Grupa nieformalna typ grupy społecznej charakteryzujący się płynną, elastyczną strukturą, przewagą więzi osobowych, brakiem formalnie wytyczonych zadań do zrealizowania, nieformalną kontrolą społeczną.
W obrębie dużych grup formalnych grupy nieformalne pojawiają się zazwyczaj jako kliki i są najczęściej dysfunkcyjne wobec tych dużych grup, np. w zakładach pracy. Mają jednak funkcje pozytywne dla grupy, ponieważ spajają więzi.
Małe grupy społeczne
Są to małe Grupy ludzi, które liczą od 3 do kilku dziesięciu osób. W takiej grupie ludzie dobrze się znają, często spotykają się ze sobą Np. szkoła czy rodzina.
Cechy grup małych:
posiadają prosta strukturę wewnętrzną
nie występuje podział na mniejsze podgrupy
stosunki pomiędzy członkami są bardziej bezpośrednie i osobiste
Organizacja międzynarodowa, organizacja zrzeszająca państwa albo inne osoby prawne lub fizyczne z różnych państw dla realizacji określonych celów.
Wyróżniane są:
organizacje międzynarodowe międzyrządowe (najczęściej tylko one są uznawane za podmioty prawa międzynarodowego publicznego):
powszechne (np. ONZ) lub grupowe (np. NAFTA),
ogólne (np. UA) lub specjalne (np. FAO, OPEC)
organizacje międzynarodowe pozarządowe, np. Czerwony Krzyż
Jest kwestią dyskusyjną to, czy za organizację międzynarodową można uznać organizacje międzyrządowe nie posiadające podmiotowości prawnej, takie jak Unia Europejska (UE) czy Ruch Państw Niezaangażowanych. UE jest często kwalifikowana jako organizacja międzynarodowa, ponieważ coraz częściej korzysta z podmiotowości prawnej Wspólnot Europejskich i jest uznawana za podmiot prawa międzynarodowego.
Organizacje rządowe
Liga Narodów (1919-1946)
Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ (1945)
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury, UNESCO
Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa, FAO
Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO)
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, IAEA
Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywlinego, ICAO
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (International Monetary Fund, IMF)
Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu, GATT
Światowa Organizacja Handlu, (World Trade Organization, WTO)
Międzynarodowa Organizacja Pracy, ILO
Bank Światowy (World Bank)
gospodarcze:
Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, RWPG (1949-1991)
Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (1958-1993, zobacz: UE)
Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, EFTA (1960)
Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową, OPEC (1960)
Organizacja Współpracy i Rozwoju Gospodarczego, OECD (1961)
Unia Celna i Gospodarcza Afryki Środkowej, UDEAC (1964)
Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN (1967)
Andyjski Wspólny Rynek, AMC (1969)
Wspólny Rynek Karaibski, CARICOM (1973)
Latynoamerykański System Gospodarczy, SELA (1975)
Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej, ECOWAS (1975)
Wspólnota Gospodarcza Krajów Wielkich Jezior, CEPGL (1976)
Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku, APEC (1989)
Wspólnota Niepodległych Państw, WNP (1991)
Unia Europejska, UE (1993):
Europejska Wspólnota Węgla i Stali, EWWiS (1952 - 2002)
Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Euratom, Euratom (1958)
Wspólnota Europejska, WE, dawniej EWG (1958)
Unia Afrykańska, AU (2002)
Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu, NAFTA (1994)
Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, CEFTA (1993)
Środkowoamerykański Wspólny Rynek, CACM
Południowoafrykańska Konferencja Koordynacji Rozwoju, SADCC
Mercosur
wojskowo-polityczne:
Wspólnota Narodów (1929-1949 jako Brytyjska Wspólnota Narodów)
Liga Państw Arabskich, LPA (1945)
Organizacja Państw Amerykańskich, OPA (1948)
Organizacja Paktu Północnego Atlantyku, NATO (1949)
Rada Europy (1949)
Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku, ANZUS (1951)
Rada Nordycka (1952)
Unia Zachodnioeuropejska, WEU (1954)
