. Cecha charakterystyczną lasu to że świat zwierzęcy żyje głównie na drzewach , żywiąc się liśćmi i owocami z drzew . bogata jest strefa przyziemna i podziemna , tzn. płazy , gady. Poprzez swoja wilgotność są podmokłe , są trudno dostępne to je ratuje przed wyrębem drzewa. Posiadają drewno owoców egzotycznych o dużych wymiarach(średnicy i długości ). Trudne są do wycięcia z lasu z terenów podmokłych, wyrąb w Afryce , Azji , Ameryce płd.

RÓWNINA Można podzielić na trzy grupy w zależności od szerokości geograficznej. Najbardziej na północ . TUNDRA jest to region gdzie przeważają ekstremalnie trudne warunki klimatyczne , tam przez pół roku nie ma światła słonecznego , - 50 stopni C w zimie to rzecz naturalna , lato trwa góra 3 miesiące : max temper. W lecie dochodzą do +10 stopni C. Okres wegetacji jest bardzo krótki , a wiec rośliny maja bardzo mało czasu na wzrost. Opady małe wręcz wcale w okresie letnim, wody nie brakuje w wyniku topniejącego śniegu ,roślinność karłowata - występuję tam , silne i zimne niestety nie są przydatne tam.

Hiporosty - małe ożywienie i zwierząt tam jest niewiele. Niedźwiedź polarny jest tam największym zwierzęciem , żyje w wodzie , lądowymi - renifer , lisy polarne , zające polarne ,duża ilość ptaków ziemno lotnych, które mogą być zarówno na ziemi jak i w powietrzu. Poniżej 1 m gleby to już zmarzlina . Tworzą się torfowiska . roślinność - hiporosty - pokażą

się tam . Tundra nie jest wykorzystywana przez człowieka , poprzez bardzo trudne warunki życia . Osiedlają się tam ludzie w celach badawczych.

STEP Chartka . dla obszarów klimatu umiarkowanego zarówno na półkuli Płn i Płd . Charakteryzuje się roślinnością typu trawiastego , różnorodność jest bardzo duża , wśród nich występuje wiele ziół, które człowiek wykorzystuje. Naturalny step charaktery. Się małą ilością opadów , zakres temper - 30 stopni C do + 30 stopni C, odpowiednio do pory roku, równomierne opady przez cały rok . Posiada dobrą glebę , efektem jest to że stepów nie ma , człowiek przekształcił w pola uprawne . Gatunki zwierząt to gatunki roślinożerne a ich cechą chartka. Jest to że są to gatunki szybko biegające. Wiele ptaków gnieżdżących się na ziemi - strusie , gęsi zbożowe, gatunki kuraków ( bażanty , kuropatwa , jarząbek ) oraz świat żyjących pod ziemią te które kopią norę . Mikroflora - owady , płazy , gady - w zależności od danego regionu. Dzisiaj nie ma już naturalnych stepów są odtworzone przez człowieka.

SAWANNAStrefy zwrotnikowe . Temperatura jest stała . Zróżnicowanie polega na rozróżnieniu pory suchej i pory deszczowej . Pora sucha to ponad 2/3 roku a deszczowa to 1/3 roku . roślinność to odmiany traw , są to trawy twarde , sztywne . Występuje również pojedyncze , duże drzewa chartka. Się tym że ich korona ma charakter parasola , są to drzewa liściaste . Zaleta tych drzew jest to że tworzą dużo cienia - akacja - w Afryce- najczęściej występujące pojedynczo lub w niewielkich grupach . Duże skupiska krzewów krzaczastych , które dla zwierząt roślinożernych stanowią ochronę przed drapieżnikami . Zwierzęta roślinożerne - bardzo duża liczba gatunków - słoń , antylopy, zebra - cecha charakter. To że szybko biegają . Zwierzęta które żyją pod ziemią tworzą podziemne miasta - bardzo duża ilość zwierząt . Najmniejsza zwierząt drapieżnych : lew , oraz ptaki drapieżne , sępy , hieny . . Tereny Afrykańskie są chronione przez rezerwaty niektóre w celu zachowania ich naturalnego życia.

