JESTEM - POTRAFIĘ - MAM

Przylepiamy studentom na plecach taśmą klejącą kartki (mniej wię­cej formatu A5), na których wypisane zostały jeden pod drugim trzy początki zdań:

• Jestem..

• Potrafię.....

• Mam......

Wszyscy biorą do ręki długopisy i chodzą po całym pomieszczeniu, uzupełniając sobie nawzajem te trzy zdania pozytywnymi uwagami, które rzeczywiście pasują do danego uczestnika. Kiedy wszystkie trzy zdania zostały dokończone, zabawa zostaje przerwana.

Teraz studenci mogą zdjąć kartki ze swoich pleców i przeczytać, co inni myślą na ich temat.

Autorzy poszczególnych wypowiedzi pozostają przy tym anoni­mowi. Dzięki temu być może niektóre osoby odważą się powiedzieć komuś o czymś, czego bezpośrednio nigdy by nie wypowiedziały, po­nieważ brak im na to odwagi, Jak studenci czuli się w trakcie chodzenia po pomieszczeniu? Jak czują się teraz, gdy już przeczytali swoje kartki? Czy są zaskoczeni uzupełnionymi zdaniami, czy też sami rów­nież oceniają siebie podobnie?

HERB

W średniowieczu herby, haftowane na lekkich tkaninach noszono na zbrojach. Dzięki nim można było zorientować się, jakie imię nosił rycerz, jaka była jego pozycja społeczna, jakie miał osiągnięcia i ambicje. Jeden herb należał albo do jednej osoby albo całej rodziny.

Na załączonym rysunku schematycznym herbu należy umieścić w odpowiednich miejscach:

1. Cechę ilustrującą to, w czym jesteśmy bardzo dobrzy,

2. Cechę ilustrującą to w czym chcemy być lepsi.

3. Cechę przedstawiającą jedną z naczelnych wartości naszego życia, coś niezwykle ważnego, z czego nie zrezygnujemy nigdy.

4. Cechę przedstawiającą wartość szczególnie cenioną w naszej rodzinie. Należy wybrać taką wartość, której prymat uznaliby prawdopodobnie wszyscy członkowie naszej rodziny.

5. Wartość, w którą mocno wierzymy

6. Cztery słowa, które chcielibyśmy usłyszeć od innych o sobie.

Omówienie herbów w parach a następnie konferencja prasowa - prezentacja herbu kolegi na forum grupy. Dyskusja w grupie co było wspólnego we wszystkich herbach.

Podsumowanie:

1. Ćwiczenie ma pomóc uczniom w uświadomieniu sobie najważniejszych dla nich wartości oraz pokazać jak ważne jest publiczne ich potwierdzenie czyli "umieszczenie w herbie".

2. Uczniowie porównują swoje herby w parach lub w małych grupach.

3. Na zakończenie tego ćwiczenia można zadać następujące pytania:

• Którą część herbu było najłatwiej wam wypełnić, a którą najtrudniej?

• Co jeszcze można umieścić w herbie?

• Co by się działo, gdyby wszyscy nosili swoje herby?

• W jaki sposób pokazujesz innym ludziom, jakie wartości wyznajesz?

WŁAŚCIWY NOŚNIK

Zadanie polega na przyporządkowaniu każdego elementu lewej kolumny dowolnemu elementowi kolumny prawej, według schematu : A jest jak B, bo … Możliwe są wielokrotne przyporządkowania.

mumia egipska

życie wspinaczka

maraton

sen

podróż

praca wodospad

tapczan

bitwa

las

kobieta wyścig

piwnica

scyzoryk

szkoła kopalnia

OTO JA

Studenci wycinają z pism i naklejają po zewnętrznej stronie karty obrazki, słowa i wyrażenia, które dobrze ilustrują różne cechy ich osobowości zewnętrznej. Następnie wycinają i wklejają na wewnętrznej stronie obrazki i wyrażenia odpowiadające ich osobowości wewnętrznej.

Kiedy wszyscy są gotowi, po kolei omawiają zewnętrzne i wewnętrzne strony swojej karty.

WYOBRAŹ SOBIE

Studenci wypełniają karty pracy, a następnie omawiają je w całej grupie, motywując swoje decyzje.

Podsumowanie:

1. Ćwiczenie to wymaga od uczestników twórczego myślenia.

2. Na zakończenie tego ćwiczenia można zadać następujące pytania:

• Czy twój obraz samego siebie, pokrywa się z tym jak ciebie widzą inni?

• Czy potrafisz znaleźć swoje mocne i słabe strony?

• Czy trudno jest dokonać obiektywnej samooceny?

• Czy łatwo jest dzielić się swoimi myślami z innymi ludźmi

Metoda Ruchu Rozwijającego

Ruch towarzyszy człowiekowi od narodzin aż do śmierci. 70% komunikacji między ludźmi stanowi tak zwany język ciała. Człowiek wyraża swoją osobowości: myśli, uczucia, wszelkie treści życia za pomocą rytmu i ruchu. Dzieci żyją w silnym związku emocjonalnym ze swoim ciałem. Nieprawdopodobnie wrażliwymi zmysłami rejestrują one wszystko wokół siebie, a to skłania je do poruszania się. Ruch jest wyrazem ich żywotności.

