Zaliczenie 1-termin 12.06.2011 godz. 13
Pisemne
- przynieść: a4 w kratkę lub linia. - czas 1 godz. Przynieść dowód osobisty, legitka lub indeks
Treść - charakterystyki poszczególnych miast (2 miasta: położenie, walory przyrodnicze ) + szczegółowe pytania do obiektów w różnych miastach - zakres z wykładów
Kopenhaga- położona na skaju dwóch wysp Zelandii i Amager wyspach, nad cieśniną sumpt. Położenie nad morskie.
1137 - złożono osadę, która początkowo była wioską rybacką, prawa miejskie otrzymała w 1254 roku.
Od XV wieku stała się stolicą królestwa duńskiego i stolicą kraju.
Najstarszymi zabytkami i obiektami miasta są kościoły - najstarszy z nich to kościół Św. Piotra z XIV w., później przebudowany, oraz kościoły późno gotyckie, barokowe, klasycystyczne.
Liczne Pałace m.in.:
Renesansowy dawny pałac królewski Rosenborg Slot z XVII w, a w nim znajdują się regalia czyli królewskie insygnia władzy królewskiej (korona, berło, jabłko), obecnie jest siedzibą Akademii Sztuk Pięknych.
Amelienborg - rokokowy z XVIII w będący siedzibą królewską, jest monumentalnym, neobarokowym pałacem, mieszczącym różna urzędy państwowe, w tym Parlament, salę audiencyjną, bibliotekę królowej.
Arsenał z XVI w
Cytadela (element obronny miasta)
Okrągła Wieża (Runde Tarn) ma wysokość 36 m, dawniej była obserwatorium astronomicznym, potem dzwonnicą kościoła akademickiego, dzisiaj jest muzeum.
W portowej dzielnicy zachowały się spichrze XVIII w. gdzie przechowywano towary przywożone morzem. Obiekty te są zbudowane wzdłuż kanałów portowych.
Okazałe budynki: Sądu Grodzkiego, Teatru Królewskiego, Biblioteki i Budynek Uniwersytecki.
Ciekawostką turystyczną jest pomnik syrenki z początku XX w. - siedzącej na kamieniu oraz ogrody TIVOLI i luna park założony w pierwszej połowie XIX w.
Muzea: Sztuki, Malarstwa, Żeglugi i Handlu, Rybackie, Porcelany, Zabawek, Medyczne, Muzyki.
Ryga - stolica Łotwy. Położona nad rzeką Dźwiną (Dałgawa wg. Łotyszy). Założone w 1201 r. , było stolicą księstwa biskupiego (biskupstwo było zarazem księstwem), należało do związku hanzeatyckiego.
1561-1629 - Ryga należała do Polski, później teren ten został podzielony między Szwecję i Rosję, później w całości był rosyjski, a od 1918 r , był stolicą Łotwy.
Miasto charakteryzuje się wspaniałą panoramą widoczną z lewego brzegu Dźwiny,
Resztki murów obronnych wzdłuż nabrzeża, stare miasto, szczególnie wieże kościelne (smukłe - inne niż w pozostałych miastach europejskich) górują nad miastem -
Zamek z XIV w. - obecnie siedziba Prezydenta Republiki
Fragmenty Murów miejskich z basztami (m.in. Baszta Prochowa)
Budynki Gildii Kupieckich
Zachowany jest układ ulic ze zrekonstruowanymi domami
Katedra Luterańska i kościół św. Piotra XIII w
Katedra katolicka z XIII w
Stare miasto jest wpisane na listę UNESCO. Zachowało zabudowę i charakter średniowieczny. Nowa część miasta ma zabudowę secesyjną, która przylega bezpośrednio do starego miasta.
Liczne muzea - największe z nich to Skansen Wsi.
Talin - stolica Estonii. Leży nad zatoką fińską. Gród istniał już w X w., a później ta miejscowość stała się miastem Hanzeatyckim. Miasto i okoliczny teren należały do zakonu Kawalerów Mieczowych. Drugi zakon obok Krzyżackiego, który rozciągał swoje posiadłości w północnej części, później po sekularyzacji tego zakonu, w większości przeszli na protestantyzm, a tereny były lennem Polski, aż do rozbioru tzw. Inflanty Polski. Później rozdzielono je między Szwecje i Rosje, a po 1772 r znalazły się pod zaborem rosyjskim.
Zachowały się Mury Miejskie- oryginalne z XIV do XVI w.
Brama Górna z Miastem i Zamkiem Toompea z XIII w, obecnie mieści się tam Parlament. Jest to na wysokim wzgórzu. Naprzeciw znajduje się Sobór prawosławny Aleksandra Newskiego.
W starej części miasta jest urządzonych kilka miejsc widokowych na samo miasto jak i na port i zatokę fińską.
Dolne miasto ma również system obronny. Znajduje się tam obszerny rynek (prostokątny), obok zabytkowy gotycki Ratusz, dostępny do zwiedzania, odbywają się tam również imprezy muzyczne - bardzo dobra akustyka. Pierzeje zabudowane są odbudowanymi i zrekonstruowanymi domami z XVIII i XIX w.