PUSTYNIE Obszary pustynne stanowią 20% lądów na kuli ziemskiej . Istotna część lądów to głównie obszary równikowe położone w głębi lądów , Afryka , Ameryka Płd , Australia . Środkowa Azja . Charakteryzuje się znikoma ilością opadów, częstością opadów . Opady mierzone w dziesiątkach milimetrów . Bardzo wysoka temper. , która w cieniu przekracza 50 stopni C , a w słońcu powyżej 70 stopni C w dzień . Bardzo duże wahania temper. Między dniami a nocą 30-40 stopni C . to zależy od rodzaju pustyni a dokładnie jej gleby.

Dzielimy na : - piaszczyste - gliniaste- skaliste

rośliny jedyne na pustyni to kaktusy ( wiele ich odmian ) . Wytrzymują bardzo długie okresy bez wody , a gdy już są deszcze to wchłaniają je w gąbką , nie oddają jej tylko …………..

Przeważają płazy , trochę gadów , niewielka ilość ptaków .

Deszcze występują bardzo rzadko i dlatego przetrwać mogą tylko rośliny wytrzymujące bez wody. Odporne na wysoką temperaturę, odporne na nasłonecznienie.

Pustynie nie są zasiedlone przez ludzi. 1/5 Lądu to pustynie.

EKOSYSTEM- WYSOKO GÓRSKI

Jest specyficzny ze względu na zmianę położenia geograficznego zmieniają się wysokości położenia góry. Im wyżej tym mniej przejawów życia roślin jak i zwierząt. Jest nieprzyjaznym przejawem życia ( dla człowieka także). Przez swoje trudne warunki powodują brak osiedlenia się ludności, co ma pozytywne skutki ( nie ulegają zniszczeniom).

WODNY Wody na kuli ziemskiej dzielimy na dwie kategorie:

- słone ( morza, oceany)

- słodkie ( wody występują na lądach) - ekosystemy wodne, które dzielimy na: -Jeziora -Torfowiska lub ekosystemy bagienne

Jeziora - zbiornik wody słodkiej, które nie ma połączenia z morzem i oceanem. Tylko wtedy może być słodka.

- Zbiorniki słodko wodne dzielimy na zbiorniki:

a) zamknięte

b) zbiornik z przepływową wodą

Ad. a) Powstają w sposób naturalny i w sposób naturalny z upływem czasu są płytsze, zarastają roślinnością i stają się zbiornikiem bagiennym (proces powolny)

Ad. b) Jeziora przez które przepływają rzeki. Zbiorniki pozostają w niezmienionej formie, ( jeżeli nic nie spowoduje zamknięcia jakiegoś dopływu).

W jeziorze występują:

- część przypowierzchniowa - warstwa wody bliska powierzchni, duże nasłonecznienie.

- strefa przybrzeżna - najbogatsza w roślinność ( dwojako wystająca i podwodna).

- warstwa przydenna - część wody, która znajduje się w pobliżu dna. Słabo nasłoneczniona, może być nawet brak nasłonecznienia.

Wszystkie trzy części mają swoje odmiany zwierząt i roślin.

TORFOWISKA SFERY BAGIENNE

Powstają w sposób naturalny. Dwojako: albo poprzez zarastanie zbiorników, gdzie istnieje przepływ wód albo zarastanie zbiorników, które nie mają swobodnego odpływu wód.

Na tworzenie ekosystemu wpływa ilość wody i słońca. Im więcej słońca tym mniej wody - ubogi ekosystem.

W zależności, w jakim ekosystemie człowiek żyje, działalność ekosystemu jest różna.( Ulega zanieczyszczeniu)

Zagrożenia są naturalne: ( działania natury) - nie są groźne gdyż natężenie nieduże, że środowisko nadąża z oczyszczaniem. Rzeczywiste zagrożenie dla środowiska tworzy człowiek.

Zasoby posiadane przez środowisko są dwojakie:

- zasoby niewyczerpalne to takie, których eksploatacja nie zagraża wyczerpaniem np. energia słoneczna, wiatr, prądy morski

- zasoby wyczerpane to takie, które w wyniku eksploatacji mogą ulec całkowitemu wyczerpaniu i zniszczeniu np. złoża węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego.

Musi trochę czasu upłynąć i odpowiednie muszą być warunki do odnowienia zasobów przyrody.

Zasoby nieodnawialne (wyczerpywalne) nazywamy te, których wykorzystanie powoduje stałe i bezpowrotne ubywanie prowadzące do całkowitego wyczerpania np. węgiel kamienny itd. Nieodnawialność surowców mineralnych wynika z długiego czasu ich powstawania np. węgiel brunatny zaczął powstawać 20 mln lat temu.

