Antygeny układu ABO i Rh
Antygeny grupowe AB0 to substancje znajdujące się w błonie komórkowej erytrocytów. Pod względem chemicznym są one polisacharydami. Wyróżnia się substancje grupowe A, B oraz H. Na tej podstawie możemy wyróżnić 6 grup krwi: A1, A2, B, A1B, A2B, O
Układ Rh: wyróżniamy krew Rh - dodatnią i Rh - ujemną. O kwalifikacji krwinek do jednej lub drugiej grupy decyduje obecność (lub brak) antygenu D. Oprócz antygenu D, grupa Rh kodowana jest jeszcze przez 40 innych antygenów, ale nie odgrywają większej roli. Osoby nie posiadające na krwinkach antygenu D wytwarzają przeciw niemu przeciwciała anty-D, jest to główna przyczyna konfliktu serologicznego
Hemoglobina - budowa i czynności
Hgb to czerwony barwnik krwi, zawarty w ercs, którego zasadniczą funkcją jest przenoszenie tlenu - przyłączanie go w płucach i uwalnianie w tkankach. W kapilarach płuc hemoglobina po połączeniu się z tlenem przybiera postać oxyhemoglobiny (krew utlenowana, tętnicza), która następnie krążąc po całym organizmie roznosi tlen do wszystkich tkanek. Hgb jest białkiem złożonym z grupy prostetycznej zwanej hemem, pochodnej porfiryny złączonej z atomem dwuwartościowego Fe i białka prostego - globiny
Funkcje krwi krążącej
tworzy środowisko wewnętrzne ustroju, transportuje do tkanek tlen pobierany w płucach i odprowadza z tkanek do płuc dwutlenek węgla; transportuje substancje odżywcze wchłaniane w przewodzie pokarmowym, substraty przemian komórkowych uwalniane do krwi w różnych tkankach oraz witaminy i hormony; odprowadza do narządów wydalniczych (nerek, gruczołów potowych i jelit) zbędę lub szkodliwe substancje chemiczne; pełni ważne funkcje obronne dzięki zawartym w niej enzymom rozkładające różne substancje chemiczne przez działanie przeciwciał oraz dzięki właściwościom fagocytarnym - krwinek białych, krążenie krwi umożliwia wyrównanie tempa w ustroju, spełnia zatem ważną role w regulacji ciepłoty ciała.
Rola witamin w krwiotworzeniu
Witamina B6 pomaga organizmowi w gospodarce żelaza oraz uczestniczy w procesach krwiotwórczych; Witamina B12 warunkuje rozwój i dojrzewanie erytrocytów, przeciwdziała niedokrwistości ; Witamina C ułatwia wchłanianie żelaza niehemowego obecnego w produktach roślinnych, co zwiększa jego dystrybucję do szpiku kostnego, gdzie zachodzi produkcja elementów krwi; Witamina K - utrzymuje prawidłowe stężenie czynników krzepnięcia krwi
Białka osocza, procesy odpornościowe
Białka osocza: albuminy (pełnią funkcje transportową, mają zdolność wiązania wody, są materiałem energetycznym), globuliny (pełnią funkcję transportową i obronna, utrzymiją ciśnienie koloidoosmotyczne krwi), fibrynogen (przekształcany jest w fibrynę współtworząc skrzep), immunoglobuluny - specyficzny rodzaj białek wydzielanych przez kom. plazmatyczne, które maja zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów; jako część ukł. odpornościowego odgrywają zasadniczą rolę w obronie org. przed bakteriami i pasożytami. Dzielą się na 5 klas: IgG - najważniejsze w walce z infekcją, warunkują odporność organizmu, IgA - obecne we wszystkich wydzielinach, chronią śluzówki, IgM - jako pierwsze pojawiają się w czasie choroby, IgE - ich ilość rośnie w odpowiedzi na alergen, a także w zakażeniach pasożytami, IgD - przenosi subst. z krwi i aktywuje działanie przeciwalergiczne
Hemostaza i homeostaza - wyjaśnij pojęcia
Homeostaza - to zdolność do utrzymania stanu równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne Zasadniczo sprowadza się to do równowagi płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych. (utrzymanie ciepłoty ciała, ciśnienia krwi, osmolarności, pH, objętości płynów ustrojowych, stężenia różnych składników chemicznych np. glukozy itp.) funkcją sterującą jest ukł hormonalny i dokrewny
Hemostaza - całokształt mechanizmów zapobiegających wypływowi krwi z naczyń krwionośnych - proces krzepnięcia (zarówno w warunkach prawidłowych, jak i w przypadkach ich uszkodzeń), a zarazem zapewniających jej przepływ w układzie krwionośnym.
Etapy hemostazy:1 - Utworzenie przez płytki krwi czopu oraz skurczu naczyń krwionośnych, 2 - Wytworzenie z fibrynogenu skrzepu krwi.
Wydolność fizyczna - definicja, czynniki wpływające na jej wartość
Wydolność fizyczna - jest to zdolność do wykonywania maksymalnych wysiłków przy wysokiej sprawności fizjol. mechanizmów zapewniających adaptacje ustroju podczas pracy i szybki powrót do stanu wyjściowego podczas odpoczynku. Wydolność ustroju to zdolność organizmu do wykonywania wysiłków z zaangażowaniem dużych grup mięśniowych bez zmiany homeostazy (równowagi kwasowo-zasadowej) organizmu. Wydolność zależy od sprawności układu sercowo-naczyniowego w pompowaniu krwi oraz dostarczania tlenu do każdego miejsca w organizmie.
Rola układu nerwowego współczulnego podczas wysiłku
Jest on aktywny w czasie stresu i powoduje następujące reakcje organizmu: wzmożone wydzielanie gęstej śliny, szybsza praca serca, zwiększenie dostawy glukozy do mięśni i mózgu przez rozkład glikogenu w wątrobie, rozszerzenie źrenic, stroszenie włosów, wydzielanie potu na dłoniach, rozkurcz mięśnia wypieracza moczu i jednoczesny skurcz mięśnia zwieracza cewki moczowej (trzymanie moczu), pobudzenie nadnerczy do produkcji adrenaliny (hormonu walki), wzmaga skurcz mięśni gładkich, podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi poprzez zwężenie naczyń krwionośnych, rozszerzenie mięśni oskrzeli w płucach. Po zniknięciu zagrożenia, układ ten wyłącza się, a efekty jego pobudzenia są likwidowane przez układ przywspółczulny
Czynności układu krążenia krwi podczas wysiłku
Wysiłek fizyczny posiada znaczący wpływ na reakcję układu krążenia (częstość skurczów serca, HR) czyli zwiększenie tempa przepływu ilości krwi przez mięśnie, płuca, skórę, a zmniejszenie przez nerki, wątrobę i narządy trzewne. Wzrasta objętość minutowa serca - zwiększa się częstość skurczów (pompa mięśniowa) i objętość wyrzutowa serca (ciśnienie tętnicze skurczowe zwiększa się , rozkurczowe nieznacznie) z równoczesnym pogłębieniem oddechów (pompa oddechowa). W wyniku treningu rośnie również objętość krwi krążącej (osocza), zwiększenie stęż. Hgb, ubytek żelaza, a po treningach wysokogórskich wzrasta ilość Hgb we krwi.