Dolna część miasta otoczona jest zachowanymi murami miejskimi i bramami. Szereg domów zmierzających w kierunku portu posiada na elewacji zewnętrznej na najwyższym piętrze, albo w dachu wystające wysięgniki do wyciągania towarów na wyższe piętra. Były to domy mieszkalne i magazyny. Całe zabytkowe centrum Talina wpisane jest na listę UNESCO (wysoka ranga zabytku).
Wilno - stolica Litwy nad rzeką Wilią
Założone w 1323 r, prawa miejskie uzyskało w 1378.
Po Uni lubelskiej 1569 - stało się jedna ze stolic Rzeczypospolitej (Korony + Księstwa Litewskiego)
W latach 1919-1939 - było jeszcze raz w granicach Polski.
Stare miasto wpisane jest na listę UNESCO.
Ciekawe zabytki:
Fragmenty zamku z XIV w.
Katedra z XIV w ze zmianami w XVII w. z grobami królewskimi ( grób Barbary Radziwiłównej)
Kościół św. Anny z czerwonej cegły
Liczne kościoły barokowe (np. Św. Jana - uniwersytecki, Św. Kazimierza)
Najwspanialszy - św. Piotra i Pawła z XVIII w na Antokolu poza starym miastem, najwspanialszy kościół barokowy na ziemiach polskich (stiuki, płaskorzeźby, rzeźbami, bogato zdobiony-niedokończony brakuje ołtarzu).
Budynek Uniwersytetu założony w 1579 i był najstarszą uczelnią uniwersytecką na terenie byłego ZSRR- założony przez Polaków.
Pałac Prezydencki klasycystyczna budowla
Budynki na starym mieście uległy znacznemu zniszczeniu w czasie II wojny światowej, dziś są zrekonstruowane.
Zachowały się fragmenty murów miejskich.
Ostra brama - brama miejska, nad łukiem znajduje się niewielka kaplica z obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej (podobna do Jasnogórskiej). Ikona ubrana w blachy srebrne, na dole srebrny księżyc.
Zabytkowy cmentarz na Rossie - wiele grobów wybitnych polaków, nekropolia wybitnych polskich postaci, również groby legionistów, grób matki Piłsudskiego na grobie znajduje się napis „matka i serce syna” - według testamentu Piłsudskiego, jego serce zostało pochowane w Wilnie w grobie jego matki.
Z Wilnem związane są postacie: Mickiewicza, Słowackiego, Kraszewskiego, Lelewela, Moniuszki, Syrokomli, Piłsudskiego, Miłosza, Konwickiego.
Ciekawostką jest Góra Trzech Krzyży - wzniesienie ponad miastem ozdobione 3 krzyżami.
Historyczna Wieża Telewizyjna (krwawe wydarzenia w 1990 r z czasów ZRSS)
Część środkowo-wschodnia.
Praga, Budapeszt
Praga - położona nad Wełtawą - zalążkiem miasta były grody po obu stronach Wełtawy połączone w jeden organizm. W X w. powstało biskupstwo katolickie, a średniowieczna Praga należała do jednych z ważnych miast i stolic tzw. Rzeszy Rzymskiej Narodu Niemieckiego. Od XVI w. pod panowaniem Habsburgów, a od 1918 jest stolicą niepodległej Czechosłowacji. Od 1993 r po rozdzieleniu się Czechosłowacji na Czechy i Słowację została stolicą Republiki Czeskiej.
Najcenniejsze zabytki:
Hradczany - zamek, obecnie siedziba Prezydenta i Urzędów Państwowych
Mala Strana - kręte uliczki, ze słynną złotą uliczką,
Liczne barokowe kościoły
Pałace z ogrodami
Most Karola na Wełtawie - ozdobiony figurami świętych (styl gotycki i barokowy)
Stare miasto z dużym rynkiem zabudowanym zrekonstruowanymi kamienicami,
Słynna gotycka wieża z zegarem kurantowym (na rynku)
Liczne zachowane kościoły z XIV do XVI w.
Karolinum - budowla Uniwersytetu Karola z 1348 - najstarszy w europie środkowej.
Obok rynku - dzielnica żydowska Josefov - z ratuszem z XVI w i synagogą z XIII w, która jest najstarszą czynną w Europie świątynią judaizmu, obok cmentarz - pochówki od kilku wieków.
Historyczna część Miasta i dzielnica Hradczany - wpisane jest na listę UNESCO.
Nowa część miasta - Plac Wacława - wydłużony plac na którym znajdują się nowoczesne budowle: Muzeum Narodowe, Opera Państwowa, wielki secesyjny hotel Grand Europa.
Praga jest centrum kulturalnym kraju. Wiele teatrów i galerii sztuki.
Słynna piwiarnia u Kalicha (znana ze słynnej książki „dzielny wojak Szwejk”) - oficjalne osobistości są zapraszani na piwo do Kalicha.