Zasoby odnawialne to takie, które mimo użytkowania ulegają samoodtworzeniu się w toku naturalnych procesów zachodzących na Ziemi. Powietrze ( zużywamy do oddychania, ale same się oczyszcza, wydychamy jako dwutlenek węgla, co jest potrzebne roślinom zielonym), woda( zanieczyszczona polega detergentancji, czyli odnowie) i gleba ( zanieczyszczenie może doprowadzić do uzależnienia gleby przez różnego rodzaju działania).

Zanieczyszczenia powodowane przez człowieka.

Powietrze - zanieczyszczenia mają charakter dwojaki:

- naturalny ( w wyniku naturalnych zjawisk fizycznych np. wulkany, pożary, silne wiatry, burze wtedy drobne cząstki życia są niszczone przez uniesienie do góry i ulega zniszczeniu). Naturalne zanieczyszczenia są na tyle małe, że nie powodują jakiś poważniejszych zaburzeń ekosystemu, z którymi przyroda nie mogłaby sobie dobudować. Zjawiska krótkoterminowe.

- sztuczne ( wywołane przez człowieka). Jest to rozległa grupa zanieczyszczeń gazy i pyły.

Zanieczyszczenia gazowe:

- produkcja energii cieplnej ( elektrociepłownie 60% zanieczyszczeń)

dział energetyki najmniejszy składnik.

- przemysł ( w zależności od tego, co jest produkowane i w jaki sposób)

- transport ( zbiorowy i indywidualny) spaliny z pojazdów mechanicznych.

- działalność komunalna jak i gosp. Komunalne ( produkcja ciepła ogrzewania, komunikacja miejska czyli spaliny).

- indywidualne gospodarstwa rolne ( w procesach produkcji wytwarzane są szkodliwe związki gazowe).

Zanieczyszczenia gazowe są skutkiem spalania środków produkcji ( węgiel kamienny albo ropa naftowa). Powstaje w efekcie spalania dwutlenek siarki SO 2, tlenek azotu NO , dwutlenek azotu NO 2,tlenek węgla CO 2- czad.

Im bardziej prymitywny proces spalania tym więcej zanieczyszczeń i szkodliwe związki powodujące zanieczyszczenie.

WWW - wielołańcuchowe węglowodory wieloaromatyczne ( węgiel, wodór), które występują w sadzy - tłusty, lepki osad powstający w paleniskach. Zawiera też śladowe związki fosforu, itp.

Wszystkiemu sumie jest spalanie w celu uzyskania energii elektrycznej do ogrzewania.

SO 2 - gaz bezbarwny niewidzialny, gaz nietrwały wyzwalany do atmosfery z komina utlenia się do SO3. Gorszy jest następny krok, który łaczy się z parą wodną i powstaje H2SO4 - kwas siarkowy. Powstaje jako zawiesina w takiej samej postaci jak deszcz, kwas miesza się z wodą i powstają tzw. kwaśne deszcze - szkodliwy deszcz gdyż działa niszcząco na zielone rośliny jak i inne konstrukcje tworzone przez człowieka( powstaje rdza itp.). W kwaśnym deszczu powstaje odwrotna reakcja, które w wyniku zderzenia z roślinami zielonymi wywołuje SO 2 - które jest gazem szkodliwym. W dużym stężeniu może być niebezpieczny. SO 2 jest gazem ciężkim nie przenoszonym na duże odległości. Dzięki temu kwaśne deszcze występują tam gdzie jest duże zakładów energetycznych.

NO - naturalny składnik powietrza. Gaz obojętny, niewidoczny, Tlenek wodoru jest wytwarzany przez wulkany. NO 2 - gaz który w pewnym stężeniu staje się widoczny, ma brudny brunatny kolor, działa dusząco, gdyż blokuje dopływ tlenu. Stężenie tego gazu w powietrzu nie powoduje nieszczęścia.. Jeżeli połączy się z wodą może powstać HNO 3 - kwas azotowy.

Kwas azotowy - jest składnikiem kwaśnych deszczów.

Związki azotu NH 3 - gaz - amoniak o nieprzyjemnym zapachu.

