DEPARTAMENT ŚRODOWISKA

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA

KUJAWSKO-POMORSKIEGO

Niekonwencjonalne źródła energii - zapisy dokumentów krajowych i wojewódzkich.

Zapotrzebowanie na energię we wszystkich krajach świata, perspektywy wyczerpania się zasobów konwencjonalnych źródeł energii oraz zabiegi mające na celu ochronę środowiska naturalnego człowieka znacznie zwiększyły zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii i w konsekwencji doprowadziły do dużego wzrostu ich zastosowania.

Odnawialne źródła energii (OZE) są ostatnio coraz częściej wykorzystywane. Główną przyczyną tej rosnącej popularności jest nieszkodliwość OZE dla środowiska i ich niewyczerpywalność.

Cechy te odróżniają je od źródeł konwencjonalnych, których eksploatacja jest główną przyczyną niepokojących zmian klimatu, i których światowe zasoby wcześniej czy później zostaną całkowicie wyczerpane.

Zgodnie z opracowaną przez Ministerstwo Środowiska STRATEGIĄ ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ ( realizacja obowiązku wynikającego z Rezolucji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii
ze źródeł odnawialnych), celem strategicznym jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym w kraju do 7,5 % w 2010 roku i do 14 % w 2020 roku w strukturze zużycia nośników pierwotnych.

Racjonalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest jednym
z istotnych elementów zrównoważonego rozwoju państwa. Wzrost udziału OZE niesie
ze sobą różnorodne korzyści:

ekologiczne:

• zmniejszenie emisji gazów i pyłów do atmosfery, przede wszystkim dwutlenku węgla (zmniejszenie efektu cieplarnianego),

• ograniczenie zużycia paliw kopalnych,

gospodarcze:

• zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski,

• dywersyfikacja źródeł produkcji energii,

społeczne:

• poprawa wizerunku regionu wdrażającego technologie przyjazne środowisku,

• szansa na rozszerzenie lokalnego rynku pracy.

A. Krajowe dokumenty dotyczące OZE:

- „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010” (M. P. z dnia 18 czerwca 2003r.),

- „Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej” (2000, przyjęta przez Sejm RP 23.08.2001),

- „Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku” przyjęta przez Radę Ministrów
w dniu 04.01.2005r.,

- ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ),

promujących rozwój odnawialnych źródeł energii zwanych dalej OZE.

Energetyka odnawialna obejmuje:

- produkcję energii elektrycznej,

- produkcję ciepła, zarówno w systemach sieciowych jak i systemach indywidualnych,

- produkcję biopaliw:

• stałych, uzyskiwanych z surowców odpadowych (drewno, słoma) lub z upraw energetycznych,

• ciekłych, w tym biokomponentów,

• gazowych, uzyskiwanych w procesie fermentacji metanowej poprodukcyjnych odpadów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, osadów ściekowych
  lub odpadów komunalnych.

Przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki (dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2005r.) Raport określający cele w zakresie udziału energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w krajowym zużyciu energii elektrycznej w latach 2005-2014, przewiduje, że największy potencjał do wykorzystania będzie w zakresie trzech rodzajów zasobów odnawialnych:

- biomasa, z której wytworzona energia elektryczna wyniesie około 4% krajowego zużycia energii elektrycznej. Do celów energetycznych planuje się wykorzystanie biomasy pochodzącej z upraw energetycznych oraz słomy, a także biomasy odpadowej i pochodzącej z osadów ściekowych.

- wiatr, z którego produkcja energii elektrycznej wyniesie około 2,3% krajowego zużycia energii elektrycznej, planowana moc zainstalowana do roku 2010 to ok. 2000 MW.

- woda, z której wytworzona energia elektryczna wyniesie ok. 1,2% krajowego zużycia energii elektrycznej.

Pozostałe rodzaje OZE energia geotermalna oraz słoneczna nie będą pełniły istotnej roli
w produkcji energii elektrycznej.

Produkcja energii ze źródeł odnawialnych w Polsce (2002r.).

	Produkcja energii ze źródeł odnawialnych w 2002r.
		TJ*	%
Biomasa	104 243	92,08
Energia wodna	8 192	7,24
Energia geotermalna	526	0,49
Energia wiatru	217	0,19
Energia promieniowania słonecznego	37	0,03
Ogółem	113 215	100

wg rocznika statystycznego GUS 2003r.

