Aneks

ZAŁĄCZNIK 1.

TABLICA 1. PROCEDURA OCENY OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO

Zakład ………………………		PROCEDURA BADAWCZA Zapewnienia Jakości Ergonomicznej		Procedura 2
Tytuł: OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE UŻYTKOWNIKA STANOWISKA ROBOCZEGO
Cel Uświadomienie skutków obciążeń psychicznych pracownika w procesie pracy powstających w związku z charakterem przebiegu procesów intelektualnych; wskazanie na źródło obciążeń. Wykorzystanie tych zależności do ustalenia korekty podziału czynności i zadań w systemie człowiek-maszyna oraz poprawy warunków percepcji informacji. Zakres obowiązywania Wszystkie stanowiska pracy na wydziale…………… Odpowiedzialność Kierownik działu BHP Definicje Zmęczenie psychiczne - wynik istnienia granicy możliwości zaangażowania układu nerwowego w wykonywanie pracy. Granice tego wysiłku są zależne od przesłanek biologicznych i szczególnych cech osobniczych. Sposób postępowania ocenić obciążenie wynikające z odbioru informacji, ocenić obciążenie wynikające z podejmowania decyzji, ocenić obciążenie wynikające z wykonania podjętej decyzji, zbadać możliwość wystąpienia monotonii pracy, określić czynniki dominujące, podać zalecenia usprawniające.
Data	Nazwisko Podpis Opracował		Nazwisko Podpis Zaakceptował		Nazwisko Podpis Zatwierdził

ZAŁĄCZNIK 2.

TABLICA 2. ARKUSZ OCENY OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO NA STANOWISKU ROBOCZYM

Arkusz oceny ergonomicznej Ocena obciążenia psychicznego na stanowisku roboczym	Strona 1 z 5
Zakład Przeznaczenie stanowiska Rodzaj pracy Pozycja przy pracy Data
Osoby dokonujące oceny Imię Nazwisko
Ocena obciążenia psychicznego jest wynikiem oceny: wysiłku psychicznego, monotonii. Ocena wysiłku psychicznego Ocena obciążenia wynikającego z uzyskiwania informacji Na podstawie tabeli nr 1 ustalić ocenę słowną i punktową obciążenia wynikającego z uzyskiwania informacji. Tabela 1. Oceny cząstkowe obciążenia psychicznego Ocena słowna Ocena punktowa obciążenie minimalne 0 obciążenie małe 1-5 obciążenie średnie 6-10 obciążenie duże 11-15 obciążenie bardzo duże 16-20 Ocena obciążenia psychicznego wynikająca z uzyskiwania informacji Słowna Punktowa

Arkusz oceny ergonomicznej Ocena obciążenia psychicznego na stanowisku roboczym

Strona 2 z 5

Uzasadnić ocenę wypełniając poniższą tabelę opisem sytuacji na badanym stanowisku. Rodzaj czynnika Ocena wystąpienia czynnika złożoność informacji, którą należy odebrać w ciągu minuty wyróżnianie z tła poszczególnych sygnałów wieloznaczność - możliwość fałszywego interpretowania napływającej informacji rodzaj napływających informacji (rytmiczność, regularność) utrudniony odbiór informacji (np. przeszkody w polu widzeniu) Ocena obciążenia wynikającego z podejmowania decyzji Na podstawie tabeli nr 1 ustalić ocenę słowną i punktową obciążenia wynikającego z podejmowania decyzji. Ocena obciążenia psychicznego wynikająca z podejmowania decyzji Słowna Punktowa Uzasadnić ocenę wypełniając poniższą tabelę opisem sytuacji na badanym stanowisku. Rodzaj czynnika Ocena wystąpienia czynnika charakter decyzji (proste, złożone, konfliktowe, odpowiedzialne) częstotliwość występowania poszczególnych informacji presja czasu ilość sygnałów jednocześnie napływająca i wymagająca reakcji konieczność zachowania precyzji

41-65

wysiłek duży

Arkusz oceny ergonomicznej Ocena obciążenia psychicznego na stanowisku roboczym	Strona 3 z 5
Ocena obciążenia wynikającego z wykonywania czynności Na podstawie tabeli nr 1 ustalić ocenę słowną i punktową obciążenia wynikającego z wykonywania czynności. Ocena obciążenia psychicznego wynikająca z wykonywania czynności Słowna Punktowa Uzasadnić ocenę wypełniając poniższą tabelę opisem sytuacji na badanym stanowisku. Rodzaj czynnika Ocena wystąpienia czynnika położenie urządzeń sterowniczych w zasięgu rąk, nóg pracownika jednoczesność ruchów możliwość wyłączania udziału wzroku ocena prawidłowości rozmieszczenia urządzeń sterowniczych Ocena wysiłku psychicznego Ustalić wartość punktową wysiłku psychicznego sumując przypisane oceny cząstkowe. Ocena wysiłku psychicznego Punktowa A+B+C		W tabeli 2 wybrać przez podkreślenie ocenę słowną przypadającą obliczonej wartości punktowej wysiłku psychicznego. Tabela 2. Całkowita ocena wysiłku psychicznego Suma punktów Ocena słowna 0 wysiłek minimalny 1-20 wysiłek mały 21-40 wysiłek średni