Powstaje w procesie rozkładu odchodów zwierzęcych i z moczu. Stężenie występuje zawsze gdzie są duże hodowle, na małej powierzchni. Nie wywołuje żadnych szkodliwych skutków ubocznych. Jedynie ma nieprzyjemny zapach.

Gazy na bazie węgla ( CO, CO2)

CO - czad bezbarwny, bezwonny - silnie trujący i bardzo niebezpieczny zjawienie się go nie wywołuje zbędnych sygnałów.

Powstaje w wyniku spalenia i w wyniku

Kiedy jest mało powietrza w spalaniu może spowodować powstanie CO. CO i CO 2 - związki węgla

WWA - Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne ( węgiel i wodór) postać stała, płynna i gazowa. Wspólną cecha są toksyczne i trujące.

Jeżeli stężenie wzrasta może powodować ulotnienie do powietrza.

Benzopiren związek rakotwórczy znajdujący się w dymie przezroczystym

ZANIECZYSZCZENIE PYŁOWE - jest to zanieczyszczenie małymi cząstkami stałymi, które tworzą w powietrzu zawiesinę.

Dzielimy na zawiesiny ciężkie lekkie,

Zróżnicowanie jest dlatego, że każda ma inną właściwość.

-zawiesina ciężka szybko opada na ziemię;

Zawiesiny ciężkie są mało szkodliwe , gdyż nie przebywają długo w powietrzu ale są uciążliwe. Opadając na ziemię tworzą pewien osad, który narasta , co nie sprzyja środowisku, mieszkańcom.

Powstawanie zanieczyszczeń pyłowych dzielimy na dwie grupy;

-te które powstają - zanieczyszczenia naturalne

-zanieczyszczenia sztuczne na wskutek działalności ubocznej człowieka ,niechcianej, które powstało przenoszone przez wiatr np. kawałki ziemi,

Szkody- szkodliwe zapylania sztuczne- mamy do czynienia z zawiesiną . Sztuczne źródła zapylania to zwykle działalność człowieka, przemysł. Źródła które działają systematycznie, przenoszone są cały czas , jest to zapylenie negatywne dla roślin i ludzi. Tworzy warunki szkodliwe, rośliny chorują, ich produktywność zmniejsza się.

Zawiesiny lekkie- cząstkami lekkimi jest o tyle groźne , gdyż są to bardzo małe cząstki które poruszane ruchem powietrza elektryzują się , łączą się z drobinami wody i pozostają w powietrzu do czasu opadów.

Efekt taki że pada deszcz, a po deszczu jest wszystko brudne, jest osad.

Na roślinach tworzą warstwę, która ogranicza dostęp światła co obniża ich wydajność.

Przemysł chemiczny wytwarza w postaci pyłów związki toksyczne, siarki-gdy łączą się z deszczem tworzą kwasy środki żrące , rośliny wtedy usychają . Szkodliwość zapylenia wiąże się głównie z przemysłem, następnie z rolnictwem z nawozami sztucznymi.

1 przemysł chemiczny 2 energia i górnictwo

Woda H2O -słona nie nadaje się do celów przemysłowych, bytów, rolnictwa

Wodę słodka zużywano-70% przemysł woda słodka-20% cele bytowe-10%rolnictwo

Woda występuje w trzech stanach, krąży w zamkniętym obiegu.

Ilości słodkiej wody jest stała , krąży zmieniając swoje stany skupienia.

Woda słodka dzieli się na trzy grupy.

  1. parę wodna drobniutkie kropelki wody zawisłe w powietrzu.

  2. Wody powierzchniowe, albo płynące rzeki, rzeki stojącej jeziora

  3. Wody podziemne

Woda która jest w powietrzu to magazyn który zasili pozostałe dwie grupy.

środowiska, higiena osobista. Jeden mieszkaniec poza granicami zużywa ok. 75 m³ na rok wody.

W Polsce w 1990 r. średnie zużycie wody było ok. 20m³ na jednego mieszkańca.

ZANIECZYSZCZENIA WÓD -Jest to zmiana stanu fizycznego i chemicznego wody, poprzez dodanie zanieczyszczeń stałych i chemicznych.

Zanieczyszczenia stałe - to wszystko to co wpada do wody, odpadki naturalne np. liście drzew, czy inne śmieci z ulicy.

Zanieczyszczenia chemiczne- to co wpada do wody z przetwórni -zanieczyszczenia chemiczne ,

Zanieczyszczenia naturalne - wskutek działania przyrody np. wpadające drzewo do wody, czy zwierzę.