* 1TJ [1 tera dżul]= 1 000 GJ = 1 000 000 MJ = 1 000 000 000 kJ

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ), nakłada na gminy obowiązek planowania i organizacji zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe na obszarze gminy. Ustawa przewiduje dwa rodzaje dokumentów:

• projekty założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
  i paliwa gazowe,

• plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

Dokumenty te powinny być zgodne z założeniami polityki energetycznej państwa, miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami zawartymi
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a więc również spełniać wymogi ochrony środowiska.

Z artykułów ustawy „Prawo energetyczne” wynikają następujące wnioski praktyczne:

- planowanie energetyczne jest dla gminy zadaniem obligatoryjnym,

- plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe powinny być wykonane w sytuacji, gdy plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych nie gwarantują zaspokojenia przyszłych potrzeb energetycznych gminy,

- przedsiębiorstwa energetyczne działające na obszarze gminy powinny brać udział
w tworzeniu planów energetycznych gminy poprzez udostępnienie własnych planów rozwojowych (opracowanych zgodnie z art. 16 ust. 1 PE), oraz „propozycje niezbędnych
do opracowania projektu założeń”, jak i zgłaszanie wniosków, zastrzeżeń i uwag w czasie
ich wyłożenia do akceptacji społecznej.

Zadania związane z planowaniem gospodarki energetycznej należą do podstawowych zadań własnych gminy o charakterze obligatoryjnym, z których nie może być zwolniona. Zostało to potwierdzone w art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącym podstawę podziału zadań własnych gminy na obowiązkowe i fakultatywne.

Ocena realizacji dotychczasowej polityki energetycznej oraz wnioski wynikające
z długoterminowych prognoz zawarte w dokumencie „Polityka energetyczna Polski
do 2025 roku” stanowią przesłanki dla planowania energetycznego w gminie.

Planowanie energetyczne w gminie jest zagadnieniem kompleksowym
i wieloaspektowym. Wymaga rozwiązania wielu problemów zarówno w zakresie przygotowania danych, będących wynikiem analiz i bilansowania stanu istniejącego
oraz prognozy potrzeb energetycznych, jak i w zakresie określenia funkcji celu, zbioru zmiennych decyzyjnych czy zbioru ograniczeń.

Planowanie energetyczne jako proces składa się z wielu elementów.

Oto niektóre z nich:

• określenie potrzeb energetycznych gminy,

• wskazanie możliwości zmniejszenia zapotrzebowania na energię,

• zbilansowanie możliwości wykorzystania lokalnego potencjału energetycznego,

• określenie kierunków działań w zakresie wdrożeń przy uwzględnieniu uwarunkowań lokalnych, w tym w szczególności możliwości finansowych i technicznych gminy.

Chcąc, aby proces planowania energetycznego w gminie nie zakończył się tylko wykonaniem dokumentu, należy podjąć działania w oparciu o określone możliwości wynikające z potencjału, jakim dysponuje gmina.

Wiąże się to z dokonaniem oceny uwarunkowań lokalnych, do których można zaliczyć potencjał techniczny i ludzki oraz dostępności środków finansowych.

Zgodnie z art. 17 ustawy „Prawo energetyczne” samorząd województwa uczestniczy
w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze województwa w zakresie określonym w art. 19 ust. 5 „Projekt założeń podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa”, oraz bada zgodność planów zaopatrzenia
w energię i paliwa z polityką energetyczną państwa.

B. Wojewódzkie dokumenty dotyczące OZE:

1. „Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego”.

O wykorzystaniu energii z odnawialnych źródeł mówią dwa cele:

• Ochrona powietrza atmosferycznego i poprawa klimatu akustycznego:

- zastępowanie tradycyjnych źródeł energii źródłami czystymi ekologicznie
(gaz, olej opałowy, woda płynąca, wiatr),

- ograniczenie emisji do atmosfery pyłów i szkodliwych gazów przemysłowych,

- kształtowanie klimatu akustycznego poprzez eliminację źródeł hałasu.

• Ochrona powierzchni ziemi:

- wspieranie technologii mało- i bezodpadowych, wdrażanie technologii unieszkodliwiania odpadów,

- rekultywacja i zagospodarowanie gruntów zdegradowanych,

- sukcesywna likwidacja punktów składowania substancji niebezpiecznych,

- zapobieganie procesom degradacji gleb, w szczególności erozji wietrznej
i erozji na stokach.

