Budownictwo gr 3
Rudawski Piotr
Słonina Łukasz
Walikowski Macej
Oznaczenie dynamicznych modułów sprężystości skał
Wprowadzenie
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie dynamicznych modułów sprężystości skał.
Badanie przeprowadzono na próbkach skał zwięzłych o kształcie prostopadłościennym mającym różne długości krawędzi.
Znając czas przejścia impulsu fali ultradźwiękowej oraz długość drogi w próbce skalnej obliczono prędkość fali podłużnej:
gdzie:
vp- prędkość fali podłużnej,103 [m/s],
L - odległość między głowicami [mm],
T - czas przejścia sygnału od głowicy nadawczej do głowicy odbiorczej [
]
Dynamiczny moduł sprężystości podłużnej:
gdzie:
E - dynamiczny moduł sprężystości podłużnej [Pa],
vp - prędkość rozchodzenia się fali podłużnej [m/s],
gęstość ośrodka [kg/m3]
liczba Poissona
Dynamiczny moduł sprężystości postaciowej:
gdzie:
G- dynamiczny moduł sprężystości postaciowej [Pa]
Dynamiczny moduł sprężystości objętościowej:
gdzie: K - dynamiczny moduł sprężystości objętościowej [Pa]
Rodzaj skały |
Piaskowaiec (prostopadłościan) |
||||||||
Wartość prędkości fali podłużnej w trzech kierunkach pomiaru x, y, z |
|||||||||
NR.POMIARU |
kierunek x |
kierunek y |
kierunek z |
||||||
|
L [mm] |
t [μs] |
Vpx [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpy [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpz [m/s] |
1 |
98,7 |
24,8 |
3979,839 |
86,4 |
22,6 |
3823,009 |
1000,5 |
291,63 |
3430,717 |
2 |
100 |
24,86 |
4022,526 |
86,8 |
22,84 |
3800,35 |
1000,5 |
286,54 |
3491,659 |
3 |
98,9 |
25,12 |
3937,102 |
86,8 |
22,7 |
3823,789 |
1000,5 |
287,02 |
3485,82 |
4 |
98,9 |
25,22 |
3921,491 |
86,4 |
23,14 |
3733,794 |
1000,5 |
284,52 |
3516,449 |
5 |
98,8 |
26,84 |
3681,073 |
86,5 |
23,78 |
3637,511 |
1000,5 |
292,73 |
3417,825 |
6 |
99,2 |
25,54 |
3884,103 |
86,8 |
22,64 |
3833,922 |
|
|
|
7 |
99 |
26,2 |
3778,626 |
86 |
22,62 |
3801,945 |
|
|
|
8 |
98,9 |
26,02 |
3800,922 |
85 |
23,3 |
3648,069 |
|
|
|
9 |
98,9 |
26,44 |
3740,545 |
86,7 |
24,1 |
3597,51 |
|
|
|
10 |
98,9 |
26,44 |
3740,545 |
85,8 |
22,74 |
3773,087 |
|
|
|
11 |
98,8 |
27,12 |
3643,068 |
85,2 |
23,24 |
3666,093 |
|
|
|
12 |
99,2 |
26,9 |
3687,732 |
87,4 |
22,72 |
3846,831 |
|
|
|
średnia Vpx [m/s] |
3818,131 |
średnia Vpy [m/s] |
3748,826 |
średnia Vpz [m/s] |
3468,494 |
||||
kv-współczynnik anizotropii prędkości |
0,92522143 |
||||||||
vp-średnia prędkość fali podłużnej dla danego rodzaju skały,10^3 [m/s] |
3,678483602 |
||||||||
ς-gęstość oobjetościowa skały,10^3 [kg/m3] |
2 |
||||||||
ν-liczba Poissona |
0,25 |
||||||||
E-dynamiczny moduł spreżystości podłużnej,10^10 [Pa] |
2,255206936 |
||||||||
G-dynamiczny modul sprężystości postaciowej,10^10 [Pa] |
0,902082774 |
||||||||
K-dynamiczny moduł sprężystości objetościowej,10^10 [Pa] |
1,50347129 |
Rodzaj skały |
Sól-(prostopadłościan) |
||||||||
Wartość prędkości fali podłużnej w trzech kierunkach pomiaru x, y, z |
