TEORIA BEZPIECZEŃSTWA WYKŁADY

BEZPECZEŃSTWO NARODOWE to ocena stopnia zaspokojenia podstawowych potrzeb ludzkich takich jak potrzeby istnienia, stabilności, tożsamości, dobrobytu. To zdolność narodu do ochrony jego wartości wewnętrznych przed zagrożeniami zewnętrznymi.

BEZPIECZEŃSTWO rzeczywisty stan stabilności wewnętrznej który odzwierciedla brak lub występowanie jakichkolwiek zagrożeń w normalnym funkcjonowaniu organów państwa oraz chroniony tez to państwo tryb życia obywateli.

ZDROWIE to dobrostan fizyczny, psychiczny....

TRIADA BEZPIECZEŃSTWA HIPOKRATESA

-choroba -chory -lekarz

STRATEGIA DZIAŁANIA w przypadku chorób kardiologicznych:

• zapobieganie

• przeciwdziałanie

• reagowanie

• leczenie (normalizowanie sytuacji pacjenta

STRATEGIA DZIAŁANIA w przypadku depresji:

• uspokojenie społeczeństwa emocjonalnie

WYPADKI DROGOWE:

• 1.5 miliona rocznie ofiar (w skali globalnej)

• CZYNNIKI składające się na wypadki komunikacyjne (trójkąt bezpieczeństwa)

Kierowca Samochód Infrastruktura

BADANIE PRZESTĘPCZOŚCI:

Kryminologia- nauka o przestępstwie i przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości i innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznych oraz o ich zapobieganiu a także o funkcjonowaniu systemu sprawiedliwości karnej.

Sprawca ofiara miejsce

Wiktimologia- nauka zajmująca się ofiarą oraz jej rolą w tym jak doszło do przestępstwa czyli rolą ofiary w genezie przestępstwa.

Kryminalistyka- nauka o taktycznych zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania wykrywania przestępstw.

Metoda

PEST- politologiczna, ekonomiczna, społeczna, technologiczna

Siła przeciwnika- iloczyn potencjału fizycznego i woli.

TYPOLOGIA STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA-

• wg koncepcji:

zapobiegania reagowania normalizowanie sytuacji

• wg roli:

• deklaratywna rzeczywista idealna

• wg metod prowadzących do zwycięstwa:

• pokonanie wyczerpanie zniszczenie

• wg sfer aktywności i środków strategicznych:

• dyplomatyczna ekonomiczna informacyjna militarna

• wg zasięgu

• całościowa

• wg treści

• działania -przygowotania

POJĘCIE TEORII NAUKOWEJ jest logicznie i rzeczowo powiązanych zasad, praw, hipotez, definicji, które teoretycznie wyjaśniają wskazaną jednoznacznie dziedzinę

Trzeba opracować plany działania (np. w przypadku wypadku drogowego: jednostki na miejscu, transport i przygotowanie szpitala.

Sut Su:

-rozpoznanie

-zaskoczenie

-manewr

-działania pośrednie

-presja psychologiczna

Clausewitz:

- zmasowanie

- cel

- ekonomia sił

- prostota

- zaskoczenie

- jedność dowodzenia

- ubezpieczenie

- ofensywa i manewr

Cykl strategiczny:

• zdefiniowanie interesów danego przedmiotu i określenie jego celów strategicznych

• ocena strategicznego środowiska

• sformułowanie koncepcji strategicznej

• określenie zasobów niezbędnych do realizacji tej koncepcji

Kluczowe kategorie:

• interes podmiotu

• środowisko

• strategiczne koncepcje

Środowisko:

- szanse

- wyzwania

- ryzyko

- zagrożenia

20% zagrożeń przeradza się na 80% skutków

Metoda burzy mózgów

Metoda delficka (składa się anonimowo pytanie do ekspertów, oni odpowiadają, opracowuje się to)

Rodzaje ryzyka:

• indywidualne i zbiorowe (ważna jest akceptacja społeczna ryzyka)

• katastroficzne i chroniczne (jak dojdzie do katastrofy wszyscy się uruchamiają, jak się skończą profity sprawa milknie)

Zagrożenia:

• indywidualne (lęki, obsesje, fobie, samobójstwa, uzależnienia itp.)

