WPŁYW NASTAWIENIA NA SPOSTRZEGANIE

PRACA LABOLATORYJNA

Z PRZEDMIOTU: PROCESY POZNAWCZE

LUBLIN 2008

SPIS TREŚCI:

  1. TEORETYCZNE PODSTAWY BADAŃ WŁASNYCH……………………………3

1. Pojęcie spostrzegania…………………………………………………......................3

1.1. Procesy uczestniczące w spostrzeganiu………………………………....…3

1.2. Dwa poziomy organizacji w spostrzeganiu…………………………….….3

2. Mechanizm spostrzegania w wybranych koncepcjach teoretycznych………………3

2.1. Spostrzeganie w ujęciu teorii ekologicznej………………………………..3

2.2. Spostrzeganie w ujęciu kategorialnej identyfikacji percepcyjnej…………4

3. Pojęcie i rodzaje nastawienia………………………………………….…………….4

II. CZĘŚĆ METODOLOGICZNA……………………………...………………………5

  1. Problematyka badawcza……………………………………………………………5

  2. Zmienne i ich pomiar………………………………………………………...…….5

  3. Plan eksperymentalny. Kontrola zmiennych ubocznych……………………....…..6

  4. Charakterystyka osób badanych……………………………………………………7

  5. Scenariusz badania………………………………………...……………………….7

  6. Sposób analizy wyników badań……………………………………………………8

  7. Operacjonalizacja hipotezy………………………...………………………………8

III. WPŁYW NASTAWENIA NA SPOSTRZEGANIE W ŚWIETLE WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH………….…………………..……….................………………9

Wykaz literatury cytowanej……………………………………………...…………….. 11

Załącznik 1. ……………………………………………………………………………..11

  1. TEORETYCZNE PODSTAWY BADAŃ WŁASNYCH

  1. Pojęcie spostrzegania

Według T. Tomaszewskiego (1977, s. 226) Spostrzeganie jest złożonym układem procesów, dzięki któremu powstaje u człowieka subiektywny obraz rzeczywistości zwany spostrzeżeniem. To proces tworzenia reprezentacji przedmiotu na podstawie informacji otrzymanych z narządów zmysłowych i niekiedy z informacji zawartych w pamięci.

Procesy dół - góra: są zapoczątkowane przez odbiór informacji zmysłowych przez narządy zmysłowe, informacje te następnie podlegają analizie na wyższych piętrach układu nerwowego, łącznie na poziomie kory mózgowej. Na tym najwyższym poziomie powstaje spostrzeżenie.

Procesy góra - dół: pojawiają się wtedy, kiedy większą rolę w spostrzeganiu zaczynają odgrywać procesy pamięciowe, które kierują poszukiwaniem i interpretacją danych zmysłowych. Uruchamianie takich procesów konieczne staje się wtedy, kiedy informacja sensoryczna jest niepełna.

(za: T. Maruszewski, 2001)

Poziom sensomotoryczny (czuciowo - ruchowy), wynikiem spostrzegania na tym poziomie jest wyodrębnienie się w polu spostrzeżeniowym „figur”, to znaczy całości przestrzenno - czasowych takich jak linie, punkty, kąty, plamy, a także rytmy, frazy muzyczne, dźwięki mowy etc. (inaczej mówiąc jest to spostrzeganie figuralne).

Poziom semantyczno - operacyjny (znaczeniowo - czynnościowy), wynikiem spostrzegania na tym poziomie jest spostrzeganie przedmiotów takich jak rzeczy, osoby, zdarzenia, sytuacje, a także różnego rodzaju znaków takich jak gesty, wypowiedzi, pismo etc. (inaczej mówiąc jest to spostrzeganie przedmiotowe).

(za: T. Tomaszewski, 1977)

2. Mechanizm spostrzegania w wybranych koncepcjach teoretycznych

    1. Spostrzeganie w ujęciu teorii ekologicznej

James Gibson sformułował koncepcję percepcji bezpośredniej. Uważał bowiem, że do organizmu dociera bardzo bogata informacja, uporządkowana w postaci tak zwanego szyku optycznego. Szyk optyczny to światło o różnych intensywnościach, padające z różnych kierunków. Dzięki tej informacji możemy stworzyć wierny obraz świata. Nie musimy przy tym sięgać do danych pamięciowych jako podstawy kategoryzowania napływających bodźców. Percepcja odbywa się bezpośrednio na podstawie analizy danych sensorycznych. Nie istnieją żadne schematy pośredniczące, reprezentacje umysłowe, czy inna wiedza wykorzystywana podczas tego procesu.