2. „Wizja rozwoju województwa do roku 2010”.

3. „Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko - pomorskiego”.

O energii odnawialnej stanowią następujące priorytety:

- zmniejszenie wodochłonności, materiałochłonności i energochłonności przy zastosowaniu najlepszych dostępnych technik (BAT),

- rozpoczęcie wykorzystywania wód geotermalnych jako źródła ciepła,

- rozwój energetyki wykorzystującej źródła odnawialne (woda, wiatr, słońce, biomasa),
a następnie:

- zwiększenie udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych.

C. Charakterystyka odnawialnych źródeł energii w województwie
kujawsko-pomorskim.

W latach 2004-2005 w województwie kujawsko-pomorskim, działania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii prowadzone były w 11 powiatach, co stanowi
48 % w skali województwa. Są to następujące powiaty: aleksandrowski, brodnicki, bydgoski, inowrocławski, lipnowski, mogileński, nakielski, radziejowski, świecki, toruński, włocławski oraz 1 powiat grodzki Toruń.

Wykorzystywanie OZE w poszczególnych gminach w układzie powiatowym cechuje się dużym zróżnicowaniem.

1. Energia słoneczna.

Energię słoneczną wykorzystuje się dla celów ogrzewania budynków
oraz podgrzewania wody. Energetyka słoneczna jest praktycznie najmniej wykorzystywaną formą energii w Polsce. Praktyczną możliwość wykorzystania energii słonecznej ograniczają warunki klimatyczne oraz wciąż jeszcze wysokie nakłady inwestycyjne, związane
z zainstalowaniem odbiorników o bardzo dużych powierzchniach.

Położenie geograficzne województwa kujawsko-pomorskiego powoduje,
że sprawność urządzeń wykorzystujących energię promieniowania słonecznego
nie jest największa. Dotychczas na terenie naszego województwa brak jest większych instalacji wykorzystujących tę energię. Funkcjonuje natomiast szereg instalacji
do podgrzewania wody w zabudowie jednorodzinnej.

Możliwości wykorzystania energii słonecznej w różnych rejonach Polski.

Regiony:

1. Nadmorski

2. Pomorski

3. Mazursko-Siedlecki

4. Suwalski

5. Wielkopolski

6. Warszawski

7. Podlasko-Lubelski

8. Śląsko-Mazowiecki

9. Świętokrzysko-Sandomierski

10. Górnośląski

11. Podgórski

2. Energia wiatru.

Zasoby tej energii są niewyczerpalne. Możliwości rozwoju energetyki wiatrowej
w Polsce są bardzo obiecujące zarówno pod względem zasobów wiatru jak i potencjału technicznego. Ocenia się, że na 2/3 terytorium Polski ( w tym na terenie naszego województwa) występują korzystne warunki do rozwoju energetyki wiatrowej.

W chwili obecnej na terenie województwa kujawsko - pomorskiego istnieją niewielkie elektrownie wiatrowe, m.in. pierwsza w Polsce elektrownia we Wrockach o mocy 160 kW.

W województwie kujawsko-pomorskim znajdują się elektrownie wiatrowe m.in.
w powiatach: aleksandrowskim (7 elektrowni wiatrowych), brodnickim (1 elektrownia wiatrowa), bydgoskim (2 elektrownie wiatrowe), golubsko-dobrzyńskim (1 elektrownia wiatrowa), nakielskim (3 elektrownie wiatrowe), radziejowskim (15 elektrowni wiatrowych,
z czego 10 powstało w latach 2004-2005), toruńskim (4 elektrownie wiatrowe), włocławskim (2 elektrownie wiatrowe), żnińskim (1 elektrownia wiatrowa).

Razem w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się 36 elektrowni wiatrowych.

Strefy energetyczne wiatru w Polsce. (wg Ośrodka Meteorologii IMGW).

3. Energia wód płynących.

Energetyka wodna ma 20% udział w światowej produkcji energii elektrycznej.
W Polsce udział energetyki wodnej w krajowej produkcji energii elektrycznej wynosi obecnie około 1,1%. Polska wykorzystuje swoje zasoby użytkowe zaledwie w 12%. Energetyka wodna ma bez wątpienia w naszym kraju największe tradycje. Zasoby wodne Polski
o znaczeniu energetycznym są niewielkie, głównie ze względu na niezbyt obfite
i niekorzystnie rozłożone opady, dużą przepuszczalność gruntów i niewielkie spadki terenów. Łączna moc zainstalowana dużych elektrowni wodnych wynosi około 630 MW, a małych
185 MW. Istnieje preferencja do budowy małych elektrowni wodnych. Konstrukcja elektrowni wodnych powinna brać pod uwagę negatywny wpływ na ryby migrujące
i umożliwiać im przemieszczanie się poprzez specjalne przepławki.