|||||||||
NR.POMIARU |
kierunek x |
kierunek y |
kierunek z |
||||||
|
L [mm] |
t [μs] |
Vpx [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpy [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpz [m/s] |
1 |
92,8 |
21,16 |
4385,633 |
120 |
27,62 |
4344,678 |
285 |
66,06 |
4314,26 |
2 |
92,4 |
21,3 |
4338,028 |
120,1 |
28 |
4289,286 |
285 |
66,16 |
4307,739 |
3 |
92,4 |
20,88 |
4425,287 |
120,3 |
28,62 |
4203,354 |
285 |
65,94 |
4322,111 |
4 |
92,3 |
20,86 |
4424,736 |
120 |
28,4 |
4225,352 |
285 |
67,9 |
4197,349 |
5 |
92,4 |
21,14 |
4370,861 |
120,5 |
27,64 |
4359,624 |
285 |
65,94 |
4322,111 |
6 |
92,4 |
22,6 |
4088,496 |
121,2 |
28,22 |
4294,826 |
|
|
|
średnia Vpx [m/s] |
4338,84 |
średnia Vpy [m/s] |
4286,187 |
średnia Vpz [m/s] |
4292,714 |
||||
kv-współczynnik anizotropii prędkości |
0,989368969 |
||||||||
vp-średnia prędkość fali podłużnej dla danego rodzaju skały,10^3 [m/s] |
4,305913622 |
||||||||
ς-gęstość oobjetościowa skały,10^3 [kg/m3] |
2,45 |
||||||||
ν-liczba Poissona |
0,3 |
||||||||
E-dynamiczny moduł spreżystości podłużnej,10^10 [Pa] |
3,374442366 |
||||||||
G-dynamiczny modul sprężystości postaciowej,10^10 [Pa] |
1,297862448 |
||||||||
K-dynamiczny moduł sprężystości objetościowej,10^10 [Pa] |
2,812035305 |
Rodzaj skały |
Wapień-(prostopadłościan) |
||||||||
Wartość prędkości fali podłużnej w trzech kierunkach pomiaru x, y, z |
|||||||||
NR.POMIARU |
kierunek x |
kierunek y |
kierunek z |
||||||
|
L [mm] |
t [μs] |
Vpx [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpy [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpz [m/s] |
1 |
75,6 |
20,28 |
3727,811 |
97,4 |
29,4 |
3312,925 |
990 |
297,4 |
3328,85 |
2 |
76 |
20,54 |
3700,097 |
97,6 |
29,7 |
3286,195 |
1000 |
300,82 |
3324,247 |
3 |
75,8 |
20,42 |
3712,047 |
97,6 |
29,2 |
3342,466 |
990 |
298,96 |
3311,48 |
4 |
75,9 |
20,96 |
3621,183 |
98 |
29,42 |
3331,067 |
990 |
300,26 |
3297,142 |
5 |
76,2 |
21,5 |
3544,186 |
97,2 |
29,68 |
3274,933 |
1000 |
302,48 |
3306,004 |
6 |
76,4 |
21,48 |
3556,797 |
97,6 |
29,26 |
3335,612 |
|
|
|
7 |
76,2 |
20,56 |
3706,226 |
96,8 |
29,44 |
3288,043 |
|
|
|
8 |
75,6 |
20,94 |
3610,315 |
98,3 |
29,46 |
3336,728 |
|
|
|
9 |
76,6 |
20,86 |
3672,1 |
97,4 |
30,18 |
3227,303 |
|
|
|
10 |
75,8 |
20,68 |
3665,377 |
97,2 |
29,42 |
3303,875 |
|
|
|
11 |
75,2 |
21,38 |
3517,306 |
97,7 |
29,12 |
3355,082 |
|
|
|
12 |
75,2 |
21,96 |
3424,408 |
97,9 |
29,54 |
3314,15 |
|
|
|
średnia Vpx [m/s] |
3621,488 |
średnia Vpy [m/s] |
3309,032 |
średnia Vpz [m/s] |
3313,545 |
||||
kv-współczynnik anizotropii prędkości |
0,914967782 |
||||||||
vp-średnia prędkość fali podłużnej dla danego rodzaju skały,10^3 [m/s] |
3,414687999 |
||||||||
ς-gęstość oobjetościowa skały,10^3 [kg/m3] |
2,25 |
||||||||
ν-liczba Poissona |
0,32 |
||||||||
E-dynamiczny moduł spreżystości podłużnej,10^10 [Pa] |
1,83337833 |
||||||||