Budapeszt - stolica Węgier, leży nad Dunajem
Początek sięga II w n.e., rzymianie zbudowali obóz dla legionistów, a przy nim miasto aquincum (akwinikum).
Pierwsze wzmianki o Budzie na lewym brzegu i Peszcie na prawym pochodzą z XII w . od XVI do XVIII w. był pod panowaniem tureckim. 1872 połączono Budę i Peszt w jeden organizm, wtedy Budapeszt ustanowiono stolicą Królestwa Węgierskiego w ramach monarchii Habsburgów Austro-Węgier.
Starsza część miasta Buda leży na prawym brzegu Dunaju i wznosi się tutaj Góra Gelerta oraz Góra Zamkowa - zamek na tej górze został wpisany na listę UNESCO. Tę część miasta charakteryzują strome uliczki na wzniesieniach.
Peszt na lewym brzegu Dunaju - ma promienisty układ szerokich ulic, ponieważ rozwinął się tam - ośrodek handlu i rzemiosła. Nad brzegiem Dunaju ogromny neogotycki gmach Parlamentu, budynek rady miejskiej z XVIII w i katedralna Bazylika św. Stefana w stylu gotyckim, późnij przebudowywana, liczne kościoły, cerkwie prawosławne, wielka synagoga z poł XIX w. W tej części miasta mieści się większość urzędów i instytucji centralnych, naukowych i kulturalnych.
Uniwersytet - założony w 1635 roku
Akademia Nauk
Akademia Muzyczna
Liczne inne uczelnie wyższe
Gmach operowy,
Muzeum Narodowe
Muzeum Sztuk Pięknych
W Budapeszcie jest ok. 80 ciepłych i gorących źródeł mineralnych, stąd rzymianie nazywali to miejsce Akwinikum, znajduje się tam 12 kąpielisk, najbardziej luksusowe: Kąpielisko Gelerta, Łaźnie Tureckie w Budzie i cały zespół kąpielisk na wyspie Małgorzaty - wyspa na rzece Dunaj.
Ciekawostką i charakterystyczną cecha miasta jest duża liczba mostów z pięknym mostem łańcuchowym z pierwszej połowy XIX w. - klasyczny obiekt reprezentujący Budapeszt, Most Małgorzaty prowadzący na wyspę.
1896 - zbudowano odcinek metra, który jest najstarszym metrem na kontynencie europejskim (londyńskie jest starsze, ale nie na kontynencie tylko na wyspie).
Wiele wspólnych cech budownictwa architektury na terenach Wiednia, Pragi, Budapesztu i południowej Polski - Galicji powodem tego jest długoletnie panowanie na tych terenach monarchii Habsburgów. Wpływ kulturowy odcisnął się na tych ziemiach. Np. teatr Słowackiego w Krakowie jest miniaturą Teatru w Wiedniu przy Ringu.
Europa wschodnia - stolice różnią się od pozostałych miast (Europy zachodniej i środkowej) warunkami środowiska naturalnego (zimniej), ustrojem i organizacja miejską. Nie docierały tu wpływy zachodnie organizacji miast na Prawie Magdeburskim czy Prawie Lubeckim, które zakładało pewną organizacje samorządu miejskiego i wpływało na planowanie - miasta w rynkami w środku, z rynku rozchodziły się ulice aż do urządzeń ochronnych. Tego nie znajdujemy na wschodzie, dodatkowo tereny te były pod wpływem kultury bizantyjskiej, a później prawosławia, co odcisnęło swoje piętno nie tylko w budowie sakralnej, ale również w budownictwie pałacowym. Ale nie miejskim, ponieważ większość budynków miejskich do początków XX w. była zabudową drewnianą, pochłaniały ja pożary i działania wojenne.
Mińsk - stolica Białorusi. Z XI w pochodzą pierwsze wzmianki, ale prawa miejskie otrzymał Mińsk w XV w. ponieważ te obszary weszły na mocy Unii Lubelskiej w skład Rzeczypospolitej (dawniej należały te tereny do Wielkiego Księstwa Litewskiego) po drugim rozbiorze Polskim przeszły tereny Mińska w skład Rosji, a później został stolicą Białoruskiej Republiki (w ZSRR). Od 1991 - jest proklamowany stolicą Republiki Białoruskiej ( już nie Radzieckiej).
Centrum miasta stanowią gmachy użyteczności publicznej, administracyjnej - nowoczesne budownictwo, szerokie aleje, liczne pasy.
Historyczne centrum to tzw. górny rynek, z prawosławną katedrą z XVIII w., barokowy Kościół Bernardynów z XII w.
W granicach miasta znalazły się zespoły pałacowe, dawnych majątków ziemskich, dworki szlacheckie. Mińsk był bardzo zniszczony, spalony, ponieważ większość budowli była drewniana. Po drugiej wojnie światowej zostało wszystko odbudowane.