Budowa mięsni szkieletowych
Mięśnie szkieletowe (poprzecznie prążkowane) zbudowane są z długich, cylindrycznych komórek, posiadających wiele jąder. Widoczne jest na nich poprzeczne prążkowanie wynikające z naprzemiennego występowania różnego rodzaju włókienek. Skurcz tych mięśni następuje szybko i trwa krótko. Szybko również następuje zmęczenie. Działanie ich podlega naszej woli. Mięśnie te są przyczepione do kości szkieletu i dzięki nim możemy aktywnie się poruszać.
Rodzaje skurczu mięśni
skurcz pojedynczy - występuje, gdy w postaci fali depolaryzacyjnej dotrze do mięśnia impuls pojedynczy. Powstawanie licznych skurczów pojedynczych wymaga, żeby odstępy pomiędzy pobudzającymi je impulsami były większe od czasu trwania pojedynczego skurczu.
skurcz tężcowy niezupełny - mamy z nim poczynienia, gdy w trakcie rozkurczania mięśnia dotrze do niego kolejny, wywołujący skurcz impuls a potem ponownie w fazie jego rozkurczu przesłany zostanie następny impuls elektryczny i tak dalej. Wymagane jest, aby seria tych impulsów działała z częstotliwością minimalnie większa niż maksymalny czas skurczu pojedynczego. Wtedy kolejne impulsy przypadają na fazę rozkurczu.
skurcz tężcowy zupełny - mamy z nim docenienia, kiedy częstotliwość impulsów pobudzających uniemożliwia mięśniowi nawet częściowe rozkurczenie się. Pozostaje on wtedy w stanie stałego skurczu, którego wykres przypomina kształtem bardzo wydłużony skurcz pojedynczy.
skurcz kloniczny - seria szybkich skurczy mięśnia lub poszczególnych jego części np. dreszcze
Typy skurczów w zależności od typu umocowania:
skurcz izotoniczny, - gdy jeden z zaczepów jest przymocowany a drugi nie ma żadnego mocowania, czyli mięsień niczego nie ciągnie. Stan napięcia pozostaje pomimo skurczu bez zmian.
skurcz izometryczny, - w którym długość mięśnia nie zmienia się, natomiast napięcie rośnie.
skurcz auksotoniczny, - w tym typie skurczu początkowy mięsień będzie angażował kolejne elementy kurczliwe, tak że napięcie będzie wzrastało pomimo braku zmiany długości. W momencie, gdy moc pozwoli na pokonanie ciężaru, do którego ten miesień jest przyczepiony zacznie się on skracać, pomimo że napięcie nie będzie już rosło.
Synapsa nerwowo - mięśniowa
Synapsa jest połączeniem czynnościowym w którym impuls nerwowy jest przekazywany z jednej komórki na drugą, składa się z 3 części: część presynaptycznej (pęcherzyki synaptyczne - neuroprzekaźniki, mitochondria, lizosomy, SER); szczelina synaptyczna i część postsynaptyczna (receptory, kanały jonowe). Ze względu na sposób przekazywania i charakter bodźców synapsy dzielimy na: chemiczne i elektryczne, a ze względu na lokalizacje: aksonowo - dendrytyczne, aksonowo - somatyczne, aksonowo - aksonalne
Podział hormonów wg. budowy chemicznej
hormony steroidowe (kortyzol, aldosteron)
pochodne aminokwasów (adrenalina, dopamina)
polipeptydy (insulina, oksytocyna)
Wymień przykładowe 5 hormonów sterydowych
testosteron, estradiol, progesteron, kortyzol, aldosteron;
Jakie hormony zaliczysz do katecholamin
adrenalina, noradrenalina, dopamina
Wymień 3 przykłady hormonów białkowych
oksytocyna, insulina, kortykotropina, sekretyna, angiotensyna
Jaką budowę chemiczną mają hormony dokrewne trzustki
Glukagon, somatostatyna - hormony peptydowe, zbudowane z aminokwasów; insulina - hormon białkowy
Do jakiej grupy zaliczysz hormony dokrewne trzustki
hormony peptydowe
Do jakiej grupy zaliczysz hormony rdzenia nadnerczy
neuroprzekaźniki
W jakim narządzie wytwarzane są estrogeny i progesteron
w jajnikach
Które z wymienionych hormonów zaliczysz do wydzielanych przez przysadkę: somatotropina, tyroksyna, wazopresyna, aldosteron, ACTH, ADH
Jak działa insulina na poziom glukozy we krwi
zwiększa transport glukozy do wnętrza komórek, co obniża poziom glukozy we krwi.
Rola hormonów dokrewnych trzustki
insulina - zmniejsza stężenie glukozy we krwi
glukagon - zwiększa stężenie glukozy we krwi
somatostatyna - hamuje wydzielanie insuliny oraz hormonu wzrostu
Budowa serca
Serce człowieka dzieli się na część lewą i prawą. W każdej z tych części wyróżniamy przedsionek oraz komorę. Pomiędzy prawym przedsionkiem, a prawą komorą znajduje się zastawka trójdzielna. Pomiędzy lewym przedsionkiem, a lewą komorą znajduje się zastawka dwudzielna. Zastawki półksiężycowate zlokalizowane są pomiędzy komorami a tętnicami. Do przedsionka prawego uchodzą żyły główne, do lewego — płucne; z lewej komory odchodzi tętnica główna, czyli aorta, rozpoczynająca krwiobieg wielki, z prawej komory — pień tętnic płucnych, rozpoczynający krwiobieg mały, płucny. W budowie ściany serca wyróżniamy 3 warstwy: wsierdzie - wew., śródsierdzie, nasierdzie - zew.
Rola aparatu zastawkowego w czynności serca
Zastawki otwierają się tylko w jedna stronę. Przedsionkowo - komorowa lewa i prawa zamykają drogę wsteczną krwi w kierunku przedsionków. Zastawka pnia płucnego pozwala na swobodne przejście krwi do tętnicy podczas skurczy komory, zamyka powrót do komory w czasie jej skurczu.
