Zdolność do rozrodu świni- 8-10 m-cy
Ruja u konia- 22 dni (u bydła, kozy, świni cykl trwa ok. 21 dni. U owcy około 16 do 18 dni u psa 180 lub 360 dni, czyli 2 lub 1 w roku. U kota co 170 - 180 dni, a u szczura co 4 do 6 dni)
Estrus (ruja) u owcy
sperma trafia do pochwy?- U ssaków podczas kopulacji ejakulat wprowadzany jest do pochwy (bydło, owce, króliki, naczelne) lub do macicy (koń, świnia, pies, gryzonie)
ciąża u psa- 53-63 dni
alfa-fentoproteina- białko syntetyzowane w pęcherzyku żółtkowym i wątrobie zarodka oraz niskocząsteczkowa substancja produkowana przez limfocyty i monocyty płodu działająca hamująco na mitozy dorosłych limfocytów matczynych, czyli także immunosupresyjnie
jak węglowodany przechodzą- Drogą dyfuzji ułatwionej przechodzą pewne węglowodany, za pomocą zaś transportu aktywnego przechodzą aminokwasy, kwasy tłuszczowe i glicerol, niektóre węglowodany, białka o charakterze przeciwciał, inne białka nie przechodzą gdyż muszą być rozłożone do aminokwasów oraz witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A i E
macica dwurożna- koń (macica dwurożna- utreus bicornis występuje u kopytnych , gdy przegroda między zrośniętymi częściami przewodów zanika)
osłona II-rzędowa u ssaka- królik (Drugorzędowe osłony jajowe wytwarzane są w jajowodzie lub w dalszych odcinkach dróg rodnych samicy. Powstają u tych gatunków, u których rozwój zarodkowy zachodzi poza organizmem matki. U ptaków, które są jajorodne do drugorzędowych osłon jajowych należą: białko, osłony pergaminowe i skorupa wapienna. U ssaków drugorzędowe nie są wytwarzane - wydatkiem jest królik - drugorzędowa osłona jajowa zwana osłoną białkową (powstaje w jajowodzie).
Co to są gonocyty?- Pierwotne komórki płciowe czyli gonocyty różnicują się w PRESPERMATOGENEZIE i tylko te komórki występują w tym czasie aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej przez samca.
Osobniki siostrzane- nie przy pomocy gonocytów (rozmnażanie bezpłciowe: Występuje u pierwotniaków i niektórych zwierząt niższych, żyjących w wodzie. W wyniku tego sposobu rozmnażania powstają osobniki siostrzane przy udziale komórek somatycznych budujących ciało czyli „somę” osobnika macierzystego. Organizmy zwierząt wielokomórkowych rozmnażające się płciowo także są zbudowane z komórek somatycznych budujących różne tkanki i narządy, jednakże nie mogą one zapoczątkować rozwoju nowego organizmu. Służą do utrzymania przy życiu danego osobnika. Komórki somatyczne są śmiertelne i obumierają wraz ze śmiercią danego osobnika.)
komórki płciowe u bezkręgowców- cytoplazma płciowa (U wielu bezkręgowców na jednym z biegunów komórek jajowych pojawia się zagęszczona zasadochłonna cytoplazma zwana cytoplazmą płciową.)
komórki płciowe u ptaka- u ptaków i ssaków pierwotne komórki płciowe zwane gonocytami. Pojawiają się one we wczesnych stadiach rozwojowych zarodka. U zarodka kury w 18 godzinie inkubacji można już zaobserwować gonocyty. W endodermie poza zarodkowej w tzw. polu płciowym
gonocyty u ssaków- u ssaków gonocyty pojawiają się w endodermie pęcherzyka żółciowego będącego pierwszą błona płodową również we wczesnych okresach rozwoju zarodkowego. Stąd ruchem amebowatym przez krezkę jelitową gonocyty wędrują w kierunku pranerczy i wnikają do grzebienia płciowego, położonego na brzusznej stronie pranerczy
heterochromosomy u ptaków- WZ (samica)
jajo u ssaków- lutropina LH (?)
oocyt i plemnik po mejozie- 1N i 1C DNA (liczba chromosomów jest regulowana do 1N, a zawartość DNA do 1C DNA.)