Kijów - stolica Ukrainy położona nad Dnieprem (potężna rzeka)
W VII i w VIII w. istniał już tam gród, obronna część z podgrodziem. Od IX w był stolicą Rusi Kijowskiej - potężnego państwa, które graniczyło i konkurowało z Bizancjum, zostało jednak unicestwione przez najazdy mongolskie 1240 (tatarskie) - miasto bardzo podupadło. Później było w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, później Rzeczypospolitej. Prawa miejskie otrzymało w XV w. za rządów Rzeczypospolitej na prawie Magdeburskim. Od 1686 po wojnach kozackich włączone zostało do Rosji. Później stolica socjalistycznej Republiki Ukraińskiej, a od 1991 - stolica niepodległej Ukrainy.
Zabytki:
Rekonstrukcja Złotej Bramy z początku XI wieku
Najważniejszy i najstarszy zabytek Sobór Sofijski z początku XI w. - czasy Rusi kijowskiej, zachowały się mozaiki, freski. został wpisany na listę UNESCO.
Naprzeciwko Soboru rekonstruowany i odnawiany jest obecnie pomnik Bogdana Chmielnickiego na koniu z buławą (był to szlachcic polski).
Zespół klasztorny Pieczerskaja Ławra z XI w sprzed najazdu Mongołów, z najważniejszym Soborem Uspienskim z XI w. z cerkwią nadbramną i całym szeregiem budowli w tym cerkiewnych w których zachowały się freski i malowidła, a całość jest w stylu nazywanym barokiem ukraińskim XVII i XVIII w. Ciekawostką jest to, że na terenie Pieczerskiej Ławry są również Katakumby - korytarze wydłubane w lessach (miękka skała podatna na żłobienie) a w nich znajdują się zmumifikowane szczątki zakonników bez żadnej konserwacji - mumifikacja dzięki mikroklimatowi panującemu w tych korytarzach.
U podnóża górnego miasta rozciąga się stara dzielnica handlowa z placem handlowym
Ciekawe cerkwie
Dom Cara Piotra I
W centrum handlowym jedną z głównych ulic przebiegających przez miasto jest Kreszczatik, jest to część miasta zbudowana w XIX w. i ma zabudowę murowaną.
Czasie działań wojennych Kijów był mocno zniszczony. Również Kreszczatik. Odbudowano jedną stronę z XIX w., a po drugiej stronie powstał rząd nowych budynków, które podobne są do polskiego MDM-u, ale jeszcze ciekawiej zdobione. Ukraińcy mówią o tym „krasawica Ukrainka”, płaskorzeźby, attyki, łuki - całe fasady pokryte ozdobami - typowy przykład budownictwa socrealistycznego.
Wielki ośrodek naukowy, Akademia Nauk, Uniwersytet z początku XIX w. Akademia Budownictwa i Architektury, A. Rolnicza, kilkanaście szkół wyższych, 2 ogrody botaniczne (uniwersytecki i akademii nauk).
Największy w kraju ośrodek kulturalny - piękna opera, doskonała filharmonia, teatry, muzea.
Ważne miasto portowe żeglugi rzecznej, handlowej i turystycznej, posiada kilka dworców rzecznych część stałych, część pływających, gdzie można płynąć statkami wodolotami, ale także statkami rejsowymi (np. 2 tygodniowe podróże wycieczkowe)
Inne ważne miasta dla turystyki sentymentalnej: miasta ważne, należące do Polski w okresie do 2- giego rozbioru i okresu międzywojennego.
Lwów - miasto należące obecnie do Ukrainy
Zachowane mury miejskie
Kamienice mieszczańskie - wpisany na listę UNESCO.
Gmach Uniwersytetu - w okresie międzywojennym najsłynniejsza politechnika i ośrodek myśli matematycznej.
Największe zakłady Kartograficzne Romera
Najładniejszy pomnik Adama Mickiewicza
Cmentarz Łyczakowski (pochowanych wiele ważnych postaci Polski np. Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska, Grodger),
Cmentarz Orląt Lwowskich
Kamienic Podolski z zabytkowym zespołem miejskim
Krzemieniec
Żółkiew- zamek królewski
Zbaraż -- wojny kozackie - opis Sienkiewicza nie oddaje faktycznego wyglądu. Olbrzymi obszar - palazzo In forteca - Pałac i forty ziemne
Chocim
Drohobycz - eksploatacja ropy naftowej
Sambor - eksploatacja ropy naftowej
Tryskawiec - uzdrowisko
Moskwa - założona jako gród warowny w XIII w była stolica księstwa moskiewskiego. Później teren rozszerzał się na skutek zdobyczy terytorialnych do carstwa rosyjskiego i do 1712 była stolicą, później stolica została przeniesiona przez Piotra I do Saint Petersburga, po rewolucji stolica wróciła ponownie do Moskwy. Obecnie stolica Federacji Rosyjskiej.
Historyczne centrum Staninowi Kreml
Kreml tzn. ośrodek Obronny i Kremle były budowane również w innych miastach. Podobnie jak Akropol, jest Ateński, ale również w innych miastach budowano akropole.