Układ bodźco - przewodzący
Tkanka rozrusznikowa serca jest specyficznym rodzajem tkanki mięśniowej i tworzy w sercu określone struktury nazwane układem przewodzącym serca. W skład tego układu wchodzą: węzeł zatokowo - przedsionkowy, pęczki międzywęzłowe, węzeł przedsionkowo - komorowy, pęczek przedsionkowo - komorowy, miocyty układu przewodzącego (włókna Purkinjego).
Potencjały czynnościowe powstające w węźle przedsionkowo - komorowym rozchodzą się na miesień przedsionków, obejmując prawy i lewy przedsionek i jednocześnie przenoszone są za pośrednictwem pęczków międzywęzłowych do węzła przedsionkowo - komorowego. Z tego węzła depolaryzacja przewodzona jest pęczkiem Hisa i jego odnogami, aż wreszcie za pośrednictwem włókiem Purkinjego dociera do mięśnia komór.
Rola układu autonomicznego w czynności serca
Autonomiczny układ nerwowy - część współczulna - przyspiesza czynność serca, zwiększa siłę skurczu, układ przywspółczulny spowalnia czynność serca. Zwiększone napięcie układu przywspółczulnego (nerw błędny) działa hamująco na serce. Ośrodek pobudzający działa poprzez nerwy współczulne. W warunkach spokoju istnieje przewaga nerwu błędnego. Baroreceptory (czujniki ciśnienia) pobudzają część hamującą ośrodka sercowego. Wzrost ciśnienia jest powodem zwolnienia czynności serca.
Tony i szmery serca
Tony serca: ton pierwszy - jest tonem niskim o częstotliwości 25 - 45 Hz, a czas jego trwania wynosi 0,15 sek. Występuje na początku skurczu komór i jest wynikiem drgań wywołanych nagłym zamknięciem zastawek przedsionkowo c- komorowych. Ton drugi - jest krótszy od pierwszego tonu (0,12 sek) i ma wyższą częstotliwość 50 Hz. Występuje po zakończeniu skurczu komór, a wywołują go drgania zamykających się zastawek półksiężycowatych aorty i tetnicy płucnej.
Szmery serca: W prawidłowych warunkach przepływ krwi jest liniowy, nieburzliwy, i nie jest źródłem dźwięków. Do głównych przyczyn szmerów serca należą: niedomykalność zastawek przedsionkowo - komorowych, niedomykalność zastawek półksiężycowatych aorty i pnia płucnego, zwężone ujście aorty lub pnia płucnego, ubytki w przegrodzie międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej
Objętość wyrzutowa serca - pojemność minutowa
Objętość wyrzutowa serca - jest to objętość krwi wytłoczona przez jedną z komór serca podczas jej skurczu. U dorosłego mężczyzny objętość krwi wytłoczonej przez komorę podczas skurczu wynosi około 70-75 ml. Objętość wyrzutowa serca jest zależna od kilku czynników , do których zalicza się między innymi : ciśnienie tętnicze, kurczliwość komór, objętość krwi w komorze na początku jej skurczu. Na częstość skurczów serca wpływa min. autonomiczny układ nerwowy - współczulny przyspiesza czynność serca, przywspółczulny zwalnia ją.
Pojemność minutowa - jest to pojemność krwi wytłoczonej przez jedną z komór w czasie jednej minuty. Pojemność minutową oblicza się mnożąc objętość wyrzutową przez liczbę skurczów w czasie jednej minuty.
Powrót żylny, czynniki wpływające na jego wielkość
Pojemność żył, zdolność zył do zmainy objętości, napięcia ścian żylnych i ich zdolność do kurczenia się, pompa mięśniowa - działa dzięki skurczom mięśni szkieletowych, pompa oddechowa - w czasie wdechu ciśnienie w klatce piersiowej obniża się, istniejący gradient ciśnień
Wartości prawidłowe ciśnienia tętniczego krwi
80/120 mmHg
Rola naczyń włosowatych
W obrębie naczyń włosowatych zachodzi cała wymiana związków pomiędzy krwią i wszystkimi tkankami na zasadzie dyfuzji, filtracji i resorpcji. Na poziomie naczyń włosowatych dokonują się zasadnicze funkcje krwi: aprowizacyjna - dostarczanie tlenu i subst. Odżywczych, soli mineralnych, witamin itp., oczyszczająca - wydalanie z tkanek różnych metabolitów i bezużytecznych produktów przemiany materii, termoregulacyjna- stabilizacja ciepłoty ciała, koordynacyjna - dostarczanie komórkom hormonów i innych biologicznie czynnych substancji
Chłonka i jej powstawanie
Limfa (chłonka) to jeden z płynów ustrojowych o składzie zbliżonym do składu osocza krwi, zawierający krwinki białe zwale limfocytami. Powstaje z krwi w wyniku jej przesączenia przez naczynia włosowate do otoczenia i stąd przepływa do naczyń włosowatych chłonnych oraz dalej do większych naczyń chłonnych (limfatycznych). Dzięki krążenia chłonki składniki odżywcze docierają tam, gdzie nie dochodzą naczynia krwionośne. Chłonka pośredniczy w wymianie składników między krwią a tkankami, w wyniku czego roznosi po organiźmie monocyty i limfocyty, uczestniczące w mechanizmach obronnych organizmu, oraz bierze udział w procesach wchłaniania substancji pokarmowych (głównie produktów rozpadu tłuszczu).
Trawienie i wchłanianie węglowodanów
Rozpoczyna się po wprowadzeniu pokarmu do jamy ustnej. W ślinie znajduje się alfa amylaza, która rozczepia częściowo skrobie i hydrolizuje jej wiązanie glikozydowe. Właściwy proces trawienia węglowodanów rozpoczyna się w dwunastnicy. Sok XII - czy zawiera amylazę pochodzenia trzustkowego, która rozkłada wielocukry i produkty ich częściowego rozkładu czyli dekstryny. W jelicie cienkim zachodzi proces trawienia oligosacharydów oraz resorpcji czyli wchłaniania cukrów prostych. W błonie komórkowej jelita znajdują się mikrokosmki, które zwiększają powierzchnię resorpcyjną komórki i zawierają enzymy, które rozkładają oligosacharydy.
Trawienie i wchłanianie białek
Trawienie białek rozpoczyna się w żołądku poprzez działanie HCl i pepsyny i kontynuowane jest w XII-cy, do której przedostają się przewodem trzustkowym. Kw. Solny produkowany przez kom. Okładzinowe błony śluzowej żołądka denaturuje białka. W wyniku tego procesu łańcuchy polipeptydowe ulegają wyprostowaniu i są bardziej podatne na działanie enzymów proteolitycznych (proteaz). Białka są rozkładane do aminokwasów i z krwią transportowane do wątroby.