Żarnowiec, Bielkowo, Żydowo, Żur, Koronowo, Dębe, Dychów, Brzeg Dolny (Wały), Pilchowice, Bobrowice, Otmuchów, Porąbka, Porąbka-Żar, Tresna, Czchów, Rożnów, Niedzica, Myczkowce, Solina i Włocławek to największe polskie elektrownie wodne.

Obszar województwa kujawsko - pomorskiego znajduje się w około 80% w dorzeczu Wisły. Tylko zachodnia i południowo zachodnia część województwa leży w dorzeczu Odry. Wisła jest osią hydrograficzną województwa płynącą przez jego obszar na długości 205,3 km, z czego 21,7 km przypada na Zbiornik Włocławski. Łącznie dopływy rzek w województwie wynoszą ok. 1.015 m3/s, co daje w roku objętość 32 mld m³.

Obecnie na terenie województwa kujawsko - pomorskiego istnieje 91 obiektów piętrzących wodę na rzekach, w tym 58 małych elektrowni wodnych (głównie inwestorów prywatnych). W zlewni Brdy zlokalizowanych jest 16 małych elektrowni wodnych,
na Drwęcy - 7 MEW, na Osie - 6 takich obiektów oraz na Mątawie - 3 obiekty.

Duże znaczenie dla regionalnej energetyki odgrywa elektrownia na Wiśle
we Włocławku o mocy 162 MW, zapora na Zalewie Koronowskim, zapory Smukała

i Tryszczyn na Brdzie oraz zapory Gródek i Żur na Wdzie.

W latach 2004-2005 na terenie województwa powstało 5 elektrowni wodnych. Zlokalizowane są one w powiatach: brodnickim (gmina Osiek), bydgoskim (gmina Sicienko), inowrocławskim (gmina Kruszwica 2 szt.) oraz świeckim (gmina Drzycim).

Obiekty hydrotechniczne na rzekach m.in. elektrownie wodne, powodują przerwanie ciągłości biologicznej rzeki. Mając powyższe na uwadze, w województwie kujawsko-pomorskim powstał Program ochrony i rozwoju zasobów wodnych w województwie kujawsko-pomorskim (udrożnienie rzek dla ryb dwuśrodowiskowych), mający na celu wskazanie sposobu przywrócenia rzekom ich funkcji ekologicznych. Przedmiotowy program wskazuje konieczność budowy przepławek dla organizmów wodnych przy obiektach hydrotechnicznych.

Program udrożnienia rzek województwa kujawsko-pomorskiego.

„Raport o stanie przyrody województwa kujawsko-pomorskiego” -

(stan na dzień 30 kwietnia 2004 roku).

4. Ciepło geotermalne.

Energetyka geotermalna bazuje na gorących wodach cyrkulujących w przepuszczalnej warstwie skalnej skorupy ziemskiej. Sposób wykorzystania zasobów geotermalnych zależy
od temperatury. Przyjmuje się, że przy temperaturach powyżej (120, 150)°C opłaca
się je wykorzystywać do produkcji energii elektrycznej. Przy niższych temperaturach wchodzi
w rachubę wykorzystanie do celów ciepłowniczych, klimatyzacyjnych, wytwarzania ciepłej wody użytkowej w systemach miejskich i przemysłowych oraz do celów rekreacyjnych.

W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80% terytorium,
ich eksploatacja nie jest jednak łatwa. Zakłady geotermalne pracują w Zakopanem,
w Pyrzycach k. Szczecina, w Uniejowie i w Mszczonowie k. Warszawy, zaś źródła geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach, takich jak m.in.: Cieplice, Duszniki Zdrój, Lądek Zdrój, Ustroń, Konstancin i Ciechocinek.