Kreml moskiewski otoczony jest ceglanym murem, ok. 2 km, 12 wież z basztami z najsłynniejszą tzw. Bramą Spaską z gwiazdą czerwoną i z zegarem z kurantami. Na Kremlu czyli w granicach otoczonych murami jest Plac katedralny z soborami (czyli świątyniami): Uspienski - koronacyjny z XV i Archangielski mauzoleum książąt i carów rosyjskich, Dzwonnica Iwana Wielkiego, Wielki Pałac Kremlowski XIX - klasycyzm- jego front widoczny jest od Placu Czerwonego. Również ważne: zbrojownia z XVI w i skarbiec z najcenniejszymi eksponatami, 2 obiekty: armata „carpuszka” 40 t, dzwon „car” 210 t.
Pałac Zjazdów zbudowany na początku lat 60-tych. Odbywają się tam rozmaite uroczystości państwowe. Jest to zupełnie nowoczesna, doskonale wyposażona sala konferencyjna, większa od naszej sali kongresowej. Pałac Zjazdów został zbudowany w 1961 roku w miejscu budowli z XVI w. (którą wyburzono).
Plac Czerwony a przy nim:
Sobór Wasyla Błażennowa (Błogosławionego)
Sobór Kazański XVIII w - obudowany, po rewolucji październikowej wysadzono go w powietrze. Na jego miejscu zrobiono pływalnie. Po1993 Sobór odbudowano według starych planów.
Muzeum Historyczne - ceglany XIX w. budynek
Państwowy dom handlowy GUM - dawne hale handlowe
Mauzoleum Lenina od 1930 roku, a obok mauzoleum znajduję się tereny zielone, w których są normalne groby ziemne, gdzie pochowane są inne ważne osoby, ale w murach kremlowskich są nisze w których pochowane są urny z prochami generałów, kosmonautów-czyli wybitnych osobistości.
Kreml i Plac Czerwony wpisane są na listę UNESCO.
Inne ciekawe zabytki:
Monastyr nowodziewiczy - otoczony murem , a wewnątrz znajduje się ok. 21 cennych obiektów (cerkwi i soborów).
Teatr wielki XVIII w
Maneż - miejsce gdzie odbywały się pod dachem przejażdżki konne,
Ulica Stary Arbat - zachowane domy XIX wieczne. Wizytówka starej Moskwy, wytworne sklepy, ciekawe restauracje.
W sylwetce miasta mamy cały zespół wieżowców z XX w., w centralnej części mają wieże z iglicami, boczne wieże mają attyki, są to ministerstwa lub inne budynki użyteczności publicznej - wzorowane na budynkach z Nowego Yorku z lat 30 lat.
Uniwersytet Łomonosowa wybudowany w 1953 jest to wieżowiec z bocznymi pawilonami (na 26 piętrze znajdował się wydział geografii, piętro wyżej muzeum nauki o ziemii).
Centralny stadion sportowy na Łużnikach może pomieścić 103 tys widzów
Wszechrosyjskie Centrum Wystawowe
Wieża TV - na wysokości 337 m taras widokowy
Metro - od 1935 do wojny stara część - stacje przypominają sale pałacowe (dawniej pałace była dla nielicznych, teraz dla ludzi)- najpiękniejsze stacje metra w Europie.
Ważny węzeł komunikacyjny, zbiega się tu 20 dróg szybkiego ruchu, 11 szlaków kolejowych i wszystkie mają czołowe dworce, przesiadać się trzeba przejeżdżając przez miasto.
4 porty lotnicze
Port rzeczny śródlądowy - można z niego dotrzeć do 5 mórz (Bałtyk, M. Białe, M. Azorskie, M. Czarne, M. Kaspijskie)
Siedziba Akademii Nauk ok. 1000 Instytutów Naukowych i Badawczych
80 Szkół Wyższych z Uniwersytetem Łomonosowa - który został założony w 1755 roku, Biblioteka Narodowa ma 20 mln. Tomów,
60 teatrów m.in. słynny Teatr Wielki, Balet, opera, Moskiewski Teatr Akademicki, teatr na Kagance, stałe budynki cyrkowe.
Muzea: Kremlowskie, Galeria Trietiakowska (zbiory sztuki rosyjskiej) budynek z XIX w wzorowany na zamku bojarskim,
3 Ogrody Botaniczne
Zoo
Panorama bitwy pod Borowiną długość 115 x wysokość 14 m - prezentowana budynku.
Są w Europie miasta państwa, które są jednocześnie stolicami
Luksemburg - miasto-stolica Księstwa Luksemburg
Charakteryzuje się starą średniowieczna częścią z fortyfikacjami miejskimi, pałacami.
Monako - ok. 2m² - stolica i państwo (4 dzielnice), wzgórze z dzielnicą Monte Karlo. Ważny ośrodek gospodarczy, czerpie zyski z baków międzynarodowych, turystyki, przemysłu jubilerskiego i kosmetycznego,
Pałac Książęcy
Kasyno Gry
Muzeum Oceanograficzne - największe i najstarsze w Europie
Lichtenstein - stolica Vaduz.