• społeczne

• bytu (brak wody, żywność, choroby w wyniku zagrożenia, urodzeń dzieci z wyraźną niedowagą)

• schronienia (bezdomność, mieszkania nieodpowiadające normą, mieszkanie niebezpiecznie położone- w strefach zalewowych)

• pracy (bezrobocie, nieprzestrzeganie BHP, mobbing)

• zagrożenia środowiska

• zdrowia (zagrożenie chorobami, zwiększona umieralnośc niektórych grup społecznych, zag epidemiologiczne i niepełnosprawnością)

• zagrożone dzieciństwo (dzieci porzucone, zaniedbane, ofiary przemocy, patologie)

• osamotnieniem (starsze osoby)

• ekonomiczne

• fizyczne

• rozwoju (dostęp do szkolnictwa)

• nagłe zagrożenia

• asymetryczne

Narcyzm sieciowy- wpisujesz haslo i dostajesz propozycje dla siebie

Metoda SWAT-mocne strony, słabe strony, szanse, zagrozenia

Środowisko bezpieczeństwa ZDEFINIOWAĆ

Zagrożenie asymetryczne:

• przestępczość zorganizowana

• cyberprzemoc

• dual use (substancje podwójnego stosowania)

• zwiększają siłę szkodliwego działania substancji

• obniżają odporność iluminacji (?)

• nadają czynnikom biec nielogicznym i toksynom odporność na skierwoanie wobec nich oddziaływanie profilaktyczne i leczenie

• zwiększają stabilność i zdolność rozpowszechniania tych czynników

• zwiększają wrażliwość na ich oddziaływanie

• Kultura polityczna

• Ogół postaw, wartości i wzorów zachowania dotyczących wzajemnych stosunków zachowania wzorów i obywateli

• Wiedza o polityce

• Znajomość faktów i zainteresowania nimi

• Umiejętność oceny sytuacji politycznych

• Emocjonalne zaangażowanie w życiu politycznym

• Uznane w społeczeństwie wzory zachowań politycznych

• Typy kultury politycznej:

• parafialna kultura polityczna - poddani wykazują całkowity brak zainteresowania systemem politycznym; charakterystyczna dla kultur politycznych prymitywnych plemion afrykańskich;

• poddańcza kultura polityczna - z silną orientacją skierowaną ku systemowi politycznemu i jego efektom, ale niską w stosunku do aktywnego w nim uczestnictwa;

• uczestnicząca kultura polityczna - gdzie obywatele czynnie zainteresowani są nie tylko tym, co system polityczny im daje, ale także tym, jak mogą w tym systemie uczestniczyć.

• Strategiczna

• Szkoła racjonalizmu

• Liberalizmu

• konstrukcjonizmu

• bezpieczeństwa

DEFINICJE STRATEGICZNE:

Zbiór ogólnych sądów, postaw i wzorców zachowań związanych ze strategią nuklearną, który osiągnął stan względnej stabilności.

Przekonania i założenia określająca przyjmowane zasady zachowań wojskowych w stosunkach międzynarodowych przede wszystkim dotyczących decyzji o podjęciu działań zbrojnych, preferencji co do sposobu sprowadzenia wojny, oraz dopuszczalnego poziomu ofiar podczas wojny

Utrwalone, przekazywane społecznie idee, postawy, tradycje, zwyczaje i preferowane metody, które są mniej lub bardziej specyficzne dla określonej, umiejscowionej politycznie wspólnoty bezpieczeństwa cechującej się wyjątkowym doświadczeniem historycznym.