Pakt Azji Południowo-Wschodniej, SEATO (1954-1977)
Pakt Antarktyczny (1959)
Układ Warszawski (1955 - 1991)
Organizacja Jedności Afrykańskiej, OJA (1963 - 2002)
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, OBWE (1973 jako KBWE)
Organizacje pozarządowe
Action Internationale Contre la Faim
Amnesty International
Greenpeace
Międzynarodowa Helsińska Federacja na rzecz Praw Człowieka
IETF
ISO
Internet Society
Lekarze Bez Granic
Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC)
Międzynarodowa Unia Fizyki Czystej i Stosowanej (IUPAP)
Międzynarodowa Federacja Piłkarska (FIFA)
Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna (IHO)
Oxfam
Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl)
Transparency International
World Watch
World Wide Web Consortium
organizacja międzynarodowa - forma współpracy międzynarodowej, wyróżniająca się posiadaniem stałych organów działających w imieniu organizacji. Według kryterium członkostwa dzielą się na:
-- organizacje międzyrządowe (IGOs - Intergovernmental Organizations), powstające na podstawie umowy międzynarodowej, których członkami są państwa;
-- organizacje pozarządowe (NGOs - Non-governmental Organizations), działające bez udziału rządów, zakładane przez osoby fizyczne i prawne pochodzące z różnych państw, na podstawie prawa o stowarzyszeniach państwa, w którym zarejestrowano statut organizacji.
Według kryterium geograficznego dzielą się na:
-- organizacje o charakterze powszechnym, tj. otwarte dla członków z wszystkich regionów świata, np. ONZ, Światowa Organizacja Handlu (WTO), Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl);
-- organizacje o charakterze regionalnym, dominujące liczebnie np. NATO, Unia Afrykańska, Organizacja Państw Amerykańskich;
-- istnieją także organizacje międzynarodowe, których członkostwo opiera się na pozageograficznych kryteriach, np. związkach kulturowych i historycznych (Commonwealth), religijnych (Organizacja Konferencji Islamskiej), poziomie rozwoju gospodarczego (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD), ukierunkowania gospodarki (Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową - OPEC).
Według kryterium zakresu celów dzielą się na:
-- organizacje wszechstronne (ONZ, OPA, Unia Afrykańska);
-- organizacje wyspecjalizowane, zajmujące się konkretnymi dziedzinami życia społecznego (np. Europejska Wspólnota Węgla i Stali), wśród których znajdują się organizacje wyspecjalizowane ONZ (np. Międzynarodowa Organizacja Pracy - ILO, Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury - UNESCO).
Do realizacji celów organizacji międzynarodowej powoływane są organy, których może być od kilku do kilkudziesiąt (np. ONZ, Unia Europejska), w każdej organizacji istnieją jednak 3 organy podstawowe: zgromadzenie (organ plenarny, składający się z przedstawicieli wszystkich członków, podejmujący najważniejsze decyzje), rada (organ wykonawczy realizujący postanowienia zgromadzenia i zajmujący się bieżącą działalnością) oraz sekretariat (organ administracyjny).
Za przyczynę powstawania organizacji międzynarodowych uważa się rewolucję przemysłową oraz towarzyszący jej rozwój nauki, techniki i komunikacji, które ułatwiły kontakty w skali międzynarodowej i spowodowały wzrost wymiany międzynarodowej, co stworzyło potrzebę trwałej współpracy na szczeblu międzynarodowym. Za pierwsze organizacje międzynarodowe uznaje się Centralną Komisję Żeglugi na Renie (założona w 1815 roku), Europejską Komisję Dunaju (1856), Międzynarodową Unię Telegraficzną (1865) i Powszechny Związek Pocztowy (1874). Liczba organizacji międzynarodowych wynosiła 213 w 1909 roku, w 1951 roku - 1078, w 1989 roku - 2754 i w kolejnych latach wzrosła gwałtownie osiągając obecnie liczbę ponad 60 tysięcy, z czego zdecydowaną większość stanowią NGOs. Do najbardziej znanych NGOs należą Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, Amnesty International, Greenpeace i Oxfam. Pomimo wzrostu roli NGOs nadal zdecydowanie większą rolę w życiu międzynarodowym pełnią organizacje międzyrządowe.