Zanieczyszczenia sztuczne- związki chemiczne , technologiczne, czy na wskutek mycia rąk.

Bardzo dużym i szkodliwym zanieczyszczeniem jest ogrzewanie wód np. przy elektrowniach. Wody te nie zamarzają, giną rośliny i zwierzęta.

Many cztery rodzaje , klasy czystości wód.

I klasa - woda czysta - do celów spożywczych, farmaceutycznych, picia- woda źródlana z ujęć głębinowych.

II klasa - woda zanieczyszczona , nie zdatna do picia, ale nadaje się do celów przemysłowych, rolnictwa

III klasa - nadaje się do przemysłu, do chłodzenia, ogrzewania czegoś, przetwarzania w parę, do podlewania roślin , nie nadaje się do hodowli zwierząt.

IV klasa - woda pozaklasowa- rzeki, jeziora.

Proces gospodarowania wodą możemy podzielić na dwa etapy, gdzie przełomem jest 1990r.

I etap od 1950r. do 1990r. gdzie korzystano z wody z rzek, nie oczyszczano, ale z każdym rokiem stan rzek pogarszał się.

II etap od 1991 r. do dziś, gdzie duża ilość ścieków , fabryki, odpady chemiczne spowodowały duże zmiany.

STANY WÓD - ZANIECZYSZCZENIA.

1990 R. I klasa - 3% IV klasa - 54%

1995 R. I klasa - 3,5% IV klasa - 50%

2002 R. I klasa - 8,5% IV klasa - 20%

Stopień poprawy zanieczyszczenia wód rośnie. Poprawa stanu wody ma być coraz bardziej widoczna, zwłaszcza ,że mamy dużo środków unijnych na poprawę stanu wód.

ZIEMIA-GLEBA -powierzchnia, warstwa ziemi najbardziej narażona na działanie zewnętrzne . Bez gleby nie było by świata roślinnego- jest niezbędnym składnikiem. Naturalny ekosystem musi zawierać glebę, wodę , powietrze ,dostęp do światła. Gleba jest podłożem produkcyjnym do wytwarzania biomasy - która jest źródłem pożywania dla zwierząt mięsożernych. Gleba jest miejscem, gdzie znajdują się zestaw destruentów -które prowadzą rozkład obumarłych roślin , zwierząt w ten sposób jest wzbogacana w naturalne. .

Rekultywacja-próba przywrócenia glebie jej pierwotnych właściwości, a głównie jej produktywności.

Zagrożenia dla gleby;1.czynniki naturalne2.działania człowieka

Adn.1 Erozja wiatrowa -najgroźniejsze ,wywiewanie wierzchniej warstwy gleby przez wiatr, stałe lub jednowarstwowe.

Żyzna warstwa gleby jest przez wiatr przenoszona i jest odkrywane podłoże skaliste, gliniaste.

Erozja wiatrowa prowadzi do tworzenia terenów pustynnych lub półpustynnych.

Erozja wiatrowa występuje tam gdzie podłoże podatne jest dla wiatrów piaszczyste powierzchnie, są to rejony pieczyste.

Adn.2 Działanie człowieka -czynniki sztuczne, jest ich kilka.

1.Działanie przemysłu-chodzi o parę działań z jednej czerpanie z zasobów ziemi np. garncarstwo, odwodnienie gruntu na potrzeby górnictwa, przemysł chemiczny który wytwarza wiele szkodliwych składników które są szkodliwymi odpadami.

Kolejny proces urbanizacja -tworzenie terenów zabudowanych. Zmieniamy charakter gleby z pola uprawnego tworzymy miasta, które zaburza wszystko to co działo się w glebie, zmniejszamy obszar gdzie naturalna przyroda będzie występować. Zmniejszamy powierzchnię , działając w sposób naturalny, do samooczyszczenia.

Kolejny element to transport pochłania coraz więcej terenów , zmienia ich znaczenie charakter.

1. chemizacja-nawożenie nawozami sztucznymi, środki ochrony roślin które kumulują się w glebie.

-Degradacja gleby - dzielimy na kilka rodzajów;

1.degradacja fizyczna- wycinanie lasów aby pozyskać drewno, zbyt intensywna wykorzystywanie gleb-silne intensywne nawożenie.