ŹRÓDŁA KULTURY STRATEGICZNEJ:

Klimat, ludność, technologia, arsenał wojskowy, geografia, klimat, bogactwa materialne

ŻRÓDŁA POLITYCZNE:

Tradycja polityczna, ustrój, normy, instytucje rządzenia, polityka zagraniczna

ŹRÓDŁA EKONOMICZNE:

Potencjał gospodarczy, struktura gospodarki, aktywność międzynarodowa, zdolności narodowe

KULTUROWE:

Poczucia tożsamości, doświadczenia historyczne, mity i symbole, wiedza

NOŚNIKI KULTURY STRATEGICZNEJ:

Organizacje międzynarodowe, władze państwowe, elity, przywódcy, klasy, instytucje społeczne, sposób prowadzenia wojny, identyfikacja zagrożeń, golbalna kultura strategiczna, narodowe zasady strategiczne, zdolność przewidywania,

NIE BEZPIECZEŃSTWO DLA BEZPIECZEŃSTWA, ALE BEZPIECZEŃSTWO DLA ROZWOJU!!!

ODWRÓCONA PIRAMIDA BUDOWANIA POTENCJAŁU

Kluczowa wiedza o zarządzaniu bezpieczeństwem

Konwengercja wiedzy specjalistycznej

Zarządzanie umiejętnościami- diagnozowanie, metodyka zarządzania, umiejętność planowania, umiejętność organizowania, umiejętność kierwoania, umiejętność ewaluacji,

Kluczowe umiejętności przywódcze,

Przywództwo w praktyce

Dobre praktyki

Zarządzanie umiejętnościami

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA: Zbiór norm, wartości i przekonań,

BEZPIECZEŃSTWO ZDROWOTNE:

Jest nauką i sztuką zapobiegania chorobą, promowania zdrowia populacji i przedłużania życia poprzez zorganizowany wysiłek społeczeństwa:

ZDROWIE PUBLICZNE:

Zapobieganie epidemią i rozprzestrzenianiu się choroby

• Ochrona przed zagrożeniami środowiskowymi

• Zapobieganie zranieniom, urazom,

• Promowanie zdrowych zachowań

• Reagowanie na katastrofy naturalne i przeciwdziałanie ich skutkom

• Zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych

BEZPIECZEŃSTWO ZDROWOTNE jest osiągane, gdy państwo oraz jego obywatele są przygotowani do ochrony życia i zdrowia w warunkach normalnych i sytuacjach kryzysowych poprzez ustawiczne monitorowanie zagrożeń, prowadzenie odpowiedniej profilaktyki, podejmowanie niezbędnych działań w celu ratowania ludzi mienia i środowiska oraz zapewnienie poszkodowanym dostępu do odpowiednich ośrodków leczenia, takich jak centra urazowe, ośrodki leczenia oparzeń, ośrodki leczenia ostrych zatruć, centra rehabilitacyjne, centra pomocy psychologicznej. Przywracanie środowiska do stanu równowagi zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej, prawnej i nauki o bezpieczeństwie

CIMIC- (ang. Civil-Military Co-operation), oznacza współpracę cywilno-wojskową.

Interwencja humanitarna- udział wojska w celu zaprowadzenia porządku na rzecz przestrzegania norm i praw człowieka

Pomoc humnanitarna- działanie z zakresu logistyki, medycyny w celu poprawy jakości życia ludzi, którzy zostali dotknięci jakimś wydarzeniem

PIRAMIDA NA STRES:

Terapia

Terapia

W warunkach polowych

czasowe zwolnienie

z zadań i Debriefing -spotkanie prowadzone przez 24-72h po wydarzeniu

obowiązków Wojskowych psychologów lub

Inne przygotowane osoby

Odstresowująca odprawa w bezpiecznym miejscu po

Po operacji wykonaniu zadanie

Defusing- szczera rozmowa żołnierzy w tym samym dniu

z przełożonymi po każdej akcji

Samopomoc psychologiczna oraz wsparcie ze strony natychmiast

Kolegów, przełożonych i innych

HEMS- Śmigłowcowa Służba Ratownictwa Medycznego

Kształtowanie umiejętności sytuacyjnych

1. Pierwsza pomoc

1. Polska rada resuscytacji

2. Powiadamianie

1. CPR- centrum powiadamiana ratunkowego

3. Kwalifikowana PP medyczna i medyczne czynności ratunkowe

1. (8-10 minut w mieście, 15-20 minut poza miastem)