Trawienie i wchłanianie lipidów
Spożyte tłuszcze są hydrolizowane już w żołądku przez lipazę żołądkową. Lipaza rozszczepia wiązania estrowe. Dalsze etapy trawienia spożytych tłuszczów mają miejsce w jelicie cienkim. W dwunastnicy lipaza trzustkowa rozkłada tłuszcze do mono- i diglicerydów oraz do glicerolu i kwasów tłuszczowych. W trawieniu tłuszczów niezmiernie istotna jest żółć, która zmniejszająca napięcie powierzchniowe tłuszczów, pod jej wpływem tłuszcze ulegają rozbiciu na drobne kropelki, dzięki jej składnikom kwasy tłuszczowe zawarte stają się kwasami choleinowymi rozpuszczalnymi w wodzie, co ułatwia ich wchłanianie z jelit do krwi.
Tłuszczowce nie są w całości hydrolizowane do glicerolu oraz kwasów tłuszczowych. Część z nich pod wpływem żółci jest zemulgowana na chylomikrony, które przenikają z jelit do krwi. Następnie chylomikrony przepływają żyłą wrotną do wątroby, gdzie następuje rozszczepienie tłuszczów na alkohol i kwasy tłuszczowe. Część lipidów ulega resyntezie w ściankach enterocytów jelit do tłuszczów, w tej postaci jest transportowana do krwi, następnie w wyniku reakcji z acylo-koenzymem A przez powstają triglicerydy. Spożyty cholesterol jest estryfikowany w jelitach przy udziale esterazy cholesterolowej.
Wchłanianie wapna i żelaza
Transport wapnia przez ścianę jelita nasilany jest w obecności aminokwasów, białek mleka, witaminy D oraz laktozy, z kolei wchłanianie wapnia hamują kwasy tłuszczowe nasycone, fityniany oraz błonnik. Wchłanianie żelaza ułatwia: witamina C, oraz dodatek produktów mięsnych, natomiast hamują: fityniany, błonnik, fosforany, tanina, kazeina, białka serwatkowe oraz niektóre składniki mineralne jak wapń, mangan, miedź i cynk.
Obecność wapnia zmniejsza wchłanianie żelaza.
Wchłanianie witamin
Witaminy są to organiczne składniki pokarmowe, które nie dostarczają energii ani budulca dla nowo tworzących się komórek. S a jednak niezbędne dla funkcjonowania organizmu. Głównym źródłem witamin w pokarmie człowieka są rośliny, bądź pokarmy pochodzenia zwierzęcego, w których witaminy są syntetyzowane. Dzielimy je na rozpuszczalne w tłuszczach i w wodzie.
Wchłanianie elektrolitów
Czynności ruchowe i wydzielnicze jamy ustnej
W jamie ustnej dochodzi do pierwszej modyfikacji pokarmu: żucia, miażdżenia, mieszania ze śliną oraz jego nawilżania i częściowego trawienia. Tym celom służą zęby, język i wydzielające ślinę gruczoły - ślinianki przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe. Główną funkcją śliny jest nawilżanie jamy ustnej i spożywanych suchych pokarmów, ułatwienie ich połykania, wypłukiwanie z jamy ustnej resztek pokarmów oraz na jej działaniu bakteriobójczym. Ponadto zawarty w ślinie enzym, nazywany amylazą, trawi skrobię, rozkładając ją na cukry proste. Pokarm rozdrobniony w jamie ustnej i zmieszany ze śliną zostaje uformowany w kęs, który za pomocą języka dostaje się do gardła, a stąd przez przełyk do żołądka.
Czynności ruchowe i wydzielnicze żołądka
Główną funkcją żołądka jest trawienie i transport pożywienia (funkcja mechaniczna i chemiczna). Po przyjęciu pokarmu czynność skurczowa żołądka umożliwia mieszanie, rozdrabnianie i w końcu przesuwanie małych porcji treści pokarmowej do jelita cienkiego. Pokarm zostaje rozbity na miazgę pokarmową i przesycony sokiem żołądkowym zawierającym enzymy: pepsynę, katepsynę, podpuszczkę i kwas solny. Przy udziale enzymów odbywa się w żołądku trawienie białek. Kontynuowane jest także trawienie cukrów rozpoczęte w jamie ustnej. Komórki okładzinowe żołądka wydzielają oprócz kwasu solnego tzw. czynnik wewnętrzny Castle´a, który wiąże się z witaminą B12 i umożliwia jej wchłanianie w jelicie krętym.
Hormony żołądkowo -jelitowe
grupa hormonów peptydowych wydzielanych przez komórki gruczołowe błony śluzowej jelit, regulują wydzielanie gruczołów zewnątrzwydzielniczych przewodu pokarmowego (wątroby, trzustki, gruczołów żołądkowych i jelitowych) oraz motorykę żołądka i jelit; do tych hormonów zaliczane są cholecystokinina, gastryna, sekretyna, somatostatyna, glicentyna, motylina, peptyd hamujący czynności żołądka, wazoaktywny peptyd jelitowy.
Trzustka i jej znaczenie w trawieniu i wchłanianiu
Trzustka jest gruczołem wytwarzającym enzymy trawienne, a zarazem gruczołem dokrewnym. Enzymy trawienne soku trzustkowego to:
-trypsyna i inne peptydazy, rozkładające polipeptydy na peptydy i aminokwasy,
-amylaza trzustkowa, która rozkłada skrobię na dwucukry ,
-lipaza trzustkowa rozkładająca tłuszcze.
Jako gruczoł wydzielania wewnętrznego trzustka produkuje: insulinę i glukagon
Wątroba i jej znaczenie w trawieniu i wchłanianiu
- filtr dla związków wchłoniętych z przewodu pokarmowego
- czynność zewnątrzwydzielnicza -żółć
- czynność wewnątrzwydzielnicza - wydzielanie do krwi i chłonki jej składników
- magazynowanie związków
Znaczenie witamin w żywieniu, źródła witamin
Witaminy są związkami organicznymi, których organizm ludzki nie potrafi wytworzyć, muszą one być dostarczone wraz z pożywieniem w gotowej postaci lub w formie prowitamin. Witaminy to związki niezbędne dla wzrostu i rozwoju organizmu oraz prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Ich działanie biologiczne jest widoczne już przy bardzo małych stężeniach. Jako biokatalizatory biorą udział we wszystkich przemianach pokarmowych zachodzących w organizmie oraz regulacji przystawki przewodu pokarmowego ( błonnik).