Metoda Ruchu Rozwijającego została opracowana w latach 50-60. W Polsce znana jest od lat 70-ych, kiedy to W. Sherborne w naszym kraju prowadziła szkolenia dla nauczycieli (obecnie szkoleniem kadry, stroną teoretyczną i praktyczną tej metody zajmuje się Marta Bogdanowicz). W ciągu ostatnich 20 lat metoda Sherborne weszła w skład metod terapii dzieci niepełnosprawnych oraz wspierających rozwój dzieci bez zaburzeń (służy poprawie komunikacji i lepszemu poznaniu się).

Metoda polecana jest do wspierania i stymulowania rozwoju dzieci , młodzieży i dorosłych upośledzonych fizycznie i psychicznie. Coraz częściej sesje Ruchu Rozwijającego są prowadzone dla ludzi dorosłych przebywających w domach opieki społecznej. W swojej pracy mogą tę metodę stosować : terapeuci, pedagodzy, psycholodzy, pracownicy pomocy społecznej, rodzice oraz wszyscy którzy pracują na rzecz osób niepełnosprawnych. Metoda Ruchu Rozwijającego nawiązuje do wczesnodziecięcego doświadczenia człowieka, wykorzystując dotyk, ruch, wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne i społeczne do rozszerzania świadomości samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi ludźmi. Metoda nawiązuje do najbardziej pierwotnego sposobu porozumiewania się, jakim jest "język ciała". Ruch Rozwijający daje szansę odrobienia etapu "baraszkowania". Zaliczyć ją możemy do niewerbalnych treningów interpersonalnych (dotyczy procesów zachodzących w grupie).

Metoda Ruchu Rozwijającego może być stosowana jako metoda

 terapeutyczna - w pracy z dziećmi z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, a więc przede wszystkim w przypadku upośledzenia umysłowego. Również dla dzieci z tzw. Normą intelektualną, przejawiających zaburzenia w zakresie sfery emocjonalnej i społecznej. Metoda ta bywa wykorzystywana jako wstępny etap do innych zajęć terapeutycznych, np. dla dzieci mających trudności w czytaniu i pisaniu, w terapii psychologiczno-logopedycznej dla dzieci jąkających się lub psychoterapii dzieci nerwicowych.

 wspomagająca rozwój (stymulująca go)- przydatna w pracy z dziećmi przebywającymi w instytucjach wychowania zbiorowego.

 Profilaktyczna - jako forma pomocy dzieciom, młodzieży , dorosłym w sytuacjach trudnych.

 Odprężająca- na zajęciach szkolnych, zajęciach relaksujących dla np. rodziców

ZASADY CHARAKTERYSTYCZNE DLA METODY W.SHERBORNE:
- uczestniczenie w zajęciach jest dobrowolne (możemy zachęcić dziecko, dodać mu odwagi, ale nie zmuszać);
- nawiązanie kontaktu z każdym dzieckiem (pamiętamy o nawiązaniu i utrzymaniu kontaktu wzrokowego);
- zajęcia powinny być dla każdego dziecka przyjemne i dawać możliwość przeżywania radości z aktywności ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z pokonania własnych lęków;
- prowadzący bierze udział we wszystkich ćwiczeniach;
- dziecko ma prawo do swojej decyzji, do mówienia "tak, nie"
- zauważanie i stymulowanie aktywności dziecka, danie szansy na twórcze działanie;
- nie krytykowanie dziecka;
- prowadzący ma poczucie humoru;
- chwalenie dziecka nie tyle za efekt ile za starania i wysiłek;
- unikanie sytuacji rywalizacji;
- rozszerzanie kręgu doświadczeń społecznych (najpierw ćwiczenia w parach, potem w trójkach aż do ćwiczeń z całą grupą)
- większość ćwiczeń, szczególnie początkowe prowadzimy na poziomie podłogi;
- zaczynamy od ćwiczeń prostych, stopniowo je utrudniając;
- zmniejszanie swojego udziału na rzecz coraz aktywniejszego udziału dzieci w kształtowaniu programu;
- stosowanie na przemian ćwiczeń dynamicznych i relaksacyjnych;
- uczymy dziecko używania siły jak również delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby;
- we wspólnych ćwiczeniach pamiętajmy aby dziecko znalazło się także w pozycji dominującej; (poprzez zamianę ról).Rodzice biorący udział w sesji nie muszą dostosowywać się do prowadzącego;
- nie używajmy słów ćwiczenie, zabawa zastępujmy je słowami- aktywność ruchowa , doświadczenie;
- nazywamy, rozmawiamy z dziećmi zwykłym językiem- nie używamy metafor (nazywamy części ciała, kierunki);
- dziecko podczas tych zajęć uczy się własnego ciała i jego rytmu - nie używamy tu muzyki;
- w czasie aktywności ruchowej może wystąpić rozmowa i nazywanie doświadczeń;
- dajemy odpowiednią ilość czasu na doświadczenie (wyczuwamy kiedy dziecko się zniechęca i przechodzimy do kolejnego etapu);
- musi tu wystąpić rytualizacja początku i końca (na początku proponujemy ćwiczenia dające poczucie bezpieczeństwa; na zakończenie zajęć proponujemy ćwiczenia wyciszające, uspokajające);