Teoria ta zakłada, że nie tylko spostrzegamy całe obiekty, ale ujmujemy je jako coś, co umożliwia nam pewne działania. Spostrzeganie bezpośrednie opiera się nie tyle na wyodrębnianiu pojedynczych cech, co na wyodrębnianiu niezmienników. Niezmienniki to specyficzne układy cech, które pozostają stałe w zmieniających się warunkach spostrzegania. Spostrzegamy struktury łączące cechy, a nie same cechy. Gibson podkreśla znaczenie aktywności eksploracyjnej w spostrzeganiu. Twierdzi on, że spostrzeganie nie ma charakteru wyłącznie sensorycznego, ale ma także charakter motoryczny, jest sprawnością nabywaną w trakcie uczenia się percepcyjnego. Wrażliwość na ruch oraz wykonywanie ruchów eksploracyjnych zdaniem Gibsona to niezbędne elementy spostrzegania. Gibson traktuje spostrzeżenie nie tyle jako pewien proces, ile jako pewną zdolność czy umiejętność. Umiejętność ta nie zawsze ma charakter wrodzony, ponieważ może mieć charakter wyuczony. Dzięki temu jeden i ten sam układ bodźców może być odmiennie interpretowany w ciągu życia człowieka.

(za: A. Falkowski, 1987, T. Maruszewski, 2001)

2.2 Teoria kategorialnej identyfikacji percepcyjnej J. Brunera:

Istotą procesu spostrzegania w tej teorii jest rozpoznanie do jakiej kategorii należy widziany obiekt, czyli mówiąc inaczej: stwierdza się kategorialną tożsamość bodźca. Zależy to nie tylko od obiektywnych właściwości danego przedmiotu, ale także od aktualnego stanu organizmu określanego mianem gotowości percepcyjnej. Gotowość percepcyjna jest to łatwość wykorzystywania określonej kategorii pamięciowej do danego materiału percepcyjnego. Uzależniona jest ona od dwóch grup czynników: zewnętrznych i wewnętrznych. Czynniki zewnętrzne odpowiedzialne są za uczenie się prawdopodobieństwa wystąpienia określonego obiektu w danej kategorii. Jednym z czynników zewnętrznych jest zjawisko torowania, mówi o tym, że jeżeli człowiek wcześniej zostanie uprzedzony o rodzaju eksponowanego bodźca, wtedy rozpoznanie będzie łatwiejsze. Natomiast czynniki wewnętrzne związane są z wewnętrzną organizacją systemu kategorii wykorzystywanych w trakcie spostrzegania.

(za: T. Maruszewski, 2001)

  1. Pojęcie i rodzaje nastawienia

Według Philipa Zimbardo nastawienie to czasowa gotowość do postrzegania lub reagowania na dany bodziec w określony sposób.

Φ

Na przykład powyższy kształt może być odczytany jako jedna z liter alfabetu greckiego, jako zlepek dwóch małych liter „d” i „p”, a nawet jako kontur ptaka w locie.

Wyróżniamy trzy rodzaje nastawień: motoryczne (ruchowe), umysłowe i percepcyjne (spostrzeżeniowe). Nastawienie motoryczne to gotowość do wykonania szybkiej przygotowanej reakcji (np. biegacz doskonali nastawienie motoryczne do wchodzenia z bloczków startowych po strzale startera tak szybko, jak to tylko możliwe). Nastawienie umysłowe jest to gotowość do radzenia sobie z jakąś sytuacja (np. rozwiązywanie zadania czy jakaś gra w sposób określony przez wyuczone reguły, wskazówki, czy tendencje), natomiast nastawienie percepcyjne stanowi gotowość do wykrywania określonego bodźca w danym kontekście (np. młoda matka jest nastawiona percepcyjnie na słyszenie płaczu swojego dziecka). Wpływ nastawienia wywołanego manipulacją eksperymentalną jest krótkotrwały. Aby je wyeliminować, zwykle wystarczy jawne odwołanie poprzedniej instrukcji lub zmiana charakteru bodźców poprzedzających.