znaczenie mejozy (błędna)- osobnik siostrzany
co to jest diktioten?- przerwa w postępowaniu profazy I podziału dojrzewania
co wytwarza progesteron?- jajnik ( Na cykl maciczny i pochwowy wpływa jajnik poprzez wytwarzane w nim hormony estrogenne i progesteron)
po pierwszym podziale- oocyt II-rzędu i polocyt I-rzędu (po zakończeniu witelogenezy jądro oocytu I rz. powraca do przerwanej profazy I podziału dojrzewania i kończy ją a następnie przechodzi metafazę, anafazę i telofazę I podziału dojrzewania, wynikiem którego jest powstanie 2 nierównych komórek: dużego oocytu II rz. i niewielkiej komórki zwanej pierwszym ciałkiem kierunkowym lub polocytem I rz.)
oocyt- w diktiotenie I-szego podziału [mejoza] (??)
oogeneza- rozpoczyna się w życiu zarodkowym
oocyty w oogonia- Pierwotne komórki płciowe „gonocyty” po wniknięciu do grzebienia płciowego mnożą się bardzo intensywnie mitotycznie, a następnie w przypadku zawiązka jajnika dają pokolenie zwane oogoniami. Oogonie namnażają się intensywnie mitotycznie i wytwarzają w obu jajnikach wiele tysięcy komórek.
jądro żółtkowe- pierwsze zmiany w prewitelogenezie to tzw. wzmożona aktywność jadra oocytu. Jądro zwiększa swoją objętość i pojawiają się w nim chromosomy szczoteczkowe - wydłużone chromosomy mające liczne pętle. Na tych pętlach syntetyzowane są mRNA i tRNA, a także pojawia się większa liczba jąderek, które służą do syntezy rRNA. Wszystkie te formy RNA wyprodukowane w jadrze oocytu transportowane są do ooplazmy. Następnie dochodzi do wzmożonego metabolizmu ooplazmy, w której zwiększa się ilość mitochondriów, rybosomów, AG, ergastoplazmy. Te organelle komórkowe gromadzą się w pobliżu jądra, tworząc jądro żółtkowe. Następnie jądro żółtkowe ulega rozproszeniu w ooplazmie
co zapewnia białka i lipidy później?- kom. folikularne (We wczesnej witelogenezie synteza żółtka zachodzi przy udziale RNA i przy udziale org. kom. a w późnej witelogenezie biorą także udział kom. folikularne dostarczające oocytowi białek i lipidów.)
Coś o chromosomach szczoteczkowych- prewitelogeneza, synteza mRNA i tRNA (patrz wyżej-pyt 25+ oocycie I rz. w okresie wielkiego wzrostu w jego jądrze pojawiają się szczególnie duże chromosomy szczoteczkowe, które są charakterystyczne dla jaj gromadzących dużo żółtka. Przy udziale tych chromosomów w prewitelogenezie w ooplazmie gromadzą się duże ilości RNA, a z organelli komórkowych formuje się jadro żółtkowe.
Wieniec promienisty- hialuronidaza (jedna z zonalizyn (oprócz akrozyny trawiącej osłonkę przejrzystą) uwalnianych przez akrosom.; enzym rozpraszający substancje międzykomórkową spajającą komórki wieńca promienistego)
tunel zapłodnienia- (Po przejściu plemnika przez osłonkę przejrzystą(najpierw główka potem witka; wspomagane ruchem witki) wytwarza się wąski tunel (średnica 1um)- TUNEL ZAPŁODNIENIA)
co nie zachodzi w estrus? ruja - szczytowy okres nasilonej działalności narządów rozrodczych (W fazie estrus (f. proliferacji) pęka dojrzały pęcherzyk jajnikowy i dochodzi do jajeczkowania (owulacji), czyli do uwolnienia oocytu II rz. najczęściej w stadium metafazy do jajowodu. Na owulację wpływa hormon LH - lutropina, wytwarzana w przysadce mózgowej. Zapoczątkowane zmiany w fazie proestrus, w estrus nasilają się jeszcze bardziej. Pod wpływem estrogenów następuje intensywny wzrost naczyń i gruczołów endometrium macicy, które produkują wydzielinę. Nabłonek jajowodu wydziela śluz, a w pochwie rogowacieje i złuszcza się nabłonek. W fazie estrus nasilają się objawy popędu płciowego i samica dopuszcza samca do kopulacji [estrus-ruja]. U bydła trwa 2-30 h, u owcy 29 h, u innych gatunków kilka dni.)