4. Transport

1. Zespoły podstawowe (2 ratowników medycznych)

2. Zespoły specjalistyczne (ratownicy, pielęgniarki i lekarz)

3. LPR

5. Szpitalny oddział ratunkowe (SOR)

Zadania systemu ratownictwa medycznego:

• Ujednolicony system łączności (1 numer ratunkowy)

Trójkąt

PP

Kwalifikowana PP

Medyczne czynności ratunkowe

Medycyna katastrof-

Medycyna ratunkowa-

Triage- podział poszkodowanych na grupy pierwszeństwa udzielenia pomocy (kolor czarny, czerwony, pomarańczowy, zielony)

Łańcuch zarządzania w przypadku katastrofy:

• Przyjęcie informacji i rozpoczęcie procedury powiadamiania

• Wysłanie odpowiednich jednostek ratunkowych

• Oznakowanie miejsca zdarzenia - 3 strefy (określa straż pożarna):

• Strefa gorąca- działania podejmują tylko ratownicy PSP

• Strefa ciepła- punkty pomocy medycznej, działają inni ratownicy

• Strefa zimna- ogólnodostępna. Na granicy tej strefy są punkty informacyjne

• Odpowiednie rozmieszczenie jednostek ratunkowych

• Pomoc medyczna

Etapy bezpieczeństwa

• Monitoring

• Przeciwdziałanie

• Reagowanie

• Normalizacja sytuacji

• Edukacja dla bezpieczeństwa

Wypadek masowy- liczba poszkodowanych jest tak duża, że przekracza możliwości udzielenia im pełnej pomocy medycznej dostępnej na miejscu przez przybyłe na miejsce zdarzenia służby ratownicze.

Akcją dowodzi dowódca pierwszej przybyłej ma miejsce wypadku straży pożarnej.

Koordynator medyczny- z urzędu wojewódzkiego (pełnią dyżury całą dobę)

Wydział bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego, powiadamiany jest wojewoda, starosta.

Planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie- zarządzanie katastrofą.

Kolejność działania służb ratowniczych

• Koordynacja

• Ratownictwo PSP

• Ratownictwo medyczne

• Identyfikacja ofiar

• Pomoc psychologiczna

Ratownictwo górskie

• Bieszczadzka

• Podhalańska

• Tatrzańska

• Beskidzka

• Karkonoska

• Wałbrzysko- kłodzka

• Krynicka

Sektory ratownictwa górskiego

• Ścianowe

• lawinowe,

• z powietrza,

• jaskiniowe

WOPR (wody śródlądowe) i Morska grupa poszukiwawczo- ratownicza (Gdynia)- brzegowe i śródlądowe

Ratownictwo górnicze

Ratownictwo lotnicze

Książka ratownictwo

• LPR Robert Gałązkowski str. 37

• Medycyna katastrof i ochory zdrowia publicznego J. Konieczny str. 230

• Stres a wczesna interwencja kryzysowa 349

• PSP w krajowym sys. Ratowniczo- gaśniczym 367

• TOPR 454

• Morska służba … 468

• bezpieczeństwo jądrowe w PL 354

MEDIA A ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE

Zagrożenia XXI wieku

• Kryzys organizacji międzynarodowych

• Przestępczość zorganizowana

• Wojna informacyjna

• Postęp technologiczny

• Zagrożenia epidemiami (AIDS)

• Zagrożenia asymetryczne

• Globalna współzależność ekonomiczna

• Zderzenie cywilizacji

• Broń masowego rażenia

• Globalne ocieplenie/ katastrofy ekologiczne

• Wzrost populacji/ ograniczenie zasobów

Dziennikarstwo online- medium o wzrastającym znaczeniu dla całego systemu informacyjnego. Dostarcza ono informacji, podobnie jak najlepsze dzienniki i magazyny drukowane chociażby dlatego, że wiele stron internetowych to ich mniej lub bardziej szczegółowe wersje, a jednocześnie stwarza szansę wydatnego poszerzenia funkcji.