Położone w Dolinie Renu w Alpach, między Austrią i Szwajcarią. Pozostaje w unii monetarnej ze Szwajcarią. Ruch turystyczny przejazdowy. Muzeum znaczków pocztowych
Andora - księstwo Andory położone jest w Pirenejach między Francją i Hiszpanią. Została zawarta ugoda miedzy biskupem i Hrabia Francuskim w XIII i od tego czasu istnieje to miniaturowe państewko. Znajdują się tam sklepy wolnocłowe, przebiega szlak turystyczny. Jest to ośrodek narciarski.
San Marino - republika na terenie Włoch, niewielka enklawa w Apeninach, która jest najstarszą republika europejska od XIII wieku na wysokim niedostępnym wzniesieniu, gdzie zorganizowane są urządzenia obronne. 3 pierścienie murów obronnych, twierdza od X wieku.
Pozostała miejska brama.
Watykan - Stolica państwa- w całości na liście UNESCO. Powierzchnia tego państwa miasta jest mniejsza niż 0,5 km² , stałych mieszkańców ma ok. 900, nazywa się enklawą na terytorium Rzymu na podstawie traktatu Loterańskiego 1929 roku stanowi eksterytorialne miejsce. Ze względu na to, że jest to centrum państwa kościelnego. Utrzymuje się z ruchu turystycznego, pielgrzymów, biją swoją monetę pamiątkową, znaczki pocztowe, publikacje rozmaitego rodzaju, dzierżawy i świętopietrze - podatek od każdego rzymskiego katolika, odprowadzają proboszczowie najpierw do kurii biskupiej a potem do Watykanu.
Atrakcje turystyczne:
Plac św. Piotra otoczony półokrągłą kolumnadą, 4 rzędy kolumn,
Plac z egipskim obeliskiem i dwoma barokowymi fontannami,
Bazylika św. Piotra z XVI w., a na balustradzie (na dachu) jest 140 posągów świętych.
Ołtarz zbudowany jest symbolicznie nad grobem św. Piotra.
Pieta z białego marmuru Michała Anioła
Grobowce papieży
Kaplica Sekstyńska - sklepienie jest ozdobione freskami Michała Anioła, odbywają się w niej konklawe - czyli wybory nowego papieża.
Muzeum Watykańskie - jedno z największych na świecie. Zespół kilkunastu obiektów, trasa turystyczna liczy 7 km, olbrzymia ekspozycja, najbogatsze zbiory, 60 tys rękopisów, 800 tys książek.
Wielka Sala Audiencyjna na 12 tys osób - nowa budowla z lat 70-tych XX w..
Obiekty należące do państwa Watykańskiego poza murami,
Kuria Rzymska - ośrodek administracyjny.
3 Bazyliki:
- św. Jana na Lateranie - zespół pałacowo kościelny początki wzniesione przez cesarza Konstantyna Wielkiego (cesarz, który wprowadził chrześcijaństwo jako religię państwową),
- św. Pawła za Murami wzniesiona w IV w. - w jej wnętrzu jest cały szereg kolumn a nad nimi są medaliony wszystkich papieży,
- Santa Maria Maggiore - na Eskwilinie ( jedno z 7 wzgórz Rzymu)- należy do jednego z kościołów pielgrzymkowych.
Miasta uniwersyteckie
Oksford
Uniwersytet założony w 1167 r , w mieście Oksford w Wielkiej Brytanii - zachowało się szereg zabudowań gotyckich, najstarsze jest Merton College 1264 r.
Wycieczki oglądają zabudowę zewnętrzną uniwersytetu. Chociaż są tam sale które możnaa zwiedzać m.in. Historyczne Muzeum Oksfordu.
Cambridge
Uniwersytet założony 1209 jest to kompleks 23 Colleg-ów
Najstarszy Saint Peters College z 1284
Kościoły i pałace. Ma długą historię jeszcze od czasów rzymskich. Miasto jest ośrodkiem przemysłowym
Miasta wielkich muzeów
ST Petersburg -
Ermitaż budynek carskiego pałacu zimowego z XVIII w jedno z największych na świecie muzeów. Ponad 2 mln egzemplarzy zbiorów. Są tam obrazy wszystkich największych malarzy europy (Tycjan, Rafael, Leonardo da Vinci, Rembrand), zbiory starożytnej Grecji i Rzymu, numizmatyki, typowa wycieczka trwa od 3-4 godz.
Drezno
Miasto w Niemczech, położone nad Łabą, siedziba elektorów saskich, później królestwa Saksonii. Muzeum Galerii drezdeńskiej (galeria - czyli same obrazy) - bogate zbiory obrazów, cała gama wybitnych malarzy europejskich, w części muzealnej znajduje się budynek Grünes Gewölbe - znajdują się tam: płaszcze koronacyjne, korony, berła, łańcuchy i ordery królów Sasów w tym również dwóch polskich.