Mechanizm działania witamin jest różny, jednak wszystkie wpływają w sposób bezpośredni lub pośredni na komórkowe procesy metaboliczne, najczęściej jako koenzymy lub biologiczne aktywne składniki o charakterze hormonów. Źródłem witamin są wszelkie produkty pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego (owoce, warzywa, nabiał, pieczywo, mięso, ryby itp.)
Funkcja witaminy D
D (kalcyferol) - reguluje gospodarką fosfornowo - wapniową, kieruje metabolizmem tkanki kostnej, stymuluje wchłanianie wapnia, zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny,
Funkcja witaminy C
C (kwas askobinowy) - wpływa na syntezę hormonów kory nadnerczy, na wytwarzanie i zachowanie kolagenu, z którego produkowana jest tkanka łączna, na wchłanianie żelaza, aktywuje układ immunologiczny, reguluje produkcję cholesterolu w wątrobie i przetwarzanie go w kwasy żółciowe
Podaj jakie kationy występują w płynach wewnątrzkomórkowych
Na, K, Ca, Mg
Podaj jakie aniony występują w płynach zewnątrzkomórkowych
Cl, HCO3, PO4, SO4,
Jak dzielimy płyny ustrojowe
wewnątrzkomórkowe
zewnątrzkomórkowe - obejmują osocze krwi, płyn tkankowy i chłonkę,
transkomórkowe - zaliczany do zew.komórk, tworzą go płyn M-R, płyn w komorach oka, maź stawowa, płyn surowiczy w jamie opłucnej, płyn osierdziowy i soki trawienne
Jakie substancje wydzielane są z moczem w warunkach fizjologicznych
białko - do 150 mg/24h, glukoza - do 70 mg/24h, ciała ketonowe - < 20mg/24h, barwniki zółciowe tj urobilina, urobilinogen; indykan, śladowe ilości ercs (5-10 w 1 ul), lkcs (ok. 10 w 1 ul)
Co to jest filtracja
Filtracja (sączenie) - metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa się filtratem. Filtracja kłębkowa - etap formowania moczu. Zachodzi między kłębuszkiem naczyń krwionośnych a wnętrzem torebki Bowmana. Polega na przedostaniu się wody, soli mineralnych i związków drobnocząsteczkowych z osocza krwi do światła torebki. Powstaje w tym procesie tzw. mocz pierwotny. Jest to przesącz składający się głównie z wody, zawierający dużo węglowodanów i soli mineralnych. Nie ma w nim białka!
Co to jest dyfuzja
Jest głównym mechanizmem odnowy środowiska zewnatrznaczyniowego. Kierunek i szybkość dyfuzji dla danej substancji zależy od gradientu stężeń. Wielkość procesu dyfuzji zależy od przepuszczalności ściany naczyń ulegającej zwiększeniu przez działanie kinin osocza histaminy i serotoniny. Dyfuzja substancji rozpuszczalnych w lipidach zachodzi całą powierzchnią naczyń włosowatych, natomiast substancji rozpuszczalnych tylko w wodzie odbywa się przez pory.
Jaką funkcję spełnia hormon antydiuretyczny (ADH)
W jakiej chorobie związanej z gospodarką węglowodanową występuje wielomocz
Przy upośledzonym wchłanianiu zwrotnym wody w kanalikach nerkowych, upośledzonym wchłanianiu substancji osmotycznie czynnych np. glukozy w cukrzycy, NaCl, w przewlekłych chorobach nerek
Jaki czynnik (hormon) spełnia przeciwstawną funkcję do hormonu antydiuretycznego
Noradrenalina?
Co to jest hematokryt
stosunek objętościowy między ercs, a osoczem krwi. Wyrażany zwykle w procentach lub w tzw. frakcji objętości. Zależy zwykle od liczby i objętości krwinek. Obniżenie hematokrytu świadczy o niedoborze erytrocytów lub nadmiarze osocza krwi.
Budowa i funkcje nefronu
jednostka anatomiczna i funkcjonalna nerki, jeden z dość długich kanalików nabłonkowych tworzących nerkę, składa się z ciałka nerkowego zlokalizowanego zawsze na terenie części korowej nerki oraz kanalików nerkowych w obrębie części rdzeniowej; w nefronie dochodzi do wytwarzania moczu pierwotnego na drodze filtracji nerkowej, przekształcanego i zwykle zagęszczanego w mocz ostateczny;
Rola aparatu przykłębkowego (układ) RAA
W przypadku spadku ciśnienia krwi w kłębku nerwowym aparat przykłębkowy jest aktywowany do produkcji reniny, wchodzącej w skład układu RAA.
Jakie czynniki regulują wydzielanie sodu w nerkach
Układ RAA (renina - angiotensyna - aldosteron) - układ ten kontroluje objętość krwi krążącej w ustroju i stężenia jonów Na+ i K+ w płynach ustrojowych., aldosteron - zwiększa resorpcję zwrotną Na w kanalikach dystalnych nerek (zatrzymuje Na w organiźmie); przedsionkowy peptyd natriuretyczny - zapobiega reabsorpcji jonów Na w nerkach.
Co to jest diureza, czynniki wpływające na jej wielkość (ANF)
Diureza to objętość wydalanego moczu w określonej jednostce czasu np. godziny, doby. Jego ilość zależy od wielu czynników np. diety, masy ciała, klimatu, ilości spożytych płynów, płci. (K: 1200-1600 ml/24h; M: 1500-2000 ml/24h). W warunkach fizjologicznych zwiększona diureza występuje po spożyciu piwa, kawy, soków, owoców, w diecie białkowe; zmniejszona przy: nadmiernym poceniu się, zmniejszonych ilościach wypitych płynów. Poliuria - nadmierne wydalanie moczu, Oliuria - skompomocz (poniżej 500 ml/24h) Anuria zatrzymanie lub niewielkie wydalanie moczu (ok. 100 ml/24h)
Próg nerkowy, pojęcie dynamiczne
graniczne stężenie substancji we krwi, po przekroczeniu którego substancja nie jest całkowicie resorbowana z moczu pierwotnego w procesach resorpcji kanalikowej w nefronach nerki i pojawia się w moczu ostatecznym (dla glukozy wynosi 10 mmol/l = 180 mg/100 ml).
Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek
produkcja i wydzielanie m.in. reniny, angiotensyny II, prostaglandyny, erytropoetyny, aktywnej witaminy D3
Rola nerki w utrzymaniu homeostazy
Rola ADH w nerce
ADH powoduje wzrost resorbcji wody w kanalikach nerkowych i jej powrót do osocza, w tej sytuacji nerki wytwarzają małe ilości zagęszczonego moczu. Wpływ wazopresyny na pracę nerek jest natychmiastowy, lecz krótkotrwały.