Plan działania

• Wyznacz rzecznika prasowego lub zespół współpracujący z mediami

• Przygotuj kanał, którymi będą przekazywane informacje

• Powiadom wszystkich, kto jest odpowiedzialny za przekaz informacji

• Opracuj metodę sprawnego kontaktowania się z mediami

Plan działania- krok po kroku

• Opanuj sytuację

• Zawsze na pierwszym miejscu ratuj ludzi, później dobra

• Zanalizuj sytuacje

• Zbierz informacje

• Kto, co, gdzie, kiedy, dlaczego, jak, co dalej

• Powiadom o kryzysie

• Podaj mediom jak najwięcej informacji zanim zdobędą je z innych źródeł

• Media oczekują: pełnej informacji dotyczącej przyczyn i skutków kryzysu, podjętych działań oraz regularnych bieżących komunikatów

• Stań naprzeciw mediom

• Unikanie lub ignorowanie mediów może pogorszyć sytuację

• Bądź opanowany

• Słowa potwierdzaj zachowaniem

• Używaj jasnego, nieskomplikowanego języka

• Pamiętaj, że liczy się pierwsze wrażenie

• Szczerość i zaangażowanie robią dobre wrażenie

• Sprawdź ile możesz potwierdzić

• Nie wszystkie informacje mogą być ujawnione

• Nie wszystkie informacje są warte przekazania

CYKL POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH

Reagowanieodbudowaprzygotowaniezapobieganie

Odbudowa jest końcową fazą cyklu zarzązdania krzyzysowego. Odbudowę kontynuuje się, aż wszyststkie elementy wrócą do stanu poprzedniego albo lepszego niż poprzedni. Odbudowę dzieli sięna któtkoterminową i długoterminową.

Krótoterminowa polega na przywróceniu systemów niezbędnych do życia do minimalnych standardów operacyjnych.

Odbudowa długoterminowa może trwać wiele lat, aż do kompletnej odbudowy całego obszaru dotkniętego katastrofą. Jednocześnie odbudowa ta powinna być realizowana.

Zarządzanie kryzysowe- ZADANIA:

• Ratownictwo

• Łączność

• Transport

• Informacja i planowanie

• Pomoc medyczna

• Pomoc społeczna

• Ochrona środowiska

• Wsparcie logistyczne

• Zabezpieczenie inżynieryjne

• Wyżywienie zaopatrzenie w energię

• Porządek i bezpieczeństwo

Dowództwo

PLAN

Kontrola komunikacja

Dobry plan:

• Sprawia, że ludzie robią co potrafią najlepiej

• Zapewnia gładką interakcję

• Zapewnia jednolite słownictwo, interfejs komunikacyjny

• Zapewnia szkolenie, działania praktyczne, ocenę przegląd

• Określenie, co należy zrobić, ale…

Większe zdarzenie

• Nie można opanować zasobami lokalnymi

• Duża liczba pacjentów

• Specjalny rodzaj zagrożenia

• Chemiczne

• Radiologiczne

• Biologiczne

• Trudne warunki ratunkowe

• Ograniczone zasoby

• Zrobić jak najwięcej dobre go dla jak największej liczby osób

• Kontrola reakcji

• Kontrola leczenia

• Kontrola transportu

Sukces zależy od:

• Wiedzy co jest potrzebne

• Wiedzy co jest dostępne

• Dopasowania potrzeb/zasobów

Jakie zagrożenia

• Zagrożenie bytu związane z brakiem dostępu do wody i żywności, z chorobami z wyniku niedożywienia lub z dziećmi urodzonymi ze znaczną niedowaga

• Schronienia: związane ze skrajnym przypadkiem bezdomności lub mieszkanie które nie odpowiada normą sanitarnych

• Pracy: długotrwałe bezrobocie, ryzyko związane z utrą pracy, choroby zawodowe, wypadki w pracy

• Środowiska: jakość środowiska, życie na obszarze zanieczyszczonym lub o dużym hałasie