Wersal
Miasto we Francji koło Paryża. Całe miasto można potraktować jako obiekt muzealny. Przede wszystkim jest to jednak Pałac królewski z końca XVII w., przepiękny Fronton z 3 dziedzińcami, apartamenty królewskie, galeria zwierciadlana, atrakcją są przede wszystkim komnaty z pełnym wyposażeniem (oryginalnym, tak jak one była za czasów mieszkańców zamku) - Pałac położony w pięknie zaprojektowanym ogrodzie z basenami wodnymi, alejami, szpalerami, pawilonami. Wersal został wpisany na listę UNESCO.
Florencja
Miasto we Włoszech, nad rzeką Arno - założone przez Etrusków, we władaniu rodu Medyceuszy (szczególnych mecenasów sztuki), kolebka światowego Renesansu. Uniwersytet założono w 1321 roku. Założono tam najstarszą uczelnię artystyczną w XVI. Liczne pałace wybudowane przez Medyceuszów: np. Palazzo del Uffizi - XVI w. - mieści się tam największa włoska galeria sztuki malarstwa, wszystkich epok europejskich i największych malarzy z Rafaelem, Aniołem, Rembrantem), centrum miasta zostało wpisany na listę UNESCO. Wspaniały rynek, piękny ratusz, marmurowe rzeźby.
Wielkie muzea:
Watykańskie (Watykan), British Museum (Londyn), Prado (Madryt), Luwr (Paryż), Deli Uffizi (Florencja), Ermitaż (Saint Petersburg), Tretiakowska Galeria (Moskwa)
Może być takie pytanie - czyli wymienić największe muzea Europy lub w jakim państwie i w jakim mieście jest galeria Deli Uffizi.
Avinion
Miasto we Francja od IV w. jest siedzibą biskupstwa. Od XIV w. przez kilkadziesiąt lat było tymczasową stolicą papieską (niewola avinionska) - z tego okresu zachował się Pałac Papieski zajmujący obszar powierzchni 15 ha, znajdują się tam dziedzińce, mury obronne - ponieważ była to również twierdza. Pałac zdobią freski, gobeliny, został wpisany na listę UNESCO.
Carcassonne
Miasto we Francji -dawne rzymskie Karkasso jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast obronnych Europy. Miasto leży na wzgórzu, co daje mu obronne położenie, otoczone jest dwoma pierścieniami murów z basztami i bramami, wewnątrz nietknięte średniowieczne miasto, niezburzone, pozostało oryginalne. Można zobaczyć w oryginale jak wyglądało średniowieczne miasto. Wpisane jest na listę UNESCO.
Piza
Miasto we Włoszech. Atrakcja turystyczną jest główny plac - Campo dei Miracolo - plac cudów, baptysterium na planie koła z XII w., Katedra z XI w., 4 kondygnacje kolumn, galeria, najważniejsza jest krzywa wieża - odchylona od pionu 5m (Galileusz przeprowadzał tam swoje badania nad przyciąganiem ziemskim). Wieżę wpisano na listę UNESCO.
Pompeje i Herkulanum
Starożytne miasta Włoskie u stup Wezuwiusza, zniszczone wybuchem tego wulkanu w roku 76 n.e. Wpisane są na listę UNESCO.
Wenecja - miasto w północnych Włoszech nad Adriatykiem. Założone w IV w. na lagunie i na 118 wyspach, kanały stanowią ulice i arterię komunikacyjne. Znajduje się tam ponad 150 kanałów, a nad nimi 400 mostów. Główny kanał Kanał Grande - kursują po nim statki i tramwaje wodne, przy tym kanale znajdują się przepiękne pałacowe budowle. Nad głównym kanałem znajdują się 3 sławne mosty: Ponte di Rialto z XVI w - most jest zabudowany sklepami, Ponte Dell Accademia- piękny most z widokiem na kanał, Ponte Della Ferrovia. Plac św. Marka ze słynną Bazyliką z XI w. w stylu włosko-bizantyjskim. Przepiękna fasada, wnętrze mozaiki i pełno rzeźb. Pałac Dożów (wybierani władcy Republiki Weneckiej - obecnie muzeum. Wieża zegarowa, liczne pałace i kościoły. Ciekawostki: regaty gondolii na Kanale Grande, karnawał Wenecki, Wyspa Murano - słynna ze szkła weneckiego w różnych kolorach, Wyspa Burano znana z weneckich koronek, Lido - wyspa słynąca z pałacu filmowego, miejsca festiwali filmowych.
ST. Petersburg - miasto w Rosji, położone nad Newą, nad zatoką fińską. Założone w 1703 roku przez Piotra I, od 1712 - 1918 stolica Rosji. Nazywany jest Wenecją północy, nad rzeką Newą z licznymi kanałami, 3 główne Arterie wodne zamykające w krąg miasto do Newy (m.in. Gribojewa, Obwodnyj kanal), jest 400 mostów, niektóre pięknie zdobione rzeźbami i kolumnami, na samej Newie mosty są podnoszone i podnosi się je w nocy, aby mogły przejechać morskie statki (podobnie jak Tower Bridże w Londynie).