?
3 tydzień- owodnia u... (??)
ciąża u krowy- 9 miesięcy
osklepek- zarodek uwypuklony z owodnią na biegunie jaja płodowego ( Początkowo jajo płodowe przybiera kształt kulisty, bądź jajowaty, ale gdy wykształci się całkowicie owodnia to razem z zarodkiem przyjmuje kształt kopuły na 1 biegunie jaja płodowego, co nazywamy osklepką. 2 przeciwległy biegun stanowi pęcherzyk żółtkowy)
omocznia- z czego? Tworzy się ona jako wpuklenie endodermalnej kieszonki jelita tylnego do poza zarodkowej jamy ciała
Owodnia- z czego? {Przez fałdowanie owodnia powstaje z fałdów ektodermalnych zwanych fałdami proamnionu które unoszą się na granicy trofoblastu i tarczki zarodkowej. Fałdy nasuwają sie nad tarczką zarodkową i zrastają ze sobą szwem owodniowym zwanym też szwem amnionu; }
[Podczas tworzenia jelita z endodermy część głowowa zarodka ptaka unosi się nieco do góry, a nad nią nasuwa się w postaci kaptura fałd ektodermy pozazarodkowej zwany fałdem ektodermalnym głowowym. Po pewnym czasie w fałd ten wrasta blaszka ścienna mezodermy pozazarodkowej. Nieco później tworzą się dwa fałdy boczne, również z ektodermy pozazarodkowej i blaszki ściennej mezodermy pozazarodkowej. Fałdy te tworzą się stopniowo, od przodu ku tyłowi zarodka i zrastają ponad nim w linii środkowej szwem owodni. ]
Endoderma u ptaka- z czego? Zatem endoderma właściwa pochodzi z dwóch źródeł: hypoblastu - tworzącego endodermę pierwotną i migrujących przez smugę pierwotną kom. epiblastu.
Endoderma u ssaka- z czego? endoderma z hypoblastu położonego pod tarczką zarodkową.
Ektoderma u ssaka- z czego? Ektodermą ,mezodermą i zawiązek struny grzbietowej powstają z epiblastu
Płytki owodniowe- u przeżuwaczy (Charakterystyczne dla owodni są płytki owodniowe, wytworzone na wewnętrznej stronie owodni zwróconej w stronę zarodka, mają one postać brodawkowatych zgrubień i podobną budowę do nabłonka wielowarstwowego płaskiego - zrogowaciałego naskórka. Płytki owodniowe, mają znaczną ilość glikogenu. Uważa się, że płytki owodniowe zapobiegają sklejaniu się ściany owodni z perydermą zarodka.)
arkady- u drapieżnych (Kosmki obszaru popręgowego wydłużają się i wnikają coraz głębiej do endometrium co przyczynia się do zniszczenia warstwy zbitej i gąbczastej. W ten sposób kosmki swoimi wierzchołkami dochodzą do warstwy podstawowej endometrium. Posiadają one na szczycie rozszerzenia zwane arkadami
labirynt- u drapieżnych (trzecia najszersza zajmująca 2/3 grubości łożyska zwana labiryntem, czyli w łożysku ostatecznym popręgowym; Labirynt tworzą boczne odgałęzienia kosmków w postaci blaszek owalnego kształtu, między którymi występują cewkowate przestrzenie krwionośne wypełnione krwią matki)
łożysko II połowy ciąży u krowy-??- Łożysko liścieniowate - placenta cotyledonaria, w tym typie łożyska kosmki kosmówki zgrupowane są w pewnych obszarach zwanych liścieniami - cotyledones, a w którym od strony endometrium macicy pojawiają się brodawki maciczne - carumpulae endometrialis. Liścień bardzo ściśle łączy się z brodawką maciczną i tworzy łożyszcze - placentom. Między liścieniami kosmówka jest gładka - chorion laevellare. Ten typ łożyska jest charakterystyczny dla przeżuwaczy
jakiego łożyska nie ma- kosmówkowe rzekome
błona u ptaka ?