(za: P. Zimbardo, 2006, E. Nęcka, 2007)

  1. CZĘŚĆ METODOLOGICZNA

  1. PROBLEMATYKA BADAWCZA

W badaniach szukano odpowiedzi na pytanie:

Czy nastawienie prowadzi do spostrzegania figury niedomkniętej jako wyrazu, którego znaczenie wyznacza kontekst?

Hipoteza przewiduje, że figura niedomknięta zostanie skojarzona z sugerowanym kontekstem. Wystąpienie efektu torowania zwiększy prawdopodobieństwo skojarzenia figury niedomkniętej z kontekstem.

Hipoteza:

Nastawienie prowadzi do spostrzegania figury niedomkniętej jako wyrazu, którego znaczenie wyznacza kontekst.

W celu zweryfikowania hipotezy przeprowadzone zostało badanie, którego organizacja przedstawiona jest w kolejnych rozdziałach.

  1. ZMIENNE I ICH POMIAR

Zmienna X - zestaw bodźców poprzedzających poszczególne figury niedomknięte.

Każdy slajd z bodźcami poprzedzającymi figury niedomknięte składał się z 3 wyrazów, mającymi wywołać określone nastawienie (A lub B).

Wartości jakie przyjmuje zmienna X: X(A; B)

X(A) - zestaw bodźców, nastawiających na znaczenie A

X(B) - zestaw bodźców, nastawiających na znaczenie B

Zmienna Y - sposób interpretacji prezentowanych figur niedomkniętych.

Każda osoba badana była proszona o odgadnięcie 6 figur niedomkniętych, które poprzedzone były 3 wyrazami, mającymi wywołać określone nastawienie (A lub B).Osoby badane były proszone o wstawienie brakującej litery w miejsce pytajnika tak, aby powstał sensowny wyraz, np. ?ekin → rekin.

Za odpowiedź zgodną z nastawieniem osoba badana otrzymywała 1 punkt, za odpowiedź niezgodną z nastawieniem osoba nie otrzymywała punktu. Brak odpowiedzi był uznawany za odpowiedz niezgodną z nastawieniem.

Wartości jakie przyjmuje zmienna Y: Y(Z; NZ)

Y(1; 0)

Y(Z) - zgodny z nastawieniem

Y(NZ) - niezgodny z nastawieniem

Figura niedomknięta - wyraz z brakującą literą, który można uzupełnić przynajmniej na dwa sposoby, wstawiając literę w miejsce pytajnika i tworząc w ten sposób wyraz sensowny, np. ?anna -> wanna/panna

X(A)

↓

Bodźce poprzedzające, mające wywołać znaczenie A:

  1. Ocean, orka, płetwa → rekin

  2. Mleko, kłębek, piesek → kotek

  3. Wieś, dziwaczka, rosół → kaczka

  4. Las, jeleń, kopyta → sarna

  5. Kruk, skrzydła, gniazdo → wrona

  6. Owoce, sok, małpa -> banan

X(B)

↓

Bodźce poprzedzające, mające wywołać znaczenie B:

  1. Suknia, bal, ozdoby → cekin

  2. Butelka, szampan, Sylwester → korek

  3. Poczta, znaczek, prezent → paczka

  4. Basen, para, ręcznik → sauna

  5. Zamek, brama, klucz → wrota

  6. Rogi, owca, góry → baran

Zmienna Y to sposób interpretacji przez badanego prezentowanych figur niedomkniętych.

Y(Z) - sposób interpretacji figur niedomkniętych zgodny z nastawieniem.

Dla X(A): REKIN, KOTEK, KACZKA, SARNA, WRONA, BANAN

Dla X(B): CEKIN, KOREK, PACZKA, SAUNA, WROTA, BARAN

Y(NZ) - sposób interpretacji figur niedomkniętych niezgodny z nastawieniem.

Dla X(A) inny niż: REKIN, KOTEK, KACZKA, SARNA, WRONA, BANAN

Dla X(B) inny niż: CEKIN, KOREK, PACZKA, SAUNA, WROTA, BARAN

  1. PLAN EKSPERYMENTALNY. KONTROLA ZMIENNYCH UBOCZNYCH

Zmienna X przyjmuje dwie wartości (A; B). W związku z tym wyróżniono po dwie grupy studentów. Przydzielono 3 osoby do grupy A i 3 osoby do grupy B. Obie grupy miały zaprezentowane po 6 slajdów z bodźcami, mającymi wywołać nastawienie i po 6 figur niedomkniętych.