G-dynamiczny modul sprężystości postaciowej,10^10 [Pa] |
0,694461488 |
||||||||
K-dynamiczny moduł sprężystości objetościowej,10^10 [Pa] |
1,697572527 |
Rodzaj skały |
Wapień-(prostopadłościan) |
||||||||
Wartość prędkości fali podłużnej w trzech kierunkach pomiaru x, y, z |
|||||||||
NR.POMIARU |
kierunek x |
kierunek y |
kierunek z |
||||||
|
L [mm] |
t [μs] |
Vpx [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpy [m/s] |
L [mm] |
t [μs] |
Vpz [m/s] |
1 |
83,9 |
24,9 |
3369,478 |
98,8 |
28,46 |
3471,539 |
260 |
76,68 |
3390,715 |
2 |
84,4 |
25,8 |
3271,318 |
101 |
30,4 |
3322,368 |
259 |
75,7 |
3421,4 |
3 |
84 |
23,76 |
3535,354 |
100,6 |
28,14 |
3574,982 |
260 |
76,46 |
3400,471 |
4 |
84,5 |
25,72 |
3285,381 |
101 |
30,46 |
3315,824 |
260 |
78,96 |
3292,806 |
5 |
84,4 |
27,34 |
3087,052 |
100 |
30,32 |
3298,153 |
261 |
75,24 |
3468,9 |
6 |
84,2 |
26,66 |
3158,29 |
100,4 |
29,04 |
3457,3 |
|
|
|
średnia Vpx [m/s] |
3284,479 |
średnia Vpy [m/s] |
3406,694 |
średnia Vpz [m/s] |
3394,858 |
||||
kv-współczynnik anizotropii prędkości |
1,033606465 |
||||||||
vp-średnia prędkość fali podłużnej dla danego rodzaju skały,10^3 [m/s] |
3,362010496 |
||||||||
ς-gęstość oobjetościowa skały,10^3 [kg/m3] |
2,25 |
||||||||
ν-liczba Poissona |
0,32 |
||||||||
E-dynamiczny moduł spreżystości podłużnej,10^10 [Pa] |
1,777248545 |
||||||||
G-dynamiczny modul sprężystości postaciowej,10^10 [Pa] |
0,673200206 |
||||||||
K-dynamiczny moduł sprężystości objetościowej,10^10 [Pa] |
1,645600504 |
Wnioski
W doświadczeniu mierzono czas przejścia impulsu podłużnej fali ultradźwiękowej przez trzy rodzaje próbek skalnych: granit, wapień, sól. Na podstawie wymiarów próbek i czasu przejścia fali ultradźwiękowej, wyznaczono prędkości fali podłużnej w 3 kierunkach dla każdej próbki.
Dla wszystkich badanych próbek współczynnik anizotropii prędkości jest zbliżony do wartości 1, z czego wynika że próbka jest w miarę jednorodna Wartości prędkości fali podłużnej dla każdej próbki, mierzone dla konkretnego kierunku nie różnią się znacząco wartościami. Co potwierdza fakt o jednakowej budowie i składzie próbki w badanym kierunku. Różnice między wartościami prędkości mogą wynikać z niedokładnego przyłożenia głowic(badany element nie ma idealnie równej powierzchni), ponadto pomiar czasu przejścia fali nie koniecznie jest wykonywany w punkcie dla którego zmierzono drogę przejścia L[mm].
Wapień jest skała osadową porowatą, która w środowisku naturalnym odznacza się naturalna wilgotnością. Wartość prędkości fali podłużnej w skale wapiennej, nasyconej naturalnie wodą, powoduje jej gwałtowny wzrost w porównaniu do skały wapiennej suchej(próbka przechowywana jest w laboratorium przez dłuższy czas, bez możliwości naturalnego nasycenia wodą, dlatego osiąga stan powietrzno-suchy). Przestrzenie w których znajdowała się woda wypełnia powietrze, dlatego otrzymujemy bardzo zaniżone wartości prędkości fali podłużnej
.