Symplazmy-??- Przegrody brodawkowe zawierają synplazmy- powstają z przekształcenia się komórek tkanki łącznej, uszkodzone pod wpływem diplokariocytów. W miarę tworzenia się łożyszcz przegrody brodawkowe stają się cienkie, a kosmki liścienia zagłębiają się coraz bardziej w brodawkę i rozgałęziają się w dojrzałym łożysku zarówno komórki liścienia i przegrody są prawie nitkowate.
Budowa łożyszcza
Kosmki liścienia mają trzon utworzony z tkanki mezenchymatycznej i pokryte są trofoblastem- nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym, a tylko w postawie kosmków jest nabłonek jednowarstwowy cylindryczny. Przegrody brodawkowe buduje tkanka łączna okryta symplazmami nabłonka kosmków liścienia przylega ściśle do symprazm przegród. Na powierzchni nabłonkowej kosmków i symplazm pojawiają się mikrokosmki przeplatające się między sobą. Zarówno kosmki liścienia jak i przewody brodawkowe są dobrze unaczynione. W kosmku występuje tętniczka osiowa, jako odgałęzienie tętnicy pępkowej, która na wierzchołku rozpada się na liczne naczynia włosowate, wciskające się między komórki trofoblastu, jako kapilary środnabłonkowe. Z kosmka krew odpływa żyłami uchodzącymi do żyły pępkowej. W przegrodach brodawkowych przebiega tętnicze odgałęzienie tętnicy macicznej, która rozpada się na naczynia krwionośne włosowate, o dość dużej średnicy leżące tuż pod synplazmami, krew odpływa żyłami.
Plazmoid- u drapieżnych (W pewnych miejscach pod nabłonkiem w tym obszarze tworzą się w tk łącznej endometrium wielojądrowe struktury zwane plazmodiami, pochodnymi fibroblastów. Plasmodia wystają i wydostają się na powierzchnię endometrium, tam degenerują, po czym są resorbowane przez trofoblast. )
błona pergaminowa- u świnii- kosmówka omoczniowa przekształca się w cienką błonę pergaminową.
Osłona pergaminowa- u ptaka- W cieśni jajowodu wytwarzane są dwie osłony pergaminowe układające się zewnętrznie od białka i przylegające do siebie za wyjątkiem tępego końca jajka gdzie między osłonami ceramicznymi występuje komora powietrzna. Osłony pergaminowe zbudowane są z przeplatających się włókien keratyny.
[OSŁONY JAJOWE
Komórka jajowa w czasie oogenezy okryta jest osłonami jajowymi. Wyróżnia się 2 rodzaje osłon jajowych.
1. Pierwszorzędowe osłony jajowe, wytwarzane w jajniku - u ssaków osłonka przejrzysta (zona pellucida), u ptaków błona żółtkowa (membrana vitellina).
2. Drugorzędowe osłony jajowe wytwarzane są w jajowodzie lub w dalszych odcinkach dróg rodnych samicy. Powstają u tych gatunków, u których rozwój zarodkowy zachodzi poza organizmem matki. U ptaków, które są jajorodne do drugorzędowych osłon jajowych należą: białko, osłony pergaminowe i skorupa wapienna. U ssaków drugorzędowe nie są wytwarzane - wydatkiem jest królik - drugorzędowa osłona jajowa zwana osłoną białkową (powstaje w jajowodzie).]