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego występują wody termalne: kredowe
i jurajskie, których temperatura na wypływie z odwiertu wynosi co najmniej 20 °C. Wody takie udokumentowano w Ciechocinku (na głębokości około 1300 m p.p.t.), Janiszewiek/Lubrańca, Rzadkiej Woli w rejonie Brześcia Kujawskiego oraz najcieplejsze
w Maruszy k/Grudziądza, gdzie złoża solanek, które dzięki obecności chlorku sodu, związków wapnia, magnezu, żelaza, wolnego siarkowodoru, jodu, bromu i innych mikroelementów posiadają wybitne właściwości lecznicze.

Z zestawienia danych o realizacji działań z zakresu wykorzystania zasobów geotermalnych wynika, iż w latach 2004-2005 wybudowano w województwie 3 instalacje geotermalne: na terenie gminy-Miasta Toruń oraz na terenie gminy Lubicz - 2 szt.

W roku 2005 wykonane zostało doprowadzenie solanki rurociągiem z odwiertu
do Szpitala w Grudziądzu (ok. 3,5 km) i adaptacja nieczynnych budynków szpitalnych
na centrum oferujące kuracje solankowe.

Funkcjonujące (1), budowane (2), ciepłownicze zakłady geotermalne oraz uzdrowiska
stosujące wody geotermalne (3) w 2005 r.

(podział na prowincje i regiony geotermalne wg J. Sokołowskiego red. 1995).

5. Energia biomasy.

Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 19 grudnia 2005r. biomasa to stałe
lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego, lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także
z przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji.

Właściwe zagospodarowanie biomasy (odpadów organicznych, odchodów zwierzęcych, roślin energetycznych w tym: wierzby, brzozy, topoli) oraz odpadów komunalnych skutecznie zasilić może bilans energetyczny. W warunkach beztlenowego kompostowania i fermentacji osadów możliwe jest pozyskiwanie biogazu.

Obecnie w Polsce biomasa wykorzystywana w przemyśle energetycznym pochodzi
z dwóch gałęzi gospodarki: z rolnictwa i leśnictwa.

Ogólnie z 1ha użytków rolnych zbiera się rocznie 10-20 ton biomasy, czyli równowartość 5-10 ton węgla. Rolnictwo i leśnictwo zbierają w Polsce biomasę równoważną pod względem kalorycznym 150 mln ton węgla.

W związku z tym, że biomasa wykorzystywana w przemyśle energetycznym pochodzi głównie z rolnictwa i leśnictwa należy przeprowadzić analizę tych dwóch gałęzi gospodarki na terenie województwa kujawsko - pomorskiego.

Na terenie województwa kujawsko - pomorskiego instalacje, w których wykorzystywana jest biomasa do celów grzewczych występują m.in. w Sepólnie Krajeńskim, Gostycynie, Więcborku, Wojnowie, Biskupinie, Pruszczu, Koronowie i Dębowej Łące.

Nowe instalacje realizowane przez Komunalne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplej
w Bydgoszczy to: Nakło n/ Notecią, Solec Kujawski, Szubin.

W 2003r. Zakład Gospodarki Komunalnej w Więcborku dokonał modernizacji kotłowni osiedlowej, polegającą na dostosowaniu do spalania biomasy i oleju opałowego. Średnia wydajność kotłowni wynosi 2,44 MWt ( Moc cieplna [MWt] = Moc nominalna [MW] / sprawność kotła [-]. Z kotłowni dostarczane jest ciepło i ciepła woda użytkowa
dla osiedla mieszkaniowego przy ul. BoWID w Więcborku.

Podstawowym paliwem jest biomasa (słoma) w balotach o średnicy do 180 cm. Kotłownia sterowana jest automatycznie elektronicznym układem pogodowym.
W przypadku większego zapotrzebowania na ciepło, brakujące ilości ciepła dostarcza automatycznie uruchamiany kocioł opalany olejem opałowym. Drugi kocioł olejowy jest źródłem rezerwowym na wypadek awarii.

Istotne jest, że kotły na biomasę przystosowane są również do spalania drewna, brykietów z trocin i wszelkich upraw energetycznych pod warunkiem, że są odpowiednio zbalotowane ( wielkość balotu max.180x140x150 cm.).

Należy podkreślić, iż istotnym warunkiem jest odpowiednia wilgotność biomasy, która nie powinna przekraczać 15%.