Co to jest autoregulacja przepływu krwi przez nerkę
Pojęcie klirensu i wartości prawidłowe
Klirens - wskaźnik oczyszczania osocza, ukazujący zdolność nerek do usuwania zbędnych substancji z krwi w określonej jednostce czasu; Wskaźnik ten zależy od wieku, płci i masy ciała jednak można przyjąć, że dla zdrowej dorosłej osoby wynosi około 100 ml/min. Klirens kreatyniny: 80 - 120 ml/min
Podaj mediatory układu nerwowego autonomicznego
acetylocholina, adrenalina, noradrenalina
Jakie struktury ośrodkowego układu nerwowego biorą udział w wykonywaniu ruchów ciała
Elementy układu optycznego oka
Układ optyczny oka utworzony jest ze struktur i płynów przejrzystych, załamujących promienie świetlne. Są to: rogówka, ciecz wodnista, - wypełniająca komorę przednią gałki ocznej, soczewka i ciało szkliste
Jakie zmiany w widzeniu wywołuje starczowzroczność
Starczowzroczność to rozwijająca się z wiekiem nadwzroczność. Pojawia się ona powszechnie u osób po 40 roku życia. Objawy są takie same jak przy dalekowzroczności, a więc problemy z ostrym widzeniem przedmiotów znajdujących się blisko oczu. Uwarunkowana jest ona nie genetycznie, ale powoduje ją twardnienie soczewki, co jest związane z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. Jest to więc naturalny proces fizjologiczny. Twardnienie tkanek jest przyczyną trudności zmiany krzywizny oka, przez co nie zawsze możliwe jest zogniskowanie obrazu na siatkówce.
Budowa ucha
Właściwy receptor odbierający fale akustyczne znajduje się w uchu wewnętrznym, w narządzie spiralnym - Cortiego Tam zachodzi przetworzenie fal akustycznych na bodźce nerwowe. Fale akustyczne przewodzone są przez powietrze znajdujące się w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Na swojej drodze fale akustyczne napotykają błonę bębenkową. Drgania błony bębenkowe pod wpływem fal akustycznych przenoszone są w uchu środkowym na okienko przedsionka, przez dzwignie utworzona z 3 kosteczek słuchowych: młoteczka, kowadełka i strzemiączka. Drgania błony bębenkowej wywołują fale zmian ciśnienia i ruch przychłonki wypełniającej schody przedsionka, przenoszonej do schodów bębenka przez szparę osklepka. Pomiędzy tymi schodami znajduje się przewód ślimakowy wypełniony śródchłonka
Pamięć, uczenie się
Pamięć - to przechowywanie śladów po odebranych bodźcach. Wyróżniamy pamięć świeżą czyli krótkotrwałą oraz pamięć trwałą (opisową i proceduralną).
Czynność zapamiętywania zapewnia coraz lepsze utrzymywanie homeostazy organizmu, ponieważ umożliwia zmianę zachowania dzięki zdobytemu doświadczeniu. Jest to zdolność uczenia się.
Wyższe czynności nerwowe
wiążą się z najmłodszymi polami kory mózgu. Są to pola kojarzeniowe, czyli asocjacyjne, wyróżnia się 3: czołowa okolica kojarzeniowa (związana jest z funkcją zapamiętywania, abstrakcyjnym myślenie, przewidywaniem, planowaniem postępowania oraz hamowaniem popędów i emocji), skroniowa okolica kojarzeniowa (jest „magazynem” trwale zapamiętanych wrażeń zmysłowych) , potyliczno - skroniowo - ciemieniowa okolica kojarzeniowa (tu znajduje się nadrzędny ośrodek mowy)
Sen fizjologiczny - fazy i stadia
Fazy snu: sen o wolnych ruchach gałek ocznych (faza NREM) i sen o szybkich ruchach gałek ocznych (faza REM)
Stadia: wyróżniamy 4 stadia fazy NREM,: 1 stadium - nie przekracza 5% całego czasu przypadającego na sen nocny, 2 stadium - zajmuje ponad połowę czasu 50-55% , 3 i 4 stadium - nazywane są snem delta, dominuję w pierwszych godzinach snu
Krótkowzroczność i dalekowzroczność i ich korekcja
Krótkowzroczność - układ optyczny zbyt silnie załamuje promienie i obraz ostry tworzy się w ciele szklistym przed siatkówką, natomiast na siatkówce tworzy się obraz nieostry.
Dalekowzroczność - promienie równoległe są słabiej załamywane przez układ optyczny i przecinają się za siatkówką. Obraz tworzący się na siatkówce jest nieostry.
Korekcję wad refrakcji oczu przeprowadza się za pomocą szkieł. W przypadku krótkowzroczności stosuje się szkła o soczewkach rozpraszających, w przypadku dalekowzroczności zaś szkła o soczewkach skupiających.
Rola móżdżku i czynności ruchowej
Móżdżek obiera informację wysyłaną przez wszystkie receptory całego ciała, przetwarza je i gromadzi na ułamek sekundy, a następnie kontroluje układ ruchowy. Móżdżek pełni funkcje dystrybutora siły skurczów mięśni poprzecznie prążkowanych, umożliwiając poruszanie się człowieka, utrzymanie postawy wyprostowanej i wykonywanie płynnych ruchów kończyn.
Co to jest homeostaza
zdolność do utrzymania stanu równowagi dynamicznej środowiska, w którym zachodzą procesy biologiczne. Zasadniczo sprowadza się to do równowagi płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych. (utrzymanie ciepłoty ciała, ciśnienia krwi, osmolarności, pH, objętości płynów ustrojowych, stężenia różnych składników chemicznych np. glukozy)
Jak zbudowane jest połączenie pomiędzy neuronami
Łuk odruchowy - budowa i czynności
Jest to droga, którą impuls przebywa od receptora do efektora. Składa się z 5 zasadniczych części: receptora, drogi dośrodkowej, ośrodka nerwowego, drogi odśrodkowej i efektora. Łuki odruchowe mogą być monosympatyczne lub polisympatyczne.
Budowa neuronu
Ciało komórki nerwowej - perikarion (jądro kom, cytoplazma, rybosomy, mitochondrium, neurolemma); Dendryty - krótkie wypustki; Neuryt - długa wypustka
Podział odruchów
Odruchy rdzeniowe dzielimy na: odruchy zginania (polisympatyczne) - bodźce uszkadzające skórę kończyny pobudzają mięśnie zginacze i jednocześnie powodują rozluźnienie prostowników. Odruchy na rozciąganie (monosympatyczne) - rozciąganie mięśnia lub ścięgna powoduje pobudzenie receptorów i odruchowy skurcz mięśnia
Podział klasyczny receptorów
Podział ze względu na stopień złożoności budowy: jednokomórkowe, skupiska komórek czuciowych, cały narząd zmysłu.