• Zdrowia: zagrożenie chorobami, brak dostępu do opieki medycznej

• Trudne dzieciństwo: dzieci zaniedbane, porzucone

• Osamotnienie: brak relacji, wsparcia w rodzinie

• Ekonomiczne: ubóstwo, brak zabezpieczenia materialnego w przypadku określonych zdarzeń losowych

• Fizyczne: wzrost przestępstw przeciwko zdrowiu, przemoc, zagrożenia terroryzmem

• Związane z rozwojem: niski poziom kształcenia, brak dostępu do kultury, brak kształcenia, zacofanie kulturalne

Koncepcja human security: (bezpieczeństwo jednostki ludzkiej)

• Freedom from want

• Freedom from fear

• Raport ONZ ds. rozwoju

• Bezpieczeństwo jednostki to: bezpieczeństwo ekonomiczne, żywnościowe, zdrowotne, ekologiczne, osobiste, społeczne i polityczne

Kryteria konieczne do podjęcia interwencji humanitarnej:

• Zagrożenia bądź przypadek łamania praw człowieka na dużą skalę

• Jasne i obiektywne dowody na zaistnienie tego zagrożenia

• Rząd danego państwa nie chce bądź nie może podjąć kontr działań

• Sytuacja wymaga pilnego działania

• Użycie siły powinno nastąpić tylko w przypadku braku innych sposobów rozwiązania problemu

• Cel został jasno wytłumaczony społeczności międzynarodowej

• Cel jest ograniczony do zaprzestania naruszania praw człowieka

• Akcja jest wspierana przez tych do których jest skierowana

• Istnieje wsparcie państw regionu

• Istnieje duże prawdopodobieństwo sukcesu

• Powinno nastąpić zaplanowane przejście do fazy odbudowy pokonfliktowej

• Użycie siły powinny być proporcjonalne do zamierzonych celów

• Międzynarodowe prawo wojenne powinno być przestrzegane w czasie całej akcji

Koncepcja human security

• Freedom from want

• Dreedom from wear

• Raport ONZ ds. rozwoju 1994

• Bezpieczeństwo jednostki to: bezpieczeństwo ekologiczne

Znaczenie żywności

• Żywność- najważniejszy produkt ludzkości

• Food first- najpierw żywność

• Podstawa egzystencji człowieka

• Na zdobywaniu (zaopatrywaniu się) żywności skoncentrowana jest większość uwagi większości ludzi na świecie

• W większości krajów wydatki na żywność stanowią ponad połowę wydatków gospodarstw domowych. W Polsce ten wskaźnik wynosi 26%

Bezpieczeństwo żywnościowe (food security)- stworzenie warunków do zapewniania ludności danego kraju (czy innej jednostki terytorialnej, np. UE) dostarczenia odpowiedniej ilości i jakości produktów żywnościowych

Bezpieczna żywność (food safety)- zapewnienie ze konsumowana żywnośc nie zawiera substancji szkodliwych dla zdrowia człowieka (pozostałości DDT, dioksyn, antybiotyków, szkodliwych barwników)

O bezpieczeństwie żywnościowym możemy mówić, gdy wszystkie osoby w każdym czasie mają ekonomiczny, społeczny i fizyczny dostęp do wystarczającej ilość żywności bezpiecznej i pożywnej, takiej, która zaspokaja ich potrzeby żywieniowe i ich preferencje w tym zakresie i pozwala prowadzić aktywny, zdrowy tryb życia.

Zagrożenia zwyczajne- w następstwie emisji różnych substancji

Zagrożenia nadzwyczajne- klęski żywiołowe, awarie, katastrofy,

Rozpatrywanie podmiotowe tak rozumianego pojęcia bezpieczeństwa ekologicznego umozliwia wydzielenie jego składowych

Bezpieczeństwo biologiczne- zabezpieczenie ludzi przed chorobami, zwłaszcza epidemiami, głodem i niedoborem wody, ochrona ludzi przed negatywnymi czynnikami wynikającymi z naruszenia funkcjonowania żywej przyrody, lub celowego wykorzystania czynników i procesów przyrodniczych przeciwko człowiekowi.

---