EA

EB

X(A)

X(B)

Y(A)

Y(B)

PLAN GRUP NIEZALEŻNYCH, ZRANDOMIZOWANYCH

EA - grupa eksperymentalna, w której wywołano nastawienie A

EB - grupa eksperymentalna, w której wywołano nastawienie B

Kontrola zmiennych ubocznych podmiotowych:

Grupy zrównoważone zostały ze względu na zmienne podmiotowe.

Osoby badane były w wieku od 20 do 23 lat, w każdej grupie eksperymentalnej znajdował się jeden mężczyzna i dwie kobiety, tak więc stosunek pod względem płci w obu grupach wynosił 1:2. Żadna z osób badanych nie miała wad wzroku. Wszystkie osoby badane to studenci pierwszego roku psychologii, więc każdy z nich miał minimum wykształcenie średnie. W odniesieniu do pozostałych zmiennych (takich jak np. zdolności koncentracji uwagi) zastosowano zabieg randomizacji. Powinien on zapewnić kontrolę wszystkich pozostałych zmiennych ubocznych w każdej z grup.

Kontrola zmiennych ubocznych pozapodmiotowych:

Jeśli chodzi o konstrukcję zadania, sposób otrzymywania i zapisywania odpowiedzi to każda osoba badania miała prezentowaną taką samą ilość figur niedomkniętych i bodźców poprzedzających (po 6 figur niedomkniętych i po 6 slajdów z trzema wyrazami, mającymi wywołać nastawienie). Bodźce poprzedzające i figury niedomknięte prezentowane były w programie Power Point, dla każdego badanego był taki sam czas ekspozycji poszczególnych slajdów (slajdy z bodźcami poprzedzającymi - 3s, slajdy z figurami niedomkniętymi - 2s), taki sam kolor (czarny), wielkość (40) i rodzaj czcionki (Arial).

Badani udzielali odpowiedzi w ten sam sposób (ustnie) i zapisywane one były przez protokolanta w odpowiednim szablonie.

Jeśli chodzi natomiast o warunki zewnętrzne, badani wykonywali zadania w tym samym pomieszczeniu, przy takim samym oświetleniu, w pomieszczeniu była taka sama temperatura. Osoby badane siedziały w takiej samej odległości od ekranu z prezentowanymi slajdami. Taki sam był również sposób instruowania badanych i taka sama była rola eksperymentatora i protokolanta przez cały przebieg badania.

  1. CHARAKTERYSTYKA OSÓB BADANYCH

Badaniami objęto łącznie 6. studentów pierwszego roku psychologii (po 3 osoby w każdej grupie eksperymentalnej). Przedział wiekowy badanych to 20-23 lata. Badani zostali przydzieleni losowo do dwóch grup eksperymentalnych EA i EB, w każdej grupie eksperymentalnej znalazł się 1 mężczyzna i 2 kobiety.

  1. SCENARIUSZ BADANIA

Osoby były badane oddzielnie. Każdej osobie badanej przed przystąpieniem do badania podana była instrukcja słowna ze wskazówkami dotyczącymi jej roli w badaniu. Prawdziwy cel eksperymentu utajniono (wiedza na temat prawdziwego celu badania mogła rzutować na wyniki i na powodzenie eksperymentu).

Osobie badanej były prezentowane figury niedomknięte i bodźce poprzedzające, mające wywołać nastawienie za pomocą programu komputerowego Power Point. Czas wyświetlania poszczególnych bodźców poprzedzających to 3s, natomiast czas wyświetlania poszczególnych figur niedomkniętych to 2s. Każda osoba badana miała prezentowane po 6 figur niedomkniętych do odgadnięcia i po 6 slajdów z bodźcami, mającymi wywołać określone nastawienie (A lub B). Każdy slajd z bodźcami poprzedzającymi zawierał po 3 wyrazy. Bodźce poprzedzające i figury niedomknięte w kolejnych slajdach prezentowane były na tej samej wysokości. Odpowiedzi badany udzielał ustnie, po ujrzeniu poszczególnych figur niedomkniętych. Odpowiedź badanego zapisywana jest na kartce przez protokolanta.

Dokładny sposób instruowania badanych - zob. załącznik 1.

  1. SPOSÓB ANALIZY WYNIKÓW BADAŃ

Y to zmienna jakościowa.

Za figurę niedomkniętą zinterpretowaną zgodnie z nastawieniem grupa badana otrzymuje jeden punkt.