2. Degradacja geomechaniczna- mechaniczne oddziaływanie na geografię na otoczenie, zmiana przeznaczenia ziemi np. budownictwo składanie różnego typy odpadów( śmieci, odpady z procesu przemysłowego).Górnictwo odkrywkowe ściąganie dużych powierzchni ziemi wprowadza duże zaburzenia.

3.Degradacja hydrologiczna z przekształceniami wód powierzchniowych a także podskórne oddziaływanie np. melioracje, regulacja wód.

Proces osuszania podmokłych gruntów, osuszanie bagien prowadzi do tego, że podmokle łąki stają się przygotowane do uprawy, ale ograniczona ilość wód, prowadzi do powstania susz. Najlepszym magazynem wody jest magazyn naturalny-jest nieszkodliwy.

4.Degradacja chemiczna - kwaśne deszcze ,zapylenie powietrza.

5. Degradacja biologiczna- zniany wywołane w środowisku przez -nadmiar naturalnych związków, ogniska ptasiej grypy, likwidacja tysięcy zwierząt,

-ilość odchodów, gnojowica, odchody z ferm drobiarskich, są to szkodliwe odchody, gleba jest zatruta,

HAŁAS zagrożenie dla środowiska ”Hałas i wibracje”,

Dźwięk jest to drganie powietrza z określoną częstotliwością, która gromadzi się w powietrzu. Dźwięk charakteryzuje się ;

-natężenie- powoduje, że jest jeden lub wiele dźwięków .

-częstotliwość- charakteryzuje dobry dźwięk mierzony jest liczbą drgań na sekundę (jednostką miary jest HZ).

1 Hz jest to jedno drganie na sekundę

Dzwięki dzielimy na te które człowiek słyszy i nie. Od kilkunastu Hz -16 człowiek słyszy do 20.000 Hz, odbiera 6-20000Hz-człowiek odbiera. Najlepszy 1.000,00 do 4000 tyś Hz- dźwięki normalne, poniżej 1000- nie słyszymy, są to ultradźwięki.

Dźwięk ma głośność mierzoną w Db (decybele).

W nocy gł 40 Dc aby spać, pow. 80 Dc-hałas który nam przeszkadza. 125-130- kruk bólu , uszy bolą, ból przechodzi do środka- jest szkodliwy dla układu krążenia i nerwowego, powoduje stres i pobudliwość.

Działalność przemysłowa-wiele maszyn tworzy hałas.

Hałas sporadyczny- dźwięki głośne występują okazjonalnie

Hałas cykliczny- ciągle hałasują.

Hałas szkodzi ogranicza działalność człowieka-walczymy z hałasem. Pojazdy hałasują, potok pojazdów poruszających się wzdłuż drogi, tworzy dźwięki ciągłe, powtarzające się.

WIBRACJE-łączą się z hałasem.

Wibracje - drgania - jak zaczyna nam przeszkadzać.

Różnica między wibracją a hałasem to hałas, ruch powietrza a wibracje drgań ciał stałych jakichś rzeczy np. ciągnika.

Człowiek jest uzależniony od otoczenia w którym żyje

- oddychamy takim powietrzem jakie jest wokół nas

- korzystamy z wody jaka jest tam dostępna

- korzystamy z przyrody np. w celach rekreacyjnych

Zatrucie wód z Zatoce Gdańskiej grozi poważnymi skutkami.

Problem negatywnego zatrutego środowiska zaczął się wtedy kiedy zaczęli żyć w większych skupowiskach i kiedy rozwijał się przemysł a także wtedy gdy w wielu państwach przybywało ludności ( liczba ludzi żyjąca na pow . 1 m kw)

Rozwój miast pociągnął za sobą rozwój kilku systemów które z zało…zenia miały poprawiać jakość życia np. wodociągi - dostawa czystej , świeżej wody , kana;izacja . Okazało się że rozwiązanie tych problemów wiąże się z dwoma dodatkowymi czynnikami: w okolicy duzyc miast nie ma czystej wody - trzeba tworzyć ujęcia wody a następnie oczyszczać do celów spożywczych czy higienicznych - buduje się stacje filtrów aby woda nadawała się do celów gospod. Odbiór ścieków w sposób zamknięty - nie mogą być oddawane bezpośrednio do rzeki ponieważ jest ich bardzo dużo - budowa oczyszczalni.Jeżeli mamy chronić środowisko musimy o tą wodę dbać - dwa razy oczyszczać przed zastosowaniem i po . Wskaźnika jak najmniej wody używać do celów przemysłowych i mniej brudzic ja . Koszt oczyszczania ścieków w bardzo dużym stopniu zależy od składu zanieczyszczenia , największe to chemiczne zanieczyszczenia i najtrudniej je usunąć .