Podział ze względu na rodzaj odbieranej energii: chemoreceptory (smak, węch), fotoreceptory (wzrok), mechanoreceptory (dotyk, słuch, ucisk), baroreceptory (ciśnienie), termoreceptory (temperatura ciała)
Podział w zależności od adaptacji: fazowe, toniczne
Podział receptorów wg./ Sheringtona
(w zależności od ich położenia i miejsca działania bodźca)
eksteroreceptory, proprioreceptory, interoreceptory, telereceptory
Receptory zmysłu smaku (lokalizacja)
Receptory smaku znajdują się na kubkach smakowych i są zlokalizowane głównie na języku, a także na podniebieniu, gardle i krtani
Receptory zmysłu wzroku (lokalizacja i rodzaje)
Wzrok jest zmysłem dominującym pozwalającym na odbiór szerokiego zakresu informacji z otaczającego środowiska. Jego narządem odbiorczym jest oko, które przez drogę wzrokową łączy się z polem wzrokowym kory mózgowej, gdzie zachodzi analiza bodźców wzrokowych. Receptorami drogi wzrokowej są wypustki obwodowe komórek pręcikowych i czopkowych, receptorami siatkówki oka są: czopki i pręciki
Receptory zmysłu słuchu i ich lokalizacja
Właściwy receptor odbierający fale akustyczne znajduje się w uchu wewnętrznym, w narządzie spiralnym - Cortiego Tam zachodzi przetworzenie fal akustycznych na bodźce nerwowe.
Hematokryt - definicja i prawidłowa wielkość
stosunek objętościowy między ercs, a osoczem krwi. Wyrażany w procentach lub w tzw. frakcji objętości. Zależy zwykle od liczby i objętości krwinek. Wartości prawidłowe: dla kobiet: 37-47%, dla mężczyzn: 42-52%, dla niemowląt i dzieci: 30-40%
Podaj prawidłową liczbę erytrocytów we krwi
K: 4 - 5 mln / mikrolitr; M: 4,5 - 5,5 mln / mikrolitr
Podaj prawidłową liczbę leukocytów we krwi
4 - 10 tys / mikrolitr
Co to są retikulocyty - miejsce powstawania
Retikulocyty są to niedojrzałe postacie krwinek czerwonych, powstałe z erytroblastów w procesie erytropoezy. Są one przedostatnią formą różnicowania się krwinek czerwonych z zachowaną pozostałością jądra w postaci siateczki śródplazmatycznej (pozostałość rybonukleoprotein). Z retikulocytów powstają erytrocyty - dojrzałe krwinki czerwone
Podstawowa przemiana materii
Podstawową przemiana określa się minimalne tempo przemian energetycznych dostarczających organizmowi takiej ilości energii, aby bez zakłóceń mogły przebiegać podstawowe czynności fizjologiczne ustroju niezbędne do utrzymania go przy życiu jak: praca serca i układu krążenia, układu oddechowego, pracy mózgu, perystaltyki jelit, pracy nerek, odbywających się w tkankach reakcji. Podstawowa przemiana materii jest zależna od wielu czynników: wieku, płci, masy ciała i powierzchni, stanu zdrowia i klimatu. Wyraża się ją w przeliczeniu na masę ciała lub powierzchnię, wynosi 1 kcal / kg masy ciała / 1 godzinę czyli ok. 1600 - 1800 kcal/dobę
Wyjaśnij pojęcie białko pełnowartościowe w żywieniu
Białko pełnowartościowe zawiera wszystkie niezbędne 8 aminokwasów egzogennych (walina, leucyna, izoleucyna, treonina, metionina, fenyloalanina, tryptofan, lizyna) w odpowiedniej ilości. Brak choćby jednego aminokwasu egzogennego determinuje nie możność wchłonięcia białka. Pełnowartościowe są białka zwierzęce np. mięso, ryby, drób, ser i mleko.
Rola kwasów tłuszczowych nienasyconych w żywieniu
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
A, D, E, K, F
Witaminy rozpuszczalne w wodze
C, witaminy z grupy B, PP, H
Rola węglowodanów w żywieniu
Węglowodany w organizmie człowieka spełniają wiele funkcji, z których najważniejsza jest rola dostarczyciela łatwo przyswajalnej energii. Inna ważna rola węglowodanów w żywieniu wiąże się z ich oddziaływaniem na zmysły. Mają swój udział w tworzeniu smaku, barwy, konsystencji i struktury produktów spożywczych. Służą również do syntezy pochodnych cukrowych, oligosacharydów i wielocukrów oraz dostarczają reszt chemicznych w syntezie białek, tłuszczów czy związków biologicznie czynnych zawierających w swoim składzie cukry. Wielocukry pełnią głównie funkcję cukrów zapasowych ( glikogen, skrobia ), strukturalnych i ochronnych ( mukopolisacharydy ).
Rola białek w żywieniu
Podstawową rolą spożywanego białka jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości aminokwasów. Służyć one będą budowie nowych tkanek u organizmów rosnących tj. niemowląt, dzieci i młodzieży, oraz wymianie białek tkankowych u ludzi dorosłych. Białka są odpowiedzialne za prawidłową aktywność enzymów, utrzymują właściwy odczyn płynów ustrojowych, a także treści przewodu pokarmowego. Spełniają również ważną rolę nośnika niektórych witamin i składników mineralnych.
Drogi oddechowe i ich funkcje
Drogi oddechowe - są to drogi, poprzez które powietrze dostaje się i wydostaje z płuc, stanowią część układu oddechowego. Powietrze przechodząc przez nie zostaje oczyszczone, nawilżone oraz ogrzane. Drogi oddechowe dzieli się na:
górne (jama nosowa + zatoki przynosowe, gardło, krtań),
dolne (tchawica, oskrzela, oskrzeliki, pęcherzyki płucne).
jama nosowa (ogrzewa powietrze, oczyszcza powietrze, nawilża powietrze, odbiera zapachy); gardło (wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego); krtań (narząd mowy, nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem); tchawica (transportuje powietrze do płuc, oczyszcza powietrze); oskrzela (transportuje powietrze do płuc, oczyszcza powietrze); oskrzeliki (transportuje powietrze do płuc, oczyszcza powietrze); płuca z pęchęrzykami płucnymi (tu następuje wymiana gazowa)
Mięsnie oddechowe, wentylacja płuc
Oddechowa przestrzeń martwa: anatomiczna i fizjologiczna
W czasie swobodnego wdechu do dróg oddechowych dostaje się około 500 ml powietrza, stanowiącego objętość oddechową; z tej objętości do pęcherzyków płucnych dostaje się około 350 ml, a pozostałe 150 ml wypełnia drogi oddechowe, czyli tzw. przestrzeń martwą anatomiczną, w której nie ma wymiany gazów.
pęcherzyki górne nie wykorzystują w pełni swej nadmiernej wentylacji w stosunku do przepływu i powstaje w nich fizjologiczna przestrzeń martwa. Oznacza to że krwi przepływa za mało by pobrać z pęcherzyków dostępną objętość tlenu.