Zalety stosowania biomasy:

- korzyści finansowe dla lokalnych dostawców biomasy;

- przy niższej cenie produkcji ciepła niż w kotłowniach opalanych olejem
lub gazem jest wyższe zatrudnienie;

- redukcja emisji zanieczyszczeń, np.: zmniejszenie emisji dwutlenku siarki
o 91,3% oraz eliminacja emisji dwutlenku węgla.

Możliwe jest również wykorzystywanie biogazu do produkcji energii elektrycznej. Instalacje takie występują m.in. w Elektrociepłowni Świecie, składowisku odpadów
w Toruniu, składowisku odpadów komunalnych w Grudziądzu, Kompleksie Utylizacji Odpadów w Bydgoszczy oraz w Mondi Packaging Paper Świecie S.A.

Rozwój infrastruktury energetycznej wspierany jest m.in. przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.

W 2005 roku w zakresie przedsięwzięć dotyczących alternatywnych źródeł energii
na terenie województwa kujawsko-pomorskiego WFOŚiGW w Toruniu dofinansował m.in.:

- budowę instalacji kolektorów słonecznych,

- budowę kotłowni opalanych biomasą,

- przebudowę kotłowni na kotłownie opalane biomasą,

- przebudowę kotłowni na kotłownie do spalania biopaliw.

D. Ograniczenia dotyczące wprowadzania i przemieszczania roślin wykorzystywanych
do produkcji biomasy:

1) Art. 120, ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody
(Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880): „Zabrania się wprowadzania do środowiska przyrodniczego oraz przemieszczania w tym środowisku roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych, a także ich form rozwojowych.”

Przykłady roślin inwazyjnych w Polsce to np.: rdestowiec japoński, rdestowiec sachaliński, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, miskant cukrowy, spartina preriowa.

Zgodnie z art. 120, ust. 2 „Sprowadzanie do kraju roślin, zwierząt lub grzybów gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym, wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska.”

Zgodnie z ust. 4 powyższej ustawy zakazów, o których mowa w ust. 1,
nie stosuje się do wprowadzania i przemieszczania roślin:

1) przy zakładaniu i utrzymywaniu terenów zieleni oraz zakładaniu
i utrzymywaniu zadrzewień poza lasami i obszarami objętymi formami ochrony

przyrody;

2) wykorzystywanych w ramach racjonalnej gospodarki leśnej i rolnej.

2) Sejmiki wszystkich 16 województw w Polsce ogłosiły tereny objęte
ich właściwościami strefami wolnymi od organizmów zmodyfikowanych genetycznie podpisując odpowiednie uchwały (rezolucje), stanowiska.

Genetycznie modyfikowane rośliny i wprowadzanie ich do produkcji biopaliw może spowodować inwazję gatunków obcych, co w konsekwencji doprowadzić może
do zanieczyszczenia środowiska i miejscowych upraw.

Rozwój „zielonej” energii z wykorzystaniem ekologicznych metod produkcji roślin energetycznych jest w pełni uzasadniony mając na względzie posiadane zasoby naturalne.

Efekty wykorzystania biomasy jako źródła energii.

	energetyka zawodowa	małe lokalne ciepłownie
redukcja emisji CO²	X	X
redukcja zanieczyszczeń związkami siarki		X
redukcja zapylenia		X
konieczność dowozu paliwa z dużych odległości	X
trudności w zapewnieniu stałej dostawy paliwa	X

Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania
i oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów.

W związku z tym wspieranie rozwoju tych źródeł staje się coraz poważniejszym wyzwaniem dla niemalże wszystkich państw świata.

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE

1. „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010” (M. P. z dnia 18 czerwca 2003r.).

2. „Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej” (2000, przyjęta przez Sejm RP 23.08.2001).

3. „Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku” przyjęta przez Radę Ministrów
w dniu 04.01.2005r.

4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001r.
Nr 62, poz. 627 ze zm.).

5. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ).

6.„Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego” uchwalona
przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwała Nr 439/2000
z dnia 20 czerwca 2000r., oraz jej aktualizacja uchwalona przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą Nr XLI/586/05 z dnia 12 grudnia 2005 r.

7. „Wizja rozwoju województwa do roku 2010” przyjęta w czerwcu 2000 r. w ramach „Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko - Pomorskiego”.

8. Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego uchwalony przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą
Nr XV/180/03 z dnia 17 listopada 2003r.

9. Informacje z monitoringu realizacji zadań wynikających z Programu ochrony środowiska
z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego (materiały
nie publikowane).

1

---