spermatocyt II-rzędu- Po zakończeniu profazy zachodzą kolejne fazy podziału redukcyjnego (mejozy) każdy spermatocyt I rzędu dzieli się na
2 spermatocyty II rzędu, które są kuliste, ale o połowę mniejsze od spermatocytów I rzędu. Spermatocyty II rzędu zawierają haploidalną liczbę chromosomów (1n) ale jeszcze diploidalną ilość DNA (2 C DNA). Spermatocyty II rzędu wchodzą bardzo szybko w drugi podział dojrzewania na zasadzie mitozy i z jednego spermatocytu II rządu powstają dwie SPERMATYDY zwane SPERMIDAMI
paraplacentalna-u przeżuwaczy- wymiana gazowa nie zachodzi (Działanie histiolityczne diplokariocytów w obszarach paraplacentalnych rozpoczyna się ok. 26-28 dnia po zapłodnieniu i trwa do ok. 50 dnia ciąży. Po tym czasie nabłonek regeneruje się, a proces ten postępuje od wysp zachowanego nabłonka przy ujściach gruczołów macicznych i powstaje nabłonek jednowarstwowy cylindryczny. W obszarach paraplacentalnych resorbowany jest histiotrof, ale zachodzi też wymiana histiotroficzna, brak wymiany gazowej)
łożysko prawdziwe- pies (Łożysko prawdziwe - placenta vera albo inwazyjne - placenta deciduata.W łożysku rzekomym kosmówka wchodzi w ścisły kontakt z nabłonkiem endometrium macicy, ale nie niszczy endometrium i w czasie porodu kosmki kosmówki wysuwają się z endometrium i dlatego poród jest bezkrwawy. W łożysku prawdziwym inwazyjne kosmki kosmówki wnikają do endometrium i niszczą je w różnym stopniu, a przy porodzie wydalana jest część funkcjonalna czyli doczesna endometrium i dlatego poród jest krwawy.)+ popręgowe
kto nie ma łożyska hemo...- świnia
u kogo jajo nie jest polilecytalne- płazy(mezolecytalne)
blastolemaza- W wydzielinie gruczołów macicznych obecny jest czynnik lityczny o charakterze enzymu, proteolitycznego jak również komórki trofoblastu mogą produkować enzym proteolityczny blastolemazę, które rozpuszczają osłonkę przejrzystą. Działanie lityczne na osłonkę przejrzystą rozpoczyna się po przeciwnej stronie od węzła zarodkowego.
uteroglobulina- białko, które ułatwia współoddziaływanie między endometrium macicy a zarodkiem
areole- cętki na kosmówce, wytwór kosmówki omoczniowej; n.j.cylindryczny; świnia (Na kosmówce oprócz kosmków tworzą się liczne cętki - areolae w liczbie ok. 8-9tys, rozsiane na jaju płodowym. Cętki, podobnie jak kosmki, są wytworem kosmówki omoczniowej. Są to pęcherzyki pokryte są trofoblastem - nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym. Każdy cętek otoczony jest palczastymi kosmkami i do każdego z kosmków dochodzi naczynie krwionośne od naczynia okrężnego otaczającego każdy cętek. Od endometrium cętkom odpowiadają wgłębienia, do których uchodzą przewody wyprowadzające gruczołów macicznych. Komórki nabłonka cętków, tj trofoblast pokrywający cętki, wchłania wydzielinę gruczołów macicznych zawierającą między innymi uteroferrytynę, co zapewnia regularne transportowanie żelaza od matki do płodu. W łożysku świni o charakterze rozproszonym wymiana między matką a płodem odbywa się na dużej powierzchni, za wyjątkiem końców obsychających. Ze względu na obecność cętków łożysko świni zwane jest również łożyskiem cętkowanym.)
prostaglandyna- Luteolizę powodują czynniki luteolityczne, wytwarzane w endometrium macicy. Są to: prostaglandyna z grupy PGF2 alfa, a także do tych czynników należy leukotrien LTC 4; W plazmie nasienia znajduję się antyaglutynina (substancja zapobiegająca sklejaniu się plemników) oraz prostaglandyna obniżające ciśnienie krwi w drogach rodnych żeńskich i pobudzające skurcze mięśniówki macicy, co ułatwia przesuwanie plemników
czynnik kapacytacyjny- KAPACYTACJA (uzdatnianie) - plemniki stają się zdolne do reakcji akrosomalnej. Kapacytacja odbywa się w macicy i jajowodzie gdzie plemniki stykają się z czynnikiem kapacytacyjnym (zawartym w wydzielinie gruczołów macicznych lub w wydzielinie nabłonka jajowodu; wytwarzanym w fazie estrus cyklu rujowego gdy na endometrium macicy i nabłonek jajowodu działają estrogeny).