Funkcja surfaktantu
Surfaktant, substancja lipidowa pokrywająca bardzo cienką warstwą powierzchnię nabłonka oddechowego pęcherzyków płucnych. Obniżając napięcie powierzchniowe surfaktant odgrywa dużą rolę w utrzymywaniu pęcherzyków płucnych w stanie rozprężenia. Brak sufraktantu ułatwia powstanie niedodmy płuc.
Krążenie płucne, przecieki: anatomiczny i fizjologiczny, pojemność płuc
Pojemność płuc - czyli objętość powietrza zawartego w płucach, mierzy się za pomocą aparatu zwanego spirometrem.
Przeciętna pojemność życiowa płuc u dorosłego mężczyzny wynosi około 4500 ml, a u dorosłej kobiety 3200 ml.
Dyfuzja gazów w płucach
Jest to dyfuzja przez tzw. barierę pęcherzykowo-włośniczkową pomiędzy środowiskiem gazowym pęcherzyków płucnych, a środowiskiem płynnym krwi przepływającej przez włośniczki płucne. W wyniku wymiany gazowej z organizmu jest usuwany dwutlenek węgla i wprowadzany tlen. Dyfuzja odbywa się z miejsc o większym stężeniu do miejsc o stężeniu mniejszym, zgodnie z gradientem stężeń. Cząsteczki tlenu dyfundują z pęcherzyków płucnych do krwi, w odwrotnym kierunku wędruje dwutlenek węgla. Dyfuzja gazów odbywa się poprzez powierzchnię oddechową, którą jest powierzchnia całego układu oddechowego, a czasem nawet powierzchnia skóry.
Regulacja oddychania nerwowa
Układ oddechowy posiada unerwienie wegetatywne: współczulne i przywspółczulne. To unerwienie reguluje stan napięcia mięśni wchodzących w skład ściany dróg oddechowych oraz wydzielanie śluzu przez gruczoły. Układ współczulny poszerza światło oskrzeli i zmniejsza produkcje śluzu, zaś układ parasympatyczny odwrotnie: zwęża światło oskrzeli i nasila aktywność gruczołów śluzowych.
Czynność oddechowa jest kontrolowana i regulowana przez ośrodkowy układ nerwowy.
W rdzeniu przedłużonym znajdują się centra oddechowe, które sterują pracą mięśni oddechowych. Człowiek oddycha spontanicznie, mimowolnie.
Regulacja oddychania chemiczna
Chemiczna regulacja oddychania związana jest z ciśnieniem: dwutlenku węgla (pCO2) i tlenu (pO2). Czynnikiem regulującym intensywność oddychania jest stężenie jonów wodorowych oznaczone przez pH. W sytuacjach prawidłowych, stężenie to wynosi pH=7. Występuje wówczas równowaga stężeń: CO2 i NaHCO3. Stałą kontrolę tych stężeń w organiźmie prowadzi tzw. system buforowy.
Transport gazów oddechowych w organizmie
Rola odruchów z mechanoreceptorów płucnych w regulacji krążenia
Podaj hormony regulujące gospodarkę wapniową
parathormon, kalcytonina, kortykoidy
Jak działają hormony przedniego płata przysadki mózgowej na wydzielanie hormonów tropowych
Komórki endokrynne podwzgórza uwalniają do sieci naczyń wrotych podwzgórzowo - przysadkowych hormony, które pobudzają lub hamują aktywność wydzielniczą przedniego płata przysadki mózgowej. Część gruczołowa przysadki (przedni płat) pod kontrolą hormonów podwzgórza wydziela hormony tropowe pobudzające aktywność podległych przysadce gruczołów dokrewnych oraz hormon wzrostu i prolaktynę. Wydzielanie hormonów podwzgórza oraz przedniego płata przysadki podlega regulacji na drodze ujemnego sprzężenia zwrotnego.
Jakie hormony przysadkowe działają na wydzielanie oksytocyny i wazopresyny
oksytocyna: estrogeny wzmagają jej wydzielanie, progesteron hamuje
wazopresyna: wzrost powoduje - angiotensyna, wzrost ciśn.osmotycznego osocza krwi i płynu M-R, podczas snu, hipowolemia; spadek - spadek osmolarności osocza, hiperwolemia
Podaj przykłady hormonów kory nadnerczy i rdzenia nadnerczy
kora nadnerczy: glikokortykosteroidy (np. kortyzol), mineralkortykoidy (np. aldosteron), androgeny
rdzeń nadnerczy: aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina, dopamina)
Wyjaśnij pojęcie glikogen i glukagon
Glikogen - jest cukrem zapasowym, magazynowanym w wątrobie i mięśniach szkieletowych na drodze procesu glukoneogenezy lub glikoneogenezy. Pod wpływem adrenaliny glikogen oddziela pojedyncze cząsteczki glukozy, które przedostają się z wątroby do krwi, a następnie do tkanek, gdzie stanowią źródło energii.
Glukagon - to hormon wytwarzany przez wyspy trzustki. Wykazuje działanie antagonistyczne do insuliny, które przede wszystkim objawia się zwiększeniem poziomu glukozy we krwi. Wzmaga procesy glukogenolizy i glukoneogenezy. Jego wydzielanie zwiększa się w stanie głodu.
Co to są gonadotropiny
To hormony glokoproteinowe (FSH, LH) kontrolujące czynność jajników. Wytwarzane są w przednim płacie przysadki mózgowej. FSH powoduje wzrost pęcherzyków jajnikowych, a LH wpływa na komórki osłonki pęcherzyka.
Jakie hormony wydzielają męskie gruczoły płciowe
testosteron
Jakie hormony wydzielają żeńskie gruczoły płciowe
estrogeny, progesteron
Jakie hormony obniżają poziom glukozy we krwi
insulina
Jakie hormony podwyższają poziom glukozy we krwi
glukagon
3