PLANOWANIE - bardzo ważny jest wiek uczestników, liczebność grupy, miejsce, czas trwania zajęć. Uwzględniamy prawidłowości rozwoju emocjonalnego i społecznego oraz ograniczenia psychofizyczne dzieci- wynikające z zaburzeń ich rozwoju. Program zajęć powinien uwzględniać zarówno potrzeby grupy, jak i indywidualne potrzeby grupy. Zajęcia z wykorzystaniem metody W.S. można z powodzeniem stosować jako oddziaływanie indywidualne ale z racji wartości jakie dla rozwoju społecznego dziecka niesie możliwość kontaktu z innymi osobami, polecane jest prowadzenie zajęć grupowych.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Najbardziej komfortowe warunki zapewnia grupa 6-14 dzieci. Wiek uczestników jest nieograniczony. Dobrze jest zapewnić każdemu dziecku dorosłego lub starszego opiekuna. Dobrze by zajęcia odbywały się systematycznie, minimum raz w tygodniu, około 1 godziny (na początku ok. 20-30 min.).Najlepszą "przyrządem" jest ciało dorosłego, najlepiej jak dzieci ćwiczą na parkiecie na boso. Prowadzeniem grupy najlepiej jest jak zajmują się dwie osoby..

RODZAJE ĆWICZEŃ WSPOMAGAJĄCYCH ROZWÓJ DZIECKA W METODZIE W. SHERBORNE:
- Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała (szczególnie dużo takich ćw. Wymagają dzieci upośledzone umysłowo).
- Ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu (dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi)
- Ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą (dzieci nadpobudliwe)
- Ćwiczenia twórcze

W ZAŁOŻENIACH METODY LEŻY KSZTAŁCENIE:
- świadomości własnego ciała i usprawniani ruchowe
- świadomość przestrzeni i działanie w niej
- dzielenie przestrzeni z innymi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu

Ćwiczenia

1.Ćwiczenie w grupie

Grupa tworzy tunel-reszta czołga się pod tunelem na plecach, brzuchu itp.

2. Ćwiczenia „z” w parach (partner-aktywny, partner- bierny)

Pozycja siedząca: ćwiczący siedzi, opierając się plecami o partnera(nogi ugięte w kolanach):

a)pcha plecami partnera, starając się pokonać opór(zmiana ról)

b)pozycja jak wyżej-kładzenie się na przemian plecami na partnera z unoszeniem bioder

3. Ćwiczenia „przeciwko” w parach

-ćwiczący siedzi mocno podparty o podłoże, współćwiczący próbuje przesunąć „skałę”, pchając lub ciągnąc w różnych kierunkach

-ćwiczący zwija się w kłębek, a współćwiczący usiłuje rozwiązać paczkę, ciągnąc za ręce i nogi.

4. Ćwiczenia „razem” w parach (obydwaj partnerzy aktywni)

-partnerzy siedzą złączeni plecami, po czym wstają, nie odrywając się od siebie, napierając na siebie plecami tak, aby obydwaj powstali

-kołysanie się: siedząc przodem do siebie z lekko zgiętymi nogami, ćwiczący trzymają się za ręce lub przeguby, na zmianę kładą się na plecy i są przeciągani przez partnera (ze zmianą ról)

-równowaga: stojąc do siebie twarzą i trzymając się za ręce, ćwiczący odchylają się i przechodzą do siadu, a następnie razem wstają.

Bibliografia

0. Berger P. L., Zaproszenie do socjologii. PWN, Warszawa 1998.

0. Goodman N., Wstęp do socjologii. Zysk i S-ka, Poznań 1997.

0. Janowski A., Stachyra R., Prestiż ucznia wśród rówieśników. WSiP, Warszawa 1985.

0. Mika S., Psychologia społeczna. PWN, Warszawa 1984.

1. Pawlicka - Czekaj I., Kierownictwo grupowe. Przegląd badań i teorii. W.: Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (Red. Czapiński). Wyd. UW, Warszawa 1984.

załącznik

WYOBRAŹ SOBIE

W odpowiednich kołach narysuj siebie jako :

załącznik

WŁAŚCIWY NOŚNIK

mumia egipska

życie wspinaczka

maraton

sen

podróż

praca wodospad

tapczan

bitwa

las

kobieta wyścig

piwnica

scyzoryk

szkoła kopalnia

załącznik

kolor

samochód

zwierzę

kwiat

piosenkarz

instrument

muzyczny

---