Za odpowiedź zinterpretowaną niezgodnie z nastawieniem lub brak odpowiedzi grupa badana nie otrzymuje punktu.

Sumujemy poprawne odpowiedzi w każdej z grup, wynik sumowania wyrażamy w procentach.

S - suma odpowiedzi zgodnych z nastawieniem

N - liczba wszystkich udzielonych odpowiedzi1 przez każdą z grup

(N = 3 osoby w grupie x 6 odpowiedzi = 18)

P(Z) - procent odpowiedzi zgodnych z nastawieniem

P(NZ) - procent odpowiedzi niezgodnych z nastawieniem

1brak odpowiedzi traktowana jako odpowiedź niezgodna z nastawieniem

P(Z) =(S/N)*100%

P(NZ) =[(N-S)/N)]*100%

Obliczamy odsetek odpowiedzi udzielonych zgodnie z nastawieniem przez grupę A (sumujemy punkty dla wszystkich odpowiedzi w danej grupie, dzielimy przez ilość wszystkich odpowiedzi). Wynik wyrażamy w procentach.

Analogicznie obliczamy odsetek odpowiedzi udzielonych niezgodnie z nastawieniem, odejmując wcześniej liczbę odpowiedzi udzielonych zgodnie z nastawieniem od liczby wszystkich odpowiedzi udzielonych przez grupę.

Tych samych obliczeń dokonujemy dla grupy B.

Porównaniami zostaną objęte następujące wskaźniki:

PZ(A) i PNZ(A)

PZ(B) i PNZ(B)

7. OPERACJONALIZACJA HIPOTEZY

Hipoteza ogólna przedstawiona na początku części metodologicznej (w problematyce badawczej) przybiera następującą operacyjną postać:

Wskaźnik PZ(A) będzie większy od wskaźnika PNZ(A) i jednocześnie wskaźnik PZ(B) będzie większy od wskaźnika PNZ(B).

{

PZ(A)>PNZ(A)

PZ(B)>PNZ(B)

  1. WPŁYW NASTAWIENIA NA SPOSTRZEGANIE W SWIETLE WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH

Interpretację poszczególnych figur niedomkniętych przez każdą z osób badanych w obu grupach przedstawia poniższa tabelka 1:

Tabelka 1.

EA

EB

Osoba 1

Osoba 2

Osoba 3

Osoba 1

Osoba 2

Osoba 3

1 figura

rekin (1)

rekin (1)

rekin (1)

cekin (1)

ekin (0)

rekin (0)

2 figura

kotek (1)

kotek (1)

kotek (1)

korek (1)

korek (1)

korek (1)

3 figura

kaczka (1)

kaczka (1)

kaczka (1)

paczka (1)

paczka (1)

paczka (1)

4 figura

sarna (1)

sarna (1)

sarna (1)

sauna (1)

sauna (1)

sauna (1)

5 figura

wrona (1)

wrona (1)

wrona (1)

wrota (1)

wrota (1)

wrota (1)

6 figura

baran (0)

baran (0)

banan (1)

baran (1)

baran (1)

baran (1)

W nawiasie podana jest liczba punktów za każdą odpowiedź.

Dla grupy EA: Dla grupy EB:

O1A=3 O1B=1

O2A=3 O2B=3

O3A=3 O3B=3

O4A=3 O4B=3

O5A=3 O5B=3

O6A=1 O6B=3

O - ilość poprawnych odpowiedzi dla kolejnych figur niedomkniętych.

Łączna liczba figur niedomkniętych w każdej grupie wynosi 6.

W każdej grupie (A i B) znajduje się po 3 osoby, tak więc maksymalny wynik, jaki może przyjąć O to 3. By obliczyć ilość poprawnych odpowiedzi dla poszczególnej figury niedomkniętej, sumujemy wyniki trzech osób (każda z nich może dostać 1 lub 0 pkt, gdyż zmienna Y, przyjmuje właśnie takie wartości).

SA - suma wszystkich zgodnych odpowiedzi w grupie A

SB - suma wszystkich zgodnych odpowiedzi w grupie B

SA= O1A+O2A+O3A+O4A+O5A +O6A=3+3+3+3+3+1=16

SB= O1B+O2B+O3B+O4B+O5B +O6B=1+3+3+3+3+3=16

N=3 osoby x 6 pytań=18

(N - liczba wszystkich udzielonych odpowiedzi przez każdą z grup; brak odpowiedzi traktowany jest jako odpowiedź błędna)

PZ(A)=(SA/N)*100%=(16/18)*100%=88,9%

PNZ(A) =[(N-SA)/N]*100%=[(18-16)/18]*100%=11,1%

PZ(B)=(SB/N)*100%=(16/18)*100%=88,9%

PNZ(B) =[(N-SB)/N)]*100%=[(18-16)/18]*100%=11,1%

Tabelka 2.