Główne atrakcje:
Plac i pałac zimowy - barok rosyjski - obecnie Ermitaż, plac jest półkolisty i zakończony Gmachem Sztabu Generalnego ze słynną Arką. Wpisany jest na listę UNESCO.
Twierdza Pietropawłowska z Soborem z wielką 120 m iglicą -miejsce grobów carskich. Obecnie w Rosji odradza się kult rodziny carskiej.
Centralny budynek nad Newą jest Gmach Admiralicji, podobieństwa między Wersalem a Petersburgiem - w Wersalu był najważniejszy pałac królewski od którego odchodziły 3 główne aleje i podobnie jest w Petersburgu, a najbardziej znaną aleją jest Newski Prospekt.
Zespół Klasztorny Smolny- gdzie mieścił się sztab rewolucji październikowej.
Isaakijewskij Sabor - Sobór Isakiewski początek XIX w. - przypomina londyńską Katedrę ST Paul.
Kazanskij Sabor - Katedra Kazańska
Pałac letni Piotra I
Pałac Marmurowy Stanisława Augusta Poniatowskiego
Jeździec Miedziany
Aurora- krążownik na Newie
Pałace w okolicy: Peterhof, Gatczyno
Barcelona - miasto w Hiszpanii, nad Morzem Śródziemnym. 1,5 mln mieszkańców. Niegdyś kolonia grecka, później kartagińska, dalej rzymska, w V w. zdobyta przez Wizygotów, od 712 do 801 pod panowaniem Maurów. Stolica Katalonii. Średniowieczne miasto tzw. Dzielnica gotycka z Katedrą XIII w zbudowana jest na fundamentach rzymskiej świątyni.
Pałac Królewskii z XIII w - obecnie siedziba rządu Katalońskiego.
Ratusz z XV w.
Kolumna Kolumba,
Pałac Güell - obiekt wpisany jest na listę UNESCO.
Zabytkowe kościoły i pałace,
Muzeum Picassa (obrazy, ceramika, rysunki)
Pałac Muzyki Katalońskiej
Wiele budowli zaprojektowanych przez ekscentrycznego architekta Antonio Gaudiego: szereg domów w tym również mieszkalnych, park, Kościół Sagrada Familia - od kilkudziesięciu lat w budowie.
Mediolan - miasto we Włoszech, na skraju niziny padańskiej u podnóża Alp - region Lombardii, założone w IV w. p.n.e. Od XIV w. stało się siedzibą księstwa Mediolanu, posiada szereg gotyckich zabudowań sakralnych - szczególnie cenną jest Katedra - 157 m długości, na dachu 135 wieżyczek, 2245 figur świętych.
W jednym z klasztorów dominikańskich w refektarzu znajduje się fresk Leonarda da Vinci „Ostatnia Wieczerza” - fresk wpisany jest na listę UNESCO.
Stare Kolegium Jezuickie ze słynną kolekcją obrazów.
3 uniwersytety
Olbrzymia biblioteka z 30 tysiącami rękopisów
Teatr operowy La Scala - zbudowany w stylu klasycystycznym z końca XVIII w. - bogaty wystrój wnętrza, złocenia, malowidła, może pomieścić 3 tysiące widzów, 6 balkonów.
Stolica mody, słynne domy mody: Armanii, Versace
Miasta pielgrzymkowe
Santiago de Compostela- miasto w północnej części Hiszpanii w pobliżu Oceanu Atlantyckiego - sanktuarium z IX w. miejsce rzekomego znalezienia apostoła Jakuba Starszego i na miejscu jego grobu postawiono świątynie. Szlaki pielgrzymkowe z całej Europy zachodniej, na tych szlakach powstały domy pielgrzyma. Na miejscu zniszczonej przez Maurów bazyliki wzniesiono romańską katedrę z kryptą z relikwiami św. Jakuba. Obiekt wpisany jest na listę UNESCO.
Lurt - miasto we Francji - obecnie jeden z największych ośrodków pielgrzymkowych Europy. Słynny grota w miejscu gdzie ukazała się Matka Boska, wypływa źródło o właściwościach rzekomo uzdrawiających. 5 mln pielgrzymów rocznie, 15 tys. miejsc noclegowych, poza tym jest to również ośrodek sportowo - wypoczynkowy.
Fatima - miasto w Portugalii - miejsce objawień Matki Boskiej, przekazała w czasie kilkukrotnych objawień słynne przepowiednie fatimskie - zostały zapisane i zdeponowane w archiwum Watykańskim.
Miejsca pielgrzymkowe innych wyznań
Republika Mnichów - w Grecji
Meteory - w Grecji
Siergijew Posad - (dawny Zagorsk) w Rosji
Pieczierkaja Ławra - Ukraina
Koczajew - Ukraina
W Polsce
Grabarka - woj. Białostockie - miejsce pielgrzymkowe religii prawosławnej
Miejsca wielkich Imprez Sportowych
Letnia Olimpiada 2012 Londyn
Zimowa Olimpiada w 2006 w Turynie, w 2014 Soczi