Brak działania estrogenów - brak kapacytacji. Brak zetknięcia z czynnikiem - brak kapacytacji. Plemniki niekapacytowane są niezdolne do zapłodnienia. Kapacytacja jest gatunkowo swoista - plemniki wprowadzane do macicy zwierzęcia innego gatunku nie są uzdatniane. Może wystąpić u gatunków nisko spokrewnionych (owca - koza, królik - zając).Kapacytowane plemniki uzyskują zdolność ruchu witki.Plemniki pobrane z ejakulatu, które nie zetknęły z wydzieliną dróg rodnych samicy można przechowywać w odpowiednich warunkach i użyć do inseminacji. Do spotkania komórki jajowe i plemnika dochodzi w części przedniej jajowodu i tu następuje zapłodnienie. Komórka jajowa zwabia plemnik wytwarzając fertylizynę- plemnik wyposażony jest w antyfertylizynę.
Co to jest pole pępkowe? Kolisty obszar na biegunie niezarodkowym (abembrionalnym) nie zawiera mezodermy pozazarodkowej. Obszar ten tworzy pole pępkowe, gdzie trofoblast jest połączony z endodermą. Pole pępkowe stanowi łożysko żółtkowe, służy do przyczepienia jaja płodowego do endometrium przez komórki trofoblastu; do odżywiania zarodka przez komórki trofoblastu
uteroferrytyna- Komórki nabłonka cętków, tj trofoblast pokrywający cętki, wchłania wydzielinę gruczołów macicznych zawierającą między innymi uteroferrytynę, co zapewnia regularne transportowanie żelaza od matki do płodu.
Narząd hemofagalny- Krwiaki brzeżne są obszarem wymiany hemotroficznej. Trofoblast fagocytuje krwinki co dostarcza płodom żelaza. Krwiaki brzeżne z taką funkcją nazwano narządem hemofagalnym.
Liścienie- koń i krowa
„czegoś tam” nie ma w łożysku ostatecznym konia ;P (??)
czego nie ma u psa- pólek bliznowatych (są tylko u kónia)
co nie jest narządem...(pierwotnym?)- cewka jelitowa
łożysko fruktogenne- koń, krowa
gdzie u ptaka gromadzą się plemniki?- Plemniki zawieszone są w wydzielinie gruczołów płciowych męskich (w plazmie). Plazma nasienia jest transportowana najdalej do macicy a dalej przez jajowód plemniki wędrują same.
U ptaków plemniki wprowadzane są do steku (kloaki), stąd przez pochwę i macicę wędrują do odcinka głównego (magnum) jajowodu i gromadzone są w przewodach wyprowadzających gruczołów w postaci „gniazd” plemników, w których mogą być skupione po kilkadziesiąt, Stąd uwalniane są partiami podczas każdej owulacji. Podczas kopulacji u ssaków do dróg rodnych żeńskich wprowadzona jest bardzo duża liczba plemników. Ale do górnego przedniego odcinka (bańki) jajowodu dociera kilka lub kilkanaście % plemników.
kosmówka u ptaka- pobieranie białka
przeciwciała nie przechodzą przez łożysko- koń, krowa, koza, świnia (Przechodzenie przeciwciał jest zróżnicowane i pod tym względem można wyróżnić 4 grupy zwierząt: Pierwszą grupę staniowią zwierzęta u których przeciwciała nie przechodzą przez łożysko, są to koń, krowa, koza,świnia dlatego u noworodki tych zwierząt nie mają odporności biernej, a przeciwciała pobierają z siary w ciągu pierwszych 36 godzin życia. Druga grupa to zwierzęta pobierające większość przeciwciał z siary matki zaraz po urodzeniu, a tylko mała ilość przechodzi przez łożysko, należą tu: owca i zwierzęta wolnożyjące np. sarna, jeleń. Trzecia grupa to zwierzęta pobierające w równym stopniu przeciwciała podczas ciąży i po urodzeniu z siary są to: pies, kot i wolnożyjące: lis i wilk. Czwarta grupa ssaków to: człowiek, naczelne, gryzonie, królik, świnka morska, szczur i mysz, które większość przeciwciał pobierają przez łożysko, a niewielką część i to przez krótki okres z siary matki.)
Mateusz i Przemek
ps.
Brak sprecyzowanych pytań daje bardzo długie odpowiedzi