EA

EB

Y(Z)

Y(NZ)

Y(Z)

Y(NZ)

1 figura

3

0

1

2

2 figura

3

0

3

0

3 figura

3

0

3

0

4 figura

3

0

3

0

5 figura

3

0

3

0

6 figura

1

2

3

0

SUMA

16

2

16

2

%

88,9

11,1

88,9

11,1

W grupie nastawionej na znaczenie A, procent odpowiedzi zgodnych z nastawieniem i procent odpowiedzi niezgodnych z nastawieniem był dokładnie taki sam, jak w grupie nastawionej na znaczenie B. Procent odpowiedzi zgodnych z nastawieniem wynosi 88,9 w grupie A i w grupie B, natomiast procent odpowiedzi niezgodnych z nastawieniem wynosi 11,1 w obu grupach.

Porównania w obrębie utworzonych wskaźników, wyraźnie wskazują, że procent odpowiedzi zgodnych z nastawieniem jest zdecydowanie większy niż procent odpowiedzi niezgodnych z nastawieniem. W związku z tym należy przyjąć postawioną hipotezę, mówiącą o tym, że nastawienie prowadzi do spostrzegania figury niedomkniętej jako wyrazu, którego znaczenie wyznacza kontekst.

Z tabelki 1 wynika, że niektóre wyrazy są bardziej „zakorzenione” w świadomości badanych niż inne, i mimo nastawienia osoba badana interpretuje figurę jednoznaczną niezgodnie z nastawieniem. Wyrazy zdecydowanie „popularniejsze” w opisywanym badaniu to rekin (bardziej „zakorzenione” w umyśle badanych niż cekin) oraz baran (bardziej „zakorzenione” w umyśle badanych niż banan). O pozostałych wyrazach (kotek i korek, kaczka i paczka, sarna i sauna, wrona i wrota) można wnioskować, że są tak samo „popularne” lub dobór wyrazów poprzedzających w tych przypadkach bardzo trafnie ukierunkowywał myślenie badanych, ponieważ zgodność z nastawieniem w tych przypadkach to 100% w obu grupach.

Ostatecznie, w świetle przeprowadzonych badań, można przyjąć, że postawiona na początku hipoteza jest prawdziwa - nastawienie prowadzi do spostrzegania figury niedomkniętej jako wyrazu, którego znaczenie wyznacza kontekst.

WYKAZ LITERATURY CYTOWANEJ:

  1. Biela, A., Falkowski, A., Jusczyk, P. (1987). Relacyjne podejście do spostrzegania. Przegląd Psychologiczny, 3, 565-592.

  2. Maruszewski, T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP.

  3. Nęcka E., Orzechowski, J., Szymura, B. (2007). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN.

  4. Tomaszewski, T. (red.) (1977). Psychologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

  5. Zimbardo, P., G., Gerrig, R., J., (2006). Psychologia i życie. Warszawa: PWN.

ZAŁĄCZNIK 1.

Sposób instruowania badanych:

Badanie dotyczy szybkości, z jaką ludzie odgadują wyrazy z jedną brakującą literą. Za chwilę na ekranie będą wyświetlane slajdy z pojedynczymi wyrazami do odgadnięcia. Każdy slajd z wyrazem do odgadnięcia poprzedza zestaw trzech wyrazów, po to, aby badany mógł rozluźnić koncentrację i złapać oddech między odgadywaniem pojedynczych wyrazów. Wyrazy do odgadnięcia należy uzupełnić, wstawiając jedną brakującą literę w miejsce pytajnika, według własnego uznania, tak by powstał wyraz sensowny. Prosimy o podawanie odpowiedzi możliwie szybko, zaraz po odgadnięciu poszczególnego wyrazu. Odpowiedzi proszę podawać ustnie. Proszę się nie denerwować, tylko spróbować rozluźnić i odprężyć. Czy instrukcja jest zrozumiała? Wobec tego rozpoczynamy badanie.

11


Wyszukiwarka