EKONOMETRIA I PROGNOZOWANIE PROCESÓW EKONOMICZNYCH - ĆWICZENIA
Ćwiczenia z dnia 27.04.2014 r.
Zad.1

Pkt. A)
Znak minus oceny a1 jest poprawny gdyż wraz z wydłużaniem się stażu pracy pracownika, ilość wytwarzanych przez niego braków maleje.
Znak plus oceny a2 jest poprawny, gdyż wraz ze wzrostem liczby dni przepracowanych w warunkach szkodliwych dla zdrowia , rośnie liczba braków wytwarzanych przez pracownika.
Jeżeli staż pracy wzrośnie o rok to liczba wytwarzanych przez niego braków zmaleje o 5 sztuk rocznie przy założeniu, że liczba dni przepracowanych w warunkach szkodliwych dla zdrowia nie ulegnie zmianie.
Jeżeli liczba dni przepracowanych w warunkach szkodliwych dla zdrowia wzrośnie o 1 dzień w miesiącu to liczba braków wytwarzanych przez pracownika wzrośnie o 5,6 szt./rok przy założeniu, że jego staż pracy nie ulegnie zmianie.
W przypadku pracownika, który nie przepracował pełnego roku i nie pracuje w warunkach szkodliwych dla zdrowia, liczba wytworzonych przez niego braków wynosi około 49 sztuk.
Budujemy macierz
![]()
Gdy oznaczymy ![]()
Średni błąd oceny a0 parametru d0 ![]()
Średni błąd oceny a1 parametru d1 ![]()
Średni błąd oceny a2 parametru d2 ![]()
![]()
![]()

![]()
![]()
![]()
Pkt. B)
Badanie istotności zmiennych w modelu
Czy dana zmienna istotnie wpływa na główną zmienną ?
y = ax + b
a = 0
a ≠ 0
Istotność zmiennej xj badamy stosując test istotności t- Studenta
Formułujemy hipotezy
H0 : ![]()
j = 0
H1 : ![]()
j ≠ 0
Ustalamy poziom istotności testu ![]()
Sprawdzianem hipotezy H0 (przy założeniu, n ![]()
~![]()
prawdziwości H0) jest statystyka 
o rozkładzie t - Studenta (dla ustalonego ![]()
i liczby stopni swobody równym n - (k+1)
Wyznaczamy zbiór krytyczny
![]()
gdzie:
![]()
jest wartością krytyczną odczytaną z tablic rozkładu t - Studenta dla ustalonego ![]()
i liczby stopni swobody równej n-(k+1)
Obliczamy wartość statystyki t (aj)
Decyzje w teście :
Jeżeli t (aj) = Z, to odrzucamy hipotezę H0 (na poziomie istotności ![]()
) na rzecz hipotezy H1 ; zmienna xj jest istotna, jeżeli t (aj) ![]()
Z , to nie ma podstaw do odrzucenia H0 (na poziomie istotności ![]()
).
Zmienna xj jest nie istotna
Istotność zmiennej X1

Ustalamy poziom istotności testu ![]()
Sprawdzianem hipotezy H0 jest statystyka ![]()
o rozkładzie t - Studenta dla ![]()
![]()
Obliczamy wartość krytyczną
![]()
Ponieważ t (a1)= -4,098 ![]()
Z = (-∞ , -4,303) ![]()
(4,303 , +∞) to nie ma podstaw do odrzucenia H0 (na poziomie istotności ![]()
)
Zmienna X1 jest nieistotna
Istotność zmiennej X2

Ustalamy poziom istotności testu ![]()
Zbiór krytyczny
![]()
Ponieważ t (a2)= 3,76 ![]()
Z = (-∞ , -4,303) ![]()
(4,303 , +∞) to nie ma podstaw do odrzucenia H0 (na poziomie istotności ![]()
)
Zmienna X2 jest nieistotna
Pkt. C)
Prognozowanie na podstawie modelu opisowego
Znany jest wektor wartości zmiennych objaśniających w okresie ![]()
![]()
Wartość prognozowana zmiennej y jest wartością ![]()
Średni błąd predykcji ex ante
![]()

Wartość prognozowana zmiennej y

W oparciu o szacowany model przewiduje się, że pracownik z 3-letnim stażem, który w miesiącu pracuje 10 dni w warunkach szkodliwych dla zdrowia, wytwarza około 90 braków rocznie.
Średni błąd predykcji ex ante


Zad.2
Autokorelacja składnika losowego
Schemat autokorelacji I rzędu AC (I)
![]()
![]()
![]()
![]()
Gdzie:
![]()
- współczynnik autokorelacji
![]()
- pewna zmienna losowa ![]()
~![]()
gdzie ![]()
Wartość estymatora współczynnika autokorelacji ![]()
obliczamy stosując wzór :

Test Durbina -Watsona
W zależności od znaku ![]()
testujemy hipotezy :

Sprawdzianem hipotezy H0 jest statystyka

Ustalamy poziom istotności ![]()
![]()
Odczytujemy z tablic wartości krytycznych D-W dwie wartości krytyczne:
![]()
Obliczamy wartość d* statystyka D-W
d* = 1,7197
nie występuje autokorelacja składnika losowego