FIFA (fr. Fédération Internationale de Football Association, Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej) - międzynarodowa organizacja pozarządowa zrzeszająca 208 narodowych federacji piłki nożnej. FIFA organizuje światowe rozgrywki piłkarskie (turnieje olimpijskie, mistrzostwa świata kobiet i mężczyzn oraz grup młodzieżowych itp.) oraz ustala przepisy gry w piłkę nożną. FIFA jest nadrzędną organizacją wobec federacji regionalnych:
AFC - Azja
CAF - Afryka
CONMEBOL - Ameryka Południowa
CONCACAF - Ameryka Północna, Środkowa i Karaiby
OFC - Oceania
UEFA - Europa
FIFA została założona w Paryżu dnia 21 maja 1904 przez reprezentantów następujących krajów (federacji):
Francji (Robert Guérin, André Espir)
Belgii (Louis Muhlinghaus, Max Kahn)
Danii (Ludvig Sylow)
Holandii (Carl Anton Wilhelm Hirschmann)
Szwecji (Ludvig Sylow)
Szwajcarii (Victor E. Schneider)
hiszpańskiego klubu Madrid CF (André Espir)
Pierwsze międzynarodowe mecze towarzyskie miały miejsce już w XIX wieku, więc musiała powstać organizacja, która będzie to wszystko kontrolować. Główną rolę w przyszłej federacji chciała odgrywać federacja angielska, która powstała już w roku 1863. Carl Anton Wilhelm Hirschmann zaakceptował taką propozycję, jednak komitet wykonawczy Angielskiej Federacji Piłki Nożnej (FA) oraz Federacje Szkocji, Walii i Irlandii zwlekały z wydaniem opinii na ten temat. Francuz Robert Guérin oraz dziennikarz Matin stwierdzili, że dalsze oczekiwanie nie ma sensu. Po spotkaniu z belgijskim przedstawicielem Louisem Muhlinghausem ustalono, że FA nie będzie dyktowała warunków i rozesłano zaproszenia na spotkanie w sprawie kształtu przyszłej federacji, która miała być na wyższym poziomie niż FA.
Pierwszy statut FIFA określał następujące zasady:
uznanie federacji innych krajów
zakaz gry zawodników dla różnych narodów
ujednolicenie zasad rozgrywania meczów
każda federacja musiała zapłacić 55 FF na rzecz FIFA
przejęcie przez FIFA obowiązku nadzorowania meczów międzypaństwowych
Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna, International Hydrographic Organization (IHO) jest to pozarządowa organizacja międzynarodowa powołana w 1921. Organizacja ta jest efektem miedzynarodowych konferencji i kongresów, które obywały się już od roku 1889.
Każde państwo członkowskie IHO reprezentowane jest przez odrębne biuro hydrograficzne. Zwierzchnictwo nad wszystkimi oddziałami sprawuje Międzynarodowe Biuro Hydrograficzne z siedzibą w Monako. W zarządzie Biura zasiadają dyrektorzy wybierani spośród przedstawicieli krajów członkowskich.
Celem organizacji jest kontrolowanie działań hydrograficznych poszczególnych państw. Jej głównymi zadaniami są: zapewnianie bezpieczeństwa w nawigacji i ochrona środowiska morskiego. IHO prowadzi rozmaite akcje, w tym badania morskie, oraz wspiera kraje zrzeszone w ich przeprowadzaniu.
Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna wydaje biuletyn Limits of Oceans and Seas, w którym określa granice pomiędzy oceanami.