Arkusz oceny ergonomicznej Ocena obciążenia psychicznego na stanowisku roboczym

Strona 4 z 5

Wpisać do poniższej tabeli ocenę słowną i punktową wysiłku psychicznego. Wysiłek psychiczny Punktowa Słowna Ocena monotonii pracy Określić wystąpienie czynników składających się na monotonię pracy przez zaznaczenie w rubrykach 1 lub 0. Kryteria oceny monotonii Wystąpienie czynnika niezmienność procesu pracy niezmienność otaczających warunków ciągłe zachowanie uwagi łatwość pracy Suma elementów W tabeli 3 wybrać przez podkreślenie ocenę słowną monotonii pracy przypadającą obliczonej liczbie elementów. Tabela 3. Ocena monotonii pracy Liczba elementów Ocena słowna 4 duża 3 średnia 2 i mniej mała Wpisać do poniższej tabeli ocenę słowną monotonii pracy. Monotonia pracy Słowna

Arkusz oceny ergonomicznej Ocena obciążenia psychicznego na stanowisku roboczym

Strona 5 z 5

Całkowita ocena obciążenia psychicznego Ocena Wysiłek psychiczny Monotonia pracy Ocena całkowita^* obciążenia psychicznego ocena punktowa - ocena słowna ^*1. Całkowite obciążenie psychiczne jest równe ocenie wysiłku psychicznego, jeśli monotonia pracy jest o stopień niższa od tego wysiłku, 2. Jeśli ocena monotonii pracy jest na tym samym lub wyższym poziomie co wysiłek psychiczny, wówczas całkowite obciążenie psychiczne należy określić na podstawie oceny wysiłku psychicznego, podwyższając ocenę o jeden stopień. Suma punktów Ocena słowna 0 Obciążenie minimalne 1-25 Obciążenie małe 26-50 Obciążenie średnie 51-75 Obciążenie duże 76-100 Obciążenie bardzo duże Ocena obciążenia psychicznego Słowna Punktowa

ZAŁĄCZNIK 3.

TABLICA 3. LISTA KONTROLNA - SKALA OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO PRACĄ PROPONOWANA PRZEZ EUROPEJSKĄ FUNDACJE POPRAWY WARUNKÓW PRACY I ŻYCIA

ZNAKIEM „X”, ZAZNACZ „TAK” JEŚLI ZGADZASZ SIĘ Z DANYM STWIERDZENIEM

Lista zawiera 20 stwierdzeń, które dotyczą różnych aspektów pracy		Odpowiedzi
1.	Praca o krótkich cyklach jest częsta (praca ma krótki cykl, jeśli to samo zadanie powtarza co 1,5 minuty - czyli, że cykl jest krótszy niż jeden i pół minuty).	Tak	Nie
2.	Monotonne i nudne zadania są częste (są to zadania, które szybko stają się rutyną).	Tak	Nie
3.	Zadania wymagające bardzo dużej koncentracji (tzn., takie od których nie można oderwać się) są częste.	Tak	Nie
4.	Praca na wydziale podzielona jest na małe części. Każdy pracownik wykonuje jedynie mały fragment „produktu” wydziału.	Tak	Nie
5.	Praca stawia duże wymagania emocjonalne, na przykład dlatego, bo wymaga kontaktów z pacjentami, klientami, uczniami itp.	Tak	Nie
6.	Praca często przebiega pod presją czasu, terminów, które trzeba dotrzymać lub też standardy produkcyjne są trudne do osiągnięcia.	Tak	Nie
7.	Na wydziale są pojedyncze stanowiska.	Tak	Nie
8.	Często się zdarza, że organizacja pracy jest niewłaściwa.	Tak	Nie
9.	Często się zdarza, że inne wydziały nie są dostatecznie przygotowane do pracy.	Tak	Nie
10.	Często się zdarza, że inne wydziały nie dają dostatecznego wsparcia.	Tak	Nie
11.	Częste są problemy ze sprzętem (złe funkcjonowanie, psucie się), maszynami, przyrządami, oprogramowaniem.	Tak	Nie
12.	Brak regularnych konsultacji w pracy, albo są konsultacje, ale nie dają możliwości przedyskutowania problemów związanych z ich pracą.	Tak	Nie
13.	Nie jest możliwe, albo jest bardzo trudne, by pracownik regulował tempo swojej pracy.	Tak	Nie
14.	W ramach ogólnych zasad nie jest możliwe, albo jest to bardzo trudne, by pracownik mógł pomóc jeden drugiemu, gdy jest taka konieczność.	Tak	Nie
15.	Brak jest dostatecznych możliwości, by pracownik mógł pomóc jeden drugiemu, gdy jest taka konieczność.	Tak	Nie
16.	Pracownicy nie otrzymują wystarczających informacji na temat wyników swojej pracy.	Tak	Nie
17.	W czasie dnia pracy brak jest czasu na krótkie pogawędki z kolegami.	Tak	Nie
18.	Często nie ma możliwości skontaktowania się z przełożonymi, gdy jest problem.	Tak	Nie
19.	W zasadzie pracownicy nie mogą bezpośrednio skontaktować się z kolegami lub przełożonymi z innego wydziału, by przedyskutować zaistniały problem.	Tak	Nie
20.	Sporo jest konfliktów w pracy.	Tak	Nie

1. Jak oceniasz wielkość obciążenia psychicznego związanego z twoją pracą w odniesieniu do własnych możliwości i potrzeb?

• zbyt małe

• optymalne

• zbyt duże

(zakreśl jedną z możliwości)

2. Czy jesteś zadowolony z tej sytuacji?

Tak

Nie

3. Podaj przyczyny tej sytuacji:

tkwiące w miejscu pracy tkwiące w Tobie samym

Interpretacja obciążenia psychicznego

ODPOWIEDZI „TAK”	POZIOM RYZYKA
0 - 3	MAŁE
4 - 11	UMIARKOWANE
12 - 20	DUŻE

---