Rola lokalnych czy państwa - planowanie długookresowe gospodarki wodno ściekowej . Z punktu widzenia osób które zajmują się problemami tymi . Polska to ciekawy kraj , a rola władz państwa w tej dziedzinie ma ogromne znaczenie. Do 1989 roku władze państwa nie przywiązywały znaczenia do dbania o środowisko , dopiero zmiana systemu zmieniała podejście do ochrony środowiska . Całej gospod. wodnej i gospod. odpadami wyraźna jest widoczna poprawa w tych latach 90 - tych.

Spożycie przestrzenne wody zmniejsza się w przemyśle a rośnie na cele komunalne , gospodarcze, wiąże się to z opłatami za wodę , to bodziec do tego aby inwestować w nowe technologie oszczędzające wodę .

W wielu dziedzinach produkcji w II poł XIX wieku wiele nowych technologii oszczędzających wodę , doprowadzono też do tego że można produkować coś nie zużywając wody spada też ilość odprowadzanych ścieków.

Dzielimy je na dwie grupy : - oczyszczone - nie oczyszczone

W 90 % w Polsce ścieki nieczyszczone stanowiły 70 % ścieków , a teraz ta ilość spadła poniżej 20 % . Postęp jest ogromny.

Od 95 roku PKB zwiększył się o 30 % , a spożycie wody spadło o 10 % .

Ogromny jest nacisk ze strony UE na ten problem, na ochronę środowiska , prowadzone są te działania w różny sposób :

Dwa rodzaje : gazy obce,-pyły ( zawiesina cząstek przedostająca się do powietrza )

Czym więcej zanieczyszczeń tym mniej nadaje się do oddychania . Potrzebne jest tu systematyczne , planowe działanie państwa np. działanie na rzecz ochrony powietrza - normy czystości spalin ( EURO 1,2,3,4,5 - 4 i 5 są znane ) .

Edypt wydany przez Jagiełłę dotyczył ochrony jednego gatunku zwierząt a były to Bobry i jednego gatunku roślin - Cisy - I akt prawny w Polsce o ochronie środowiska.

Tworzenie prawa stwarza warunki do ochrony środowiska . Organem państwa który tworzy prawo jest dwuizbowy parlament , wchodzi w życie gdy :

I w określonym czasie wchodzi w życie.

Z punktu widzenia ochrony środowiska jest ustawa o ochronie środowiska z dnia IV 2001 roku , znowelizowana w połowie 2007 roku .

Konstytucja unijna obowiązuje wszystkie państwa w członkostwie.

Dyrektywa zawiera zapisy prawa ale prawo to nie ma mocy w państwie członkowskim , dopiero każde państwo ma obowiązek wprowadzić do swojego państwa.

Przykłady prawa tworzone

*IV 2001 reguluje obowiązki wszystkich podmiotów które pobierają wodę czy to dla celów komunalnych czy służbowych

Każdy podmiot musi być zarejestrowany i ponosi opłaty , także i za ścieki

*odpady - IV 2001 zdefiniowano po raz pierwszy co to są odpady , wprowadziła klasyfikację odpadów , odpady przydatne do dalszego przerobu i tylko do utylizacji.

Ustalone też są opłaty za odpady.

Chodziło o to żeby zacząć produkować towary które staną się po zużyciu przydatne do powtórnej przeróbki - RECYKLING - ( nowe podejście do ochrony środowiska z zakresie odpadów u podstaw jego leży oszczędność zasobów. Tak produkować aby nadawało się do powtórnego przetwarzania, tworzyć jak najwięcej obiektów zamkniętych, jednorazowe opakowania - okazały się jednym z większych problemów w ochronie środowiska . Kontrolowanie stanu środowiska ( powietrze , woda , gleba) staje się pomiarem zanieczyszczeń powietrza , wyniki wysyłane są do wojewódzkich stacji . Wyłapywanie tych którzy zanieczyszczają środowisko.

8


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9356
9356
9356
9356
9356
9356

więcej podobnych podstron